77104949 [email protected]
Шийдвэрийн мэдээлэл
Шүүх Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч Ганбатын Ариунаа
Хэргийн индекс 102/2024/01400/И
Дугаар 102/ШШ2024/02056
Огноо 2024-04-18
Маргааны төрөл Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн маргаан,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Төмөрбаатар Бадрах     
Дугаар: 210/МА2024/01185   
Огноо: 2024-06-03     
 
 

Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2024 оны 04 сарын 18 өдөр

Дугаар 102/ШШ2024/02056

 
 

 

 

 

2024*******оны*******04*******сарын*******18*******өдөр*******

Дугаар*******102/ШШ2024/02056

Улаанбаатар*******хот

МОНГОЛ*******УЛСЫН*******НЭРИЙН*******ӨМНӨӨС

 

Баянгол*******дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгч*******Г.Ариунаа*******даргалж,*******шүүх*******хуралдааны*******танхимдхийсэн*******хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч*******Чингэлтэй*******дүүрэг,*******6*******дугаар*******хороо,*******Г.Бумцэндийн*******гудамж,*******өөрийн*******байранд*******байрлах*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******НДГ*******нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч*******Баянгол*******дүүрэг,*******20*******дугаар*******хороо,*******Үйлдвэрийн*******бүс,*******өөрийн*******байранд*******байрлах*******М.М ХХК-д*******холбогдох*******

Нэхэмжлэлийн*******шаардлага:*******Нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******505.682.426*******төгрөгийг*******гаргуулах*******тухай*******нэхэмжлэлийг*******2024*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******20-ны*******өдөр*******хүлээн*******авч*******хянан*******хэлэлцэв.

Шүүх*******хуралдаанд*******оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Э,*******В.Э

Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******С.Б,*******Н.А

Хариуцагчийн*******өмгөөлөгч*******Н.А

Шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга*******Б.А 

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

1.Нэхэмжлэгч*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******нийгмийн*******даатгалын*******газар,*******хариуцагч*******М.М ХХК-д*******холбогдуулан*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******505.682.426*******төгрөгийг*******гаргуулах*******нэхэмжлэлийг*******гаргажээ.

2.Нэхэмжлэгч*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаа*******дараахь*******байдлаар*******тодорхойлж*******байна.*******Үүнд:

 

3.Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Э шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******

3.1.Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******21*******дүгээр*******зүйлийн*******21.1*******дэх*******хэсэгт*******ажил*******олгогч*******даатгуулагчийн*******цалин*******хөлс,*******түүнтэй*******адилтгах*******орлогоос*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******сар*******бүр*******тооцон*******суутгаж,*******ажил*******олгогчийн*******цалин*******хөлсний*******сан,*******түүнтэй*******адилтгах*******орлогоос*******тооцсон*******шимтгэлийн*******хамт*******тухайн*******сард*******багтаан*******нийгмийн*******даатгалын*******санд*******төлнө,*******32*******дугаар*******зүйлийн*******32.2.2*******дахь*******хэсэгт*******орон*******тоо*******болон*******цалин*******хөлсний*******сан,*******түүнтэй*******адилтгах*******орлогын*******бүрэлдэхүүнийг*******үнэн*******зөв*******тодорхойлж,*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******энэ*******хуулиар*******тогтоосон*******хувь*******хэмжээгээр*******ногдуулж,*******сар*******бүр*******нийгмийн*******даатгалын*******санд*******төлөх*******үүрэгтэй*******гэж*******заасан.*******Ингээд*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******30-ны*******өдрийн*******байдлаар*******2022*******оны*******05*******дугаар*******сараас*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******30-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******төлбөл*******зохих*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******дутуу*******төлсний*******улмаас*******352.172.022*******төгрөг,*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.1.2*******дахь*******хэсэгт*******төлбөл*******зохих*******шимтгэлийн*******уг*******шимтгэлийн*******зүгээс*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******хоног*******тутамд*******0.3*******хувийн*******алданги*******тооцно.*******Алдангийн*******хэмжээ*******нь*******төлбөр*******зохих*******шимтгэлийн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******50*******хувиас*******хэтрэхгүй*******байна*******гэж*******зааснаар*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******алданги*******154.510.400*******төгрөг*******нийт*******505.682.426*******төгрөгийг*******М.М*******ХХК-аас*******гаргуулж*******өгнө*******үү,*******гэжээ.

 

3.1.2.Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******В.Э*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******

