| Шүүх | Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Нямжавын Туяа |
| Хэргийн индекс | 153/2018/00654/И |
| Дугаар | 29 |
| Огноо | 2019-07-02 |
| Маргааны төрөл | Хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах, |
Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал
2019 оны 07 сарын 02 өдөр
Дугаар 29
Ю.
иргэнийхэргийнтухай
Эрүү,ИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхийниргэнийхэргийншүүххуралдааныгшүүгчМ.Нямбаярдаргалж,шүүгчБ.Дамба,ЕрөнхийшүүгчН.Туяанарынбүрэлдэхүүнтэйхийж,
аймагдахьсумдундыниргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2019оны04дүгээрсарын15-ныөдрийн153/ШШ2019/000165дугааршийдвэртэй,Нийслэлийн*************************************************лол,**************,,,*******,,дхолбогдохиргэнийхэргийгнэхэмжлэгчийндавжзаалдахжурмааргаргасангомдлыгүндэслэн,2019оны05дугаарсарын20-ныөдөрхүлээнавч,ЕрөнхийшүүгчН.Туяагийнилтгэснээртусшүүхийншүүххуралдаанытанхимдхянанхэлэлцэв.
ШүүххуралдаандД.,нарийнбичгийндаргаарЦ.Энхтуяанароролцов.
ТОДОРХОЙЛОХнь:
Нэхэмжлэлийншаардлага:Эвлэрлэлийнгэрээхангуулжтөлбөрийгхүүхдийнтэтгэлэгттооцуулахтухай.
Нэхэмжлэлийнагуулга:“МинийбиеЮ.ТогоонтөмөрньиргэнД.тэй2007оноос2015оны8сархүртэлххугацаандхамтамьдарчбайсан.ИргэнД.өөрийндүү,гэрбүлийнхэнтэйгээхамтгэрийгмааньбулааж,үрхүүхдүүдээсмааньөнчрүүлэххүртэлөөрийнхөрөнгөөрбүтээжбосгосоноронсууц,унахунаа,хайрлахүрхүүхэдтэйбайлаа.
**************иргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2016оны10дугаарсарын07-ныөдрийн101/ШШ2016/06115шүүхийншийдвэртэйиргэнийхэрэгдээрэвлэрлийнгэрээбайгуулж,өөрийноронсууцыгмааньдурмэдэнзарсанасуудалдээриргэнД.дбуултхийж,өөртөө12,500,000төгрөгийгавчүлдсэн.ЭвлэрлийнгэрээбайгуулахтайхолбогдууланиргэнхоорондбайгуулсанэвлэрлийнгэрээндиргэнД.ньиргэнЮ.оронсууцыгзарсанмөнгөнөөсөөртногдоххувьболгож,тэрхүүмөнгөөриргэнД.ньүрхүүхдүүдэдмааньоронсууцавчамьдрах,улмааргэрээнддурдагдсанаарэнэхүүтөлбөрийгхүүхдийнтэтгэлгийгбөөнөөрнэгудаагийнтөлбөрхэлбэрээравснаарүзэжжичидньшүүхийншийдвэртхүсэлтгарганшийдвэрлүүлэхээртохиролцсонбилээ.Энэньгаргэрээндээр“...бусадхарилцааггэрээнээстусадньгэрээгээрзохицуулна...”гэжбичигдэж,талуудгарынүсэгзурсанюм.
ГэтэлүүнээсхойширгэнД.ньгаргэрээболонаманхэлцлээрхүлээсэнүүргээбиелүүлэхгүй,хүүхдийнтэтгэлгийгүргэлжлүүлэнавахаархөөцөлдөж,Шүүхийншийдвэргүйцэтгэхерөнхийгазартөргөдөлгарганхүүхдийнтэтгэлгийгавсаарбайна.
Нийгмийнхамгаалал,хөдөлмөрийняамнызохихбайгууллагааршалгуулахадиргэнД.ньдээрдурдсантөлбөрийгзохихзориулалтаарашиглаагүй,хүүхдүүдэдамьдрахнөхцөлбайдлыгдээшлүүлэхээрхэрэглээгүй,оронсууцхудалданаваагүй,өөрбусадбайдлаархэрэглэсэнньтүүнийсуугаахаягаарнотлогдожбайна.Биөөрөөхүүхдүүдийнхээбусадхэрэгцээгдаагаадявна,онгодсахиуснададтусалжбайгаагээдлявсанэмэгтэй.Гэтэлхамтамьдарчбайсанэмэгтэймааньодоохудалч,залилагчболчхоодявжбайна.Хүнийэрхийнүндэснийкомисс,Хуульзүйняам,Цагдаагийнерөнхийгазартхандсанболовчгэмтүйлдэлдтатаноролцуулжхөрөнгөмөнгийгзавшуулсанэтгээдэдэрүүгийнхэрэгогтүүсгэхгүйхаацайлсаарбайна.
