ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Õýðãèéí èíäåêñ 135/2014/0915/È

 

Ñóì äóíäûí 7 äóãààð ø¿¿õèéí èðãýíèé õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ Ã.Ãýðýëò-Îä áè äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí иргэний хэргийн òàíõèìä õèéñýí ø¿¿õ õóðàëäààíààð,

Íýõýìæëýã÷: *** аймаг *** сум ***баг *** байр ***îîòîä îðøèí ñóóõ, Р.Б нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ***аймгийн засан дарга С.Н холбогдох

“2013 оны 11-р сарын 1-нээс 2014 оны 06 сарын 09-ний өдөр хүртэл ажилгүй байсан хугацааны цалин 7.623.077 төгрөг гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичил хийлгэх” нэхэмжлэлийн шаардлага бүхий иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Ø¿¿õ õóðàëäààíä: Нэхэмжлэгч Р.Б, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.Э, ø¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Á.Саранчимýã íàð îðîëöîâ.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ ÍÜ:

 

Нэхэмжлэгч Р.Б шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ***аймгийн Засаг даргын гаргасан 2013 оны 4-р сарын       26-ны өдрийн *** тоот захирамжийг миний бие хууль бус гэж үзэн Захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан. Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2013 оны 10-р сарын 30-ны өдрийн *** дугаар шийдвэрээр Засаг даргын захирамжийг хууль бус гэж тогтоон Р.Б миний биеийг аймгийн боловсролын газрын даргад эгүүлэн томилох, ажилгүй байсан хугацааны цалин, НДШ, ХАОАТ-ыг Боловсролын газар төлөх шийдвэр гаргасан. Үүний дагуу аймгийн Засаг даргын 2014 оны 6-р сарын 9-ний өдрийн 17-Б тоот захирамжаар Боловсролын газрын даргаар эгүүлэн томилсон... 2013 оны 11-р сарын     01-ний өдрөөс 2014 оны 06 сарын 09-ний өдөр хүртэл ажилгүй байсан хугацааны цалин 7.623.077 төгрөг, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийн нөхөн олговрыг нэхэмжилж байна, ...6 äóãààð ñàðûí 09-íä àæèëä îðñíîîñ өмнөх íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òàñàð÷èõñàí, õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàð òºëºã人ã¿é ÿâæ áàéíà. Ìèíèé ãîë çîðèëãî áîë 4 æèëèéí äàðàà òýòãýâýðò ãàðãàõ ãýæ áàéãàà íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë òàñàð÷èõâàë òýòãýâýðýý òîãòîîëãîõîä íîöòîé áîëæ áàéãàà þì. Òèéì ó÷ðààñ ø¿¿õýä õàíäñàí þì гэжээ.

Хариуцагч ***аймгийн Засаг дарга С.Н шүүхэд гаргасан хариу тайлбар болон түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Э шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16-р зүйлд “Монгол улсын иргэн дараахь үндсэн эрх, эрх чөлөөг баталгаатай эдэлнэ” гэж заасан ба 16.14-т “өөрийгөө өмгөөлөх, хууль зүйн туслалцаа авах, нотлох баримтыг шалгуулах, шудрага шүүхээр шүүлгэх, шүүхийн шийдвэрийг давж заалдах эрхтэй” гэж заасан. Дээрхи хуулиар олгосон эрхээ хэрэгжүүлэх зорилгоор захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх, хяналтын шатны шүүхүүдэд бид хандсан. Хэрэг маргаан эцэслэн шийдвэрлэх хүртэл 8 сар 21 хоног /анхан шатны шүүхийн шийдвэр гарснаас хойш/ өнгөрчээ... Óëñûí äýýä ø¿¿õèéí øèéäâýð ýöñèéí øèéäâýð áàéäàã. Ýíý øèéäâýðèéã áèåë¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé. Èéì ó÷ðààñ Р.Бä 79 òîîò òºëáºðèéí õ¿ñýëòèéí äàãóó 2014 îíû 06 äóãààð ñàðûí 26-íû ºäºð 6.408.148 òºãðºãèéã ãàðãàí ºãñºí. Óëñûí äýýä ø¿¿õèéí øèéäâýð 1 ñàðä ãàðñàí áàéäàã. Áèä íàð Уëñûí äýýä ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã áèåë¿¿ëñýí. 2013 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðààñ 2014 îíû 6 äóãààð ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààíû íèéò 7.000.000 òºãðºã íýõýìæèëñýí áàéíà. Ýíý ìºíãºí ä¿íã áèä íàð õ¿ëýýí çºâøººðºõã¿é. Р.Бûí ø¿¿õýä ãàðãàæ ºãñºí íîòëîõ áàðèìò øàò øàòíû ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã õàðàõàä ¿íäñýí öàëèí 715488 òºãðºãíººñ àæèëã¿é áàéñàí õóãàöààã òîîöîæ áàéíà. Р.Б 1.052.083 òºãðºã ãýæ íýõýìæèëæ ò¿¿íä çýðýã дýâèéí íýìýãäýë, òºðèéí àëáà õààñàí íýìýãäýëèéã îðóóëàí òîîöñîí. Ýíý ä¿íã áèä íàð õ¿ëýýí çºâøººðºõ áîëîìæã¿é. Р.Бûã àæèëã¿é áàéõ õóãàöààíä íü òºðèéí áàéãóóëëàãûí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààã õàíãàõ çîðèëãîî𠺺ð õ¿íèéã àâ÷ àæëóóëñàí. Ìýäýýæ ýíý õ¿í àæèë õºäºëìºð õèéæ áàéãàà þì ÷èíü õºäºëìºðèéí õºëñ àâàõ ýðõòýé. Ýíý õ¿íä áèä íàð òîäîðõîé õýìæýýãýýð öàëèí õºëñ îëãîñîí. Р.Бä ýíý ìºíãèéã îëãîñîí òîõèîëäîëä òºñâèéí äàâõàðäàë ¿¿ñíý. Äýýð íü Ìîíãîë óëñûí òºñºâ ñàíõ¿¿ãèéí áàéäàë õ¿íäðýëòýé áàéãàà èéì íºõöºëä ýíý ìºíãèéã àëü ÷ áàéãóóëëàãààñ ãàðãàõàä õ¿íäðýëòýé áàéíà. Óëñûí äýýä ø¿¿õýýñ ýíý àñóóäëûã øèéäýýä 2013 îíû 10 äóãààð ñàðûí 31-íèé ºäºð À/23 äóãààðòàé ìàãàäëàëààð òîãòîîñîí 6.408.148 òºãðºãèéã îëãîõîîð øèéäâýðëýñýí. Ýíý ìºíãºíººñ èë¿¿ ìºíãèéã îëãîõ áîëîìæã¿é ãýв.

