МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Р.Уранчимэг даргалж, тус шүүхийн хуралдааны танхимд хийсэн иргэний шүүх хуралдаанаар

 Нэхэмжлэгч: ******* овогт *******ын ******* /РД: *******/, ******* аймаг,******* сум, ******* ******* баг, 5-28 тоот

 Хариуцагч: ******* аймгийн *******, ******* аймаг,******* сум, баг, , 112 тоот,

 ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын үйлчлэгчийн ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацаанд өмнө авч байсан цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговорт 2 206 400 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагатай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Ч.*******, түүний өмгөөлөгч Б., хариуцагчийн төлөөлөгч С., түүний өмгөөлөгч Б., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга З. нар оролцов.

 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 Нэхэмжлэгч Ч.******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: *******ын ******* би 2013 оны 08 дугаар сараас эхлэн ******* аймгийн *******т цэвэрлэгчээр ажиллаж байгаа.

2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажил тасалсан гэх шалтгаанаар ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын даргын 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрийн Б/13 дугаартай Ч.*******д хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцаа цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулах тухай гэх үндэслэлгүй тушаалаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсан. Иймд Ч.******* намайг ******* аймгийн нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын үйлчлэгчийн ажилд эргүүлэн тогтоож өгнө үү.

Мөн Ч.******* би 2023 оны 10 дугаар сард 1 166 500 төгрөг, 2023 оны 11 дүгээр сард 1 269 500 төгрөг, 2023 оны 12 дугаар сард 2 202 500 төгрөгийн цалин хөлс авсан. Харин 2024 оны 01 дүгээр сард 1 256 000 төгрөгийн цалин хөлс авсан байдаг.

2023 оны 11 дүгээр сард 22 хоног, 2023 оны 12 дугаар сард 20 хоног, 2024 оны 01 дүгээр сард 18 хоног, нийт 60 хоног ажилласан байна. Дээрх саруудад нийт 4 728 000 төгрөгийн цалин хөлс авсан. Эдгээр үзүүлэлтээс журмын дагуу тооцож үзвэл хоногийн дундаж цалин хөлс 78 800 төгрөг байна.

2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрөөс 2024 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэл нийт 28 ажлын өдөр байгаа. Нэг хоногийн дундаж цалин хөлсөөр тооцож үзвэл 2 206 400 төгрөг болно. Иймд ажилгүй байсан хугацааны цалин 2 206 400 төгрөгийн цалин хөлсийг ажил олгогч ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газраас гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 Нэхэмжлэгч Ч.******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 20 жилийн түүхтэй байгууллагад би 11 жил ажилласан. Би тэтгэвэрт гарах дөхөж байгаа учраас энэ байгууллагадаа эргэж орж ажиллаж байгаад тэтгэвэртээ гарах хүсэлтэй байна. Мөн нэхэмжилсэн мөнгөө байгууллагаасаа гаргуулж аваад ажилдаа буцаж орох хүсэлтэй байна.