ТүүнчлэнхамтамьдарчбайххугацаандааХААНбанкнаасудаадарааланцалингийнзээлийгминийнэрдээрхамтранзээлдэгчээроржавч,ХААНбанкны2014оны6дугаарсарын17-ныөдрийнЗГ-14/195гэрээгээрнийт10,290,000/арвансаяхоёрзуунерэнмянган/төгрөгийгавахуулж,өөртөөболондүүД.Жаргалсүрэндхэрэглүүлсэн.ЭнэхүүзээлээрөөрийнтөрсөндүүД.Жаргалсүрэнднаймаахувийнбизнесхийх,өөрийнунахунааболохжижигмашин/МаздаДемио-2/-ыгавахуулж,эдгээрийгнадаастусгаарболохүедээавчявсанбилээ.ХААНбанкныцалингийнзээлийгбихамтбайххугацаандааболонтусгаарболсонүедээчболомжоорооөөрөөтөлжявсан.АргагүйхүндрэлдороодэнэхүүзээлээөөрөөтөлжбарагдуулждуусганауугэжхүсэлтгаргасанболовчиргэнД.,Д.Жаргалсүрэннарньогттөлөөгүй.ХААНбанкандхамтранзээлдэгчхариуцахучиршалтгааныгбичижтайлбархүсэлтгаргасанболовчэдгээриргэдээсХААНбанкавччадаагүй.Минийбиеньэнэхүүзээлийнүлдэгдлийгүндсэнзээл,зээлийнхүү,алдангийнхамтөөртногдсон12,500,000төгрөгөөсбарагдуулсан.Тухайнтөлбөрийнтөлөгдсөнүлдэгдэлнь5,832,646.94/тавансаянайманзуунгучинхоёрмянгазургаанзуундөчинзургаантөгрөгерэндөрвөнмөнгө/төгрөгболсон.ҮүнийгХААНбанкныТусгайактивынгазрындансанд2017оны10дугаарсарын30-ныөдөрминийбиетушааж,өртөлбөрийгбарагдуулсан.ЭнэталаармөниргэнД.дмэдэгдэж,холбогдохтөлбөрийгөөрийгньтөлөөлөн100хувьбарагдуулсанучирШүүхийншийдвэргүйцэтгэхбайгууллагадмэдэгдэж,хүүхдийнтэтгэлэгттооцуулаххүсэлтээгарганауугэсэнболовчтэрээрхүлээнаваагүй,“хуцаачиновшоо”гэжхариулсан.
ДээрдурдсангаргэрээболонаманхэлцлүүдээриргэнД.ньхамтамьдраххугацаандминийбийболгосонхөрөнгийгдурмэдэнзахиранзарцуулахгүйбөгөөдэдгээрийгхүүхдийнтэтгэлэггэжавчүзэж,хүүхдүүдэдзөвхөнзарцуулна,хүүхдийнтэтгэлэгнэхэмжлэхгүйгэжхүлээсэнүүргээгүйцэтгэхгүйбайгааболногэжээ.
Хариуцагчийнхариутайлбар:Иргэнийхуулийн126дугаарзүйлдзааснаархамтранамьдарсанхугацаандбийболсонхөрөнгөньгэрбүлийнгишүүдийнхамтранөмчлөхдундынөмчидхамаардаг.ХүүхдийнтэтгэлэгттооцуулахгээдбайгаахөрөнгөньЮ.Тогоонтөмөрбидхоёрыгхамтранамьдарснаасхойшбийболсонөмчтулэнэбайрнымөнгийггэрбүлийнгишүүдтухайнүеийнзахзээлийнханшаартооцожбүхгишүүдэдоногдоххувиаавсан.Мөн**************Иргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчийн2016оны10дугаарсарын07-ныөдрийн101/ШШ2016/06115захирамжидзохигчидэвлэрснийгбаталж,нэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрнэхэмжлэлээсээтатгалзсан.Гэтэлнэхэмжлэгчбидхоёрынхамтранамьдарчбайххугацаандаабийболсонбайрыгтухайнүедгэрбүлийнгишүүдтусбүрт25хувьоногдохоорхуваажэвлэрлийнгэрээбайгуулсанбайталбүхэлдньөөрийнөмчмэтээрхандажэнэмөнгийгхүүхдийнтэтгэлэгттооцуулахнэхэмжлэлгаргажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.
