2024           02            05                                       184/ШШ2024/00723

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

            Сонгинохайрхан дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч А.Энхтөр даргалж хийсэн шүүх хуралдаанаар:

            Нэхэмжлэгч: Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, ******* хороолол, ******* айр, ******* тоот хаягт оршин суух, ******* ******* овогт ******* ******* /РД: *******/

            Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, хороо, Тахилтын 5-1 тоот хаягт айрлах “ ” ХХК /РД: 5*******6256/

            Өмчлөгчөөр тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгч Б.*******, нарийн ичгийн дарга Б.Солонго нар оролцлоо.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

            1.Нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч “ ” ХХК-д хологдуулан орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоолгохоор нэхэмжилж, үндэслэл, шаардлагаа дараах айдлаар тодорхойлсон. Үүнд: Миний ие 2013 оны 05 сарын 29-ний өдөр “ ” ХХК-ийн захирал Г.Баяржаргалтай орон сууц захиалгаар арих, ариулах тухай гэрээ айгуулж, ******* айрны ******* тоот орон сууц захиалж 1 м.кв нь 1 000 000 төгрөгөөр тооцож, 2013 оны 05 сарын 29-нд 13 000 000 төгрөг, 2014 оны 04 сарын 17-нд 9 700 000 төгрөг, 2014 оны 08 сарын 28-нд 40 000 000 төгрөг, нийт 62 700 000 төгрөг төлсөн. Гэтэл 2018 он хүртэл айр маань аригдахгүй зогссон өгөөд иргэд хуралдаж оршин суугчдын эрхийг хгаалах зорилгоор түр хороо айгуулсан. Түр хороо “ ” ХХК-тай зөвшилцөн айрны давхардлыг арилгах, айрыг ариулж дуусгах, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн мөнгийг төлж арагдуулахаар 1 м.кв-ийн үнийг 1 450 000 төгрөг айхаар 2018 оны 11 сард “Орон сууц захиалгаар арих, ариулах гэрээн”-ний хавсралтыг шинээр айгуулж, айрны үнийн зөрүү 23 274 000 төгрөг төлөхөөр олж, 2018 оны 12 сарын 25-нд 6 982 200 төгрөг, 20******* оны 11 сарын 14-нд 9 309 600 төгрөг, 20******* оны 01 сарын 25-нд 6 982 200 төгрөг, 2020 оны 04 сарын 03-нд 7 960 000 төгрөг төлж төлөрийг 100 хувь арагдуулсан. 2020 оны 08 сард айрандаа орсон өгөөд ямар нэгэн айлтай давхардаагүй, гэр үлийн хтаар ьдарч айна. Төлөрөө 100 хувь төлсөн тул Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 20******* оны 11 сарын 15-ны өдрийн *******/54 тоот тогтоолоор Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, ******* хороолол, айр, Б лок 1 тоот хаягт айрлах , м.кв талайтай орон сууцыг итүүмжлэлээс чөлөөлсөн тухай тогтоол гарсан. Иймд Б.******* найг Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, ******* хороолол, айр, Б лок ******* тоот хаягт айрлах , м.кв талайтай орон сууцны хууль ёсны өмчлөгчөөр тогтоож өгнө үү гэв.

            2.Нэхэмжлэгч нь 2013 оны 05 сарын 29-ний өдрийн №НА-******* тоот “Орон сууц захиалгаар арих, ариулах тухай гэрээ”, гэрээний хавсралт, 20******* оны 10 сарын 12-ны өдрийн БА-202/20******* дугаар Барилга айгуулжийг ашиглалтад оруулах комиссын дүгнэлт, 2020 оны 02 сарын 17-ны өдрийн Сонгинохайрхан дүүргийн ******* хороо, үйлчилгээтэй 140 айлын орон сууц, зоорьтой, 16 давхар арилгыг айнгын ашиглалтад оруулах комиссын хурлын тэмдэглэл, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 20******* оны 11 сарын 15-ны өдрийн *******/54 дугаар түүмжилсэн, хураасан хөрөнгө чөлөөлөх тухай тогтоол, Төрийн анк, Хадгалж анк, Голомт анкны шилжүүлгийн аримт, Сонгинохайрхан дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 01 сарын 25-ны өдрийн 184/ШЗ2023/0*******40 дугаар “Хэргийг хэрэгсэхгүй олгох тухай” захирж, 7-16 давхрын айгуулалтын зураг, Орон сууцны арилга захиалагчийн 05 дугаар атлж, 2022 оны 04 сарын 27-ны өдрийн “СӨХ-” СӨХ-ны тодорхойлолт, 2024 оны 01 сарын 05-ны өдрийн тодорхойлолт, “ ” ХХК-ийн 2024 оны 02 сарын 02-ны өдрийн 16 дугаар тодорхойлолт, “СӨХ-” СӨХ-ны 2024 оны 02 сарын 02-ны өдрийн 04 дүгээр тодорхойлолт, хэрэглэгчийн дансны дэлгэрэнгүй тайлан /хэргийн 5-27, 47, 54-56 тал/,

