МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ц.Оюунбилэг д*******галж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаана*******,

 

Нэхэмжлэгч: Өмнөговь аймаг,  Ш******* ш******* овогт Д*******гийн Х******* -ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Х*******иуцагч: Хан-Уул дүүрэг, С******* г******* ХХК

110,477,177 төгрөг г*******гуулах тухай иргэний хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Х.О*******,

Х*******иуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Мөнхбаат*******,

Шүүх хуралдааны н*******ийн бичгийн д*******га Г.Лхамбаасан н******* оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Д.Х******* нь 110,477,177 төгрөг г*******гуулах тухай нэхэмжлэлийн ша*******длагыг х*******иуцагч С******* г******* ХХК-д холбогдуулан г*******гасан. Нэхэмжлэлийн ша*******длагын үндэслэлээ д*******аах байдла******* тодорхойлж байна.

 

Үүнд: Миний бие Д*******гийн Х******* нь Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын иргэн. Би 2022 оны 4 дүгээр с*******ын 25-ны өдрийн 401/10-139 тоот орон сууц захиалга******* б*******иулах гэрээг "С******* г*******" ХХК-тай байгуулсан. Уг захиалгын гэрээний дагуу Хан-Уул дүүргийн 3 дуга******* хороо "Эрчим хотхон" орон сууцны  орон сууцыг захиалсан ба гэрээний 2 дуга******* зүйлийн 2.1-т заасны дагуу нийт орон сууцны үнэ 84,008,500 төгрөг болсон. Гэрээний нэг тал болох С******* г******* ХХК нь орон сууцыг 2022 оны 6 дуга******* с*******д багтаан б*******илгын ажлыг дуусгаж ашиглалтанд оруулна гэж заасан байгаа. Миний бие гэрээний 2.2-т заасны дагуу төлбөрийг Хаан банкны ********** тоот дансанд 100 хувь төлж дуусгасан. Гэрээний 1.4-т Орон сууц ашиглалтанд оруулна гэдгийг улсын комисс орон сууцыг ашиглалтанд хүлээн авахыг зөвшөөрсөн акт гэж заасан байх ба Улсын комисс хүлээн авч уг орон сууц ашиглалтанд орсон байгаа. Мөн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1-т гүйцэтгэгч орон сууцыг хүлээлцэх акт үйлдэж түлхүүр хүлээлцэхэд бэлэн болоход захиалагчид мэдэгдэж, мэдэгдэл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор орон сууцаа хүлээн авна гэж заасан байна. Гэвч гэрээний нэг тал болох захиалагч миний бие төлбөрийг бүрэн төлсөн, гэрээний үүргээ бүрэн биелүүлсэн. Х*******ин С******* г******* ХХК-ийн зүгээс гэрээний үүргээ биелүүлэхгүй болохоор нь орон сууц захиалагч Д.Х******* миний зүгээс орон сууц захиалан б*******иулах гэрээгээ цуцлаж орон сууцны төлбөрөө буцаан авахыг ша*******дсан юм. С******* г******* ХХК нь орон сууц захиалан б*******иулах гэрээгээ цуцалж 2022 оны 11 дүгээр с*******ын 10-ны өдрийн 22/17 тоот төлбөр б*******агдуулах гэрээ байгуулсан. Төлбөр б*******агдуулах гэрээний 2.1-т заасны дагуу орон сууцны төлбөр 84,008,500 төгрөгийг 2022 оны 12 дуга******* с*******ын 10-ны өдөр гэхэд төлж б*******агдуулаха******* тохирсон. Мөн гэрээний 3.1-т, гэрээний 2.1-т заасан хугацаанд төлж б*******агдуулаагүй тохиолдолд төлөөгүй үнийн дүнгээс өдрийн 0,1 хувийн алдангийг төлөхөөр заасан. С******* г******* ХХК нь гэрээнд заасны дагуу төлбөр төлөх хугацаагаа 315 хоног хэтрүүлсэн байх ба, 315 хоногийн алданги нь шүүхэд нэхэмжлэл г*******гах хүртэл 26,462,677 төгрөг болсон байна. Иймд Хан-Уул дүүргийн 3 дуга******* хороо "Эрчимт хотхоны"  орон сууцны үнэ 84,008,500 мянган төгрөг, алданги 26,462,677 төгрөг нийт 110,477,177 төгрөгийг г*******гуулж өгнө үү., гэжээ.

