МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Б******* дүгийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Бямбажаргал даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Б******* дүгийн ******* дугаар хороо, Э******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод оршин суух, Х******* овогт С******* Б******* /рд:*******/,

Нэхэмжлэгч: Б******* дүгийн *******2 дугаар хороо, З дугаар гудамж, 1 тоотод оршин суух, М овогт О Т /рд:/,

Нэхэмжлэгч: Б******* дүгийн дугаар хороо, Х дугаар гудамж, тоотод оршин суух, Б овогт Б Г /рд:ЦЖ0910*******/,

Нэхэмжлэгч: Б******* дүгийн 2 дугаар хороо, Х ******* дугаар хэсэг гудамж, *******-1*******б тоотод оршин байрлах, Б овогт Д Х /рд:ХЖ112112/,

Нэхэмжлэгч: Ө аймгийн Х сум, дүгээр баг, Н х тоотод оршин суух, Ш овогт И Л /рд:ЙР02*******121*******/ нарын нэхэмжлэлтэй,

  Хариуцагч: Б******* дүэг, 1******* дугаар хороо, Э чөлөө-, өөрийн байранд оршин байрлах, Б******* дүгийн Засаг дарга,

Хариуцагч: Б******* дүэг, 1******* дугаар хороо, Э чөлөө-, Б******* дүгийн Засаг даргын тамгын газрын байранд оршин байрлах, Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хуралд тус тус холбогдох,

Хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсны тэтгэмж гаргуулах, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлж, холбогдох дэвтэрт бичилт хийхийг даалгах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Б, хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.А, Б******* дүгийн Засаг даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч З.Билг нар оролцож, шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг н бичгийн дарга Б.Нарангэрэл хөтлөв.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон тий итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Б******* дүгийн "Нийтлэг үйлчилгээний газар-******* ОНӨААТҮГ-т С.Б******* нь 201 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ны өдрөөс, О.Т нь 201 оны 11 дүгээр сарын 1*******-ны өдрөөс эхлэн тус тус ачигчаар ажилд орсон. "Нийтлэг үйлчилгээний газар-******* ОНӨААТҮГ-т Б.Г нь 2021 оны 06 дугаар сард бичиг хэргийн ажилтнаар, Д.Х нь 201******* оны 0 дугаар сарын 1*******-ны өдөр жолоочоор, И.Л нь 202******* оны 06 сараас ачигчаар тус тус ажилд орсон.

Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар Нийтлэг үйлчилгээний газар-1, 2, *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгах тухай тогтоолыг үндэслэн С.Б*******ыг 202******* оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр, О.Тг 202******* оны 10 дугаар сарын 02-ны өдөр, Б.Гыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр, Д.Хыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр, И.Лыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр тус тус үэгт ажлаас нь чөлөөлсөн. Нэхэмжлэгч нар нь ажлаас чөлөөлөгдсөн асуудлаар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 1 дүгээр зүйлийн 1.2-д заасны дагуу Б******* дүгийн Хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах ******* талт хороонд хандсан бөгөөд тус хорооны тэмдэглэлээр "Хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороо нь нэхэмжлэгчийн гаргасан гомдлын шаардлагыг үндэслэлтэй гэж үзэж байна гэж дүгнээд хөдөлмөрийн эрхийн маргааныг урьдчилан шийдвэрлэх арга хэмжээг дуусгавар болгосон.

Ажил олгогч Б******* дүгийн Нийтлэг үйлчилгээний газар-*******, ОНӨААТҮГ-ын албан бичгээр одоогийн байдлаар нэг ч ажилтан албан хаагчгүй, үйл ажиллагаа явагдахгүй, үйл ажиллагаа бэн зогсоосон, Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар тогтоолын дагуу татан буугдаж байгаа болон ажлаас чөлөөлөгдсөний тэтгэмжийг олгох санхүүжилтгүй болсон тухайгаа Б******* дүгийн Хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороонд мэдэгдсэн. Нэхэмжлэгч нар нь ажлаас гэнэт халагдсаны тэтгэмжээ авч чадаагүй, ажил олгогч байгууллагыг нь Б******* дүгийн Засаг даргын тамгын газар болон Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн татан буулгаснаас үүдээд тэтгэмж олгох санхүүжилтгүй болсон. Ажил олгогчийн татан буулгах шийдвэр гаргаснаас улбаалан ажилласан хугацааных нь нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөөгүй.

