МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сонгинохайрхан дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Дашдондов даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Х.Д,

Улсын яллагч Ц.Ариунтуяа,

Хохирогч Ш.Ар,

Шинжээч Б.Ундармаа,

Шүүгдэгч Д.Б нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийв.

Шүүх хуралдаанаар Сонгинохайрхан дүүргийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Өөлд овогт Дын Бд холбогдох 201726011127 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2017 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн,1984 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 33 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, нягтлан бодогч мэргэжилтэй, "Олборлолт” ХХК-д худалдан авалтын мэргэжилтэн ажилтай, ам бүл 3, эхнэр, хүүхдийн хамт Сонгинохайрхан дүүргийн .. дугаар хороо "Орчлон” хороолол .. дүгээр байрны .. дугаар орц ... тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэлгүй, Өөлд овогт Дын Б /РД:........../

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судлав.

Нэг:Яллах талын нотлох баримтууд.

- Хохирогч Ш.Агийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “...2017 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдөр 13 цагийн орчимд би найз Алимаа руу залгасан чинь гэртээ байна, өнөөдөр ажиллаагүй, манайд хүрээд ир гэхээр нь би 14 цагийн орчим Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Орчлон” хорооллын ...  тоотод ирсэн юм. Тэгээд гэрт нь ороход Алимаа, нөхөр Мөнхжаргал, хүүхдийн хамт байсан. Алимаа, Мөнхжаргал хоёр намайг очиход халамцуу байсан. Ширээн дээр нь 2 литрийн “Боргио” пивоны тал байсан. Надад хийж өгөөд Алимаа, Мөнхжаргал бид 3 хувааж уусан. Тэгээд би орон дээр нь хэвтээд унтчихсан байсан. Мөнхжаргал толгой өвдөөд байна гээд 2,5 литрийн боргио аваад уугаад сууж байтал хаалга тогшсон, тэгээд онгойлгохгүй

2

байсан чинь Туяа пизда минь хаалгаа тайл гээд орилоод байхаар нь Б гэдгийг мэдсэн. Б нь Алимаагийн төрсөн дүү нь юм. Өмнө нь Б намайг ална гэж айлгаж, сүрдүүлж байсан учир хаалгаа онгойлгоогүй, 40 орчим минут болсон. Тэгээд би тагтан дээр зогсож байтал Б ороод ирсэн байсан, шууд ирээд миний толгойн тус газар гараараа 2-3 удаа цохиж дараа нь миний зүүн талын шанаа руу гараараа 1 удаа, элэг рүү хөлөөрөө өшиглөөд, зүүн талын хөлийн өвдөгний хажуу тал руу өшиглөж зодсон. Намайг эгчтэйгээ архи уулаа гээд чирээд коридорт гаргахаар нь би цагдаа дуудсан. ...” гэх мэдүүлэг /хх- ийн 5, 9-10 х/

