Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 12 сарын 05 өдөр

Дугаар 128/ШШ2023/0930

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Н.Дуламсүрэн даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны 2 дугаар танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Ж.Ч,

Хариуцагч: Н Г з б аны хоорондын г хураан авсан үйлдэл, түүний улмаас учирсан хохирлыг арилгуулахтай холбоотой маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Б, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ш.А*******, Б.Б*******, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Н нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэхэмжлэгч Ж.Чаас Н Г з б анд холбогду Н Г з б анаас Ж.Чын газрыг хураан авсан үйлдэл, эс үйлдэхүй нь хууль бус болохыг тогтоож, Н Г з б аны хууль бус үйл ажиллагааны улмаас Ж.Чад учирсан хохирол 180 000 000 /нэг зуун наян сая/ төгрөгийг Н Г з б анаас гаргуулж Ж.Чад олгохыг даалгах-аар маргаж байна.

2. Анх 17 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр Н овогт Эын Хд Б дүүргийн Засаг даргын 17оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн тоот шийдвэрийн үндэслэн нэгж тарын // дугаар бүхий 870 м2 газрыг оны 9 дүгээр сарын 29-ний өдөр хүртэл хугацаатай Б дүүргийн дугаар хороо, /16100/, Ү баруун бүс-1-д Аж ахуйн зориулалтаар дугаар бүхий гэрчилгээг олгож, 17 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр Иргэн, хуулийн этгээдэд г эзэмшүүлэх гэрээг байгуулсан,

2.1 Ингээд 18 оны 6 дугаар сарын 28-ны өдөр нэг талаас Эын Хг төлөөлж түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Нын Э, нөгөө талаас Жын Ч нар харилцан тохиролцож Б дүүрэг, дугаар хороо /16100/, Ү баруун бүс-1 хаягт байрлах, 870 м2 тайтай аж ахуйн хэрэгцээний зориулалттай, Б дүүргийн Засаг даргын 17 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн тоот шийдвэрээр олгогдсон, хүчин төгөлдөр гэрчилгээтэй газрын эзэмших эрхийг гэрээг байгуулсан,

2.2 Улмаар 18 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдөр иргэн Э.Хгийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Эаас Б дүүргийн Г з б анд хандан ...Улаанбаатар хот Б дүүргийн дугаар хороо, Ү баруун бүсэд Аж ахуйн зориулалтаар эзэмшиж байгаа нэгж тарын гэрчилгээний дугаар, 870 м2 газрыг Ж овогтой Чад эзэмших эрхийг шилжүүлж өгнө үү гэх хүсэлтийг гаргасан,

Мөн 18 оны 7 дугаар сарын 03-ны өдөр нэхэмжлэгч Ж.Чаас Б дүүргийн Г з б анд хандан ...г эзэмших эрхийг гэрчилгээг миний нэр дээр шилжүүлэх тухай хүсэлт гаргасан,

2.3 Дээрх хүсэлтүүдийг үндэслэн Б дүүргийн Засаг даргын 18 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн Г эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх тухай ******* дүгээр захирамжаар Г эзэмших эрхийн гэрчилгээний нэр шилжүүлэх хүсэлт ирүүлсэн 4 /дөрвөн/ иргэн, аж ахуйн нэгжийн г эзэмших эрхийн гэрчилгээг хавсралтад заасны дагуу шилжүүлсэн байх ба үүний хавсралтын 2-т Жангар овогтой Жын Чад Б дүүрэг, дугаар хороо Ү баруун бүс-4 байршилд Аж ахуйн зориулалтаар 870 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатайгаар эзэмшүүлэхээр олгож,

2.4 18 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдөр Жангар овогтой Жын Чад Б дүүргийн Засаг даргын 18 оны 8 дугаар сарын 28-ны дөрийн ******* дүгээр шийдвэрийг үндэслэн нэгж тарын дугаар бүхий 870 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатай Б дүүрэг, -р хороо, Ү баруун бүс-1 /16100/-д Аж ахуйн зориулалтаар эзэмшүүлэхээр дугаар гэрчилгээг олгосон,