Иймд нэхэмжлэгч нар нь хариуцагчаар Б******* дүгийн Нийтлэг үйлчилгээний газар-*******, ОНӨААТҮГ-ыг татах боломжгүй болох нь тогтоогдсон тул хариуцагчаар Б******* дүгийн Засаг даргын тамгын газар болон Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлыг дараах үндэслэлээр хариуцагчаар татсан. Үүнд, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .1-д Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь тухайн аймаг, сум, нийслэл, дүгийн өмчийн зүйлсийг хүн амаа төлөөлөн өмчлөгч нь байна, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэг Орон нутгийн өмчийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах талаар иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дараах бэн эрхтэй, -д орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах шийдвэр гаргаж, гүйцэтгэлд нь хяналт тавих гэж заасан. Мөн хуулийн дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1-д иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас олгосон эрх хэмжээний дотор орон нутгийн өмчийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах гэж хуульчилсны дагуу хариуцагчаар тодорхойлсон болно.

Нэхэмжлэгч нар нь нийтлэг үйлчилгээний газарт ажиллаж байсан боловч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 2 дугаар тогтоолыг үндэслэн ажлаасаа чөлөөлөгдсөн. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн дугаар зүйлд зааснаар дүгийн Нийтлэг үйлчилгээний газрын өмчлөгч нь Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал байна. Өөрөөр хэлбэл, дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал нь Нийтлэг үйлчилгээний газрын өмчлөгчийн хувьд уг байгууллагыг үүсгэх, татан буулгах бүх эрхийг эдэлж байгаагийн хувьд энд ажиллаж байсан хүмүүсийн цалин, тэтгэмжийн асуудлыг хариуцна. Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчийн хурлын 2 дугаар тогтоолын биелэлтийг Б******* дүгийн Засаг даргын тамгын газар хариуцаж байгаа тул эдгээр хариуцагч нар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлд заасан ажлаас халагдсаны тэтгэмжийг нэхэмжлэгч нарт төлөх үэгтэй.

Нэхэмжлэгч нар нь хийснээрээ цалин авдаг байсан ба Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын 2021 оны 12-р сарын 06-ны өдрийн дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журам-ын 2.*******-д зааснаар сүүлийн тэдээгрийн сүүлийн ******* сарын цалингийн дунджаар тооцож, тус б дараах тэтгэмжийг гаргуулахаар шаардаж байна. Үүнд:

Нэхэмжлэгч С.Б******* нь 9 жил ажилласан тул дундаж цалин хөлсийг ******* сараар тооцож ,61,0 төгрөгийн тэтгэмж гаргуулж, 2022 оны 11 дүгээр сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх,

Нэхэмжлэгч О.Т нь жил ажилласан тул дундаж цалин хөлсийг 2 сараар тооцож ,6*******,220 төгрөгийн тэтгэмж гаргуулж, 2022 оны 11 дүгээр сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх,

Нэхэмжлэгч Б.Г нь 2 жил 6 сар ажилласан тул дундаж цалин хөлсийг 2 сараар тооцож 1,062,20 төгрөгийн тэтгэмж гаргуулж, 2022 оны 12 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх,

Нэхэмжлэгч Д.Х нь 10 жил сар ажилласан тул дундаж цалин хөлсийг сараар тооцож, *******,02,0 төгрөгийн тэтгэмж гаргуулж, 2022 оны 12 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх,

Нэхэмжлэгч И.Л нь сар ажилласан тул дундаж цалин хөлсийг 1 сараар тооцож 1,6,*******6******* төгрөгийн тэтгэмж гаргуулах, 202******* оны 06 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарын дуустал хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлөхийг тус тус хариуцагч нарт даалгаж өгнө үү гэв.

2. Хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал шүүхэд гаргасан хариу тайлбар болон тий итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, тий удирдлагын тухай хуульд заасны дагуу нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллага нь тухайн нутаг дэвсгэрийнхээ эдийн засаг, нийгмийн асуудлыг хуулийн хээнд хариуцаж бие даан шийдвэрлэх эрхтэй байна.

