77104949 [email protected]
Шийдвэрийн мэдээлэл
Шүүх Хэнтий аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Иргэний хэрэг/
Шүүгч Бадарчийн Марина
Хэргийн индекс 156/2023/00742/И
Дугаар 156/шш2024/00100
Огноо 2024-02-26
Маргааны төрөл Гэм хор учруулснаас гаргуулсан эд хөрөнгийн хохирол,

Холбоотой шийдвэрүүд
 
 

Хэнтий аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Иргэний хэрэг/ийн Шийдвэр

2024 оны 02 сарын 26 өдөр

Дугаар 156/шш2024/00100

 
 

 

 

 

 

  *******2024       *******02          *******26                                          *******156/ШШ2024/00100

 

 

МОНГОЛ*******УЛСЫН*******НЭРИЙН*******ӨМНӨӨС  

 

156/2023/00742/И

 Хэнтий*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны шүүхийн шүүх*******хуралдааныг*******Ерөнхий шүүгч Б.Марина даргалж,  шүүгч*******Х.Отгонжаргал,*******шүүгч*******Б.Уранзаяа*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй тус*******шүүхийн Б танхимд  хийсэн шүүх*******хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:*******В.Д,

Хариуцагч:*******Б.О,

Нэхэмжлэлийн*******шаардлага:*******Хоёр*******үхрийн*******үнэ*******3,000,000*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай,

Сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******шаардлага:*******Машины*******эвдрэлд*******гэмтэлд*******4,580,000*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******иргэний*******хэргийг*******хянан*******хэлэлцэв.

Шүүх*******хуралдааны*******оролцогчид: 

Нэхэмжлэгч:-,

Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч:*******Б.Т,

Иргэдийн*******төлөөлөгч*******Н.Э,

Шүүх хуралдааны*******нарийн*******бичгийн дарга*******С.Отгончимэг*******нар*******оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

 

1.*******Нэхэмжлэгч*******В.Д*******нь*******хариуцагч*******Б.О-эд холбогдуулан*******хоёр*******үхрийн*******үнэ*******3,000,000*******төгрөг*******гаргуулах тухай*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******шүүхэд*******гаргажээ.  

2.*******Нэхэмжлэгч*******В.Д шүүхэд*******гаргасан*******нэхэмжлэл*******болон*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа: Б.О*******нь*******2023*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр*******Toyota*******prius*******20*******маркийн*******тээврийн*******хэрэгсэл*******жолоодож*******Хэнтий*******аймгийн*******Хэрлэн*******сумын*******8-р*******багт*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцохдоо*******миний*******өмчлөлийн*******2*******тооны*******үхрийг*******мөргөж*******алсан.*******Тухайн*******үед*******цагдаагийн*******байгууллага*******шалгаж,*******осол*******гарах*******болсон*******шалтгааныг*******тогтоосон*******дүгнэлт*******гаргуулахад*******жолооч*******Б.О*******нь*******замын*******хөдөлгөөний*******дүрэм*******зөрчсөн*******болох*******нь*******тогтоогдсон.*******Иймд*******Б.О-ээс*******миний*******хар*******халзан*******мухар*******үнээний*******үнэ*******1,500,000*******төгрөг,*******саарал*******халзан*******үнээний*******үнэ*******1,500,000*******нийт*******3,000,000*******төгрөгийг*******гаргуулж*******өгнө*******үү гэв.

 

3.*******Хариуцагч*******Б.О*******нь*******шүүхэд*******ирүүлсэн*******тайлбартаа:*******Хэнтий*******аймгийн*******Батноров*******сумын*******сум*******дундын*******Цагдаагийн*******тасгийн*******зохицуулагч,*******цагдаагийн*******ахлах*******дэслэгч*******С.Г*******нь*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрийн*******магадлагааг*******надад*******огт*******танилцуулаагүй.*******Ийм*******магадлагаа*******гарсан*******болохыг*******ч*******хэлээгүй.*******Би*******В.Д-ийн******* шүүхэд*******нэхэмжлэл*******гаргахдаа*******хавсаргаж*******өгсөн*******баримтаас*******л*******мэдлээ.*******Уг*******магадлагааны*******хувьд:

