Монгол улсын нэрийн өмнөөс

 

Сэлэнгэ аймаг дахь Сум дундын Иргэний хэргийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Мөнхцэцэг даргалж, хурлын танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар *******ийн нэхэмжлэлтэй, Д.*******д холбогдох 4.436.607 төгрөг гаргуулахыг хүссэн нэхэмжлэлтэй хэргийг хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ******* *******, ******* *******, , ******* хот, , 2 , , од оршин суух, одоогоор эрхэлсэн ажилгүй

регистрийн

 

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д. өмгөөлөгч Г.

 

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Д. шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ:

...Нэхэмжлэлийн үндэслэл: Миний бие нь Д.*******тай зээлийн гэрээ бичгээр хийж нотариатаар гэрчлүүлэн 3.000 ам долларыг сарын 7 хувийн хүүтэйгээр 2 сарын хугацаатай 4 оны 09 сарын 30-ны өдөр зээлдүүлсэн юм. Гэрээний хугацаа дууссан боловч зээлийн төлбөрийг бүрэн гүйцэд төлөхгүй байсан тул 4 оны 2 сарын -ны өдөр Д.******* бид нар харилцан тохиролцож 5 оны 02 сарын 0-ний өдөр хүртэл хугацаагаар зээлийн гэрээг сунгаж хүүд 0 ам доллар төлөхөөр тохиролцсон. Миний бие гэрээний үүргийн биелэлтийг Д.*******гаас удаа дараа шаардаж байсан боловч элдэв шалтаг заан төлөхөөс зайлсхийж өнөөдрийг хүрч байна.

Иймд үндсэн зээлийн төлбөр .000 ам доллар 4 оны 2 сарын -ны өдрөөс 5 оны 02 сарын 0-ний өдрийг хүртэл хугацааны хүүд 0 ам доллар, зээлийн төлбөр төлөхгүй хугацаа хэтрүүлсэн 095 хоногийн алдангид 600 ам доллар бүгд .800 ам доллар /800*840.9/=3.33.638 төгрөг мөн долларын ханшны зөрүүний хохиролд .052.766 төгрөг /800*2.425.78=4.366.404-3.33.638=.052.766/ төгрөг мөн түүнчлэн хариуцагчийг эрэн сурвалжлуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргахад төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамж 70.0 төгрөг нийт 4.436.607 төгрөгийг хариуцагч Д.*******гаас гаргуулж өгнө үү!.... гэжээ.

Хариуцагч ******* хот, , , 2 лол, Энхтайваны өргөн чөлөө, 3/а/ , 68 од оршин суух /Сэлэнгэ аймаг, Сүхбаатар сум, 5 баг, 3 хэсэг, 02 од гэх хаягаар нэхэмжлэлд дурдсан хаягтай/

Дашзэвэгийн ******* /регистрийн ХЛ- 6404002/ шүүхэд гаргасан тайлбартаа:

...Миний бие *******ийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлтэй танилцлаа. Би *******ээс 4 оны 09 сарын 30-ны өдөр 3.000 долларыг зээлсэн нь үнэн. Энэ зээлсэн мөнгөнөөсөө 5 оны 04 сарын 03-ны өдөр, 5 оны 04 сарын 5-ны өдөр тус тус .000, .000 доллар буюу 2.000 долларыг төлсөн. Мөн 7 оны 02 сарын 06-ны өдөр 300.000 төгрөг, 7 оны 09 сарын 05-ны өдөр 0.000 төгрөг, 6 оны 08 сарын 26-ны өдөр 500.000 төгрөгийг тус тус өгсөн. Энэ баримтуудыг миний бие шүүхэд гаргаж өгөх болно. *******ийн нэхэмжилсэн 4.436.607 төгрөгийг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Миний өгсөн мөнгөнүүдийг бүрэн гүйцэт хасч тооцоогүй байна. Би бол 3.000 ам долларын хүүг өгчихсөн. Үндсэн зээлээс 2.000 долларыг өгсөн. Одоо .000 долларын өрийг өгөөгүй байгаа үүнийг л өгнө... гэжээ.