2.5 Уг гэрчилгээг үндэслэн 18 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдөр Б дүүргийн Засаг даргын 18 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн ******* тоот шийдвэрийг үндэслэн г эзэмшүүлэгчийг төлөөлж Б дүүргийн Газрын аны мэргэжилтэн ******* овогтой Б*******, г эзэмшигчийг төлөөлж Ж овогтой Ч нар Иргэн, хуулийн этгээдэд г эзэмшүүлэх 01107-18/00355 дугаар гэрээг байгуулсан,

2.6 Нэхэмжлэгч Ж.Чаас 19 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр Б дүүргийн Газрын ан хандан ....Б дүүргийн дугаар хороо, Ү баруун бүс-1 /16100/ г эзэмшигч Ж.Ч миний бие 18 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдөр ******* тоот шийдвэрээр уг газрыг 15 жилийн хугацаатай аж ахуйн зориулалтаар эзэмшиж байна. Гэтэл 19 оны 9 сард Н Авто замын газраас зам тавих учраас тай чөлөөлөх шаардлага тавьсан. Н төлөвлөгөөнд орсон гээд манай газрын хашааг нурааж шороо асгасан байгаа. Төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй ямар ч аж ахуй, хувь хүн зөвшөөрлийн дагуу эзэмшээгүй миний газрын хажуу дахь газрыг шилжүүлж өгнө үү. Үүний дагуу кадастрын зураг хавсаргав. гэх хүсэлтийг гаргасан.

2.7 19 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдөр Б дүүргийн Газрын аны дэргэдэх Г эзэмших, ашиглах эрхийг хянан шийдвэрлэх дэд зөвлөл-ийн тэмдэглэлд ...Жын Чын г эзэмших эрхийн байршлыг шилжүүлэхээр тус тус хойшлууллаа гэж тусгагдсан,

2.8 19 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдөр ******* дугаар ан бичгээр Б дүүргийн Г з б анаас иргэн Ж.Чад хандан ...Тус анд хандаж Б дүүргийн дугаар хорооны нутаг дэвсгэр г эзэмших эрхийн байршил өөрчлүүлэх тухай ирүүлсэн таны хүсэлтийг судлан Б дүүргийн Газрын аны дэргэдэх Г эзэмших, ашиглах эрхийг хянан шийдвэрлэх дэд зөвлөл-ийн 19 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн хурлаар хэлэлцүүлж, тус хурлаас хойшлуулсан /г эзэмших эрхийн байршлыг өөр байршилд шилжүүлэх/ тухай дүгнэлт гаргасан болно. Иймд таны хүсэлтийг шийдвэрлэх боломжгүй байна гэх хариуг өгсөн,

2.9 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр Б дүүргийн Г з б анаас Н Г з б анд хандан ...иргэн Ж.Чын эзэмшил г нь н хөрөнгө оруулалтаар Гурвалжингийн гүүр доогуур баригдсан авто замд орсон болно. Иргэн Ж.Чын өмгөөлөгч Ц.Б*******аас хүчин төгөлдөр эрхийн гэрчилгээтэй уг газрыг бусдын хууль бус ашиглалтаас чөлөөлж өгөх тухай хүсэлтийг ирүүлсэн байх тул холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд шийдвэрлэж өгнө үү гэх хүсэлтийг гаргасан,

2.10 23 оны 4 дүгээр сарын -ны өдөр Б дүүргийн Г з б анаас Тус дүүргийн дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт иргэн Ж.Чын эзэмшил г дээр 19 онд авто зам тавьсан бөгөөд уг газрын байршил шилжүүлэх хүсэлтэй танилцлаа. Б дүүрэг нь шинээр эзэмшүүлэх газрын нөөц байхгүй тул уг асуудлыг шийдвэрлэх боломжгүй байна. Иймээс газрын нөөцтэй бусад дүүргийн нутаг дэвсгэрт г эзэмших саналаа тус анд ирүүлнэ үү гэх 14/269 дүгээр ан бичгийг нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Бод хүргүүлсэн байна.

