Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 12 сарын 12 өдөр

Дугаар 128/ШШ2023/0963

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Н.Дуламсүрэн даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны 4 дүгээр танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: ******* ******* ******* э******* ХХК /РД:*******/

Хариуцагч: -ын г ын улсын байцаагч Ц.М, Б.Х нарын хоорондын ын маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Б.Х*******, хариуцагч Ц.М, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Н******* нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК-иас г Татварын улсын байцаагч Ц.М, Б.Х нарт холбогдуулан г ын улсын байцаагчийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн тоот актыг хүчингүй болгуулах-аар маргаж байна.

2. Татварын хяналт шалгалт хийх ******* дугаар томилолтоор Татварын улсын байцаагч Б.Х, Ц.М нар ******* ******* ******* э******* ХХК-ийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр хүртэлх хугацааны төлөлтөд хяналт шалгалт хийсэн байна.

3. Улмаар нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК-д 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дүгээр нөхөн ногдуулалтын актаар Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 11.19.1.2, Татварын ерөнхий хууль 73 дугаар зүйлийн 73.2.1, 82 дугаар зүйлийн 82.1.1, 74 дүгээр 74.1 дэх заалтыг тус тус үндэслэн 255,191,462.02 төгрөгийн нөхөн , 76,557,438.61 төгрөгийн торгууль, 51,038,292.4 төгрөгийн алданги, нийт 382,787,193.03 төгрөгийн төлбөр төлүүлэхээр тогтоосон,

4. Үүнийг нэхэмжлэгч эс зөвшөөрч Татварын ерөнхий г дэргэдэх Татварын маргаан таслах зөвлөлд хандсан байх ба 2023 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдрийн 27 дугаар тогтоолоор ...Татварын улсын байцаагчид нь нөхөн ногдуулалтын актын тэмдэглэх хэсэгт дээрх хууль тогтоомжийг үндэслэл болгосон нь хууль тогтоомжид нийцсэн байна. Түүнчлэн Засгийн г 193-р тогтоолоор батлагдсан Ашигт малтмалын хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох үндсэн зарчим, аргачлалын-ыг ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр худалдсан, худалдахаар ачуулсан, экспортолсон, өөрийн хэрэгцээнд ашигласан бүх төрлийн ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох зарчмыг тодорхойлоход баримталж, Ашигт малтмалын тухай хуульд заасан журмаар төлбөр ногдуулдаг байна. Өөрөөр хэлбэл, уг аргачлалаар экспортолсон ашигт малтмалыг хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүн аль болохыг Гаалийн төв лабораторийн дүгнэлтийг үндэслэн тодорхойлох бөгөөд ******* ******* ******* э******* ХХК нь 2019 онд 3,373.15 тонн төмрийн хүдэр, 2020 онд 10,027.82 тонн төмрийн хүдэр, 16,710.7 тонн төмрийн баяжмалыг экспортолсон нь гаалийн экспортын мэдээгээр нотлогдож, төмрийн хүдэр, баяжмалд хуульд заасан журмаар төлбөр ногдуулсан нь үндэслэлтэй байна гэж үзэн Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.2, 47.2.1, 47.3, 47.5-д заасныг тус тус баримтлан Татварын улсын байцаагчийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дүгээр нөхөн ногдуулалтын актыг хэвээр баталсан байна.

5. Татварын ерөнхий г дэргэдэх Татварын маргаан таслах зөвлөл 2023 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдрийн 27 дугаар тогтоолыг 2023 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр гардан авч шүүхэд 2023 оны 7 дугаар сарын 19-ний өдөр нэхэмжлэл гаргажээ.

6. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК-ийн захирал Д.Х******* нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ:

6.1 Татварын улсын байцаагч Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47.1.2 ашигт малтмал экспортлосон этгээд, 47.3.3 энэ хуулийн 47.3.1, 47.3.2-т зааснаас бусад бүх төрлийн ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр тухайн бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг дараахь журмаар тооцно, 47.5-д энэ хуулийн 47.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт боловсруулалтын түвшингээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно. 47.8-д энэ хуулийн 47.5, 47.17-д заасан хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний,. боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох үндсэн зарчим, аргачлалыг геологи, уул уурхайн болон санхүүгийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэн Засгийн газар батална гэж заасныг зөрчсөн гэж 382,787,193.03 төгрөгийн төлбөр ногдуулжээ.