Б******* дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчдийн 2011 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдрийн ******* дүгээр тогтоолоор Орон нутгийн өмчит нийтлэг үйлчилгээний газрыг 2011 оны 10 дугаар сарын *******-ны өдрөөс эхлэн байгуулж байсан. Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны *******0 дүгээр тогтоолоор төрийн үйлчилгээний чанар, хтээмжийг сайжруулах, төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийг өргөжүүлэх, бизнесийн үйл ажиллагаанд төрийн оролцоог багасгах зорилгоор төрийн зарим чиг үэг, ажил үйлчилгээг сонгон шалгаруулалтын үндсэн дээр зохих хууль журмын дагуу хувийн хэвшил, төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх арга хэмжээ авч ажиллахыг төсвийн ерөнхийлөн захирагч болон аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт үэг болгосны дагуу дүгийн Засаг даргаас 202******* оны 06 дугаар сарын 12-ны өдрийн 01 а/1629 тоот албан бичгээр Нийтлэг үйлчилгээний газар-1,2,*******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгах тухай асуудлыг хуралдаанаар хэлэлцүүлэхээр хавсралтын хамт барьсан.

Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, тий удирдлагын тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1.12 дахь заалтад орон нутгийн өмчит хуулийн этгээд байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах шийдвэр гаргах, дмийг батлах, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .2. дэх заалтад орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах шийдвэр гаргаж, гүйцэтгэлд нь хяналт тавих бэн эрхийг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд олгосон. Хуулиар олгосон бэн эрхийн хээнд тус асуудлыг дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн ээлжит арван хоёрдугаар хуралдаанаар хэлэлцэн Нийтлэг үйлчилгээний газар-1, 2, *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгах тухай 2 дугаар тогтоолыг баталсан.

Нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

Нэхэмжлэлийн шаардлагаас үзэхэд дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь дараах үндэслэлээр хариуцагч байх үндэслэлгүй байна. Үүнд:

Дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ны өдрийн дүгээр тогтоолоор Нийтлэг үйлчилгээний газар 1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын дмийг баталсан байдаг Тус дмийн ******* дугаар зүйлийн *******.1 дэх хэсэгт Засаг даргын санал болгосноор дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын тогтоолоор газрыг үүсгэн байгуулах, татан буулгах, өөрчлөх асуудлыг шийдвэрлэнэ, ******* дугаар зүйлийн *******.2 дахь хэсэгт Газрын даргыг дүгийн Засаг дарга томилж, чөлөөлнө, ******* дугаар зүйлийн *******.6 дахь хэсэгт Газрын удирдлага зохион байгуулалтын бүтэц, орон тооны дээд хязгаарыг дүгийн Засаг дарга тогтооно, ******* дугаар зүйлийн *******. дахь хэсэгт Газрын захирал нь дүгийн Засаг даргатай Онцгой нөхцөл бүхий хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж ажиллах бөгөөд Засаг даргын өмнө ажлаа хариуцан тайлагнана гэж тус тус заасан.

Мөн дмийн дүгээр зүйлийн .1 дэх хэсэгт Газрын үйл ажиллагааг урт хугацааны болон жилээр төлөвлөн ажиллаж, биелэлтийг дүгийн Засаг даргын өмнө тайлагнаж ажиллана гэж газрын эрх, үэгт тусгаж өгсөн ба дугаар зүйлийн .9 дэх хэсэгт дүгийн Засаг даргын Тамгын газарт тухайн жилийн үйл ажиллагаа, бүтэц зохион байгуулалт, зарцуулсан хөрөнгө санхүү, дүнгийн талаар тодорхой тусгасан тайланг хгүүлнэ, дугаар зүйлийн .10 дахь хэсэгт дүгийн Засаг даргатай байгуулсан Онцгой нөхцөл бүхий хөдөлмөрийн гэрээний биелэлтийг хагас, бүтэн жилээр гаргаж Нийслэлийн Өмчийн асуудал эрхэлсэн газарт хгүүлнэ гэж тус тус заасан байдаг.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт заасны дагуу хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсны тэтгэмжийг хуульд заасан үндэслэлээр ажилтанд олгох тухай заасан байдаг. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дүгээр зүйлд ажил олгогч гэж хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааны үндсэн дээр хүнийг ажиллуулж байгаа дотоод, гадаадын аж ахуйн нэгж байгууллагыг, ажилтан гэж хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааны үндсэн дээр ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэнийг ойлгоно гэж заажээ. "Нийтлэг үйлчилгээний газар-1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын Захирал нь дүгийн Засаг даргатай Онцгой нөхцөл бүхий хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажилладаг бөгөөд Газрын захирал нь төсвийн шууд захирагч байна. Өөрөөр хэлбэл, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар уг харилцаанд оролцогч ажил олгогч нь Нийтлэг үйлчилгээний газар- орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын Захирал нь нэхэмжлэгчийн хувьд ажил олгогч байна.

