| Шүүх | Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Гончигжанцангийн Бямбажаргал |
| Хэргийн индекс | 101/2023/03086/И |
| Дугаар | 101/ШШ2024/03837 |
| Огноо | 2024-08-07 |
| Маргааны төрөл | Худалдах-худалдан авах болон арилжааны гэрээ, |
Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр
2024 оны 08 сарын 07 өдөр
Дугаар 101/ШШ2024/03837
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Б******* дүүргийн Иргэний эргийн анан шны шүүийн шүүгч Г.Бямбажарг******* дарг*******ж, тус шүүийн танимд ийсэн шүү ур*******даанаар,
Нээмжлэгч: Х******* аймаг, Х*******, ******* дугаар баг, Ө******* ******* тоотод орш******* байрла, Ч******* т******* ХХК /рд:*******/-ийн нээмжлэлтэй,
Хариуцагч: Б******* дүүргийн дугаар ороо, тоотод орш******* байрла, О ХХК /рд:2762*******79/-д олбогдо
Худ*******да-уд*******дан ава гэрээний үүрэгт *******3,972,1*******0 төгрөг гаргуула туай нээмжлэлтэй иргэний эргийг янан элэлцэв.
Шүү ур*******даанд нээмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Б, ариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч А.М, А.З, гэрч П.Г нар оролцож, шүү ур*******дааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга Б.Нарангэрэл өтлөв.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
1. Нээмжлэгч шүүэд гаргасан нээмжлэл болон нээмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн шүү ур*******даанд гаргасан тайлбартаа:
Манай компани Х******* аймгийн Засаг даргын мөрийн өтөлбөрт тусгагдсан Манай гудамж гэрэлтэй газар төслийн үрээнд ийгдэж буй авто ын өргөтгөлийн ажилд тендер зарлаад гүйцэтгэгч байгууллагаар Б ХХК, Б ХХК, О ХХК, Ц ХХК, Ц ХХК, Ц оффис ХХК, И ХХК, Х ХХК гэ 7 компани ажилласан. Эдгээр компаниудад Х******* аймгийн Засаг даргаас ажилд нь зориулж зээлээр шауун нийлүүлэийг манай компанид сан******* болгосон. Үүний дагуу манай компани О ХХК-д 2*******6 оны дугаар сарын 08-ны өдрөөс 2*******6 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн ооронд нэг литр нь 1,7*******0 төгрөгийн үнэ бүий 33,637.14 литр шауун, А92 нэр төрлийн 1 литр нь 1,6*******0 төгрөгийн үнэтэй 2******* литр шауун, Мобайл брэндийн 3 литрийн, 1 литр нь 8,*******00 төгрөг, нийт 2*******,*******00 төгрөгийн үнэтэй тос буюу нийт *******3,972,1*******0 төгрөгийн тос, тосон бүтээгдэүүн, шаууныг зээлээр нийлүүлсэн.
О ХХК нь зээлээр олгосон бараа бүтээгдэүүний төлбөр боло *******3,972,1*******0 төгрөгийг төлж барагдуулаагүй байна. Манай компани О ХХК-д шаууныг үлээлгэн өгсөн тул төлбөрөө энэ компаниас нээмжилнэ. О ХХК нь Ц ХХК-ийн туслан гүйцэтгэгчээр ажилласан, уг компаниас ажлын өлсөө авааараа төлбөрөө төлнө гэж тайлбарладаг байсан учраас Ц ХХК-ийг амтран ариуцагчаар таж байсан. Иймд О ХХК-иас *******3,972,1*******0 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.