• Хохирогч Ш.Агийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн "... 2017 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдөр 14 цагийн үед би Алимаа руу утсаар ярьсан. Алимаа "гэртээ байна, хүрээд ир” гэж хэлсэн. Гэрт нь очиход Алимаа нөхөртэйгээ хоёулаа согтуу, том савтай тал пиво урдаа тавьсан сууж байсан. Би өглөө нь хөдөөнөөс ирсэн учир ядраад унтсан. Тухайн пивоноос нь уугаагүй. Тэгсэн Алимаагийн хүүхэд нь сургуульдаа явсан. Тэгээд бид гурав унтсан. 17 цагийн үед Алимаагийн нөхөр түрүүлж сэрээд пивонд гараад ирье гээд 2.5 литрийн пиво авчирсан. Би тухайн пивоноос хоёр стикан уусан. Нөгөө хоёр өмнө нь пиво уусан байсан учир хурдан согтсон. Тэгээд хаалга цохиход Алимаа "дүү ирсэн байна, айгаад байна, орж ирээд бид нарыг зодно” гэж хэлээд хаалга тайлж өгөөгүй. Б миний нэрийг дуудаад "Ариунтуяа пизда минь, хаалгаа онгойлго” гээд орилоод байсан. Би Алимааг "хаалга онгойлгоё” гэхэд Алимаа хэрэггүй гээд байсан. Би айгаад үлдсэн тал пивыг нуугаад, тагт дээр зогсож байХ Б орж ирсэн. Б миний нүүр, нүд, толгой руу цохиж газар унагаасан. Зодоогүй гэж хэлж байгаад нь гомдолтой байна. Намайг чирч гэрээсээ гаргасан. Би гадаа гараад цагдаа дуудсан. Тэгсэн хоёр цагдаа ирээд Бын гэр рүү орсон. Би өргөдөл өгье гэхэд тухайн цагдаа та маргааш ирээд өгчих гэж хэлсэн. Би маргааш нь очиж өргөдөл өгсөн. Б утсаар яриад миний биеийг асуулгүй, дарамталдаг. Над руу мөнгөн аяга хулгай хийсэн байна, авчирч өг гэж мессеж бичсэн байсан. Тухайн үед толгой, тархи бариулсан наашаа, цаашаа явсан замын зардал их гарсан. Тухайн зардлуудаа нэхэмжилж байна. ...” гэсэн мэдүүлэг /шүүх хуралдаан тэмдэглэлээс/
• Гэрч Д.Алимаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: "... 2017 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдөр 20 цагийн үед манай дүү Б нэлээн удаан хаалга тогшиж уурлаад байХ нь манай хүү хаалга онгойлгож өгсөн. Тэгэхэд Ариунтуяа тагтан дээр гарсан байХ дүү Б чи яагаад манайд архидаж согтуураад байдаг юм бэ гээд чирч хөөж гаргасан ..., ... Намайг хараХ өмсөж байсан цамцны ар хэсгээс нь Б чирээд гаргаж байсан. Манай хүүхэд гэрийн хаалга тайлаХ би жижиг өрөөнд нөхрийнхөө ард хэвтэж байсан. Б тагтан дээр очоод чи бузартай юм бэ гэр оронд ирж архи уулаа зайл гэхэд Ариунтуяа өөдөөс нь хэрэлдэн орилж, хашгираад байхаар нь босоод хартал Б Ариунтуяагийн хувцасны ар талаас нь зуураад гэрийн хаалгаар чирээд гаргасан. Ариунтуяаг анх манай гэрт ирэхэд биед нүүрэнд нь ил харагдах гэмтэл шарх байхгүй байсан байх. ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 42-44, 61-63 х/
• Гэрч Н.Мөнхжаргалын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: "...Б надтай утсаар яриад Ариунтуяа намайг цагдаад өгсөн байна гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь хоорондоо маргалдсан юм байна гэж бодсон. ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 59-60 х/
• Гэрч О.Хонгорын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: "...Би 2017 оны 05 дугаар сарын 24-нөөс 25-нд шилжих өдөр Сонгинохайрхан дүүрэг дэх Цагдаагийн

3

1 дүгээр хэлтсийн саатуулах байранд жолооч цагдаагаар үүрэг гүйцэтгэж байХ Сэлбэ-10-с 20 цаг 07 минутад дуудлага авч очиход Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо "Орчлон” хорооллын ... тоотын үүдэнд 40 гаран насны согтууруулах ундааны зүйл үнэртүүлсэн эмэгтэй хүн найзынхаа дүүд зодуулчихлаа гээд орилж, чарласан байдалтай байхаар нь хаана, хэнд зодуулсан талаар лавлаж асууХ найзынхаа дүүд зодуулсан, энэ айл гэж заасны дагуу уг тоотод ороход 30 гаран насны махлагдуу залуу өөрийгөө Б гэж танилцуулаад манай эгчийн найз болох Ариунтуяа нь эгчийг уруу татаад, ...би хөөж гаргасан гэж ярьж байсан. ...Ариунтуяа гэх дуудлага өгсөн эмэгтэйг дагуулаад эрүүлжүүлэх байранд ирэн согтуурлын хэмжээг тогтоогч багажаар шалгаХ согтолтын хэмжээ бага гарч байсан санагдаж байна. ...Тухайн үед намайг дуудлагаар очиход дуудлага өгсөн Ариунтуяа гэх эмэгтэйгийн нүүрэнд зүүн хацар хавьцаа, хүзүүнд улайсан харагдаж байсан. Би тухайн үедээ цохиулсан юм болов уу гэж бодоод өнгөрсөн. Эрүүлжүүлэх байранд 0,60 болон түүнээс дээш согтолтын хувьтай хүнийг эрүүлжүүлдэг журамтай. Ариунтуяагийн согтолтын хэмжээ хүрээгүй байсан шиг санагдаж байна. ...” гэх мэдүүлэг /хх 64-66 х/