3.1.3.Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулиар*******нийгмийн*******даатгалын*******байцаагч*******38*******дугаар*******зүйлийн*******38.10.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******тухайн*******байгууллагатай*******харьцаж*******аж*******ахуйн*******нэгж,*******байгууллагынхаа*******манайд*******бүртгэлтэй*******дансны*******зарлагын*******гүйлгээг*******албан*******бичиг*******явуулж*******зогсоож,*******үл*******маргах*******журмаар*******албан*******бичгээр*******хүргүүлсэн.*******Нийгмийн*******даатгалын*******байцаагч*******энэ*******эрх*******үүргийнхээ*******дагуу*******үүргийг*******хэрэгжүүлсэн.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлд*******заасан*******хариуцлагыг*******ногдуулсан.*******Тухайн*******аж*******ахуйн*******нэгж,*******байгууллага*******хуульд*******зааснаар*******ажил*******олгогч,*******ажилтан*******авсан*******тохиолдолд*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хууль*******тогтоомжид*******зааснаар*******төлөх*******ёстой.*******Нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлөөгүй*******тохиолдолд*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.1.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******тогтоосон*******зөрчлийн*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлэх,*******хугацааг*******хэтрүүлсэн*******хоног*******тутамд*******0.3*******хувийн*******алданги*******тооцож,*******алдангийн*******хэмжээ*******шимтгэлийн*******50*******хувиас*******хэтрэхгүй*******байна*******гэх*******заалтыг*******үндэслэж*******алданги*******ногдуулсан.*******Мөн*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.7*******дахь*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******хууль*******тогтоомж*******зөрчигчид*******алданги,*******торгууль,*******торгох*******шийтгэл*******ногдуулсан*******тохиолдолд*******тусгай*******зөрчлийг*******арилгах,*******бусдад*******учруулсан*******хохирлыг*******нөхөн*******төлөх,*******хариуцлагаас*******чөлөөлөх*******үндэслэл*******болохгүй*******гэж*******заасан.*******Түүнчлэн*******тухайн*******аж*******ахуйн*******нэгж,*******албан*******байгууллага*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******ерөнхий*******хуульд*******зааснаар*******цаг*******хугацаандаа*******сар*******бүр*******ажилладаг*******ажилтныхаа*******тайлан*******мэдээг*******ирүүлээд*******тухайн*******тайлан*******мэдээгээр*******ирүүлсэн*******мөнгөн*******дүнд*******нийгмийн*******даатгалд*******шимтгэл*******төлөөгүй*******тохиолдолд*******алданги*******тооцсон.*******Энэ*******тооцсон*******алдангиас*******нийгмийн*******даатгалын*******байгууллага*******төрийн*******эрх*******бүхий*******байгууллага*******хэрэгжүүлэгч*******агентлаг*******өөрөө*******чөлөөлөх*******хууль*******зүйн*******үндэслэлгүй*******тул*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөөгүй*******өдрийн*******үнийн*******дүнгээс*******хамаараад*******алданги*******ногдуулсан.*******Хариуцагч*******1994*******оны*******хууль*******яриад*******байна.*******2024*******оноос*******мөрдөгдөж*******эхэлсэн*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль*******тогтоомжийн*******дагуу*******алданги*******ногдуулсан.*******Мөн*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйл*******буюу*******нийгмийн*******даатгалын*******сангийн*******орлогыг*******тайлбартаа*******дурдаж*******байна.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.1*******дэх*******хэсэгт*******даатгуулагчийн*******төлсөн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******11.1.2*******дахь*******хэсэгт*******ажил*******олгогчоос*******өгсөн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******гээд*******заасан.*******Үүнээс*******нийгмийн*******даатгалын*******сан*******өөрөө*******бүрэлдэж*******байгаа*******учраас*******ажил*******олгогч*******ажилтан*******авсан*******тохиолдолд*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******хуулиар*******төлөх*******үүрэгтэй.*******Түүнчлэн*******хариуцагч*******хяналт*******шалгалт*******хийгээгүй,*******акт*******тогтоогоогүй*******байж*******алданги*******тооцлоо*******гэх*******тайлбарыг*******гаргаж*******байна.*******Төрийн*******хяналт*******шалгалтын*******тухай*******хууль*******гэж*******байдаг.*******Уг*******хуульд*******төлөвлөгөөт*******болон*******төлөвлөгөөт*******бус*******гэх*******хоёр*******төрлийн*******шалгалт*******бий.*******Төлөвлөгөөт*******шалгалт*******гэдэг*******төрийн*******захиргааны*******байгууллага*******болон*******аж*******ахуй*******нэгж*******байгууллагын*******тухайн*******жилдээ*******төсөвлөж*******баталсан*******аж*******ахуй*******нэгж*******дээр*******хяналт*******шалгалтаар*******очиж*******Нийгмийн*******даатгалын*******хууль,*******бусад*******хууль*******тогтоомжийг*******хууль*******зөрчсөн*******тохиолдолд*******төлөвлөгөөт*******шалгалтаар*******шалгалт*******хийж*******акт*******тогтоодог.*******Төлөвлөгөөт*******бус*******шалгалт*******гэдэг*******иргэд*******даатгуулагч*******болон*******аж*******ахуй*******нэгж*******байгууллагаас*******тухайн*******байгууллага*******дээр*******ирсэн*******өргөдөл,*******гомдлоор*******шалгадаг.*******Энэ*******тохиолдолд*******байцаагч*******акт*******тогтоож*******актын*******дагуу*******хуулийн*******хариуцлага*******хүлээлгэнэ.*******Мөн*******алдангийг*******буруу*******тооцсон*******тохиолдолд*******байцаагч*******өөрөө*******хариуцлага*******хүлээнэ*******гэх*******хуулийн*******заалт*******яриад*******байх*******шиг*******байна.*******Хариуцагч*******нэгэнт*******үндсэн*******төлбөрөө*******хүлээн*******зөвшөөрөөд*******алданги*******дээр*******тооцоо*******нийлээд*******М.М*******ХХК-ийн*******нягтлан*******бодогч*******ирж*******50*******хувиас*******хэтрүүлэхгүй*******байна*******гэсний*******дагуу*******үндсэн*******төлбөрийн*******50*******хувиас*******хэтрүүлэхгүй*******алданги*******ногдуулсан*******асуудал.*******Түүнээс*******биш*******танайх*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөөгүйгээс*******үүссэн*******тооцооны*******алдаа*******юмуу*******ямар*******нэгэн*******байдлаар*******улсын*******байцаагчийн*******алдаанаас*******болж*******алданги*******үүсээд*******гарч*******ирсэн*******зүйл*******биш.*******Жишээ*******дурдахад*******Нийгмийн*******даатгалын*******хууль,*******тэтгэвэр,*******тэтгэмжийн*******тухай*******хуульд*******тухайн*******улсын*******байцаагч*******даатгуулагчийн*******жилийг*******буруу*******тогтоож,*******буруу*******тэтгэвэр*******тогтоосон*******тохиолдолд*******тэр*******нь*******хуулийн*******хариуцлага*******болно.*******Харин*******алдангитай*******холбоотой*******асуудалд*******Нийгмийн*******даатгалын*******тухай*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.1*******дэх*******хэсэгт*******заасны*******дагуу*******ажил*******олгогч*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлээ*******төлөөгүй*******бол*******0.3*******хувиар*******тооцоод*******50*******хувиас*******хэтрүүлэхгүй*******байна*******гэж*******заасны*******дагуу*******бид*******хуульд*******заасан*******алдангийг*******шаардсан.*******Энэ*******тохиолдолд*******заавал*******акт*******тавих*******шаардлагагүй.*******Учир*******нь*******нийгмийн*******даатгалын*******байгууллага*******Төрийн*******хяналт*******шалгалтын*******тухай*******хуульд*******зааснаар*******төлөвлөгөөт*******хяналт*******шалгалт*******ороогүй,*******ямар*******нэгэн*******иргэд,*******даатгуулагч*******болон*******аж*******ахуй*******нэгж*******байгууллага,*******хуулийн*******этгээдүүдээс*******шалгалт*******оруулаа*******гэх*******хүсэлт,*******өргөдөл*******ирээгүй*******учраас*******Төрийн*******хяналт*******шалгалтын*******тухай*******хуульд*******зааснаар*******хариуцагч*******байгууллагад*******нийгмийн*******даатгалын*******байгууллагаас*******ямар*******ч*******шалгалт*******ороогүй*******тул*******М.М*******ХХК-д*******зөрчил*******илрээгүй.*******Зөрчил*******илэрсэн*******тохиолдолд*******бид*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******тавиад*******актын*******өр*******төлбөрийг*******барагдуулах*******тусдаа*******хуулийн*******зохицуулалттай.*******Энэ*******хэрэг*******маргааны*******асуудал*******бол*******зөвхөн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******авлагатай*******буюу*******танай*******байгууллага*******ажилтан*******аваад*******тухайн*******ажилтныхаа*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******төлбөрийг*******төлөөгүйгээс*******үүссэн*******маргаан.*******Хариуцагч*******Иргэний*******хуулийн*******харьяаллыг*******хэрэгт*******дурдаад*******байх*******шиг*******байна.*******Өөрөөр*******хэлбэл*******Зөрчлийн*******хуулийг*******энэ*******маргаанд*******оруулж*******ирээд*******байна.*******Энэ*******маргаан*******бол*******Зөрчлийн*******хуулиар*******зохицуулагдаагүй.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль*******болон*******Иргэний*******хуулиар*******зохицуулагдах*******маргаан.*******Нийгмийн*******даатгалын*******өр*******төлбөртэй*******холбоотой*******маргаан*******иргэний*******шүүхийн*******харьяалал*******болно.*******Иймд*******харьяаллын*******бус*******гэж*******маргаж*******болохгүй.*******Мөрдөгдөж*******байгаа*******хуулийг*******бид*******тайлбарлаж*******байна.*******Хариуцагчийн*******дурдсан*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******20*******дугаар*******зүйлийн*******20.1.1*******дэх*******хэсэгт*******хамаарна*******гээд*******байгаа*******маргаанд*******тайлбар*******хэлэхэд*******тус*******хууль*******саяхан*******хүчингүй*******болсон.*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.17.3*******дахь*******хэсэгт*******албан*******тушаалтныг*******зөрчил*******гаргасан*******бол*******200.000*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******торгууль,*******байгууллага*******бол*******2.000*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******торгууль*******ногдуулна*******гээд*******тайлбар*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалд*******байгаа*******хуулийг*******оруулаад*******байна.*******Тайлбар*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлээ*******төлөөгүй*******бол*******нийгмийн*******даатгалын*******тухай*******хуульд*******заасан*******алдангийг*******шүүхээр*******явуулж*******маргаж*******авна*******гэдгийг*******хуульчилсан.*******Энэ*******хоёр*******ижил*******асуудал.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрөөс*******мөрдөж*******эхэлсэн*******хуульд*******та*******нар*******төлөх*******ёстой*******төлөхгүй*******тохиолдолд*******алданги*******ногдуулах*******ёстой*******гэж*******заасан.*******Хариуцагч*******хуулиар*******тогтоосон*******үүргээ*******биелүүлэх*******ёстой*******бөгөөд*******биелүүлээгүй*******бол*******хариуцлагатай*******шүү*******гэдгийг*******оруулсан.*******Түүнээс*******биш*******Зөрчлийн*******хууль*******болон*******хүчингүй*******болсон*******хууль*******руу*******оруулж*******заавал*******акт*******тавих*******ёстой*******байсан*******гэх*******байдлаар*******хандах*******ёсгүй.*******Акт*******гэдэг*******нь*******Төрийн*******хяналт*******шалгалтын*******тухай*******хуульд*******тусгайлан*******заасан*******зохицуулалт.*******Мөн*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.7*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******хариуцагч*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөөгүйгээс*******алданги,*******торгуулиас*******чөлөөлөх*******эрх*******мэдэл,*******зохицуулалт*******бидэнд*******байхгүй,*******гэжээ.

