2024           05            09

1*******4/ШШ2024/02562

 

    МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Ариунболд даргалж тус шүүхийн 1 дүгээр танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: ******* дүүрэг, ******* дугаар хороо, ******* хотхон, 104 дүгээр байр, 30 тоот хаягт оршин суух ******* ******* овогт ******* ******* /РД:*******/-ы нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ******* дүүрэг, дүгээр хороо, 9******* дугаар гудамж, 25 тоот хаягт оршин суух овогт /РД:/-д холбогдох,

16,900,000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга суулцуулан, гэрч оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1. Нэхэмжлэгчээс шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ:

“...*******а овогтой ******* би Ч.ын хүсэлтээр 2022 оны 5 дугаар сарын 27-нд ерөнхий газрын барилга 1 давхартай 320 м.кв талбайтай м.кв-ийг 30,000 төгрөгөөр тохирч краказ угсралтын ажил тохиролцож ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Миний хийсэн ажил 640 м.кв 2 давхрын ажлыг хийж 640 м.кв*30,000=19,200,000 төгрөг. Үүнээс 2,300,000 төгрөг авсан. Одоо авах ёстой мөнгө 16,900,000 төгрөг юм. Ч. нь хаяг тодорхой бус эрэн сурвалжилж байгаад өдий хүрсэн. Иймд хариуцагч Ч.оос би болон миний хүмүүсийн ажлын хөлс 16,900,000 төгрөг улсын тэмдэгтийн хураамжийн хамт гаргуулж өгнө үү” гэжээ.

2. Хариуцагчаас шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “...Миний бие овогтой 2022 оны 5 дугаар сарын сүүлээр ДГА-ын сумын -ын барилгын ажлыг О. болон ******* гэх хүмүүстэй нийлж хийсэн билээ. Тухайн үед дахь барилгын ажлыг хариуцан хийж байсан. ******* нь мужааны ажлыг хийсэн. Ажлын явцад ******* ажлын байран дээр архи ууж цутгалт авах болгонд хариуцсан хүмүүстээ битгий ажилдаа гар би ажлаа хаяад явлаа гэх зэргээр харилцааны доголдол болон цутгалт авсан нь арматур төмөр нь арзай гарсан, 1 багана нь 12 см савсан байсан. Тийм учраас *******ы ажлын хөлсийг өгөөгүй. Ажил үүрэг гүйцэтгэхэд ажлын хариуцлага гэж бий. Тухайн үед миний бие Улаанбаатар хотод байсан” гэв.

3. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд

3.1. Нэхэмжлэгч талаас шүүхэд гаргасан баримт:  Нэхэмжлэл /хх1/, улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /хх2/, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа /хх3/, ******* дүүргийн Цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтсийн 2023 оны ******* дугаар сарын 09-ний өдрийн 2*******з^2-3/3*******20 дугаартай албан бичиг /хх4/, *******АН банкны депозит дансны хуулга /хх5-9/, зураг /хх4*******-50/

3.2. Хариуцагч талаас шүүхэд гаргасан баримт: хариу тайлбар /хх21/, зураг /51-*******0/,

3.3 Шүүхийн журмаар цуглуулсан баримтууд: Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүхийн журмаар бүрдүүлсэн баримтгүй болно.

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн зохигчдын тайлбар болон хэрэгт авагдсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

1. Нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч Ч.т холбогдуулан ажил гүйцэтгэх гэрээний үүрэгт 16,900,000 /арван зургаан сая есөн зуун мянга/ төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргажээ.

Хариуцагч Ч. нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч маргадаг.

Шүүх дор дурдсан үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагын бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

Шүүх ийнхүү шийдвэрлэхдээ Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1, 40.2 дахь хэсэгт заасныг үндэслэн нотлох баримтыг тал бүрээс нь бодитойгоор харьцуулан үзсэний үндсэн дээр нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас нь үнэлж дүгнэсэн болно.

2. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...Хариуцагч Ч.той 2022 онд Дорноговь аймгийн сумын хэлтсийн 2 давхрын барилгын мужаан карказ угсралтын 640 м.кв ажлыг 1 м.кв 30,000 төгрөгөөр тооцон 19,200,000 төгрөгөөр тохирсон, үүнээс 2,300,000 төгрөгийг авч үлдэгдэл 16,900,000 төгрөгийг аваагүй тул 16,900,000 төгрөгийг гаргуулна хэмээн тодорхойлдог.

            Хариуцагч Ч. нь шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Нэхэмжлэгч Б.******* Дорноговь аймгийн сумын хэлтсийн 2 давхрын барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг гүйцэтгэхээр амаар ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулсан. Б.******* нь 1 давхрын ажлыг эхлүүлж байхдаа архи уусан, барилга угсралтын ажлыг чанар муутай хийж гүйцэтгэсэн тул ажлыг зогсоож түүнийг ажил хийлгээгүй, түүнд одоо өгөх мөнгө төгрөг байхгүй. Хийсэн ажилд нь тааруулж мөнгийг нь өгсөн... гэж маргадаг.

 

3. Иргэний хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1 дэх хэсэгт “Ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлээн авч, хэлэлцэн тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ” гэж заасантай нийцэж байна. 

 

Учир нь нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч Ч.той Дорноговь аймгийн сумын хэлтсийн 2 давхар барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг гүйцэтгэхээр амаар ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулсан талаар зохигчид аль аль нь хүлээн зөвшөөрдөг тул зохигчдын хооронд дээрх амаар байгуулагдсан барилга угсралтын ажил гүйцэтгэх гэрээ нь Иргэний хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1 дэх хэсэгт заасантай нийцсэн байх тул хүчин төгөлдөр гэж үзнэ.

 

4. Зохигчдын хооронд байгуулагдсан гэрээ хүчин төгөлдөр тул гэрээнд заасан үүргээ талууд биелүүлэх, зохих ёсоор биелүүлээгүй тохиолдолд үр дагаврыг шаардах эрхтэй бөгөөд зохигчид ажил гүйцэтгэх гэрээг бичгээр байгуулаагүй тул Иргэний хуулийн 4 дүгээр зүйлийн  4.2 дахь хэсэгт “Ажил гүйцэтгэсний хөлсийг талууд тохиролцоогүй боловч гүйцэтгэсэн ажлын шинж, ажил гүйцэтгэх болсон нөхцөл байдал зэргээс шалтгаалан захиалагч тухайн төрлийн ажил гүйцэтгэхэд мөрддөг эрх бүхий байгууллагаас баталсан жишиг үнэлгээний жагсаалт байвал тухайн жагсаалтыг үндэслэн, тийм жагсаалт байхгүй бол тухайн үеийн зах зээлийн дундаж үнэлгээгээр бодож хөлс төлнө” гэж, 6 дугаар зүйлийн 6.2 дахь хэсэгт “Ажлыг тодорхой хэсгээр, үе шаттайгаар гүйцэтгэхээр тохиролцож, ажлын хөлсийг хэсэг тус бүрээр тогтоосон бол тухайн хэсгийн үр дүнг хүлээлгэн өгөх үед зохих хөлсийг төлнө” гэж зааснаар зохигчдын амаар тохирсон ажил гүйцэтгэх гэрээгээр 1 м.кв ажлыг 30,000 төгрөгөөр тохирсон гэж гэрч О. шүүх хуралдаанд гэрчээр оролцохдоо мэдүүлснийг нэхэмжлэгч Б.******* үгүйсгээгүй. Харин 640 м.кв барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг хийж гүйцэтгэсэн гэж нэхэмжлэгч шүүхэд тайлбарладаг боловч үүнийг нотолсон барилгын ажил дүгнэх актыг шүүхэд нотлох баримтаар гаргаж өгөөгүй, мөн ажил гүйцэтгэсэн талаарх бусад нотлох баримтыг шүүхэд өгөөгүй болно. Барилга угсралтын ажил явагдаж байгаа талаарх гэрэл зургийн хуулбар хувь нь дангаараа нэхэмжлэгчийг 640 м.кв барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг хийж гүйцэтгэсэн гэж үзэх боломжгүй байна.

Хариуцагч Ч. болон гэрч О., нарын шүүх хуралдаанд гаргасан мэдүүлэг, тайлбарт....Б.******* нь барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг барилгын чанар стандартын дагуу хийгээгүй тул барилга угсралтын ажлыг зогсоож, түүнд хийсэн ажилд нь тааруулан хөлс болох 2,700,000 төгрөгийг дансаар болон бэлнээр өгсөн гэдэг нь нэхэмжлэгч Б.*******ы *******АН банкны дансанд 2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдөр Ч.ын *******АН банкны 503332*******1 тоот данснаас 100,000 төгрөг, 2022 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр Ч.ын *******АН банкны 503332*******1 тоот данснаас 600,000 төгрөг, 2022 оны 06 дугаар сарын 09-ний өдөр Ч.ын *******АН банкны 503332*******1 тоот данснаас 1,000,000 төгрөг шилжүүлсэн банкны депозит хуулга, шүүх хуралдаанд гэрч О., нар ....Б.*******д 1,000,000 төгрөг бэлнээр өгсөн...гэсэн мэдүүлэг, уг мэдүүлгийг нэхэмжлэгч Б.******* өөрөө шүүх хуралдаанд хүлээн зөвшөөрч ...гээс 1,000,000 төгрөгийг бэлнээр авсан... гэх тайлбараар тус тус тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч Б.*******ыг Дорноговь аймгийн сумын хэлтсийн 2 давхар барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг хийж гүйцэтгэхээр тус барилгын талбайд 2022 оны 05 дугаар сарын 20-иос хойш 2022 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрүүдэд ажилласан, ийнхүү ажиллахдаа 150 м.кв талбай бүхий ажлыг чанар стандартын шаардлага хангаагүй гүйцэтгэсэн тул барилгын ажлыг зогсоосон... гэж гэрч О. шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн, мөн ...О., Ч. нарын туслах ажилтнууд барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг чанар муутай гүйцэтгэсэн тул барилга угсралтын ажлыг зогсоосон... гэж гэрч шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн тул нэхэмжлэгч Б.******* нь тус барилгын талбайд барилгын мужаан карказ угсралтын ажлыг барилгын талбайд 20 гаруй хоног ажиллахдаа барилгын чанар стандартыг хангаагүй, ажил гүйцэтгэх гэрээний гүйцэтгэлийг зөрчил дутагдалтай гүйцэтгэж ажилласан гэж шүүхээс дүгнэв.

5. Иргэний хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1 дэх хэсэгт “Ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлээн авч, хэлэлцэн тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ” гэж, 3.2 дахь хэсэгт “Ажил гүйцэтгэх гэрээний зүйл нь гүйцэтгэсэн ажлын үр дүн байна” гэж зааснаар нэхэмжлэгч Б.******* нь амаар байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээг чанар стандартын шаардлага хангаагүй гүйцэтгэсэн тул хариуцагч Ч. ажил гүйцэтгэх гэрээг дүгнэн гэрээг нэг талын санаачилгаар цуцалж, түүнд хийсэн ажлын хөлсийг бүрэн төлсөн байна.

Нэхэмжлэгчээс Дорноговь аймгийн сумын хэлтсийн 2 давхар барилгын 640 м.кв мужаан карказ угсралтын ажлыг бүрэн гүйцэтгэсэн, гүйцэтгэхдээ барилгын норм, дүрэм чанарын стандартыг хангалттай гүйцэтгэсэн гэсэн баримтыг шүүхэд нотлох баримтаар гаргаагүй, өөрийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотолж чадаагүй нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 3******* дугаар зүйлийн 3*******.1-т зааснаар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотлоогүй гэж үзнэ.

Иймд нэхэмжлэгчийн хариуцагчаас зээлийн ажил гүйцэтгэх гэрээний гүйцэтгэлд нэхэмжилсэн 16,900,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх нь хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

7. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 242,450 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж шийдвэрлэв.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.3, 116, 11******* дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1, 3.2 дахь хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Ч.т холбогдуулан ажил гүйцэтгэх гэрээний үүрэгт 16,900,000 /арван зургаан сая есөн зуун мянга/ төгрөгийг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч Б.*******ы нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 242,450 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш давж заалдах журмаар 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний Хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                Т.АРИУНБОЛД