Иймд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1-д заасны дагуу хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсны тэтгэмж олгох субъект нь Б******* дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал биш байх тул тус нэхэмжлэлийн шаардлагад холбогдох хариуцагч биш байна.

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөн бичилт хийхийг даалгах тухайд:

Нийтлэг үйлчилгээний газар-*******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газар нь төсөвт байгууллага бөгөөд Нийтлэг үйлчилгээний газрын дмийн дугаар зүйлийн . дэх хэсэгт заасны дагуу орлого, зарлага, санхүүгийн үйл ажиллагааг дүгийн Засаг даргын Тамгын газрын Санхүү, төрийн сангийн хэлтэс нь Газрын хийсэн ажлын тайлан, хорооны Засаг даргын гүйцэтгэлийн үнэлгээг харгалзан гүйцэтгэлийн хувиар санхүүжилтийг тухай б олгодог байсан.

Нийтлэг үйлчилгээний газар-*******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын Захирал нь дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас баталсан төсвийн хээнд өөрийн байгууллагад ажиллаж буй ажилтан албан хаагчдын нийгмийн даатгалын шимтгэлийг 2022 оны 12 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуусталх хугацаанд буюу татан буугдахаас өмнөх хугацаанд төлөөгүй нь тухайн газрын буруутай үйлдлээс үүдэлтэй байна. Тус байгууллагын санхүүжилт, аливаа зардал нь тухайн төсвийн жилд зарцуулах дүгийн хот тохижуулах зардлын төсөвт сууж, төсвийг жил б тогтоолоор батлан, харьяа байгууллагад төсөв зарцуулах эрхийг олгосон тул ахин олгох боломжгүй юм. Иймд Б******* дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, дүгийн Засаг даргад тус тус холбогдох, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөн бичилт хийхийг даалгаж, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1-д заасны дагуу хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсны тэтгэмж гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагаас Б******* дүгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд холбогдох нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

*******. Хариуцагч Б******* дүгийн Засаг дарга шүүхэд гаргасан тайлбар болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Нэхэмжлэгч нарын тэтгэмжийн мөнгөн хөрөнгө гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч байгаа. Харин манай байгууллагад төсөв байхгүй тул нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлөх боломжгүй. 202 оны дүгийн төсөвт нэхэмжлэгч нарын тэтгэмжийн мөнгийг оруулаагүй. Шүүхийн шийдвэрээр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх шийдвэр гарвал албан ёсоор төсөвт суулган олгох болно гэв.

. Шүүх хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтууд болох:

.1 Нэхэмжлэгчээс гаргасан иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бтгэлийн лавлагаа, нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагаа, Б******* дүгийн Хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хорооны хуралдааны тэмдэглэл, Хөдөлмөр, нийгмийн түншлэлийн гурван талт үндэсний хорооны тогтоол, хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах тухай тушаалууд, Б******* дүгийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 202 оны 06 дугаар сарын *******-ны өдрийн 101/ШШ202/0************** дугаар шийдвэр,

.2 Хариуцагчаас гаргасан Нийслэлийн Засаг даргын 2020 оны 11 дүгээр сарын 0-ны захирамж, Нийтлэг үйлчилгээний газар 1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын дэм, Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын хуралдааны 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн 1, дүгээр тогтоолууд, 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн 6 дугаар тогтоол, 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар тогтоолуудыг бүхэлд нь шинжлэн судлаад, 

