| Шүүх | Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Чойдонгийн Даваасүрэн |
| Хэргийн индекс | 182/2024/01805/И |
| Дугаар | 182/ШШ2024/01978 |
| Огноо | 2024-05-01 |
| Маргааны төрөл | Зуучлал, |
Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр
2024 оны 05 сарын 01 өдөр
Дугаар 182/ШШ2024/01978
Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:
Íýõýìæëýã÷: М.Хын íýõýìæëýëòýé
Õàðèóöàã÷: Э.Од õîëáîãäîõ
Нэхэмжлэлийн шаардлага: 6.775.500 төгрөг гаргуулахыг õ¿ññýí èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.
Ø¿¿õ õóðàëäààíä:
Нэхэмжлэгч М.Х,
Хариуцагч Э.О,
Хариуцагчийн өмгөөлөгч Э.Т
Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Бадамцэцэг íàð îðîëöîв.
ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:
1.Íýõýìæëýã÷ М.Х нь хариуцагч Э.Од холбогдуулан 6.775.500 төгрөг гаргуулахыг õ¿ññýí íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàà дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:
Бидний ярилцаж тохиролцсноор виз гаргаж өгөөд гарсан тохиолдолд үлдсэн өмнөгөө буцааж авахаар тохиролцсон. Ингээд 2023 оны 07 дугаар сарын 19-нд урьдчилгаа мөнгө болох 5.875.500 төгрөгийг Д.О гэсэн дансруу шилжүүлсэн. Мөн 2023 оны 10 дугаар сарын дундуур Польш улсаас гэрээ чинь ирсэн хэмээн даатгал хийлгэх мөнгө гэж 800.000 төгрөг элчингийн цаг авна гэж 100.000 төгрөг, нийт 900.000 төгрөгийг дээрх дансруу хийлгүүлсэн. Ингээд 1 сард визэнд 2 удаа орсон боловч Польш улсаас ирж материал дутуу гэдэг үндэслэлээр элчин виз олгохоос татгалзсан. Үүнээс хойш Отай холбоо барьж болохгүй байсан тул утсруу нь мөнгөө буцааж авах тухай мессеж бичиж үлдээсэн. Иймд 6.775.500 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.
2.Õàðèóöàã÷ нь шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа:
2023 оны 7 дугаар сард иргэн М.Х нь Польш улсруу ажлын гэрээгээр явах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлж 2,3 удаа утсаар надтай холбогдсоны дагуу 2 удаа уулзаж Польш улсад ажиллаж амьдрах тухай мэдээлэл өгсөн. М.Х нь явах хүсэлтээ хэлсний дагуу Польш улсад ажиллаж амьдардаг иргэн Д.Оын банкны тоот дансанд 3 жилийн гэрээний үнэ болох 1500 ам.доллар буюу 5.875.500 төгрөгийг тушаасан баримтыг авч ирч өгснөөр 3 жилийн гэрээ Д.О захиалсан. 2023-11 сард 2023-10-05-2026-09-30 хүртэлх 3 жилийн гэрээ гарч ирээд 2024 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдөр Монгол улс дахь Польшийн элчин сайдын яаманд товлосон цагтаа визэнд орсон. Нийт 10 хүн орсноос М.Х, Н.Б хоёр татгалзсан хариу авсан. 2 дахь удаагаа цаг товлоод орсон боловч ЭСЯ-наас Польш улс дахь ажил олгогч байгууллагын харьяа мужийн захиргааны зөвшөөрөл авч ирэхийг шаардсан. Мужийн захиргааны бичгийг үндэслэн дахин виз хүсэх цаг товлож визээ авах боломжтой болохыг ажил олгогч байгууллагыг хариуцсан Д.От хэлсэн тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэв.
3.Нэхэмжлэгчээс банк “Мөнгөн шилжүүлэг”-ийн баримт, интернэт банкны мөнгө шилжүүлсэн тухай баримт,
хариуцагчаас 2024 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хариу тайлбар, БНПУ нутаг дэвсгэр гадаадын иргэнд хөдөлмөр эрхлэх зөвшөөрөл, 2024 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 4 хуудас тодорхойлолт, 2023 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн ажил гүйцэтгэх гэрээ, зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн.
¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:
1.Ø¿¿õ íýõýìæëýëèéн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.
2.Нэхэмжлэгч М.Х нь хариуцагч Э.Од холбогдуулан визэнд орох зорилгоор 6.775.500 төгрөгийг Э.Огийн хэлсэн данс болох Д.Оын дансруу шилжүүлсэн тул 6.775.500 төгрөгийг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг ãàðãàæýý.
3.Íýõýìæëýã÷ М.Х íü ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð Э.Огаас 2.646.000 төгрөг гаргуулах øààðäëàãààñàà òàòãàëçñàí òóë óã òàòãàëçëûã áàòàëæ, õîëáîãäîõ õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîâ.
