Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн М.Б-д холбогдох эрүүгийн 1704000250019 дугаартай хэргийг 2017 оны 10 дугаар сарын 06-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

     Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            Б.Одгэрэл

 Улсын яллагч                                            Ж.Бүрэнжаргал

 Хохирогчийн төлөөлөгч                       З.Д-, Г.М-

 Шүүгдэгч                                                М.Б- нар оролцов.

 

 Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, М- овгийн М-ын Б- /РД:УЮ/

       

           Прокурорын яллах дүгнэлтэд дурдсанаар М.Б- нь “Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрт туслах ажилтнаар ажиллаж байх хугацаандаа 2017 оны 6 дугаар сарын 20-ноос 2017 оны 7 дугаар сарын 05-ны хооронд 6 удаагийн үйлдлээр Багануур дүүргийн 5 дугаар хороонд байрлах “Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрийн касснаас 6.605.000 төгрөгийг нууцаар, хууль бусаар авсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч М.Б- нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “...Би 2016 оны 4 дүгээр сард “Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрт туслах ажилтнаар орсон. 2017 оны 6 сарын 20-ноос 7 сарын 5-ны өдөр хүртэл нийт 6 удаа касснаас мөнгө авсан. Архины касснаас 2 удаа мөнгө авсан. Хамгийн сүүлд хүнсний лангууны касснаас мөнгө авч байгаад баригдсан. Худалдагч нарыг ариун цэврийн өрөө рүү явсан үед нийт 6.605.000 төгрөгийг авч, үүнээс 420.000 төгрөгийг буцааж өгсөн.  Мөнгөөрөө машиндаа сэлбэг болон хувцас авч өмссөн. Би авсан мөнгөө 3 жилийн дотор төлнө гээд хохирогч нартай тохиролцсон байгаа...” гэв.

Хохирогчийн төлөөлөгч Г.М-ын шүүхийн хэлэлцүүлгийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “...Би “Найман наран” хүнсний дэлгүүрт архины худалдагч хийдэг бөгөөд 2017 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдрөөс ээлжинд гарч ажилласан. 2017 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр сонгуулийн өмнөх өдөр байсан тул ачаалал ихтэй ажилласан. Орой орлогоо тушаах гээд захирлын өрөөнд ороход худалдааны төлөөлөгч Ганзориг надад бичлэг үзүүлсэн. Тэр бичлэгээр туслах ажилтан Б- хүнсний касснаас мөнгө авч байгаа харин цаанаас нь хүнсний лангууны худалдагч Д- хойд өрөөнөөс алчуур угаагаад гарч ирж байгаа харагдсан. Тэгээд архины лангуунд тооллого хийхэд надаас 3.282.320 төгрөг дутсан. Мөн Б- нь архины лангуунаас мөнгө авч байсан гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн. Манай ажилчид бүгд Б-д их итгэдэг байсан. Манай дэлгүүрийн захирал Н- бид нар харилцан ярилцаад хохирлын мөнгийг 3 жилийн дотор барагдуулж авахаар тохиролцсон. Б- нь нийт 420.000 төгрөг буцааж өгсөн. Үлдэх мөнгийг нэхэмжилж байна” гэв.

Хохирогчийн төлөөлөгч З.Д-ы шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн “...Би тус дэлгүүрт хүнсний лангууны худалдагчаар ажилладаг бөгөөд 2017 оны 6 сарын 20-ноос 7 сарын 7-ны өдөр хүртэл ээлжинд гарсан. 2017 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр худалдааны төлөөлөгч Ганзориг намайг өрөөндөө дуудаж бичлэг үзүүлэхэд уг бичлэгээр Б- нь миний лангууны касснаас мөнгө авч байгаа харагдсан. Мөн бичлэгийг ухрааж үзэхэд 7 сарын 3-ны өдөр миний лангуунаас мөнгө авч байсан. Харин 7 сарын 1-нээс өмнөх бичлэг устгагдсан байсан. Ингээд тооллого хийхэд надаас 3.405.000 дутсан. Б- нь нийт 420.000 төгрөг буцааж өгсөн. Нийт манай байгууллагаас 6.605.000 төгрөг дутаж, үүнээс 420.000 төгрөг өгсөн тул үлдэх 6.185.000 төгрөгийг нэхэмжилж байна” гэв.

