| Шүүх | Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Чойдонгийн Даваасүрэн |
| Хэргийн индекс | 182/2024/03316/И |
| Дугаар | 182/ШШ2024/03385 |
| Огноо | 2024-08-14 |
| Маргааны төрөл | Ажил гүйцэтгэх, |
Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр
2024 оны 08 сарын 14 өдөр
Дугаар 182/ШШ2024/03385
2024 08 14 182/ШШ2024/03385
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:
Íýõýìæëýã÷: Э.Сын íýõýìæëýëòýé
Õàðèóöàã÷: “П” ХХК,
Хариуцагч: Э.А нарт õîëáîãäîõ
Нэхэмжлэлийн шаардлага: 19.290.000 төгрөг гаргуулахыг õ¿ññýí èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.
Ø¿¿õ õóðàëäààíä:
Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Р.Н,
Хариуцагч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.А,
Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà М.С íàð îðîëöîв.
ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:
1.Íýõýìæëýã÷ Э.С нь хариуцагч “П” ХХК, Э.А нарт холбогдуулан 19.290.000 төгрөг гаргуулахыг хүссэн íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàа дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:
1.1. Э.С миний бие нь 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр аймгийн нутаг дэвсгэрт баригдах хог хаягдал дахин боловсруулах үйлдвэрийн ерөнхий төлөвлөгөө, үйлдвэрийн болон ажилчны барилгын иж бүрэн зураг төсөл боловсруулах ажил гүйцэтгүүлэхээр хариуцагч "П” ХХК-ийн захирал Э.Атай уулзан нийт 2024 оны 01 дүгээр сарын 31-ний өдөр хүртэл хугацаанд 35.750.000 төгрөгөөр гүйцэтгүүлэхээр харилцан тохиролцож “Зураг төсөл боловсруулах талаар захиалагч гүйцэтгэгчийн хооронд хийсэн гэрээ” байгуулсан. Тус гэрээний төлбөрийн урьдчилгаанд 15.000.000 төгрөгийг нэхэмжлэгчийн эзэмшлийн “Э” ХХК-ийн данснаас хариуцагчийн дансанд шилжүүлсэн боловч барилгын архитектур төлөвлөлтийн даалгавар, ерөнхий төлөвлөгөөг батлуулах ажил улсын байгууллагын үйл ажиллагаанаас шалтгаалан хойшилсон шалтгаанаар 2024 оны 02 дугаар сарын 19-ний өдөр батлагдаж гэрээний хугацааг 2024 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийг хүртэл сунгахаар уулзалтын үед амаар харилцан тохиролцсон. Энэ хугацаанд “Э” ХХК-ийн нягтлан бодогч Б.Сийн данснаас “П” ХХК-ийн дансанд 10.000.000 төгрөг, захирал Э.Аын дансанд 1.628.400 төгрөгийг тус тус шилжүүлсэн. Тухайн зураг төсөл боловсруулах ажлыг түргэвчлүүлэх, барилга угсралтын ажлыг яаралтай эхлүүлэх зорилгоор нэхэмжлэгчийн зүгээс шалтгаалан бүхий л үйл ажиллагааг явуулж аймгийн ерөнхий архитектур холбогдох байгууллагуудад удаа дараа хандаж гэрээнд тусгагдаагүй унаа, томилолтын зардал 1.628.400 төгрөгийг хариуцагчид нэмэлтээр олгож байсан боловч хариуцагч нэхэмжлэгчид тухайн ажлын явцын талаар мэдээлэл өгөхгүй, хариуцагчтай удаа дараа холбогдох оролдлого хийсэн боловч утсаа авахгүй, чат харсан боловч хариу бичихгүй үүргээ биелүүлэхгүй байгаа тул гэрээний үүрэг зөрчсөнөөс учирсан хохирол 15.000.000 төгрөг, гэрээнд заасан алданги 4.290.000 төгрөг, нийт гэм хорын хохиролд 19.290.00 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж өгнө үү. Э.Ат холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзаж байна гэв.
2.Õàðèóöàã÷ “П” ХХК, Э.А нар нь хариу тайлбартаа:
2.1. 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр Зураг төсөл боловсруулах талаар Э.Стай гэрээ байгуулсан. Зураг төслийн ажлыг бараг дуусгасан. Одоо нэг зураг дутуу байгаа, үүнийг тохиролцоод дуусгана. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч байгаа ãэв.