-*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******1.3-д*******заасан*******"Замын*******хөдөлгөөнд*******оролцогч*******нь*******аюул,*******хохирол*******учруулахгүй,*******хөдөлгөөнд*******осолтой*******байдал*******бий*******болгохгүйгээр*******зорчино"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчиж*******зам*******хөндлөн*******гарч*******явсан*******үхрийг*******дайрч*******зам*******тээврийн*******осол*******гаргаж*******аюултай*******байдал*******бий*******болгосон*******гэжээ.*******Б.О*******миний*******хувьд*******зам*******хөндлөн*******гарч*******явсан*******2*******үхрийг*******машинаараа*******дайрсан*******асуудал*******огт*******байхгүй.*******Хоорондоо*******хэлхээтэй,*******хүзүүгээрээ*******холбоотой*******2*******тооны*******үхэр*******зөрж*******явсан*******машины*******гэрлийн*******гялбааны*******яг*******дараа*******шууд*******миний*******машины*******хамар*******дээгүүр*******маш*******хүчтэй*******ирж*******мөргөсөн.*******Энэ*******нь*******машины*******эвдрэлийн*******байдлаас*******тодорхой*******харагдана.

-*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******12.1-д*******зааснаар*******"Жолооч*******хөдөлгөөний*******эрчим,*******тээврийн*******хэрэгсэл*******болон*******тээж*******яваа*******ачааны*******онцлог,*******замын*******болон*******цаг*******агаарын*******нөхцөл,*******хөдөлгөөний*******дагуу*******үзэгдэлтийг*******харгалзан*******тээврийн*******хэрэгслийн*******хурдыг*******энэ*******дүрэмд*******тогтоосон*******хязгаараас*******хэтрүүлэхгүйгээр*******тохируулан*******сонгож*******явна"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчиж*******хурд*******хэтрүүлэн*******хөдөлгөөний*******дагуу*******үзэгдэлтийг*******харгалзахгүйгээр*******зам*******хөндлөн*******гарч*******явсан*******үхрийг*******дайрсан*******гэжээ.*******Б.О*******миний*******хувьд*******тухайн*******үед*******50*******км*******цагийн*******л*******хурдтай*******явсан.*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрэмд*******заасан*******орон*******нутгийн*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцох*******хурдны*******хэмжээг*******огт*******хэтрүүлээгүй*******болно.

-*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******12.2-д*******зааснаар*******"Харанхуй*******үед*******болон*******үзэгдэлт*******хангалтгүй*******нөхцөлд*******жолооч*******өөрийн*******үзэгдэх*******хүрээн*******дотор*******тээврийн*******хэрэгслээ*******зогсоох*******боломжтой*******хурдыг*******сонгож*******явна"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчиж*******зорчих*******хэсэг*******дээр*******адуу*******мал*******гэдэг*******саадын*******үед*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******аваагүй*******нь*******аюул*******тохиолдох*******үед*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авах*******боломжгүй*******хурдтай*******явсан*******байна*******гэжээ.*******Б.О*******би*******тухайн*******үед*******тээврийн*******хэрэгслийг*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авч*******тоормос*******гишгэсэн.*******Хэргийн*******газрыг*******орхиж*******яваагүй,*******жолоочийн*******үүргээ*******биелүүлж*******ослын*******газартаа*******байж*******байгаад*******цагдаагийн*******байгууллагад*******дуудлага*******өгч*******шалгуулсан.*******Миний*******тухайн*******үед*******хэдэн*******км*******цагийн*******хурдтай*******явсныг*******ямар*******баримтаар*******тогтоогоод*******магадлагаагаар*******буруутгасан*******болох*******нь*******тодорхойгүй.

-*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******12.3-д*******зааснаар*******"Жолооч*******хөдөлгөөнд*******аюул,*******саад*******тулгарахыг*******мэдсэн*******үед*******тээврийн*******хэрэгслийн*******хурдыг*******хасаж,*******зайлшгүй*******тохиолдолд*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авна"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчиж*******тээврийн*******хэрэгслийг*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авалгүй*******хоёр*******үхрийг*******дайрсан*******гэжээ.*******Б.О*******би*******тоормос*******гишгэсэн.*******Цагдаагийн*******байгууллагаас*******ирж*******хэргийн*******газрын*******үзлэг*******хийж*******хэмжилт*******хийсэн.*******Би*******тухайн*******2*******тооны*******үхрүүдийг*******машинаараа*******дайраад*******дээгүүр*******нь*******гарсан*******асуудал*******байхгүй.*******Тэр*******2*******үхэр*******өөрсдөө*******ирж*******миний*******машины*******хамар*******дээгүүр*******гараад*******машин*******давж*******газарт*******унасан.

