МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Б.Уртнасан даргалж, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Батбаяраар тэмдэглэл хөтлүүлэн тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Идэр баг хаягаар оршин суудаг ******* овогт ******* ******* нэхэмжлэлтэй Ажиллаж байсан байдал тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлага бүхий иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Нэхэмжлэгч ******* нь шүүх хуралдаанд намайг оролцуулахгүйгээр хэргийг шийдвэрлэж өгнө үү гэсэн хүсэлтийг шүүхэд бичгээр ирүүлсэн байх тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1 дэх хэсэгт зааснаар түүний эзгүйд хэргийг хянан шийдвэрлэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* нь шүүхэд ирүүлсэн нэхэмжлэл болон хүсэлтдээ: ...Миний бие 1980 онд Завхан аймгийн Булнай сумын 8 жилийн сургуулийг төгсөж тус сумын Сүхбаатарч нэгдэлд илгээлтээр томилогдон гарч 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл ажилласан болно. Энэ хугацааны тушаал шийдвэр архивт хадгалагдаагүй учраас тэтгэвэр тогтоолгох боломжгүй болсон. Иймд намайг 1980 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл Завхан аймгийн Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд ажиллаж байсан болохыг тогтоож өгнө үү... гэжээ. Мөн нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдөр хүртэл тус сумын Монгол өргөө хоршоонд ажилласан юм. Энэ хугацааны бичиг баримт тушаал шийдвэр архивт хадгалагдаагүй олдохгүй байгаа учраас тэтгэвэр тогтоолгох хугацаанд хамрагдах боломжгүй байгаа тул намайг 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдөр хүртэл Тосонцэнгэл сумын Монгол өргөө хоршоонд ажиллаж байсан болохыг тогтоож өгнө үү... гэжээ.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* нь 1980 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл Завхан аймгийн Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд, 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл Монгол өргөө хоршоонд ажиллаж байсан болохоо тогтоолгохоор шүүхэд нэхэмжлэл гаргажээ.

Нэхэмжлэгч ******* овогт ******* нь 1980 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл Завхан аймгийн Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд, 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл Монгол өргөө хоршоонд ажиллаж байсан болох нь хэрэгт авагдсан:

-******* овогт ******* ******* ******* дугаарын регистр бүхий иргэний үнэмлэхийн хуулбар,

-Завхан аймгийн Архивын тасгийн 2024 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрийн А/463 дугаартай: ******* нь 1980-1981 онд Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд малчнаар томилогдсон тухай тушаал авахыг хүссэний дагуу архивын баримт шүүн үзэхэд 1980-1981 онд Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдлийн даргын тушаалд холбогдох баримт олдохгүй байна... гэсэн архивын лавлагаа,

-******* Вандоржид Завхан аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны цэргийн хэлтсээс 1982 оны 06 дугаар сарын 05-нд олгосон 515789 дугаартай: ...1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр цэрэг татлагын комиссоос цэргийн албанд татав. 1985 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр хугацаа дууссан учир бэлтгэлээр халж Завхан аймагт явуулав... гэсэн цэргийн батлахын хуулбар,

-************** Завхан аймгийнТосонцэнгэлийн мод боловсруулах комбинатын захиргаанаас 1988 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдөр нээж олгосон 259458 дугаартай: Завхан аймгийн Тосонцэнгэлийн мод боловсруулах комбинатын даргын 1986 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 138 дугаартай тушаалаар Завхан аймгийн Тосонцэнгэлийн мод боловсруулах комбинатын гэрийн модны цехэд машинистаар ажиллуулав, Ой модны комбинатын даргын 1990 оны тушаалаар ар гэрийн гачигдлын учир ажлаас чөлөөлөв... гэсэн хөдөлмөрийн дэвтрийн хуулбар,

-******* ******* 485912 дугаартай 1995-1997 нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар,

-0914000944 дугаартай ******* овогт ******* /ИЦ64021576/ нь Ажилласан жил, тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн тооцох тухай хуульд заасан нөхцөл болзлыг хангасан тул ажилласан болон нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн хугацааг 5 жил, 11 сараар нөхөн тооцсон болохыг баталгаажуулав гэсэн баталгаажилтын хуудасны хуулбар,

-Батлах хамгаалахын төв архивын 2023 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2404 дугаартай: ******* БХЯ-ны сайдын 1982.06.08-ны өдрийн н/235 дугаар тушаалаар Завхан аймгаас 1982.06.15-ны өдөр хугацаат цэргийн албанд татагдан Ардын армийн 015 дугаар ангид алба хааж, мөн сайдын 1985.06.08-ны өдрийн н/235 дугаар тушаалар1985.06.18-ны өдөр 515789 дугаарын цэргийн батлахтай халагдсан... гэсэн хугацаат цэргийн алба хаасан архивын лавлагаа,

-Үндэсний төв архивын 2024 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдрийн 03-05/2613 дугаартай: он-1989, аймаг-Завхан, сум-Тосонцэнгэл, ******* *******, 25 настай, эмэгтэй, ******* *******, 1 настай, эрэгтэй, ******* , өрхийн тэргүүлэгч, 24 настай, эрэгтэй... гэсэн архивын лавлагаа,