 

4.Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Н.А*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******

4.1.Хариуцагч*******М.М*******ХХК-ийн*******зүгээс*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******Нийгмийн*******даатгалын*******хэлтсийн*******гаргасан*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******алданги*******тооцсон*******153.510.400*******төгрөгийг*******хууль*******зүйн*******үндэслэлгүй,*******хууль*******бусаар*******нэхэмжилж*******байгаа*******гэж*******үзээд*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй.*******Алдангийн*******шаардлагын*******тухайд*******иргэний*******хэргийн*******шүүхэд*******шаардлага*******гарах*******эрхгүй*******бөгөөд*******хэргийн*******харьяалал*******зөрчиж*******байна.*******Нэхэмжлэлийн*******үндэслэлийг*******харахад*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******НДХ*******2022*******оны*******05*******дугаар*******сараас*******эхлээд*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******31-ний*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******дутуу*******төлсөн*******төлбөр*******түүнээс*******бодогдсон*******алдангийг*******шаардсан.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрөөс*******эхлээд*******шинэчлэн*******батлагдаад*******үйлчилж*******байна.*******Гэвч*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******үндэслэл,*******үйл*******баримт*******хуучин*******хуулийн*******үйлчлэлийн*******цаг*******хугацаанд*******хамаарч*******байгаа*******учраас*******хуучин*******хуулийн*******цаг*******хугацаанд*******алданги*******тооцохыг*******ямар*******журмаар*******тооцдог*******байсан*******болон*******иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******шийдвэрлэх*******маргаан*******мөн*******эсэхийг*******шүүхийн*******зүгээс*******дүгнэлт*******хийх*******шаардлагатай*******байна.*******Хуучин*******1994*******онд*******батлагдсан*******Нийгмийн*******даатгалын*******тухай*******хуульд*******алданги*******тооцохыг*******тодорхой*******заасан.*******Тус*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.1.4*******дэх*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******сан*******ямар*******эх*******үүсвэрээс*******бүрдэх*******талаар*******дурдаад,*******6*******эх*******үүсвэрээр*******бүрдэхээр*******хуульчилсан.*******Нийгмийн*******даатгалын*******тухай*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.1.4*******дэх*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөх*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******алданги*******нийгмийн*******даатгалын*******сангийн*******хөрөнгийн*******нэг*******эх*******үүсвэрийг*******бүрдүүлэх*******салбар*******байна*******гэдгийг*******зааж*******өгсөн.*******Түүнчлэн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөгч*******байгууллага*******хуульд*******заасан*******хугацаанд*******татвар*******буюу*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлөх*******үүрэгтэй*******талаар*******холбогдох*******хуульд*******зохицуулсан.*******Нийгмийн*******даатгалын*******тухай*******хуучин*******хуулийн*******20*******дугаар*******зүйлд*******хууль*******тогтоомж*******зөрчигчид*******хүлээлгэх*******хариуцлагын*******талаарх*******эрх*******зүйн*******зохицуулалтуудыг*******заасан.*******1991*******онд*******батлагдсан*******хуульд*******2020*******оны*******01*******дүгээр*******сард*******нэмэлт*******өөрчлөлт*******бий.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль*******тогтоож*******зөрчсөн*******этгээдэд*******алданги*******оногдуулах*******асуудлыг*******хуулийн*******нэмэлт*******өөрчлөлтөөр*******зохицуулсан.*******Гэтэл*******алданги*******тодорхой*******хэдэн*******хувь*******байдаг*******гэдэг*******асуудлыг*******нарийвчлан*******зохицуулаагүй.*******Харин*******20*******дугаар*******зүйлийн*******20.4,*******20.5*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******заалтуудаар*******хууль*******зөрчсөн*******хүн*******болгон*******этгээдэд*******холбогдох*******хуулийн*******хариуцлагыг*******Эрүүгийн*******хууль*******эсвэл*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулиар*******зохицуулна*******гэж*******тодорхойлсон.*******Манай*******тохиолдолд*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.17.3*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөгч*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******эрх*******бүхий*******байгууллагад*******тогтоосон*******хугацаанд*******төлөөгүй*******байх*******юм*******бол*******учруулсан*******хохирол,*******нөхөн*******төлбөрийг*******гаргуулаад*******хүнийг*******50*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******төгрөгөөр*******торгоно*******гэж*******заасан*******байдаг.*******Дээрх*******хуулийн*******тайлбар*******хэсэгт*******энэ*******зүйлийн*******3*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хуульд*******заасан*******хугацаанд*******төлөөгүй*******бол*******шимтгэлийн*******дүнгээс*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******хоног*******тутамд*******0.3*******хувьтай*******тэнцэх*******хэмжээний*******алданги*******тооцох*******ба*******алдангийн*******хэмжээнд*******төлбөл*******зохих*******нийт*******шимтгэлийн*******50*******хувиас*******хэтрэхгүй*******байна*******гэх*******хуулийн*******заалтыг*******оруулсан.*******Үүнээс*******үзэхэд*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулиар*******алдангийг*******яаж*******шаардах*******журмыг*******нарийн*******зохицуулаагүй.*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.17.3*******дахь*******хэсгээр*******хуульд*******заасан*******хугацаанд*******үүргээ*******гүйцэтгээгүй*******хүн,*******хуулийн*******этгээдэд*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******дүнгээс*******0.3*******хувиар*******алданги*******тооцно*******гэх*******хуулийн*******нарийвчилсан*******зохицуулалтыг*******хууль*******тогтоогч*******оруулсан.*******Энэ*******тохиолдолд*******үүсээд*******байгаа*******асуудал*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******холбогдох*******заалтад*******хамаарч*******байгаа*******учраас*******Иргэний*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулиар*******зохицуулагдах*******асуудал*******биш.*******Зөрчил*******шалган*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******тусгай*******ангиар*******буюу*******бие*******даасан*******хуулиар*******зохицуулагдах*******асуудал.*******Зөрчил*******шалган*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******1*******дүгээр*******зүйлийн*******1.8*******дахь*******хэсэгт*******зөрчил*******шалган*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******харьяаллыг*******тогтоосон.*******Уг*******хуулийн*******6*******дугаар*******зүйлийн*******6.15*******дахь*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******байцаагч*******Зөрчлийн*******тухай*******хуулийн*******10*******дугаар*******зүйлийн*******10.17,*******15*******дугаар*******зүйлийн*******15.2.1*******дэх*******хэсэгт*******заасан*******зөрчлийг*******шалгах*******эрх*******олгосон.*******Хариуцагч*******хуулийн*******этгээдийн*******шимтгэл*******төлөх*******үүрэгт*******ногдуулах*******алдангийг*******шийдвэрлэх*******харьяаллын*******хуулиар*******тусгайлан*******зохицуулсан*******учраас*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаар*******алдангид*******холбогдох*******хэсгийг*******хэргийн*******харьяалал*******зөрчсөн*******үндэслэлээр*******шүүхээс*******хэрэгсэхгүй*******болгох*******боломжтой*******гэж*******үзээд*******алданги*******шаардсан*******шаардлагын*******тухайд*******хэргийн*******харьяалал*******зөрчигдөж*******байгаа*******учраас*******хүлээн*******зөвшөөрөхүй*******байна.