4.Хариуцагч нь нэхэмжлэгч М.Х Польш улсруу явах хүсэлтээ илэрхийлсэн. Польш улсад амьдардаг иргэн Д.Оын хаан банкны данс руу 6.775.500 төгрөгийг шилжүүлсэн. Д.О М.Хын дансруу буцааж 2.646.000 төгрөгийг шилжүүлсэн. Виз хүсэх цагаа товлож визээ авах боломжтой болохыг ажил олгогч байгууллагыг хариуцсан Д.От хэлсэн учир нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргана.
5.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн банк “Мөнгөн шилжүүлэг”-ийн баримт, интернэт банкны мөнгө шилжүүлсэн тухай баримт, 2024 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хариу тайлбар, БНПУ нутаг дэвсгэрт гадаадын иргэнд хөдөлмөр эрхлэх зөвшөөрөл, 2024 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 4 хуудас тодорхойлолт, 2023 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн ажил гүйцэтгэх гэрээ зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.
6.Нэхэмжлэгч М.Х нь 2023 оны 07 дугаар сарын 19-ны өдөр 5.875.500 төгрөг, 2023 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр 800.000 төгрөг, 2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдөр 100.000 төгрөг, нийт 6.775.500 төгрөгийг Польш улсын визэнд орох виз гаргуулах зорилгоор Э.Огийн хэлсэн данс болох Д.О дансруу 6.775.500 төгрөгийг шилжүүлсэн гэх тайлбар, хариуцагч нь Э.О нь Польш улс руу явуулах тухай зарыг тавьсан. Уг зарын дагуу М.Х холбогдсон. Би Д.Отгонбаяраас дансыг авч М.Хт өгсөн. М.Х Д.Оын дансруу мөнгөө шилжүүлсэн. Визэнд орох цагаа авах талаар М.Хт Д.Оын хэлсний дагуу тайлбарласан гэх тайлбар зэрэг нь мөнгөн шилжүүлгийн баримт, зохигчдын тайлбар зэргээр нотлогдож байна.
Нэхэмжлэгч М.Х нь Польш улсын виз гаргуулахтай холбоотой үйл ажиллагаанд зарцуулахаар хариуцагчид мөнгө шилжүүлсэн үйл баримт тогтоогдож байна.
Хариуцагч Э.О нь гадаадад ажиллах хүч гаргах, оршин суух зөвшөөрөл олгох ямар нэгэн эрхгүй, боломжгүй атлаа Польш улсын виз гаргаж өгөхөөр нэхэмжлэгчээс 6.775.500 төгрөгийг Д.Оын дансыг өгч авсан нь бусдын эд хөрөнгийг үндэслэлгүйгээр олж авсан гэж үзэх үндэслэлтэй.
Харин хариуцагч нь Д.Отай би холбогдож байсан, виз гаргаж өгөх боломжтой гэх боловч түүнтэй холбоотой баримт хэрэгт авагдаагүй, үүнийгээ нотолсон баримтыг мөн ирүүлээгүй болно.
Дээрх нөхцөл байдлуудаас дүгнэхэд нэхэмжлэгч нь Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-д заасны дагуу хариуцагчаар Польш улсын виз гаргуулах зорилгоор өгсөн 6.775.500 төгрөгийг нэхэмжлэх эрхтэй байх тул дээрх мөнгийг хариуцагчаас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгож шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй байна.
Харин хариуцагч нь нэхэмжлэгчид хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад 2.646.000 төгрөгийг төлсөн, нэхэмжлэгч нь 2.646.000 төгрөгийг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсан болно. Иймд хариуцагч Э.Огаас 4.129.500 төгрөгийг гаргуулаж нэхэмжлэгч М.Хт олгож шийдвэрлэх нь зүйтэй.
7.Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 57 äóãààð ç¿éëèéí 57.1, Óëñûí Òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1-ä çààñíààð óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí íýõýìæëýã÷ М.Хын 123.358 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýæ, õàðèóöàã÷ Э.Огаас óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä 81.022 òºãðºãèéã ãàðãóóëàí íýõýìæëýã÷ М.Хт îëãîж шийдвэрлэх нь зүйтэй.
ÒÎÃÒÎÎÕ нь:
1.Èðãýíèé õóóëèéí 492 äóãààð ç¿éëèéí 492.1-ä çààñíûã áàðèмтлан хариуцагч Э.Огаас 4.129.500 /дөрвөн сая нэг зуун хорин есөн мянга таван зуун/ төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч М.Хт олгосугай.
2.Иргэний хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.2-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч М.Хын хариуцагч Э.Од холбогдуулан 2.646.000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.
3.Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1.1, Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 58 äóãààð ç¿éëèéí 58.1-ò çààñíààð íýõýìæëýã÷èéí óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí 123.358 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýæ, õàðèóöàã÷ Э.Огаас 81.022 òºãðºã ãàðãóóëæ íýõýìæëýã÷èä îëãîñóãàé.
4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.
ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã× ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