МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Дорноговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Х.Ганболд даргалж

Нарийн бичгийн дарга Я.Эрдэнэ-Уянга  

Улсын яллагчаар ахлах прокурор Ж.Айжуу

Хохирогч Ц.Сумъяасүрэн

Хохирогчийн өмгөөлөгч Б.Дагийнамжил

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч З.Алтанцэцэг

Шүүгдэгч С.Урнаа нарыг  оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Дорноговь аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн С.Урнаад холбогдох эрүүгийн 1719000380025 дугаартай хэргийг 2017 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүлээн авч  хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1971 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр Сайншанд суманд -өрсөн, 46 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, хүний хиймэл шүдний техникч мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл 1, Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 5- В тоотод оршин суудаг, 2003 оны 04 дүгээр сарын 24-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн -усгай ангийн 175 дугаар зүйлийн 175.1 дэх хэсэгт зааснаар хөдөлмөрийн хөлсний лоод хэмжээг 100 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний буюу 2.475.000 төгрөгөөр торгох ялаар, 2007 оны 06 дугаар сарын 04-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 230 дугаар зүйлийн 230.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, шүүхээс биечлэн эдлүүлэх шаардлагагүй гэж үзэж 2 жилийн хугацаагаар тэнсэн хянан харгалзах хугацаа тогтоох байсан, Боржигин овогт Сүрэндуламын Урнаа / ЕЭ71091662 /

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтээр/

Шүүгдэгч С.Урнаа нь 2017 оны 08 дугаар сарын 07-ны өдөр Сайншанд сумын 3 дугаар багийн нутагт буюу Сайншанд сумын Засаг даргын тамгын газрын үүдэнд хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн толгойн тус газар нь цохиж, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

   Шүүхийн хэлэлцүүлэгт  дараахь нотлох баримтыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч С.Урнаа шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Би гэрээсээ 10 цаг өнгөрч байхад гарсан. Тэгээд 08 дугаар сарын 07-ны өдөр 10 цаг өнгөрч байхад сумын Тамгын газарт байрлах Татварын газарт очиж цэнхэр дэвтэр нээлгэснээ хаалгах гэж ороод Ц.Сумъяасүрэнтэй шууд таарсан. Тэгээд сайн уу гээд мэндэлсэн. Тэгтэл Сумъяасүрэн намайг гаръя гэсэн юм. Тэгээд гараад машинд нь суухад шууд хөдөлсөн. Хөдлөөд цагдаагийн урдуур ороод Анагаахын сургуулийн урд очоод нэг хүн рүү залгасан. Тэгсэн тэр хүн нь байхгүй байна гэж хэлсэн бололтой хүрээд ир гэж хэлсэн. Би эгчийгээ гараад ир гэж хэлж байна гэж бодсон. Та ямар ч байсан хүрээд ир би С.Урнааг дагуулаад очиж байна гэж хэлсэн. Тэгээд байдал бишдэж байна гэж бодоод шууд Цагдаа дуудсан чинь чи “Замураа” гэж өөрийгөө хэлэхгүй юу гэж хэлсэн. Тэгвэл чи өөрөө хэлчих гэрийнхээ хаягийг өгчих гэж хэлсэн чинь миний гар утсыг булаагаад авсан. Тэгээд Цагдаа руу залгаж байхад цагдаа утсаа аваад та хаягаа хэл гэж хэлсэн тэгэхээр нь хаана байгаагаа сайн мэдэхгүй байсан учраас уурын зуухны хойд талын эгнээнд байна гэж хэлсэн. Цагаан портер гараад ирэхээр нь бөөнөөрөө ирж байна гэж айгаад машинаас буугаад алхаад цагдаа дээр ирсэн чинь миний утсыг Цагдаагийн жижүүр дээр үлдээсэн байсан. Би хүний утсаар яахав дээ гээд нэг эмэгтэй утсыг үлдээгээд шүүх эмнэлгээр явна гэж хэлээд яваад өгсөн гэж надад хэлсэн гэсэн мэдүүлэг,  

Хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: 2017 оны 08 дугаар сарын 07-ны өдөр би Газрын албан дээр очиж кадастрын зураг авах гэж явж байсан. Тэгтэл газрын албаны хүн та цайны цагийн дараа хүрээд ир гэсэн. Тэгээд тэндээс гараад явж байсан чинь С.Урнаа намайг харчихаад өөдөөс ирсэн. Би хараагүй юм шиг яваад машинд суусан. Би түүнийг арай машинд суучихгүй байлгүй дээ гэж бодоод машиндаа суутал хүү Манлайгийн араас зэрэг хаалга татаад суусан. Чи яах гэж байгаа юм гэхэд чамтай юм ярих гэж байна гэж хэлсэн. Би буу гэсэн чинь буухгүй гэсэн. Чи Ууганбаярыг алсан заяагүй амьтан гэж хэлсэн. Тэгж хэлж байхад нь манай хүүхэд гайхаад байсан. Би аргаа ядаад эгч рүүгээ ярьсан. С.Урнаа машинд суучихаад буухгүй байна гэхэд яагаад байгаа хүн бэ хүрээд ир гэж хэлсэн. Тэгээд би хөдөлж явсан чинь ханилсан ханиа алсан цагдаад хэлнэ, би гэрчилнэ гэж хэлсэн. Би цагдаа руу явж байгаа юм шиг явж байгаад эгч рүү хүрээд очсон. 00-48 намайг алах гээд явж байна гэж цагдаад хэлээд байсан. Чи хаягаа хэл гээд утсаа дөхүүлэхэд нь би өрөөсөн гараараа цохих гэж байгаад утсыг нь өвөр дээрээ унагаасан. Тэгсэн утас аваад ир пизда минь гээд дахиад цохьсон. Эгчийн хүүхдүүд, хүмүүс гарч ирээд юу болоод байгаан гэж хэлсэн. Энэ хүн хашаа тойроод зугатаагаад яваад өгсөн. Манай эгч хойноос ирээд хөөе яагаад байгаан гэж хэлэхэд та нар муусайн алуурчид гэж хэлсэн. Хүүгээ хөтлөөд цагдаа дээр очсон. Тэгээд гар утсыг нь үлдээгээд явсан. Хүүгээ айлд үлдээчихээд би эмнэлэг рүү явсан. Тэгээд би гомдлоо гаргаад цагдаа дээр очсон. Би гомдолтой энэ хүн миний биед байнга гар хүрч байдаг. 96000 төгрөгийн тархины эм тариа авсан. Замын-Үүд сум руу шүүх эмнэлэгт үзүүл гээд цагдаа хэлэхээр нь би явсан. Энэ хүн 2013 оноос миний биед байнга бага хэмжээгээр гэмтэл учруулдаг гэсэн мэдүүлэг,

Шүүгдэгч С.Урнаагийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн: Сумъяасүрэн намайг машиндаа суулгаад хэл амаар доромжилсон, заналхийлсэн. Машин дотор миний утсыг булааж авсан. Тамгын газрын үүдэнд ямар ч зодоон цохион хийгээгүй байхад намайг  хэл амаар доромжилж гүтгэдэг. Надад Сумъяасүрэнг зодож цохьсон асуудал байхгүй гэсэн мэдүүлэг / хх-ийн 47 дугаар хуудас / ,

Дорноговь аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн 268 дугаартай: Ц.Сумъяасүрэнгийн биед тархи доргилт гэмтэл тогтоогдлоо. Учирсан гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 13 дугаар хуудас/,

Хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...Тамгын газрын үүднээс хөдлөөд явсан чинь Урнаа өөрийнхөө барьж байсан гар утсаараа миний зүүн чихний ард нэг удаа цохихоор нь гар утсыг нь булааж авсан чинь дахиад гараараа толгой руу цохиж авсан. ...тухайн үед би 7 настай хүү Манлайбаярын хамт явсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 20-26 дугаар хуудас/,

Насанд хүрээгүй гэрч С.Манлайбаярын мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...тэр хүнийг ээж машинаас буу гэж олон удаа хэлэхэд тэр машинаас буухгүй байхаар нь ээж машинаа асуугаад хөдлөөд явсан. Тэгээд ээжийг машинаа бариад явж байхад нь Урнаа гэдэг хүн аймаар том цагаан утас гаргаж ирээд ээжийн зүүн чихний ард талд утсаар нэг удаа, дараа нь гараараа нэг удаа цохиж авсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 33-34 дүгээр хуудас/,

Шинжээч Э.Анхбаярын мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...уг тархи доргилт гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 35-36 дугаар хуудас/

 

          Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх 60/ зэргийг шинжлэн судлав.