• Гэрч Г.Бийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: "...2017 оны 05 дугаар сарын сүүлээр байхаа огноог нь сайн санахгүй байна. ...Би хувиараа бариа засал хийж байгаа гэхэд хүнд зодуулсан толгой тархи хөдөлсөн юм шиг байна гээд бариулахаар болсон. Аль гарыг нь сайн санахгүй байна, мөр нь хөхөрсөн, өвдөг нь хөхөрсөн байдалтай байсан. ...” гэх мэдүүлэг /хх 68-69 х/
• Шинжээчийн 7000 тоот дүгнэлт

1.Ш.Ариунтуяагийн биед зүүн нүдний доод зовхи, зүүн хацар, хүзүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт, зүүн нүдний алим, зүүн гуяны цус хуралт, зүүн өвдөгний зулгаралт, цус хуралт бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.

2.3.4.5 Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн 4 ба түүнээс дээш удаагийн үйлчлэлээр тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой.

1. Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.
2. Дээрх гэмтэл нь тухайн үедээ амь насанд аюул учруулаагүй болно.

8.9.Цаашид гэмтэл нь ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги

алдагдуулахгүй. гэх дүгнэлт /хх 12 х/,

• Шинжээч Б.Ундармаагийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн "... Хохирогчид учирсан гэмтлүүд нь шинэ гэмтлүүд байсан. Яг 2017 оны 5 дугаар сарын 24 юм уу 25-ны өдөр учирсан гэж ялгаХ хэцүү, үзүүлэх үедээ зодуулсан талаараа хэлж байсан. Ярьсантай нь биед учирсан гэмтлүүд нь тохирч байсан учир 2017 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдөр гэмтэл учирсан байх боломжтой гэж үзсэн. ...” гэсэн тайлбар /шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс/,

Хоёр:Цагаатгах талын нотлох баримтууд:

• Шүүгдэгч Д.Бын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: "...Би Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хорооны ... тоотод эгч, хүргэн ахын хамт амьдардаг. Манай эгч Алимаа түүний найз гэх эмэгтэй эгчийн ажил дээр очиж архи уугаад байсан юм. Тэгээд би 2017 оны 05 дугаар сарын 24-ний орой гэртээ иртэл гэрийн хаалга онгойлгохгүй байсан. Би хаалганы дурангаар хартал Ариунтуяа харагдсан. Би Туяа хаалгаа онгойлго гээд 1 цаг орчим хаалга тогшиж сүүлдээ хаалга онгойлгодог хүн дуудъя гээд байж байтал Алимаа эгчийн хүүхэд хаалга

4

онгойлгосон юм. ...Би Ариунтуяаг хүний амьдралд дандаа гай болж байх юм гэхэд чамд хамаагүй гээд тагтан дээр зогсоод байхаар нь чирээд манайхаас гар зайл гээд хөөгөөд гаргасан. ...Хүн эзгүйчилж гэрт ирж архи уугаад байдаг учир би тухайн өдөр уурлаж хөөж гаргасан. ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 6 х/