Манай ажлын онцлог өглөө 05 цагаас 10 цагийн хооронд байдаг. Үдээс хойш нь хот руу өвчтэй хүн хүргэж өгөхөөр нөхөртэйгөө явсан. Тэгээд шөнөдөө буцаад ирнэ гэж бодоод явтал замдаа саатаад шөнийн 03 цагийн үед хамт ажилладаг хүн рүүгээ очиж чадахаа байлаа гэдгээ чатаар хэлсэн. Би маргааш 11 цагийн үед ирэхэд манай үйлчлүүлэгч чиний ажлыг хийчихсэн гэж хэлсэн. Ямар ч цаг үед бид нар өвчтэй, зовлонтой ажилдаа ирж чадаагүй хүнийхээ талбайг нөхөөд л цэвэрлэдэг байсан. 2024 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн орой 16 цагийн үед Улаанбаатар хот явсан. Өглөө нь 05 цагаас 10 цагийн хооронд ажлаа хийчээд хот руу өвчтэй хүн машинтай нь хүргэж өгөхөөр нөхөртэйгөө хамт явсан. Эргээд замын унаанд суугаад өглөө ажилдаа амжаад ирнэ гэж бодоод явсан боловч замдаа саатаад амжиж ирээгүй. Гэхдээ би хамт ажилладаг хүндээ хэлсэн. Би тухайн өдөр ажлаа таслаад байгууллагад ямар нэгэн хохирол учруулаагүй. Намайг ганц өдөр ажил тасалсан гээд сахилгын шийтгэл гэдгээр ажлаас халсанд гомдолтой байна гэв.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Ажил тасалсан үйл баримт дээр маргахгүй. 19-ний өдрийн өглөө 05 цагаас 10 цагийн хооронд байх ёстой ажлын цаг дээрээ ирж чадаагүй нь үнэн. Бидний үзэж байгаагаар гаргаж байгаа шийдвэр нь өөрөө хууль зүйн үндэслэлгүй, хэтэрхий хүндэдсэн шийдвэр гаргасан гэж үзэж байгаа. Хөдөлмөрийн тухай хууль болон дотоод журам, гэрээ, хөдөлмөрийн харилцааг зохицуулдаг хууль журамд заасан нөхцөлд шийдвэрлэж чадаагүй. 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрийн Б/13 дугаартай тушаал нь Ч.*******д хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах, шийтгэл оногдуулах тухай гэж байгаа. Энэ нь Хөдөлмөрийн хуульд заасан зохих зохицуулалтыг зөрчсөн хууль зүйн үндэслэлгүй шийдвэр гарсан гэж үзэж байгаа.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг ажил олгогчийн санаачилгаар цуцлах гэж байгаа. 80 дугаар зүйлийн 80.1.4 дээр ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг давтан гаргасан, эсхүл хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг шууд цуцлахаар хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан заасан ноцтой зөрчил гаргасан гэж ийм 2 үндэслэл заасан байдаг. Ажил олгогчийн санаачилгаар цуцлах. Маргаан бүхий Б13 дугаар тушаалаас харахад 80.1.4-ийг барьсан гэх агуулгатай. Энэ хүн хөдөлмөрийн сахилгын зөрчил гаргасан учраас халж байна гэсэн агуулга харагдаад байдаг. Гэтэл яг энэ хуульд заасан 2 ба түүнээс дээш давтан ийм зөрчил гаргасан юм уу гэхээр зөвхөн 19-ний өдрийн ажил тасалсан асуудал байгаа юм. Хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан заасан ноцтой зөрчил юм уу гээд үзэхээр хөдөлмөрийн гэрээнд тусдаа заасан зүйл байхгүй. Жишээ нь ажлын 5 цаг ажилдаа ирээгүй тохиолдолд үүнийг ноцтой зөрчил гэж үзнэ. Энэ тохиолдолд би ийм шийдвэр гаргаж ажлаас хална гэж нийтдээ гэрээ байгуулж гэх юм уу, дотоод журамдаа оруулсан зүйл байдаггүй. Тиймээс энэ шийдвэрийг үндэслэлгүй гэж үзэж байгаа. Мөн энэ байгууллагад ажиллаж байгаа ижил төстэй цэвэрлэгээ үйлчилгээний ажил хийдэг хүмүүс заримдаа ар гэрийн болон өөр хүндэтгэн үзэх шалтгаан байх юм бол хоорондоо ярилцаад чи миний талбайг цэвэрлэчих, би дараа нь оронд чинь цэвэрлэчихье гээд хоорондоо тохирч ярилцаад явдаг гэж хэлж байгаа. Хөдөлмөрийн харилцаагаараа Ч.******* энэ байгууллагын өмнө ямар үүрэг хүлээсэн бэ гэхээр тухайн нэгж талбарт хариуцсан хэсгээ л цэвэр байлгах, угааж арчих, ариутгал хийсэн байх л үндсэн үүрэгтэй. Гэтэл энэ хүн өөрөө тохиолдлоор ирж чадахгүй ч гэсэн өөрийнхөө хамт ажиллаж байсан хүндээ хэлээд цэвэрлүүлсэн гэж хэлж байна. Үүнээс болоод энэ байгууллагын үйл ажиллагаа доголдоод ноцтой хор уршиг учирсан, ноцтой зөрчлийн шинжтэй үйлдэл гэж үзэх боломжгүй зүйл байгаа. Тэгэхээр ийм нөхцөл байдал байгаа учраас Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан зохицуулалтыг зөрчсөн, хэтэрхий хүндрүүлж шийтгэл оногдуулсан шийдвэр учраас үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Тиймээс ажилд нь эргүүлэн тогтоолгож өгнө үү.

Хариуцагчийн өмгөөлөгчийн зүгээс Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан үндэслэл хамаарахгүй гэсэн байдлаар тайлбарлаж байна. Гэтэл энэ нь буруу хууль хэрэглээний хувьд алдаатай байна. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5 дахь хэсэг нь өөрөө ажил олгогчоос шийдвэр гаргах хэлбэрийг л заасан. Яг ямар хуульд ажил олгогч шийдвэр гаргах вэ гэдэг хэлбэрийг зааж эрх олгосон зохицуулалт. Гэхдээ Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5 дахь хэсэг дээр хөдөлмөрийн сахилгын шийтгэлийг ингэж оногдуулна, ажлаас халах хүртэл шийдвэр гаргах эрхтэй л гэж заасан болохоос биш дур зоргоороо буюу шууд өөрийн үзэмжээрээ гаргана гэсэн үг биш. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан үндэслэлтэй байх ёстой. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд байгаа хөдөлмөрийн эрхлэлтийн харилцааг ажил олгогчийг санаачилгаар цуцлах гээд энэ хэдэн үндэслэлийг яг нэр заагаад дурдчихсан. Хэрвээ ажил олгогч ажилтныг дур зоргоороо Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5 дахь хэсэгт зааснаар халах эрх нь байгаа юм чинь гээд шууд абсолютын эрхтэйгээр хэрэглэх тохиолдолд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйл дээр ингэж нэр зааж хязгаарлах ямар ч шаардлага байхгүй. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйл. Яах гэж ингэж хууль тогтоогч оруулж ирсэн юм бэ гэхээр хэрвээ хэн нэгэнтэй хөдөлмөрийн гэрээ байгуулчихаад ажиллуулж байгаад дур зоргоороо халахгүй шүү. Хэрвээ хэн нэгнийг ажлын байргүй болгох гэж байгаа бол энэ нь өөрөө маш ноцтой үр дагавартай шийдвэр байдаг. Тийм учраас энэ хэдэн үндэслэлийг хуульд заасан. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4 дэх хэсэг дээр тодорхойлон заасан байдаг. Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг давтан гээд 2 болон түүнээс дээш удаа гаргасан, эсхүл хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг шууд цуцлахаар хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан заасан ноцтой зөрчил гаргасан гэж энэ хөдөлмөрийн харилцаа зохицуулсан хууль тогтоомж шинэчлэгдэж өөрчлөгдөхийн хэрээр энэ 80.1.4 дэх заалт бол агуулгын хувьд улам л нарийсаад нөгөө бодит амьдрал дээр энэ хариуцагч шиг ингээд л үзэмжээрээ өө эд нар өдөр ингээд цай уугаад байх шиг байдаг, ажлаа хийдэггүй байх шиг байдаг, ер нь эд нар муу байна, явуулах ёстой юм байна гэсэн үзэмжээрээ асуудал, хүний амьдралыг шийдээд байхгүй. Энэ боломжийг нь хязгаарлах үүднээс Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4 гэх мэт заалтууд улам нарийсаад, босго нь өндөр болсоор явж ирсэн. Үүний нэг нь шинэчлэгдсэн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4 болж орж ирсэн. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлд заасан эрх байлаа гээд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан хязгаарлалт, хэм хэмжээг огт хэрэглэхгүй алгасаж дур зоргоороо шийдвэр гаргаад явна гэсэн үг биш гэв.

