МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Хэргийн индекс: *******5/202*******/0204*******/и

 

*******-******* аймаг дахь сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Номин даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: ******* хот, ******* дүүрэг, *******-р хороо, ******* хороолол, ******* байр, 6******* тоотод байрлах “*******” ХХК /РД:5*******29206/-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: *******-******* аймаг, ******* сум, *******-р баг, гудамж хаягт байрлах *******-******* аймаг дахь ******* /РД:902*******097/-д холбогдох,

“*******9,*******58,024 төгрөг гаргуулах”-ыг хүссэн иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч ,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга П.Алтжин нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

*******.Нэхэмжлэгч “*******” ХХК нь хариуцагч *******-******* аймаг дахь ******* ид холбогдуулан *******9,*******58,024 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэл гаргасан. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

“...“*******" ХХК нь барилга угсралтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд , /Цаашид /-аас зарласан *******-******* аймгийн ******* , ийн Спорт Заалны засварын ажил..."-ын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерт оролцон шалгарч, 20*******8 оны 08 сарын 29 өдөр №/20*******8050*******9/*******68 тоот засварын ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдаж, гэрээнд заагдсан ажлыг гүйцэтгэх хугацаа нь 26 өдөр байсан.

20*******8 оны 09 сарын 02-ны өдөр ******* , , /цаашид гэх/ дээр манай компани ажил хийхээр анх очиж, захирал, удирдлагуудтай уулзаж, ажил хийгдэх спорт заалтай танилцсан. Спорт заалыг үзэж, танилцах явцад ийн захирал бидэнд "...Манай сургууль спорт заалныхаа засварыг хийлгэхээр анх *******20-н сая төгрөгийн төсөв гаргаж -нд өгсөн боловч яамнаас 60 саяд багтааж хий гэсэн үүрэг өгч, одоо ингээд засварын ажлаа эхлүүлж байна.." гэж хэлж байсан. Манай компани гэрээт ажлаа хийж эхлэхэд, тендерийн баримт бичигт заагдсан ажлын нэр, тоо хэмжээнд тусгаагүй боловч барилгын засал чимэглэлийн ажил гүйцэтгэх технологийн дагуу заавал хийж, гүйцэтгэх ёстой ажлуудын тоо хэмжээг орхигдуулсан нь ажил хийж эхэлсэн эхний өдрөөс илэрсэн. Энэ нөхцөл байдлыг захиалагч -ны мэргэжилтэн нарт мэдэгдэхэд -той үссэн асуудлаа хэлэлцэж шийдвэрлээд ажлаа хий гэж хэлсэн.

