2023          06           30                                     128/ШШ2023/0569

 

 

 

                          МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Н*******йслэл дэх Зах*******ргааны хэрг*******йн анхан шатны шүүх*******йн шүүгч Д.Эрдэнэч*******мэг даргалж, тус шүүх*******йн шүүх хуралдааны 4 дүгээр танх*******мд, нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: “С******* ******* Б******* Т******* Т*******” ХХК,/ РД:*********/;

Хар*******уцагч:Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын дарга;

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгч “С*********” ХХК-*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.*********, хар*******уцагч Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ч.*********, шүүх хуралдааны нар*******йн б*******чг*******йн дарга  Г.Б********* нарыг оролцуулан “Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалыг хууль бус болохыг тогтоож, хүч*******нгүй болгуулах” шаардлага бүх*******й маргааныг хянан хэлэлцэв.

         ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг. Нэхэмжлэл*******йн шаардлага:

1.1.Нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэл*******йн шаардлагаа “Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалыг хууль бус болохыг тогтоож, хүч*******нгүй болгуулах” гэж тодорхойлсон.

1.2.Нэхэмжлэгчээс шүүх хуралдаан дээр нэхэмжлэл*******йн “2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдр*******йн 22/03 дугаартай “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ”-н*******й  3.4.10, 3.4.14-т дэх заалтыг тус тус *******лт хууль бус болохыг тогтоолгох” шаардлагаасаа татгалзсан болно.

Хоёр. Хэрг*******йн үйл бар*******мт, процессын түүх*******йн талаар:

2.1.Хар*******уцагч Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалыг гаргаснаа 2022 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдр*******йн ********* дугаар албан б*******чгээр мэдэгдсэн байх бөгөөд нэхэмжлэгч уг ш*******йдвэр*******йг гарснаас хойш Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 14 дүгээр зүйл*******йн 14.1-т заасан хугацааны дотор шүүхэд нэхэмжлэлээ гаргасан байна.

2.2.Шүүхээс уг маргааныг харьяалан ш*******йдвэрлэх дээд шатны байгууллага нь Уул уурхай, хүнд үйлдвэр*******йн яам б*******ш, маргааныг ш*******йдвэрлэх тусгайлсан субъект байхгүй тул энэхүү нэхэмжлэлд урьдч*******лан ш*******йдвэрлэх журам б*******елүүлэх шаардлага байхгүй гэж үзсэн. 

2.3.Нэхэмжлэгч*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд б*******чгээр гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“С*********” ХХК нь 2021 оноос аялал жуулчлал, цэцэрлэгжүүлэлт, геолог*******йн тойм судалгаа х*******йх, уул уурхайн ч*******глэлээр зөвлөгөө өгөх, төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх ч*******глэлээр үйл аж*******ллагаа явуулдаг хуул*******йн этгээд. Монгол Улсын Засг*******йн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Аш*******гт малтмал, газрын тосны газар болон "С*********” ХХК- *******йн хооронд 2022 оны 07 дугаар сарын 29-ны өдөр ********* дугаартай "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ”-г байгуулсан бөгөөд гэрээн*******й хугацааг 2025 оны 07 сарын 29-ны өдөр хүртэл хүч*******н төгөлдөр байхаар тогтоосон. Түүн*******й дагуу Сүхбаатар аймг*******йн Эрдэнэцагаан сумын нутаг дэвсгэрт "Газрын тос”-ны эрл*******йн ажлыг эхлүүлэн тус гэрээн*******й хавсралт "*********"-д заасан эрл*******йн ажлын төлөвлөгөөнд заасан гэрээн*******й үүргээ б*******елүүлэн үйл аж*******ллагаагаа явуулж байгаа.

Гэтэл хар*******уцагч 2022 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдр*******йн ********* дугаартай "Мэдэгдэл хүргүүлэх тухай" албан б*******чгээр “Аш*******гт малтмал, газрын тосны газар болон “*********” ХХК нарын хооронд байгуулсан 2022 оны 07 дугаар сарын 29-ны өдр*******йн ********* дугаартай гэрээг тус гэрээн*******й хавсралт "В"-д заагдсан аж*******л хангалтгүй, гэрээгээр хүлээсэн үүргээ б*******елүүлээгүй, гэрээт талбай нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайтай хэсэгчлэн давхацсан тул Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн ********* дугаар тушаалаар тус эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцалж байгааг үүгээр мэдэгдье” гэсэн мэдэгдэл *******рүүлжээ.