Хариуцагчийн төлөөлөгч С. шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа: Тус байгууллагад үйлчлэгчээр ажиллаж байсан Ч.******* нь 2024 оны 01 дүгээр сарын 12, 19-ний өдрүүдэд ажил тасалж, байгууллагын дотоод журмыг зөрчсөн сахилгын зөрчил гаргасан бөгөөд 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр цагийн бүртгэл хөтөлж байсан харуул П.Наранбаатар нь түүнийг ажилдаа ирээгүй байхад нь бүртгэлийн дэвтэрт Ч.*******г ирсэн мэтээр бүртгэсэн байсан /П.Наранбаатар нь энэхүү хариуцлагагүй үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч, өөрийн хүсэлтээр ажлаас чөлөөлөгдсөн/. Мөн 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр харуул С.Бямбадорж цагийн бүртгэлийн дэвтэрт Ч.*******г өвчтэй гэж тэмдэглээгүй байхад дур мэдэн Ч.*******г өвчтэй гэж тэмдэглэсэн /тус өдөр нэхэмжлэгч ажил тасалсан/ байсан тул удирдлагын зүгээс түүнд хөдөлмөрийн дотоод журамд заасны дагуу ажлаас халах сахилгын шийтгэл оногдуулсан билээ.

Мөн миний бие 2024 оны 01 дүгээр сарын 21-ний өдөр ням гаригт ажиллаж тэр үедээ цагийн бүртгэлийн дэвтрийг шалгасан бөгөөд 19-ний өдрийн өглөө Ч.*******г ажилдаа 06, 10-д ажилдаа ирсэн гэж бүртгэсэн байсан ч ард нь ажилдаа ирээгүй гэж гараар бичсэн байсан тул нарийвчилж хянасан болно.

Иймээс 22-ны өдөр ажилтнуудын ажлын цаг ашиглалт ямар байгаа талаар байгууллагын менежер Б.Ганбаатар, тэр өдөр харуулын ээлжтэй байсан С.Бямбадорж, цахилгаанчин Гансүх, жолооч Бат-Очир, нярав Б.Ганболд нарыг байлцуулан удирдлагын ордны хяналтын камерыг шүүж үзэхэд үйлчлэгч Ч.*******г 2024 оны 01 дүгээр сарын 12, 19-ний өдрүүдэд ажилдаа ажилдаа огт ирээгүй байсан болно.

Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын ажилчид, үйлчлэгч нар нь НУО-ны цэвэр цэмцгэр байдал, цэвэрлэгээ, үйлчилгээг бүрэн хариуцаж, шаардлагатай ажлуудад төрийн үйлчилгээ, албан ажлын бэлэн байдлыг ханган, төлөвлөсөн ажил, өгсөн үүрэг даалгаврыг цаг тухайд нь хийж гүйцэтгэх үүрэгтэй байдаг. Гэтэл Ч.******* нь олон удаа ЗДТГ-ын төрийн захиргааны ажилтнуудын өрөөнд бусад үйлчлэгч нараа цуглуулан ажлын цагаар ажил цалгардуулан кофе ууж суух, ажлын цагийг үр ашиггүй өнгөрөөх зэрэг үйлдлийг гаргаж байсан бөгөөд цай кофе уух, түр амрах асуудал байж болох ч ингэж удаан хугацаагаар төрийн захиргааны ажилтнуудын өрөөнд олноороо байх шаардлагагүй, албан тасалгаанд нь байгаа албан бичгийн нууцлал, эд хөрөнгийн бүрэн бүтэн байдал гээд олон зүйл тухайн өрөөг хариуцсан үйлчлэгч нартай хамааралтай учраас асуудал үүсвэл хэн хариуцах вэ гэж хэлж сануулж байсан боловч энэ үйлдэл нь давтагдсаар сүүлдээ чөлөө зөвшөөрөлгүй ажил тасалсан байсан.