Ажил гүйцэтгэх явцад зайлшгүй хийгдэх ёстой ажлууд захиалагчаас өгсөн ажлын тоо хэмжээнд тусгагдаагүй төгрөгийн төсвийг авч, захиалагчаас тулгаж үзэхэд, анхны төсвийг зохиохдоо зайлшгүй хийгдэх ёстой ажлын тоо хэмжээг төсөвт тусгаагүй, магадалшгүй ажлын зардлыг төсөвт тусгаагүй, нэмэгдэл зардал буруу тооцсон, ашгийн зардлыг буруу тооцож, төсөв бодох Норм ба дүрмийг үл баримталж, төсөв бодох тооцооллыг багасгаж тооцсон зэрэг олон алдаатай муу төсөв хийсэн нь тодорхой болсон. -оос байгуулагдсан техникийн комисст, анх танай хийлгэсэн төсөв, төсөв бодох тооцоолох Норм ба дүрэм журмыг зөрчиж, маш олон алдаатай хийгдсэн төсвийн зөрүү төлбөр, нэмэгдэл ажлын төлбөрийг манай компани авахгүйгээр тендерт санал болгосон үнийн дүнд багтааж ажлаа үргэлжлүүлж дуусгах ямар ч боломжгүйд хүрээд байна гэж хэлэхэд техникийн комиссын дарга , нэгэнт танайх ажлаа хийгээд эхэлчихсэн, бараа материалаа бүгдийг нь татчихсан юм чинь хийгээд дуусгачих. Сургуулийн зүгээс зайлшгүй хийгдэх ажлууд орхигдсон, анхны төсөв алдаатай хийгдсэн, төсвийн зөрүү, нэмэгдэл ажлын төлбөр авах шаардлагатайг чинь ойлгож байна. Анхны алдаатай хийгдсэн төсөв цаасаараа энд бэлэн байна, танай хийсэн нэмэгдэл ажлууд бодитоор хийгдчихсэн байна. Төсөв буруу хийгдсэн үгүйг болон нэмэгдэл ажил хийгдсэн үгүйг газар дээр нь хэн ч хэзээ ч ирээд үзэж, шалгасан бүгд бодитоор хийгдчихсэн хэний ч нүдэнд ил байна. Хийсэн ажлыг чинь хэн ч авч явж чадахгүй, хэн ч үгүйсгэж чадахгүй, бид ч хэлээд батлаад өгнө. анд энэ үүссэн асуудлыг мэдэгдсэн, яам ч болсон явдлыг мэдэж байгаа. наас танай, манай хоёрыг зөвшилцөөд, асуудлаа шийдвэрлээд ажлаа хий гэж зөвшөөрөл өгсөн юм чинь техникийн комиссын хурлаараа хэлэлцээд, хурлын протокол хөтлөөд, хурлын шийдвэр, АКТ зэрэг бичиг баримтаа бүрдүүлж ажлаа дуусгая. Харин танайх ажлаа дуусгахгүй ингээд зогсоочихвол танайх мөнгөө авч чадахгүй, манайх ажлаа дуусгаж авч чадахгүй хоёулаа цаг хугацаа алдаж, хэн хэнийх нь асуудал шийдэгдэхгүй болох нь байна. Тэгснээс хамтраад ажлаа дуусгая. Шаардлагатай бичиг баримт бүрдүүлэх төсвийн зөрүү төлбөр, нэмэгдэл ажлын төлбөрөө авахад чинь бид бүх талаар дэмжиж, яаманд болсон явдлыг хэлж өгч батална гэж хэлж бид ажлаа үргэлжлүүлсэн. Ингээд манай компани ажил, гүйцэтгэх явцад үүссэн бүхий л асуудлаа техникийн комисст мэдэгдэж, техникийн комисс хянаж, үүссэн асуудлуудын талаар техникийн комисс хуралдаж, холбогдох шийдвэрүүдийг гаргаж, техникийн комиссоос өгсөн үүрэг даалгаврын дагуу ажил хийж гүйцэтгэн 20*******8 оны ************** сарын *******5 өдөр байнгын ашиглалтад хүлээлгэж өгсөн. Ажил гүйцэтгэлээ хийж дуусаад төсвийн зөрүү төлбөрийг болон нэмэгдэл ажлын төлбөрөө -аас авах хүсэлт гаргасан боловч өгөөгүй. Тэгэхээр нь бид дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд нэхэмжлэл гаргахад *******-н шатны шүүхээс үүссэн асуудлаа захиалагч -нд мэдэгдээгүй гээд манай нэхэмжлэлийг үл хангаж шийдвэрлэсэн. Харин *******-н шатны шүүхийн шийдвэрт нэхэмжлэгч нь төсвийг буруу зохиосонтой холбоотой болон нэмэгдэл ажлыг хийж гүйцэтгэсэнтэй холбоотой зардлыг зохих этгээдүүдэд холбогдуулан жичдээ нэхэмжлэлээ гаргахад энэ шийдвэр саад болохгүйг дурдсан байдаг.

дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******9 оны 08 сарын 27 өдрийн № тоот шүүгчийн захирамжаар томилогдсон холбооны Монгол улсын тэргүүлэх төсөвчин , ажил гүйцэтгэгдсэн барилгын талбайд очиж, үзлэг шалгалт, хэмжилт хийж, хийгдсэн ажлуудыг бүртгэж тооцоод -ийн хийсэн 60,000,000 төгрөгийн анхны төсөв, нэмэлтээр хийгдсэн болон нийт ажлын тоо хэмжээ, худалдаж авагдсан бараа материалын баримт материалыг шинжлэн судлаад үндсэн ажлын болон нэмэгдэл ажлын нийт төсөв нь 96,688,5*******7 төгрөг болохыг 20*******9 оны *******0-р сарын *******9 өдөр хөндлөнгийн шинжээч дүгнэлтээрээ тогтоосон байдаг бөгөөд шинжээчийн төлбөрт *******,900,000 төгрөг төлөгдсөн. 