2. Хариуцагч шүүэд гаргасан тайлбар болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүү ур*******даанд гаргасан тайлбартаа:
Нээмжлэгчийн зүгээс зээлээр уд*******да уд*******дан ава гэрээний арилцаа үүссэн гэж шүүэд нээмжлэл гаргасан. Гэтэл нээмжлэгч болон ариуцагч нарын ооронд эр зүйн энэ төрлийн арилцаа үүссэн гэж үзэ боломжгүй. Иргэний уулийн 243 дугаар зүйлд зааснаар уд*******дагч эд зүйлийг шилжүүлэ, нөгөө т*******аас үнийг төлө ёстой. Гэтэл нээмжлэгч компаниас эдэн литр түлшийг ямар угацаанд, нэг бүрийн нэгжийн үнийг эдэн төгрөгөөр тооцож авааар тоирсон зүйл байдаггүй. Үнэээр нээмжлэлээр шаардаж байгаа шиг зээлээр манайд уд*******дсан юм бол төлбөрийг эдэн сарын угацаанд эрэн барагдуула, эрвээ үүргээ зөрчсөн тоиолдолд эрэ т*******аар нөцөлийг оорондоо тоирсон тоиолдолд зээлээр уд*******да, уд*******дан ава гэрээний арилцаа үүссэн бай ёстой. Гэтэл нээмжлэгчээс гаргасан нээмжлэлийн шаардлага, түүний үндэслэл болон эрэгт авагдсан баримтаар эдгээр нөцөлийг оорондоо тоирсон үйл баримт арагдагүй байна. Эдгээр нөцөлийг тоирогүйгээр т*******уудын ооронд зээлээр уд*******дан үлээн ава гэрээний арилцаа үүсэ ямар ч ууль зүйн боломж, бололцоо байгүй. Иргэний уулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1 дэ эсэгт заасны дагуу элцэл байгуула үсэл зоригийг эн эн нь илэрийлээгүй байна. Хэрэгт авагдсан баримтаар Ц ХХК, Ч******* т******* ХХК-иудын ооронд бодит үйлдлээрээ шауун нийлүүлэ арилцаа үүссэн байна. О ХХК нь авто ын ажилд Ц ХХК-ийн тусла гүйцэтгэгчээр оролцсон. Ц ХХК нь туслан гүйцэтгэгчээ шауунаар анга үүргийн үрээнд Ч******* т******* ХХК-тай арилцан тоиролцоод нийлүүлсэн шаууныг нь манай компани үлээж авсан.
Манай компани Ц ХХК-иас ава ажлын өлсөө авч чадаагүй. Ц ХХК-тай тооцоо нийлээд одоо нээмжлэлээр шаардаад байгаа *******3 сая төгрөгийн шаууны төлбөрийг танай компанид амаар*******гүй учраас төлбөрийн үлдэгдлээс суутгаад тооцоо нийлээд б*******гаажуулсан. Ийнүү б*******гаажуулснаар манай компани энэ шауунтай олбоотой асууд******* дээр ямар нэгэн байдлаар үүрэг үлээ ууль зүйн үндэслэл байгүй боло нь тогтоогдоно. Шауун нийлүүлэ гэрээний арилцаа нь Ц ХХК, Ч*******т******* ХХК нарын ооронд үүссэн. Нээмжлэгч Ч*******т******* ХХК нь Ц ХХК энэ ын ажлын тендер аваад туслан гүйцэтгэгчээр манай компанийг оролцож байгааг сайн мэдэж байгаа. Ц ХХК-иас мөнгөө авч чадагүй, энэ компанийн үмүүс аана байгааг мэдэгүй болооороо манайд үлээлгэн өгсөн баримтыг үндэслэн нэээд байна.
Мөн манай компаниас энэ шаууны төлбөрийг өнөөдрийг үртэл нэг ч удаа нээж байгаагүй. Үнэээр зээлээр уд*******да, уд*******дан ава гэрээний арилцаа үүссэн бол үнийг төлө угацааг т*******ууд тоиролцсон бай ёстой. Яагаад нэг ч удаа энэ шаууны төлбөрийг манай компаниас нэдэггүй юм бэ гэдэг асууд******* яригдана. 2*******6 оноос ойш шүүэд нээмжлэл гарга үртэл шаарда эрээ яагаад эрэгжүүлээгүй нь тодоройгүй. Гэрээний үүрэг шаарда өөн элэлцэ угацаа дууссан байна. Иймд нээмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь эрэгсэгүй болгож өгнө үү гэв
3. Шүү эрэгт авагдсан бичгийн нотло баримтууд боло:
3.1 нээмжлэгчээс гаргасан уулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, эвлэрүүлэн чла ажиллагаа дуусгавар болсон туай тэмдэглэл, нээмжлэ, зарлагын баримт, №0******* Ч*******т******* ХХК-ийн бараа үлээлгэн өгсөн баримт, тооцооны үлдэгдлийн б*******гаа, сарын ажлын тайлан, Х******* аймгийн Х******* сумын Засаг даргад үргүүлсэн *******бан бичиг, гэрлэлтийн гэрчилгээний уулбар, нас барсны бүртгэлийн гэрчилгээний уулбар, өвлө эрийн гэрчилгээний уулбар,
3.2 ариуцагчаас гаргасан уулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний уулбар, Автоын ажил амтран гүйцэтгэ гэрээ, тооцооны үлдэгдлийн б*******гаа, сарын ажлын тайлан, Ц ХХК-д үргүүлсэн үсэлт, нийгмийн даг*******ын шимтгэл төлөлтийн тодоройлолт,
3.3 шүүийн журмаар бүрдүүлсэн Баянгол дүүргийн Цагдаагийн газрын *******бан бичиг, Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн элтсийн *******бан бичиг, гэрчийн мэдүүлэг зэргийг бүэлд нь ш*******жлэн судлаад,
ҮНДЭСЛЭХ нь:
1. Нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК нь ариуцагч О ХХК-д олбогдуулан *******3,972,1*******0 төгрөг гаргуула туай нээмжлэлийн шаардлага гаргасныг ариуцагч бүэлд нь эс зөвшөөрч маргасан
Шүү дараа үндэслэлээр нээмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь эрэгсэгүй болгон шийдвэрлэв.