Иймээс 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2 дахь хэсгийн 123.2.5, Хөдөлмөрийн дотоод журмын 9 дүгээр зүйлийн 9.1.6, 9.1.7, 9.1.13, 9.1.14, 9.1.15, 9.1.20, 6 дугаар зүйлийн 6.8.1, 5 дугаар зүйлийн 5.2.1-т заасныг тус тус үндэслэн ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалж шийдвэрлэсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 Хариуцагчийн төлөөлөгч С. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр би энэ талаар мэдсэн. Яаж мэдсэн гэхээр цагийн бүртгэл дээр Ч.*******г ирсэн гээд бүртгэчихсэн мөртлөө доор нь ажилд ирээгүй шүү гээд биччихсэн байсан. Тэгээд 2024 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдрийн орой байгууллагын менежер, ажлаас гардаг харуул Наранбаатар нарыг байлцуулаад 20 цаг 30 минутаас 3 цаг хүртэл камер шүүж үз гэсэн. Би тайлбар дээрээ тодорхой бичсэн. Ажлын цагаар ажил цалгардуулаад суудаг байсан. Жишээ нь, 2021, 2022 он гээд хамгийн сүүлд 2023 оны 11 дүгээр сард давтагдсан. Би байнга таардаггүй хаад нэг тааралдахад тиймэрхүү байдалтай байдаг. Дотоод журамд заасны дагуу төрийн захиргааны албан тушаалтны өрөөг тухайн чиглэсэн буюу хуваарьт үйлчлэгч цэвэрлэх ёстой. Ордон дотор 10 үйлчлэгч байдаг. 2023 оны 12 дугаар сард би сануулга өгч байсан. Яагаад сануулга өгөөд өнгөрсөн бэ гэвэл 12 дугаар сард Тамгын газрын бүх ажилчид болон нийтлэгийнхэндээ мөнгөн дэмжлэг өгдөг. 2022 онд арга хэмжээ авхуулчихсан учраас мөнгөн дэмжлэгээ авч чадаагүй болохоор нь 2023 онд сануулаад өнгөрсөн. Тэгээд он гарсны дараа нэг асуудал гараад үзсэн чинь 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр болон 01 дүгээр сарын 19-ний өдрүүдэд Ч.******* ажилдаа ирээгүй мөртлөө 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажилдаа ирсэн гэж бүртгүүлчихсэн байдаг. Гэтэл үйлчлэгч нарын ахлагч нь ажилд ирээгүй гээд биччихсэн байхаар нь би камер шүүж үзэхэд 01 дүгээр сард нэлээн хэдэн өдөр бөөгнөж цай уудаг нь хэвээрээ байсан. Тухайн өдөр ******* эзгүй байж болно. 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр явсан байж болно. Би байгууллагатаа 3 жил гаран ажиллахад ажилчиддаа чөлөө өгөхгүй гэж хэлж үзээгүй. Даргаа би тийм ажилтай болчихлоо, маргааш амжихгүй шүү гээд надад хэлж болно шүү дээ. Би үйлчилгээний ахлагч болон хүний нөөцийн ажилтан энэ үйлчилгээг хариуцдаг. Ч.******* чөлөө авсан шүү. Маргааш тэрнийг хариуцаарай гэвэл Ч.*******гийн талбай дээр бусад 9 үйлчлэгч ажиллах ёстой байтал 01 дүгээр сарын 19-ний өглөө Ч.*******гийн оронд манай 4 үйлчлэгч ажилласан байдаг.

2024 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр ажилтай байсан юм бол надад хэлээд чөлөө авч болно, би чөлөөг нь өгөх л байсан. Маш олон удаа чөлөө авч байсан. Би дандаа өгч л байсан. Нэг ч удаа би чөлөө өгөхгүй гэж хэлж байгаагүй. 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр******* хотын үйлчлэгч хүүхэн 5 цаг өнгөрөөж ирээд манай дээр цэвэрлэгээ хийгээд 6 цаг гэхэд цэвэрлэж дуусгаад дээшээ гараад цэргийн хэлтсийн даргын өрөөний үүдэн дэх 2 буйдан дээр эд нар сүүлийн үед байнга суудаг. Миний бичсэн тайлбар дээр болохоор өмнө нь хүмүүсийн өрөөнд суудаг байсан. Сүүлдээ буйдан дээр очиж суудаг болсон. Тэгэхэд нь би харсан. Тэр буйдан дээр кофе уугаад бараг бүтэн цаг суучхаад тэр хүүхэн яваад манай хэд тараад ажлаа хийсэн. 5 цагаас 7 цагийн хооронд манай хэд өөрийн ажлаа хийгээгүй. Ч.*******гийн ажлыг хийчхээд дараа нь цай кофе ууж суучхаад 7 цагаас хойш ажилдаа гарсан гэж харагддаг. Нандинцэцэг гэдэг хүн 2 удаа ирсэн байдаг. Манайхан батална. Цай кофе уугаад олон минутаар суудаг нь зөндөө олон удаа байдаг. Ч.*******гийн гомдлыг харахад хүн ядраад цай ууж болно шүү дээ гээд бичсэн байна. Хэн ч хориогүй шүү дээ. Кофе цайгаа авч яваад өөрийнхөө цэвэрлэдэг хэсэгт ганцаараа ууж болно. Гэтэл тэр улсуудад төрийн нууц бичиг, дүгнэлт, баримт гээд зөндөө л юм байгаа. Тэрийг нь хамгаалах ёстой, та нар хуваарьт хэсэг, байрандаа ор гэж би зөндөө хэлж байсан. Тэрийг ерөөсөө тоогоогүй явсаар байгаад сүүлдээ ийм асуудал үүссэн. Үндэс нь манай Хөдөлмөрийн дотоод журамд ноцтой зөрчил гэдэгт ажил тасалсан гээд биччихсэн байдаг. Миний бодлоор үндсэн байгууллагынх нь хүн ажил таслаад явчихсан байхад хэн нэгний үгээр ажилласан гэж бүртгээд байгаа харуул нь байгууллагынхаа эсрэг ажилласан. Энэ бол хүмүүсийн ёс зүйн асуудал. Дараа дараагийн олон хүмүүс ийм байдлаар ажлаа цалгардуулбал энэ ажил хэрхэн явагдах юм. Манай ажил хэцүү. Өглөө 5 цагт ирдэг. Заримдаа эд нар 6 гээд ирдэг. Би хардаг. Тэглээ гээд юм хэлдэггүй. Ажлаа сайн хийгээрэй гээд л явдаг. Бусад гэрчүүд нилээн тайлбар өгсөн байх гэж бодож байна. Тэгээд ийм шийдвэр гаргасан. Манай хүний нөөцийн ажилтан Ч.*******тай уулзаж ярилцсан талаар хэргийн материалд материал ирсэн байх. Ер нь бол 2024 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр надад хэлчихсэн бол би чөлөөг нь өгөх л байсан. Гэтэл хэлээгүй. Яагаад ингэсэн юм бэ та нар надад хэлж байхад яадаг бэ гэхэд зөндөө л олон удаа ийм байсан танд хэлдэггүй байсан гээд бусдыгаа хамгаалаад юм хэлдэггүй. Яг үнэндээ надад янз бүрийн юм хэлчихээр нөгөө хэлсэн хүнээ матсан болгоод загнадаг асуудал байгууллага дээр байдаг учраас хүмүүс тэр болгон хэлж чадахгүй явсаар байгаад сүүлдээ ийм асуудал болсон гэж би ойлгож байна. 50 гаруй хүнтэй байгууллага ажиллахад хэцүү. Нэг ижил ажил хийдэг 10 хүн байна. Тухайн ажлыг өглөөний 5 цагт хийгээд 10 цагт яваад, нэг нь үлдээд бусдынхаа өдрийн ажил хийдэг. Үндсэндээ 7 хоногийнх нь ажлын цагт арай хүрдэггүй л байдаг. Тэгээд цас цэвэрлэгээ, аймгийн янз бүрийн ажилд зөндөө л дайчлагдана. Ийм л байдаг гэв.

