2017 оны 10 сарын 17 өдөр

Дугаар 182/ШШ2017/01946

Улаанбаатар хот

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Сайханцэцэг даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Баянгол дүүрэг, 20 дугаар *******, *******, 45А байр 104 тоотод оршин суух ******* овогт *******ийн ******* -ийн нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: , 6 дугаар *******, Бумцэндийн гудамж, их тойруу өөрийн байранд үйл иллагаа явуулах удирдах -т холбогдох

Нэхэмжлэлийн шаардлага: удирдах газрын дарга Ж.Батсайханы 2017 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдрийн Б/670 дугаартай тушаалыг хүчингүйд тооцуулан, илд эгүүлэн тогтоолгож, илгүй байсан хугацааны цалин гаргуулж, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгалд нөхөн бичилт хийлгэх нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , , нар оролцож, шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга Д.Мандахтуяа хөтлөв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Г.******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Г.******* би 2012 оны 09 сарын 07-оос үйлчилгээний "Ашид-Ундрах ХХК-д материал, цалингийн нягтлан бодогч албан тушаалд илд орж лын гараагаа эхэлсэн. 2014 оны 10-р сарын 16-наас Сууц Нийтийн Аж Ахуйн Удирдах Газар бараа материалын нягтлан бодогчоор шилжиж, 2015 оны 10-р сарын 23-наас цалин хөлсний нягтлан бодогчоор тогтвор суурьшилтай 5 жил энэ байгууллагад илл ирсэн. Би энэ иллах хугацаандаа өөрийн эзэмшсэн мэргэжлийн дагуу боловсрол, мэдлэгээ бүрэн дайчилж үнэнч шудрагаар хөдөлмөрлөсөн. Мөн өөрийн мэдлэг боловсролоо дээшлүүлж 2016 оны 01 сард Бизнесийн удирдлагаар магистрийн зэрэг хамгаалсан. Өөрийн байгууллага болон систем, бусад байгууллагуудын зүгээс зохион байгуулж буй нийгмийн илд идэвхи зүтгэлтэй оролцож, байгууллагын нэрийн өмнөөс багийн нөхдийн хамтаар сагсан бөмбөг, гap бөмбөгийн тэмцээн наадамд хүч чадал авъяасаа дайчлан илл байнга амжилттай оролцож байсан. Үүнд: 2013 онд системийн гар бөмбөг, сагсан бөмбөгийн тэмцээнд хүрэл медаль, сагсан бөмбөгийн шилдэг хамгаалагчаар, 2014 онд мөнгөн медаль шилдэг хамгаалагч, 2015 онд алтан медаль шилдэг довтлогч, мөн УСУГ-аас зохион байгуулсан Дэлхийн усны өдөрт зориулсан тэмцээнд мөнгөн медаль, Нийслэлийн санхүүчдийн Төрийн байгууллагын нягтлан бодогчдын дунд зохиогдсон гар бөмбөг, дартсын тэмцээнд алтан медаль, Барилгын Яамны аварга шалгаруулах тэмцээнд гар бөмбөгөөр алтан медаль, Барилгын яамнаас зохиогдсон нийслэлийн аварга шалгаруулах тэмцээнд мөнгөн медаль, захирагчийн албаны тэмцээнд сагсаар хүрэл, гар бөмбөгөөр алтан медаль, Эрчим хүчний зохицуулах *******ны харъяа байгууллагын удирдах илтнуудын тэмцээнд алдтан медаль, 2016 оны Системийн сагс алт, гар воллейвол мөнгө, Барилгын хөгжлийн төвийн тэмцээнд сагс мөнгө, Захирагчийн албаны тэмцээнд сагс, гap бөмбөг мөнгөн медаль, Нийслэлийн санхүүчдийн дунд зохиогддог урлагийн наадамд 2-р байр, 2017 онд захирагчийн албаны тэмцээнд сагсаар мөнгө, гар бөмбөг хүрэл медалиар шагнагд байсан. Би эрхэлж байсан лаа үнэнч шударгаар гүйцэтгэж, аль нэг тал гэж туйлшраагүй, хэн нэгнийг болон байгууллагыг хохироосон зүйл байхгүй, дээд тушаалтны өгсөн үүрэг даалгаврыг хариуцлагатай биелүүлж ирсэн. Ажлыг минь үнэлж байгууллагын зүгээс талархалын бичиг, ҮЭ-ийн 100-н жилийн ойн батламж, Барилгын яамын жуух бичгээр шагнасан. Би залуу хүний хувьд ахмадаасаа суралц, үлгэр дууриалал авч өсөж дэвшихийн төлөө хичээж ирсэн. Гэтэл шударга бусаар лын алдаа гаргасан гэж шийдвэр гаргасанд гомдолтой бөгөөд харамсалтай байна. Үнэхээр миний алдаа бол би шудрагаар хүлээнэ. Миний ил үүрэг бол ямар нэгэн шийдвэр гаргадаг эрх бүхий албан тушаалтан биш, шийдвэрийн дагуу батлагдсан үнийн дүн, тодорхой тоог үндэслэн тооцоо бодож гаргадаг. Даргын тушаалд дурьдсан 31% нь санхүү, эдийн засгийн илтан 15 хүний 2017 оны 02-р сарын үр дүнгийн урамшуулал олгох тодорхойлолт нь ахлах эдийн засагчаар шалгагдаад, Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн даргаар хянагдаад гарын үсэг зурж баталгааад над дээр ирж тооцоо нь бодогдсон хувь юм. Би дур мэдэн өөрчилж, ихэсгэж багасгах эрх байхгүй. Би үүргээ л биелүүлсэн. Ийм атал илтэд үндэслэлгүйгээр намайг буруутг лаас халах хэмжээнд очсонд гомдолтой байна. Ажилд эгүүлэн тогтоож, илгүй байсан хугацааны цалин гаргуулж, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгалд нөхөн бичилт хийлгэж өгнө үү гэжээ.