*******Мөн*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******нийгмийн*******даатгалын*******хэлтэс*******буюу*******нэхэмжлэгч*******этгээдэд*******алданги*******тооцох*******хуульд*******заасан*******урьдчилсан*******нөхцөл*******бүрдээгүй*******байна*******гэх*******үндэслэлээр*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******алдангийг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй.*******Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******нар*******тайлбартаа*******хуульд*******заасан*******хугацаанд*******нийгмийн*******даатгалын*******төлбөрөө*******төлөөгүй*******учраас*******бид*******хуулиар*******алданги*******тооцож*******авах*******эрхтэй*******гэж*******дурдсан.*******Гэвч*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрөөс*******эхлээд*******шинээр*******үйлчилж*******байгаа*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль,*******эдгээр*******хуулийн*******үйлчлэлтэй*******холбоотойгоор*******Засгийн*******газраас*******баталсан*******тогтоол,*******тогтоолын*******хавсралтаар*******батлагдсан*******нийгмийн*******даатгалын*******байцаагчийн*******дүрэм*******гэж*******байдаг.*******Нэхэмжлэгч*******өнөөдрийн*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцож*******байгаа*******нийгмийн*******даатгалын*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******буюу*******байцаагчаар*******ажилладаг*******эдгээр*******хүмүүстэй*******алданги*******тооцохын*******тулд*******тухайн*******байгууллагын*******зүгээс*******ямар*******үйл*******ажиллагаа,*******үйлдлийг*******хийх*******ёстой*******талаар*******өөрсдөө*******тодорхой*******мэдэж*******байгаа.*******Хавтаст*******хэргийн*******материалд*******байгаа*******холбогдох*******баримтаар*******хуульд*******заасан*******урьдчилсан*******ажиллагаа*******хийгдээгүй*******нь*******тодорхой*******харагддаг.*******Үүнээс*******үзэхэд*******хуучин*******1996*******онд*******батлагдсан*******нийгмийн*******даатгалын*******хуулийг*******дахин*******ярих*******шаардлага*******үүснэ.*******Алданги*******тооцох*******урьдчилсан*******нөхцөл*******байдал*******үүсээгүй.*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрөөс*******үйлчилж*******эхэлсэн*******шинэ*******хуулиар*******бас*******эрх*******зүйн*******урьдчилсан*******нөхцөл*******үүсээгүй*******байна.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.1*******дэх*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******орлогыг*******ямар*******эх*******үүсвэрээс*******бүрдэхийг*******хуульчилсан.*******Тус*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.5*******дахь*******хэсэгт*******хуульд*******ногдсон*******орлого,*******тооцоо,*******алданги,*******торгууль*******байна*******гэдгийг*******тодорхой*******заасан.*******Мөн*******30*******дугаар*******зүйлийн*******30.1*******дэх*******хэсэгт*******доор*******дурдсан*******шимтгэл*******алданги,*******торгуулийг*******шимтгэлийн*******өрд*******тооцно*******гээд*******30.1.2*******дахь*******хэсэгт*******улсын*******байцаагчийн*******актаар*******төлүүлэхээр*******тогтоосон*******төлөгдөөгүй*******нийгмийн*******даатгал*******шимтгэл,*******алданги,*******торгуулийг*******тооцно*******гэж*******заасан.*******Шинээр*******хүчин*******төгөлдөр*******үйлчилж*******байгаа*******тус*******хуулийн*******30*******дугаар*******зүйлийн*******30.1.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******улсын*******байцаагчийн*******актаар*******төлүүлэхээр*******тогтоосон*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******алданги,*******торгууль*******гэж*******заасан.*******Иймд*******алданги*******тооцож*******нэхэмжлэхийн*******тулд*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******үйлдэгдсэн*******байх*******ёстой.*******Гэтэл*******хавтаст*******хэргийн*******материалд*******өнөөдрийг*******хүртэлх*******хугацаанд*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******нийгмийн*******даатгалын*******хэлтсийн*******хавсаргаж*******өгсөн*******баримтаас*******харахад*******акт*******үйлдсэн*******үйл*******баримт*******байхгүй.*******Зөвхөн*******мэдэгдэл*******гэх*******өөрсдийн*******тамга*******тэмдгээр*******баталгаажуулсан*******бичиг*******баримтыг*******хавтаст*******хэрэгт*******гаргаж*******өгсөн*******боловч*******мэдэгдэл*******цаасаар*******үйлдсэн*******бичиг*******баримт*******хуульд*******заасан*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******гэдэг*******эрх*******зүйн*******ач*******холбогдол*******бүхий*******бичиг*******баримтын*******төрөлд*******тооцогдохгүй.*******Энэ*******нь*******тусдаа*******гэдгийг*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******30*******дугаар*******зүйлийн*******30.1.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******тодорхойлогдоно.*******Шинэ*******хууль*******мөрдөгдөж*******эхэлсэнтэй*******холбоотой*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдөр*******Монгол*******улсын*******Засгийн*******газрын*******469*******дугаартай*******Тогтоолын*******нэгдүгээр*******хавсралтаар*******нийгмийн*******даатгалын*******байгууллагын*******дүрэм,*******хоёрдугаар*******хавсралтаар*******нийгмийн*******даатгалын*******улсын*******байцаагчийн*******дүрмийг*******баталсан.*******Нийгмийн*******даатгалын*******улсын*******байцаагчийн*******дүрмийн*******3.5*******дугаар*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******хууль*******тогтоомжийг*******зөрчсөн*******буруутай*******ажил*******олгогч*******холбогдох*******албан*******тушаалтанд*******хариуцан*******төлөх*******шимтгэл,*******алданги,*******торгууль,*******үндэслэлгүй*******илүү*******дутуу*******тогтоож*******төлсөн*******тэтгэвэр,*******тэтгэмж*******зардлын*******төлөлтийг*******шийдвэрлэхдээ*******акт*******үйлдэнэ*******гэж*******заасан.*******Үүнд*******тухайн*******мөрний*******3.6.1-3.6.3*******дахь*******хэсэгт*******акт*******хэлбэрийн*******болон*******агуулгын*******хувьд*******ямар*******хуулийн*******шаардлага*******хангасан*******байх*******талаар*******дэлгэрэнгүй*******хуульчилсан.*******Улсын*******байцаагч*******хуулиар*******алданги*******тооцож*******нэхэмжлэх*******эрхтэй*******боловч*******хуульд*******зааснаар*******алданги*******нэхэмжлэхдээ*******акт*******үйлдсэн*******байна*******гэх*******журмыг*******зөрчсөн.*******Үндсэн*******төлбөрийг*******хариуцагч*******хүлээн*******зөвшөөрч*******байна.*******Алдангийн*******хувьд*******эхлээд*******акт*******үйлдээд*******актаа*******тухайн*******хяналт*******шалгалт*******хийсэн*******гэм*******буруутай*******гэх*******этгээдэд*******танилцуулж,*******холбогдох*******тайлбарыг*******авч*******танилцсан*******этгээд*******энэ*******тохиолдолд*******М.М*******ХХК*******улсын*******байцаагчийн*******акттай*******хуулийн*******хүрээнд*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөгчийн*******эрхэд*******заасны*******дагуу*******эрх*******бүхий*******шалгалтын*******дүн,*******акттай*******танилцаад*******тайлбар*******авах*******эрхтэй.*******Энэ*******эрхийг*******хязгаарлаж*******албан*******ёсоор*******акт*******үйлдэж*******танилцуулаагүй*******боловч*******алданги*******тооцож*******шүүхэд*******нэхэмжилж*******байгаа*******нь*******хуульд*******зүйн*******үндэслэлгүй*******учраас*******тайлбартаа*******хэлсэн*******хоёр*******үндэслэлээр*******нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******алданги*******153.510.400*******төгрөгийг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******тул*******энэ*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******өгнө*******үү,*******гэжээ.