 

          Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

 Шүүгдэгч С.Урнаа нь 2017 оны 08 дугаар сарын 07-ны өдөр Сайншанд сумын нутагт хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн автомашин дотор хохирогчтой маргалдаж түүний толгойн тус газар нь гар болон гар утсаар цохиж эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан болох нь хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлэгдсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй нотлох баримтууд болох Хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: .... Тэгээд тэндээс гараад явж байсан чинь С.Урнаа намайг харчихаад өөдөөс ирсэн. Би хараагүй юм шиг яваад машинд суусан. Би буу гэсэн чинь буухгүй гэсэн. Чи Ууганбаярыг алсан заяагүй амьтан гэж хэлсэн. ... Чи хаягаа хэл гээд утсаа дөхүүлэхэд нь би өрөөсөн гараараа цохих гэж байгаад утсыг нь өвөр дээрээ унагаасан. Тэгсэн утас аваад ир пизда минь гээд дахиад цохьсон. Эгчийн хүүхдүүд, хүмүүс гарч ирээд юу болоод байгаан гэж хэлсэн. Энэ хүн хашаа тойроод зугатаагаад яваад өгсөн. гэсэн мэдүүлэг, Шүүгдэгч С.Урнаагийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн: Сумъяасүрэн намайг машиндаа суулгаад хэл амаар доромжилсон, заналхийлсэн. Машин дотор миний утсыг булааж авсан. гэсэн мэдүүлэг, Дорноговь аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн 268 дугаартай: Ц.Сумъяасүрэнгийн биед тархи доргилт гэмтэл тогтоогдлоо. Учирсан гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэсэн дүгнэлт, Хохирогч Ц.Сумъяасүрэнгийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...Тамгын газрын үүднээс хөдлөөд явсан чинь Урнаа өөрийнхөө барьж байсан гар утсаараа миний зүүн чихний ард нэг удаа цохихоор нь гар утсыг нь булааж авсан чинь дахиад гараараа толгой руу цохиж авсан. ...тухайн үед би 7 настай хүү Манлайбаярын хамт явсан” гэсэн мэдүүлэг, Өсвөр насны гэрч С.Манлайбаярын мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...тэр хүнийг ээж машинаас буу гэж олон удаа хэлэхэд тэр машинаас буухгүй байхаар нь ээж машинаа асуугаад хөдлөөд явсан. Тэгээд ээжийг машинаа бариад явж байхад нь Урнаа гэдэг хүн аймаар том цагаан утас гаргаж ирээд ээжийн зүүн чихний ард талд утсаар нэг удаа, дараа нь гараараа нэг удаа цохиж авсан” гэсэн мэдүүлэг, Шинжээч Э.Анхбаярын мөрдөн байцаалтанд өгсөн: “...уг тархи доргилт гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой...” гэсэн мэдүүлэг  зэргээр тогтоогдож байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгч С.Урнаа шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: ...Би Сумьяасүрэнтэй машин дотор маргалдсан болохоос түүнийг цохиогүй. Утсаар яриулах гээд утсаа унагаасан гэсэн мэдүүлэг нь хэрэгт авагдсан хохирогч болон түүний хүү өсвөр насны гэрч С.Манлайбаярын мэдүүлэг , шинжээчийн дүгнэлтээр үгүйсгэгдэж байна гэж шүүх шийдвэрлэлээ.

 

            Иймд шүүгдэгч Боржигин овогт Сүрэндуламын Урнааг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгч С.Урнаагаас ‎эмчилгээний зардал болох 96150 төгрөгийг гаргуулан хохирогч Ц.Сумъяасүрэнд олгож, хохирогчийн тээврийн хэрэгслээр зорчсон төлбөр болох 36500 төгрөгийн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй байна.

 

Шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

Шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлыг ял шийтгэл хөнгөрүүлэх нөхцөлд тооцлоо.

 

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлийн 4, 37.1 дүгээр зүйлүүдийг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Боржигин овогт Сүрэндуламын Урнааг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

           2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх зааснаар шүүгдэгч С.Урнааг 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Урнаа нь 500000 төгрөгийн торгох ялыг 1 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь тогтоосон хугацаанд торгох ялыг биелүүлээгүй бол биелүүлээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

5. Шүүгдэгч С.Урнаа нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн зүйлгүй түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд хураагдаж ирээгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Урнаагаас 96150 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ц.Сумъяасүрэнд олгож, хохирогчийн 36500 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч  С.Урнаад авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтгэх тогтоол гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дорноговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

                ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                Х.ГАНБОЛД