Хууль зөрчсөн гэж үндэслэл болгосон актын дээрх заалтууд нь манай компанийг буруутгах үндэслэл болохгүй байна. Тухайлбал, Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47.8-д заасан аргачлалыг Засгийн газар батална гэсэн заалт нь ногдуулалт төлөлтөд хамааралгүй, энэ заалтыг зөрчсөнөөр ямарч үр дагавар үүсэхгүй бөгөөд Засгийн г 193-р тогтоолоор батлагдсан Ашигт малтмалын хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал тооцох үндсэн зарчим, аргачлал-ыг үндэслэн хариуцлага тооцох боомжгүй, юуг үндэслэж ийм өндөр дүнтэй төлбөр ногдуулсан нь актаас харагдахгүй ойлгомжгүй байна. гэжээ.

6.2 Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Б.Х******* шүүх хуралдаанд гаргасан нэмэлт тайлбартаа: ...Уг маргааны зүйл нь дутуу ногдуулсан, 2019 оны тухайд тайлагнаагүй байна гэдэг агуулга яригдаж байна.

Дутуу ногдуулж байгаа асуудал нь ын байцаагчийн актын дийлэнх хувийг эзэлж байна.

Тэгэхээр дутуу ногдуулсан эсэх асуудал нь Засгийн г 193 дугаар тогтоолтой зайлшгүй хамааралтай. Тухайн цаг үед энэхүү тогтоолд хамаарах этгээд ******* ******* ******* э******* ХХК байсан эсэх дээр маргааны гол зүйл явж байна.

Засгийн г хэрэг эрхлэх газраас ирүүлсэн тогтоолын агуулгыг үзэхэд хамаарах этгээдэд нь ******* ******* ******* э******* ХХК хамаарахгүй байхад хамааралгүй этгээдэд дутуу ногдуулсан гэх агуулгаар улсын байцаагчид акт тавьсан нь үндэслэлгүй.

Татварын ерөнхий газраас байцаагчдад олгосон удирдамжийн хугацаа нь 2022 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдрөөс эхэлж байх бөгөөд ажлын 22 хоногийн хугацаанд хяналт шалгалт хийх юм байна гэдэг агуулга тусгагдсан болохоос биш 2022 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл сунгасан гэх баримт хэргийн материалд авагдаагүй байна. Иймд уг байцаагч нарт хяналт шалгалт хийх эрх хэмжээ байсан эсэх асуудал үүснэ. Захиргааны акт нь эрх зүйн үр дагавар үүсгэхийн тулд зайлшгүй хуулийн дагуу гарсан байхыг шаардана.

Эдгээр нөхцөл тодорхойгүй байх тул хяналт шалгалт хийх эрхгүй байсан эсэх асуудал хэргийн материалаас харахад үүссэн байна. Мөн улсын байцаагч асуулт хариултын шатанд өмнөх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн төлсөн ыг хасаж тооцсон гэж тайлбарлаж байна.

Актыг гаргахдаа Засгийн г 193, 296, 465 дугаар тогтоолд үндэслэсэн гэж байгаа боловч маргаан бүхий захиргааны актын үндэслэл тодорхойгүй байна гэж үзэж байна.

Мөн Ашигт малтмал тухай хуулийн холбогдох зохицуулалт нь ямар үр дагавар үүсгэх нь тодорхойгүй. Төлбөр ногдуулж байгаа акт нь ямар үндэслэлээр гарч байгаа нь тодорхойгүй байна. гэв.

7. Хариуцагч Ц.М, Б.Х нар шүүхэд бичгээр ирүүлсэн хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан нэмэлт тайлбартаа: ...

Том газартай харьцдаг, 2013 оны 07 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тоот гэрчилгээ, ******* тоот регистрийн дугаартай ******* ******* ******* э******* ХХК-ийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуусталх хугацааны ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн албан ын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд ын хяналт шалгалт хийх ерөнхий удирдамж, хэлтсийн даргын олгосон ******* тоот томилолтоор хэсэгчилсэн шалгалтыг 2022 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдрөөс 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэлх томилолтын хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн.

Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн тайлан /ТТ-15/-аар 2019 онд тайлан ирүүлээгүй, 2020 онд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр ногдох борлуулалтын үнэлгээ 3,263,950,660.71 төгрөгөөс тооцон 23,313,597.03 төгрөгийн, 2021 онд Х тайланг тус тус ирүүлсэн бөгөөд улс болон орон нутгийн төлөөгүй.

Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдрийн болон 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулийг тус тус Монгол Улсын Их хурлаас баталсан. Хуулийн өөрчлөлтөөр АМНАТ-ын хувь хэмжээ болон АМНАТ ногдуулах борлуулалтын үнэлгээнд өөрчлөлт оруулахгүйгээр ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөлтэй эсэхээс үл хамааран ашигт малтмал ашиглаж буй этгээд нь АМНАТ төлөгч байж, дотоодын зах зээлээс худалдан авсан ашигт малтмалд өмнө ногдуулсан төлбөрийг хасаж тооцох болсон.

Ашигт малтмалын ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэггүй боловч ашигт малтмал ашиглаж буй аж ахуйн нэгжийн хувьд Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдрийн хуулийг Төрийн мэдээлэл сэтгүүл (2019.03.28-ны өдрийн №13/1066/)-д хэвлэгдсэн өдрөөс 10 хоногийн дараа буюу 2019 оны 4 дүгээр сарын 08-ны өдрөөс 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд, /2019 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдрийн Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлтөөр, мөн Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулийн 1 дүгээр зүйлд зааснаар Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулийг 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрөөс хойш дагаж мөрдөнө гэж заасныг үндэслэн 2019 оны 4 дүгээр сарын 08-ны өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 31 өдрийг хоорондох хугацаанд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг нөхөн ногдуулсан.

Ашигт малтмалын тухай хуульд зааснаар худалдсан, худалдахаар ачуулсан, экспортолсон ашигт малтмалд АМНАТ ногдуулахад Аргачлал батлах тухай Засгийн г 2011 оны 193 дугаар тогтоолоор бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшин чанарт тавигдах шаардлагыг, Биржийн болон зах зээлийн үнийн эх сурвалжийн нэр зарлах тухай Засгийн г 2016 оны 81 дүгээр тогтоолоор Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр ногдуулах борлуулалтын үнэлгээ тооцох олон улсын бирж, зах зээлийн жишиг үнийг, Журам батлах тухай Засгийн г 342 тогтоол, "Тогтоолын хавсралт шинэчлэн батлах, хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай" Засгийн г 465 дугаар тогтоолоор батлагдсан хавсралт шинэчлэн батлах, хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай тогтоолыг тус тус баримтлан ын улсын байцаагч нөхөн ногдуулалтын актыг үйлдсэн.

2019 онд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр /ТТ-15/-ийн тайланг Х-ээр ирүүлсэн бөгөөд тус компани нь хөндлөнгийн болон гаалийн мэдээллээр 2019 оны 10, 11 саруудын экспортод гаргасан 3,373.15 тн буюу 727,236,756.60 төгрөгийг төмрийн хүдрийн баяжмалд үндсэн төлбөр 36,361,837.83 төгрөг, 6,046,875.94 төгрөгийн нэмэлт төлбөрийг тайлагнаагүй байсныг нөхөж ногдуулахдаа дамжуулан борлуулагч этгээдийн өмнөх шатанд ногдуулсан АМНАТ 36,520,968.35 төгрөгийг хасч зөрүү 8,831,618.13 төгрөгийн төлбөр ногдуулсан

Тус компани нь 2020 онд ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр /ТТ-15/-аар 26,738.55 тн, 3,263,950,660.71 борлуулалтын үнэлгээтэй ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрт 164,037,368.83 төгрөгийн үндсэн төлбөрийг ногдуулж, дамжуулан борлуулагч этгээдийн өмнөх шатанд ногдуулсан АМНАТ 140,723,771.80 дүнгээр хасч 23,313,597.03 төгрөгийг ногдуулсан нь 2020 оны 01, 02, 03, 04 саруудын экспортод гаргасан 26,738.52 тн буюу 6,487,772,674.56 төгрөгийг борлуулалтын үнэлгээ бүхий төмрийн хүдрийн баяжмалд үндсэн төлбөр 160,351,264.90 төгрөг, 76,159,392.10 төгрөгийн нэмэлт төлбөрийг дутуу тайлагнаснаас дамжуулан борлуулагч этгээдийн өмнөх шатанд ногдуулсан АМНАТ 127,930,712.20 дүнгээр хасч тооцон 373,955,574.90 төгрөгийн төлбөрийг нэмж ногдуулсан.

