МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Б.Алтанцэцэг даргалж тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: Улаанбаатар хотын ******* дүүргийн ******* дугаар хороо Үндсэн хуулийн ******* ******* байранд үйл ажиллагаа явуулдаг, /РД:*******, утас:9*******093391/ ******* -ийн нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: 1966 онд төрсөн, *******7 настай, эмэгтэй, Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын 6 дугаар баг 70 айлын №23 тоотод оршин суух, /НВ:66012801, утас:, 424*******/ Элжгэн овогт н т холбогдох

11,211,932 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.******* /Цахим/, Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.Лхагвасүрэн, Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Б.Баттөгөлдөр нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч ******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: ******* -тай Худалдаа хөгжлийн банк Х нь 2017 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдөр Цалингийн зээлийн эрсдэлийг гэрээг байгуулсан бөгөөд Д. нь Худалдаа хөгжлийн банк Х-тай 2018 оны 06 дугаар сарын 13-ны өдөр 2018/00023*******/0130 тоот цалингийн зээлийн гэрээг байгуулсан ба уг гэрээний дагуу 48 сарын хугацаатай, сарын 1*******.60 %-ийн хүүтэйгээр 1*******,*******00,000 төгрөгийг зээлээр авсан байна. Д. нь Улаанбаатар төмөр зам Х-д борлуулалтын байцаагч албан тушаалд ажиллаж байсан бөгөөд 2019 оны 0******* дугаар сарын 24-ний өдөр тушаал нь гарч ажлаасаа гаран зээлийн төлбөр тасалдсанаар ын тохиолдол үүссэн. ******* нь Худалдаа хөгжлийн банк Х-тай хийсэн цалингийн зээлийн эрсдэлийн аар хамтран ажиллах гэрээний дагуу 12,*******3*******,394 төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэж 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр Худалдаа хөгжлийн банк Х-ийн 4004962*******6010001******* тоот дансанд шилжүүлсэн ба одоогийн байдлаар Д. нь 11,211,932 төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна. Ийнхүү Иргэний хуулийн 443 дугаар зүйлийн 443.7 дахь хэсэгт ... Даатгуулагч учирсан гэм хорыг нөхөн төлөх шаардлагыг гуравдагч этгээдэд гаргаж болох тохиолдолд даатгагч уг гэм хорыг даатгуулагчид нөхөн төлснөөр шаардах эрх даатгагчид шилжинэ. ... Даатгалын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.7 дахь хэсэгт ... Даатгалын гэрээнд заасан бол буруутай этгээдээс төлбөр нэхэмжлэх даатгуулагчийн эрх нь аар олгогдсон нөхөн төлбөр, түүнтэй холбогдон гарсан зардлын хэмжээгээр даатгагчид шилжинэ гэж тус тус заасны дагуу болон ******* болон Худалдаа хөгжлийн банк Х нарын хооронд байгуулагдсан Цалингийн зээлийн эрсдэлийн гэрээний 9 дүгээр зүйлийн 9.******* дахь хэсэгт Даатгалын тохиолдол бий болсны дараа даатгагч нөхөн төлбөрийг олгосон нөхцөлд зээлдэгчээс төлбөр нэхэмжлэх даатгуулагчийн эрх нь аар олгогдсон нөхөн төлбөр түүнтэй холбогдон гарсан зардлын хэмжээгээр даатгагчид шилжинэ гэж тохиролцсоны дагуу Худалдаа хөгжлийн банк Х-ийн Д.ээс зээлийн үлдэгдэлд төлбөр нэхэмжлэх эрх нь ******* Х-д шилжсэн болно. Иймд Д.ээс 11,211,932 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.******* шүүх хуралдаан дээр гаргасан тайлбартаа: ... ******* -тай Худалдаа хөгжлийн банк Х нь 2017 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдөр Цалингийн зээлийн эрсдэлийг гэрээг байгуулсан бөгөөд Д. нь Худалдаа хөгжлийн банк Х-тай 2018 оны 06 дугаар сарын 13-ны өдөр 2018/00023*******/0130 тоот цалингийн зээлийн гэрээг байгуулсан ба уг гэрээний дагуу 48 сарын хугацаатай, сарын 1*******.60 %-ийн хүүтэйгээр 1*******,*******00,000 төгрөгийг зээлээр авсан байна. Д. нь Улаанбаатар төмөр зам Х-д борлуулалтын байцаагч албан тушаалд ажиллаж байсан бөгөөд 2019 оны 0******* дугаар сарын 24-ний өдөр тушаал нь гарч ажлаасаа гаран зээлийн төлбөр тасалдсанаар ын тохиолдол үүссэн. ******* нь Худалдаа хөгжлийн банк Х-тай хийсэн цалингийн зээлийн эрсдэлийн аар хамтран ажиллах гэрээний дагуу 12,*******3*******,394 төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэж 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр Худалдаа хөгжлийн банк Х-ийн 4004962*******6010001******* тоот дансанд шилжүүлсэн ба одоогийн байдлаар Д. нь 11,211,932 төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна. ******* болон Худалдаа хөгжлийн банк Х нарын хооронд байгуулагдсан Цалингийн зээлийн эрсдэлийн гэрээний 9 дүгээр зүйлийн 9.******* дахь хэсэгт Даатгалын тохиолдол бий болсны дараа даатгагч нөхөн төлбөрийг олгосон нөхцөлд зээлдэгчээс төлбөр нэхэмжлэх даатгуулагчийн эрх нь аар олгогдсон нөхөн төлбөр түүнтэй холбогдон гарсан зардлын хэмжээгээр даатгагчид шилжинэ гэж тохиролцсоны дагуу Худалдаа хөгжлийн банк Х-ийн Д.ээс зээлийн үлдэгдэлд төлбөр нэхэмжлэх эрх нь ******* Х-д шилжсэн болно. Иймд Д.ээс 11,211,932 төгрөгийг гаргуулж ******* -д олгож өгнө үү гэжээ.