• Шүүгдэгч Д.Бын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: "... Хохирогч Ариунтуяа манай эгчийн найз, манай гэрт удаа дараа ирж архи уудаг. 2017 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдрийн 20 цагийн үед эхнэр хүүхдийн хамт гэртээ очоод хаалга цохиход тайлж өгөхгүй байсан. Хаалганы дурангийн нүхээр хараХ Ариунтуяа явж байсан. Би өөрийнхөө гэрт орж чадахгүй байдалтай 40-50 минут болсон. Эгчийн хүүхэд хаалга тайлж өгсөн. Би хаалга онгойлгуулах гэж цагдаад дуудлага өгсөн, хаалга онгойлгодог хүн рүү залгасан. Гэрт ороход Ариунтуяа жижиг өрөөний тагт дээр байхаар нь манайхаас яв гээд чирч гаргасан. Зодож цохисон зүйл байхгүй. Манайхаас гараад юу болсныг би мэдэхгүй. Тухайн өдөр ирсэн цагдаад болсон асуудлыг ярьсан. Дараа нь өргөдөл өгсөн гэж мэдсэн. Би бүх шатанд зодоогүй гэдгээ хэлж гомдол гаргасан. Хохирогч эхлээд эмчилгээний мөнгө гэж 100.000 төрөг нэхэмжилж байсан. Тухайн мөнгийг өгвөл хэрэг хаагдана гэж байцаагч хэлсэн би хүн зодоогүй учир мөнгийг нь өгөөгүй. ...” гэх мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс/

Гурав:Хувийн байдлын талаарх баримтууд:

• Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх 26 х/
• Д.Бын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа /хх 40, 79, 89 х/
• Оршин суугаа газрын хаягийн тодорхойлолт /хх 41 х/

Дөрөв:Хохирлын баримтууд:

-      Хохирлын баримтууд /хх 31-35, 55, 58, 89, 110, 111 х/ зэргийг тус тус шинжлэн судлав.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрхи нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, хэрэгт ач холбогдол бүхий, хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үзсэн.

Гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч Д.Б нь 2017 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдрийн 20 цагийн үед Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо, "Орчлон” хорооллын 41 дүгээр байрны 168 тоотод байрлах гэртээ Ш.Ариунтуяаг "гэрт ирж архи уулаа” гэх шалтгааны улмаас түүний нүүр толгойн хэсэгт гараар цохих, өвдөг, гуяр уу нь өшиглөх зэргээр зодож эрүүл мэндэд нь "зүүн нүдний доод зовхи, зүүн хацар, хүзүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт, зүүн нүдний алим, зүүн гуяны цус хуралт, зүүн өвдөгний зулгарал, цус хуралт” бүхий хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

Хохирогч Ш.Агийн "... Тэгээд би тагтан дээр зогсож байтал Б ороод ирсэн байсан, шууд ирээд миний толгойн тус газар гараараа 2-3 удаа цохиж дараа нь миний зүүн талын шанаа руу гараараа 1 удаа, элэг рүү хөлөөрөө өшиглөөд, зүүн талын хөлийн өвдөгний хажуу тал руу өшиглөж зодсон. Намайг эгчтэйгээ архи уулаа гээд чирээд коридорт гаргасан ...” /хх-ийн 5, 9-10 х, шүүх хуралдаан тэмдэглэлээс/

Гэрч Д.Алимаагийн "... Ариунтуяа тагтан дээр гарсан байХ дүү Б чи яагаад манайд архидаж согтуураад байдаг юм бэ гээд чирч хөөж

5

гаргасан ..., Ариунтуяаг анх манай гэрт ирэхэд биед, нүүрэнд нь ил харагдах гэмтэл шарх байхгүй байсан ...” /хх-ийн 42-44, 61-63 х/