Иймд Шүүгчийн захирамжаар томилогдсон хөндлөнгийн шинжээч дүгнэж, тогтоосон 96,688,5*******7 төгрөгөөс манай компанийн засварын ажлыг гүйцэтгэхээр өгсөн үнийн санал болох 59,4*******0,49******* төгрөгийг хасаж, шүүхийн шинжээчийн *******,900,000 төгрөгийг нэмж нийт *******9,*******58,024 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж өгнө үү” гэв.

 

2.Хариуцагч *******-******* аймаг дахь ******* , түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа:

“...******* ХХК-ийн *******9,*******58,024 /гучин есөн сая нэг зуун тавин найман мянга хорин дөрвөн төгрөг/ гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагатай, ******* уурхай, хүчний ийн ид холбогдох иргэний хэрэг тус шүүхэд хянагдаж байгаатай холбоотой дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. Нэхэмжлэгч нь хамгаалал, ийн яамнаас зарласан ******* уурхай, хүчний ийн ийн спорт заалны засварын ажлыг гүйцэтгэх /20*******8050*******9/ дугаар бүхий 59,4*******0,49******* /тавин есөн сая дөрвөн зуун гучин мянга дөрвөн зуун ерэн гурав/ төгрөгийн төсөвт өртөгтэй тендерийн шалгаруулалтад оролцож, тендерийн баримт бичигт заасан нөхцөл, шаардлагыг хангаж, улмаар 20*******8 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр , хамгааллын яамтай /20*******8050*******9/*******68 тоот гэрээг байгуулсан байна. Тиймээс Иргэний хуулийн *******4******* дугаар зүйлд зааснаар уг гэрээний захиалагч нь , хамгааллын яам байна. Хариуцагч нь нэхэмжлэгч байгууллагатай гэрээ хэлцэл хийгээгүй, хариуцагчийн өмнө гэрээ, хууль тогтоомжоор ямар нэгэн үүрэг хүлээгээгүй бөгөөд, эрх, хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолд нь хохирол учруулаагүй байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэжээ.  