-*******Жолооч*******Б.О*******нь*******Монгол*******Улсын*******MNS*******4597:2014*******стандартын*******1.22*******"Мал*******тууж*******гарах*******газар"*******гэх*******тэмдэгтийн*******заалтыг*******зөрчсөн*******байна*******гэжээ.*******Б.О*******би*******"Мал*******тууж*******гарах*******газар"*******гэсэн*******тэмдэгтийг*******харсан.*******Тухайн*******тэмдэгтээс*******цааш*******450*******метр*******зайд*******энэ*******осол*******болсон*******газар*******байгаа.

0000*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******"Toyota*******prius"*******маркийн*******машин*******2*******тооны*******үхэр*******дайрсан*******зам*******тээврийн*******осол*******гарахад*******үхрийн*******эзэн*******В.Д*******Монгол*******Улсын*******замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******27.2.3-д*******зааснаар*******"Хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтадыг*******оруулахгүй*******байх"*******гэсэн*******заалт*******нь*******хөнгөн*******хөлийн*******мал*******буюу*******хонь,*******ямааг*******хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******байлгаж*******болохгүй*******гэсэн*******утгаар*******малчдад*******үүрэг*******хүлээлгэсэн*******заалт*******гэж******* тайлбарладаг.*******Харин*******адуу,*******үхэр*******мэтийн*******том*******хөлийн*******малыг*******жижиг*******хөлийн*******малын*******адил******* тогтмол*******хариулж*******явдаггүй*******нь*******энэ*******заалтад*******хамаарахгүй*******тул*******үхрийн*******эзэн*******болон******* дайрагдсан*******үхэр*******зам*******тээврийн*******осолд*******хамрагдахгүй*******гэж*******мөрдөгч*******а/д*******С.Г*******нь*******одоо*******байхгүй,*******хуучин*******хэрэглэгдэж*******байсан*******тайлбарыг*******ашиглаж*******магадлагаа*******гаргасан*******нь*******илтэд*******нэг*******талыг*******барьсан*******гэж*******үзэхээр*******байгаад*******маш*******их*******гомдолтой*******байна.

Мал*******бүхий*******иргэн*******В.Д*******нь*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******27.2.3-д*******зааснаар*******"Хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтадыг*******оруулахгүй*******байх"*******гэсэн*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******малаа*******хатуу*******хучилттай*******замын*******зорчих*******хэсэгт*******оруулсаны*******улмаас*******миний*******хувийн*******эзэмшлийн*******0000*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******"Toyota*******prius"*******маркийн*******тээврийн*******хэрэгсэлд*******4,580,000*******төгрөгний*******эвдрэл*******хохирол*******учирсан*******тул*******энэхүү*******хохирлыг*******маань*******иргэн*******В.Д-оор*******төлүүлэхээр*******сөрөг*******нэхэмжлэл*******гаргана*******гэжээ.

 

4.*******Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Т*******нь*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа: Б.О*******нь*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр Toyota*******prius*******20 маркийн*******тээврийн*******хэрэгслээр*******аймгийн*******төвөөс*******70*******км-н*******зайд*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцоод*******явж*******байсан.*******Хоорондоо*******хэлхээтэй,*******хүзүүгээрээ*******холбоотой*******2*******тооны*******үхэр*******засмал*******замаар*******зорчиж*******байсан*******машины*******хамар*******дээгүүр*******давж*******газар*******дээрээ*******үхсэн.*******Миний*******үйлчлүүлэгчийн*******надад*******өгч*******байгаа*******тайлбараар*******машины*******гэрлийн*******гялбааны*******яг*******дараа*******гарч*******ирж*******миний*******машинд*******эвдрэл*******учирсан.*******Би*******хэргийн*******газар*******дээрээ*******өөрөө*******байж*******байгаад*******замын*******цагдаагийн*******алба*******хаагч*******нарыг*******дуудаж*******хэмжилт*******болон*******хэргийн*******газрын*******үзлэг*******хийлгэсэн.*******Гэтэл*******цагдаа*******ослын*******акт*******гаргасан*******мөртлөө*******надад*******актаа*******танилцуулаагүй*******100,000*******төгрөгөөр*******торгосон.*******Үүний*******дараа*******иргэн*******В.Д*******2*******үхрийнхээ*******төлбөрийг*******авъя*******гэсэн*******нэхэмжлэл*******гаргаж*******байгааг*******нь*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******байна*******гэж*******хэлсэн.*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******27.2./з/-д*******хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******метрээс*******дотогш*******хариулгагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтдыг*******оруулахгүй*******байх*******малчны*******үүрэг*******байдаг.*******Гэтэл*******уг*******үүргээ*******биелүүлээгүй,*******хариулгагүй*******мал*******буюу*******үхэр*******зам*******руу*******очиж*******гэрлийн*******гялбааны*******дараа*******гарч*******ирж*******миний*******үйлчлүүлэгчийн*******машинд*******хохирол*******учруулсан.*******2*******үхэр*******зам*******руу*******гарч*******ирсний*******улмаас*******миний*******үйлчлүүлэгчийн*******тээврийн*******хэрэгсэлд*******4,580,000*******төгрөгийн*******хохирол*******учирсан*******талаарх*******баримтыг*******гаргаж*******өгсөн.*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрэмд*******заасны*******дагуу*******малчин*******малаа*******хариулгагүй*******байлгаж*******болохгүй,*******хатуу*******хучилттай*******зам*******руу*******оруулахгүй*******байх*******үүргээ*******биелүүлээгүйн*******улмаас*******Б.Оийн*******эзэмшлийн*******Toyota*******prius*******20*******маркийн*******автомашинд*******4,580,000*******төгрөгийн*******хохирол*******учирсан.*******Хэрэв*******нэхэмжлэгч*******3,000,000*******төгрөг*******нэхэмжлэхгүй*******гэх*******юм*******бол*******миний*******үйлчлүүлэгч*******4,580,000*******төгрөгийн*******хохирлоо*******өөрөө*******хариуцна*******гэдгийг*******хэлсэн.*******Б.О*******нь*******цас*******зудны*******нөхцөл*******байдалд*******ирэх*******боломжгүй*******учраас*******надад*******итгэмжлэл*******олгосон*******гэв.

