Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2024 оны 08 сарын 27 өдөр

Дугаар 101/ШШ2024/04022

 

 

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Б дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч З.Баярмаа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэмжлэгч: С******* аймаг, Б******* сум, ******* дугаар баг, Б******* г газар оршин суух Ж******* овгийн Б******* Н******* /РД:МВ0030*******305/-ын нэмжлэлтэй,

Хариуцагч: У******* хот, Б дүүрэг, *******1 дүгээр хороо, Б тоот хаягт оршин суух Б овгийн Б О /РД:/-д холбогдох,

Зээлийн төлбөрт 6,840,000 төгрөг гаргуулах тухай нэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: нэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Батзаяа нар оролцов.

Хариуцагч Б.Од шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн боловч хүндэтгэн үз шалтгаангүйгээр ирээгүй тул нэмжлэгчийн хүсэлтээр түүний эзгүйд хэргийг хянан хэлэлцэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Б.Н******* нь Б.Отай *******0*******3 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдрөөс *******0*******3 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийг хүртэл 4.500.000 төгрөгийг 1 сарын хугацаатай, сарын ******* хувийн хүүтэй, гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд гүйцэтгээгүй үүргийн дүнгийн хоног тутамд 0.5 хувийн алданги төлөх нөхцөлтэйгээр харилцан тохиролцож зээлийн гэрээ байгуулсан. Б.О нь зээлийн гэрээний хугацаанд үндсэн зээл болон сарын хүүгээ төлж барагдуулаагүй ба зээлээ төлж барагдуулах талаар удаа дараа утсаар ярьж шаардсан ба утсаар ярих болгонд одоо удахгүй төлнө гэсээр өнөөдрийг хүрсэн. Одоогийн байдлаар Б.Огийн зээлийн гэрээний үндсэн төлбөр 4.500.000 төгрөг, 1 сарын хүү 90.000 төгрөг, 17******* хоногийн алданги 3.870.000 төгрөг болж болно. Иргэний хуулийн *******3******* дугаар зүйлийн *******3*******.4 "Анз нь торгууль, алданги гэсэн төрөлтэй байна. Анзын нийт дүн гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 50 хувиас хэтэрч болохгүй" гэж заасан тул алдангийн хэмжээг хууль нийцүүлэн нэмжилэд *******.*******50.00 төгрөг болж байна. Нэмжлэгч энх нэмжлэлээ *******0*******3 оны 8 дугаар сарын 31-ний өдөр шүүхэд нэмжлэл гаргадаг. Хариуцагч мэддэг боловч шүүхэд ирдэггүй байсан. Энэ хугацаанд хариуцагчийг эрэн сурвалжилсан боловч тухайн хаягтаа байсаар байдаг. Эрэн сурвалжлах хугацаанд энэ төлбөрийг төлнө гэсээр өнөөдрийг хүртэл хугацааг авсан байдаг. Шүүхэд төлнө гэсэн хариу тайлбар байдаг. Иймд хариуцагч Б.Ос 6.840.000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.

*******. Хариуцагч шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: Миний бие Б овогтой О нь Н 4,000,000 төгрөг сарын хугацаатай зээлж зээлээ төлөх хугацаанд охин болох О овогтой Н нь 15 настай бэлгийн хүчирхийлэлд өртөж үнээр хүнд өдрүүд ирж цагдаа шүүх эмнэлгээр бүтэн 1 жил шахам хугацааг ардаа орхиж ажил амьдрал минь зогсонги байдалд орж санхүүгийн асуудалд орсон тул зээлээ төлж чадахгүй өдийг хүрсэн. Одоо хүртэл хүүхдийн минь асуудал шийдэгдээгүй цагдаар явж байна. Иймд миний бие үндсэн авсан зээлээ төлж хүү алданги дээр уян хатан хандаж харж үзэж туслаач гэж гуйж байна. Миний бие одоогоор ажилгүй хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ асарч байгаа тул санхүүгийн асуудал үнээр хүнд байна гэжээ.

3.Нэмжлэгчээс *******0*******3 оны 7 сарын 08-ны өдрийн зээлийн гэрээ, Б.Н эзэмшлийн Хаан банкны дансны хуулга, С******* аймаг дахь Сум дундын шүүхийн *******0*******3 оны 1******* сарын 11-ний өдрийн 00*******06 тоот шийдвэр, С******* аймаг дахь Цагдаагийн газрын С сумын сумын дундын цагдаагийн хэлтсийн *******0*******4 оны 1 сарын 07-ны өдрийн 46/03-*******1 тоот албан бичиг, *******0*******4 оны 4 сарын 05-ны өдрийн 097*******4 тоот хариуцагчийг албадан ирүүлэн тухай шүүгчийн захирамж зэрэг баримтыг гаргаж өгсөн байна.

Шүүх хуралдаанд нэмжлэгчийн гаргасан тайлбар, шүүхэд хариуцагчийн ирүүлсэн тайлбар, шүүх хуралдаанаар хэлэлцсэн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад,

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Нэмжлэгч Б.Н******* нь хариуцагч Б.Од холбогдуулан зээлийн төлбөрт 6,840,000 төгрөг гаргуулах нэмжлэлийн шаардл гаргасан байна.