*******.Нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, итгэмжлэл, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, компанийн дүрэм, тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ, 20*******8 оны 0******* дугаар сарын *******5-ны өдрийн БУ**************-*******09*******/*******7 дугаартай “Тусгай зөвшөөрөл олгох асуудал хариуцагч, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нарын хооронд байгуулсан гэрээ”, 20*******8 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн №/20*******8050*******9/*******68 дугаартай “*******-******* аймгийн ******* уурхай, хүчний политехник ийн спорт заалны засварын ажил гүйцэтгэх гэрээ”, 20*******8 оны 08 дугаар сарын 22-ны өдрийн *******/2474 тоо дугаартай МУ-ыг , хамгааллын яамны “Гэрээ байгуулах эрх олгох тухай” албан бичиг, гэрээний ерөнхий нөхцөл, гэрээний тусгай нөхцөл, *******-******* аймгийн ******* уурхай, хүчний политехник ийн спорт заал засварлах ажлын тоо хэмжээ, спорт заалны дотор план зураг, спорт заалны засварын ажлын хуваарь, 20*******8 оны 09 дүгээр сарын *******4-ний өдрийн “Нэмэгдэл ажил хийлгэх тухай хурлын протокол”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******4-ний өдрийн “Нэмэгдэл ажлын акт”, 20*******8 оны 09 дүгээр сарын *******9-ний өдрийн “Гэрээний хугацаа сунгах тухай техникийн комиссын хурлын протокол”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн “Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах техникийн комиссын хурлын протокол”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн “Барилга байгууламжийг ашиглалтанд оруулах техникийн комиссын акт”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн “Ажил хүлээлцэх акт”, 20*******9 оны 0******* дүгээр сарын *******9-ний өдрийн *******9/0************** дугаартай “*******” ХХК-ийн албан бичиг, 20*******8 оны *******2 дугаар сарын 26-ны өдрийн *******8/*******206 дугаартай “*******” ХХК-ийн албан бичиг, 20*******9 оны 0******* дүгээр сарын 04-ний өдрийн 2/******* дугаартай хөгжлийн төв албан бичиг, 20*******9 оны 06 дугаар сарын 0*******-ны өдрийн 4705 дугаартай дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааны тэмдэглэл, 20*******9 оны 06 дугаар сарын 0*******-ны өдрийн *******82/ШЗ20*******9/ дугаартай дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн захирамж, 20*******8 оны 60,000,000 төгрөгийн “*******-******* аймгийн ******* уурхай эрчим хүчний ийн спорт заалны засварын ажлын төсөв”, 20*******8 оны 0******* дугаар сарын *******-ны өдрийн 0*******/845 дугаартай МУ-ын Барилга, Хот байгуулалтын яам “Зөвлөмж хүргүүлэх тухай” албан бичиг, 20*******9 оны 07 дугаар сарын 0*******-ны өдрийн 5596 дугаартай дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааны тэмдэглэл, 20*******9 оны 07 дугаар сарын 0*******-ны өдрийн *******82/ШЗ20*******9/ дугаартай дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн захирамж, 20*******9 оны *******0 дугаар сарын *******9-ний өдрийн шинжээчийн дүгнэлт, Төсөвчин 96,688,5*******7 төгрөгийн “*******-******* аймгийн ******* уурхай эрчим хүчний ийн спорт заалны засварын ажлын төсөв”, Төсөвчин 8*******,0*******,568 төгрөгийн “*******-******* аймгийн ******* уурхай эрчим хүчний политехник ийн спорт заалны засварын ажлын төсөв”, Төсөвчин “*******-******* аймаг дахь ******* уурхай эрчим хүчний политехник ийн спорт заалны засварын нэмэлт ажил болон нэмэгдэл ажлын гүйцэтгэлийн төсөв”, Төсөвчдийн холбоо ТББ нэхэмжлэх, 20*******9 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн ХААН банкны мөнгөн шилжүүлгийн баримт, 20*******9 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн *******4/2 дугаартай Төсөвчдийн Холбооны албан бичиг, 20*******9 оны *******2 дугаар сарын 04-ний өдрийн *******82/ШШ20*******9/02*******5******* дугаартай дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэр, 2020 оны 0******* дүгээр сарын 29-ний өдрийн дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, 202******* оны ************** дүгээр сарын 09-ний өдрийн 00*******/ХТ202*******/0*******59 дугаартай МУ-ын Дээд шүүхийн хяналтын шатны Иргэний хэргийн шүүх хуралдааны тогтоол, 20*******8 оны 09 дүгээр сарын *******0-ны өдрийн “Хурлын тэмдэглэл” зэргийг баримтаар гаргаж өгсөн байна. /хх 4-*******02, *******22, *******2******* хуудас/

4.Хариуцагчаас хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, *******-******* аймаг дахь ******* уурхай хүчний ийн 2024 оны 0******* дүгээр сарын *******0-ны өдрийн 06 дугаартай албан бичиг, хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ, 202******* оны 08 дугаар сарын 2*******-ны өдрийн *******06 дугаартай МУ-ын Засгийн газрын “Төрийн өмчийн их сургууль, мэргэжлийн болон техникийн боловсролын сургалтын байгууллагын талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” тогтоол, 2024 оны 0******* дүгээр сарын 26-ны өдрийн Б/*******8 дугаартай Боловсролын Ерөнхий газрын даргын “ыг захирлын албан тушаалаас чөлөөлөх тухай” тушаал, 2024 оны 0******* дүгээр сарын 26-ны өдрийн Б/2******* дугаартай Боловсролын Ерөнхий газрын даргын “г албан тушаалд түр томилох тухай тушаал, итгэмжлэлүүд, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ зэргийг баримтаар гаргаж өгсөн. /хх **************0, *******24, *******25, *******2-*******6, *******45, *******48, *******50, *******54 хуудас/

Шүүх хуралдаанаар зохигч талуудын тайлбар, хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлээс *******7,258,024 төгрөгийн шаардлагыг хангаж, *******,900,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй гэж үзэв.