 Хариуцагчийн өмгөөлөгч Б. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрийн Б/13 дугаартай Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын даргын сахилгын шийтгэл ногдуулах тухай тушаалыг хууль зүйн үндэслэл бүхий гарсан гэж үзэж байна. Тус тушаал нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5 дахь хэсэгт заасныг үндэслэж гарсан. Сая нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн зүгээс Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийг ярьж байна. Уг заалтад заасан үндэслэлээр биш сахилгын шийтгэл ноогдуулж 123 дугаар зүйлийн 123.2.5-д зааснаар буюу ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалж шийдвэрлэх тухай хууль зүйн үндэслэлээр дээрх тушаалыг гаргасан. Сахилгын зөрчил гэдэг нь Хөдөлмөрийн тухай хууль тогтоомж болон хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээг зөрчсөн ажилтны үйлдэл, эс үйлдэхүй гэж ойлгохоор хуульчилсан. Тэгэхээр Ч.******* нь ямар сахилгын зөрчил гаргасан бэ гэхээр Хөдөлмөрийн дотоод журмын 9.1.7-д зааснаар ажил таслах сахилгын зөрчил гаргасан. Үүнтэй холбогдуулан дээрх арга хэмжээг авсан. Ажил таслах сахилгын зөрчил гаргасан тохиолдолд ажлаас чөлөөлөхөөр хөдөлмөрийн дотоод журам дээрээ зохицуулж өгсөн. Ажил тасалсан гэдэг үйл баримт дээр нэхэмжлэгчийн зүгээс маргахгүй байна. Нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ яагаад энэ тушаалыг хууль зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж байгаа, яагаад хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа талаараа мөн маргаагүй учраас сахилгын зөрчил гаргаснаа хүлээн зөвшөөрч байна гэж өмгөөлөгчийн зүгээс харж байна. Хууль зүйн үндэслэлийн хувьд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийг баримтлах ёстой. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийг баримтлах тохиолдол дахин дахин давтан зөрчил юм уу, эсхүл ноцтой зөрчил юм уу гэдэг агуулгаар тайлбарлаж байгаа боловч энэ асуудал нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлээр биш Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар 123.2.5 дахь хэсэгт зааснаар цуцалсан байгаа учраас заавал давтана гэдэг ч юм уу, эсхүл ноцтой гэдгийг нотлох хууль зүйн шаардлага байхгүй. Энэ хүн тухайн сахилгын зөрчлийг гаргасан уу, үгүй юу гэдгийг нотолж тогтоосон байна уу гэдгийг л анхаараад энэ дээр ямар шийтгэл оногдуулах вэ гэдэг асуудал яригдана. Тэгэхээр хэрэгт авагдсан цагийн бүртгэл дээр тухайн ажилтан 2024 оны 01 дүгээр сарын 12, 19-ний өдрүүдэд ажил тасалсантай холбоотой бүртгэл хийгдчихсэн. Үүнтэй холбогдуулан 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр харуулаар ажиллаж байсан гэрч Бямбадорж мэдүүлэг өгсөн. Тэр өдөр Ч.******* ажилдаа ирээгүй. Тиймээс би ямар нэгэн бүртгэл тэмдэглэл хөтлөөгүй гэдэг талаар гэрчийн мэдүүлэгт тодорхой дурдсан байдаг. Мөн гэрч Мөнхцолмон нь Ч.*******г 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажилдаа ирээгүй гэдгийг тодорхой мэдүүлсэн. Мөн гэрч Ганбаатар нь 01 дүгээр сарын 12, 19-ний өдрүүдэд Ч.*******г ажилдаа ирээгүй гэдгийг нотолсон. Үүнтэй холбогдуулан холбогдох ажилтнуудаас гаргасан тайлбар байгаа. Мөн хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар Ч.******* нь тус өдрүүдэд ажил тасалсан нь нотлогдож байгаа учраас Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5, Хөдөлмөрийн дотоод журмын 9.1.7-д зааснаар ажил тасалсан гэж сахилгын шийтгэл оногдуулсан нь үндэслэл бүхий байна. Тиймээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.