 

5.*******Хариуцагч*******Б.О*******нь*******шүүхэд*******гаргасан*******сөрөг*******нэхэмжлэл*******болон*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Т*******нь*******сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******талаар*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа: Иргэн*******В.Д*******нь*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******27.2.3-д*******зааснаар*******"Хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтадыг*******оруулахгүй*******байх"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчиж*******үүргээ*******биелүүлээгүйн*******улмаас*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр*******В.Д-ийн*******хоорондоо*******хэлхээтэй,*******хүзүүгээрээ*******холбоотой*******2*******тооны*******үхэр*******зөрж*******явсан*******машины*******гэрлийн*******гялбааны*******яг*******дараа*******гэнэт*******гарч*******ирж Б.О-ийн машины*******хамар*******дээгүүр*******маш*******хүчтэй*******мөргөж*******машин*******давж*******газарт*******унасны*******улмаас*******түүний*******хувийн*******эзэмшлийн*******85- 27*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******"Toyota*******prius*******маркийн*******тээврийн*******хэрэгсэлд*******4,580,000******* төгрөгний*******эвдрэл*******хохирол*******учирсан*******байх*******тул*******4,580,000*******төгрөгийг*******Монгол*******Улсын******* Иргэний*******хууль,*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуульд*******заасан*******үндэслэл*******журмын*******дагуу*******В.Д-оор*******төлүүлж*******хохирлыг*******барагдуулж*******өгнө*******үү*******гэв.

 

6.*******Нэхэмжлэгч*******В.Д*******нь*******хариуцагчийн*******сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагатай*******холбогдуулан*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа: Б.О*******нь*******2023*******оны*******7-р*******сарын*******04-ний*******өдөр*******Toyota*******prius*******маркийн*******-*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******тээврийн*******хэрэгсэл*******жолоодож*******Хэнтий*******аймгийн*******Хэрлэн*******сумын*******8-р*******багт*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцохдоо*******миний*******эзэмшлийн*******2*******тооны*******үхрийг*******мөргөж*******алсан*******байсан.*******Тухайн*******үед*******Цагдаагийн*******байгууллага*******шалгаж*******осол*******гарах*******болсон*******шалтгааныг*******тогтоосон*******дүгнэлтээр*******В.Д*******намайг*******Монгол*******улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрэм*******зөрчсөн*******гэсэн*******дүгнэлт*******гараагүй*******байх*******тул*******Б.О-ийн*******шүүхэд*******гаргасан*******сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******байна.*******Сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******өгнө*******үү*******гэв.

 

7.*******Иргэдийн*******төлөөлөгч*******Н.Э*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******дүгнэлтдээ:*******Б.О*******нь*******хурд*******хэтрүүлсний*******улмаас*******амьд*******амьтны*******амь*******хөнөөсөн*******нь*******буруу*******тул*******хохирлыг*******төлөх*******ёстой гэв.