*******.Нэхэмжлэгч дараах үндэслэлээр шаардах эрхээ тодорхойлсон. Үүнд: “...“*******" ХХК нь барилга угсралтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд , аас зарласан *******-******* аймгийн ******* , ийн Спорт Заалны засварын ажил..."-ын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерт оролцон шалгарч, 20*******8 оны 08 сарын 29 өдөр №/20*******8050*******9/*******68 тоот засварын ажил гүйцэтгэх гэрээг байгуулж, гэрээт ажлаа хийж эхлэхэд тендерийн баримт бичигт заагдсан ажлын нэр, тоо хэмжээнд тусгаагүй боловч барилгын засал чимэглэлийн ажил гүйцэтгэх технологийн дагуу заавал хийж гүйцэтгэх ёстой ажлуудын тоо хэмжээг орхигдуулсан нь ажил хийж эхэлсэн эхний өдрөөс илэрсэн. Ажил гүйцэтгэх явцад зайлшгүй хийгдэх ёстой ажлууд захиалагчаас өгсөн ажлын тоо хэмжээнд тусгагдаагүй төгрөгийн төсвийг авч, захиалагчаас тулгаж үзэхэд, анхны төсвийг зохиохдоо зайлшгүй хийгдэх ёстой ажлын тоо хэмжээг төсөвт тусгаагүй, магадалшгүй ажлын зардлыг төсөвт тусгаагүй, нэмэгдэл зардал буруу тооцсон, ашгийн зардлыг буруу тооцож, төсөв бодох норм ба дүрмийг үл баримталж, төсөв бодох тооцооллыг багасгаж тооцсон зэрэг олон алдаатай муу төсөв хийсэн нь тодорхой болсон. Маш олон алдаатай хийгдсэн төсвийн зөрүү төлбөр, нэмэгдэл ажлын төлбөрийг манай компани авахгүйгээр тендерт санал болгосон үнийн дүнд багтааж ажлаа үргэлжлүүлж дуусгах ямар ч боломжгүйд хүрээд байна гэж хэлэхэд техникийн комиссын дарга “нэгэнт танайх ажлаа хийгээд эхэлчихсэн, бараа материалаа бүгдийг нь татчихсан юм чинь хийгээд дуусгачих. Сургуулийн зүгээс зайлшгүй хийгдэх ажлууд орхигдсон, анхны төсөв алдаатай хийгдсэн, төсвийн зөрүү, нэмэгдэл ажлын төлбөр авах шаардлагатайг чинь ойлгож байна. Анхны алдаатай хийгдсэн төсөв цаасаараа энд бэлэн байна, танай хийсэн нэмэгдэл ажлууд бодитоор хийгдчихсэн байна. Төсөв буруу хийгдсэн үгүйг болон нэмэгдэл ажил хийгдсэн үгүйг газар дээр нь хэн ч хэзээ ч ирээд үзэж, шалгасан бүгд бодитоор хийгдчихсэн хэний ч нүдэнд ил байна. Хийсэн ажлыг чинь хэн ч авч явж чадахгүй, хэн ч үгүйсгэж чадахгүй, бид ч хэлээд батлаад өгнө. анд энэ үүссэн асуудлыг мэдэгдсэн, яам ч болсон явдлыг мэдэж байгаа. наас танай, манай хоёрыг зөвшилцөөд, асуудлаа шийдвэрлээд ажлаа хий гэж зөвшөөрөл өгсөн юм чинь техникийн комиссын хурлаараа хэлэлцээд, хурлын протокол хөтлөөд, хурлын шийдвэр, АКТ зэрэг бичиг баримтаа бүрдүүлж ажлаа дуусгая. Харин танайх ажлаа дуусгахгүй ингээд зогсоочихвол танайх мөнгөө авч чадахгүй, манайх ажлаа дуусгаж авч чадахгүй хоёулаа цаг хугацаа алдаж, хэн хэнийх нь асуудал шийдэгдэхгүй болох нь байна. Тэгснээс хамтраад ажлаа дуусгая. Шаардлагатай бичиг баримт бүрдүүлэх төсвийн зөрүү төлбөр, нэмэгдэл ажлын төлбөрөө авахад чинь бид бүх талаар дэмжиж, яаманд болсон явдлыг хэлж өгч батална гэж хэлж бид ажлаа үргэлжлүүлсэн. Ингээд манай компани ажил, гүйцэтгэх явцад үүссэн бүхий л асуудлаа техникийн комисст мэдэгдэж, техникийн комисс хянаж, үүссэн асуудлуудын талаар техникийн комисс хуралдаж, холбогдох шийдвэрүүдийг гаргаж, техникийн комиссоос өгсөн үүрэг даалгаврын дагуу ажил хийж гүйцэтгэн 20*******8 оны ************** сарын *******5 өдөр байнгын ашиглалтад хүлээлгэж өгсөн. Ажил гүйцэтгэлээ хийж дуусаад төсвийн зөрүү төлбөрийг болон нэмэгдэл ажлын төлбөрөө -аас авах хүсэлт гаргасан боловч өгөөгүй. Тэгэхээр нь бид дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд нэхэмжлэл гаргахад *******-н шатны шүүхээс үүссэн асуудлаа захиалагч -нд мэдэгдээгүй гээд манай нэхэмжлэлийг үл хангаж шийдвэрлэсэн. Харин *******-н шатны шүүхийн шийдвэрт нэхэмжлэгч нь төсвийг буруу зохиосонтой холбоотой болон нэмэгдэл ажлыг хийж гүйцэтгэсэнтэй холбоотой зардлыг зохих этгээдүүдэд холбогдуулан жичдээ нэхэмжлэлээ гаргахад энэ шийдвэр саад болохгүйг дурдсан байдаг. Иймд шүүгчийн захирамжаар томилогдсон хөндлөнгийн шинжээч дүгнэж, тогтоосон 96,688,5*******7 төгрөгөөс манай компанийн засварын ажлыг гүйцэтгэхээр өгсөн үнийн санал болох 59,4*******0,49******* төгрөгийг хасаж, шүүхийн шинжээчийн *******,900,000 төгрөгийг нэмж нийт *******9,*******58,024 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж өгнө үү” гэв.