Гэрбүлийнтухайхуулийн10дугаарзүйлийн10.1-д“Дундаахамтранөмчлөхэдхөрөнгөөэзэмших,ашиглах,захиранзарцуулахэрхтэй”гэж,мөнхуулийн14.6-т“өмчлөхдундынэдхөрөнгийгхуваахасуудлыгшүүхшийдвэрлэнэ”гэжзаасныдагууэнэхүүбайраагэрбүлийнгишүүдийнтоогоор4хувааж,цаашидмаргахгүйгээрэвлэрч,эвлэрлийгбаталж,хэргийгхэрэгсэхгүйболгосон.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн74дүгээрзүйлийн74.4-д“Хэргийгхялбаршуулсанжурмаархянаншийдвэрлэсэнтохиолдолдзохигчдавжзаалдах,хяналтынжурмаархянаншийдвэрлүүлэхээргомдолгаргах,тухайнасуудлааранханшатнышүүхэддахиннэхэмжлэлгаргахэрхгүй”гэсэн**************иргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2016оны10дугаарсарын07-ныөдрийн101/ШШ2016/06115шүүгчийнзахирамжхүчинтөгөлдөрбайхаддахинугзахирамжиддурдсанасуудлааршүүхэднэхэмжлэлгаргажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.
МөнГэрбүлийнтухайхуулийн38дугаарзүйлийн38.1-т“Эцэг,эхньнасандхүрээгүйболоннасандхүрсэнболовчхөдөлмөрийнчадваргүйхүүхдээтэжээнтэтгэхүүрэгтэй”гэжзаасанбайхтулнэхэмжлэгчүрхүүхдээгэрбүлийндундынөмчийгөмчлөхэрхгүймэтээройлгож,дундынөмчийнэдхөрөнгөнөөсхүүхдийнтэтгэлгийггаргуулахааршаардажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.
Ю.тухайнүедавсанцалингийнзээлийнгэрээнд“цалингийнзээлавахдаахүнээсзээлсэнмөнгөөгөх,салсанэхнэрийнхээхүүхдүүдэдмөнгөөгөх,дүүхэрэгтхолбогдоходзээлсэнмөнгөтөлөхөдзээлавахшаардлагатайбайна.Иймээсхамтранзээлдэгчбайхшаардлагатай”гэснийдагуугарынүсэгзурсан.БиЮ.Тогоонтөмөртхэрэгболохүедбуюудүүньхэрэгтхолбогдоодбайхадмөнсалсанэхнэрньмөнгөнэхэжцагдаадөгчбайхадтухайбүрдньцалингийнзээлавчөгчбайснаасгаднаунажявсанмашинаадүүдньөгчбайсан.Гэтэлэнэхүнодооминийтусыгмартажзөвхөнөөрийнцалингийнзээлийгтооцожбайгааньхарамсалтайбайна.Тэрүедцалингкассаасбэлэнмөнгөөролгодогбайсанучирцалингийнзээлавчбайсанбаримтбайхгүйбайгааболно.ҮүнийгЮ.дүүнарболонманайаав,ээж,гэрбүлийнхэнмэдэжбайгаа.ЭнэхүүзээлээрээминийтөрсөндүүД.Жаргалсайхандавтомашинавахадхэрэглэсэнгэдэгньорүндэсгүйзүйлюм.ИймээсЮ.авсанзээлийгбитөлөхүүрэгхүлээхгүй.
НэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрнь“Хүүхдийнасранхамгаалагчаартогтоолгож,сэтгэлсанаа,биемахбодынхохирлоонөхөнтөлүүлэхтухай”нэхэмжлэлийннэмэгдүүлсэншаардлагагаргасан.Гэрбүлийнтухайхуулийн14дүгээрзүйлийн14.6,14.7-дзааснаархүүхдийннас,эцэгэхийнхаламж,ахуйннөхцөл,бололцоо,ёссуртахууныбайдал,хүчирхийлэлүйлдсэнэсэхийгхаргалзанасрамжийгтогтооно.Гэрбүлийнтухайхуулийн21дүгээрзүйлийн21.1-д“хүүхэдтөрснөөрэцэг,эххүүхдийнхоорондэрх,үүрэгүүснэ”,мөнхуулийн26дугаарзүйлд“хүүхдээасранхамгаалах”-ыгэцэгэхийнүүрэггэжтустустодорхойлсонбайдаг.Баганасныхүүхдийнтухайнүеийнамьдарчбуйнөхцөлийгөөрчлөхтодорхойшалтгаанбайхгүйбайхадөсөждассанорчныгньсолих,биднийхүүхдийнасрамжийгөөрчлөххуульзүйнүндэслэлгүйгэжүзэжбайна.ТүүнчлэнбиднийхүүхэдтөрөхүедбидгэрлэлтээбүртгүүлээгүйбайсанбөгөөднэхэмжлэгчЮ.ТогоонтөмөрбидхоёрГэрбүлийнтухайхуулийн26дугаарзүйлдзаасанэрхэдэлж,үүрэгхүлээсэнхэвээрбайгааболно.