-Үндэсний төв архивын 2024 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдрийн 03-05/2613 дугаартай: он -2000, аймаг-Завхан, сум-Булнай, баг-Хайрхан. ******* , өрхийн тэтгүүлэгч, төрсөн он 1964, сар-2, нас-35, хүйс-эрэгтэй, ******* *******, эхнэр, төрсөн он-1963, төрсөн сар-10, нас-36, эмэгтэй,******* ******* хүү, он -1987, төрсөн сар 8, нас 12, эрэгтэй, ******* , охин, он 1991, сар -9, нас 8, эмэгтэй... гэсэн архивын лавлагаа,

-Улсын бүртгэлийн мэдээллийн нэгдсэн сангийн 2024 оны 05 дугаар сарын 14-ний өдрийн 24090002002380 дугаартай: ...Тосонцэнгэл сумын Барилга угсралтын контор Монгол өргөө хоршоо гэсэн нэрээр манай архивт нотлох баримт байхгүй байна... гэсэн хуулийн этгээдийн лавлагаа,

-Улсын бүртгэлийн төв архивын: Завхан аймгийн Тосонцэнгэлийн Мод боловсруулах комбинат /хуучин нэрээр/ нь 1991 оноос Монго өргөө БХХ болж нэр, хэлбэрээ өөрчлөн бүртгүүлсэн байна гэсэн лавлагааны хуулбар,

-Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын татварын албаны 2024 оны 05 дугаар сарын 08-ны өдрийн: Завхан аймаг Тосонцэнгэл сумын Монгол өргөө хоршоо 1992-2004 он хүртэл үйл ажиллагаа явуулж байсан нь үнэн болно гэсэн тодорхойлолт,

-Улсын бүртгэлийн дугаар-95, регистрын дугаар-83453, бүртгэсэн он сар өдөр-1992.01.14, аж ахуйн нэгжийн нэр-Монгол өргөө ББХ, гэрээг нотариатоор батлуулсан он сар өдөр, 1992.01.09, өмчийн хэлбэр-хувийн, чиглэл-гэрийн мод үйлдвэрлэл... гэсэн БНМАУ-ын улсын бүртгэлийн хуулбар,

-Гэрч : ...*******той миний бие 1992 оноос эхлэн Монгол өргөө хоршоонд хамт ажиллаж байсан. Тухайн үед би нягтлан, бригадын дарга зэрэг ажлуудыг хийж байсан. Тэр үед ******* нь мужаан хийдэг байсан. Манай Монгол өргөө хоршоо гэрийн мод үйлдвэрлэдэг байсан. Манай хоршоо 30 орчим хүний бүрэлдэхүүнтэй үйл ажиллагаа явуулдаг байсан. Даргаар , сүүлд гэдэг залуу байсан. Манай хоршоо нь улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй, тамга, тэмдэгтэй, татварын тайлан гаргаж өгдөг байсан. Мод боловсруулах комбинатын мод боловсруулах завод нь цех болгоноороо тус тусдаа хоршоо болж задарсан. Манай Монгол өргөө хоршоо нь 1992 оны хэдэн сард байгуулагдсан талаар тодорхой сайн санахгүй байна... гэсэн мэдүүлэг,

-Гэрч : ...******* бид хоёр 1972-1980 оны хугацаанд Булнай сумын 8-н жилийн дунд сургуулийг хамт нэг ангид суралцан төгсөөд Сүхбаатарч нэгдлийн туслах үйлдвэр бригадад илгээлтээр гарч нормчин хийж эхэлсэн. Миний бие 1981 онд цэрэгт явсан. Харин ******* миний дараа 1982 онд цэрэгт татагдсан. нь цэрэгт явах хүртлээ Сүхбаатарч нэгдлийн туслах үйлдвэр бригадад ажиллаж байгаад цэрэгт явсан. Бид хоёр нэг ангийн нэг нутгийн хүмүүс юм. Туслах үйлдвэр бригад нь нэгдлийн мужаан цех, өвс хадах, мал тарих, тэжээлийн цехэд тэжээл хийх зэрэг ажлуудыг хийж байсан. Сүхбаатарч нэгдлийн даргаар тухайн үед *******, туслах үйлдвэр бригадын даргаар гэдэг хүмүүс ажиллаж байсан... гэсэн мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна.

Иймд нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүрэн хангаж, нэхэмжлэгч ******* овогт ******* нь 1980 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл Завхан аймгийн Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд, 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл Монгол өргөө хоршоонд ажиллаж байсан тогтоож шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй байна.

Нэхэмжлэгч *******оос ирүүлсэн Ажиллаж байсан байдал тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн дагуу шүүхээс иргэний эрх зүйн маргааныг шийдвэрлэхтэй холбогдуулан үйлчилгээ үзүүлсэн тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2 дахь хэсэгт зааснаар түүний улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж шийдвэрлэх нь зүйтэй юм.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1 дэх хэсэг, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 135 дугаар зүйлийн 135.2.14 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгч ******* овогт ******* ийг 1980 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 1982 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэл Завхан аймгийн Булнай сумын Сүхбаатарч нэгдэлд, 2001 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2003 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл Монгол өргөө хоршоонд ажиллаж байсан болохыг тогтоосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1 дэх хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болохыг дурдсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардаж авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Б.УРТНАСАН