2.Хариуцагч нэхэмжлэлийг дараах үндэслэлээр үгүйсгэсэн. Үүнд: “...Энэхүү төслийн менежер нийгэм хамгааллын яам юм. *******-******* аймаг дахь ******* уурхайн политехник бол зөвхөн ашиглагч байгууллага. Гэрээнд өөрчлөлт оруулахаар бол зөвхөн төслийн ерөнхий менежер, хөдөлмөр нийгэм хамгааллын яам өөрчлөлт оруулна гэж заасан байдаг. Гэрээний үнэлэмж *******20,000,000 төгрөг гэдэг бол хийсвэр тоо гэж үзэж байна. Мөн төслийг тендер зарлахдаа ажлын зарыг нээлттэй зарласан байдаг. Гүйцэтгэгч байгууллага төсөл хэрэгжүүлэх газрыг үзэж байж 60,000,000 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрсөн байгаа. Гэрээнд хүртэл заасан байх тул гүйцэтгэх компани нь нэхэмжлэл гаргах үндэслэл байхгүй гэж үзэж байна. Ажлын гүйцэтгэл үр дүнгүй шаардлага хангахгүй байгаа. Техникийн комисс гэдэг нь зөвхөн ажил хүлээж авах л комисс юм. Иймээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэв.