МөнЮ.Тогоонтөмөрхуучинэхнэртэйгээхамтранамьдрахболсноорбидхамтранамьдрахболомжгүйболж,*******,Сүхбаатар,Чингэлтэй*******иргэнийхэргийнанханшатны2015оны10дугаарсарын20-ныөдрийн7017шийдвэрээрнэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрөөсхүүхдийнтэтгэлэггаргуулахааршийдвэрлэсэн.ТухайнүеднэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрхүүхдүүдийгөөрийнасрамжидавахталаарнэхэмжлэлгаргаагүйбөгөөдийнхүүбидтусдааамьдрахболсноорхүүхдүүдийнэцэгбайхүүргээссалгажбуйхэмээнойлгожхүүхдүүдийгөөрийнасрамжидавахталаарнэхэмжлэлгаргажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.МөнД.минийбиехүүхдүүдийнхэээрххуульёсныашигсонирхлыгзөрчсөнявдалбайхгүй,эрхзүйнчадамжгүйгэжтооцогдоогүй,эхбайхэрхээхязгаарлуулж,хасуулаагүй,удаанхугацаагаарэмнэлэгтэмчлүүлээгүйбайхадөөрөөрхэлбэлхүүхдээбиечлэнтэжээнтэтгэх,асранхаламжлахбололцоотойхэвээрбайхадүндэслэлгүйгээрхүүхдийнасрамжийгөөрчлөхнэхэмжлэлгаргасанньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.Нэхэмжлэгчманайгэрбүлийнхнийггэмтхэрэгүйлдсэнталаарнэмэгдүүлсэншаардлагаддурдсанбайна.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн25дугаарзүйлийн25.2.2,38дугаарзүйлийн38.1-дзааснаар,нэхэмжлэгчөөрийншаардлага,татгалзлынүндэслэл,нотлохбаримтааөөрөөгаргажөгөх,цуглуулахүүрэгтэйбайхаархуульчилжээ.
Нэхэмжлэгч200саятөгрөгийнгэмхоручруулсанталаарнэмэгдүүлсэншаардлагаднэхэмжлэгчнотлохбаримтаахавсаргажөгөөгүйбайхадшүүхтүүнийгнэхэмжлэлийнбүрдүүлбэрхангасанхэмээнхүлээнавч,аасхариутайлбаравчбайгааньИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийгноцтойзөрчижбайна.
Гэтэлнэхэмжлэгчнэмэгдүүлсэншаардлагадхолбоотойнотлохбаримтыгшүүхэдирүүлээгүйөөрөөрхэлбэлнэмэгдүүлсэншаардлагынбүрдүүлбэрийгхангаагүйбайхаднэмэгдүүлсэншаардлагыгхүлээнавчидгардуулан,хариутайлбаравчбайгааньхуульүндэслэлгүй,Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийгноцтойзөрчижбайнагэжүзэжбайна.Иргэнийхуулийн511дугаарзүйлийн511.1,505дугаарзүйлийн505.1-дзааснаарнэхэмжлэгчЮ.ТогоонтөмөртД.минийзүгээсямархохиролучруулсанболохньтодорхойгүй,манайгэрбүлийнхнээстүүндтаагүйхандажбайсан,нэртөрсэтгэлсанааныхямралдорсонгэжтайлбарлахболовчүүнийулмаасямаргэмхортүүндучирсанньнотлохбаримтаартогтоогдохгүйбайхтулсэтгэлсанааныхохиролд200саятөгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлийншаардлагахуульзүйнүндэслэлгүйбайна.Иймднэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэжөгнөүүгэжээ.
аймагдахьсумдундыниргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2019оны04дүгээрсарын15-ныөдрийн153/ШШ2019/00165дугааршийдвэрээр:”1.Гэрбүлийнтухайхуулийн41дүгээрзүйлийн41.2.2,Иргэнийхуулийн9дүгээрзүйлийн9.4.5,497дугаарзүйлийн497.1,511дүгээрзүйлийн511.1,Шүүхийншийдвэргүйцэтгэхтухайхуулийн110дугаарзүйлийн110.2-дзаасыгбаримтланнэхэмжлэгчЮ.Д.дхолбогдуулангаргасангэрбүлийнбаталгаагүйхамтамьдарсанхугацаандбийболгосонэдхөрөнгөөсолсонорлогоболонгаргэрээ,аманхэлцлээрхүлээсэнүүргийнхньбиелэлтийгхангуулж37,500,000төгрөг,ХААНбанкнаасхамтавсанцалингийнзээлийнүлдэгдлийгтүүнийөмнөөсбүрэнтөлжбарагдуулсан5,832,646төгрөгийгтустусгаргуулжхүүхдийнтэтгэлгийгнэгудаагийнмөнгөнтөлбөрөөртөлснөөртооцуулах,сэтгэлсанаабиемахбодынхохирлыгнөхөнтөлүүлж,Д.гээруучлалтгуйлгуулахыгдаалгуулах,эсийндонороориргэнЮ.Тогоонтөмөрийгхуульбусаарашигласнытөлбөрийггаргуулах,улсынтэмдэгтийнхураамжийгаасгаргуулахтухайнэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгосугай.2.Гэрбүлийнтухайхуулийн14дүгээрзүйлийн14.6-дзааснаар2009оны2дугаарсарын11-нийөдөртөрсөнохинТ.Цолмон,2011оны1дүгээрсарын11-нийөдөртөрсөнхүүТ.Энх-ОчирнарыгэхД.гийнасрамжидүлдээсүгэй.3.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1,58дугаарзүйлийн58.4-дзааснаарулсынтэмдэгтийнхураамж70,200төгрөгтөлөххугацаагхойшлуулсантусшүүхийн2018оны9дүгээрсарын13-ныөдрийн153/ШЗ2018/02147шүүгчийнзахирамж,нэхэмжлэгчийннэмэгдүүлсэншаардлагадтөлөхулсынтэмдэгтийнхураамж70,200төгрөгийгтөлөххугацаагмөнтусшүүхийн2019оны3дугаарсарын01-нийөдрийн153/ШЗ2019/00420шүүгчийнзахирамжаархойшлуулсанбөгөөдэдгээрулсынтэмдэгтийнхураамжнь төлөгдөөгүйбайхтулдээрхшүүгчийнзахирамжиддурдагдсаннийт140,400төгрөгийгнэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрөөс гаргуулжулсынорлогодоруулсугайгэжшийдвэрлэжээ.
Нэхэмжлэгчийндавжзаалдсангомдлынагуулга:Анханшатнышүүхийншүүхбүрэлдэхүүн,иргэдийнтөлөөлөгчньжендерийнэрхтэгшбайдлынтухайхуулийн4.1.2,4.1.4,4.1.6дугаарзаалтуудыгилтзөрчиж,данэмэгтэйхүмүүсээсбүрдсэнбүрэлдэхүүнасуудлыгхэлэлцэж,тухайнхуулийн5.1.2,5.1.3дугаарзаалтуудыгилтэдзөрчсөнүйлажиллагааявууллаа.Хуралдаанмэтгэлцээнийзарчмаарявагдана,хуралдааныүеднэхэмжлэгч,холбогдохтөлөөллөөсилэрхийлсэнголүгхэллэгүүдийгтэмдэглэлдтусгасангүй,шүүхбүрэлдэхүүнзөвхөнэмэгтэйхүнгэсэнүндэслэлээрласуудалдхандлаа.
Шүүхбүрэлдэхүүнийгдахинтомилж,нэхэмжлэлийнтэтгэлэгттооцуулах,гэрээнийүүргийнбиелэлтийгхангуулахтухайшаардлагыгдахинхэлэлцүүлжөгнөүү.Мөнулсынтэмдэгтийнхураамжийгхүчингүйболгожөгнөүүгэжээ.
ҮНДЭСЛЭХнь:
Нэхэмжлэгч Ю.Тогоонтөмөрньэвлэрлийнгэрээнийүүрэгхангуулах,төлбөрийгхүүхдийнтэтгэлэгттооцуулахшаардлагыгД.дхолбогдуулангаргаж,хэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагааныявцадхүүхдүүдийнасранхамгаалагчаартогтоолгох,сэтгэлсанаа,биемахбодынхохирлоонөхөнтөлүүлэхтухайнэмэгдүүлсэншаардлагыг гаргажээ./хх-ийн119-120дугаартал/
Шүүхнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдхэрэгсэхгүйболгож,шийдвэрлэснийгэсзөвшөөрчдавжзаалдахжурмааргомдолгаргасанбайна.
Нэхэмжлэгчньнэхэмжлэлийншаардлагаа“Д.бидхоёрынхамтранамьдарчбайсанхугацаандбийболгосонэдхөрөнгөнөөсолсонорлогоболонгаргэрээаманхэлэлцээрээрхүлээсэнүүргийнбиелэлтийгхангуулж37.500.000төгрөг,ХААНбанкнаасхамтавсанцалингийнзээлийнүлдэгдлийгтүүнийөмнөөсбүрэнтөлжбарагдуулсан5.832.646төгрөгийгтустусгаргуулжхүүхдийнтэтгэлэгийгнэгудаагийнмөнгөнтөлбөрөөртөлснөөртооцуулах,хүүхдийнасрамжтогтоолгох,сэтгэлсанаабиемахбодынхохирлыгнөхөнтөлүүлж,Д.гээруучлалтгуйлгуулахыгдаалгах,эсийндонороориргэнЮ.Тогоонтөмөрийгхуульбусаарашиглсаныгтөлбөрийгшүүхээртогтоолгонгаргуулах,улсынтэмдэгтийнхураамжийгаартустусгаргуулах”-ыгхүсэжбайнагэжтайлбарлажээ.