2.11 23 оны 6 дугаар сарын 07-ны өдөр Н Г з б анаас ...Газрын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2 дахь хэсэгт заасны дагуу таны эзэмшил гт үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй объект байгаагүй, мөн газрыг байршлыг шилжүүлэхээр Б дүүргийн Г з б атай тохиролцсон байх тул тус анаас тан хүргүүлсэн 23 оны дугаар ан бичгийн дагуу саналыг хүргүүлнэ үү гэх хариуг мөн нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Бод хүргүүлсэн байна.

Үүнийг нэхэмжлэгч эс зөвшөөрч 23 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан байна.

3. Нэхэмжлэгч Ж.Ч нь нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ: ...

Миний зүгээс г эзэмшүүлэх гэрээнд заасан үүргээ биелүүлж татвар хураамжаа төлж, шударгаар эзэмшиж байсан. Гэтэл Н хөрөнгө оруулалтаар санхүүжилт хийж 19 онд авто зам байгуулахтай холбоотой Н газрын анаас газрын тухай хуулийн 42.1-т заасныг зөрчиж урьдчилан сонсох ажиллагаа хийлгүй, г эзэмшигчийн хууль ёсны эрх ашгийг зөрчиж, урьдчилан мэдэгдэж хохирол барагдуулах арга хэмжээ авалгүй, тухайн г дээр барилга байгууламж баригдаагүй байсан гэж, Н г з б анаас 19 оны 09 дүгээр сард Ж.Чын эзэмшлийн хашаалсан байсан газрыг хүчээр нурааж, Ж.Чад ямар нэгэн шийдвэр гаргасан талаар ан бичиг өгөөгүй, танилцуулаагүй бөгөөд одоог хүртэл ямар шийдвэрийг үндэслэн Ж.Чын газрыг хүчээр, хууль бусаар хураан авсан талаараа өнөөдрийг хүртэл ямар нэгэн тайр, мэдэгдэл, шийдвэр танилцуулж өгөхгүй байгаа учир аргагүй эрхэнд шүүхэд хандаж байна.

Н г з б анаас газрыг улсын тусгай хэрэгцээнд авч зам барьсантай холбогду тухайн дүүрэгт ижил төрлийн г олгох боломжгүй тохиолдолд нөхөн олговор олгох тухай газрын тухай хуулийн .1.4-т заасныг, гэрээний 6.3 дахь заалтын хэрэгжилтийг хангалгүй эрх үүргээ биелүүлээгүй, түүнтэй холбоотой арга хэмжээ аваагүй, Захиргааны ерөнхий хуульд заасан урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааг хийгээгүй эс үйлдэхүйн улмаас иргэн Ж.Чын г эзэмших, ашиглах эрх зөрчигдөж, г эзэмших эрх хүчинтэй байхад, Н г з б а нь хууль зөрчин Ж.Чын газрыг дээрэмдэж авсан үйлдлээ Б дүүргийн г з б аны 23 оны 04 дүгээр сарын -ны өдрийн дугаар ан бичгээр зөвтгөж байгаа нь үндэслэлгүй юм.

Ж.Чын зүгээс Н г з б аны хууль бус үйл ажиллагааны улмаас өөрт учирсан хохирлоо арилгуулахаар Б дүүргийн Засаг дарга, Н Засаг дарга нарт удаа дараа хандсан боловч Н г з б аны 23 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдрийн ******* ан бичгээр Б дүүргийн г з б атай тохиролцсон байна гэх ойлгомжгүй хариуг надад өгөөд байна. гэв.

3.2 Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Б шүүх хуралдаанд гаргасан нэмэлт тайртаа: ...Б дүүргийн Г з б дэд зөвлөлөөс өөрчлөхөөр шийдвэр нь гарсан. Гэхдээ энэ шийдвэр нь ямар нэгэн байдлаар хэрэгжилт нь хэрэгжээгүй, өнөөдрийг хүртэл Ж.Чыг хохироож байгаа. Ж.Чын зүгээс г эзэмших захирамжтай холбоотой г эзэмшүүлэх гэрээ, мөн төлбөр хураамжийг цаг тухайд нь төлж байсан.