 

8. Нэхэмжлэгчээс*******хэрэгт*******дараах*******нотлох*******баримтуудыг*******гаргаж*******өгсөн.*******Үүнд:

 

8.1.*******Хэнтий*******аймгийн*******Хэрлэн*******сумын*******5*******дугаар*******багийн*******Засаг*******даргын*******тодорхойлолт*******(хх-ийн*******2*******хуудас),

8.2.*******В.Д-ийн*******малын*******А*******дансны*******тодорхойлолт*******(хх-ийн*******3*******хуудас),

8.3.*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******Зөрчлийн*******хэрэг*******нээх*******тухай*******эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******тогтоол*******(хх-ийн*******6*******хуудас),

8.4.*******2023*******оны*******08*******дугаар*******сарын*******22-ны*******өдрийн*******ШЦ-190*******дугаартай*******шинжээчийн*******дүгнэлтийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******(хх-ийн*******7-12*******хуудас),

8.5.*******2022*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрийн*******эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******магадлагааны*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******(хх-ийн*******14-15*******хуудас),

8.6.*******2022*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******зөрчилд*******шийтгэл*******оногдуулах*******тухай*******шийтгэлийн*******хуудасны*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******(хх-ийн*******16*******хуудас),

 

9.*******Хариуцагч*******талаас*******хэрэгт*******дараах*******нотлох*******баримтуудыг*******гаргаж*******өгсөн.*******Үүнд:

 

9.1.*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******07-ны*******өдрийн*******7996/*******дугаартай*******авто*******машины*******техникийн*******үнэлгээний*******дүгнэлт*******(хх-ийн*******25*******хуудас),

9.2.*******авто*******машины*******гэрэл*******зураг*******(хх-ийн*******26*******хуудас),

9.3.*******Авто*******тээврийн*******хэрэгслийн*******техникийн*******дүгнэлт*******(хх-ийн*******27-32*******хуудас),

9.4.*******Хэнтий*******аймгийн*******Батноров*******сумын*******Эрдэнэчандмань*******багийн*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******19-ний*******өдрийн*******112*******дугаартай*******Засаг*******даргын*******тодорхойлолт*******(хх-ийн*******36*******хуудас),

9.5.*******Б.Оийн*******иргэний*******үнэмлэхний*******лавлагаа*******(хх-ийн*******37*******хуудас),

9.6.*******Б.Оээс*******Б.Тт*******олгосон*******итгэмжлэлийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар (хх-ийн*******41*******хуудас). 

 

ҮНДЭСЛЭХ*******нь:

 

1. Шүүх үндсэн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******хангаж,*******сөрөг*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй*******гэж*******дүгнэлээ.

 

2. Нэхэмжлэгч нь дараах*******үндэслэлээр*******шаардах*******эрхээ*******тодорхойлсон.*******Үүнд: 2023*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр хариуцагч Б.О*******нь Toyota*******prius*******20******* маркийн*******0000*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******тээврийн*******хэрэгслийг*******жолоодож*******яваад*******миний*******өмчлөлийн 2*******тооны*******үхрийг*******дайрч*******алсан*******учир*******уг*******үхрийн*******үнэ*******нийт*******3,000,000*******төгрөгийг*******төлөх*******ёстой гэв.

 

3. Хариуцагч*******тал*******нэхэмжлэлийг*******дараах*******үндэслэлээр*******үгүйсгэсэн.*******Үүнд:*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр миний*******бие Toyota*******prius*******20*******маркийн*******0000*******ХЭА улсын*******дугаартай*******тээврийн*******хэрэгслээр*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцож*******байхад*******2*******тооны*******үхэр******* миний*******жолоодож*******явсан*******машины*******хамар*******дээгүүр*******давж*******унаад*******үхсэн. Энэ*******үйлдэл*******нь*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******27.2.3-д*******зааснаар*******"Хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтадыг*******оруулахгүй*******байх"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчсөн*******тул*******нэхэмжлэлийг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******байна*******гэв.

 

4. Хариуцагч Б.О*******нь нэхэмжлэгч*******В.Д-ид*******холбогдуулан*******уг*******ослын*******улмаас*******өөрийн*******өмчлөлийн Toyota*******prius*******20*******маркийн*******0000*******ХЭА*******улсын*******дугаартай*******автомашинд*******учирсан*******хохирол*******4,580,000*******төгрөгийг*******гаргуулахаар*******сөрөг*******нэхэмжлэл*******гаргасан.