Мөрдөн байцаалтад гэрч З.Н-гийн мэдүүлсэн: “...Б- нь худалдагч З.Д-, Г.М- нарын орлогоноос бэлэн мөнгө хулгайлж 6.605.000 төгрөгийн хохирол учруулсан бөгөөд 2017 оны 7 сарын 3, 7 сарын 5-ны өдөр  худалдагч Д-ы касснаас мөнгө авч байгаа нь камерын бичлэгээр тогтоогдсон. Б-аас хохиролд 400.000 төгрөг авсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 27-28/,

“Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрийн худалдагч Г.М-, З.Д- нарын бараа материал хүлээлцсэн акт, цалин олгох хүснэгт, тооцоо нийлсэн акт, тооллогын бүртгэлүүд /хх-ийн 41-79/,

Шүүгдэгч М.Б-ын дансны хуулга болон гэмт хэрэг, зөрчилд холбогдож байсан талаарх мэдээлэл /хх-ийн 13-15, 84/,

Шүүгдэгч, хохирогч нарын хооронд хийгдсэн “хохирлыг 3 жилийн дотор төлж барагдуулах” тухай баталгаа /хх-ийн 95/

М.Б- нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд бүртгэгдээгүй” гэх урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-н 38/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судлагдсан дээрх шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нарын мэдүүлгүүд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн, мэдүүлгүүдийн агуулга нь зөрүүгүй үндэслэл нь ойлгомжтой бөгөөд эргэлзээгүй, хууль ёсны шаардлагыг хангажээ.

Иймд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, эргэлзээгүй, тухайн хэргийг хангалттай нотолж байх тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэн шийтгэх тогтоолын үндэслэл болгов.

           Шүүгдэгч М.Б- нь Багануур дүүргийн 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрт туслах ажилтнаар ажиллаж байх хугацаандаа буюу 2017 оны 6 дугаар сарын 20-ноос 2017 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдрийн хооронд 6 удаагийн үйлдлээр тус дэлгүүрийн хүнс болон архины лангууны касснаас нийт 6.605.000 төгрөгийг бэлнээр авсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “би тус дэлгүүрийн архи болон хүнсний лангууны касснаас нийт 6.605.000 төгрөгийг авсан” гэсэн мэдүүлэг, хохирогчийн төлөөлөгч З.Д-, Г.М- нарын “камерын бичлэг үзэхэд Б- нь касснаас мөнгө авч байгаа харагдсан. Б- нь худалдагчийг ариун цэврийн өрөө рүү явсан үед нь мөнгө авдаг байснаа хүлээн зөвшөөрсөн” гэсэн мэдүүлэг, гэрч З.Н-гийн “Б- нь худалдагч З.Д-, Г.М- нарын орлогоноос бэлэн мөнгө хулгайлж 6.605.000 төгрөгийн хохирол учруулсан бөгөөд 2017 оны 7 сарын 3, 7 сарын 5-ны өдөр  худалдагч Д-ы касснаас мөнгө авч байгаа нь камерын бичлэгт харагдсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 27-28/, “Найман-Наран” хүнсний дэлгүүрийн бараа материал хүлээлцсэн акт, цалин олгох хүснэгт, тооцоо нийлсэн акт, тооллогын бүртгэлүүд /хх-ийн 41-79/, шүүгдэгчийн дансны хуулга зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч М.Б- нь хулгайн үйлдэлдээ ашиг олох зорилгоор шунахай  сэдэлттэй, санаатай ханджээ.

Прокуророос М.Б-д холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, бусдын хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа болон хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрсөн, хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлж, хохирогч нартай эвлэрч баталгаа гаргасан гэж хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлүүлэхээр шүүхэд ирүүлснийг хүлээн авч, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлууд хангагдсан байна гэж үзэв.

Иймд М.Б-ыг “бусдын хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, прокурорын саналыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар түүнийг 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

Шүүгдэгчийн үйлдсэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарагдаж байх бөгөөд тэрээр анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь ял шалгах хуудсаар тогтоогдож байна. /хх-н 38/

Шүүх шүүгдэгчид ял оногдуулахад хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүйг дурьдах нь зүйтэй.

Хохирлын тухайд шүүгдэгч М.Б- нь нийт учруулсан 6.605.000 төгрөгийн хохирлоос 420.000 төгрөгийг барагдуулсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч нарын болон гэрч З.Н-гийн мэдүүлгээр /хх-н 27-28/ тогтоогдож байна. Иймд шүүгдэгчээс үлдэх 6.185.000 төгрөгийн гаргуулж, хохирогч байгууллагад олгохоор шийдвэрлэлээ.

Шүүгдэгчид холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, эд хөрөнгө битүүмжлээгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, энэ хэрэгт гарсан байцаан шийтгэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болно.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1; 2; 4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч М- овгийн М-ын Б-ыг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар М- овгийн М-ын Б-ыг 240 /хоёр зуун дөчин цаг/ нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.
3.  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар  нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол хорих ялаар солихыг ялтан М.Б-д мэдэгдсүгэй.
4. Иргэний хуулийн 497, 510 дугаар зүйлд зааснаар М.Б-аас бусдын эд хөрөнгөд учирсан хохиролд нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн 6.185.000 /зургаан сая нэг зуун наян таван мянган/ төгрөгийг гаргуулж, хохирогч байгууллага “Найман-Наран” ХХК-нд олгосугай.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.
6. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол М.Б-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
7. М.Б-д холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан байцаан шийтгэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болохыг тус тус дурдсугай.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                       Б.БАЙГАЛМАА