            3.Хариуцагч нь улсын үртгэлийн гэрчилгээ, итгэмжлэл тус тус үрдүүлсэн. /хэргийн 31-32 тал/

ҮНДЭСЛЭХ нь:

            Б.*******гийн нэхэмжлэлтэй хариуцагч “ ” ХХК-д хологдох орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоолгох тухай иргэний хэрэгт нэхэмжлэлийг үхэлд нь хангах үндэстэй.

            Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээ дэмжиж: Хариуцагч компанитай айгуулсан гэрээний үүргээ иелүүлж, орон сууцны үнийг үрэн төлсөн тул өмчлөгчөөр тогтоохоор шаардах эрхтэй гэжээ. 

            Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан нотлох аримтаар дараах үйл аримт тогтоогдож айна.

            1.Гүйцэтгэгч “ ” ХХК, захиалагч Б.******* нар 2013 оны 05 сарын 29-ний өдөр “Орон сууц захиалгаар арих, ариулах тухай” НА-******* дугаар гэрээ айгуулж, гүйцэтгэгч нь Сонгинохайрхан дүүргийн ******* дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт айрлах 140 айлын орон сууцны Б локын 10 давхрын ******* тоот хаягт айрлах . м.кв талайтай орон сууцыг арьж, захиалагчийн өмчлөлд шилжүүлэх, захиалагч нь төлөр төлөх үүрэг тус тус хүлээсэн. Талууд орон сууцны 1 м.кв талайн үнийг 1 000 000 төгрөг, нийт үнэ 0 000 төгрөгөөс гэрээ айгуулмагц урьдчилгаа 20 хувь, арилга угсралтын ажил 60-70 хувь олоход 70 хувь, түлхүүр гардуулахад 10 хувийг төлөх, 2014 оны 04 дүгээр улиралд орон сууцыг арьж, хүлээлгэн өгөхөөр харилцан тохирчээ. /хэргийн 5-6 тал/

            2.Гэрээний талууд НА-******* дугаар гэрээний 1.4 дэх заалтад орон сууцны 1 м.кв талайн үнийг 1 450 000 төгрөг, нийт үнэ 23 274 000 төгрөгийг 2018 оны 12 сарын 10-ны өдрөөс 20******* оны 01 сарын 20-ны өдрийн хооронд төлөхөөр нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. /хэргийн 7-8 тал/

            3.Орон сууцны гүйцэтгэгч “ ” ХХК нь захиалагч Б.*******д орон сууцны урьдчилгаа төлөр төлсөн тул орон сууц захиалагчийн 05 дугаар атлж олгожээ. 

            4.Нэхэмжлэгч Б.******* 2013 оны 05 сарын 29-ний өдөр 13 000 000 төгрөг, 2014 оны 04 сарын 17-ны өдөр 9 700 000 төгрөг, 2014 оны 08 сарын 28-ны өдөр 40 000 000 төгрөг, 2018 оны 12 сарын 25-ны өдөр 6 982 200 төгрөг, 20******* оны 01 сарын 25-ны өдөр 6 982 200 төгрөг, 20******* оны 11 сарын 14-ний өдөр 9 309 600 төгрөг, 2020 оны 04 сарын 03-ны өдөр 7 960 000 төгрөг, нийт 93 934 000 төгрөгийн төлөр төлсөн. /хэргийн *******-22 тал/

            5.20******* оны 10 сарын 12-ны өдрийн БА-202/20******* дугаар “Барилга, айгуулжийг ашиглалтад оруулах комиссын дүгнэлт”-ээр Сонгинохайрхан дүүргийн ******* дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт айрлах 140 айлын орон сууцныг ашиглалтад оруулж, улсын комисс хүлээн авчээ. /хэргийн 10-17 тал/