*******. Шүүх дараах үндэслэлээр нэмжлэгчийн нэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.

Нэмжлэгч нэмжлэлийн шаардлагыг хангуулах үндэслэлийг талуудын хооронд байгуулсан зээлийн гэрээний үүрэгт 4,500,000 төгрөг, хүү 90,000 төгрөг, алданги *******,*******50,000 төгрөг, нийт 6,840,000 төгрөг гаргуулна гэж тодорхойлсон

Иргэний хуулийн *******81 дүгээр зүйлийн *******81.1-д зээлийн гэрээгээр зээлдүүлэгч нь зээлдэгчийн өмчлөлд мөнгө буюу төрлийн шинжээр тодорхойлогдох бусад эд хөрөнгө шилжүүл, зээлдэгч нь шилжүүлэн авсан эд хөрөнгөтэй ижил төрөл тоо чанар, хэмжээний эд хөрөнгө буюу мөнгийг тохирсон хугацаанд буцаан өгөх үүргийг тус тус хүлээнэ гэж, *******8******* дугаар зүйлийн *******8*******.4-т Мөнгө буюу эд хөрөнгийг зээлдэгчид шилжүүлэн өгснөөр зээлийн гэрээг байгуулсанд тооцно гэж заасан.

Зохигчийн тайлбар, хэрэгт авагдсан *******0*******3 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн Б.О, Б.Н******* нарын хооронд хийгдсэн зээлийн гэрээгээр нэмжлэгч нь 4,500,000 төгрөгийг сарын ******* хувийн хүүтэй, 1 сарын хугацаатай зээлдүүлээр харилцан тохиролцсон байна.

Гэрээний талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл, гэрээний зорилго, мөнгө шилжүүлсэн банкны дансны хуулга зэрэг бичгийн баримтаар зохигчдын хооронд зээлийн гэрээний харилцаа үүссэн гэж үзээр байна. /хх-ийн 5 дугаар тал/

3.Нэмжлэгчээс дээрх гэрээний дагуу шилжүүлсэн 4,500,000 төгрөгөөс хариуцагч нь төлөлт хийгээгүй гэж тайлбарлаж байх бөгөөд хариуцагч нь энэ талаар маргаагүй.

Иймд нэмжлэгч нь зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 4,500,000 төгрөгийг хариуцагчаас шаардах эрхтэй байна.

4.Нэмжлэгчээс хүүгийн төлбөрт 90,000 төгрөг, алданги *******,*******50,000 төгрөгийг нэмжилж байна.

Гэрээний 3.1, 3.3-т талууд 4,500,000 төгрөгийг, нэг сарын хугацаатай, сарын ******* хувийн хүүтэй зээлдүүлээр харилцан тохиролцсон байна.

Иргэний хуулийн *******8******* дугаар зүйлийн *******8*******.1-т зээлийн гэрээгээр талууд хэлэлцэн тохиролцож хүү тогтоож болно гэж заасан.

Иймд хариуцагчаас зээлийн гэрээгээр тохиролцсон тохиролцооны дагуу 1 сарын хүү 90,000 төгрөгийг гаргуулж нэмжлэгчид олгох нь зүйтэй байна.

5.Гэрээний 3.7-д гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тал нь хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0.5 хувиар алданги төлөхөөр заасан байна.

Иргэний хуулийн *******3******* дугаар зүйлийн *******3*******.6-д хууль болон гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тал нь хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийг 0,5 хувиас хэтргүй хэмжээгээр тогтоосон анзыг алданги гэнэ гэж заасан.

Талууд гэрээгээр алданги төлөхөөр тохиролцсон байх тул нэмжлэгч нь алдангид *******,*******50,000 төгрөг нэмжилсэн нь үндэслэлтэй байна.

Хариуцагчийн тайлбараар алдангийн хэмжээг бсгах үндэслэл тогтоогдохгүй бөгөөд анзын хэмжээ хэт их, эсхүл нэмжлэгч нь шаардах эрхээ шударгаар хэрэгжүүлээгүйгээс анзын хэмжээ нэмэгдсэн зэрэг алдангийг бсгах хууль зүйн үндэслэлүүд хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй байна.

6.Дурдсан үндэслэлээр Иргэний хуулийн *******81 дүгээр зүйлийн *******81.1, *******8******* дугаар зүйлийн *******8*******.1, *******3******* дугаар зүйлийн *******3*******.6 д хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Б.Ос үндсэн зээл 4,500,000 төгрөг, зээлийн хүү 90,000 төгрөг, алданги *******,*******50,000 төгрөг нийт 6,840,000 төгрөгийг гаргуулж, нэмжлэгч Б.Н*******д олгож, нэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.

7.Тус хэргийг хянан шийдвэрл шүүх хуралдааны товыг хариуцагчид *******0*******4 оны 8 дугаар сарын *******0-ны өдөр мэдэгдсэн бөгөөд хариуцагч шүүх хуралдаанд хүрэлцэн ирээгүйд хүндэтгэн үз шалтгаан байгаа талаарх тайлбар, хүсэлт, нотлох баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй байна.

Иймд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрл тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.3 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагчийн эзгүйд хэргийг шийдвэрлэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрл тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.*******.1 дь хэсэг, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдл болгон

ТОГТООХ нь:

1.Иргэний хуулийн *******81 дүгээр зүйлийн *******81.1, *******8******* дугаар зүйлийн *******8*******.1, *******3******* дугаар зүйлийн *******3*******.6 дахь хэсэгт заасныг баримтлан нэмжлэгчийн нэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, хариуцагч Б.Ос 6,840,000 төгрөг / зургаан сая найман зуун дөчин төгрөг/-ийг гаргуулж, нэмжлэгч Б.Н*******д олгосугай.

*******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрл тухай 56 дугаар зүйлийн 56.******* дахь хэсэг, 60 дугаар зүйлийн 60.1 д хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 д хэсэгт заасныг баримтлан нэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1*******4,390 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээн, хариуцагч Б.Ос 1*******4,390 төгрөгийг гаргуулж, нэмжлэгч Б.Н*******д олгосугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрл тухай хуулийн 1*******0 дугаар зүйлийн 1*******0.*******-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш давж з*******дах журмаар 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж з*******дах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй бөгөөд мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэрийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж з*******дах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ З.БАЯРМАА