Татварын улсын байцаагч нарын нөхөн ногдуулалтын актаар тогтоосон зөрчил нь баримтаар тогтоогдсон, ын хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа хууль журмын дагуу явагдсан бөгөөд эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцааж хэрэглэсэн асуудал нь эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчөөгүй гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх энэ хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу цугларсан бичгийн нотлох баримтууд, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбар зэргийг шинжлэн судалж үнэлээд дараах хууль зүйн үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв. Үүнд:

Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК тус шүүхэд хандаж Том г Татварын улсын байцаагчийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн тоот актыг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж түүний үндэслэлээ ...нэхэмжлэгч компани Засгийн г 193 дугаар тогтоолоор батлагдсан Ашигт малтмалын хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал тооцох үндсэн зарчим, аргачлал-д хамаарахгүй байхад хамааруулж акт тавьсан нь үндэслэлгүй гэж тодорхойлсныг хариуцагч бүхэлд нь эс зөвшөөрч маргаж байна.

Татварын улсын байцаагчийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн тоот актаар нэхэмжлэгч компанийг Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр /ТТ-15/-ийн тайлангаар 2019 онд 3,373.15 тн, 2020 онд 26,738.52 тн, нийт 30,111.67 тн төмрийн хүдэр, баяжмалыг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 727,236,756.57 төгрөг, 2020 онд 3,223,822,013.85 төгрөг, нийт 3,951,058,770.42 төгрөгийн борлуулалтын үнэлгээг дутуу тооцож, ашигт малтмалын нөөц ашигласны үндсэн болон нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчилд нийт 382,787,193.03 төгрөгийн төлбөр ногдуулсан байна.

Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1-д Доор дурдсан этгээд ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байна 47.1.2-т ашигт малтмал экспортолсон этгээд гэж, 47.2-т Энэ хуулийн 47.16-д заасан борлуулалтын үнэлгээг дараахь журмаар тооцно 47.2.1-д экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худалдаанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тогтоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан 47.3-д Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг дараах хэмжээгээр ногдуулна 47.3.3-д энэ хуулийн 47.3.1, 47.3.2-т зааснаас бусад бүх төрлийн ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр тухайн бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээний 5.0 хувь;", 47.5-д Энэ хуулийн 47.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт, боловсруулалтын түвшингээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно: 47.8-д Энэ хуулийн 47.5-д заасан хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох үндсэн зарчим, аргачлалыг геологи, уул уурхайн болон санхүүгийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэн Засгийн газар батална гэж тус тус заасан.

Уг хуулийн 47.8-д заасны дагуу Засгийн г 193-р тогтоолоор "Ашигт малтмалын хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох үндсэн зарчим, аргачлал"-ыг баталсан, уг аргачлалыг баримтлан ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр худалдсан, худалдахаар ачуулсан, экспортолсон, өөрийн хэрэгцээнд ашигласан бүх төрлийн ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал, тооцох зарчмыг тодорхойлж, үүнийг үндэслэн дээр дурдсан Ашигт малтмалын тухай хуулийн нарийвчилсан зохицуулалтаар ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр ногдуулахаар тухайлан зохицуулжээ.

Өөрөөр хэлбэл, уг аргачлалд зааснаар экспортолсон ашигт малтмалыг хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний алин болохыг Гаалийн төв лабораторийн дүгнэлтийг үндэслэн тодорхойлох бөгөөд нэхэмжлэгч ******* ******* ******* э******* ХХК нь 2019 онд 3,373.15 тонн төмрийн хүдэр, 2020 онд 10,027.82 тонн төмрийн хүдэр, 16,710.7 тонн төмрийн баяжмалыг экспортолсон нь гаалийн экспортын мэдээгээр нотлогдсон тул Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.2, 47.2.1, 47.3, 47.5-д заасныг тус тус баримтлан Татварын улсын байцаагчийн, маргаан бүхий актаар нэхэмжлэгч компанийг нийт 3,951,058,770.42 төгрөгийн борлуулалтын үнэлгээг дутуу тооцож, ашигт малтмалын нөөц ашигласны үндсэн болон нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчилд нийт 382,787,193.03 төгрөгийн төлбөр ногдуулсан нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч уг актыг ...Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47.8-д заасан аргачлалыг Засгийн газар батална гэсэн заалт нь ногдуулалт төлөлтөд хамааралгүй, энэ заалтыг зөрчсөнөөр ямарч үр дагавар үүсэхгүй, Засгийн г 193-р тогтоолоор батлагдсан Ашигт малтмалын хүдэр, баяжмал, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшинд тавигдах шаардлага, ангилал тооцох үндсэн зарчим, аргачлал-ыг үндэслэн хариуцлага тооцох боломжгүй гэх тайлбар гаргаж маргасан боловч хуулийн, дээрхи заалтууд болон түүнд үндэслэн гарсан Засгийн г тогтоолоор батлагдсан аргачлалын дагуу тооцоолж нэхэмжлэгч компанид төлбөр ногдуулсныг буруутгах боломжгүй, энэ талаархи нэхэмжлэгчийн тайлбар хууль зүйн үндэслэлгүй.