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Нэхэмжлэгч С.Б*******, О.Т, Б.Г, Д.Х, И.Л нар нь хариуцагч Б******* дүгийн Засаг дарга болон Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хуралд тус тус холбогдуулан хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсны тэтгэмж гаргуулах, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлж, холбогдох дэвтэрт бичилт хийхийг даалгах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

Хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал нь нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь эс зөвшөөрч, хариуцагч Б******* дүгийн Засаг дарга нь нэхэмжлэгч нарын ажлаас чөлөөлөгдсөний тэтгэмж гаргуулах шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч, нийгмийн даатгалын шимтгэл нөхөн төлүүлэх шаардлагыг эс зөвшөөрсөн.

2. Хэрэгт авагдсан бичгийн баримтууд, талуудын тайлбараар дараах үйл баримт тогтоогдсон. Үүнд:

2.1 Хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар тогтоолоор нэхэмжлэгч нарын ажиллаж байсан Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгах шийдвэр гаргаж, уг тогтоолын биелэлтийг хангаж ажиллахыг Б******* дүгийн Засаг даргад даалгаж шийдвэрлэсэн байна.

Дээрх тогтоолын дагуу Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ын үйл ажиллагааг Б******* дүгийн Засаг дарга 202******* оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрөөс эхлэн зогсоож, холбогдох санхүүжилт, үйл ажиллагааны зардлыг татан авсан, харилцах дансууд идэвхигүй болсон үйл баримтын талаар зохигчдын хэн аль нь тайлбарласан. Уг үйл баримт нь Нийтлэг үйлчилгээний газар ******* ОНӨААТҮГ-ын 202 оны 02 дугаар сарын 2-ны өдрийн 0 тоот албан бичиг, Нийтлэг үйлчилгээний газар ОНӨААТҮГ-ын 202 оны 0******* дугаар сарын 2-ны өдрийн тоот албан бичгээр тус тус тогтоогдсон.

2.2 Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар тогтоолыг үндэслэн Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгасантай хтойгоор,

нэхэмжлэгч С.Б*******, О.Т нарыг 202******* оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрөөр тасалбар болгон ажлаас чөлөөлсөн болох нь Нийтлэг үйлчилгээний газар ******* ОНӨААТҮГ-ын 202 оны 0 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 0 тоот албан бичиг, нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагаагаар,

нэхэмжлэгч Б.Гыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрөөр тасалбар болгон ажлаас чөлөөлсөн болох нь Нийтлэг үйлчилгээний газар ОНӨААТҮГ-ын захирлын 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн Б/10 тоот тушаал,

нэхэмжлэгч Д.Хыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрөөр тасалбар болгон үэгт ажлаас чөлөөлсөн болох нь Нийтлэг үйлчилгээний газар ОНӨААТҮГ-ын захирлын 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн тоот тушаал,

нэхэмжлэгч И.Лыг 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрөөр тасалбар болгон үэгт ажлаас чөлөөлсөн болох нь Нийтлэг үйлчилгээний газар ОНӨААТҮГ-ын захирлын 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн Б/*******6 тоот тушаалуудаар тус тус тогтоогдсон.

2.******* Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 202******* оны 06 дугаар сарын 21-ний өдрийн 2 дугаар тогтоолоор Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буулгахаар шийдвэрлэхдээ тус газруудад ажиллаж байсан ажилчдын ажлаас халагдсаны тэтгэмж, ажиллаж байх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар орхигдуулсан, тэтгэмжийн мөнгөн хөрөнгийг ажил олгогч Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ын төсөвт үлдээгээгүй болохыг хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүх хуралдаанд тайлбарлаж, маргаагүй.

*******. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт Энэ хуулийн 6..2, 0.1.1, 0.1.2, 0.1.*******-т заасан үндэслэлээр хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсан ажилтанд нийгмийн даатгалын сангаас олгох ажилгүйдлийн тэтгэмж авах эрхтэй эсэхээс үл хамааран ажил олгогч дараах хэмжээний тэтгэмжийг нэг удаа олгоно гэж зааснаар нэхэмжлэгч нар нь Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ыг татан буугдсантай хтой ажилгүйдлийн тэтгэмжийг ажил олгогчоос авах эрхтэй.