*******.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

-Нэхэмжлэгч “*******" ХХК нь , хамгааллын яамтай 20*******8 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр “*******-******* аймгийн ******* уурхай, хүчний политехник ийн спорт заалны засварын ажил гүйцэтгэх гэрээ”-г байгуулж, тухайн гэрээний дагуу ажлыг хийж гүйцэтгэн, ажлыг хүлээлгэн өгч, талууд ажил хүлээлцэх акт, барилга байгууламжийг ашиглалтанд оруулах техникийн комиссын акт зэргийг үйлдсэн байна. /хх*******-2*******, 29-*******0 хуудас/

-Дээрх спорт заалны засварын ажлыг хийж гүйцэтгэх явцад төсвийн зөрүү, нэмэгдэл засварын зардал гарч талуудын хооронд маргаан үүссэн байх ба улмаар нэхэмжлэгч уг асуудалтай холбогдуулан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж, тус шүүхийн 20*******9 оны *******2 дугаар сарын 04-ний өдрийн *******82/ШШ20*******9/02*******5******* дугаартай шийдвэр, Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхийн 2020 оны 0******* дүгээр сарын 29-ний өдрийн дугаартай магадлал, Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны иргэний хэргийн шүүх хуралдааны 202******* оны ************** дүгээр сарын 09-ний өдрийн 00*******/ХТ20*******9/0*******59 дугаартай тогтоолоор:

“*******” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, , хамгааллын яаманд холбогдох 45,489,482 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, нэхэмжлэгч компанийн хувьд нэмэгдэл ажлуудыг хийлгэхээр зөвшөөрөл өгч ажил гүйцэтгэсэнтэй холбоотой зардлыг зохих этгээдүүдэд холбогдуулан нэхэмжлэл гаргахад энэ шийдвэр саад болохгүйг дурдаж шийдвэрлэсэн байна. /хх 89-*******02 хуудас/

Нэхэмжлэгч нь дээрх шүүхийн шийдвэрүүдийн дагуу хариуцагч *******-******* аймаг дахь ******* оос нэмэгдэл ажлын зардал, төсвийн зөрүү зэрэгт *******9,*******58,024 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжилж байна.

4.Талуудын хооронд Иргэний хуулийн *******4******* дугаар зүйлийн *******4*******.*******-д “Ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлээн авч, хэлэлцэн тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ” гэж зааснаар ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдсан байна.

Гэвч дээрх гэрээг байгуулахдаа холбогдох эрх бүхий этгээдийн зөвшөөрлийг аваагүй, тодруулбал хариуцагч байгууллагын төлөөлөл болох техникийн комисс нь нэмэгдэл ажлыг хийлгэх зөвшөөрөл олгох эрхтэй этгээд болох нь нотлогдохгүй байгаагаас дээрх гэрээ нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******-д “хууль зөрчсөн буюу нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн зан суртахууны хэм хэмжээнд харшилсан хэлцэл хүчин төгөлдөр бус байна” гэж зааснаар хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болжээ.

5.Нэхэмжлэгч “*******” ХХК нь спорт заалны засварын ажил гүйцэтгэх явцад төсвийн зөрүү гарч зайлшгүй нэмэгдэл ажил хийж гүйцэтгэх шаардлагатай болсон ба төсвийн зөрүүний асуудлыг хүлээн зөвшөөрч, нэмэлт ажил хийх зөвшөөрлийг хариуцагч байгууллагын техникийн комисс өгсөний дагуу хийж гүйцэтгэн, нэмэлт ажлыг хүлээлгэн өгсөн гэж, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн зүгээс спорт зааланд нэмэлт ажил хийгдсэн, нэмэлт ажлыг хариуцагч тал хүлээн авсан, төсвийн зөрүү, нэмэлт ажлын дүн буюу нэхэмжлэлийн үнийн дүн болон холбогдох бичиг баримтуудын үнэн зөв асуудалд маргаагүй, харин ажлыг чанаргүй хийж гүйцэтгэсэн, анх тендерээр зарлагдсан төсөвт багтаан ажлыг хийнэ гэж нэхэмжлэгч өөрөө зөвшөөрсний үндсэн дээр ажил хийгдсэн, төслийн менежерээс зөвшөөрөл аваагүй гэх үндэслэлээр үгүйсгэж, талууд маргаж байна.