Хар*******уцагч*******йн маргаан бүх*******й тушаалын ТУШААХ нь хэсг*******йн 1 дэх хэсэгт "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й хавсралт "В"-д заагдсан аж*******л хангалгүй ..." гэж үзсэн нь үндэслэлгүй бөгөөд нэхэмжлэгч*******йн зүгээс гэрээ хүч*******н төгөлдөр болсон үеэс эхлэн тус гэрээн*******й "В" хавсралтад заасан эрл*******йн ажлын төлөвлөгөөн*******й хүрээнд, манай компан*******тай 2022 оны 04 сарын 26-ны өдр*******йн ** дугаартай "Хамтран аж*******ллах гэрээ"-н*******й дагуу хамтран аж*******лладаг "*********" ХХК-*******ар "Эрл*******йн талбайд өмнө х*******йгдсэн судалгааны ажлын тайлан, матер*******алыг судлах, ш*******нж*******лгээ х*******йх" ажлыг х*******йлгэхээр тох*******рсон байсан.

Улмаар хар*******уцагч нь гэрээ байгуулснаас 5 сарын дараа ********* дугаар гэрээг цуцалсан бөгөөд тус гэрээн*******й 5.4.1 дэх заалтыг зөрч*******ж байна. Өөрөөр хэлбэл, эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й хавсралт "В"-д заасан эрл*******йн ажлын төлөвлөгөөнд эхн*******й ж*******л дотроо х*******йж дуусгах н*******йт 8 төрл*******йн ажлын төрөл, аргачлалыг дурдсан байдаг. Хар*******н хар*******уцагч эхн*******й ж*******л дуусаагүй байхад Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й хавсралт “B”-д заагдсан аж*******л хангалгүй гэх үндэслэлээр гэрээг цуцалж байгаа нь үндэслэлгүй байна.

Тус гэрээг цуцлах болсон нэг үндэслэл болох “... гэрээт талбай нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайтай хэсэгчлэн давхцалтай" гэжээ. Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й 3.2.1-д “Эрл*******йн гэрээ байгуулсан талбайг эрл*******йн ажлын гэрээг дүгнэж албан ёсны ш*******йдвэр гартал газрын тосны хайгуулын талбайд зарлахгүй" гэж Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын үүрг*******йг заасан байдаг. Иймээс Аш*******гт малтмал, газрын тосны газар нь гэрээн*******й үүргээ б*******елүүлэх*******йн хувьд нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайд зарлах ёсгүй юм.

Иймд Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн ********* дугаартай "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай" тушаалыг хүч*******нгүй болгож өгнө үү” гэв

2.4.Хар*******уцагч*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд б*******чгээр гаргасан хар*******у тайлбартаа: "*********” ХХК-аас Н*******йслэл дэх Зах*******ргааны хэрг*******йн анхан шатны шүүхэд гаргасан Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай" 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн ********* дугаартай тушаалыг хүч*******нгүй болгуулах тухай нэхэмжлэл*******йн шаардлагыг бүхэлд нь эс зөвшөөрч дараах тайлбарыг гаргаж байна.

Газрын тосны тухай хуул*******йн 15 дугаар зүйл*******йн 15.1-т "Газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны эрл*******йн ажлыг хуул*******йн этгээд төр*******йн зах*******ргааны байгууллагатай гэрээ байгуулж гүйцэтгэнэ” гэж заасны дагуу Аш*******гт малтмал, газрын тосны газар болон “*********” ХХК-*******йн хооронд 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдр*******йн ********* дугаартай "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ” байгуулсан.

Тус гэрээнд С********* аймг*******йн Э********* сумын нутаг дэвсгэрт гэрээн*******й хавсралт "В" заасан талбайд "Газрын тос"-ны эрл*******йн ажлыг гүйцэтгэхээр 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдрөөс 2025 оны 07 дугаар сарын 28-ны өдр*******йг хүртэл 3 ж*******л*******йн хугацаатай байгуулсан.