Гэвч ажил олгогч Нийтлэг үйлчилгээний газар *******, ОНӨААТҮГ-ыг үүсгэн байгуулах, татан буулгах эрхтэй этгээд болох Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, уг хурлаас гарсан шийдвэрийг биелүүлж ажиллах Б******* дүгийн Засаг дарга нарын гаргасан шийдвэрийн дагавраас үүдэн ажилтан буюу нэхэмжлэгч С.Б*******, О.Т, Б.Г, Д.Х, И.Л нар нь ажилгүйдлийн тэтгэмжийг ажил олгогчоос гаргуулан авах боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн байна.

*******.1 Нийслэлийн Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын хуралдааны 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн дүгээр тогтоолоор Нийтлэг үйлчилгээний газар 1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын дэмд өөрчлөлт оруулж шийдвэрлэсэн байх ба уг дмийн 1.-т Нийтлэг үйлчилгээний газрын өмчлөгч нь дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал байна гэж заажээ. Мөн дмийн *******.1-т зааснаар Засаг даргын санал болгосноор Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал газрыг байгуулах, татан буулгах эрхтэй гэжээ.

*******.1а. Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, тий удирдлагын тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1.12-д зааснаар Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал нь орон нутгийн өмчит хуулийн этгээд байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах шийдвэр гаргах, дмийг батлах, мөн Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .2.-д зааснаар орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах шийдвэр гаргаж, гүйцэтгэлд нь хяналт тавих бэн эрхийг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд олгосон.

Тчлэн Нийтлэг үйлчилгээний газар 1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын дмийн *******.6, *******.-д зааснаар Засаг дарга нь тус газрын удирдлага, зохион байгуулалтын бүтэц, орон тоог хариуцна. Мөн газрын дарга нь Засаг даргатай гэрээ байгуулж, ажлаа тайлагнахаар заасан байна.

*******.2 Иймд нэхэмжлэгч нар нь ажилгүйдлийн тэтгэмжийг хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал болон Б******* дүгийн Засаг даргаас тус тус шаардсаныг буруутгах үндэслэлгүй.

Нэхэмжлэгч нар нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 1 дүгээр зүйлийн 1.2 дахь хэсэгт Хөдөлмөрийн эрхийн маргааныг маргалдагч тал эрхээ зөрчигдсөнийг мэдсэн буюу мэдэх ёстой байсан өдрөөс хойш дараах хугацаанд хөдөлмөрийн эрхийн маргааныг урьдчилан шийдвэрлүүлэхээр хөдөлмөрийн эрхийн маргаан таслах комисст, хөдөлмөрийн эрхийн маргаан таслах комиссгүй аж ахуйн нэгж, байгууллага болон иргэд хооронд үүссэн маргааныг сум, дүгийн хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороонд тус тус хандах эрхтэй гэж зааснаар Б******* дүгийн Хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороонд тус б урьдчилан хандаж, ажилгүйдлийн тэтгэмж, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх маргааныг шийдвэрлүүлсэн. Үүнээс хойш шүүхэд нэхэмжлэл гаргах хөөн хэлэлцэх хугацааг нэхэмжлэгч нарын хэн аль нь хэтрүүлээгүй байна.

Хариуцагч нар нь Нийтлэг үйлчилгээний газар 1, 2, *******, орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрыг үүсгэн байгуулах, татан буулгах шийдвэрийг гаргах эрхтэй этгээд нарын хувьд өөрсдийн гаргасан шийдвэрийн дагавар болох уг газарт ажиллаж байсан ажилчдын хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсантай хтой нийгмийн даатгалын сангаас олгох ажилгүйдлийн тэтгэмж болон ажилласан хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийн нөхөн төлөх үэг үүссэн байна.

*******.2а Хариуцагч Б******* дүгийн Засаг дарга нь нэхэмжлэгч нарын ажилгүйдлийн тэтгэмжид нэхэмжилсэн мөнгөн хөрөнгийг төлөхийг хүлээн зөвшөөрсөн болно.