2. Нээмжлэгч нь нээмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...О ХХК-д 2*******6 оны дугаар сарын 08-ны өдрөөс 2*******6 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн ооронд нийт *******3,972,1*******0 төгрөгийн тос, шауун зээлээр нийлүүлсэн. Уг компанийн ажилтан нь бараа үлээлгэн өгсөн баримтад гарын үсгээ зурж үлээн авсан гэж,
Хариуцагч нь нээмжлэлийн шаардлагын тг*******злын үндэслэлээ ...Манай компани Ц ХХК-ийн бари ажилд туслан гүйцэтгэгчээр оролцсон. Ерөний гүйцэтгэгч нь ын ажилд шаардлагай бараа мери*******аар анга үүргийн үрээнд Ч******* т******* ХХК-иас зээлээр шауун авааар Ц ХХК тоирсон байсан. Манай компани зөвөн шаууныг үлээн авсан. Ч******* т******* ХХК-тай ямар нэгэн гэрээ байгуулаагүй гэж тус тус тайлбарлаж маргасан.
2.1 Нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК нь эргийн 7-8 дугаар т*******д авагдсан нээмжлэ, зарлагын баримт, шауун үлээлгэн өгсөн баримтыг үндэслэн ариуцагч О ХХК-ийг *******3,972,1*******0 төгрөгийн тос, шаууныг зээлээр уд*******дан авсан боло нь тогтоогдоно гэж тайлбарласан.
2.1а Уг баримтуудад О ХХК-ийн ажилтан нярав П.Г тос, шаууныг үлээн авч, гарын үсэг зурсан байна. Нярав П.Г эрэг янан шийдвэрлэ ажиллагаанд гэрчээр оролцсон ба тэрээр ...манай компани Ц ХХК-ийн ын ажилд туслан гүйцэтгэгчээр ажилласан. Ц ХХК-ийн ятад заир******* Дэлгэр нь ажлын т*******бай дээр ирээд Ч******* т******* ХХК-иас шауун очоод бичүүлээд аваарай, би элсэн байгаа гэж элсэний дагуу би очиж ын ажилд шаардлагай шауун авдаг байсан гэж мэдүүлсэн.
2.1б Ц ХХК, О ХХК нарын ооронд 2*******6 оны дугаар сарын 06-ны өдөр № тоот, № тоот Авто ын ажил амтран гүйцэтгэ гэрээ тус тус байгуулагдаж,
- № тоот гэрээгээр О ХХК нь Х******* аймгийн Ч*******гис отын Гудамж төслийн бүтээн байгуул*******тын 1300 км авто ын ажлыг 2*******7 оны 08 дугаар сарын *******-ний өдрийн дотор гүйцэтгэ, Ц ХХК нь 1,0,93*******,386 төгрөгийн ажлын өлс төлө,
- № тоот гэрээгээр О ХХК Х******* аймгийн Х******* сумын 4 дүгээр баг И тойруугийн аас ойш Шүүийн шийдвэр гүйцэтгэ *******баны ашааны зүүн ойд уулзвар үртэл 0,632 км авто , ын байгууламжуудын ажлыг 2*******7 оны 08 дугаар сарын *******-ний өдрийн дотор гүйцэтгэ, Ц ХХК нь 394,04*******,17******* төгрөгийн ажлын өлс төлө үүргийг тус тус үлээсэн байна. /-29-36/
Дээр гэрээний 2.14-т гэрээний төлбөрийг зөвөн зориул*******тын дагуу ашигла ба олгосон урьдчилгаа төлбөрийг ажлын гүйцэтгэлээс суутгана гэж, 3.8-т Зөвлө үйлчилгээний төлбөр, айл нүүлгэн шилжүүлэ зардлыг А т******* буюу Ц ХХК ариуцна гэж, 4.2-т Б т******* буюу О ХХК нь төсөлд шаардагда ажлын маш******* меанизм, *******женер теникийн ажилчдыг өөрөө удирдан зоион байгуулна. Ажилчдын эрүүл мэндийн үзлэг, ажлын байр, оол үнсний төлбөрийг ариуцна гэж тус тус тоиролцсон байна.