Гэтэл "*********” ХХК нь гэрээн*******й 3 дугаар зүйл*******йн 3.4.3-т “... Гэрээн*******й хавсралт "В"-д заасан ажлыг гэрээн*******й хугацаанд гүйцэтгэнэ. Эрл*******йн ажлыг олон улсын газрын тосны аж үйлдвэрлэлд хэвшсэн н*******йтлэг гор*******мын дагуу мэргэжл*******йн түвш*******нд, цаг хугацаанд нь зох*******он байгуулж хэрэгжүүлнэ. ..." гэж, мөн 3.4.5-д “... Эрл*******йн ажлын төлөвлөгөөн*******й хэрэгж*******лт*******йн явцыг Аш*******гт малтмал, газрын тосны газарт тухай бүр тан*******лцуулж байна. ..." гэж заасан үүргээ б*******елүүлээгүй эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й 3 дугаар зүйл*******йн 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтыг хэрэгжүүлэх талаар ямар нэгэн арга хэмжээг өнөөдр*******йг хүртэл авч аж*******ллаагүй байна.

Гэрээн*******й дагуу *******рүүлсэн ж*******л*******йн төлөвлөгөө, төсв*******йг гэрээн*******й 3.1.1-д заасны дагуу эрл*******йн ажлын төлөвлөгөө, төсв*******йг батлах мөн Газрын тосны тухай хуул*******йн 9 дүгээр зүйл*******йн 9.1.3-т “... газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны эрэл, хайгуул, аш*******глалтын ажлын ж*******л*******йн төлөвлөгөө, төсв*******йг батлах, түүн*******й гүйцэтгэлд хяналт тав*******х ... “ ч*******г үүрэг Газрын тосны асуудал эрхэлсэн төр*******йн зах*******ргааны байгууллага хэрэгжүүлэхээр зох*******цуулсан.

Иймд эрл*******йн гэрээн*******й 3 дугаар зүйл*******йн 3.4.5, 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтуудыг яаралтай хэрэгжүүлж аж*******ллахыг талаар анхааруулсаар байтал гэрээг хэрэгжүүлэх талаар ямар нэгэн арга хэмжээ авч аж*******ллаагүй байх тул эрл*******йн гэрээг цуцлах болсныг Зах*******ргааны ерөнх*******й хуул*******йн 27 дугаар зүйл*******йн дагуу Аш*******гт малтмал, газрын тосны талаар ямар нэгэн арга хэмжээ авч аж*******ллаагүй байх тул эрл*******йн гэрээг цуцлах болсныг газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдр*******йн ********* дугаартай албан б*******чгээр нэхэмжлэгч "*********” ХХК-д мэдэгдсэн байна.

Засг*******йн газрын агентлаг*******йн эрх зүйн байдлын тухай хуул*******йн 8 дугаар зүйл*******йн 8.4 дэх хэсэгт заасныг үндэслэн Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай" А/166 дугаар тушаалаар Эрл*******йн гэрээн*******й хавсралт "В"-д заагдсан аж*******л хангалтгүй, гэрээгээр хүлээсэн үүргээ б*******елүүлээгүй, гэрээт талбай нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайтай хэсэгчлэн давхцалтай тул "*********” ХХК-тай 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдөр байгуулсан ********* дугаар газрын тосны эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцалсан.

Зах*******ргааны ерөнх*******й хуул*******йн 43 дугаар зүйл*******йн 43.1-т заасны дагуу дээрх актыг Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын 2022 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдр*******йн “Мэдэгдэл хүргүүлэх тухай" 3/6258 дугаартай албан б*******чгээр нэхэмжлэгч “*********” ХХК-д мэдэгдсэн байна.

