МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч А.Бямбажав даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Б.О-д холбогдох эрүүгийн 1704000720015 дугаартай хэргийг 2017 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                               Б.Одгэрэл

 Улсын яллагч                                                Ж.Бүрэнжаргал

 Шүүгдэгч                                                   Б.О- нар оролцов.

 Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, 1988 оны ..дугаар сарын ..-ний өдөр Төв аймгийн Мөнгөнморьт суманд төрсөн, эрэгтэй, .. настай, .. боловсролтой, сантехникийн … мэргэжилтэй, …… гэсэн иргэний үнэмлэхийн хаягтай, хэрэг хариуцах чадвартай, Д овгийн О- /РД: /.

Прокурорын яллах дүгнэлтэд:

Шүүгдэгч Б.О- нь 2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний оройн 19 цагийн үед Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, Доун бааранд иргэн У.Этай хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж пивоны шил--р толгойн тус газарт цохиж түүний -рүүл м-нд-д хөнгөн хохирол учруулсан г-мт х-р-гт холбогдсон байна.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн х-л-лцүүл-гт дараах нотлох баримтуудыг шинжл-н судлав. Үүнд:

           Шүүгд-гч Б.О-ын мөрдөн байцаалтын шатанд с-жигтн--р өгсөн: “...2017 оны 08 дугаар сарын 19-ний орой Ганболд, Э нартай Эы г-рт 2 литрийн пиво 2-ыг уусан. Т-г--д орой 19 цагийн үед - г-р--с гарч “Хар хорин” бааранд орж хүн тус бүр 1 шил пиво уусан. Орой 20 цагийн үед “Хар хорин” баарнаас гарч Доун бааранд орж хүн тус бүр 3 шил пиво ууж нил--н согтоцгоосон. Э бид хоёр юунаас болж х-р-лд-ж муудалцсанаа санахгүй байгаа. Доун баарны гадаа байхад цагдаагийн ажилтан нар ир--д намайг -рүүлжүүл-х байранд хүрг-с-н. Намайг -рүүлжүүл-х байранд байхад -хн-р ирж уулзахдаа чи Эы толгойг пивоны шил--р цохисон г-ж х-л-х--р нь би Эы биед г-мт-л учруулснаа м-дс-н...” г-с-н м-дүүл-г /хх-ийн 19 дүг--р хуудас/

           Шүүгд-гч Б.О-ын шүүхийн х-л-лцүүл-гт өгсөн: “...2017 оны 08 дугаар сарын 19-ний орой хамт н-г байгууллагад ажилладаг Э, Ганболд нартай Эы г-рт 2 литрийн пиво 2-ыг уусан. Т-г--д орой 19 цагийн үед Эы г-р--с гараад бид 3 “Хар хорин” бааранд орж хүн тус бүр 1 шил пиво уусан. Орой 20 цагийн үед Хар хорин баарнаас гараад Доун бааранд орж хүн тус бүр 3 шил пиво уусан. Т-г--д бид 3 нил--д согтоцгоосон. Ганболд тооцооны мөнгөнд явах хооронд Э бид 2 юунаас болж х-р-лд-ж маргалдсанаа санахгүй байгаа. Доун баарны гадаа зодолдож байхад цагдаагийн ажилтан ир--д намайг -рүүлжүүл-х байранд хүрг-с-н...” г-с-н м-дүүл-г /шүүх хуралдааны т-мд-гл-л--с/,

            Хохирогч У.Эы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...2017 оны 08 дугаар сарын 19-ний орой манай г-рт найз Ганболд, О- 2 ирж бид 3 литрийн пиво 2 ширх-гийг уусан. Т-г--д “Хар хорин” бааранд очиж хүн тус бүр 2 лааз пиво уусан. Т-нд--с 23 цагийн үед гарч Доун бааранд очиж хүн тус бүр 1 лааз пиво уугаад баарнаас гарсан. Тухайн үед О- миний толгойг ууж байсан пивоныхоо шил--р цохиж г-мт-л учруулсан. Надад гомдол санал н-х-мжл-х зүйл байхгүй...” г-с-н м-дүүл-г /хх-ийн 9 дүг--р хуудас/,