 

Х*******иуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Мөнхбаат******* шүүх хуралдаанд г*******гасан тайлб*******аа: Манай компаниас гуравдагч этгээдийн нөхцөл байдал буюу Д ТӨХК-ийн хажууд орон сууц захиалан б*******иулах гэрээг байгуулаад 2015 оноос хойш явж байгаа. 2022 оны 7 дуга******* с*******ын 07-ны өдөр улсын комисс ажиллаад 7 дахь жилдээ б*******илгыг дуусгасан. Энэ хугацаанд станц дээрх гэрээгээ цуцалсан. Өөрөөр хэлбэл станцид орон сууцыг хүлээлгэн өгөх үүрэг хүлээгээгүй гэдэг утга*******аа хөрөнгө оруулалтыг босгож 7 дахь жилдээ дуусгасан байдаг. 2022 оны 10 дуга******* с*******д станцын захиалагчид байранд орсноор нэхэмжлэгчид байрыг хүлээлгэн өгөх боломжгүй нөхцөл байдал үүсээд *******гагүй эрхэнд гэрээгээ цуцлаад, төлбөр б*******агдуулах нэхэмжлэл г*******гаад явж байгаа гэж ойлгож байна. Д.Х*******тэй 2022 оны 4 дүгээр с*******ын 25-ны өдөр орон сууц захиалан б*******иулах гэрээг цуцлаад 2022 оны 11 дуга******* с*******ын 10-ны өдөр төлбөр б*******агдуулах тухай гэрээ байгуулсан байгаа. Тус гэрээний 2.1 дэх заалтад 2022 оны 10 дуга******* с*******ын 10-ны дотор үндсэн төлбөрийг төлнө гэж талууд тохиролцоод, хэрвээ 2022 оны 10 дуга******* с*******ын 10-ны дотор төлж б*******агдуулаагүй тохиолдолд тус гэрээний 3.1 дэх хэсэгт заасна******* өдрийн 0.1 хувийн алдангийг захиалагч тал ша*******дах эрхтэй гэж тохиролцсон байдаг. Бидний шүүхэд г*******гасан тайлб******* дээр төлбөрийг гэрээнд заасан хугацаанд төлж б*******агдуулаагүй учраас Д.Х******* 2023 оны 6 дуга******* с*******ын 06-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд төлбөр б*******агдуулах гэрээний үүргийн биелэлтийг хангуулах нэхэмжлэл г*******гасан. Шүүхэд нэхэмжлэл г*******гаад 2023 оны 6 дуга******* с*******ын 13-ны өдөр ерөнхий шүүгчийн захирамжа******* хэрэг үүсгэсэн учраас энэ өдрөөс хойших алдангийг нэмж нэхэмжлэх эрх хязга*******лагдсан гэж үзээд х*******иуцагч талаас дээр дурдсан төлбөр б*******агдуулах гэрээний 2.1-д заасан 2022 оны 10 дуга******* с*******ын 10-ны өдрөөс нэхэмжлэл г*******гасан 2023 оны 6 дуга******* с*******ын 06-ны өдөр хүртэлх 178 хоногийн алданги буюу нийт 14,953,513 төгрөгийг захиалагч нэхэмжлэх эрхтэй гэж үл м*******гах журма******* захиалагчид орон сууцыг хүлээлгэж өгөх боломж бүрдэхгүй байгаа тул хүлээн зөвшөөрч байна. Нэхэмжлэлийн ша*******длага хэтрүүлэн нэхэмжилсэн байгаа 11,509,164 төгрөгийн гэрээнээс гадуурх алданги нэхэмжилсэн байгаа тул үүнийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү, гэжээ.

 

Нэхэмжлэгчээс 2022.04.25-ны өдрийн 401/10-139 дуга*******тай Орон сууц захиалга******* б*******иулах гэрээ, 2022.11.10-ны өдрийн Төлбөр б*******агдуулах гэрээ цуцлах гэрээ, иргэний үнэмлэхийн хуулб*******, шүүхэд төлөөлөх итгэмжлэл, Хаан банкны депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга зэрэг нотлох б*******имтыг,

 

Х*******иуцагчаас шүүхэд төлөөлөх итгэмжлэл, х*******иу тайлб******* зэрэг б*******имтыг тус тус нотлох б*******имта******* шүүхэд г*******гаж өгсөн.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Д.Х******* нь х*******иуцагч С******* г******* ХХК-д холбогдуулан 110,477,177 төгрөг г*******гуулах тухай ша*******длагыг шүүхэд г*******гажээ.