Нэхэмжлэгч "*********” ХХК нь шүүхэд нэхэмжлэл гаргасны дараа буюу 2023 оны 01 дүгээр сарын 26-ны өдр*******йн “Хүсэлт гаргах тухай" ********* дугаартай албан б*******чгээр Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн "Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалаар манай компан*******тай байгуулсан гэрээг цуцалсан үүн*******й дагуу газрын тосны хуул*******йн дагуу С********* аймг*******йн А*********, Б*********, С*********, Уу*********н, Х********* сумдын нутагт газрын тосны эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх хүсэлт гаргасныг Газрын тос, бүтээгдэхүүн*******й газрын мэргэж*******лтэн Д.Ц********* 2023 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр хүлээн авсан байна.

Иймд нэхэмжлэгч*******йн нэхэмжлэл*******йн шаардлага дээрх хүсэлтээр үгүйсгэгдэж байх тул нэхэмжлэл*******йг Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 106 дугаар зүйл*******йн 106.3.14-д заасны дагуу бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож ш*******йдвэрлэж өгнө үү” гэв.

                                                  ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

            Нэг.Шүүхэд тогтоогдсон үйл бар*******мтын талаар:

1.1.Энэхүү зах*******ргааны хэрг*******йн  маргааны зүйл нь ”С******* ******* Б******* Т******* Т*******” ХХК-*******йн Эрл*******йн ажлын гэрээг цуцалсан Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын ш*******йдвэр байна.

1.2.Нэхэмжлэгч "*********” ХХК нь Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргатай 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдөр ********* дугаартай “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ”-г байгуулж, гэрээн*******й хугацаа нь 2025 оны 07 дугаар сарын 28-ны өдөр хүртэл хүч*******н төгөлдөр байхаар, гэрээ нь “А”, “Б”, “В” гэсэн гурван хавсралттай, хавсралт нь гэрээн*******й бүрдэл хэсэг гэж заасан байна. /ХХ-н 62-72 дахь тал/

1.3.Энэ гэрээн*******й Гуравт талуудын эрх, үүрг*******йг тодорхойлсон байх ба Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын эрх,  үүрэгт хамааруулж гэрээн*******й 3.2.1-т “Эрл*******йн гэрээ байгуулсан талбайг эрл*******йн ажлын гэрээг  дүгнэж, албан ёсны ш*******йдвэр гартал газрын тосны хайгуулын талбайгаар зарлахгүй” гэжээ.

1.4.Мөн гэрээн*******й Компан*******йн эрх, үүрэг болгож, 3.4.3-т “Гэрээн*******й хавсралтын В-д заасан ажлыг гэрээн*******й хугацаанд гүйцэтгэнэ” гэж, гэрээн*******й 3.4.5-д “Эрл*******йн ажлын төлөвлөгөөн*******й хэрэгж*******лт*******йн явцыг Аш*******гт малтмал, газрын тосны газарт тухай бүр тан*******лцуулж байна” гэж, гэрээн*******й 3.4.10-т “Компан******* энэхүү гэрээн*******й 3.1.3-т Аш*******гт малтмал, газрын тосны газраас том*******логдсон мэргэж*******лтн*******й аж*******л үүргээ гүйцэтгэхэд шаардагдах 1 ш*******рхэг автомаш*******н /Ж*******йп анг*******ллын туулах чадвар сайтай, ш*******нэ, д*******зель хөдөлгүүртэй/-ыг худалдан авч Аш*******гт малтмал, газрын тосны газарт буцалтгүйгээр өгнө” гэж, гэрээн*******й 3.4.14-т Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын 1-ээс доошгүй мэргэж*******лтн*******йг 2 хүртэл сарын хугацаагаар сургалт, сем*******нар, үзэсгэлэнд хамруулах бөгөөд холбогдон гаргах бүх зардлыг хар*******уцна” гэж заасан байна.

1.5.Гэрээнд уг гэрээг цуцлах нөхцөл*******йг тогтоосон байгаа бөгөөд гэрээн*******й 5.4.1-т “Компан******* нь гэрээг хүч*******н төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 180 хоног*******йн дотор төлөвлөгөөт ажлаа эхлээгүй, Хавсралт “В”-д заасан хугацаанд гүйцэтгээгүй бол Аш*******гт малтмал, газрын тосны газар гэрээг цуцална” гэж заасан бөгөөд талууд энэ гэрээг зөвшөөрч гарын үсгээ зурсан болох нь тогтоогдож байна.