Нэхэмжлэгч ******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

...Д.*******д 4 ******* 3.000 долларыг зээлдүүлсэн. Тухайн үед Д.*******гийн хүүхэд нь сургуульд явах гэж байгаа гээд өнөө маргаашийн дотор сургуулийн төлбөрийг нь төлөхгүй бол хүүхдийнх нь сургуульд явах нь хойшлогдох гээд байна гээд яаралтай мөнгө зээлүүлж туслаачээ гэхэд би нэг сарын хугацаатай хүүгүй мөнгө зээлье гэж хэлсэн. Банкин дээр очсон чинь тэр үед Голомт банк 09 сарын 5-ны өдрөөс хойш хадгаламж барьцаалсан зээл олгохоо больчихсон байна гээд Д.*******д би боломжгүй юм байна гэхэд хугацаа эвдэх 400 ам долларын алдагдлыг би төлье, одоо л надад 3.000 долларыг зээлчихвэл би хүүхдээ сургуульд явуулж чадна гэж хэлээд гуйсан. Тэгээд би 400 ам доллар хэтэрхий өндөр байна, чамд ч хэцүү, надад ч эвгүй юм байна, би чадахгүй гэж хэлсэн чинь намайг шалсаар байгаад авсан. Би 3.000 доллараа өгчихөөд бид хоёр гэрээ байгуулсан. Нэг сарын дараа өгнө гэсэн боловч хоёр сарын дара залгахад битгий залгаад бай гэсэн. Ингээд мөнгийг өгөхгүй явсаар байгаад гэрээгээ аман гэрээ хийж сунгасан, гэрээний ард хавсралтаар оруулж өгсөн, 02 сарын 0-ний өдөр хүртэлх хугацаанд хойшлуулаад хүүн дээр чинь 0 ам доллар нэмж өгье гэсэн. Тэгээд 02 сарын 0-ний өдөр ч өгөөгүй, 03 сард мөн өгөөгүй. 04 сарын 5-ны өдөр .000 ам долларыг өгсөн. Ахиад .000 ам доллар нэмж өгсөн. Тэгээд 6 он хүртэл мөнгө өгөөгүй, энэ хугацаанд би байнга нэхэж байсан, би энэ сая төгрөгийг 4 ам долларын хүүнд нь авч байгаа юм. Тэгээд .000 ам долларыг надаар удаан нэхүүлсэн, одоо би нийт .0 долларын 50 хувийн алданги 600 ам долларыг тухайн үеийн ханш .840 төгрөгөөр бодсон. Өнөөдрийн байдлаар долларын ханш 2.430-2.450 төгрөгийн хоор******* байгаа, тэгэхээр одоо надад .000 ам доллар байсан бол өнөөдөр ийм хэмжээний ханшийн алдагдал учрах юм байна гээд тооцож үзсэн.

Д.*******гаас 3.000 ам долларын хүүг 4 ам доллар гэж үзээд нэг .000.000 төгрөгийг авсан... гэв.

 

Иргэний хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судалж

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

*******, Д.*******д холбогдуулан Зээл, алданги, долларын ханшийн зөрүү 4.436.607 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэл гаргасан байна.

Зохигчид нь 4 оны 09 сарын 30-ны өдөр Зээлийн гэрээ байгуулан 3.000 ам долларыг 2 сарын хугацаатай, сарын 7 хувийн хүүтэй, хугацаа хэтэрсэн тохиолдолд хоног тутамд 0. хувийн алданги тооцож төлүүлэх нөхцөлтэйгээр гэрээ байгуулан 3.000 ам долларыг Д.*******д зээлдүүлсэн байна.