Гэрч О.Хонгорын "... Сэлбэ-10-с 20 цаг 07 минутад дуудлага авч очиход Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо "Орчлон” хорооллын 41-168 тоотын үүдэнд 40 гаран насны согтууруулах ундааны зүйл үнэртүүлсэн эмэгтэй хүн найзынхаа дүүд зодуулчихлаа гээд орилж, чарласан байдалтай байсан, ...Ариунтуяа гэх дуудлага өгсөн эмэгтэйг дагуулаад эрүүлжүүлэх байранд ирэн согтуурлын хэмжээг тогтоогч багажаар шалгаХ согтолтын хэмжээ бага гарч байсан санагдаж байна. ...Тухайн үед намайг дуудлагаар очиход дуудлага өгсөн Ариунтуяа гэх эмэгтэйгийн нүүрэнд зүүн хацар хавьцаа, хүзүүнд улайсан харагдаж байсан. Би тухайн үедээ цохиулсан юм болов уу гэж бодоод өнгөрсөн. ...” /хх 64-66 х/

Гэрч Г.Бийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...2017 оны 05 дугаар сарын сүүлээр байхаа огноог нь сайн санахгүй байна. ... Ариунтуяатай тааралдаад ... би хувиараа бариа засал хийж байгаа гэхэд хүнд зодуулсан толгой тархи хөдөлсөн юм шиг байна гээд бариулахаар болсон. Аль гарыг нь сайн санахгүй байна, мөр нь хөхөрсөн, өвдөг нь хөхөрсөн байдалтай байсан. ...” /хх 68- 69 х/

Шинжээчийн 7000 тоот дүгнэлт:

1.Ш.Ариунтуяагийн биед зүүн нүдний доод зовхи, зүүн хацар, хүзүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт, зүүн нүдний алим, зүүн гуяны цус хуралт, зүүн өвдөгний зулгаралт, цус хуралт бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.

2.3.4.5 Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн 4 ба түүнээс дээш удаагийн үйлчлэлээр тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой.

1. Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.
2. Дээрх гэмтэл нь тухайн үедээ амь насанд аюул учруулаагүй болно.

8.9.Цаашид гэмтэл нь ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги

алдагдуулахгүй гэх дүгнэлт /хх 12 х/ зэргээр нотлогдон тогтоогдсон.

Шүүгдэгч Д.Бын цагаатгуулах үндэслэлийн талаар:

Шүүгдэгч Д.Б нь “би зодоогүй, гэрээс чирж гаргасан тул намайг цагаатгаж өгнө үү” гэх тайлбарыг гаргасан боловч хохирогч Ш.Ариунтуяагийн мөрдөн байцаалтанд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн “...миний толгойн тус газар гараараа 2-3 удаа цохиж дараа нь миний зүүн талын шанаа руу гараараа 1 удаа, элэг рүү хөлөөрөө өшиглөөд, зүүн талын хөлийн өвдөгний хажуу тал руу өшиглөж зодсон ...” гэх биеийн аль хэсэгт, юугаар, хэрхэн зодож гэмтэл учруулсан талаарх мэдүүлэг нь шинжээчийн дүгнэлтээр болон шинжээчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн "... хохирогч үзүүлэх үедээ биеийн аль хэсэгтээ зодуулсан талаар хэлсэн нь үзлэг хийхэд яг таарч байсан, уг гэмтлүүд нь шинэ гэмтлүүд, 2 хоногийн өмнө үүссэн байх бүрэн боломжтой, мөн энэ гэмтлүүд дандаа цохилттой холбоотой, чирэлтээс үүсэхгүй ...” гэх тайлбараар давхар нотлогдож байгаа тул шүүгдэгчийн зодож гэмтэл учруулаагүй гэх тайлбар нь үндэслэлгүй,

мөн шүүгдэгчийн “би гэрээс чирээд гаргасан, гарсан хойноо согтуу хүн ямар нэгэн байдлаар дээрх гэмтлийг авсан байхыг үгүйсгэхгүй” гэх тайлбар нь гэрч О.Хонгорын “...тухайн үед намайг дуудлагаар очиход дуудлага өгсөн Ариунтуяа гэх эмэгтэйн нүүрэнд зүүн хацар хавьцаа, хүзүүнд улайсан харагдаж байсан. Би тухайн үедээ цохиулсан юм болов уу гэж бодоод өнгөрсөн. ...” /хх 64-66 х/ гэх мэдүүлгээр няцаагдаж байгаа, хохирогч мэдүүлгийн эх сурвалжаа тодорхой зааж, түүний мэдүүлгүүд шинжээчийн дүгнэлт, тайлбар, гэрч нарын мэдүүлгээр

6

давхар тогтоогдож байгаа тул түүнийг дээрх гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй.