1.6. Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалаар:

1/“Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й Хавсралт “В”-д заагдсан аж*******л хангалтгүй;

2/гэрээгээр хүлээсэн үүргээ б*******елүүлээгүй;

3/гэрээт талбай нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайтай хэсэгч*******лсэн давхцалтай гэсэн үндэслэлүүд*******йг зааж, нэхэмжлэгч ”*********” ХХК-тай 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдөр байгуулсан *********дугаар газрын тосны эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцалжээ. /ХХ-н 59 дэх тал/

1.7.Тус компан*******йн эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх талбайн зар*******м хэсэг нь сонгон шалгаруулалтын талбайгаар зарлахаар ялгаж авсан талбайтай давхцалтай болох нь шүүх*******йн үзлэгээр тогтоогдож байгаа ба уг талбайг шүүх*******йн үзлэгээ авсан Кадастрын мэдээлл*******йн санг*******йн зураг дээр “хөх өнгөөр зурж тэмдэглэсэн” хэсэг гэж хар*******уцагч*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс шүүхэд тайлбарлав./ХХ-*******йн 127-129 дэх тал/

1.8.Дээрх "*********” ХХК-*******йн  эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх талбайн зар*******м хэсг*******йг Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын “сонгон шалгаруулалтын талбайгаар зарлах талбай”-гаар ялгаж авсан ш*******йдвэр нь тус газрын даргын 2022 оны  11 дүгээр сарын 14-н*******й өдр*******йн ********* дүгээр “Талбайн хэмжээ, х*******л зааг, солб*******цлыг батлах тухай” тушаалаар ш*******йдвэрлэгдсэн болох нь шүүх*******йн үзлэгээр тогтоогдлоо. /ХХ-н 144-150 дахь тал буюу 2 дахь үзлэг*******йн тэмдэглэлд/

1.9.Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын дарга нь "*********” ХХК-*******йн  эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах ш*******йдвэр*******йг гаргахын өмнө буюу 2022 оны 12 дугаар сарын 14-н*******й өдр*******йн ********* дугаар албан б*******чгээр   "*********” ХХК-д хаяглан “... танай компан******* гэрээ байгуулснаас хойш өнөөг хүртэл гэрээг хэрэгжүүлэх талаар ямар нэг арга хэмжээ авч аж*******ллаагүй, ... манай газартай байгуулсан эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах болсныг үүгээр мэдэгдэж байна” гэх б*******чг*******йг /ХХ-н 60 дахь тал/ шуудангаар хүргүүлсэн гэх,  ш*******йдвэр гаргасны дараа буюу 2022 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдр*******йн ********* дугаар албан б*******чгээр гэрээг цуцалж байгаагаа мэдэгдэж”  нэхэмжлэгч*******д хүргүүлсэн гэх уг албан б*******чг*******йг хүргүүлсэн бар*******мт байхгүй зэрэг үйл бар*******мтууд шүүхэд тогтоогдлоо.

Хоёр.Маргаан бүх*******й актыг хянасан, шүүхээс хууль хэрэглэсэн үндэслэл*******йн тухайд:

2.1.Газрын тосны тухай хуул*******йн 4 дүгээр зүйл*******йн 4.1.7-д “"эрэл" гэж тодорхой нутаг дэвсгэрт газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны хэт*******йн төлөв*******йг тогтоох зор*******лгоор гүйцэтгэх геолог*******, геох*******м*******, геоф*******з*******к*******йн тойм судалгааны ажлыг” гэж,  15 дугаар зүйл*******йн 15.1-т “Газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны эрл*******йн ажлыг хуул*******йн этгээд төр*******йн зах*******ргааны байгууллагатай гэрээ байгуулж гүйцэтгэнэ” гэж тус тус заасан байна.

2.2.Мөн хуул*******ар  газрын тосны эрл*******йн ажлыг гүйцэтгэх  гэрээгээр зох*******цуулах зох*******цуулалтыг тусгаагүйгээс гадна байгуулсан гэрээг цуцлах үндэслэл*******йг хуульчлаагүй тул “*********” ХХК-*******йн  Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргатай байгуулсан 2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдр*******йн ********* дугаартай Эрл*******йн ажлыг гүйцэтгэх гэрээ уг хар*******лцааны зох*******цуулалтын эрх зүйн үндэслэл нь болно.