 

Хариуцагч Д. шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: ******* нь ын гэрээний нөхөн төлбөрийг даатгуулагчид төлсний улмаас учирсан хохирол болох 11,211,932 төгрөгийг гардуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг гаргасныг бид хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Улаанбаатар төмөр замын харьяа барилга орон сууц 1-р ангид борлуулалтын байцаагчаар ажиллаж байгаад 2019 оны 0*******-р сарын-24-ний өдөр түнхний идээт үрэвсэл, тархины цүлхэн өвчнүүдийн улмаас ажлаа хийх боломжгүй болж ажлаасаа чөлөөлөгдсөн. Ерөнхийдөө 2018 оноос эхэлж бие өвдөж, эмнэлгээр явсан боловч энэ хооронд байгууллагаас цалин листний мөнгө орж, цалингийн зээлээ хэвийн төлж байсан. Ээж маань ажиллаж байхдаа Худалдаа хөгжлийн банкнаас 48 сарын хугацаатай 1*******,*******00,000 төгрөгийн цалингийн зээл авч байсан. Ингээд зээлээ хэвийн төлж байгаад ажлаасаа чөлөөлөгдсөн. Ээж маань 2019 оны 11 сар хүртэл зээлээ хэвийн төлсөн. Ингээд 2019 оны 11 сард цалингийн зээлийн үлдэгдэл 11 сая орчим төгрөг үлдсэн. Гэтэл үүнээс хойш Төмөр замын байгууллагаас буцалтгүй тусламж гэж 2 сая гаруй төгрөг болон өөр бусад орж ирсэн орлогын данснаас шууд цалингийн зээл суутгаж авдаг байсан. Энэ мөнгийг байгууллагын нягтлангаас асууж сурахад, ******* Х суутгаж авсан байна гэж хэлж байсан. Эдгээр суутгаж авсан мөнгөнүүд нь цалингийн зээлийн үлдэгдлээс нь хасагдах ёстой байтал хасаагүй байна. Гэтэл одоо манай төлөлт хийсэн болон байгууллагаас нь олгосон буцалтгүй тусламжийн мөнгө, бусад хүмүүсийн шилжүүлсэн мөнгө зэргийг хэрхэн тооцож суутгах эсэхийг нарийн тооцоолоогүйгээр ээжээс ийм их мөнгө нэхэмжилж байгааг би ойлгохгүй байна. Ээж маань 2019 оноос хойш хэвтэрт байгаа, олон хагалгаанд орсоноос болж юмаа сайн санахгүй байгаа тул Худалдаа хөгжлийн банкнаас ээж цалингийн зээлийг ямар төлж байсныг шүүлгэх шаардлагатай байгаа юм. Мөн тухайн цалингийн зээлийг авах үед ээж маань Худалдаа хөгжлийн банкинд эрсдэлийн хийлгэж, аа төлж байсан байдаг. Гэтэл Худалдаа хөгжлийн банк давхар цаашаа өөр ын байгууллагаар эрсдэлийн хийлгэсэн нь ойлгомжгүй байна. Хэрэв ээжид маань ямар нэгэн эрсдэл гараад зээлээ төлж чадахгүйд хүрвэл ээжийн төлж байсан ын мөнгө нь хаашаа орсон гэдэг нь ойлгомжгүй байна. Дээрх мэдээллүүдтэй холбоотой нотлох баримтууд нь ээжид маань байхгүй байгаа бөгөөд үрэгдэж алга болсон байгаа тул бид дээрх зүйлүүдийг шүүлгэж лавласны дараа дэлгэрэнгүй тайлбар өгөх боломжтой болоод байна. Мөн Худалдаа хөгжлийн банк болон ******* аас аль нь ч ээж рүү нэг ч удаа залгаагүй, өмнөөс чинь зээлийг чинь төллөө гэж хэлж байгаагүй атлаа зээлээ төлснөөс хойш гэнэт 3 жил гаран хугацааны дараа манайхыг шүүхэд өгснийг гайхаж байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

Хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч ******* нь Д.ээс 11,211,932 төгрөгийг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

 

Хариуцагч Д. нь нэхэмжлэлийг зөвшөөрөхгүй гэж маргана.

 

.....................................................................................................................................................................

 

 

 

Иймд хариуцагч Д.ээс 11,211,932 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* Х-д олгох үндэслэлтэй байна.

 

Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 218311 төгрөгийг орон нутгийн төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдсан учир хариуцагч Д.ээс 218311 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* -д олгох нь зүйтэй гэж үзэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11******* дугаар зүйлийн 11*******.2.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний хуулийн ....... дүгээр зүйлийн ............. зааснаар хариуцагч Д.ээс 11,211,932 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* -д олгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсгийг баримтлан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 218311 төгрөгийг орон нутгийн төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Д.ээс улсын тэмдэгтийн хураамжид 218311 төгрөгийг гаргуулж ******* -д буцаан олгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4 дэх хэсэгт зааснаар шүүх хуралдаанд оролцсон зохигчид шийдвэр хүчинтэй болсон өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авахыг мэдэгдсүгэй.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй.