Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	А.Цэлмэг
Хэргийн индекс	181/2023/00345/И
Дугаар	181/ШШ2024/00466
Огноо	2024-02-05
Маргааны төрөл	Бусад зээл,

Холбоотой шийдвэрүүд

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2024 оны 02 сарын 05 өдөр

Дугаар 181/ШШ2024/00466

2024оны02сарын05өдөр

Дугаар181/ШШ2024/00466

*******

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

СүхбаатардүүргийниргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчА.Цэлмэгдаргалж,тусшүүхийнтанхимдхийсэншүүххуралдаанаар

Нэхэмжлэгч:*******,*******,*******,*******тбайрлах,*******/РД:5045924/-ийннэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:*******,*******,*******,*******,,,одоршинсуух,ЭлдэвийнхэновогтГанболдынСэлэнгэ/РД:ПЕ78121904/-дхолбогдох,

Автомашиныүнэ16,500,000төгрөггаргуулахтухайиргэнийхэргийгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:НэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчА.Ундармаа,хариуцагчГ.Сэлэнгэ,хариуцагчийнөмгөөлөгчЭ.Шинэзоригнароролцож,шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаЦ.Баярсайхантэмдэглэлхөтлөв.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэхэмжлэгч*******шүүхэдгаргасаннэхэмжлэлдээ:Тусбайгууллаганьцементийнүйлдвэрлэлийнүйлажиллагааявуулдагбөгөөд2021оны05дугаарсарын01-нийөдөр"БатбэхремиконХХК-аасбартераар16,500,000төгрөгийнүнэбүхийоржирсэнулаанхүрэнөнгийнТоёотаприүс30маркынтээврийнхэрэгслийгхудалданавсанболно.

ТухайүедтусбайгууллагынажилтанГанболдынСэлэнгийннэрлүүажлыншугамаарашиглахыгзөвшөөрөнулсындугаараванавтомашиныгшилжүүлсэн.

Гэвчтусажилтан2022оны01сардамралтаааваадахинажилдааирээгүй.

Иймдугтээврийнхэрэгслийнүнэболох16,500,000төгрөгийг,мөншүүхэднэхэмжлэлгаргахадулсынтэмдэгтийнхураамжидурьдчилантөлсөн240,450төгрөгийнхамтгаргууланөгчманайбайгууллагыгхохиролгүйболгожөгнөүүгэжээ.

Хариуцагчшүүхэдгаргасанхариутайлбартаа:Г.Сэлэнгэминийбие"Налгартүшиг"ХХК-иаснададхолбогдуулантусшүүхэдгаргасанавтомашиныүнэ16,500,000төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлийншаардлагатайтанилцааднэхэмжлэлийгбүхэлдньэсзөвшөөрчдараахтайлбарыггаргажбайна.

Тускомпаниаснэхэмжлэлдээ"...тухайнүедтусбайгууллагынажилтанГанболдовогтойСэлэнгийннэрлүүажлыншугамаарашиглахыгзөвшөөрөн...75-37УАСулсындугаараванавтомашиныгшилжүүлсэнболно...гэвч2022оны01-рсардтусажилтанамралтаааваадахинажилдааирээгүй..."гэжээ.

ДээрхбайдлаартускомпаниболонтүүнийгтөлөөлжнэхэмжлэлгаргасангүйцэтгэхзахиралЖ.Батбаяраасбодитүнэнднийцээгүйтайлбар,үндэслэлийгнэхэмжлэлдээдурдсандхарамсажбайна.

"Налгартүшиг"ХХКньцементийнүйлдвэрлэлийнүйлажиллагааявуулдагкомпанибөгөөдминийхувьдтускомпанийнажилтанбишхаринминийхувьд2018оны8дугаарсараастускомпанийнсалбаркомпаниболохбарилгынчиглэлээрүйлажиллагааявуулдаг"УсорчинХХК-дхөдөлмөр,аюулгүйбайдал,эрүүлахуйхариуцсанинженер,ажилтнааражилладагбөгөөдминийбие2022оны1дүгээрсарынсүүлээсэрүүлмэндийншалтгаан/хэвлийнхөндийнхавдаргэжбайгаадхэвлийнхөндийннээлттэйхагалгаандорж,томхэмжээнийхоргүйхавдарбайсныулмаассавболонхоёрөндгөвчөөавахуулсан/-ныулмаасажилдааороогүйболовчажилолгогчийнзүгээсугхүндэтгэнүзэхшалтгааныгхаргалзан,өнөөдрийгхүртэлминийнийгмийндаатгалыншимтгэлийгтөлсөөрирсэнбөгөөдминийажилолгогчтойанхбайгуулсанхөдөлмөрийнгэрээдуусгаварболоогүй,хүчинтөгөлдөрхэвээрбайгааболно.

Тухайүедбуюу2021.03.30-ныөдөр"БатбэхремиконХХК-иас"Налгартүшиг"ХХК-дцементийнбэлэнмөнгөнийтооцоондбодож,дээрхтоёотаприус-30загварынавтомашиныгхүлээлгэнөгсөнбайдагбөгөөд2021.03.31-нийөдөртускомпаниасболонгүйцэтгэхзахиралЖ.Батбаярньтухайнавтомашиныгнададсайнажиллажбайгаагээднамайгурамшуулж,бэлэглэсэнбөгөөдминийхувьдзөвшөөрч,машихбаяртайгаархүлээнавч,эдхөрөнгийгминийөмчлөлдшилжүүлэнөгсөн.Ингээдминийбиемашинаахүлээжавсныдарааугавтомашиныгөөрөөавтотээврийнүзлэг,оношлогоондоруулж,улсындугаарааөөрөөсонгож,холбогдохзардал,төлбөрийгньөөрөөсөөтөлсөн.

Хэрвээтухайнтээврийнхэрэгслийгнэхэмжлэлддурдсанаарнададажлыншугамаартүрашиглуулахаарбайсанболтухайнавтомашиныгминийөмчлөлдшилжүүлжөгөхшаардлагагүйбайсан.Түүнчлэнөмнөньманайкомпанийнзүгээстухайнавтомашинболонүнийгбуцаанавахшаардлагагаргажбайгаагүйбөгөөдгэнэтяагаад2жилорчимхугацааныдараашүүхэднэхэмжлэлгаргажнадаасавтомашиныүнийгнэхэмжилжбайгаадгайхажбайна.

Ингээдминийбиеөөрийнөмчлөлийндээрхавтомашиныг2021.12.30-ныөдөр"Тайгынбулагавто"ХХК-тайзээлийнгэрээбайгуулан8саятөгрөгийгзээлдэнавч,үүргийнгүйцэтгэлийгхангуулахааруг75-37УАСулсындугаартайтоёотаприус-30загварынавтомашиныгтускомпанийнөмчлөлдшилжүүлсэн.Тухайнүедминийбиезээлийнэргэнтөлөлтөд5959715/тавансаяесөнзуунтавинесөнмянгадолоонзуунарвантав/төгрөгбуюу6удаагийнтөлөлтхийсэн.Гэвчминийхувьддээрхэрүүлмэндийншалтгааныулмаасудаанхугацаандэмчилгээхийлгэх,хавдарсудлалынболонхаръяадүүргийнэмч,эмнэлгийнхяналтандбайхшаардлагатайбайсанучраасажилхийжорлогоолохболомжгүйболж,зээлээтөлжчадахгүйнөхцөлбайдалдхүрч,"Тайгынбулагавто"ХХК-иаснадад2022.06.19-нийөдрийндоторзээлийнгэрээнийүүргээбиелүүлэх,биелүүлээгүйтохиолдолдтухайнтээврийнхэрэгслийггаргууланавч,хадгалалтынзогсоолдбайршуулахталаармэдэгдэлирүүлж,улмаартухайнавтомашиныгөөрсдийнэзэмшил,өмчлөлдшилжүүлэнавсан.

Иймднэхэмжлэгчийннэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүүгэжээ.

Нотлохбаримт

Нэхэмжлэгчталаас:улсынбүртгэлийнгэрчилгээнийхуулбар/Хх3/,тооцоонийлсэнакт/Хх4/,тодорхойлолт/Хх5/,албанбичиг,хавсралт/Хх7-8/-ыггаргасан.

Хариуцагчталаас:Амьдсорьцыншинжилгээнийхуудас/Хх14/,эмгэгсудлалындүгнэлт/Хх15/,эрүүлмэндийнбүртгэлийнмаягт,хавсралт/Хх16-25/,Зээлийнгэрээ/Хх26-28/,фидуцынгэрээ,хавсралт/Хх29-32/,зээлийнөргөдөл/Хх33/,Автотээврийнхэрэгсэлэзэмших,өмчлөхэрхийнлавлагаа/Хх39/,Нийгмийндаатгалыншимтгэлтөлөлтийнталаархтодорхойлолт/Хх40-41/,төлбөртөлсөнбаримт/Хх42/,жолоочийнхариуцлагыналбанжурмындаатгалынгэрээнийдаатгуулагчийнмэдүүлгийнмаягт/Хх43/,хуульзүйнтуслалцааүзүүлэхгэрээ/Хх44/,ТайгынбулагавтоХХК-ийнтодорхойлолт/Хх78/,дансныхуулга/Хх82/,баклаварындипломынхуулбар,хавсралт/Хх83-84/зэрэгбаримтуудыггаргажөгсөнбайна.

Шүүхийнжурмаар:Улсынбүртгэлийнерөнхийгазраасулсынбүртгэлийндэлгэрэнгүйлавлагааболондүрэм/Хх53-63/,*******-иасулсынбүртгэлийнгэрчилгээ,дүрэм/Хх65-70/-ийгбүрдүүлсэнбайна.

Шүүхзохигчдынтайлбар,хэрэгтавагдсанбичмэлнотлохбаримтуудыгшинжлэнсудлаад

ҮНДЭСЛЭХнь:

Шүүхнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэхүндэслэлтэйгэжүзэв.

Нэхэмжлэгчдараахүндэслэлээршаардахэрхээтодорхойлсон.НэхэмжлэгчНалгартүшигХХКнь2021оны05дугаарсарын01-нийөдөр"БатбэхремиконХХК-аасбартераар16,500,000төгрөгийнүнэбүхийтээврийнхэрэгслийгхудалданавч,улсындугаараван,тусбайгууллагынажилтанГ.Сэлэнгийннэрлүүажлыншугамаарашиглахыгзөвшөөрөн,автомашиныгшилжүүлсэн.Гэвчтусажилтан2022оны01сардамралтаааваадахинажилдааирээгүй,машиныгзээлдсуутгуулсантулугтээврийнхэрэгслийнүнэболох16,500,000төгрөгийг,мөншүүхэднэхэмжлэлгаргахадулсынтэмдэгтийнхураамжидурьдчилантөлсөн240,450төгрөгийнхамтгаргуулжөгнөүүгэжээ.

Хариуцагчнэхэмжлэлийгдараахүндэслэлээрүгүйсгэсэн.Үүнд:Минийбие"Налгартүшиг"ХХК-ийнажилтанбишбөгөөд2018оны8дугаарсараастускомпанийнсалбаркомпаниболох"УсорчинХХК-дХөдөлмөр,аюулгүйбайдал,эрүүлахуйхариуцсанинженерээражиллажбайна.2022оны1дүгээрсарынсүүлээсэрүүлмэндийншалтгаанааражилдааороогүйболовчажилолгогчийнзүгээсугхүндэтгэнүзэхшалтгааныгхаргалзанөнөөдрийгхүртэлминийнийгмийндаатгалыншимтгэлийгтөлсөөрирсэн,минийажилолгогчтойанхбайгуулсанхөдөлмөрийнгэрээдуусгаварболоогүй,хүчинтөгөлдөрхэвээрбайгаа.

2021.03.30-ныөдөр"БатбэхремиконХХК-иас"Налгартүшиг"ХХК-дцементийнбэлэнмөнгөнийтооцоондбодож,дээрхтоёотаприус-30загварынавтомашиныгхүлээлгэнөгсөнбөгөөд2021.03.31-нийөдөркомпанийнгүйцэтгэхзахиралЖ.Батбаярньтухайнавтомашиныгнададсайнажиллажбайгаагээднамайгурамшуулж,бэлэглэнэдхөрөнгийгминийөмчлөлдшилжүүлжөгсөн.Минийхувьдмашихбаяртайгаарзөвшөөрч,хүлээнавсан.Ингээдминийбиемашинаахүлээжавсныдарааугавтомашиныгөөрөөавтотээврийнүзлэг,оношлогоондоруулж,улсындугаарааөөрөөсонгож,холбогдохзардал,төлбөрийгньөөрөөсөөтөлсөн.

Хэрвээтухайнтээврийнхэрэгслийгнэхэмжлэлддурдсанаарнададажлыншугамаартүрашиглуулахаарбайсанболтухайнавтомашиныгминийөмчлөлдшилжүүлжөгөхшаардлагагүйбайсан.Минийбиеавтомашиныгбарьцааланзээлавч,зээлолгогчавтомашиныгэзэмшил,өмчлөлдөөшилжүүлэнавсан.Сайнажиллажбайнагэжбэлэглэчихээдөвдөөдажиллахболомжгүйболохоорбуцаажнэхэжбайгаагхүлээнзөвшөөрөхгүйбайна.

Иймднэхэмжлэгчийннэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүүгэжээ.

ТалуудавтомашиныгхариуцагчГ.Сэлэнгийнөмчлөлдшилжүүлсэнд,тухайнмашиныүнэлгээ16,500,000төгрөггэдэгт,хариуцагчийгтодорхойхугацаандажиллаагүйзэрэгтмаргадаггүйболовчтухайнавтомашиныгнэхэмжлэгчньбүрмөсөнбэлэглэсэнгэж,хариуцагчньажлыншугамааражилүүргээхэрэгжүүлэхэдзориулжтүрашиглуулсангэжмаргажбайна.

Хэрэгтавагдсанболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдсэннотлохбаримтаардараахүйлбаримттогтоогдожбайна.Үүнд:

БатбэхремиконХХК-ийн2023оны01дүгээрсарын09-нийөдрийналбанбичгээрНалгартүшигХХК-ийнитгэмжлэгдсэнажилтанГ.Сэлэнгийннэрлүү2021оны03дугаарсарын30-ныөдөравтомашиныгшилжүүлжөгсөнньүнэнгэжтодорхойлсонбайна.

НэхэмжлэгчНалгартүшигХХК-ийн2021оны03дугаарсарын30-ныөдрийналбанбичгээрБатбэхремиконХХК-давтомашиныгажилтанГ.Сэлэнгийннэрдээршилжүүлжөгөхийгзөвшөөрсөналбанбичигявуулжбайсанболохньбаримтаартогтоогдожбайна.

ХариуцагчГ.Сэлэнгэньхүндэтгэнүзэхшалтгааныулмаасбуюуөвчнийшалтгаантайгаар2022оны01дүгээрсараасэхлэнажилхөдөлмөрөөэрхлээгүйболохньхэрэгтавагдсанбаримтболонталуудынтайлбараартогтоогдожбайна.

Автотээврийнхэрэгсэлэзэмших,өмчлөхэрхийнлавлагаагаар2021оны03дугаарсарын31-нийөдрөөс2021оны12дугаарсарын30-ныөдрийнхоорондтухайнавтомашинньхариуцагчГ.Сэлэнгийнөмчлөлдшилжсэнбайсанболохньтогтоогдожбайна.

2021оны03дугаарсарын31-нийөдөрсуудлынавтомашинытехникийнхяналтынүзлэгтхамрагдаж,22,000төгрөгийнтөлбөрийгтөлсөнбайхбөгөөдхариуцагчГ.Сэлэнгэньтустөлбөрийгөөрийнданснаастөлж,тухайнөдөрданснаасэнэдүнгээрзарлагагарсанболохньхэрэгтавагдсанбаримтаартогтоогдожбайна.

ЖолоочийнхариуцлагыналбанжурмындаатгалынгэрээнийдаатгуулагчийнмэдүүлгийнмаягтаддаатгуулагчаархариуцагчГ.Сэлэнгэбүртгэгдсэнболохньбаримтаартогтоогдожбайна.

НэхэмжлэгчНалгартүшигХХКболонхариуцагчГ.СэлэнгэнарынхоорондИргэнийхуулийн276дугаарзүйлдзаасанбэлэглэлийнгэрээнийхарилцааүүссэнгэжүзэхүндэслэлтэйбайна.Хуулийн276.1-тБэлэглэлийнгэрээгээрбэлэглэгчньбэлэгхүлээнавагчийнзөвшөөрснөөртүүнийөмчлөлдтодорхойхөрөнгөхариутөлбөргүйшилжүүлнэгэж,276.2-тЭдхөрөнгөшилжүүлснээрбэлэглэлийнгэрээгбайгуулсандтооцногэжтустусзохицуулсан.

Нэхэмжлэгчньхариуцагчидтухайнавтомашиныгтүрхугацаандажилүүргээгүйцэтгэхэдньзориулжашиглуулжбайсангэжтатгалзлынүндэслэлээтайлбарладагболовчэнэталаархолбогдохбаримтгаргахүүргээхэрэгжүүлээгүй,холбогдохбаримтболохажилтантайбайгуулсанэдхөрөнгийнхариуцлагынгэрээболонхөдөлмөрийнгэрээзэргийггаргажөгөхболомжгүйталаарааалбанбичигирүүлсэнтулхариуцагчГ.Сэлэнгэдтүрхугацаандавтомашиныгалбанхэрэгцээндзориулжашиглуулсангэхтайлбарүндэслэлгүйбайна.

ХариннэхэмжлэгчНалгартүшигХХКньхариуцагчГ.Сэлэнгийннэрдээр,түүнийөмчлөлдавтомашиныгшилжүүлэхийгзөвшөөрч,хүсэлзоригооилэрхийлжбайсаннькомпаниасгуравдагчбайгууллагаруухүргүүлсэналбанбичгээртогтоогдсон.ҮүнийдагууөмчлөгчөөрхариуцагчГ.Сэлэнгэбүртгэгдсэнбөгөөдавтомашиныгшилжүүлэх,оношлуулахзэрэгзардлыгхариуцагчньөөрөөхариуцсанболохньтогтоогдсон.ИймдИргэнийхуулийн111дүгээрзүйлийн111.1-тХуульбуюугэрээндөөрөөрзаагаагүйболөмчлөхэрхолжавчбайгааэтгээдийнзохихжурмындагуутавьсаншаардлагаартүүнийэзэмшилдтухайнэдхөрөнгийгшилжүүлснээрхөдлөхэдхөрөнгөөмчлөхэрхшинэөмчлөгчидүүсэж,өмнөхөмчлөгчийнөмчлөхэрхдуусгаварболногэжзаасныдагууавтомашиныгөмчлөхэрхГ.Сэлэнгэдүүссэнбайна.ИймднэхэмжлэгчНалгартүшигХХКньөмчлөгчийнхувиартухайнавтомашиныүнийггаргуулахааршаардахэрхгүйбайна.

ХариуцагчГ.Сэлэнгэнь2021оны03дугаарсарын31-нийөдөравтомашиныгөөрийнөмчлөлдшилжүүлж,2022оны01дүгээрсарын21-нийөдрөөсэрүүлмэндийншалтгаанааражилүүргээгүйцэтгэхболомжгүйболж,ажиллаагүй.Нэхэмжлэгчньтусавтомашинтайхолбоотойшаардлагагаргах,шаардахэрхүүссэнүеийгажилтныгажилдааирээгүйцагүеэсүүссэнгэжүзэхүндэслэлтэйтул2022оны01дүгээрсарын21-нийөдрөөсэхлэншаардлагагаргаххөөнхэлэлцэххугацаагтоолохньзүйтэйбайна.

10.

Иргэнийхуулийн280.3-тБэлэглэлийгхүчингүйболгохшаардахэрхүүссэнээсхойш1жилөнгөрсөнболбэлэглэлийгхүчингүйболгожболохгүйгэжзаасныдагуунэхэмжлэгчньшүүхэд2023оны01дүгээрсарын10-ныөдөрнэхэмжлэлгаргасанбайхтулшаардахэрхээхэрэгжүүлэххөөнхэлэлцэххугацаагдуусаагүйгэжүзэхүндэслэлтэй.

11.

ХэдийгээрбэлэглэлийнгэрээгхүчингүйболгохооршаардлагагаргаххөөнхэлэлцэххугацаадуусаагүйбайхболовчИргэнийхуулийн280дугаарзүйлдбэлэглэлийнгэрээгхүчингүйболгохталаарзохицуулснаар280.1.1-тбэлэгхүлээнавагчньбэлэглэгчийггомдоосонноцтойүйлдэлхийсэн,280.1.2-тбэлэгхүлээнавагчньбэлэглэгчийн,эсхүлтүүнийтөрөлтөрөгсдийнэрүүлмэнд,амьнасыгсанаатайхохироосонбуюухохироохыгзавдсангэхнөхцөлбайдалтогтоогдоогүйтулнэхэмжлэгчНалгартүшигХХКньГ.Сэлэнгэдавтомашинбэлэглэсэнбэлэглэлийнгэрээгхүчингүйдтооцох,буцаанавтомашиныгболонүнийгшаардахэрхгүйбайна.

12.

Улсынтэмдэгтийнхураамжийгхуульдзааснаархуваарилав.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн115дугаарзүйлийн115.1,115.2.3,116,118дугаарзүйлдзаасныгтустусудирдлагаболгон

ТОГТООХнь:

Иргэнийхуулийн276дугаарзүйлийн276.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланнэхэмжлэгчНалгартүшигХХК-ийннэхэмжлэлтэйхариуцагчГ.Сэлэнгэдхолбогдох16,500,000төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгосугай.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1,60дугаарзүйлийн60.1,Улсынтэмдэгтийнхураамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1дэххэсэгтзааснаарнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн240,450төгрөгийгулсынорлогодхэвээрүлдээсүгэй.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн119дүгээрзүйлийн119.2,120дугаарзүйлийн120.2дахьхэсгүүдэдзааснааршийдвэртанилцуулансонсгомогцхүчинтэйболохбөгөөдзохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгч,өмгөөлөгчшийдвэрийгэсзөвшөөрвөлгарданавснаасхойш14хоногийндоторНийслэлийнИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэдгомдолгаргахэрхтэйг дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ А.ЦЭЛМЭГ