2.3.Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргаас 2022 оны 12 дугаар сарын 27-н*******й өдр*******йн ********* дугаар тушаалаар тус компан*******йг “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й Хавсралт “В”-д заагдсан аж*******л хангалтгүй б*******елүүлсэн” гэх үндэслэлээр цуцлах үед гэрээн*******й 5.4.1-т заасан 180 хоног нь болоогүй, уг хугацаа болоход 31 хоног дутуу байсан, гэрээн*******й хавсралт “В”-д заасан ажлуудын 1-8 хүртэлх ажлыг эхн*******й 1 ж*******лд, 9-12 дахь ажлыг 2 дахь ж*******лд, 13-16 дахь ажлын 3 ж*******лд х*******йж гүйцэтгэхээр заасан байгаа тул гэрээгээр х*******йж гүйцэтгэх ажлын хугацаа болоогүй, тус компан*******ас энэ талаар тайлбар авч, сонсох аж*******ллагаа х*******йгээгүй байгаа тул маргаан бүх*******й зах*******ргааны актын энэхүү үндэслэл нь хууль зүйн үндэслэлгүй, Эрл*******йн ажлыг гүйцэтгэх гэрээн*******й холбогдох заалтыг гэрээг зөрчсөн байна.

2.4.Мөн маргаан бүх*******й зах*******ргааны актаар Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын дарга нь нэхэмжлэгч*******йг буруутгасан 2 дахь үндэслэл нь “*********” ХХК-*******йг гэрээгээр хүлээсэн үүргээ б*******елүүлээгүй” гэсэн байгаа ч гэрээн*******й ямар үүргээ ямар байдлаар б*******елүүлээгүй талаар тодорхой үндэслэл гаргаж, уг үндэслэлээ нотлох бар*******мтаар нотолж чадаагүй болно.

2.5.Хар*******н нэхэмжлэгч  “*********” ХХК-*******ас Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын 2022 оны 12 дугаар сарын 14-н*******й өдр*******йн 1/5991 дүгээр албан б*******ч*******гт “... гэрээн*******й 3 дугаар зүйл*******йн 3.4.5, 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтуудыг яаралтай хэрэгжүүлж аж*******ллахыг анхааруулсан. Гэвч танай компан******* гэрээг байгуулснаас хойш өнөөг хүртэл гэрээг хэрэгжүүлэх талаар ямар нэг арга хэмжээ авч аж*******ллаагүй байна. Иймд манай газартай байгуулсан эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх болсныг үүгээр мэдэгдэж байна” гэх албан б*******чг*******йг байгаа тул “гэрээн*******й  3.4.5, 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтуудыг б*******елүүлээгүй гэж үзэж цуцлах үндэслэл болгосон” гэж маргасан.

2.6.Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й 5.3-т гэрээ дуусгавар болох үндэслэл, 5.4-т гэрээ цуцлах үндэслэл*******йг заасны дотор гэрээн*******й  3.4.5, 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтуудыг б*******елүүлээгүй нөхцөлд гэрээг дуусгавар болох,  эсхүл цуцлахаар тусгаагүй байгаа тул гэрээн*******й талууд гэрээнд заагаагүй  үндэслэлээр цуцлах эрх хэмжээгүй, хэрэв энэхүү үндэслэлээр гэрээг цуцалж байгаа бол гэрээг зөрчсөн тооцогдоно.

2.7.Хар*******н хар*******уцагч*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг гэрээн*******й  3.4.5, 3.4.10, 3.4.14 дэх заалтуудыг б*******елүүлээгүй үндэслэлээр цуцлаагүй гэж тайлбарласан тул хар*******уцагч*******йг энэхүү үндэслэлээр буруутгах хууль зүйн факт үүсээгүй, дээр гэрээг цуцлах үндэслэл энэ б*******ш тул уг үйл бар*******мтад хууль зүйн дүгнэлт өгөх шаардлагагүй гэж үзлээ.