Шүүх хэрэгт авагдсан, шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

¯ÍÄÝÑËÝÕ ÍÜ:

Р.Б нь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2013 оны 10-р сарын 30-ны өдрийн *** дугаар шийдвэрээр ***аймгийн боловсролын газрын даргын албан тушаалд эгүүлэн тогтоогдсон байх ба ***аймгийн засаг дарга дээрхи шийдвэрийг эс зөвшөөрч давж заалдах болон хяналтын  шатны шүүхэд  гомдол гаргасныг Монгол Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдаанаар 2014 оны 3-р сарын 24-ний өдрийн 49 тоот тогтоолоор эцэслэн шийдвэрлэж анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн байна. 2014 оны 06-р сарын 09-ний өдөр ***аймгийн засаг даргын 17-Б  тоот захирамжаар Р.Б Боловсролын газрын даргаар томилсон байна.

Нэхэмжлэгч Р.Б нь 2013 оны 11-р сарын 01-ний өдрөөс 2014 оны 6-р сарын 09-ний өдөр хүртэл буюу албан тушаалдаа томилогдох хүртэл ажилгүй байсан хугацааны цалин, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл, хүн амын орлогын албан татварын нөхөн олговрыг гаргуулан, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай нэхэмжлэлийг ***аймгийн засаг даргад холбогдуулан  гаргасан байна.

            Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 36-р зүйлийн 36.1.2-т зааснаар ажил олгогч  ажлаас үндэслэлгүй халагдсан ажилтныг өмнө нь эрхэлж байсан ажил, албан тушаалд эгүүлэн тогтоох тухай шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болсон бол ажилтныг урьд эрхэлж байсан ажил, албан тушаалд эгүүлэн авах үүрэгтэй ба хуулийн 69-р зүйлд зааснаар ажилтан ажилгүй байсан бүх хугацаанд нь урьд авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх олговор, хэрэв бага цалинтай ажил хийж байсан бол зөрүүтэй тэнцэх олговрыг авах эрхтэй байна.

Иймд нэхэмжлэгч Р.Бын нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

Нэхэмжлэгчийн цалингийн дундажыг  Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайдын 2005 оны 05 дугаар сарын 05-ны өдрийн 55 дугаар тушаалаар батлагдсан  “Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журам”, Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2013 оны 10-р сарын 30-ны өдрийн *** дугаар шийдвэрээр заасан хэмжээгээр тооцсоныг тэмдэглэх нь зүйтэй. 

Ìîíãîë Óëñûí Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 115 äóãààð ç¿éëèéí 115.2.1, 116, 118 äóãààð ç¿éëèéã óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.1-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч Б ажилгүй байсан хугацаа /2013 оны 11-р сарын 01-ний өдрөөс 2014 оны 6-р сарын 09-ний өдөр хүртэл /-ны цалин 7,623,077 /долоон сая зургаан зуун хорин гурван мянга далан долоо/ төгрөгийг аймгийн боловсролын газраас гаргуулж Б олгосугай.
2. Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëèéí 46-ð ç¿éëèéí 46.2-ò çààñíûã áàðèìòëàí 2013 оны 11-р сарын 01-ний өдрөөс 2014 оны 6-р сарын 09-ний өдөр хүртэл цалийнгийн олговороос нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл, хүн амын орлогын албан татварыг зохих журмын дагуу тооцон нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг ***аймгийн Боловсролын газарт үүрэг болгосугай.
3. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5, зааснаар нэхэмжлэгч тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөхийг дурдаж, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д заасныг баримтлан ***аймгийн засаг даргын тамгын газраас  улсын тэмдэгтийн хураамжид 136,119 төгрөг гаргуулж улсын орлогод оруулсугай.
4. Шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл зохигчид шийдвэр гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор иргэний хэргийн давж заалдах шатны 9-р шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ× Ø¯¯Ã×                                    Ã.ÃÝÐÝËÒ-ÎÄ