Энэ нь г эзэмшүүлэх гэрээний 6.3-т зааснаар хэрэгжилт, гэрээний үүргээ биелүүлж ажиллаагүй гэж Ж.Чын зүгээс үзэж байгаа.

Ж.Чад байршлыг тэр г, энэ газрыг хурааж авсантай холбоотой энэ газрыг олгоорой гэсэн ийм шийдвэр тогтоол ерөөсөө байхгүй.

Нийтийн эрх ашгийг хангаж байна гээд нэг хүнийг ингэж хохироож болохгүй. Захиргааны байгууллага миний өмчлөл, эзэмшилд халдахдаа хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу халдах ёстой. Энэ үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэхдээ, энэ үед шийдвэр гаргахаасаа өмнө энэ арга хэмжээг хуульд нийцүүлж явуулах ёстой. Энэ бол төрийн байгууллагын та бүгдийн хүлээсэн үүрэг. Энэ үүргээ хэрэгжүүлж иргэнийхээ эрх ашгийг хуульд нийцүүлж хамгаалж, оролцоог нь хангаж ажиллах ёстой байсан.

Өнгөрсөн хойно нь та нар саналаа өгсөнгүй гэдэг байдлаар хандаад байгаа нь буруу ойлголт ч юм уу, өрөөсгөл юм уу. Би иргэн хүнийхээ хувьд, хувь хүний хувьд ч гэсэн аль болох асуудлыг эвлэрүүлчихье, шийдчихье гэдэг байдлаар хандаад очсон нөхцөл байдлыг та 2 ч бас мэдэж байгаа.

Өөрийн эзэмшлийн газраа өнөөдөр бодитоор эзэмшиж, ашиглаж чадахгүй нөхцөл байдал үүссэн нь тогтоогдсон. Үүн дээр зам барьсан байгаа асуудлыг хариуцагч нар ч өөрсдөө тайрлаж хэллээ. 14 оноос яваад, 18 оноос байсан юм бол энэ нөхцөл байдлыг нь зохицуулаад, тодруулаад газрыг нь олгоод явчихгүй. Ийм боломж бололцоо байсан. гэв.

4. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Б******* шүүхэд бичгээр ирүүлсэн болон шүүх хуралдаан нэмэлт тайртаа: ...

Иргэн Ж.Ч нь 19 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр Б дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт г эзэмших эрхийн байршил өөрчлүүлэх хүсэлтээ гаргасны дагуу Б дүүргийн Г з б анаас 19 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдөр ******* дугаар ан бичгээр мэдэгдсэн учир Захиргааны ерөнхий хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.3 дахь хэсэг "Эс үйлдэхүй гэж иргэн, хуулийн этгээдээс эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлоо хэрэгжүүлэх, хамгаалуулахаар гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх үүргээ захиргааны байгууллага хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй, эсхүл шийдвэрлэхгүй орхигдуулсныг ойлгоно"-т заасан "Эс үйлдэхгүй" байхгүй байна.

Мөн газрын байршлыг шилжүүлэхээр Б дүүргийн Г з б атай тохиролцсон байсан тул нэхэмжлэлд дурдсан 180.000.000 төгрөгийн хохирлыг төлөх үндэслэлгүй.

Иргэн Ж.Чтай Б дүүрэг тохиролцсон. Хариу тайр дээр ч байна, хэргийн материалд авсан хариу өгсөн ан бичгийнх нь дугаар, он сар өдөр бүгдээрээ байна. Гол нь Ж.Ч өөрөө Бд г тухайн үед боломжгүй байсан бол Нийслэл рүү хандаад газраа сонгож авах боломжтой байсан. Ж.Чын г нь Замын хөгжлийн газраас ирсэн бичиг дээр нийтийн эрх ашигт зориулсан төлөвлөгөөний дагуу өртсөн. Тиймээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй байна. гэв.