Хэрэгт авагдсан 20*******8 оны 09 дүгээр сарын *******4-ний өдрийн “Нэмэгдэл ажил хийлгэх тухай хурлын протокол”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******4-ний өдрийн “Нэмэгдэл ажлын акт”, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн “Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах техникийн комиссын хурлын протокол, 20*******8 оны ************** дүгээр сарын *******5-ны өдрийн “Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах техникийн комиссын акт”, 20*******9 оны *******0 дугаар сарын *******9-ний өдрийн “Шинжээчийн дүгнэлт” зэргээр нэхэмжлэгч “*******” ХХК нь *******-******* аймгийн ******* уурхай, хүчний политехник ийн спорт заалны засварын ажилд нэмэлт ажил хийсэн, нэмэлт ажлыг хариуцагч байгууллагад хүлээлгэн өгсөн, спорт заалны засварын ажлын гүйцэтгэл 96,688,5*******7 төгрөг болсон болох нь тогтоогдож байна. /хх 25,26, 28, 29, 56-59 хуудас/

6.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.*******.Бусдын өмнө хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэхээр хэн нэгэн этгээдэд хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд уг зүйлийг олж авсан этгээдээс дээрх хөрөнгөө дараахь тохиолдолд буцаан шаардах эрхтэй: 492.*******.*******.хөрөнгө олж авсан этгээд болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийн хооронд үүрэг үүсээгүй, эсхүл үүрэг нь хожим дуусгавар болсон буюу хүчин төгөлдөр бус болсон; мөн хуулийн 49******* дугаар зүйлийн 49*******.*******.Буцаан шаардах шаардлагад өөр этгээдэд шилжүүлсэн хөрөнгө, түүнээс олсон орлого, үр шим, түүнчлэн тухайн хөрөнгийг эвдсэн, устгасан, гэмтээсэн буюу хураалгасан бол нөхөн төлбөрт авах бүх зүйл хамаарна гэж заасан.

Нэхэмжлэгч болон хариуцагч нарын хооронд үүссэн гэрээний харилцаа хүчин төгөлдөр бус болсон, хариуцагч байгууллага нь нэхэмжлэгчээр ажил гүйцэтгүүлж хөрөнгөө нэмэгдүүлсэн, ийнхүү хөрөнгөө нэмэгдүүлсэн нь үндэслэлгүй байх тул *******-******* аймаг дахь ******* ийг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэж үзнэ.

Иргэний хуулийн 49******* дугаар зүйлийн 49*******.2-т “Үндэслэлгүй олж авсан зүйлийн чанар байдлын улмаас буюу өөр шалтгаанаар түүнийг буцааж өгөх боломжгүй бол олж авсан этгээд түүний үнийг төлнө” гэж зааснаар хариуцагчаас спорт заалны засварын ажлын гүйцэтгэлд *******7,258,024 төгрөгийг гаргуулахаар шийдвэрлэв.

Харин шинжээчийн зардал болох *******,900,000 төгрөгийн зардлыг нэхэмжлэгч нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.*******.*******-т “гэрчээс мэдүүлэг авахуулах, шинжээч томилуулах болон ...шүүх хуралдааныг хуульд заасан үндэслэлээр хойшлуулах тухай хүсэлт гаргах эрхтэй” гэж зааснаар хэргийн оролцогчийн эрхээ эдэлсэн байх ба мөн дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******9 оны *******2 дугаар сарын 04-ний өдрийн *******82/ШШ20*******9/02*******5******* дугаартай шийдвэрээр уг зардлыг нэхэмжлэгчээс гаргуулахаар шийдвэрлэсэн байх тул хариуцагчаас гаргуулах үндэслэлгүй байна.

Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж, үлдсэнийг нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

7.Нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн *******5*******,740 төгрөгийг төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас *******44,240 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.2.2, **************6, **************8 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

*******.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.*******.*******, 49*******.2-т зааснаар хариуцагч *******-******* аймаг дахь ******* оос *******7,258,024 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч “*******” ХХК-нд олгож, үлдэх *******,900,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.  

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.*******, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.*******-д зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн *******5*******,740 төгрөгийг төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас *******44,240 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

*******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.2, *******20 дугаар зүйлийн *******20.2-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй бөгөөд зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш давж заалдах журмаар *******4 хоногийн дотор *******-******* аймгийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй, мөн хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.4, **************9.7-д зааснаар шийдвэрийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Б.НОМИН