Хариуцагчнь“Иргэнийхуулийн126дугаарзүйлдзааснаар хамтранамьдраххугацаандбийболсонэдхөрөнгөньгэрбүлийнгишүүдийнхамтранөмчлөхдундынөмчидхамаардаг.НэхэмжилжбуйоронсууцныүнэньЮ.Тогоонтөмөрбидхоёрыгхамтранамьдарснаасхойшхугацаандбийболсонөмчхөрөнгөюм.Энэхүүоронсууцныүнийггэрбүлийнгишүүдтусбүрт25хувьоногдохооргишүүдийнтоогоор4хувааж,цаашидмаргахгүйгээрэвлэрч,эвлэрлийгбаталж**************шүүх2016оны10дугаарсарын07-ныөдөр101/ШШ2016/06115дугаарзахирамжаархэргийгхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэсэнбайталЮ.Тогоонтөмөрньөөрийнөмчмэтээрхандаж, угоронсууцныгурванхүндоногдохүнийгхүүхдийнтэтгэлэгттооцуулахаарнэхэмжлэлгаргажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүйбайна.Ю. “хүнээсавсанзээлээбуцаажөгөх,салсанэхнэрийнхээхүүхдүүдэдмөнгөөгөх,дүүньхэрэгтхолбогдоходзээлсэнмөнгөөтөлөхшаардлагатай.”байнагээдцалингийнзээлавахадньхамтранзээлдэгчшаардлагатайбайнагэснийдагуубигарынүсэгзурсан.Ю. хүүхдүүдийгөөрийнасрамжидавах,сэтгэлсанаа,биемахбодынхохиролнэхэмжилжбайгаахуульзүйнүндэслэлгүйгэжтайлбарласанбайна.
Хэрэгтавагдсанболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдсэнбаримтуудыгшинжлэнсудлаад:
1.Зохигчид 2007оны5сараас2015оны8дугаарсарын13-ныөдөрхүртэл хамтынамьдралтайбайххугацаандааНийслэлийн**************26дугаар*******ны*********************ллын903дугаарбайрны130оронсууцандамьдарчбайсанбатустусамьдрахболснооругоронсууцыгхудалдаж,түүнийүнэ50.000.000төгрөгийггэрбүлийн4гишүүд25хувиархуваажД.,охинТ.Цолмон,хүүТ.Энх-Очирнар37.500.000төгрөг,Ю.Тогоонтөмөр12.500.000төгрөгийгавахаарцаашидмаргахгүйгээрэвлэрчхарилцантохиролцож,эвлэрлийнгэрээбайгуулсаныг**************иргэнийхэргийнанханшатнышүүх 2016оны10дугаарсарын07-ныөдрийн101/ШШ2016/06115дугааршүүгчийнзахирамжаарэвлэрлийнгэрээгбаталжшийдвэрлэжээ./хх-ийн9-10дугаартал/2013оны6дугаарсарын21-нийөдөрЮ.ТогоонтөмөрньХААНбанктай барьцаатзээлийнгэрээбайгуулж,8.000.000төгрөгийнзээлавсанбайхбауггэрээнд Д.хамтранүүрэггүйцэтгэгчээргарынүсэгзурсанбайна.Мөн2014оны6дугаарсарын17-ныөдөр4.5.00.000төгрөгийннэмэлтзээлавсанбазээлийг2017ондЮ.Тогоонтөмөртөлждуусгасанбайхбөгөөдталуудэнэталаар маргаагүйбайна.
Шүүхийншийдвэргүйцэтгэх тухайхуулийн110дугаарзүйлийн110.2.-тзааснаар“Хүүхдийнтэтгэлгийнмөнгөндтооцонтөлбөртөлөгчөөсгаргууланавсанэдхөрөнгийгэнэхуульдззаасанжурмындагуухудалданборлуулж,эсхүлшилжүүлнэ.” Гэжхуульчилжээ.
Нэхэмжлэлэгчийндээрхшаарлагань энэхуульдзаасанжурмындагуузохицуулагдахүндэслэлтогтоогдоогүйбайна.
2.Нэхэмжлэгчньхүүхдүүдээөөрийнхөөасрамжидавахшаардлагынүндэслэлийнталаархнотлохбаримтаашүүхэдирүүлээгүй байна.Өөрөөрхэлбэлхүүхдүүдээөөрийнасрамжидавахболсоншалтгааннөхцөл,эхийнасрамжидамьдарчбайгааодоогийнорчиннөхцлийгямаршалтгааныулмаасөөрчлөхболсонүндэслэлүүдийнталаархбаримтаа ирүүүлээгүйбайна.