Учир нь, нэхэмжлэгч компани нь 2019 оны 10, 11 дүгээр сард нийт 3,373.15 тонн төмрийн хүдрийг экспортолсон боловч үүнийгээ ын тайланд огт тайлагнаагүй. 2020 онд 26,738.52 тонн төмрийн хүдэр, баяжмал экспортолсон гэж тайлагнасан боловч ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг хуульд заасан олон улсын зах зээлийн үнээр биш гэрээний борлуулалтын үнэд үндэслэн үндсэн төлбөрийг ногдуулснаас гадна үндсэн төлбөр дээр нэмж Ашигт малтмалын тухай хуульд заасан нэмэгдүүлсэн төлбөрийг тооцож ногдуулаагүй нь Татварын улсын байцаагч нарын хийсэн хяналт шалгалтын явцад тогтоогдсон байна.

Мөн Татварын ерөнхий хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.1-д "Татвар төлөгч холбогдох ын хуулиар төлбөл зохих ын ногдлоо өөрөө тодорхойлж хуулиар тогтоосон хугацаанд төсөвт төлнө гэж, 28.10-д төлөгч нь хууль тогтоомж болон ын албанаас баталсан...аргачлал, дүрэм журмыг дагаж мөрдөх үүрэгтэй" гэж тус тус заасан, хуульд заасан энэ үүргээ нэхэмжлэгч биелүүлээгүй болох нь тогтоогдсон.

Иймд нэхэмжлэгч компанийг 2019 онд 3,373.15 тн, 2020 онд 26,738.52 тн, нийт 30,111.67 тн төмрийн хүдэр, баяжмалыг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 727,236,756.57 төгрөг, 2020 онд 3,223,822,013.85 төгрөг, нийт 3,951,058,770.42 төгрөгийн борлуулалтын үнэлгээг дутуу тооцож, ашигт малтмалын нөөц ашигласны нэмэлт төлбөр ногдуулж, төсөвт төлөөгүй нийт 7,902,117,540.84 төгрөгийн зөрчилд 255,191,462.02 төгрөгийн нөхөн , 76,557,438.61 төгрөгийн торгууль, 51,038,292.4 төгрөгийн алданги, нийт 382,787,193.03 төгрөгийн төлбөр ногдуулсан нь хууль зүйн үндэслэлтэй, уг захиргааны акт нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчөөгүй тул хүчингүй болгох хууль зүйн үндэслэлгүй.

Хариуцагч ын улсын байцаагч нар нь Татварын ерөнхий газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г даргын баталсан хяналт шалгалт хийх тусгай удирдамжийн дагуу эрсдэлд суурилсан төлөвлөгөөт бус-Хэсэгчилсэн хяналт шалгалт хийсэн байх ба уг хяналт шалгалтыг 2022 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрөөс эхлэн 22 ажлын өдөр зарцуулахаар тогтоож, улмаар 2022 оны 7 дугаар сарын 04-ний өдрөөс 9 дүгээр сарын 15-ныг дуустал ажлын 53 өдрөөр сунгасан болох нь хэрэгт авагдсан, Татварын хяналт шалгалт хийх ******* дугаар томилолт, түүнд хийсэн сунгалтаар тогтоогдсон тул нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчөөс гаргасан ...хяналт шалгалтыг удирдамжгүйгээр явуулсан гэх тайлбарыг хүлээж авах боломжгүй.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.14-т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.2, 47.2.1, 47.3, 47.5, 47.8, Татварын тухай хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.1, 28.10-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч ******* ******* *******ч э******* ХХК-ийн гаргасан Том г Татварын улсын байцаагчийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн тоот актыг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 51 дүгээр зүйлийн 51.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1-д заасны дагуу хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Н.ДУЛАМСҮРЭН