 

Хариуцагч шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: Тус шүүхэд Г.*******ын ирүүлсэн удирдах газрын даргын 2017 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдрийн Б/670 дугаартай тушаалыг хүчингүйд тооцуулан, илд эгүүлэн тогтоолгож, илгүй байсан хугацааны цалин гаргуулж, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгалд нөхөн бичилт хийлгэх тухай нэхэмжпэлтэй танилцаад дараах тайлбар гарг байна.

Г.******* нь ил олгогчтой 2017 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдөр байгуулсан Хөдөлмөрийн гэрээний гол нөхцөл болох лын байрны тодорхойлтод заасан ил, үүрэгт Цалин хөлсний нягтлан бодогчийн ил үүргийг гүйцэтгэх ба удирдах газрын өдөр тутмын санхүүгийн дотоод тооцоог хөтлөн явуулах, эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх, өр авлагагүй иллах, нягтлангуудын цалингийн тооцоололд хяналт тавих болон цалингийн сангийн хэтрэлт хэмнэлтийн талаар тооцоо гарг энэ тухай удирдлагад мэдээлэл өгч иллах чиг үүрэгтэй илтан болно.

Гэтэл Цалин хөлсний нягтлан нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлд заасан эрх үүргээ зөрчиж өөрт олгогдсон эрх мэдэл, чиг үүргээ ашиглан ил олгогчийн итгэлийг алд Хөдөлмөрийн хуулийн 50 дугаар зүйлийн 50.1 заасан пын үр дүнгийн нэмэгдэл хөлс бодохдоо газрын даргын зөвшөөрсөн 25 хувийг 31 хувь болгон нэмэгдүүлэн өөрийн хэлтэс болох Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн илчид, мөн өөртөө нэмж олгож цалин хөлсийг бодсон учир Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.5 дахь заалтыг удирдлага болгож ил олгогчийн санаачлагаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан болно.

Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй ба тус нь хөдөлмөрийн тухай хууль, газрын дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журам, хөдөлмөрийн гэрээг тус тус удирдлага болгон тушаал гаргасан гэж үзэж байгаа тул нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Шүүх хуралдаанаар талуудын тайлбар түүнд хавсаргасан нотлох баримтууд, хэрэгт авагдсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Г.*******ын шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д заасан харьяалал зөрчөөгүй байна.

 

Мөн нэхэмжлэгч Г.******* нь лаас буруу халсан тухай гомдлоо Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 129 дүгээр зүйлийн 129.2-т заасан нэг сарын хугацаанд шүүхэд гаргасан гэж үзэхээр байна.

 

Шүүх нэхэмжлэгч Г.******* хариуцагч удирдах -т холбогдуулан удирдах газрын дарга Ж.Батсайханы 2017 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдрийн Б/670 дугаартай тушаалыг хүчингүйд тооцуулан, илд эгүүлэн тогтоолгож, илгүй байсан хугацааны цалин гаргуулж, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгалд нөхөн бичилт хийлгэх тухай нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг нь ханг дараах байдлаар шийдвэрлэв.

 

Хариуцагч удирдах -ын 2017 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдрийн Б/670 дугаартай даргын тушаалаар тус газрын цалин хөлсний нягтлан бодогч Г.*******тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн илтнуудын цалин хөлс бодохдоо үр дүнгийн урамшуулал болох нэмэгдэл хөлсийг зөвшөөрсөн 25 хувийг 31 хувь болгон нэмэгдүүлэн илүү бодож гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй ил олгогчийн итгэлийг алдсан гэж үзжээ.

 

Уг тушаал нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.1.4, 20.1.10, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.5, Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын тэргүүлэгчдийн 2017 оны 02 дугаар сарын 23-ны өдрийн 33 дугаар тогтоолын хавсралтаар баталсан удирдах -ын дүрмийн 8.3.1 дээх заалтад үндэслэгджээ.

 

Хариуцагч удирдах нь цалин хөлсний нягтлан бодогч Г.*******ыг мөнгө болон эд хөрөнгө хариуцсан илтан гэж үзсэн нь буруу бөгөөд ил олгогчийн итгэлийг алдсан буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гаргасан гэж үзсэн нь ойлгомжгүй байна. Улмаар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.5-д зааснаар хариуцлага хүлээлгэх илтан биш байна.

 

Иймд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.5-д зааснаар Г.*******ыг лаас халах тушаал гарг шийдвэрлэсэн нь хууль зөрчсөн байх боловч уг тушаалыг хүчингүй бологох шаардлагагүй гэж дүгнэв.

 

Хариуцагч удирдах -ын даргын 2017 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн А/76 дугаартай тушаалаар тус газрын ...Санхүү эдийн засгийн хэлтэст 2017 оны 02 дугаар сарын лын үр дүнгээр нэмэгдэл цалин хөлс олгох хэмжээ 25.0 хувь нэмэгдлийн сан 2.722.917.7 төгрөг байхаар тогтоосон байх бөгөөд үүнд зохигч нар маргаагүй.

 

Харин хариуцагч удирдах нэхэмжлэгч Г.*******ыг өөрийн санаачлагаар Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн илтнуудын цалин хөлс бодохдоо үр дүнгийн урамшуулал болох нэмэгдэл хөлсийг зөвшөөрөгдсөн 25 хувийг өсгөн өөрөө санаачлан зохион байгуулж 31 хувь болгон нийт дүнгээр нэмэгдлийн санд тохируулан цалингийн материал дунд хийчихсэн байсан буруутай үйлдлээ өөрөө хүлээн зөвшөөрсөн, энэ талаар удирдлагаас 2-3 удаа түүнтэй уулзсан, энэ талаар гэрчийн мэдүүлэг, СД бичлэгээр тогтоогдоно гэсэн тайлбар гаргасан боловч үүнийг нэхэмжлэгч үгүйсгэсэн бөгөөд энэ талаар хариуцагчаас шүүхэд баримт ирүүлээгүй.