2.1в Ц ХХК, О ХХК нарын ооронд үйлдэгдсэн тооцооны үлдэгдлийн б*******гааны баримтад Ц ХХК нь ажлын өлс 302,*******00,*******29 төгрөг төлөөөс Ч******* т******* ХХК-д өгө түлш *******3,972,1*******0 төгрөгийг асч, 248,*******28,379 төгрөгийн төлбөрийн үлдэгдэлтэй байгааг б*******гаажуулсан байна. /-9, 37 ар т*******/
2.2 Эдгээр баримтуудаар ариуцагч О ХХК нь Ц ХХК-тай байгуулсан № тоот гэрээний дагуу Х******* аймгийн Х******* сумын ын ажлыг гүйцэтгээд туслан гүйцэтгэгчээр оролцсон, ажилд шаардлагай шаууныг Ц ХХК анга үүрэгтэй байсан, уг үүргийн дагуу Ч******* т******* ХХК-иас шауун авч туслан гүйцэтгэгчид нийлүүлсэн гэж ариуцагчаас тайлбарласан нь үндэслэлтэй байна.
Хариуцагч О ХХК нь шаууныг үлээн авсан нь Ч******* т******* ХХК болон Ц ХХК нарын ооронд Иргэний уулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэ эсэгт зааснаар байгуулагдсан уд*******да-уд*******дан ава гэрээний үүргийг үлээн авсан нь уг гэрээний үүргийг ариуца үндэслэл бологүй.
Иргэний уулийн 211 дүгээр зүйлийн 211.1 дэ эсэгт Үүргийн гүйцэтгэлийг үүрэг гүйцэтгүүлэгчид, эсүл ууль, гэрээ буюу шүү, арбитрын шийдвэрт заасан эр бүий этгээдэд үлээлгэж өгнө гэж зааснаар Ц ХХК-д үлээлгэн өгө үүргийг уг компанийн заавраар О ХХК-д үлээлгэн өгсөн байна.
3. Хэрэгт авагдсан бичгийн баримтууд, т*******уудын тайлбар, гэрчийн мэдүүлгээр нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК болон ариуцагч О ХХК нарын ооронд гэрээний арилцаа болон уульд зааснаар үүрэг үүсээгүй боло нь тогтоогдсон тул нээмжлэгчийн нээмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь эрэгсэгүй болгон шийдвэрлэв.
Т*******уудын ооронд үүрэг үүсээгүй тул уульд заасан өөн элэлцэ угацаа амаарагүй.
4. Нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК нь эрэг янан шийдвэрлэ ажиллагааны явцад амтран ариуцагчаар Ц ХХК-ийг тсан. Уг ариуцагчийн орш******* байрла аяг тодоройгүй үндэслэлээр Ц ХХК-д олбогдуулан гаргасан шаардлагаас тг*******зсаныг Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 6 дугаар зүйлийн 6.******* даь эсэгт зааснаар бла нь зүйтэй.
*******. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн *******6 дугаар зүйлийн *******6.1 дэ эсэгт зааснаар нээмжлэл эрэгсэгүй болсон тоиолдолд улсын тэмдэгтийн ураамжийг нээмжлэгч ариуца үүрэгтэй тул нээмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн ураамжид төлсөн 427,8 төгрөгийг улсын орлогод эвээр үлдээв.
Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 11******* дугаар зүйлийн 11*******.1, 11*******.2.3, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
1. Иргэний уулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэ эсэгт заасныг баримтлан ариуцагч О ХХК-д олбогдо *******3,972,1*******0 төгрөг гаргуула туай нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК-ийн нээмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь эрэгсэгүй болгосугай.
2. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 6 дугаар зүйлийн 6.******* даь эсэгт заасныг баримтлан нээмжлэгч Ч******* т******* ХХК нь ариуцагч Ц ХХК-д олбогдо нээмжлэлийн шаардлагаас тг*******зсаныг б*******сугай.
3. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн *******6 дугаар зүйлийн *******6.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн ураамжийн туай уулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т тус тус зааснаар нээмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн ураамжид төлсөн 427,8 төгрөгийг улсын орлогод эвээр үлдээсүгэй.
4. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 даь эсэгт зааснаар зоигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анан шны шүүийн шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс ойш 14 оногийн дотор Нийслэлийн Иргэний эргийн давж за*******да шны шүүэд давж за*******да гомдол гарга эртэйг тайлбарласугай.
*******. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 даь эсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц үч*******тэй боло ба мөн уулийн 119.4 дэ эсэгт заасан угацаанд зоигч шүүэд үрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан ава үүргээ биелүүлээгүй нь давж за*******да гомдол гарга угацааг уульд заасан журмын дагуу тоолоод саад бологүйг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Г.БЯМБАЖАРГАЛ