 

5. Нэхэмжлэгч*******В.Д*******нь*******сөрөг*******нэхэмжлэлийг*******эс*******зөвшөөрч,*******өөрийх*******нь*******буруутай*******үйлдлийн*******улмаас*******өөрийх*******нь*******өмчлөлийн машинд*******4,580,000*******төгрөгийн*******хохирол*******учирсан*******тул*******төлөх*******үндэслэлгүй*******гэж*******мэтгэлцлээ.

 

6. Хэрэгт*******авагдсан болон шүүх*******хуралдаанаар*******хэлэлцэгдсэн нотлох*******баримтуудаар*******дараах*******үйл*******баримт*******тогтоогдож*******байна.*******Үүнд:

 

Хариуцагч*******Б.О*******нь*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр Toyota*******prius*******20*******маркийн*******0000*******ХЭА*******улсын*******дугаартай тээврийн*******хэрэгслийг*******жолоодож*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцож*******байх*******үед*******В.Д-ийн*******өмчлөлийн*******2*******тооны*******үхэр*******зам*******хөндлөн*******гарч,*******улмаар*******уг*******2*******тооны*******үхэр*******үхсэн*******болох*******нь*******хэрэгт*******авагдсан*******Эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******магадлагаа*******/хх-ийн*******13/*******болон*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******зохигчдын*******тайлбараар,*******мөн*******уг*******2*******тооны*******үхэр*******нь*******3,000,000*******төгрөгөөр*******үнэлэгдсэн*******болох*******нь*******хэрэгт*******авагдсан*******шинжээчийн*******дүгнэлтийн*******хуулбар*******/хх-ийн*******7-12/-аар*******тус*******тус*******нотлогдож*******байна.

 

Талууд*******энэ*******талаар*******маргаагүй*******бөгөөд*******харин*******хариуцагч*******тал*******нь*******уг*******осол*******өөрийнх*******нь*******буруугаас*******шалтгаалан*******гараагүй,*******нэхэмжлэгч*******В.Д*******нь*******малаа*******хариулгагүй*******орхисон*******нь*******осол*******гарах*******шалтгаан*******болсон*******гэж*******маргасан.

 

7.*******Тээврийн*******хэрэгсэл*******ашиглах*******явцад*******тээврийн*******хэрэгсэл*******эзэмшигчийн*******санаатай*******болон*******болгоомжгүй*******үйлдэл,*******эс*******үйлдлийн*******улмаас*******бусдын*******эд*******хөрөнгө*******устаж,*******гэмтсэн******* тохиолдолд*******гэм*******хорыг*******нөхөн*******төлөх*******үүрэг*******уг*******тээврийн*******хэрэгсэл*******эзэмшигчид*******үүсэх*******бөгөөд*******энэхүү*******замын*******хөдөлгөөний*******аюулгүй*******байдлын*******тухай*******хууль*******тогтоомжийг*******биелүүлээгүй*******явдал*******нь*******тээврийн*******хэрэгслийн*******ашиглалтын*******журам*******зөрчсөн*******үйлдэл*******болно.

 

Хэрэгт*******авагдсан*******Эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******магадлагааны*******хуулбар*******/хх-ийн*******13-15/-аар*******Б.О-ийг Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******1.3,*******12.1,*******12.2,*******12.3*******дахь*******заалтуудыг*******тус*******тус*******зөрчсөн,*******энэ*******үйлдэл*******нь*******зам*******тээврийн*******осол*******гарах*******шалтгаан*******болсныг*******тогтоож,*******2023*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******0029160*******дугаартай*******шийтгэлийн*******хуудас*******/хх-ийн*******16/-аар*******осол*******гаргасан*******Б.Оийг*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******14.7*******дугаар*******зүйлийн*******51*******дэх*******хэсэгт*******заасны*******дагуу*******100*******нэгжээр*******торгох*******шийтгэл*******ногдуулсан*******байх*******бөгөөд*******уг*******шийтгэл*******ногдуулсан*******шийтгэлийн*******хуудаст*******Б.О*******нь*******гарын*******үсэг*******зурсан*******ба*******шийтгэлийг*******эс*******зөвшөөрч*******гомдол*******гаргаагүй*******байна.