Нэхэмжлэгч Ч.******* нь ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын үйлчлэгчийн ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацаанд өмнө авч байсан цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговорт 2 206 400 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч эс зөвшөөрч маргажээ.

 Нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн үндэслэлээ:

Ажил олгогч өөрийн санаачилгаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлахдаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн зохих заалтыг баримтлаагүй, Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан зохицуулалтыг зөрчсөн, хэтэрхий хүндрүүлж шийтгэл ногдуулсан, хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг давтан гаргаагүй гэж тайлбарлан маргадаг.

 Хариуцагч татгалзлын үндэслэлээ:

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар 123.2.5 дахь хэсэгт зааснаар цуцалсан байгаа учраас заавал давтан гэдэг ч юм уу, эсхүл ноцтой гэдгийг нотлох хууль зүйн шаардлага байхгүй. Ч.******* нь 2024 оны 01 дүгээр сарын 12, 19-ний өдрүүдэд ажил тасалсан сахилгын зөрчил гаргасан. Ажил тасалсан сахилгын зөрчил гаргасан тохиолдолд ажлаас чөлөөлөхөөр хөдөлмөрийн дотоод журам дээрээ зохицуулж өгсөн. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5, Хөдөлмөрийн дотоод журмын 9.1.7-д зааснаар Ажил тасалсан гэж сахилгын шийтгэл ногдуулсан нь үндэслэлтэй гэж тайлбарлан маргадаг.

 1. Ажил олгогч болох ******* аймгийн С. нь ажилтан Ч.*******г Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5 дахь заалт, Байгууллагын дотоод журам-ын 9 дүгээр зүйлийн 9.1.6, 9.1.7, 9.1.13, 9.1.14, 9.1.15, 9.1.20, 6 дугаар зүйлийн 6.8.1, 5.2.1 дэх заалтуудыг тус тус үндэслэн 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрийн Б/13 тоот тушаалаар байгууллагын дотоод журам зөрчсөн, ажил тасалсан гэж үзэн хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулжээ. /хх-ийн 4-р хуудас/

2. Ажил олгогчийн хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулах тушаал нь эрх зүйн акт болохын хувьд хуульд тавигдах шаардлагыг хангасан байх, улмаар ажлаас чөлөөлсөн тушаалд баримталсан хуулийн зохицуулалт нь ажилтныг ажлаас чөлөөлөгдсөн үндэслэлтэй тохирч байх нь хуульд нийцнэ.

3. Ч.******* нь 2013 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдрөөс ******* аймгийн *******т үйлчлэгчээр ажиллаж байсан болох нь ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын даргын 2013 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдрийн б/19 дугаартай тушаалаар нотлогддог.

 4.Хариуцагч тал Ч.*******д Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5-д зааснаар ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөрийн дотоод журамд заасан ажил таслах зөрчил гаргасан тул хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулж байгаа гэсэн тайлбарыг гаргадаг.

 5. ******* аймгийн Засаг даргын дэргэдэх Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын хөдөлмөрийн дотоод журмын

 -9.1.6-д хөдөлмөрийн сахилгыг зөрчсөн, сахилгын ноцтой зөрчил гаргасан тохиолдолд ажлаас чөлөөлнө /ноцтой зөрчил/ гэдэг гээд

-9.1.7-д ажил тасалсан

-9.1.13-д Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр ажил тасалсан. Ажлын байрыг зохих албан тушаалтны зөвшөөрөлгүй орхигдуулсан

 -9.1.14-д байгууллагын дотоод журам зөрчсөн -9.1.15-д Хөдөлмөрийн гэрээ болон гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хангалтгүй биелүүлсэн

 -9.1.20-д Дээрхи сахилгын зөрчлийг гаргасан ажилтны хөдөлмөрийн гэрээг Хөдөлмөрийн хуулийн 80 дугаар зүйлд зааснаар ажил олгогч дангаараа цуцлана гэж

 -5.2.1-д Ажилтнууд хууль, дүрэм журмыг дээдэлж бусдын эрхшээлд үл автан, ажлын байрны тодорхойлолтод заасан, хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргийг цаг хугацаанд нь чанартай бүрэн гүйцэтгэж, үр дүнг тайлагнан ажлын цагийг үр бүтээлтэй ашиглаж ажиллана гэж

 -6.8.1-д Үйлчилгээний ажилтан нь цэвэрлэгээг стандартын дагуу цаг тутамд үйлчлүүлэгчид /зочид-н/ тав тухтай найрсаг орчинг бүрдүүлж, сэтгэл ханамжийн түвшинг хамгийн өндөр байлгахад чиглэсэн түргэн шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх гэж тус тус заажээ.

 6. Хөдөлмөрийн дотоод журамдаа Сахилгын зөрчил гаргасан ажилтаны хөдөлмөрийн гэрээг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд зааснаар ажил олгогч дангаараа цуцлана /9.1.20/ гэж журамлажээ.