 

4.1.2.Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******С.Б*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******

4.1.3.Манай*******зүгээс*******алданги*******буюу*******хариуцлагын*******асуудалд*******маргаж*******байгаа.*******Алданги*******тооцсон*******тухайд*******урьдчилсан*******ажиллагаа*******хийгдэж*******акт*******үйлдээгүй*******болон*******харьяаллын*******дагуу*******биш*******гэх*******хоёр*******үндэслэлээр*******маргаж*******байна.*******Акт*******тавих*******гол*******шалтгаан*******танай*******байгууллага*******тухайн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хугацаандаа*******төлөөгүй,*******тодорхой*******хэдэн*******төгрөгийн*******төлбөрийн*******үлдэгдэлтэй*******байна.*******Түүнчлэн*******төлөөгүйгээс*******шалтгаалан*******тодорхой*******хэдэн*******хоногоор,*******ийм*******хэмжээний*******алдангийг*******тооцож*******байгаа*******учраас*******төл*******гэх*******албан*******баримт*******бичгийг*******акт*******гэж*******манай*******зүгээс*******үзэж*******байна.*******Хавтаст*******хэргийн*******материалд*******цугларсан*******баримтыг*******нотлох*******баримт*******шинжлэн*******судлах*******үе*******шат*******дээр*******харагдана.*******Нэхэмжлэгч,*******хариуцагчид*******алдангийн*******талаар*******танилцуулсан*******ямар*******нэгэн*******баримт*******бичиг*******байхгүй.*******Шаардлага*******хүргүүлэх*******албан*******бичиг*******өгсөн*******боловч*******алдангийн*******талаар*******зохицуулсан*******буюу*******дүн*******тавьж*******мэдэгдсэн*******зүйлгүй.*******Өөрөөр*******хэлбэл,*******алданги*******ингэж*******тооцогдсон*******гэх*******эрх*******бүхий*******баримт*******бичгийг*******М.М*******ХХК-д*******албан*******ёсоор*******танилцуулаагүй.*******Засгийн*******газрын*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******469*******дугаартай*******Тогтоолоор*******дүрэм*******баталсан.*******Хоёрдугаар*******хавсралтаар*******нийгмийн*******даатгалын*******улсын*******байцаагчийн*******дүрмийг*******баталсан.*******Тус*******дүрмийн*******3*******дахь*******заалтаар*******нийгмийн*******даатгалын*******улсын*******байцаагчийн*******үйлдэх*******баримт*******бичгийг*******тодорхой*******зохицуулсан.*******Үүнд*******нийгмийн*******даатгалын*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******болон*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******барагдуулах*******тухай*******уулзалтын*******тэмдэглэл*******зэрэг*******баримт*******бичгүүдийг*******үйлдэхээр*******зохицуулсан.*******Өөрөөр*******хэлбэл*******тухайн*******өр*******төлбөртэй*******этгээдэд*******хугацаандаа*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******хариуцлагын*******алдангийн*******асуудал*******тооцогдож*******байгаа*******талаар*******уулзалтын*******тэмдэглэл,*******акт*******үйлдэж*******мэдэгдэх*******зохицуулалттай*******байсан*******боловч*******нэхэмжлэгч*******хуульд*******заасан*******урьдчилсан*******шийдвэрлэх*******ажиллагаа*******хийгээгүй.*******Энэ*******ажиллагаа*******хийгдсэний*******дараа*******өр*******төлбөрийг*******эрх*******бүхий*******байгууллагаар*******шийдүүлэх*******дараагийн*******үе*******шат*******бүхий*******ажиллагаа*******явагдах*******ёстой*******гэж*******хариуцагч*******үзэж*******байна.*******Үндсэн*******төлбөрийг*******төлөхийг*******зөвшөөрнө,*******гэжээ.