Гэрбүлийнтухайхуулийн27дугаарзүйлдзааснаар“Эцэгэхбайхэрхийгхязгаарласан”,29дүгээрзүйлд“эцэг,эхбайхэрххязгаарласныгхүчингүйдболсондтооцсон”,30дугаарзүйлд“Эцэгэхбайхэрхийгхасах”тухайэрхзүйнзохицуулалтыгхуульчилсанбайхбөгөөдхуулийнэнэзүйлзаалтадзаасаннөхцөлбайдалбийболсонтохиолдолдхуульдзаасанүндэслэлээрзохихэтгээдийнхүсэлтээрхүүхдийнасрамжийгшүүхөөрчилжболохыгхуульчилжээ.ГэхдэээххүнийхньхувьдД.гийнхэрэгжүүлэхэрхүүргийгдээрххуульдзаасанүндэслэлээршүүхээсхязгаарлаагүйбайна.
Нэхэмжлэгч Ю.тайлбартдурдсанүйлбаримтууднь анханшатнышүүхийншийдвэрээрохинТ.Цолмон,хүүТ.Энх-ОчирнарэхийнасрамжидүлдээжшийдвэрлэснийгөөрчлөхүндэслэлболохгүйбайхаасгаднахэрэгтавагдсанбаримтуудаарэхД.ньдээрхГэрбүлийнтухайхуульдзаасан“хүүхдийнасрамжтайхолбоотойэрх,үүргээбиелүүлээгүйсанаатайгаарзайлсхийсэн,хүүхэдтэйгээудаадараахаргис,хэрцгийхарьцсан,үрхүүхдээөөрөөөсгөжхүмүүжүүлэх,асранхамгаалах,тэжээнтэтгэхүүргээбиелүүлээгүй,эсхүлиймчадваргүйболсон,хүүхдийгоронсууц,хувцас,хоолундаарбайнгасанаатайгачигдуулсан,гуйлгачлуулсан,оронгэрээсээдайжуулсан,гадуурхсанзэрэгхүүхдийнэрх,хуульёсныашигсонирхолдхаршнөхцөлбайдал,үйлажиллагааявуулжхүүхдийнэрхийгхохироосонньтогтоогдоогүйбайхтулхүүхдийгэхийнасрамжидүлдээсэннөхцөлийгөөрчлөхүндэслэлгүйбайна.
Хүүхдийнэрхийгхамгаалахтухайхуулийн5дугаарзүйлийн3дэххэсэгт“Хүүхэдэцэгэхтэйгээамьдрах,тэднийанхааралхаламжидбайх,эцэгэхээсээбуюухэннэгнээсньтусдааамьдрахүедтэдэнтэйбайнгынхарилцаатайбайхэцэг,эхньтусдааамьдрахүедхэнтэйньамьдрахтухайсаналааилэрхийлэхэрхтэй” бөгөөдохинТ.Цолмон,хүүТ.Энх-Очирнарэцэгэхийнхээхэнтэйньхамтамьдрахталаарсаналааилэрхийлсэнбайна./1дүгээрхх-191-194дүгээртал/
*******УлсынҮндсэнхуулийн16дугаарзүйлийн11-дзааснаархүүхдийнашигсонирхлыгтөрхамгаалах,17дугаарзүйлийн2-тзааснаарүрхүүхдээөсгөнхүмүүжүүлэхньиргэнбүрийнжурамтүүрэг,Хүүхдийнэрхийгхамгаалахтухайхуулийн12дугаарзүйлийн12.2-тзааснаарэцэг,эхтусдааамьдрахболсон,гэрлэлтээцуцлуулсанньтэднийгэнэзүйлийн1дэххэсэгтзаасанүүргээсчөлөөлөхүндэслэлболохгүй бөгөөдХүүхдийнэрхийнконвенцийн3дугаарзүйлийн1-дзааснааршүүхюуныөмнөхүүхдийндээдашигсонирхлыгхангахаданхаарлаахандуулахтул охинТ.Цолмон,хүүТ.Энх-Очирнарыгэхийн асрамжидүлдээж шийдвэрлэсэн анханшатнышүүхийншийдвэрхуульзүйн үндэслэлтэйболжээ.
3.Сэтгэлсанаа,биемахбодынхохиролыгнөхөнгаргуулах,Д.гээруучлалтгуйлгуулахыгдаалгах,эсийндонороориргэнЮ.Тогоонтөмөрийгхуульбусаарашигласнытөлбөрийгшүүхээртооцуулангаргуулахтухайшаадлагынталааранханшатнышүүххэрэгтбайгааболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдэж,хэргийгхянаншийдвэрлэхэдүндэсболсоннотлохбаримтынхуульзүйнболонбодитүндэслэлийнталаартодорхойзааждүгнэсэнньИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн118дугаарзүйлийн118.4.-тзаалттайнийцсэнбайна.