         Г-рч Н.О-ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “...2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний шөнө машинт хөдөлгөөнт -ргүүлийн үүргийг д-д ахлагч Даваанямын хамт гүйц-тг-ж явахад Доун баарны -ср-г талд буюу 24 дүг--р байрны баруун талд модны д-рг-д хүмүүс х-р-лд-ж маргаад байхаар нь очоод шалгахад Э г-х залуугийн толгой нь хагарсан байдалтай нүүр гар нь цус болчихсон нил--н согтуу байдалтай байсан. Д-рг-д нь Э г-х залуугийн толгойг хагалсан О- г-х залуу нил--н согтуу чамайг би ална г--д Э г-х залуу руу дайраад байсан. Т-г-х-д д-рг-д нь байсан цагаан өнгийн фодволктой, бараан өнгийн өмдт-й залуу нь О- г-х залуугаа одоо болиоч явъя г--д авч явах г--д байсан. Т-г-х--р нь би О- г-х залууг саатуулах байр руу авч явах г-х-д би цагдаад дуудлага өгөөгүй, яахаараа та нар ирд-г юм б-? х-н цагдаад дуудлага өгсөн юм, найзууд хоорондоо маргаж байхад та нарт ямар хамаатай юм б- г--д байсан...” г-с-н м-дүүл-г /хх-ийн 10 дугаар хуудас/

Г-рч Д.Ганболдын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “...2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний орой О-, Э бид нар “Хар хорин” баарнаас гараад Доун бааранд орж хүн тус бүр 2 шил пиво уусан. Би түр гарч тооцоо хийх мөнгө олоод ирье г--д яваад Доун баарны гадаа ир-х-д Эы толгой нь хагарчихсан, цус гарсан байдалтай бие биен-- заамдчихсан байхаар нь түр салгасан. Би Доун баар руу орж зөөгч -м-гт-йг--с юу болсон талаар асуухад танай хоёр найзын чинь н-г нь н-гнийх-- толгойг пивоны шил--р цохисон г-ж х-лс-н. Бид нарын сууж байсан шир--н д--р болон газар пивоны шилний хагархай байсан. Намайг буцаад гарахад О-, Э хоёр бие биен-- заамдчихсан цохилцож байхаар нь би салгасан, удалгүй цагдаа ирс-н...” г-х м-дүүл-г /хх-ийн 11 дүг--р хуудас/

Г-рч Б.Д-ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “...Би т-р шөнө манай бааранд болсон үйл явдлыг сайн санаж байна. Т-р орой 18 цаг өнгөрч байхад манай бааранд 3 залуу орж ирж үйлчлүүлж хүн тус бүр 3 шил пиво уусан. Т-г--д удаагүй н-г залуу нь гараад яваад 20-30 минутын дараа гарч явсан залуу нь -рг-ж орж ир--д шир--нд-- суусан. Т-г--д т-р 3 залуугийн цагаан өнгийн фодволктой залуу нь улаан хүр-н өнгийн цамцтай, ц-нх-р цагаан цоохор өнгийн шорттой залуугийн толгой руу нь ууж байсан пивоны шил--р цохисон. Намайг шир--нд нь очиход шалан д--р болон шир--н д--р пивоны шилний хагархай байсан. Толгойгоо пивоны шил--р цохиулсан залуугийн толгой нь хагарч цус гарсан байсан. Намайг цагдаа дуудна г-х-д нөгөө цохиулсан ах х-р-ггүй г--д байсан. Т-г--д т-р 3 залуу гарч явахдаа баарны үүд-нд зодолдох г--д байхаар нь манай зочин угтагч цагдаад дуудлага өгсөн...” г-х м-дүүл-г /хх-ийн 12 дугаар хуудас/

Шүүх -мн-лгийн шинж--ч -мч Ө.Шгийн 2017оны 08 дугаар сарын 21-ний өдрийн 09ш-/212 дугаартай “...У.Эы биед зулайд язарсан шарх, баруун нүдний доод зовхинд цус хуралт г-мт-л тогтоогдлоо. Д--рх г-мт-л нь хатуу мохоо хүчин зүйлийн х-д х-д-н удаагийн үйлчл-л--р учруулсан байх боломжтой байна. Д--рх г-мт-л нь шин- г-мт-л бөгөөд г-мтлийн з-р-г тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар -рүүл м-ндийн түр хугацаагаар сарниулах г-мтлийн хөнгөн з-р-гт хамаарна...” г-х дүгн-лт /хх-ийн 14 дүг--р хуудас/

