МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч П.Цэцэгдулам даргалж, шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: *******94 оны дүгээр сарын 09-ний өдөр ******* дүүрэгт төрсөн, эмэгтэй, 30 настай, ******* боловсролтой, ******* инженер мэргэжилтэй, ам бүл 5, аав ээж , 2 хүүхдийн хамт, ******* дүүрэг 3 дугаар хороо, ******* дугаар байрны 14 тоотод оршин суух, ******* овгийн ******* ******* нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: *******92 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдөр аймгийн суманд төрсөн, 32 настай, эрэгтэй, ******* боловсролтой, мэргэжлтэй, ам бүл 1, хот, дүүргийн 43 дугаар хороо, -65 тоотод оршин суух, ажилтай овгийн холбогдох хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 24 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

Нэхэмжлэгч

Хариуцагч: /цахимаар/

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Марал-Эрдэнэ нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч нь хариуцагч Ж. холбогдуулан хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргажээ.

Нэхэмжлэгч, хариуцагч нар нь өөрсдийн тайлбар, татгалзлалаа дараах байдлаар тодорхойлсон. Үүнд:

1.Нэхэмжлэгч нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: би тэй 14-******* онд хамтран амьдарч байсан. Бидний дундаас 13.07.16-ны өдөр охин /РД:13271603/, 16.04.*******-ний өдөр хүү /РД:1624*******16/ нар төрсөн. Бид хоорондын таарамжгүй харилцаанаас шалтгаалж ******* оны 9 дүгээр сараас эхлэн одоог хүртэл тусдаа амьдарч байгаа. нь одоо өөр хүнтэй хамт амьдарч байгаа бөгөөд тэд дундаасаа хүүхэдтэй болж байгаа. Хүүхдүүд маань миний асрамжид байна. нь хүүхдүүдтэйгээ бараг уулздаггүй, тусдаа амьдарснаас хойш хүүхдүүдээ тэжээн тэтгээгүй, тусламж дэмжлэг үзүүлээгүй. Одоо хүүхдүүд маань том болж байгаа учир тэдэнд эцгийн зүгээс тусламж дэмжлэг шаардлагатай байна. Эцгийн үүргээ биелүүлж, хүүхдүүдийнхээ амьдрал ахуйд дэм болох хэрэгтэй байна. Энэ асуудлыг эвийн журмаар ярьж шийдвэрлэе гэсэн боловч хүлээн аваагүй. Иймд 13.07.16-ны өдөр төрсөн охин /РД:13271603/, 16.04.*******-ний өдөр төрсөн хүү /РД:1624*******16/ нарыг эцэг өөр тэжээн тэтгүүлж тэтгэлэг гаргуулж өгнө үү гэв.

2.Хариуцагч шүүхэд ирүүлсэн тайлбар, шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: Бид хоёрын амьдрал энэ хүнээс болж 2 тийшээ болсон. Би хүүхдүүдээ миний хүүхдүүд биш гэж маргахгүй. Хүүхдүүддээ тэтгэлэг өгнө. Гэхдээ хуульд заасан тэтгэлгийг т өгөхгүй. нь өөрөө гэр бүлийн гадуурх харилцааг хоёр ч удаа гаргаж байсан. Хүүхдүүдэд өгсөн мөнгөөр архи уудаг, согтуу явж осол гаргаж хүний амь нас хохирч байсан удаатай. Б.******* аав, ээж нь надаас 15 сая төгрөгийн зээл аваад өгөөгүй, би энэ мөнгөө авмаар байна. Энэ хүнтэй олон юм ярьж хэрэлдмээргүй байна. Хүүхдүүдтэйгээ уулзах гээд очихоор уулзуулахгүй, өчнөөн хүлээж байж уулзахаар шоронгийн хуяг шиг хажууд зогсоод байсан. Хүүхдүүдтэйгээ чөлөөтэй уулзаж баймаар байна. Тэтгэлгийг хүүхдүүддээ данс нээгээд нэр дээр нь хийнэ гэв.

3.Нэхэмжлэгчээс: Иргэний үнэмлэхийн хуулбар, хүүхдүүдийн төрсний гэрчилгээний хуулбар, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн тодорхойлолт, эрин цогцолбор сургуулийн тодорхойлолт, ******* дүүргийн 3 дугаар хорооны засаг даргын тодорхойлолт зэрэг баримтуудыг шүүхэд нотлох баримтаар гаргаж өгсөн байна.