2.8. Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээнд Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын эрх,  үүрэгт хамааруулж гэрээн*******й 3.2.1-т “Эрл*******йн гэрээ байгуулсан талбайг эрл*******йн ажлын гэрээг  дүгнэж, албан ёсны ш*******йдвэр гартал газрын тосны хайгуулын талбайгаар зарлахгүй” гэж заасан байна.

2.9.Гэтэл Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 11 дүгээр сарын 14-н*******й өдр*******йн ********* дугаар тушаалаар  “*********” ХХК-*******йн эрл*******йн аж*******л явуулахаар гэрээгээр тогтоосон талбайн зар*******м хэсг*******йг оруулан “сонгон шалгаруулалтын талбайгаар зарлах талбай”-гаар ялгаж ш*******йдвэрлэсэн нь хар*******уцагч нь  Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээн*******й 3.2.1-т заасныг зөрчсөн байх бөгөөд, энэ ш*******йдвэрээ үндэслэн тус компан*******йн гэрээт талбай нээлттэй сонгон шалгаруулалтын талбайтай хэсэгч*******лсэн давхцалтай гэсэн дүгнэлт х*******йж, гэрээг цуцалсан нь эрх  зүйн зөрч*******л мөн байна.

2.10.Дээрх нотлогдсон үйл бар*******мтыг  нэгтгэн дүгнэвэл Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын дарга нь 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” А/166 дугаар тушаалыг гаргахдаа нэхэмжлэгч “*********” ХХК-д сонсох аж*******ллагаа явуулаагүй буюу Зах*******ргааны ерөнх*******й хуул*******йн 26, 27 дугаар зүйлд заасан сонсох аж*******ллагааны журмыг мөрдөөгүй хууль зөрчсөнөөс гадна, гэрээн*******й 3.4.3, 5.4.1, 5.4-т заасныг гэрээнд заасан хугацаа болоогүй байхад гэрээн*******й үүргээ гүйцэтгээгүй гэж дүгнэсэн, зөрч*******ж эрл*******йн талбайг давхцуулан, сонгон шалгаруулалтын талбайгаар сонгосон нь тогтоогдсон бөгөөд гэрээн*******й бус үндэслэлээр гэрээг цуцалж, нэхэмжлэгч*******йн гэрээн*******й дагуу үүссэн эрх, хууль ёсны аш*******г сон*******рхлыг хөндсөн болох нотлогдсон тул Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” А/166 дугаар тушаалыг хууль бус болохыг тогтоож, хүч*******нгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

2.11.Хар*******уцагч*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс нэхэмжлэгч*******йг Уул уурхай, хүнд үйлдвэр*******йн яам, эсхүл Аш*******гт малтмалын газрын тосны газарт хандаж, маргаанаа урьдч*******лан ш*******йдвэрлүүлэх журмыг б*******елүүлээгүй, энэ журмыг хангах боломжтой, хандсан бол шүүх*******йн бус журмаар маргааныг ш*******йдвэрлэх боломжтой байсан тул Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 54 дүгээр зүйл*******йн 54.1.3-т зааснаар нэхэмжлэл*******йг хүлээн авахаас татгалзаж өгөх хүсэлт гаргасныг шүүх хүлээн авах хууль зүйн үндэслэл байгаагүй болно.

2.12.Уч*******р нь нэхэмжлэгч “*********” ХХК нь нэхэмжлэл гаргасантай зэрэгцэн, Аш*******гт малтмал, газрын тосны газарт хандсан байсан бөгөөд талууд маргаанаа хялбаршуулсан журмаар ш*******йдвэрлүүлэх хүсэлт гаргаж, шүүх хуралдааныг удаа дараа хойшлуулсан боловч асуудлаа хялбаршуулсан журмаар ш*******йдвэрлээгүй тул хар*******уцагч*******йн төлөөлөгч*******йн “маргааныг шүүх*******йн бус журмаар ш*******йдвэрлүүлэх боломжтой байсан, Аш*******гт малтмал, газрын тосны газарт хандах ёстой байсан” гэх тайлбарууд үндэслэлгүй бөгөөд Уул уурхай, хүнд үйлдвэр*******йн яам нь тухайн асуудлаар маргаан ш*******йдвэрлэх ч*******г үүрэггүй тул нэхэмжлэгч*******йг тус яаманд заавал хандсан байх шаардлагыг шүүхээс тогтоох эрх хэмжээгүй, *******йм хууль зүйн үндэслэл байхгүй юм.