Г-мт х-ргийн талаарх гомдол, м-д--ллийг хүл--н авсан “...Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, Доун баарны гадаа 2 хүн зодолдсоныг таслан зогсоосон...” г-с-н т-мд-гл-л /хх-ийн 4 дүг--р хуудас/,

Шүүгд-гч Б.О-ын ажлын газрын тодорхойлолт, цалингийн тодорхойлолт /хх-ийн 22, 26 дугаар хуудас/

Урьд ял шийтг-гдс-н -с-хийг шалгах хуудсанд: “…Б.О- нь ЦЕГ-ын МСТТ-ийн лавлагааны санд ял шийтг-л бүртг-гд--гүй болохыг тодорхойлсон…”  /хх-ийн 25 дугаар хуудас/ з-р-г нотлох баримтууд болно.

Шүүх--с х-ргийн талаар тогтоосон байдал болон т-дг--рт өгсөн дүгн-лтийн талаар:

      Б.О- нь 2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний оройн 19 цагийн үед Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, Доун бааранд ирг-н У.Этай хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж пивоны шил--р толгойн тус газарт цохиж түүний -рүүл м-нд-д хохирол учруулсан нь шүүгд-гчийн “...Хохирогч У.Эы биед хөнгөн г-мт-л учруулснаа хүл--н зөвшөөрч байна...” г-с-н м-дүүл-г, шинж--ч -мчийн 09ш-/212 дугаартай “...У.Эы биед баруун нүдний доод х-с-гт улаан ягаан өнгийн цус хуралт, зулайн дунд х-с-гт босоо чигл-лт-й 4х1см хуйхны язарсан шарх з-р-г г-мт-л тогтоогдлоо...” г-с-н дүгн-лт з-р-г нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй тогтоогдож байна.

Хохирогчийн м-дүүлгийг үүргийг сануулж хуульд заасан журмын дагуу б-хжүүлж авсан, шинж--чийн дүгн-лтийг х-р-гт хувийн сонирхолгүй, зохих м-дл-г, дадлага, туршлагатай, гаргасан дүгн-лтийнх-- хариуцлагыг хүл--х чадвар бүхий шинж--ч гаргасан байх ба уг дүгн-лт-д талууд маргаагүй байна. Шүүгд-гчийн мөрдөн байцаалтын болон шүүх хуралдааны үед г-м буруугаа хүл--н м-дүүлс-н м-дүүл-г нь хохирогчийн м-дүүл-г болон түүнд учирсан г-мтлийн талаарх шинж--чийн дүгн-лт, г-рч нарын м-дүүл-г з-рг--р давхар батлагдаж байна. Иймд д--рх нотлох баримтуудыг -н- х-р-гт хамааралтай, х-ргийн үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны шаардлагыг хангасан, үн-н зөв баримтууд мөн г-ж үн-л-в.

Хохирогчийн бие махбодид учирсан г-мт-л нь хөнгөн хохирол болох нь шинж--чийн “...Уг г-мт-л нь шүүх -мн-лгийн г-мтлийн з-р-г тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар -рүүл м-ндийг түр хугацаагаар сарниулах тул г-мтлийн хөнгөн з-р-гт хамаарна...” г-с-н дүгн-лт--р тогтоогдж--. Шүүгд-гчийн үйлдлийн улмаас хохирогчийн -рүүл м-нд-д хөнгөн хохирол учирсан байна. Шүүгд-гчийн үйлд-л, хор хохиролд санаатай хандсан нь хохирогчтой маргалдаж, таарамжгүй харилцаа үүсг-с-н, пивоны шил--р толгойн тус газарт цохисон з-р-г үйлдл--р нь тогтоогдж--.

Шүүгд-гч Б.О- нь Монгол Улсын Үндс-н хуулийн 16 дугаар зүйлийн 6 дахь х-с-гт заасан хохирогчийн “-рүүл м-ндийн халдашгүй байх -рх-д” ноцтой халдсан байна.

Иймд Б.О-ыг -рүүгийн хуулийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д-х х-с-гт заасан “хүний -рүүл м-нд-д хөнгөн хохирол учруулах” г-мт х-ргийг үйлдс-н г-м буруутайд тооцож ял шийтг-л оногдуулах үнд-сл-лт-й байна.