. Нэхэмжлэгч нар нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1.1-т тухайн аж ахуйн нэгж, байгууллагад зургаан сараас хоёр жил хтэл ажилласан бол нэг ба тээс дээш сарын үндсэн цалинтай тэнцэх; 2.1.2-т тухайн аж ахуйн нэгж, байгууллагад хоёр жилээс тав хтэл жил ажилласан бол хоёр ба тээс дээш сарын үндсэн цалинтай тэнцэх; 2.1.*******-т тухайн аж ахуйн нэгж, байгууллагад таван жилээс 10 хтэл жил ажилласан бол гурав ба тээс дээш сарын үндсэн цалинтай тэнцэх; 2.1.-т тухайн аж ахуйн нэгж, байгууллагад 10 ба тээс дээш жил ажилласан бол дөрөв ба тээс дээш сарын үндсэн цалинтай тэнцэх гэж тус тус зааснаар ажилласан хугацаанаас хамаарч тэтгэмжийг авах эрхтэй.

.1 Нэхэмжлэгч нарын нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагаа, ажлаас чөлөөлөгдсөн тушаалын баримтуудыг үндэслэн тэдгээрт олгох ажилгүйдлийн тэтгэмжийг тооцвол:

- нэхэмжлэгч С.Б******* нь 201 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ны өдрөөс 202******* оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр хтэл 9 жил ажилласан тул ******* сарын хугацааны үндсэн цалинтай тэтгэмж авах эрхтэй. Тий 202******* оны 0, 0 ,09 дүгээр сарын цалингийн дундаж /2,11,0+2,91,000+2,*******12,000/ 2,*******,10 төгрөгийг ******* сараар тооцвол тэтгэмжид ,61,0 төгрөг,

- нэхэмжлэгч О.Т нь 201 оны 11 дүгээр сарын 1*******-ны өдрөөс 202******* оны 10 дугаар сарын 02-ны өдөр хтэл жил ажилласан тул 2 сарын хугацааны үндсэн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авах эрхтэй. Тий 202******* оны 0, 0, 09 дүгээр сарын цалингийн дундаж /2,29,*******1+1,29,000+*******,191,000/ 2,**************6,610 төгрөгийг 2 сараар тооцвол тэтгэмжид ,6*******,220 төгрөг,

-нэхэмжлэгч Б.Г нь 2021 оны 06 дугаар сараас 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр хтэл 2 жил 6 сар ажилласан тул 2 сарын хугацааны үндсэн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авах эрхтэй. Тий 202******* оны 0, 0, 09 дүгээр сарын цалингийн дундаж /2,012,6+1,96*******,+1,90,000/ 1,960,******* төгрөг байх боловч нэхэмжлэгч нь дундаж цалин хөлсөө *******1,10 төгрөгөөр тооцож 1,062,20 төгрөг шаардсан тул нэхэмжлэлийн шаардлагын хэмжээгээр,

-нэхэмжлэгч Д.Х нь 201******* оны 0 дугаар сарын 1*******-ны өдрөөс 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр хтэл 10 жил сарын хугацаагаар ажилласан тул сарын хугацааны үндсэн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авах эрхтэй. Тий 202******* оны 0, 0, 09 дүгээр сарын цалингийн дундаж /*******,92*******,*******16+,0+1,*******,66/ 2,0,2 төгрөг байх боловч нэхэмжлэгч нь дундаж цалин хөлсөө 0,12 төгрөгөөр тооцож *******,02,0 төгрөг шаардсан тул нэхэмжлэлийн шаардлагын хэмжээгээр,

-нэхэмжлэгч И.Л нь 202******* оны 06 дүгээр сараас 202******* оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хтэл сар ажилласан тул 1 сарын хугацааны үндсэн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авах эрхтэй. Тий 202******* оны 0, 09, 10 дугаар сарын дундаж /2,009,000+1,91,000+1,06*******,091/ 1,6,*******6******* төгрөгийн тэтгэмжийг тус тус хариуцагч нараас гаргуулж нэхэмжлэгч тус бт олгож шийдвэрлэв.

. Нийгмийн даатгалын ерөнхий хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1-д ажил олгогч нь ажилтны цалин хөлс, өөрийн цалингийн сангаас хуульд заасан хэмжээгээр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг суутган авч нийгмийн даатгалын санд төлөх үэгтэй гэж, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.2.-д ажил олгогч нь ажилтныг нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд албан журмаар даатгуулах, хуульд заасан хэмжээгээр шимтгэл төлөх, тайлагнах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл төлснийг баталгаажуулах үэгтэй гэж тус тус заасан.

Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал газрын өмчлөгч бөгөөд дүгийн Засаг дарга нь газрын үйл ажиллагаа, санхүүг удирдан зохион байгуулж, ажлын дүнд хяналт тавьж байсан тул хэн алинд нь ажил олгогчийн үгийг даалгах нь зүйтэй. Харин бичилт хийхийг даалгах гэх шаардлагыг хувьд нийгмийн даатгалын шимтгэлийн бичилтийг цахим хэлбэрээр хийдэг болсон тул бичилт буюу бтгэл хийлгэхийг даалгах нь зүйтэй байна.

Нэхэмжлэгч нарын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн тодорхойлолтын баримтаас үзвэл С.Б*******, О.Т нарын 2022 оны 11 дүгээр сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал, Б.Г, Д.Х нарын 2022 оны 12 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал, И.Лын 202******* оны 06 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуустал хугацааны ажилласан нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлж бтгэл хийгээгүй болох нь тогтоогдож байна.

Иймд хариуцагч нарт нэхэмжлэгч нарын дээрх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийн нөхөн төлж, бтгэл хийхийг даалгаж шийдвэрлэв.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 6 дугаар зүйлийн 6.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэл хангагдсан тохиолдолд нэхэмжлэгчээс төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамжийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох журамтай.

Иймд улсын тэмдэгтийн хураамжид нэхэмжлэгч С.Б*******оос төлсөн 206,990 төгрөг, О.Тгаас төлсөн 19,9*******0 төгрөг, Б.Гаас төлсөн 110,000 төгрөг, Д.Хаас төлсөн 1*******,00 төгрөг, И.Лаас төлсөн 111,60 төгрөгийг тус тус улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч нараас улсын тэмдэгтийн хураамжид С.Б*******д 206,990 төгрөг, О.Тд 19,9*******0 төгрөг, Б.Гд 110,000 төгрөг, Д.Хд 1*******,00 төгрөг, И.Лд 111,60 төгрөг тус тус гаргуулж олгов.  

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11 дугаар зүйлийн 11.1, 11.2.1, 116, 11 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

1. Хөдөлмөрийн: тухай хууийн 2 дугаар зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Б******* дүгийн Засаг дарга нараас нэхэмжлэгч С.Б*******д ,61,0 төгрөг, О.Тд ,6*******,220 төгрөг, Б.Гд 1,062,20 төгрөг, Д.Хд *******,02,0 төгрөг, И.Лд 1,6,*******6******* төгрөг гаргуулж тус тус олгосугай.

2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.2., Нийгмийн даатгалын ерөнхий хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч С.Б*******, О.Т нарын 2022 оны 11 дүгээр сараас 202******* оны 10 дугаар сар, Б.Г, Д.Х нарын 2022 оны 12 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сар, И.Лын 202******* оны 06 дугаар сараас 202******* оны 10 дугаар сарыг дуусах хтэл хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг тус тус нөхөн төлж, бтгэл хийхийг хариуцагч Б******* дүгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Б******* дүгийн Засаг дарга нарт даалгасугай.

*******. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 6 дугаар зүйлийн 6.1-т тус тус зааснаар улсын тэмдэгтийн хураамжид нэхэмжлэгч С.Б*******оос төлсөн 206,990 төгрөг, О.Тгаас төлсөн 19,9*******0 төгрөг, Б.Гаас төлсөн 110,000 төгрөг, Д.Хаас төлсөн 1*******,00 төгрөг, И.Лаас төлсөн 111,60 төгрөгийг тус тус улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч нараас улсын тэмдэгтийн хураамжид С.Б*******д 206,990 төгрөг, О.Тд 19,9*******0 төгрөг, Б.Гд 110,000 төгрөг, Д.Хд 1*******,00 төгрөг, И.Лд 111,60 төгрөг гаргуулж тус тус олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 1 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба мөн хуулийн 119. дэх хэсэгт заасан хугацаанд зохигч шүүхэд хэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үгээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Г.БЯМБАЖАРГАЛ