 7. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлд хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг ажил олгогчийн санаачлагаар цуцлах 6 үндэслэлийг заасан байх ба 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрийн Б/13 дугаартай тушаал нь Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/-ийн 80 дугаар зүйлд заасан аль үндэслэлийг баримталсан нь тодорхойгүй байна.

 8. Ажил олгогч болох С. болон ажилтан болох Ч.******* нар нь 2022 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөж байгаа Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/-д нийцүүлэн хөдөлмөрийн гэрээг шинэчлэн байгуулаагүй болох нь талуудын тайлбараар тогтоогдож байна.

 9. Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчлэн найруулга/-ийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн 2 дугаар зүйлд Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчлэн найруулга/ батлагдахаас өмнө байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг талуудын харилцан тохиролцсон хугацаагаар дагаж мөрдөнө гэжээ.

 10. Талууд 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан байх ба тус гэрээнд ажилтан ажлаа гүйцэтгэж байгаа тохиолдолд уг гэрээг анх заасан хугацаагаар сунгагдсанд тооцохоор тохиролцсон байна.

Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/ батлагдсанаас хойш хариуцагч байгууллага нь нэхэмжлэгчтэй байгуулсан 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 21/07 дугаартай хөдөлмөрийн гэрээндээ өөрчлөлт оруулаагүй байх бөгөөд тус гэрээг харилцан тохиролцсон хугацаагаар сунгагдсанд тооцон тус гэрээг үргэлжилсэн гэж үзнэ.

Хөдөлмөрийн гэрээ /2021 он/-ний 5.3-т ажил олгогчийн санаачилгаар сахилгын шийтгэл ногдуулах болон хөдөлмөрийн харилцааг шууд зогсооход хүргэх ажилтны зүгээс гаргасан ноцтой зөрчил гэсэн ойлголтод дараах зөрчлийг хамруулна гээд, 5.4.15-д ажилтан нь хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг давтан гаргасан гэж заажээ.

Ч.******* нь 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажил тасалсан зөрчил гаргасан болох нь нэхэмжлэгчийн өөрийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн орой 16 цагийн үед Улаанбаатар хот явсан. Өглөө нь 05-10 цагийн хооронд ажлаа хийчээд хот руу өвчтэй хүн машинтай нь хүргэж өгөхөөр нөхөртэйгөө хамт явсан. Эргээд замын унаанд суугаад өглөө ажилдаа амжаад ирнэ гэж бодоод явсан боловч замдаа саатаад амжиж ирээгүй... 19-ний өдөр ажил тасалсан гэдэгтэй маргахгүй гэсэн тайлбар, цагийн бүртгэл /хх-ийн 45-46 хуудас/, гэрч Т.Мөнхцолмонгийн Ч.******* нь 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажилдаа ирээгүй. Ямар шалтгааны улмаас ажилдаа ирээгүй талаар надад мэдэгдээгүй. Ажилдаа ирээгүй. Цагийн бүртгэл харсан чинь Ч.*******г ирсэнээр бүртгэсэн байсан. Энэ асуудлыг би 2024 оны 01 дүгээр сарын 21-ний өдөр мэдсэн гэсэн мэдүүлэг, Б.Ганбаатарын Ч.*******г 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажилдаа ирээгүй байхад нь ирсэнээр бүртгэсэн байсан. 2024 оны 01 дүгээр сарын 21, 22-ны үед камер шүүгээд үзэхэд 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ирээгүй нь тогтоогдож гаднаас өөр хүн авчирч өөрийн хуваарьт өрөөгөө цэвэрлүүлсэн байсан. Ажилдаа ирээгүй учраас ажил тасалсан гэж үзэж байгаа гэсэн мэдүүлэг зэргээр тогтоогдож байна.

Харин 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр ажил тасалсан гэсэн нь хэрэгт авагдсан баримтуудаар нотлогдохгүй байна.

 Ажилчдын цагийн бүртгэлд Ч.*******г 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр өвчтэй гэж бүртгэжээ.

 Гэрч С.Бямбадорж Харуулаар ажиллаж байх хугацаандаа цагийн бүртгэл хийдэг байсан. Намайг ажиллаж байх хугацаанд 1 удаа ажилдаа ирээгүй. Ямар шалтгаанаар ажилдаа ирээгүй талаар надад мэдээлэл байхгүй учир би цагийн бүртгэлд бүртгээгүй, ажил тасалж байсан эсэхийг би мэдэхгүй гэж мэдүүлжээ.

 Гэрч С.Бямбадорж нь Ч.*******г 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр ажилдаа ирээгүй талаар мэдүүлдэг хэдий ч шалтгааны талаар тодорхой гэрчлээгүй, цагийн бүртгэлд өвчтэй гэж бүртгэсэн байдал зэргээс дүгнэхэд нотлох баримтууд зөрүүтэй байна.

 Дээрхээс дүгнэхэд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2 дахь хэсэгт заасанчлан нотлох баримтыг үнэлэхэд эргэлзээ төрж байх тул түүнийг тухайн өдөр ажил тасалсан гэж үзэх боломжгүй байна.

Иймээс Ч.******* нь хөдөлмөрийн гэрээнд заасанчлан ажилтан ажил тасалсан сахилгын зөрчлийг давтан гаргасан гэдэг нь нотлогдохгүй байна.

11. Ажил олгогч нь Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчлэн найруулга/-г дагаж мөрдөж эхэлснээс хойш Ч.*******д өөрийн санаачилгаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулж тушаал гаргасан байх тул одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа энэ хуулийг хэрэглэнэ.