4.Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлгаргахдаа төлөх улсынтэмдэгтийнхураамж70200төгрөгийг Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухай хуулийн58 дугаарзүйлийн 58.4.-тзааснаар2018оны9дүгээрсарын13-ныөдрийн153/ШЗ2018/02147дугаарзахирамжаар,мөннэмэгдүүлсэншаардлагадтөлөхулсынтэмдэгтийнхураамж70200төгрөгийгтөлөххугацааг2019оны3дугаарсарын01-нийөдрийн153/ШЗ2019/00420шүүгчийнзахирамжаархойшлуулсанбайхбөгөөддээрхулсынтэмдэгтийнхураамжийг нэхэмжлэлхэрэгсэхгүйболгосонтохиолдолдЮ.ТогоонтөмөрөөсгаргуулжулсынорлогоболгожшийдвэрлэсэнньИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1-дзаасантайнийцсэнгэжүзлээ.
НэхэмжлэгчЮ.Тогоонтөмөрньшүүхэдгаргасаннэхэмжлэлийншаардлагатусбүрийгнотлохбаримтаарнотлоххуульдзаасанүүргээбиелүүлээгүйбайхтултүүнийнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэсэнанханшатнышүүхийндүгнэлтзөвбайнагэжшүүхбүрэлдэхүүндүгнэв.
Анханшатнышүүххэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагааныжурмыгзөрчөөгүй,хэрэгтавагдсаннотлохбаримтыгтухайнхэрэгтхамааралтайачхолбогдолтойүнэнзөвталаасньүнэлж, дүгнэсэнньшийдвэрхуульёсныбөгөөдүндэслэлбүхийбайхшаардлагыгхангасанбайна.Иймданханшатнышүүхийншийдвэрийгхэвээрүлдээж,нэхэмжлэгчийндавжзаалдахжурмааргаргасангомдлыгхангахгүйорхижшийдвэрлэв.
Нэхэмжлэгчньдавжзаалдахжурмааргомдолгаргахдаатөлөхулсынтэмдэгтийнхураамж140400төгрөгтөлөхийгтүүнийхүсэлтээранханшатнышүүхийн2019оны5дугаарсарын13-ныөдрийн153/ШЗ2019/00892дугааршүүгчийнзахирамжаар2019оны5дугаарсарын27-ныөдөрхүртэлхойшлуулсанбайна.
Ю.давжзаалдахшатнышүүхэдулсынтэмдэгтийнхураамжтөлөххугацаагхойшлуулахтухайгаргасанхүсэлтийгтусшүүххүлээнавч2019оны5дугаарсарын31-нийөдрийн10шүүгчийнзахирамжаартүүнийг140400төгрөгийнулсынтэмдэгтийнхураамжтөлөххугацаагхойшлуулсанбайхбөгөөдИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1,мөнхуулийн60дугаарзүйлийн60.1,Улсынтэмдэгтийнхуурамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1-дзааснаарнэхэмжлэгч Ю.Тогоонтөмөрөөсдавжзаалдахжурмааргомдолгаргахдаатөлөхулсынтэмдэгтийнхураамж140400төгрөгийггаргуулжулсынорлгоболгожшийдвэрлэв.
Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн167дугаарзүйлийн167.1.1.-дзаасныгудирдлагаболгожТОГТООХнь:
1. аймагдахьсумдундыниргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2019оны04дүгээрсарын15-ны өдрийн153/ШШ2019/00165дугааршийдвэрийгхэвээрүлдээж, нэхэмжлэгчЮ.давжзаалдахжурмааргаргасангомдлыгхангахгүйорхисугай.
2.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1,мөнхуулийн60дугаарзүйлийн60.1,Улсынтэмдэгтийнхуурамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1-дзааснаарнэхэмжлэгч Ю.Тогоонтөмөрөөсдавжзаалдахжурмааргомдолгаргахдаатөлөхулсынтэмдэгтийнхураамж140400төгрөгийггаргуулжулсынорлгоболгосугай.
3.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн167дугаарзүйлийн167.5,172дугаарзүйлийн172.1,172.2.-тзааснаарзохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгчбуюуөмгөөлөгчдавжзаалдахшатнышүүхийнэнэмагадлалд“шүүххэрэглэвэлзохиххуулийгхэрэглээгүй”,“хэрэглэхёсгүйхуулийгхэрэглэсэн”,“хуулийгбуруутайлбарлажхэрэглэсэн”,“төсөөтэйхарилцаагзохицуулсанхуулийгбуруухэрэглэсэн”,“шүүххуулиартогтоосонхэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагааныжурамзөрчсөн”зэрэгүндэслэлүүдээр,магадлалыггарданавсан,эсхүлхүргүүлснээсхойш14хоногийндоторхяналтынжурмаарУлсынДээдшүүхэдгомдолгаргахэрхтэйгтайлбарсугай.
ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ М.НЯМБАЯР
ШҮҮГЧИД Б.ДАМБА
Н.ТУЯА