3.Нэхэмжлэгчээс 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр “Зураг төсөл боловсруулах талаар захиалагч гүйцэтгэгчийн хооронд хийсэн гэрээ”, 2024 оны 02 дугаар сарын 19-ний өдөр Архитектур төлөвлөлтийн даалгавар, аймгийн Ц суманд баригдах хог хаягдал дахин боловсруулах үйлвэр загвар зураг, 2024 оны 01 дүгээр сарын 05-ны өдөр шилжүүлгийн мэдээлэл, 2024 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдөр шилжүүлгийн мэдээлэл, 2023 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдрийн шилжүүлгийн мэдээлэл, Б.Сийн Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт, Хуулийн этгээдийн дэлгэрэнгүй лавлагаа зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн.
¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:
1.Ø¿¿õ íýõýìæëýëèéн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.
2.Нэхэмжлэгч Э.С нь хариуцагч “П” ХХК, Э.А нарт холбогдуулан гэрээний үүрэг зөрчсөнөөс учирсан хохирол 15.000.000 төгрөг, алданги 4.290.000 төгрөг, нийт 19.290.000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг ãàðãàæýý.
3.Íýõýìæëýã÷ Э.С íü ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð хариуцагч Э.Ат холбогдох нэхэмжлэлийн øààðäëàãààñàà òàòãàëçñàí òóë óã òàòãàëçëûã áàòàëæ, õîëáîãäîõ õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîâ.
4.Хариуцагч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрч байна. Зураг төслийн ажлыг бараг дуусгасан, нэг зураг дутуу байгаа үүнийг тохиролцоод дуусгана гэж маргасан.
5.Нэхэмжлэгч Э.С болон хариуцагч “П” ХХК нарын хооронд “Зураг төсөл боловсруулах талаар захиалагч, гүйцэтгэгчийн хооронд хийсэн гэрээ”-г 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр байгуулагдаж /хх-ийн 5-7/, хариуцагч “П” нь аймаг, Х сум, 1-р багт баригдах хог хаягдал боловсруулах үйлдвэрийн барилгын зураг төслийн ажлыг 2023 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрөөс эхлэн 2024 оны 01 дүгээр сарын 31-ний өдөр хүртэл хугацаанд хийж гүйцэтгэх, нийт зураг төслийн үнэ 35.750.000 төгрөг, урьдчилгаа 15.000.000 төгрөг, зураг төслийн гүйцэтгэлийн явц эскиз зураг батлагдаж дуусгахад 10.000.000 төгрөг, барилгын ажлын зурагт магадлалын нэгдсэн дүгнэлт гарснаар гэрээнд заасан ажил 100 хувь дуусгаж үлдэгдэл 10.750.000 төгрөгийг гүйцэтгэгчид олгох, захиалагч болон гүйцэтгэгч нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хугацаанд нь гүйцэтгэж чадаагүй бол хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутамд зураг төсөл боловсруулах ажлын тохиролцсон үнийн 0.3 хувиар буруутай талдаа алданги ноогдуулна. Алдангийн нийт хэмжээ зураг төслийн гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 50 хувиас хэтрэхгүй байна гэж гэрээнд заасан.
Талуудын хооронд байгуулагдсан уг гэрээгээр нэхэмжлэгч Э.С нь ажлын нийт хөлсөнд 35.750.000 òºãðºãèéã төлөх, ãýðýýíèé 2.3-ò гэрээний нийт үнийн дүнгээс ажлын хөлсний урьдчилгаа 15.000.000 төгрөгийг төлөх, барилгын ажлын зурагт магадлалын нэгдсэн дүгнэлт гарснаар гэрээнд заасан ажил 100 хувь дуусгаж үлдэгдэл 10.750.000 төгрөгийг гүйцэтгэгчид олгоно. Ýíýõ¿¿ ãýðýýíèé íºõöëèéí äàãóó Э.С íü ãýðýýíèé óðüä÷èëãàà òºëáºð áîëîх 26.628.400 төгрөгийг òºëæ áàðàãäóóëñàí. Óã òºëáºðèéã òºëñºí òóõàéä òàëóóä ìàðãààã¿é.
Дээрх ажил гүйцэтгэх гэрээ нь талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл болсон, гэрээний гол нөхцөл болох үнэ, ажлын хэмжээ, ажлын хөлс, ажлын үр дүнг тодорхойлсон, мөн эрх бүхий этгээд гарын үсгээ зурж, хуулийн этгээдийн тамга тэмдгийг дарж баталгаажуулсан байх бөгөөд Иргэний хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2.1-д “талууд хүсэл зоригоо илэрхийлсэн баримт бичиг үйлдэж, гарын үсэг зурсан байвал” бичгээр хийх хэлцлийг хийсэн гэж үзнэ гэж заасны дагуу зохигчийн хооронд хуульд нийцсэн ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдсан гэж үзэх үндэслэлтэй байна.