5.Хавтаст*******хэрэгт*******цугларсан*******нотлох*******баримтууд:

6.Нэхэмжлэгчээс*******хуулийн*******этгээдийн*******улсын*******бүртгэлийн*******гэрчилгээ,*******М.М*******ХХК-ийн*******улсын*******бүртгэлийн*******гэрчилгээ,*******ажил*******олгогчийн*******мэдээлэл,**************ХХК-ийн*******нийгмийн*******даатгал*******шимтгэл*******төлөлтийн*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******тайлан,*******М.М*******ХХК-д*******ажиллаж*******буй*******даатгуулагчдын*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******ногдуулалт,*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******НДГ-ын 2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******00000000*******дугаартай*******Улсын*******байцаагчийн*******албан*******шаардлага,*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******нийгмийн*******даатгалын*******газрын*******2022*******оны*******11*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрийн*******464*******дугаартай*******Албан*******бичиг,*******дансны*******зарлагын*******гүйлгээг*******зогсоох*******ажил*******олгогч*******байгууллагын*******нэрсийн*******жагсаалт,*******Улсын*******нийгмийн*******даатгалын*******газрын*******М.М ХХК-ийн*******2023*******оны*******нийт*******цалингийн*******лавлагаа,*******М.М*******ХХК-ийн*******заавал*******даатгах*******даатгуулагчдын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******авлагын*******дэлгэрэнгүй*******бүртгэл,*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******НДГ-ын*******М.М ХХК-ийн*******алданги*******тооцсон*******хүснэгт

7.Хариуцагчаас*******С.Б,*******Н.А*******нарт*******олгосон*******итгэмжлэл,*******М.М*******ХХК-ийн*******шилжүүлсэн*******шимтгэл*******төлөлтийн*******нэгтгэл,*******М.М*******ХХК-ийн*******депозит*******дансны*******дэлгэрэнгүй*******хуулга,*******шилжүүлгийн*******мэдээлэл,*******эд*******хөрөнгийн*******эрхийн*******улсын*******бүртгэлийн*******лавлагаа,*******Нийслэлийн*******шүүхийн*******шийдвэр*******гүйцэтгэх*******газрын*******лавлагаа,*******тодорхойлолт,*******эд*******хөрөнгө*******битүүмжлэх*******тогтоол,*******Нийслэлийн*******шүүхийн*******шийдвэр*******гүйцэтгэх*******газрын*******шийдвэрээр*******бусдад*******төлбөргүй*******эсэх*******тодорхойлолт,*******зээлийн*******мэдээлэлийн*******лавлагаа,*******татварын*******өрийн*******үлдэгдлийн*******лавлагаа,*******аж*******ахуй*******нэгж,*******байгууллагын*******тодорхойлолт,*******Монголын*******татварын*******алба,*******Банкны*******төлбөр*******барагдуулах*******газрын*******албан*******бичиг,*******Х.Б*******ХХК-ийн*******шилжүүлгийн*******мэдээлэлийг*******өгчээ.

 

 

ҮНДЭСЛЭХ*******нь:

1.Нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******зарим*******хэсгийг*******хангаж,*******үлдсэнийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэв.

2.Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Э,*******В.Э нар*******нэхэмжлэлийн*******шаардах*******эрхийн*******үндэслэлээ*******Хариуцагч*******хуульд*******зааснаар*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******алдангийг*******төлөх*******үүрэгтэй.*******Алдангийг*******нэхэмжилсэн*******нь*******хариуцлагын*******заалт.*******Нийгмийн*******даатгалын*******хууль*******тогтоомж*******зөрчигчид*******алданги,*******торгууль,*******торгох*******шийтгэл*******ногдуулсан*******тохиолдолд*******тусгай*******зөрчлийг*******арилгах,*******бусдад*******учруулсан*******хохирлыг*******нөхөн*******төлөх,*******хариуцлагаас*******чөлөөлөх*******үндэслэл*******болохгүй.*******Хариуцагчийг*******цаг*******хугацаандаа*******сар*******бүр*******ажилладаг*******ажилтныхаа*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлөөгүй*******учраас*******алданги*******тооцсон.*******Алдангийг*******нийгмийн*******даатгалын*******байгууллага*******өөрөө*******чөлөөлөх*******хууль*******зүйн*******үндэслэлгүй.*******Мөн*******хариуцагч*******хяналт*******шалгалт*******хийгээгүй,*******акт*******тогтоогоогүй*******байж*******алданги*******тооцлоо*******гэдэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөөгүйгээс*******үүссэн*******тооцооны*******алдаа*******эсвэл*******улсын*******байцаагчийн*******алдаанаас*******болж*******алданги*******үүссэн*******асуудал*******биш.*******Хуульд*******заасан*******алдангийг*******шаардсан.*******Энэ*******тохиолдолд*******заавал*******акт*******тавих*******шаардлагагүй.*******М.М*******ХХК-д*******зөрчил*******илрээгүй.*******Зөрчил*******илэрсэн*******тохиолдолд*******бид*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******тавиад*******актын*******өр*******төлбөрийг*******барагдуулах*******тусдаа*******хуулийн*******зохицуулалттай.*******Маргааны*******асуудал*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******авлагатай*******буюу*******хариуцагч*******ажилтан*******аваад*******ажилтныхаа*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******төлбөрийг*******төлөх*******үүрэгтэй*******холбоотой*******асуудал.*******Иргэний*******хуулийн*******харьяалал*******зөрчөөгүй.*******Маргаан*******Зөрчлийн*******хуулиар*******зохицуулагдахгүй.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хууль,*******Иргэний*******хуулиар*******зохицуулагдах*******учраас*******харъяалал*******зөрчөөгүй.*******Зөрчлийн*******хууль*******харъяалалд*******хамаарахгүй*******тул*******харьяаллын*******бус*******гэж*******маргасныг*******зөвшөөрөхгүй.*******Хуульд*******шимтгэл*******төлөх*******ёстой*******төлөхгүй*******тохиолдолд*******алданги*******ногдуулах*******ёстой*******гэж*******заасан*******хуулиар*******хүлээсэн*******үүргээ*******биелүүлэх,*******биелүүлээгүй*******тохиолдолд*******хариуцлага*******бий*******гэсэн*******агуулгатай*******ба*******заавал*******акт*******тавьснаар*******алдангийг*******төлнө*******гэх*******тайлбар*******үндэслэлгүй*******тул*******татгалзлыг*******зөвшөөрөхгүй*******гэж*******тайлбарлав.