Ажил олгогч санаачлагаараа хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцлах сахилгын шийтгэл ногдуулахдаа Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/-ийн 80 дугаар зүйлийн тохирох зүйлийг үндэслэх ёстой. Ийм нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

12. Хөдөлмөрийн дотоод журам нь Хөдөлмөрийн тухай хуульд нийцэж байхыг, түүнчлэн ажилтны хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг хэний санаачилгаар дуусгавар болгох нийтлэг үндэслэлийг хөдөлмөрийн дотоод журамд зааж болохоос гадна тухайн ажилтантай харилцан тохиролцсоны дагуу онцлог зохицуулалтыг хөдөлмөрийн гэрээнд тусгах нь Хөдөлмөрийн тухай хууль /шинэчлэн найруулга/-д нийцнэ.

 Хуульд заасан ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах аль ч үндэслэл бий болоогүй байхад ажил олгогч Ч.*******г Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.5-д заасныг баримтлан ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөр эхлэлтийн харилцааг цуцлах хөдөлмөрийн сахилгын шийтгэл ногдуулсан нь хуульд нийцэхгүй байна.

 13. Хариуцагч байгууллага нь Хөдөлмөрийн дотоод журамдаа 9.1.6, 9.1.7, 9.1.13, 9.1.14, 9.1.15-д заасан зөрчлүүдийг сахилгын зөрчилд тооцохоор заасан хэдий ч хөдөлмөрийн гэрээнд энэ асуудлын талаар тохиролцоогүй байна.

 14. Ажил олгогч нь дотоод журамд заасан үндэслэлээр хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалж байгаа нь хуульд нийцэхгүй тул Ч.*******г урьд эрхэлж байсан үйлчлэгчийн ажил албан тушаалд эгүүлэн тогтоож шийдвэрлэв.

 15. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 127 дугаар зүйлийн 127.1 дэх хэсэгт Хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцаа нь үндэслэлгүйгээр цуцлагдсан ажилтныг эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр ажлын байранд нь эгүүлэн тогтоосон бол түүнд урьд нь эрхэлж байсан ажлыг нь гүйцэтгүүлж эхлүүлэх хүртэл хугацаанд өмнө нь авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговрыг ажил олгогч нөхөн олгоно гэжээ.

Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайдын 2021 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдрийн А/192 дугаар тушаалаар батлагдсан журмын хавсралтын 2.2, 2.3.5-д хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцаа нь үндэслэлгүйгээр цуцлагдсан ажилтаныг эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр ажлын байранд нь эгүүлэн тогтоосон тохиолдолд түүнд урьд нь эрхэлж байсан ажлыг нь гүйцэтгүүлж эхлүүлэх хүртэлх хугацааны олговрыг тодорхойлохдоо ажилтны сүүлийн 3 сарын цалин хөлсөөр тооцно гэж заасан байна.

Дээрхи журамд зааснаар Ч.*******гийн ажилгүй байсан хугацааны олговрыг түүний ажилласан сүүлийн 10, 11, 12 сарын дундаж цалин хөлснөөс тооцох нь зүйтэй байна.

Ч.*******гийн нэг сарын дундаж цалин хөлстэй тэнцэх олговор 1 546 166 төгрөг, нэг өдөрт ногдох ажлын дундаж цалин хөлс 76 040 төгрөг болж байна.

Нэхэмжлэгчийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдрөөс нэхэмжлэл гаргасан өдөр буюу 2024 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэлх ажилгүй байсан хугацааны олговор нь 2 206 400 төгрөг болох нь нэхэмжлэгчийн тайлбар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн талаархи тодорхойлолт зэрэг баримтаар нотлогдож байна.

Хариуцагч тал нэхэмжлэлийн энэ шаардлагыг тайлбараар болон баримтаар няцаахгүй байх тул хариуцагч ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газраас нэхэмжлэгчийн өмнө нь авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговорт 2 206 400 төгрөг гаргуулж Ч.*******д олгохоор шийдвэрлэв.

16. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5 дахь хэсэгт гомдлоор авч хэлэлцэх хэргийн нэхэмжлэл улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөхөөр заажээ.

Ч.*******ы ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны цалин 2 206 400 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэл нь бүхэлдээ гомдлоор авч хэлэлцэх хэрэгт хамаарах тул Ч.*******ы улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70 200 төгрөгийг буцааж олгох нь зүйтэй гэж үзэв.

 Харин Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7.1.2 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газраас улсын тэмдэгтийн хураамжид 70 200 төгрөг гаргуулан орон нутгийн төсвийн орлогод оруулах нь зүйтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 127 дугаар зүйлийн 127.1, 158 дугаар зүйлийн 158.2.2 дахь хэсэгт заасныг тус тус баримтлан Ч.*******г ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газрын үйлчлэгчийн ажил, албан тушаалд эгүүлэн тогтоосугай.

2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 127 дугаар зүйлийн 127.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газраас урьд авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговорт 2 206 400 төгрөгийг гаргуулан Ч.*******д олгуулсугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэг, 58 дугаар зүйлийн 58.1 дэх хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2 дахь хэсэг, 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5 дахь хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Ч.*******ы улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70 200 төгрөгийг орон нутгийн төсвийн орлогоос гаргуулан нэхэмжлэгчид буцаан олгож, хариуцагч ******* аймгийн Нийтлэг үйлчилгээ үйлдвэрийн газраас улсын тэмдэгтийн хураамжид 70 200 төгрөг гаргуулан орон нутгийн төсвийн орлогод оруулсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор анхан шатны шүүхээр дамжуулан ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

  ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Р.УРАНЧИМЭГ