Зохигчид нь Зээлийн гэрээ байгуулсан эсэх, гэрээнд зааснаар 3.000 долларын төгрөгийг зээл, зээлийн хүү тооцсон нөхцлөөр маргаагүй байна.

Харин нэхэмжлэгч үндсэн зээлийн үлдэгдэл .000 ам доллар, хүү 0 ам доллар, зээлийн төлбөр төлөөгүй хугацаа хэтрүүлсний алданги 600 ам доллар бүгд .800 доллар, мөн ханшийн зөрүүг хохиролд тооцон .052.766 төгрөг, хариуцагч Д.*******г эрэн сурвалжлуулахад төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамж 70.0 төгрөг нийт монгол мөнгөнд шилжүүлснээр 4.436.607 төгрөг нэхэмжилснийг хариуцагч ... *******ийн нэхэмжилсэн 4.436.607 төгрөгийг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Миний өгсөн мөнгөнүүдийг бүрэн гүйцэт хасч тооцоогүй байна. Би бол 3.000 ам долларын хүүг өгчихсөн. Үндсэн зээлээс 2.000 ам долларыг өгсөн. Одоо .000 долларын өрийг өгөөгүй байгаа үүнийг л өгнө... гэснээр нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг үл зөвшөөрч маргажээ.

Иргэний хэрэгт авагдсан баримтаас үзэхэд зохигчдын хоор******* нь 4 оны 09 сарын 30-ны өдөр Зээлийн гэрээ байгуулан 3.000 ам долларыг 2 сарын хугацаатай, сарын 7 хувийн хүүтэй, хугацаа хэтэрсэн тохиолдолд хоног тутамд 0. хувийн алданги тооцож төлүүлэх нөхцөлтэйгээр гэрээ байгуулан 3.000 ам долларыг зээлсэн байх ба хариуцагч Д.******* нь уг зээлийн төлбөрт 5 оны 04 сарын 03-ны өдөр, 5 оны 04 сарын 5-ны өдөр тус тус .000, .000 доллар, зээлийн хүүд 7 оны 02 сарын 06-ны өдөр 300.000 төгрөг, 7 оны 09 сарын 05-ны өдөр 0.000 төгрөг, 6 оны 08 сарын 26-ны өдөр 500.000 төгрөгийг тус тус төлсөн болох нь хэрэгт авагдсан баримтууд болон хариуцагчийн шүүхэд гаргасан тайлбар, нэхэмжлэгчийн шүүх хуралдаанд гаргасан ... Д.*******гаас 3000 ам долларын хүүг 4 доллар гэж үзээд .000.000 төгрөгийг авсан... гэх тайлбараар нотлогдож байна.

Харин нэхэмжлэгч нь ...зээлийн гэрээг 4 оны 2 сарын -ны өдрөөс 5 оны 02 сарын 0-ний өдрийг хүртэл хугацаагаар сунгасан, зээлийн гэрээ сунгахдаа 0 ам доларыг нэмж төлнө гэсэн тул гэрээ сунгасан хугацааны хүү 0 ам доллар нэхэмжилж байна гэх боловч хэрэгт авагдсан зээлийн гэрээний ар талд талууд зээлийн гэрээг хугацаанд нь төлж чадаагүй учир... зээлийн гэрээний төлбөрийг хойшлуулав гэсэн нь гэрээг сунгаж хүүг нэмж тооцох талаар тохиролцсон гэж үзэх боломжгүй байна.