Хохирлын талаар:

Хохирогч Ш.А нь зодуулсны улмаас толгойгоо бариачаар бариулсан гэх боловч энэ талаар нотлох баримт гаргаж ирүүлээгүй тул энэ шүүх хуралдаанаар хэлэлцэх боломжгүй учраас дээрх зардалтай холбоотой баримтаа бүрдүүлж иргэний журмаар жич нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг тогтоолд дурьдаж өгөх, харин хохирогч нь Булган аймагт амьдардаг, уг гэмт хэргийн улмаас цагдаа, прокурор, шүүхийн байгууллагад олон удаа дуудагдаж ирж, буцсаны замын зардлаа нэхэмжилсэн, Булган аймаг, Улаанбаатар хотын хооронд автобус, галт тэргээр ирж, буцсаны замын зардалд 184,400 төгрөг зарцуулсан болох нь зардлын баримтууд /хх 31 -35, 55, 58, 89, 110, 111 х/-аар тогтоогдож байгаа, дээрх зардал гэмт хэргийн улмаас учирсан шууд хохиролд орохгүй ч гэсэн шүүгдэгч Д.Бын гэм буруутай үйлдлийн улмаас хохирогчоор тогтоогдож, тайлбар, мэдүүлэг өгөх, шүүх хуралдаанд ирж оролцоход зарцуулсан зардлууд нь шууд бус хохиролд хамаарах тул гэм буруутай этгээдээс гаргуулж хохирогчид олгох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх үзсэн.

Ял хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал, ял шийтгэлийн талаар:

Эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэхээр Эрүүгийн хуульд заасан нөхцөл байдлууд тогтоогдоогүй, шүүгдэгч Д.Бын ажил хөдөлмөр эрхэлдэг гэх байдлыг харгалзан түүнд 700 нэгжтэй тэнцэх 700,000 төгрөгийн торгуулийн ял оногдуулж, уг торгуулийн ялыг 06 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлж барагдуулахыг түүнд үүрэг болгох нь зүйтэй гэж шүүх үзсэн.

Бусад асуудлын талаар:

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн болон хэрэгт битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, иргэний бичиг баримт хураагдаж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаатай холбоотой гарсан зардалгүй болохыг тус тус шийтгэх тогтоолд дурьдаж өгөх нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсгүүд, 36.3 дугаар зүйлийн 1, 3 дахь хэсгүүд, 36.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Өөлд овогт Дын Быг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Д.Быг 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний 700,000 /долоон зуун мянган/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар торгуулийн ялыг тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 06 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлж барагдуулахыг ялтан Д.Бд үүрэг болгосугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд хэсэгчлэн төлөөгүй бол

7

шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ялтан Д.Бд танилцуулсугай.

1. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсгүүдэд зааснаар Д.Баас 184,400 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Сонгинохайрхан дүүргийн 28 дугаар хороо Ногоон чулуутын 1-7 тоотод оршин суух, Чонос овогт Шийравын Ариунтуяа /РД:ГЮ71070608/-д олгож, эмчилгээний зардлын талаарх нотлох баримтуудаа бүрдүүлэн иргэний журмаар жич нэхэмжлэл гаргах эрхтэйг дурдсугай.
2. Д.Бын иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн болон битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад гарсан зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.
3. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.
4. Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Д.Бд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгүүдэд зааснаар ялтан түүний өмгөөлөгч, хохирогч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл түүнийг гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ

Б.ДАШДОНДОВ