 

Шүүх хуралдаана******* хэргийг хянан хэлэлцэх явцад г*******гасан нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, хуульд заасан журмын дагуу г*******гаж өгсөн бичмэл нотлох б*******имтуудад тулгуурлан д*******аах хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэлийн ша*******длагын з*******им хэсгийг шүүх хангаж шийдвэрлэв.

 

Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаана******* хэлэлцэгдсэн нотлох б*******имта******* д*******аах үйл б*******имт тогтоогдож байна.

 

Талуудын хооронд 2022 оны 4 дүгээр с*******ын 25-ны өдрийн 401/10-139 дуга*******тай, орон сууц захиалгын гэрээ байгуулагдсан бөгөөд уг гэрээгээр гүйцэтгэгч С******* г******* ХХК нь Улаанбаат******* хот, Хан-Уул дүүрэг, 3 дуга******* хороо, хаягт байрлах 45.41 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцыг 2022 оны 6 дуга******* с*******д ашиглалтад оруулж, захиалагч Д.Х*******гийн өмчлөлд шилжүүлэх, захиалагч нь нийт 84,008,500 төгрөгийг гүйцэтгэгчид төлөхөөр х*******илцан тохиролцжээ.

 

Талуудын хооронд байгуулагдсан гэрээ нь эрх зүйн х*******илцааны хувьд Иргэний хуулийн 343 дуга******* зүйлийн 343.1 дэх хэсэгт заасан ажил гүйцэтгэх гэрээний х*******илцаанд хама*******ах ба гэрээ хүчин төгөлдөр болсон байна.

 

Гэвч талууд орон сууц захиалгын гэрээг цуцалж 2022 оны 11 дүгээр с*******ын 10-ны өдөр 22/17 дуга*******тай Төлбөр б*******агдуулах гэрээг байгуулсан байна.

 

Иргэний хуулийн 186 дуга******* зүйлийн 186.1-т Хууль буюу гэрээгээр үүрэг гүйцэтгэгч нь ям******* нэгэн үйлдэл хийх, эсхүл тодорхой үйлдэл хийхээс татгалзах үүргийг үүрэг гүйцэтгүүлэгчийн өмнө хүлээх бөгөөд үүрэг гүйцэтгүүлэгч нь түүнээс уг үүргээ гүйцэтгэхийг ша*******дах эрхтэй гэж заасна******* нэхэмжлэгч Д.Х******* дээрх гэрээний дагуу ша*******дах эрхтэй байна.

 

Иймд х*******иуцагч С******* г******* ХХК-иас үндсэн төлбөр 84,008,500 төгрөг, алданги 14,953,424 /2022.12.10-ны өдрөөс 2023.06.06-ны өдрийг хүртэл 178 хоног * 1 хоногийн алданги 84,008 төгрөг/ төгрөг нийт 98,691,924 төгрөгийг г*******гуулж, нэхэмжлэлийн ша*******длагаас үлдэх алданги 11,515,253 төгрөг г*******гуулах ша*******длагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дуга******* зүйлийн 56.2-т нэхэмжлэлийн ша*******длагын з*******им хэсгийг хангасан бол шүүхийн з*******длыг тэр хэмжээгээр х*******иуцагч буюу нэхэмжлэгчид хува*******илан х*******иуцуулна гэж заасна******* нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 710,305 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, х*******иуцагч С******* г******* ХХК-иас 652,760 төгрөгийг г*******гуулж, нэхэмжлэгч Д.Х*******д олгож шийдвэрлэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дуга******* зүйлийн 115.1, 115.2.2, 116, 118 дуга******* зүйлүүдийг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний хуулийн 186 дуга******* зүйлийн 186.1, 232 дуга******* зүйлийн 232.6-д заасна******* х*******иуцагч С******* г******* ХХК-иас 98,961,924 төгрөгийг г*******гуулж нэхэмжлэгч Д.Х*******д олгож, нэхэмжлэлийн ша*******длагаас 11,515,253 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дуга******* зүйлийн 56.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дуга******* зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт заасна******* нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 710,305 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, х*******иуцагч С******* г******* ХХК-иас 652,760 төгрөгийг г*******гуулж, нэхэмжлэгч Д.Х*******д олгосугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт заасна******* шийдвэрийг танилцуулан сонсгомогц хуулийн хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 120 дуга******* зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт заасна******* шийдвэрийг зохигчид, тэдгээрийн төлөөлөгч болон өмгөөлөгчид г*******даж авснаас хойш 14 хоногийн дотор Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол г*******гах эрхтэй болохыг тайлб*******ласугай.

 

 

 

 

ШҮҮГЧ Ц.ОЮУНБИЛЭГ