 

Иргэний хэргийн 31 дүгээр талд удирдах газрын цалин хөлсний урамшуулалын тооцоо авагдсан байх бөгөөд уг тооцоог Санхүү эдийн засгийн хэлтсийн ахлах нягтлан бодогч О.Түмэндэмбэрэл тодорхойлж, ахлах эдийн засагч А.Жанцанноров шалг, Санхүү эдийн засгийн хэлтсийн дарга хян баталгауулсан байна.

 

Дээрх баримтаар цалин хөлсний нягтлан бодогч Г.*******ыг санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн илтны урамшуулалыг газрын даргын тушаалаар тогтоосон хувь хэмжээг үндэслэлгүйгээр хэтрүүлэн байгууллагад 524,700 төгрөгийн хохирол хохирол учруулсан гэж үзэх боломжгүй байна.

 

Нөгөөтэйгүүр хариуцагч удирдах газрын 2017 оны 11 сарын 28-ны өдрийн хяналт шалгалт хийсэн илтгэх хуудсаар илтан Г.*******ын гэм бурууг тогтоосон баримт гэж үзэх боломжгүй.

 

Иймд , -ын цалин хөлсний нягтлан бодогчийн илд Г.*******ыг эгүүлэн тогтоож, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг хариуцагч , -т үүрэг болгон нэхэмжлэлийн шаардлагыг ханг шийдвэрлэв.

 

Нэхэмжлэгч Г.******* илгүй байсан хугацааны цалинтай тэнцэх нөхөх олговорт 5,646,170 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан байна.

 

Цалинтай тэнцэх нөхөх олговорыг гаргуулахдаа Монгол Улсын Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайдын 2005 оны 05 дугаар сарын 05-ны өдрийн 55 дугаар тушаалд зааснаар сарын дунд цалинг нэхэмжлэгч Г.*******ын нийгмийн даатгалын дэвтэрт бичигдснээр тооцоход 1,524,000 төгрөг байх бөгөөд нэг өдрийн цалин 70 889 төгрөг байна.

 

Нэхэмжлэгчийн илгүй байсан 81 хоногийн цалинтай тэнцэх нөхөх олговорт нэхэмжлэгчийн шаардсан 5,646,170 төгрөгийн хэмжээгэрэ ханг, нийгмийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг хариуцагчид үүрэг болгон нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь ханг шийдвэрлэсэн болно.

Иргэний хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1, 64.2-т зааснаар 2017 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдрийн, 2017 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдрийн итгэмжлэлээр хариуцагч , төлөөлүүлэх эрхээ , , нарт олгосон нь хууль зөрчөөгүй байна.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгч Г.******* нь улсын тэмдэгтийн хураамж төлөхөөс чөлөөлөгдсөн болохыг дурд, хариуцагч , -аас 105,289 төгрөгийг гаргуулж улсын орлогод оруулахаар шийдвэрлэсэн болно.

 

Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлүүдийг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1.2-т зааснаар Г.*******ыг , -ын цалин хөлсний нягтлан бодогчийн илд эгүүлэн томилсугай.

 

2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.1-д зааснаар , -аас 5,646,170 төгрөгийг гаруулж Г.*******ад олгосугай.

 

3. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 46 дугаар зүйлийн 46.2-т зааснаар Г.*******ын эрүүл мэндийн болон нийгмийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг , -т үүрэг болгосугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5, 44 дүгээр зүйлийн 44.1.2-т зааснаар Г.******* улсын тэмдэгтийн хураамж төлөхөөс чөлөөлөгдөхийг дурд, , -аас 105,289 төгрөгийг гаргуулж Чингэлтэй дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын Санхүү, төрийн сангийн хэлтэс, орон нутгийн төсвийн орлогын 2611016627 тоот дансанд оруулсугай.

 

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гард авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцсон тал 7 хоногийн хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй ба уг хугацаанд гардан аваагүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ Б.САЙХАНЦЭЦЭГ