“П” ХХК нь аймаг, Х сум, 1-р багт баригдах хог хаягдал боловсруулах үйлдвэрийн барилгын зураг төслийн ажлын дийлэнх хувийг гүйцэтгээд дуусч байгаа 19.290.000 төгрөгийг төлөхийг хүлээн зөвшөөрч байна гэх тайлбар, нэхэмжлэгч нь оффисын барилгын зургийг зураад дуусгах боломжтой гэх тайлбаруудыг гаргаж байна.
Нэхэмжэгч Э.С íü хариуцагч “П” ÕÕÊ-ä 26.628.400 òºãðºãèéã òºëñºí áºãººä ýíý òàëààð çîõèã÷èä ìàðãààã¿é.
Òàëóóäûí õîîðîíä áàéãóóëñàí ãýðýýíèé 4 äүгээр ç¿éëèéí 4.1-ò “Захилагч болон гүйцэтгэгч нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хугацаанд нь гүйцэтгэж чадаагүй бол хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутамд зураг төсөл боловсруулах ажлын тохиролцсон үнийн 0.3 хувиар буруутай талдаа алданги ноогдуулна. Гэхдээ алдангийн нийт хэмжээ зураг төслийн гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 50 хувиас хэтрэхгүй байна“ ãýæ çààñàí áºãººä òàëóóä ãýðýýíäýý àëäàíãè ãýæ íýðëýí çààñàí áà ажлаа хугацаандаа гүйцэтгээгүй “П” ÕÕÊ-иàñ àëäàíãè íýõýìæèëñýí íü ¿íäýñëýëòýé þì.
Òàëóóäûí хооронд áàéãóóëñàí ãýðýýíèé õóãàöàà 2024 îíû 01 äүгээр ñàðûí 31-íèé ºäºð äóóññàí, áºãººä “П” ÕÕÊ-ийã 2024 îíû 01 äүгээр ñàðûí 31-íèé ºäðººñ эхлэн хугацаа хэтрүүлэõ болсон ãýæ ¿çýõ ¿íäýñëýëòýé áàéíà.
̺í Èðãýíèé õóóëèéí 232 дугаар ç¿éëèéí 232.1-ò “Õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýýã¿é áóþó çîõèõ ¸ñîîð ã¿éöýòãýýã¿é òàë õóóëü áîëîí ãýðýýíä çààñíààð íºãºº òàëäàà òºëºõ ¸ñòîé ìºíãºí òºëáºðèéí àíç ãýíý“,
Èðãýíèé õóóëèéí 232 дугаар зүйлийн 232.6-д “Хууль болон гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тал нь хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0.5 хувиас хэтрэхгүй хэмжээгээр төлөхөөр тогтоосон анзыг алданги гэнэ” ãýæ òóñ òóñ çààæýý.
Èéìä äýýðõ õóóëüä çààñíààð гэрээний урьдчилгаанд шилжүүлсэн төлбөр 15.000.000 òºãðºã, ã¿éöýòãýýã¿é ¿¿ðãèéí ¿íèéí ä¿íãèéí àëäàíãè 4.290.000 òºãðºã, íèéò 19.290.000 òºãðºãèéã õàðèóöàã÷ “П” ÕÕÊ-èàñ ãàðãóóëàí íýõýìæëýã÷èä îëãîж шийдвэрлэх нь ç¿éòýé ãýæ ø¿¿õ ¿çëýý.
6.Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 254.400 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 254.400 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгож шийдвэрлэх зүйтэй байна.
Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 115 äóãààð ç¿éëèéí 115.2.1 äóãààð ç¿éë¿¿äýä çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí
ТОГТООХ нь:
1.Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлийн 343.1, 344 дүгээр зүйлийн 344.1, 232 дугаар зүйлийн 232.6-д зааснаар хариуцагч “П” ХХК-иас гэрээний урьдчилгаанд шилжүүлсэн төлбөр 15.000.000 òºãðºã, ã¿éöýòãýýã¿é ¿¿ðãèéí ¿íèéí ä¿íãèéí àëäàíãè 4.290.000 òºãðºã, íèéò 19.290.000 /арван есөн сая хоёр зуун ерэн мянган/ төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч Э.Ст олгосугай.
3.Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 57 äóãààð ç¿éëèéí 57.1, Óëñûí Òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1-ä çààñíààð óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí íýõýìæëýã÷ Э.Сын 254.400 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýæ, õàðèóöàã÷ “П” ÕÕÊ-èàñ óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä 254.400 òºãðºãèéã ãàðãóóëàí íýõýìæëýã÷ Э.Ст îëãîñóãàé.
4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.
ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã× ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