Мөн ...0 ам долларыг нэмж зээлээгүй, харин гэрээ сунгахдаа 0 ам долларыг нэмж төлнө гэсэн тул 0 ам долларыг нэхэмжилж байна гэсэн тайлбар гаргаж байгаа боловч нь Иргэний хуулийн 28 зүйлийн 28.-д заасан ... зээлдүүлэгч нь зээлдэгчийн өмчлөлд мөнгө буюу ...шилжүүлэх... гэсэн хуулийн дагуу зээлдэгчийн өмчлөлд мөнгийг шилжүүлээгүй, мөн шүүхэд ...долларын ханшийн зөрүү .052.766 төгрөг... нэхэмжилсэн нь зохигчдын хоор******* байгуулсан гэрээнд ханшийн зөрүүг нөхөн төлөх талаар тохиролцоогүй, хариуцагчийг эрэн сурвалжлуулахаар нэхэмжлэл гаргахад төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамж 70.0 төгрөг нь хуулиар шүүхэд нэхэмжлэл гаргахад төлөгдөх зардал байгаа зэргээс дүгнэхэд нэхэмжлэлийн дээрх шаардлагуудыг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлгүй байна.

Харин зээлийн гэрээний төлбөрийг хойшлуулсан хугацаа дууссан өдөр буюу 5 оны 02 сарын 0-ний өдрөөс хариуцагчийн зээл төлөх үүрэг үүссэн байх тул Иргэний хуулийн дагуу ...үүрэг үүсэх үеийн ханшаар тооцож... нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсэг буюу .000 долларыг 5 оны 02 сарын 0-ний өдрийн ханшаар тооцож нэг ам долларыг .944,78 төгрөг буюу .944.780 төгрөг, зээлийн гэрээний дагуу нэхэмжилсэн алдангийг гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүн .944.780 төгрөгийн 50 хувиас хэтрэхгүй байхаар тооцож 972.390 төгрөг нийт 297.70 төгрөгийг хариуцагч Д.*******гаас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгож, үлдэх .59.437 төгрөгийг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

*******ийн нэхэмжлэлтэй, Д.*******д холбогдох 4.436.607 төгрөг гаруулахыг хүссэн хэргийг хэлэлцэх шүүх хуралдааны товыг хариуцагч Д.*******гийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Нямжавт боломжит хугацаанд мэдэгдсэн боловч ...Миний бие шүүх хуралдаанд оролцохгүй. Шүүх хуралдаанд манай өмгөөлөгчийн оролцуулж, миний эзгүйд шийдвэрлэхэд татгалзахгүй... гэсэн байх тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 00 зүйлийн 00.4 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагчийн эзгүйд хэргийг шийдвэрлэсэн болохыг дурдав.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 зүйлийн 56.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 85.950 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, нэхэмжлэл хангагдсан хэмжээгээр буюу 2.97.70 төгрөгийн улсын тэмдэгтийн хураамж 6.625 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 зүйлийн 5.2.2, 6, 8 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

. Иргэний хуулийн 232 зүйлийн 232., 232.4, 28 зүйлийн 28., 28.2, 282 зүйлийн 282. дэх хэсэгт зааснаар Д.*******гаас 2.97.70 төгрөг гаргуулан *******эд олгож, үлдэх .59.437 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 зүйлийн 57. дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 85.950 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 2.97.70 төгрөгийн улсын тэмдэгтийн хураамж 6.625 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгчид буцаан олгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 зүйлийн 9.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болохыг дурдсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 зүйлийн 9.4 дэх хэсэгт зааснаар шүүх хуралдаанд оролцсон тал энэ хуулийн 9.3 дахь хэсэгт заасан хугацаа өнгөрснөөс хойш 4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авахыг анхааруулсугай.

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 зүйлийн 9.5 дахь хэсэгт зааснаар мөн хуулийн 9 зүйлийн 9.4 дэх хэсэгт заасны дагуу хүрэлцэн ирж шүүхийн шийдвэрийг аваагүй бол шүүх хугацаа өнгөрснөөс 7 хоногийн дотор баталгаат шуудангаар хүргүүлэн, мөн хуулийн 9 зүйлийн 9.6 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг гардан авсанд тооцсугай.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 зүйлийн 9.7 дахь хэсэгт зааснаар энэ хуулийн 9 зүйлийн 9.4 дэх хэсэгт заасны дагуу шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

7. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн зүйлийн .2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 4 хоног дотор Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Д.МӨНХЦЭЦЭГ