3.Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******С.Б,*******Н.А*******нар*******Нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******352.172.022*******төгрөгийг*******төлөхийг*******зөвшөөрнө.*******Алданги*******төлөхийг*******зөвшөөрөхгүй.*******Нэхэмжлэгч*******хэргийн*******харьяалал*******зөрчсөн.*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулиар*******алдангийг*******яаж*******шаардах*******журмыг*******зохицуулаагүй.*******Зөрчлийн*******тухай*******хуульд*******нарийвчилсан*******зохицуулалтыг*******хууль*******тогтоогч*******оруулсан*******тул*******Иргэний*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулиар*******зохицуулагдах*******асуудал*******биш.*******Зөрчил*******шалган*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******тусгай*******ангиар*******буюу*******бие*******даасан*******хуулиар*******харьяалал*******зохицуулагдах*******ёстой.*******Иймээс*******алдангийг*******хэргийн*******харьяалал*******зөрчсөн*******үндэслэлээр*******хүлээн*******зөвшөөрөхүй.*******Мөн*******нэхэмжлэгчид*******алданги*******тооцох*******хуульд*******заасан*******урьдчилсан*******нөхцөл*******бүрдээгүй*******тул*******алдангийг*******зөвшөөрөхгүй.*******Алданги*******тооцох*******улсын*******байцаагчийн*******акт*******үйлдэгдээгүй*******буюу*******алданги*******нэхэмжлэхдээ*******акт*******үйлдэх*******журмыг*******зөрчсөн.*******Алдангийн*******хувьд*******акт*******үйлдээд*******гэм*******буруутай*******этгээдэд*******танилцуулж*******холбогдох*******тайлбар*******авах*******эрхийг*******хязгаарлаж*******танилцуулаагүй*******учраас*******төлөхгүй*******гэж*******татгалзлаа*******илэрхийлэв.

4.Хавтас*******хэрэгт*******авагдсан*******нотлох*******баримтаар*******дараахь*******үйл*******баримт*******тогтоогдож*******байна.

5.Хариуцагч*******М.М*******ХХК*******ажил*******олгогч*******болох*******нь*******00000000*******дугаартай*******ажил*******олгогчийн*******мэдээлэл,*******заавал*******даатгах*******даатгуулагчдын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимггэлийн*******авлагын*******дэлгэрэнгүй,*******тухайн*******компанид*******ажиллаж*******буй*******даатгуулагч*******нарын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******ногдуулалт,*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******00000000*******дугаартай*******Улсын*******байцаагчийн*******албан*******шаардлага*******зэрэг*******бичгийн*******баримтаар*******нотлогдож*******байна.

6.Иймээс*******нэхэмжлэгч*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******24*******дүгээр*******зүйлийн*******24.1.2*******дэхь*******хэсэгт*******зааснаар*******хугацаанд*******төлөөгүй,*******дутуу*******төлсөн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өрийг*******төлүүлэхээр*******шаардах*******эрхтэй.

7.*******Шүүх*******хуралдаанаар*******хэргийг*******хянан*******хэлэлцэх*******явцад*******талуудын*******маргааны*******гол*******зүйл*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлөөгүйн*******улмаас*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******хоног*******тутамд*******тооцсон*******153.510.404*******төгрөгийн*******алдангийг*******төлүүлэх*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хариуцагч*******алданги*******тооцоход*******урьдчилсан*******ажиллагаа*******хийгдэж*******акт*******үйлдээгүй,*******харьяалал*******биш*******гэсэн*******үндэслэлээр*******үгүйсгэж*******маргаж*******байна.

8.Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******4*******дүгээр*******зүйлийн*******4.1.11*******дэх*******хэсэгт*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөгч*******гэж*******энэ*******хуульд*******заасны*******дагуу*******нийгмийн*******даатгалын*******санд*******шимтгэл*******төлөх*******үүрэг*******хүлээсэн*******даатгуулагч,*******ажил*******олгогч,*******төр,*******хуулийн*******этгээдийг,*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.2.1*******дэх*******хэсэгт*******өмчийн*******бүх*******хэлбэрийн*******хуулийн*******этгээд,*******хүнтэй*******хөдөлмөрийн*******гэрээний*******дагуу*******ажиллаж*******байгаа*******ажилтан,*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.2,*******энэ*******хуулийн*******6.1.1,*******6.1.2,*******6.1.3,*******6.1.4*******дэх*******хэсэгт*******заасан*******нийгмийн*******даатгалын*******төрөлд*******Монгол*******улсын*******иргэн,*******гадаадын*******иргэн,*******харьяалалгүй*******хүн,*******хуульд*******өөрөөр*******заагаагүй*******бол*******төрийн*******албан*******хаагч*******албан*******журмаар*******даатгуулна:,*******32*******дугаар*******зүйлийн*******32.2.1*******дэх*******хэсэгт*******хөдөлмөрийн*******гэрээ,*******ажил*******гүйцэтгэх,*******хөлсөөр*******ажиллах*******болон*******тэдгээртэй*******адилтгах*******гэрээ*******байгуулсан*******өдрөөс*******эхлэн*******ажилтныг*******нийгмийн*******даатгалд*******албан*******журмаар*******даатгуулах*******үүрэгтэй*******гэж*******заасны*******дагуу*******хариуцагч*******нэр*******бүхий*******44*******ажилтны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлөх*******мэдээллийг*******нийгмийн*******даатгалын*******газарт*******тайлагнасан*******нь*******М.М ХХК-д*******ажиллаж*******буй*******даатгуулагчийн*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******ногдуулалтын*******онлайн*******нэхэмжлэхээр*******тогтоогдож*******байна.*******

9.Мөн*******хуулийн*******21*******дүгээр*******зүйлийн*******21.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******ажил*******олгогч*******даатгуулагчийн*******цалин*******хөлс,*******түүнтэй*******адилтгах*******орлогоос*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******сар*******бүр*******тооцон*******суутгаж,*******ажил*******олгогчийн*******цалин*******хөлсний*******сан,*******түүнтэй*******адилтгах*******орлогоос*******тооцсон*******шимтгэлийн*******хамт*******тухайн*******сард*******багтаан*******нийгмийн*******даатгалын*******санд*******төлнө*******гэж*******зааснаар*******хариуцагч*******байгууллага*******даатгуулагчдын*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******352.172.022*******төгрөгийг*******төлөхийг*******зөвшөөрсөн*******тайлбарыг*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргаж*******маргахгүй*******байна.