Шүүх хэрэгт авагдсан хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн бичгийн нотлох баримтуудыг уншиж судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1.Нэхэмжлэгч Б.******* хариуцагч Ж. холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг шүүх хангах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

2.Нэхэмжлэгч нь Бид гэрлэлтээ батлуулаагүй байсан, зан харилцааны таарамжгүй байдлаас болж ******* оноос тусдаа амьдарч байгаа гэсэн үндэслэлээр хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах шаардах ээ тодорхойлсон байна.

3.Хариуцагч нь Би хүүхдүүддээ тэтгэлэг төлнө, гэхдээ мөнгийг т өгөхгүй, хүүхдүүдийнхээ нэр дээр данс нээж мөнгийг хийнэ гэсэн тайлбарыг өгсөн болно.

4.Нэхэмжлэгч , хариуцагч нар нь 14 оноос хамтран амьдарч, охин Э. 13 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр, хүү Э. 16 оны 04 дүгээр сарын *******-ний өдөр тус тус төрж, эцэг эхийн үүргээ гүйцэтгэж байгаад ******* оноос хоорондын таарамжгүй харьцааны улмаас тус тусдаа амьдарч, хүүхдүүд эхийн асрамжид одоог хүртэл эрүүл саруул, өсөн бойжиж байгаа болох нь төрсний бүртгэлийн лавлагаа, өрхийн эмнэлгийн тодорхойлолт, нэхэмжлэгч, хариуцагч нарын шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбар зэргээр тогтоогдож байна.

5.Э., Э. нарын 010006, 01000472 дугаартай төрсний бүртгэлийн дугаартай хүүхдүүдийн төрсний гэрчилгээг эцэг овоглон авсан байх тул Гэр бүлийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.1-д зааснаар Э., Э. нарын эцэг болохыг захиргааны журмаар тогтоосон гэж үзнэ.

6.Гэр бүлийн тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэх хэсэгт хүүхэд төрснөөр эцэг, эх, хүүхдийн хооронд , үүрэг үүснэ, 21.5 дахь хэсэгт гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхэд нь гэрлэлтээ бүртгүүлсэн гэр бүлээс төрсөн хүүхдийн адил эдэлж үүрэг хүлээнэ, 35 дугаар зүйлийн 35.1 дэх хэсэгт эцэг эх нь хүүхдээ тэжээн тэтгэх үүрэгтэй гэж тус тус зааснаар зохигчид гэрлэлтээ албан ёсоор батлуулаагүй хэдий ч охин Э., хүү Э. нарыг төрснөөр тэднийг тэжээн тэтгэх үүрэг хуулийн дагуу хариуцагчид үүснэ.

7.Гэр бүлийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.3 дахь хэсэгт эцэг, эх харилцан тохиролцож гэрээ байгуулаагүй бол тэтгэлгийг шүүх тогтооно гэж заасны дагуу Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.2 дахь хэсэгт зааснаар эцэг өөс тэтгэлгийг гаргуулж хүүхдүүдийг тэжээн тэтгүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

8.Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2 дахь хэсэгт зааснаар өөс гаргуулах тэтгэлгийн хэмжээ нь цалин хөлснөөс өөр орлогогүй бол түүний сарын цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын 50 хувиас хэтэрч болохгүй.

9.Гэр бүлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.5 дахь хэсэгт хүүхдийг гэр бүлийн дотор эрүүл чийрэг өсгөн хүмүүжүүлэх, түүний , ашиг сонирхлыг нь нэн тэргүүнд хамгаалахыг эмлэнэ, 26 дугаар зүйлийн 26.1 дэх хэсэгт эцэг эх хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд тэгш эдэлж адил үүрэг хүлээнэ, 26.2 дахь хэсэгт хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн хүмүүжүүлэх, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, хүүхдээ асран хамгаалах тэжээн тэтгэх, хүүхдээ үндэсний ёс заншил, уламжлалаа *******лэх үзлээр хүмүүжүүлэх, түүнд суурь боловсрол эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох, хүүхдийн ийг хамгаалж үүргээ биелүүлэхэд туслах зэрэг үүргийг эцэг эх хүлээнэ гэж тус тус хуульчилсан.