            6.Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 20******* оны 11 сарын 15-ны өдрийн “түүмжилсэн, хураасан хөрөнгө чөлөөлөх тухай” *******/54 дүгээр тогтоолоор өмчлөх эрхийн улсын үртгэлийн Ү-2201035577 дугаартай, Сонгинохайрхан дүүргийн ******* дүгээр хороо, ******* хороолол, үйлдвэрчний эвлэл айр, Б лок, ******* тоот хаягт айрлах . м.кв талайтай орон сууц итүүмжилсэн тогтоолыг цуцалж, чөлөөлсөн. /хэргийн 18 тал/

            7.2013 оны 05 сарын 29-ний өдрийн  НА-******* дугаар гэрээ нь “Орон сууц захиалгаар арих, ариулах тухай гэрээ” нэртэй оловч гэрээний агуулга, гол нөхцөлийн хувьд худалдах-худалдан авах гэрээний үндсэн шинжийг агуулжээ. Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д худалдах-худалдан авах гэрээгээр худалдагч нь ... хөрөнгө, ... худалдан авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх, худалдан авагч нь худалдагчид хэлэлцэн тохирсон үнийг төлж, худалдан авсан хөрөнгөө хүлээн авах үүргийг тус тус хүлээхээр зааснаар талууд хүчин төгөлдөр худалдах-худалдан авах гэрээ айгуулжээ.

            8.Нэхэмжлэгч уюу худалдан авагч Б.******* нь гэрээгээр хүлээсэн төлөр төлөх үүргээ иелүүлсэн олох нь түүний тайлар, Төрийн анк, Хадгалжийн анк, Голомт анкны аримтуудаар нотлогдож айх өгөөд, хариуцагч маргаагүй олох нь хэргийн 47 дугаар тал дахь “ ” ХХК-ийн тодорхойлолтоор тогтоогдож айна.

            9.Хариуцагч уюу худалдагч “ ” ХХК нь гэрээгээр хүлээсэн орон сууц арьж, худалдан авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх үүргээ иелүүлээгүй, улмаар нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрсөн, татгалзсан аливаа тайлар, түүнийг нотлох аримтыг ирүүлээгүй нь хариуцагчийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25, 38 дугаар зүйлд заасан үүргээ зөрчсөн гэж үзнэ.

            10.Иргэний хуулийн 112 дугаар зүйлийн 112.1-д талууд шилжүүлж айгаа эд хөрөнгийн үнийг үрэн төлснөөр тухайн хөрөнгийг өмчлөх эрх шилжинэ гэж тохиролцсон ол ийнхүү үнийг үрэн төлснөөр өмчлөх эрх шинэ өмчлөгчид шилжих өгөөд талууд тохиролцсон олохыг гэрээний 3.1-д тусгасан тул нэхэмжлэгч нь орон сууцны өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг шаардах эхтэй.

            11.Нэхэмжлэгч нь 2020 оноос тухайн орон сууцанд ьдарч айгаа өгөөд орон сууц эзэмшигчийн хувьд ашиглалтын зардлаа төлдөг олох нь хэргийн 54-56 дугаар тал дахь аримтаар тогтоогдсон. Өөрөөр хэлэл тухайн орон сууцыг давхар эзэмшигч иргэн, хуулийн этгээд айхгүй айна.   

            12.Дээр дурдсан үндэслэлүүдээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж,   Сонгинохайрхан дүүргийн ******* дүгээр хороо, ******* хороолол, үйлдвэрчний эвлэл айр, Б лок, ******* тоот хаягт айрлах . м.кв талайтай орон сууцны өмчлөгчөөр Б.*******г тогтоож шийдвэрлэлээ.

            13.Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангасан тул нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хуражид төлсөн 70 200 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70 200 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох үндэстэй.

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага олгон

ТОГТООХ нь:

            1.Иргэний хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1, 112 дугаар зүйлийн 112.1, 243 дугаар зүйлийн 243.1-д зааснаар Сонгинохайрхан дүүргийн ******* дүгээр хороо, ******* хороолол, үйлдвэрчний эвлэл айр, Б лок, ******* тоот хаягт айрлах . м.кв талайтай орон сууцны өмчлөгчөөр ******* ******* овогт ******* *******г /РД: *******/ тогтоосугай.

            2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хуражийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хуражид төлсөн 70 200 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч “ ” ХХК-аас 70 200 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч Б.*******д олгосугай.

            3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-д зааснаар нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч айвал гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж олохыг дурдсугай.

                        ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                    А.ЭНХТӨР