10.Талуудын*******тайлбар,*******бичгийн*******баримтаас*******үзэхэд,*******хариуцагч*******нийгмийн*******даатгалын*******хууль*******тогтоомж*******зөрчсөн*******тохиолдолд*******уг*******зөрчлийг*******арилгах*******талаар*******эрх*******бүхий*******байгууллага,*******албан*******тушаалтнаас*******тавьсан*******хууль*******ёсны*******шаардлагыг*******биелүүлэх*******үүрэгтэй*******бөгөөд*******нэхэмжлэгч*******байгууллагын*******Улсын*******байцаагчийн*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******00000492*******дугаартай*******дутуу*******төлөгдсөн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******333.683.296.69*******төгрөгийг*******төлөхийг*******мэдэгдсэн*******албан*******шаардлагыг*******биелүүлээгүй*******мөн*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******нар*******мэдэгдлийг*******манай*******байгууллагад*******хүргүүлээгүй,*******акт*******үйлдээгүй*******тул*******алдангийг*******төлөх*******боломжгүй*******гэж*******мэтгэлцсэн*******боловч*******даатгуулагч*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөхөөр*******даатгагчтай*******байгуулсан*******гэрээнд*******заасан*******үүргээ*******биелүүлж*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******төлбөрийг*******алдангийн*******хамт*******төлөх*******үүрэгтэй.

11.Иргэний*******хуулийн*******232*******дугаар*******зүйлийн*******232.1,*******232.4,*******232.6*******дахь*******хэсгүүдэд*******хүлээсэн*******үүргээ*******гүйцэтгээгүй*******буюу*******зохих*******ёсоор*******гүйцэтгээгүй*******тал*******хууль*******болон*******гэрээнд*******зааснаар*******нөгөө*******талдаа*******төлөх*******ёстой*******мөнгөн*******төлбөрийг*******анз*******гэх*******бөгөөд*******анз*******торгууль,*******алданги*******гэсэн*******төрөлтэй*******байх*******ба*******анзын*******нийт*******дүн*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******үнийн*******дүнгийн*******50*******хувиас*******хэтэрч*******болохгүй*******бөгөөд*******хууль*******болон*******гэрээнд*******заасан*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******тал*******хоног*******тутамд*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******үнийн*******дүнгийн*******0.5*******хувиас*******хэтрэхгүй*******хэмжээгээр*******төлөхөөр*******тогтоосон*******анзыг*******алданги*******гэж*******заажээ.

12.Өөрөөр*******хэлбэл,*******ажил*******олгогч*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөх*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******тохиолдолд*******хариуцлага*******хүлээлгэхийг*******Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.1.2*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******нь*******Зөрчлийн*******тухай*******хуульд*******хамаарахгүй*******бөгөөд*******хариуцагч*******даатгуулагчийн*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******сар*******бүр*******тооцон*******нийгмийн*******даатгалын*******сангийн*******дансанд*******шилжүүлэх*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******тухайд*******талуудын*******хэн*******аль*******нь*******маргахгүй*******байх*******тул*******2022*******оны*******05*******дугаар*******сараас*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******31-нийн*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******өр*******505.682.426*******төгрөгнөөс*******харицагчийн*******2024*******оны*******04*******дүгээр*******сарын*******17-ны*******өдөр*******төлсөн*******5.000.000*******төгрөгийг*******хасаж*******тооцоод*******хариуцагчаас*******500.682.426*******төгрөгийг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгчид*******олгож*******шийдвэрлэх*******нь*******хуульд*******нийцнэ.

13.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.1,*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1,*******41*******дүгээр*******зүйлийн*******41.1.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******төлөхөөс*******чөлөөлөгдснийг*******дурдаж,*******хариуцагчаас*******500.682.426*******төгрөгт*******ногдох*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******2.661.362*******төгрөгийг*******гаргуулан*******улсын*******орлогод*******оруулахаар*******шийдвэрлэв.*******

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******115*******дугаар*******зүйлийн*******

115.2.2,*******116,*******118*******дугаар*******зүйлд*******заасныг*******удирдлага*******болгон*******

ТОГТООХ*******нь:*******

1.Нийгмийн*******даатгалын*******ерөнхий*******хуулийн*******21*******дүгээр*******зүйлийн*******21.1,*******44*******дүгээр*******зүйлийн*******44.1*******дэх*******хэсэгт*******заасныг*******баримтлан*******М.М ХХК-аас*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийн*******өр*******500.682.426*******төгрөгийг*******гаргуулж,*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******НДГ-т олгосугай.

 

2.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.1,*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1,*******41*******дүгээр*******зүйлийн*******41.1.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******төлөхөөс*******чөлөөлөгдснийг*******дурдаж,*******хариуцагчаас*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******2.661.362*******төгрөгийг*******гаргуулан*******улсын*******орлогод*******оруулсугай.*******

 

3.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.2,*******119.4,*******119.7*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******шийдвэр*******танилцуулан*******сонсгомогц*******хүчинтэй*******болох*******бөгөөд*******зохигч*******7*******хоног*******өнгөрснөөс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******шүүхэд*******хүрэлцэн*******ирж*******шийдвэрийг*******өөрөө*******гардан*******авах*******үүрэгтэй*******бөгөөд*******дээрх*******хугацаанд*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******гардан*******аваагүй*******нь*******гомдол*******гаргах*******хугацааг*******хуульд*******заасан*******журмын*******дагуу*******тоолоход*******саад*******болохгүйг*******дурдсугай.*******

 

4.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******120*******дугаар*******зүйлийн*******120.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******зохигч*******нь*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******эс*******зөвшөөрвөл*******шийдвэрийг*******гардан*******авсан*******өдрөөс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******Нийслэлийн*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхэд*******гомдол*******гаргах*******эрхтэйг*******дурдсугай.*******

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ*******ШҮҮГЧ*******Г.АРИУНАА