4.2 Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ш.А******* шүүх хуралдаанд гаргасан нэмэлт тайртаа: ...Нэхэмжлэгчийн гаргаж байгаа 180 сая төгрөгийн үндэслэл дээр тухайн үеийнхээр гаргах боломжгүй. Яагаад гэвэл зориулалтын дагуу байшин бариад хийж байгаа төсөл хөтөлбөрүүдээ зохицуулсан. Тухайн 18, 19 оны үеийн Н хэмжээнд эзэмшиж байгаа г дээр нөхөн олговрыг олгодоггүй байсан. Газрыг газраар солих газрын тухай хууль дээр байгаа.

Тухайн үед иргэн Ж.Чад мэдэгдээд, харилцан ярилцаад явж байсан. Дүүргийн Г з б атайгаа ярилцаад, тухайн үед шийдвэрлэх боломжтой байсан. Тухайн г дээр бид дүүргийн Г з б аны даргатай уулзаад энэ асуудлыг шийдье гээд яриад явсан гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

5. Шүүх энэ хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтууд, нэхэмжлэгч хариуцагч, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүх хуралдаанд гаргасан тайр зэргийг шинжлэн судалж үнэлээд дараах хууль зүйн үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгч Ж.Чын нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэв. Үүнд:

6. Нэхэмжлэгч тус шүүхэд хандаж Н Г з б анаас Ж.Чын газрыг хураан авсан үйлдэл, эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоож, тус аны хууль бус үйл ажиллагааны улмаас учирсан хохирол 180 000 000 /нэг зуун наян сая/ төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж Ж.Чад олгохыг даалгуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж түүний үндэслэлээ ...тухайн газраа гэрээ, гэрчилгээний дагуу шударгаар эзэмшиж төлбөрөө төлөөд явж байхад Газрын тухай хуулийг зөрчин нөхөн олговоргүйгээр миний газрыг авсан, надад г олгосон захирамж өнөөдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр байгаа... гэж тодорхойлсныг хариуцагч ...тухайн үед нь шийдүүлээд явах боломж байсан, одоо тухайн дүүрэгт өгөх г байхгүй, өөр дүүрэгт хүсэлтээ гаргаад г эзэмших боломжтой... гэж тайрлан маргаж байна.

7. Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл Б дүүргийн Засаг даргын 17 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн тоот шийдвэрийн дагуу нэгж тарын // дугаар бүхий 870 м2 газрыг иргэн Э.Хд дугаар гэрчилгээгээр олгож, 17 оны 01 дүгээр сарын 25-нд Г эзэмшүүлэх гэрээ-г 15 жилийн хугацаатайгаар байгуулсан, 18 оны 6 дугаар сарын 28-нд Э.Хг төлөөлж түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Э, Ж.Ч нар харилцан тохиролцож Б дүүрэг, дугаар хороо /16100/, Ү баруун бүс-1 хаягт байрлах, 870 м2 тайтай аж ахуйн хэрэгцээний зориулалттай уг Газрын эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ-г 18 оны 6 дугаар сарын 28-нд байгуулсан байна.

7.2 Түүнчлэн Б дүүргийн Засаг даргын 18 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн Г эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад шилжүүлэх тухай ******* дүгээр захирамжийн хавсралт 2-т Ж.Чад Б дүүрэг, дугаар хороо Ү баруун бүс-4 байршилд Аж ахуйн зориулалтаар 870 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатайгаар эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэн, дугаар гэрчилгээг олгож, г эзэмшүүлэх 01107-18/00355 дугаар гэрээ байгуулжээ.

7.6 Нэхэмжлэгч Ж.Чаас 19 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр Б дүүргийн Газрын анд хандаж ...19 оны 9 сард Н Авто замын газраас зам тавих учраас тай чөлөөлөх шаардлага тавьсан-ыг дурдаад хажуу талын газрыг олгож өгнө үү гэх хүсэлт гаргасан,