 

Түүнчлэн*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Т*******нь*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа*******...уг*******2*******тооны*******үхэр нэхэмжлэгч*******В.Д-ийн*******өмчлөлийн*******үхэр*******гэдгийг*******нотолсон*******баримт*******байхгүй*******байна*******гэх*******боловч*******хавтаст*******хэргийн 3*******дугаар*******хуудаст*******авагдсан*******Хэнтий*******аймгийн*******Хэрлэн*******сумын*******5-р*******багийн*******Засаг*******даргын*******гаргасан*******нэхэмжлэгч*******В.Дийн*******нэр*******дээрх*******2021-2022*******оны*******мал*******тооллогын*******материалаар*******нэхэмжлэгч*******В.Д*******нь*******малтай*******болох*******нь*******мөн*******хавтаст*******хэргийн*******13-д*******авагдсан*******2022*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрийн*******Эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******магадлагаанд*******...үхсэн*******үхрийн*******эзэн*******В.Д*******гэж*******дурдагдаж,*******уг*******материалыг*******В.Д-ид*******танилцуулан*******гарын*******үсэг*******зуруулсан*******байна.

 

Иймд*******уг*******ослын*******улмаас*******үхсэн*******2*******тооны*******үхрийн*******эзэн*******нь*******нэхэмжлэгч*******В.Д*******биш*******гэж*******үзэх*******үндэслэлгүй*******бөгөөд*******өөрт*******учирсан*******хохирлоо*******нэхэмжлэгч*******В.Д******* нь*******Иргэний*******хуулийн*******499*******дүгээр*******зүйлийн*******499.1-д*******зааснаар*******нэхэмжлэх*******эрхтэй*******байна.

 

Мөн*******хариуцагч*******тал*******нь нэхэмжлэгч*******В.Дийг*******Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн 27.2.3-д*******зааснаар*******"Хатуу*******хучилттай*******замд*******50*******м-ээс*******дотогш*******хариулагагүй*******мал,*******тэжээвэр*******амьтадыг*******оруулахгүй*******байх"*******гэсэн*******заалтыг*******зөрчсөн*******гэж*******мэтгэлцэх*******ба*******нэхэмжлэгч*******нь*******шүүх*******хуралдаанд*******...Би*******хонио*******услаад*******хойшоо*******зам*******гаргачихаад*******дараа*******нь*******үхрээ*******усалсан.*******Манайх*******худагтайгаа*******ойрхон*******байдаг,*******манай*******үхэр*******өөрөө*******харьчихдаг.*******Би*******малаа*******хариулгатай*******явж*******байсан...*******гэх*******тайлбарыг*******хариуцагч*******тал*******няцаагаагүй,*******энэ*******талаар*******маргаагүй*******болно.

 

8.*******Хариуцагч*******Б.О*******нь*******2023*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр*******тээврийн*******хэрэгсэл*******жолоодож*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцож*******байх*******үед*******В.Дийн*******өмчлөлийн*******2*******тооны*******үхэр гэнэт*******гарч*******ирж миний*******өмчлөлийн Toyota*******prius*******20*******маркийн*******0000*******ХЭА улсын*******дугаартай*******тээврийн*******хэрэгслийн хамар*******дээгүүр*******маш*******хүчтэй*******мөргөж*******машин*******давж*******газарт*******унахдаа*******миний*******машинд*******нийт 4,580,000*******төгрөгийн*******хохирол*******учруулсан*******гэх*******боловч*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******уг*******осол*******нь хариуцагч*******Б.О-ийн*******өөрийх*******нь*******буруутай*******үйлдлийн*******улмаас*******гарсан*******болох*******нь*******нотлогдож*******байх*******тул*******түүний*******автомашинд*******учирсан*******хохирлыг*******үхсэн*******үхрийн*******эзэн*******болох*******В.Д*******төлөх*******үндэслэлгүй*******байна.

 

Түүнчлэн Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******25*******дугаар*******зүйлийн*******25.2.2-т*******зааснаар*******хариуцагч*******нь шүүхэд*******гаргасан сөрөг нэхэмжлэлийн******* шаардлага,*******түүнтэй*******холбоотой*******баримтыг*******өөрөө*******нотлох,*******нотлох*******баримтыг*******цуглуулах,*******гаргаж*******өгөх*******үүрэгтэй, мөн*******хуулийн*******38*******дугаар*******зүйлийн*******38.1-т*******заасан*******зохигч,*******гуравдагч*******этгээд,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч*******буюу*******өмгөөлөгч*******нь*******өөрийн*******шаардлага*******ба*******татгалзлын*******үндэс*******болж*******байгаа*******байдлын*******талаархи*******нотлох*******баримтаа*******өөрөө*******гаргаж*******өгөх,*******цуглуулах*******үүргээ*******биелүүлээгүй,*******татгалзалаа*******нотолж*******чадаагүй*******болно. 