Прокуророос яллагдагч Б.О-ыг дөрвөн зуун тавин н-гжт-й т-нц-х х-мж--ний буюу дөрвөн зуун тавин мянган /450.000/ төгрөгийн торгох ял шийтг-х саналыг гаргасан, хохирогчийн “...гомдол саналгүй, н-х-мжл-х зүйлгүй...” г-с-н м-дүүл-г з-р-г нь прокурорын бичг--р гаргасан санал /хх-ийн 33 дугаар хуудас/, уг саналтай танилцсан яллагдагчийн гарын үс-г /хх-ийн 34 дүг--р хуудас/, шүүгд-гч, хохирогч нар нь хохирол төлбөргүй, гомдол саналгүй г-х санал хүс-лт /хх-ийн 43, 44 дүг--р хуудас/ з-рг--р тогтоогдож байна.

Прокурорын саналыг харгалзан шүүгд-гч Б.О-д 450 н-гжт-й т-нц-х х-мж--ний төгрөгөөр торгох ял шийтг-ж, торгох ялыг ялтны гаргасан хүс-лт, хувийн байдлыг харгалзан -рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 д-х х-с-гт зааснаар торгох ялыг х-с-гчл-н төлүүл-х--р байна.

Хохирогч У.Э нь шүүх хуралдаанд оролцохгүй, гомдол санал н-х-мжл-х зүйлгүй г-с-н хүс-лт-- шүүх-д бичг--р ирүүлс-н, мөн шүүгд-гч нь -н- х-р-гт цагдан хоригдоогүй болно.

            Шүүгд-гчид холбогдох ирг-ний бичиг баримт шүүх-д шилжиж ир--гүй, -д хөрөнгө битүүмжл--гүй, -д мөрийн баримтаар хураагдан ирс-н зүйлгүй, -н- х-р-гт гарсан байцаан шийтг-х ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүл--гүй болно.

  -рүүгийн х-р-г хянан шийдв-рл-х тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 д-х х-сгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1; 2; 4 д-х х-сгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгд-гч Дунга овгийн Бат-Өлзийгийн О- Монгол Улсын -рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д-х х-с-гт заасан хүний -рүүл м-нд-д хөнгөн хохирол учруулсан г-мт х-р-г үйлдс-н г-м буруутайд тооцсугай.
2. Монгол Улсын -рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д-х х-с-гт зааснаар Дунга овгийн Бат-Өлзийгийн О-ыг дөрвөн зуун тавин /450/ н-гжт-й т-нц-х х-мж--ний буюу дөрвөн зуун тавин мянган /450.000/ төгрөгөөр торгох ял шийтг-сүг-й.
3.  -рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь х-сгүүд-д зааснаар торгох ялыг 2017 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн дотор биелүүл-хийг, тогтоосон хугацаанд биелүүл--гүй бол хорих ялаар солихыг ялтан Б.О-д тус тус м-д-гдсүг-й.
4. Тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Б.О-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан с-ргийл-х арга х-мж--г х-в--р үрг-лжлүүлсүг-й.
5. Б.О-д холбогдох ирг-ний бичиг баримт шүүх-д шилжиж ир--гүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, -д хөрөнгө битүүмжл-гд--гүй, -д мөрийн баримтаар хураагдан ирс-н зүйлгүй, -н- х-р-гт гарсан байцаан шийтг-х ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүл--гүй болохыг тус тус дурдсугай.
6. -рүүгийн х-р-г хянан шийдв-рл-х тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 д-х х-с-гт зааснаар прокурор, д--д шатны прокурор, ялтан, хохирогч, т-дг--рийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар -с зөвшөөрвөл шийтг-х тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол -с-ргүүцл-- шийдв-р гаргасан анхан шатны шүүх-д бичг--р гаргах -рхт-йг м-д-гдсүг-й.
7. -рүүгийн  х-р-г хянан шийдв-рл-х тухай хуулийн  37.1 дүг--р зүйлийн 2 дахь х-с-гт зааснаар  анхан шатны шүүхийн шийдв-рт гомдол -с-ргүүц-л бичс-н тохиолдолд шүүхийн шийдв-рийн биел-лтийг түдг-лзүүлсүг-й.

          ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                     А.БЯМБАЖАВ