7.7 Мөн, 19 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдөр Б дүүргийн Газрын аны дэргэдэх Г эзэмших, ашиглах эрхийг хянан шийдвэрлэх дэд зөвлөл-ийн тэмдэглэлд ...Ж.Чын г эзэмших эрхийн байршлыг шилжүүлэхээр тус тус хойшлууллаа гэж тусгагдсан, 19 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдрийн ******* дугаар ан бичгээр ...г эзэмших эрхийн байршил өөрчлүүлэх тухай ирүүлсэн таны хүсэлтийг судлан...хурлаас хойшлуулсан /г эзэмших эрхийн байршлыг өөр байршилд шилжүүлэх/ тухай дүгнэлт гаргасан, оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр Б дүүргийн Г з б анаас Н Г з б анд хандан ...иргэн Ж.Чын эзэмшил г нь н хөрөнгө оруулалтаар Гурвалжингийн гүүр доогуур баригдсан авто замд орсон болно. Иргэн Ж.Чын өмгөөлөгч Ц.Б*******аас хүчин төгөлдөр эрхийн гэрчилгээтэй уг газрыг бусдын хууль бус ашиглалтаас чөлөөлж өгөх тухай хүсэлтийг ирүүлсэн байх тул холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд шийдвэрлэж өгнө үү гэх хүсэлтийг гаргасан,

7.8 23 оны 4 дүгээр сарын -ны өдөр Б дүүргийн Г з б анаас иргэн Ж.Чын эзэмшил г дээр 19 онд авто зам тавьсан бөгөөд уг газрын байршил шилжүүлэх хүсэлтэй танилцлаа, Б дүүрэг нь шинээр эзэмшүүлэх газрын нөөц байхгүй...тул бусад дүүргийн нутаг дэвсгэрт г эзэмших саналаа тус анд ирүүлнэ гэх 14/269 дүгээр ан бичгийг, 23 оны 6 дугаар сарын 07-ны өдөр Н Г з б анаас ...Газрын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2 дахь хэсэгт заасны дагуу таны эзэмшил гт үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй объект байгаагүй, мөн газрын байршлыг шилжүүлэхээр Б дүүргийн Г з б атай тохиролцсон байх тул...23 оны дугаар ан бичгийн дагуу санал хүргүүлнэ үү гэх хариуг мөн нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Бод хүргүүлсэн үйл баримтууд тогтоогдсон, эдгээр үйл баримтын талаар хэргийн оролцогчид маргадаггүй.

8. Газрын тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1-д Газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага нь гэрээний хугацаа дуусахаас өмнө иргэн эзэмшил газрыг улсын тусгай хэрэгцээнд бүгдийг буюу зарим хэсгийг нөхөх олговортойгоор солих буюу эргүүлэн авах саналыг тухайн г эзэмшигчтэй урьдчилан тохиролцсоны дараа Засгийн гт гаргаж болно, 42.2-т Засгийн г нь бусдын эзэмшил газрыг нөхөх олговортойгоор солих буюу эргүүлэн авах тухай газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын санал, г эзэмшигчтэй түүний хийсэн урьдчилсан тохиролцоог харгалзан зохих шийдвэр гаргана,42.3.Энэ хуулийн 42.2-т заасан Засгийн газрын шийдвэрийг үндэслэн тухайн шатны Засаг дарга иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагатай гэрээ байгу тухайн газрыг нөхөх олговортойгоор солих буюу эргүүлэн авна гэж, мөн 43.1-д Г эзэмшигч иргэнэнэ хуулийн 42.3-т заасан гэрээ байгуулсны дараа хууль болон уг гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол ийнхүү гэрээ байгуулсан өдрөөс хойш 90 хоногийн дотор холбогдох газрыг чөлөөлж, тухайн шатны Засаг даргын мэдэлд шилжүүлнэ.43.2.Бусдын эзэмшил газрыг нөхөх олговортойгоор солих буюу эргүүлэн авах тухай шийдвэрт г эзэмшигчтэй урьдчилан хийсэн тохиролцоог харгалзан уг газраас салгаж үл болох барилга байгууламж, бусад эд хөрөнгийг тухайн үеийн ханшаар үнэлсэн үнэ, газрыг чөлөөлөх зардлыг тусгана.43.3.Г эзэмшигчид олгох нөхөх олговрыг энэ хуулийн 42.3-т заасан гэрээг байгуулахад улсын төсвөөс тухайн шатны Засаг даргын мэдэлд шилжүүлсэн байна.43.4.Энэ хуулийн 42.3-т заасан гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол тухайн шатны Засаг дарга уг гэрээ байгуулсан өдрөөс хойш 60 хоногийн дотор нөхөх олговрыг уг газрыг эзэмшиж байсан иргэнд олгоно, 43.5.Энэ хуулийн 42.3-т заасан гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол г эзэмшигч өөрт нь нөхөх олговор бүрэн төлсөн өдрөөс хойш 30 хоногийн дотор уг газрыг чөлөөлнө гэж тус тус заасан.