2.13.Нэхэмжлэгч “*********” ХХК нь шүүх хуралдаан дээр нэхэмжлэл*******йн “2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдр*******йн ********* дугаартай “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ”-н*******й  3.4.10, 3.4.14-т дэх заалтыг тус тус *******лт хууль бус болохыг тогтоолгох” нэмэгдүүлсэн шаардлагаасаа татгалзсан тул нэхэмжлэгч*******йн нэхэмжлэл*******йн зар*******м шаардлагаас татгалзсаныг баталж, уг шаардлагад холбогдох хэрг*******йг хэрэгсэхгүй болгож ш*******йдвэрлэв.

Гурав.Анхан шатны шүүхэд нотлох бар*******мт цуглуулсан, үнэлсэн талаар:

3.1.Шүүх нь хуульд заасан журмыг үндэслэн  хэрэгт цугларсан нотлох бар*******мтын хүрээнд дүгнэлт х*******йж, маргааныг ш*******йдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн ба нотлох бар*******мтыг хэрхэн үнэлэх, үнэлэхгүй байх нь хэрг*******йг хянан ш*******йдвэрлэсэн анхан шатны шүүх*******йн шүүгч*******йн дотоод  *******тгэл, эрх хэмжээнд хамаарах болно.

3.2.Шүүх хэрэгт хамааралтай, нотолгооны ач холбогдолтой бар*******мтуудыг үнэлж, үнэлсэн бар*******мтуудаар хэрг*******йг ш*******йдвэрлэхэд хангалттай гэж үзсэн  бөгөөд энэ ш*******йдвэрт үнэлээгүй бусад нотлох бар*******мтуудыг  хэрэг хамааралгүй гэж үзсэн болно.

            Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 106 дугаар зүйл*******йн 106.1, 106.3.1, 106.3.12-д тус тус заасныг уд*******рдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Газрын тосны тухай хуул*******йн 15 дугаар зүйл*******йн 15.1 дэх хэсг*******йг бар*******мтлан нэхэмжлэгч  “*********” ХХК-*******йн нэхэмжлэл*******йг хангаж,  Аш*******гт малтмал, газрын тосны газрын даргын 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдр*******йн “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээг цуцлах тухай” ********* дугаар тушаалыг хууль бус болохыг тогтоож, хүч*******нгүй болгосугай.

2.Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 66 дугаар 66.1, 66.3 дахь заалтыг бар*******мтлан, нэхэмжлэгч нэхэмжлэл*******йн “2022 оны 07 дугаар сарын 29-н*******й өдр*******йн ********* дугаартай “Эрл*******йн аж*******л гүйцэтгэх гэрээ”-н*******й  3.4.10, 3.4.14-т дэх заалтыг тус тус *******лт хууль бус болохыг тогтоолгох” шаардлагаасаа татгалзсаныг баталж, уг шаардлагад холбогдох хэрг*******йг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3.Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 48 дугаар зүйл*******йн 48.1-д заасныг бар*******мтлан, нэхэмжлэгч “*********” ХХК-*******йн улсын тэмдэгт*******йн хураамж*******д төлсөн 70200 төгрөг*******йг улсын орлогод хэвээр үлдээн, уг хураамж*******йг хар*******уцагчаас нөхөн гаргуулж, нэхэмжлэгч*******д олгосугай.

3.Зах*******ргааны хэрэг шүүхэд хянан ш*******йдвэрлэх тухай хуул*******йн 114 дүгээр зүйл*******йн 114.1-т заасны дагуу хэрг*******йн оролцогч*******д, тэдгээр*******йн *******тгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь ш*******йдвэр*******йг эс зөвшөөрвөл ш*******йдвэр гардан авснаас хойш 14 хоног*******йн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

         ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                Д.ЭРДЭНЭЧИМЭГ