 

9.*******Иймд*******Иргэний*******хуулийн*******499*******дүгээр*******зүйлийн*******499.1,*******510*******дугаар*******зүйлийн*******510.1-д*******заасныг*******баримтлан*******хариуцагч*******Б.О-ээс*******2*******тооны*******үхрийн*******үнэ*******3,000,000*******төгрөг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ид*******олгож,*******хариуцагч*******Б.О-ийн*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ид*******холбогдуулан*******гаргасан*******машинд*******учирсан*******хохирол*******4,580,000*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******сөрөг*******нэхэмжлэлийг*******бүхэлд*******нь*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэх*******нь*******хууль*******зүйн*******үндэслэлтэй*******гэж*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******дүгнэлээ.

 

10.*******Шүүх*******хуралдаанд*******оролцсон*******иргэдийн*******төлөөлөгчийн*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан хариуцагч*******Б.Оийн*******буруутай*******үйлдлийн*******улмаас нэхэмжлэгч*******В.Дид учирсан 3,000,000*******төгрөгийг*******гаргуулах*******нь*******зүйтэй*******гэсэн дүгнэлт*******үндэслэлтэй*******байна.

 

11. Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.2,*******60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1, Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1-д*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн*******62,950*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж,*******хариуцагч*******Б.О-ээс*******62,950*******төгрөгийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч******* В.Д-ид олгож,*******хариуцагч*******Б.О-ийн*******сөрөг*******нэхэмжлэлд*******төлсөн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******88,230*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж*******шийдвэрлэв.  

 

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******115*******дугаар*******зүйлийн*******115.1,*******115.2.1,*******116,*******118*******дугаар*******зүйлд******* заасныг*******удирдлага*******болгон ТОГТООХ*******нь:

 

1. Иргэний*******хуулийн*******499*******дүгээр*******зүйлийн*******499.1,*******510*******дугаар*******зүйлийн*******510.1-т*******заасныг*******баримтлан*******хариуцагч*******Б.О-ээс*******3,000,000*******/гурван*******сая/*******төгрөг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ид*******олгож,*******хариуцагч*******Б.О-ийн*******машинд*******учирсан*******хохирол*******4,580,000*******/дөрвөн*******сая*******таван*******зуун*******наян*******мянга/*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******сөрөг*******нэхэмжлэлийг*******хэрэгсэхгүй болгосугай.  

 

2. Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.2,*******60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1, Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1-д*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн*******62,950*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж,*******хариуцагч*******Б.Оээс*******62,950*******төгрөгийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч*******В.Д-ид олгож,*******хариуцагч*******Б.Оийн*******сөрөг*******нэхэмжлэлд*******төлсөн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******88,230*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээсүгэй.

 

3. Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******энэ*******шийдвэр*******танилцуулан*******сонсгомогц*******хүчинтэй*******болох*******бөгөөд*******талууд*******шийдвэр*******хүчинтэй*******болсон*******өдрөөс*******хойш*******14*******хоногийн*******хугацаа******* өнгөрмөгц*******14*******хоногийн*******дотор*******шүүхэд*******хүрэлцэн*******ирж*******шийдвэрийг*******өөрөө*******гардаж*******авахыг*******мэдэгдсүгэй.

 

4.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******120*******дугаар*******зүйлийн*******120.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******нэхэмжлэгч,*******хариуцагч,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч,*******өмгөөлөгч*******нар*******нь*******шийдвэрийг*******эс*******зөвшөөрвөл*******гардан*******авснаас*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******Хэнтий*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхэд*******давж*******заалдах*******гомдол*******гаргах*******эрхтэйг*******дурдсугай.

 

5.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.7*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******нэхэмжлэгч,*******хариуцагч,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч,*******өмгөөлөгч*******нар*******нь*******шийдвэрийг*******гардан*******авах*******хугацаанд*******шүүхэд*******ирж*******гардан*******аваагүй*******нь*******гомдол*******гаргах*******хугацааг*******хуульд*******заасан*******журмын*******дагуу*******тоолоход*******саад*******болохгүйг*******мэдэгдсүгэй.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ*******ШҮҮГЧ                                *******Б.МАРИНА

 

                         *******ШҮҮГЧ                                *******Б.УРАНЗАЯА

 

                                 *******ШҮҮГЧ                                *******Х.ОТГОНЖАРГАЛ