9. Хуулийн дээрх заалтуудаас үзвэл бусдын эзэмшил газрыг нөхөх олговортойгоор солих буюу эргүүлэн авахад тухайн г эзэмшигчтэй урьдчилан тохиролцсон байх, нөхөх олговрыг бүрэн төлснөөс хойш тодорхой хугацааны дотор газрыг чөлөөлөхөөр зохицуулсан байна.

10. Гэтэл хариуцагч захиргааны байгууллага нэхэмжлэгчийн эзэмшил газрыг автозамын байгууламж барих ажлын хүрээнд эргүүлэн авахдаа г эзэмшигчийн хуульд заасан эрхийг эдлүүлэхгүйгээр, тухайл нөхөх олговрыг нь олгоогүй атлаа г дээр нь автозам барьсан боловч хуульд заасан зохих ажиллагааг огт хийгээгүй, хуулиар тогтоосон шаардлагыг хариуцагч захиргааны байгууллага биелүүлээгүй нь хэрэгт цугларсан нотлох баримт болон шүүх хуралдаанд хэргийн оролцогчдын гаргасан тайраар тогтоогдож байна.

11. Нэхэмжлэгч нь уг эзэмших эрх бүхий г дээрээ үл хөдлөх эд хөрөнгө бариагүй хэдий ч 19 оны 9 дүгээр сараас эхлэн Б дүүргийн Газрын анд хажуу талын газрыг олгож өгнө үү гэх хүсэлт гаргасанд хариуцагч Б дүүргийн газрын анаас 19 оны 11 дүгээр сарын 05-нд нэхэмжлэгчид газрыг өөр байршилд шилжүүлэх дүгнэлт гаргасныг, 23 оны 4 дүгээр сарын -нд ...шинээр эзэмшүүлэх газрын нөөц байхгүй тул бусад дүүргийн нутаг дэвсгэрт г эзэмших санал ирүүлнэ үү гэж тус тус мэдэгдсэн, мөн Н Г з б анаас дээрхтэй адил ...саналаа хүргүүлнэ үү гэх хариу өгсөн үйл баримтууд тогтоогдов.

12. Үүнээс үзвэл хариуцагч захиргааны байгууллага нь нэхэмжлэгчийн хүсэлтэд удаа дараа өөр өөр үндэслэл дурдан нөхөх олговор олгох, эсхүл газрыг өөр байршилд шилжүүлэн олгох асуудлыг шийдвэрлэж өгөхгүй байсан нь хариуцагчийн хууль бус үйлдэл ба нэхэмжлэгчийн хувьд хариуцагч нөхөх олговор олгоогүй, нэхэмжлэгчийн хүсэлтийг шийдвэрлээгүй байгаа нөхцөлд хууль ёсны итгэл хамгаалах зарчим хэрэглэгдэхээр байна гэж шүүх дүгнэв.

13. Учир нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.8-д.хууль ёсны итгэлийг хамгаалах нь захиргааны үйл ажиллагаанд баримтлах тусгай зарчим байхаар заасан ба уг хуульд Хууль ёсны итгэлийг хамгаалах зарчим гэж нийтийн эрх зүйн аливаа харилцаанд захиргааны үйл ажиллагаанд оролцогч иргэн, хуулийн этгээдэд эдийн буюу мөнгөн дүнгээр илэрхийлэгдэх эрх зүйн үр дагавар үүссэн тохиолдлыг ойлгоно. Харин энэ хуулийн 48.2-т заасан тохиолдол үүсвэл захиргааны үйл ажиллагаанд оролцогч иргэн, хуулийн этгээдийн итгэл хамгаалагдахгүй. Иргэн, хуулийн этгээдэд эерэг үр дагавар үүсэхээр байсан ч уг харилцаа дууссан бол итгэл хамгаалах зарчим хэрэглэгдэхгүй гэж тайрласан

14. Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн г эзэмших эрхийн гэрчилгээ хүчингүй болоогүй, хүчин төгөлдөр хэвээр байгаа, Газрын тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.5-д зааснаар газрыг тусгай хэрэгцээнд авч нөхөх олговрыг г эзэмшигчид бүрэн төлсөн тохиолдолд г эзэмших эрх дуусгавар болохоор заасан энэ нөхцөл бүрдээгүй тул нэхэмжлэгчийн г эзэмших эрх мөн дуусгавар болоогүй гэж үзнэ.

15. Иймд нэгэнт г эзэмшигчийн эрх дуусгавар болоогүй, г эзэмших эрхийн гэрчилгээ хүчин төгөлдөр байгаа нөхцөлд хариуцагч захиргааны байгууллага нь Газрын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлд зааснаар нөхөх олговор олгох үүрэгтэй, уг үүргээ хариуцагч хэрэгжүүлээгүй тохиолдолд дээрх хуулийн 43.2-т заасны дагуу г эзэмшигчтэй харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр нөхөх олговрын хэмжээг бодитоор тогтоож олгохыг хариуцагчид даалгаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

16. Хуулийн нарийвчилсан зохицуулалтаар г эзэмшигч болон хариуцагч захиргааны байгууллага харилцан тохиролцож нөхөх олговрын хэмжээг тогтоохыг шаардсан боловч нэгэнт талуудын хооронд тохиролцоо явагдаагүй байгаа нөхцөлд шүүх зөвхөн нэхэмжлэгчийн тодорхойлж ирүүлсэн, г худалдах-худалдан авах гэрээний үнийн дүнгээр нөхөх олговрын хэмжээг тогтоох боломжгүй.

17. Өөрөөр хэлбэл Газрын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2-т заасны дагуу захиргаа нь г эзэмшигчтэй харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр нөхөх олговрын хэмжээг тогтоох ёстой, нэг талын хүсэл зоригийн дагуу тогтоосон хэмжээгээр нөхөх олговрыг хариуцагчаас гаргуулах хууль зүйн үндэслэлгүй тул нэхэмжлэгч хариуцагч нар харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр нөхөх олговрын хэмжээг тогтоож олгохыг хариуцагчид даалгах нь зүйтэй гэж шүүх үзсэн болно.

18. Нэхэмжлэгч нь 180 000 000 төгрөгийг хариуцагчийн хууль бус үйл ажиллагааны улмаас учирсан хохирол гэж тодорхойлсон, Захиргааны ерөнхий хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1-д 100.1.Захиргааны байгууллагын нийтийн эрх зүйн харилцаанаас үүссэн хууль бус үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс өөрт учирсан хохирлыг арилгуулахаар иргэн, хуулийн этгээд шаардах эрхтэй. гэж, мөн 101 дүгээр зүйлийн 101.2-т Иргэн, хуулийн этгээд өөрт учирсан хохирлыг хохирол учруулсан захиргааны байгууллагаас нэхэмжилж, тухайн захиргааны байгууллагаас гаргуулна гэж зааснаар энэ нь нэхэмжлэгчид учирсан хохирол биш, харин хариуцагч захиргааны байгууллагаас г эзэмшигчид олговол зохих нөхөх олговор гэж үзэхээр ба түүний хэмжээг хэрхэн тогтоох талаар дээр дурдсаныг тэмдэглэх нь зүйтэй.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.4, 106.3.12-т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Газрын тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1, 42.3, 43 дугаар зүйлийн 43.2, Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.8-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Ж.Чын нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, Н Г з б анаас Ж.Чын газрыг хураан авсан үйлдэл, эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоож, нэхэмжлэгч хариуцагч нар харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр нөхөх олговрын хэмжээг тогтоож нэхэмжлэгч Ж.Чад олгохыг хариуцагчид даалгасугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 700 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 700 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1-д заасны дагуу хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Н.ДУЛАМСҮРЭН