10.Талууд гэрлэлтээ албан ёсоор батлуулаагүй хэдий ч хуульд заасан дэ , үүрэг зохигчдод хэвээр үлдэх бөгөөд эцэг эх тодорхой шалтгаанаар тус тусдаа амьдрах болсноор хүүхдийн , ашиг сонирхол хамгийн ихээр хөндөгдөж, эцсийн үр дүнд хүүхэд хойд эцэг, эхийн гар дээр өсөж хүмүүжих, төрсөн эцэг эхийн хайр халамжаар дутах, эцэг эхээ санагалзан бэтгэрэх, сэтгэл санааны хямралд орох, хичээл сурлагадаа муудах зэргээр хохирч үлддэгийг эцэг эх анхаарвал зохино.

.Хүүхдийн ийг хамгаалах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2 дахь хэсэгт Хүүхэд эрүүл өсөж бойжих, аюулгүй орчинд амьдрах, аливаа хүчирхийллээс ангид байх тэй, 5.3 дахь хэсэгт хүүхэд эцэг эхтэйгээ амьдрах, тэдний анхаарал халамжид байх, эцэг эхээсээ буюу хэн нэгнээс нь тусдаа амьдрах үед тэдэнтэй байнгын харилцаатай байх, эцэг, эх нь гэрлэлтээ цуцлуулсан, тусдаа амьдрах үед хэнтэй нь амьдрах тухай үзэл бодол, саналаа илийлэх тэй гэж зааснаар эцэг өөс хүүхдүүдтэйгээ байнгын харилцаатай байх, чөлөөтэй уулзах ийг хуулиар олгосон байна.

12.Иймд нэхэмжлэгч, хариуцагч нарын хэн аль нь хүүхдүүдтэйгээ уулзахыг хориглох гүй, хүүхдийн ашиг сонирхолд харшлахааргүй бол хамт амьдрахгүй байгаа эцэг эхийн хэн нэг нь нөгөөдөө Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2 дахь хэсэгт заасан , үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулах, хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд эдлэх тэгш ийг хязгаарлахыг хориглосон болохыг анхааруулах нь зүйтэй.

13.Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхдүүдийн асрамжийн асуудлаар зохигчид маргах тэй хэдий ч хариуцагч нь асрамжийн асуудлаар сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаагүй байх тул нэхэмжлэгчээс гаргасан шаардлагын хүрээнд маргааныг шийдвэрлэсэн болно.

14.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,0 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70,0 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч т олгох нь зүйтэй.

Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2.1, 6, 8 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Гэр бүлийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.3, 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1, 40.1.2 дахь хэсгүүдэд зааснаар 13 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр төрсөн охин Э., 16 оны 04 дүгээр сарын *******-ний өдөр төрсөн хүү Э. нарыг нас хүртэл тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, нас хүрмэгц 16 нас хүртэл /суралцаж байгаа бол 18 нас хүртэл/, болон насанд хүрсэн боловч хөдөлмөрийн чадваргүй хүүхдэд амьжиргааны түвшингийн доод хэмжээгээр тус тус тэтгэлгийг тогтоон эцэг овгийн сар бүр гаргуулан тэжээн тэтгүүлсүгэй.

2.Хариуцагч ийг Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2 дахь хэсэгт заасан , үүргээ хэрэгжүүлэх, хүүхдүүдтэйгээ хүссэн үедээ уулзах, тодорхой хугацаагаар хамтдаа байх ийг хориглох, хязгаарлах гүй болохыг нэхэмжлэгч т анхааруулсугай.

3.Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч нь зөвхөн цалин хөлснөөс өөр орлогогүй бол түүнээс гаргуулах хүүхдийн тэтгэлгийн хэмжээ нь түүний цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын 50 хувиас хэтэрч болохгүйг дурдсугай.

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,0 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч өөс 70,0 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч т олгосугай.

5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1 дугаар зүйлийн 1.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах тэй болохыг дурдсугай.

6.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1******* дүгээр зүйлийн 1*******.2, 1*******.4, 1*******.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд дэ хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ П.ЦЭЦЭГДУЛАМ