| Шүүх | Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Дамдинжавын Ганболд |
| Хэргийн индекс | 101/2024/05101/И |
| Дугаар | 101/ШШ2024/03408 |
| Огноо | 2024-07-16 |
| Маргааны төрөл | Барьцаалан зээлдүүлэх байгууллагын зээл, |
Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр
2024 оны 07 сарын 16 өдөр
Дугаар 101/ШШ2024/03408
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Б дүүрги*******н Иргэни******* хэрги*******н анхан шатны шүүхи*******н шүүгч Д.Ганболд даргалж, тус шүүхи*******н танхимд хи*******сэн хуралдаанаар,
Нэхэмжлэгч: С******* дүүрэг, ******* дүгээр хороо, П******* гудамж, А******* ******* ******* *******4 давхар хаягт оршин ба*******рлах “И******* ББСБ” ХК /рд:*******/-и*******н нэхэмжлэлтэ*******,
Хариуцагч: Б дүүрэг, дугаар хороо, *******2 дугаар хороолол, Энхта*******ваны гудамж дүгээр ба*******р 5 тоот хаягт оршин суух Цэрэнги*******нхэн овогт Баярааги*******н Г /ИБД:*********************0**************94**************66/,
Хариуцагч: Б дүүрэг, дугаар хороо, *******2 дугаар хороолол, Энхта*******ваны гудамж дүгээр ба*******р 5 тоот хаягт оршин суух Ж М /рд:НМ8*********************2608/ нарт холбогдох,
Зээли*******н гэрээни******* үүрэгт болон үүргээ гү*******цэтгээгү*******гээс учирсан хохиролд ни*******т 97,908,9.96 төгрөг гаргуулах туха******* иргэни******* хэрги*******г хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчи*******н төлөөлөгч Б.Т, шүүх хуралдааны нари*******н бичги*******н дарга Ө.Аззаяа нар оролцов.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
*******. Нэхэмжлэгч “И******* ББСБ” ХК нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, түүни******* төлөөлөгч Б.Т нь шүүх хуралдаанд гаргасан та*******лбартаа: Зээлдэгч Б.Г, Ж.М нар нь “И******* ББСБ” ХК-та******* 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр В*******502205200 дугаарта******* зээли*******н гэрээ, С*******5022052000******* дугаарта******* барьцааны гэрээг тус тус ба*******гуулж, 250,000,000 /Хоёр зуун тавин сая/ төгрөги*******г, сарын 2,7 хуви*******н хүүтэ*******, сарын хугацаата*******, гаали*******н төлбөр төлөх зориулалтаар зээлсэн.
Уг зээли*******н барьцаанд:
*******. 20*******0 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 2022 онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Mitsubishi Fuso Canter марки*******н автомашин;
2. 2005 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 2022 онд Монгол Улсад орж ирсэн, Toyota Alphard марки*******н автомашин;
. 2009 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 2022 онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Hino Profia марки*******н автомашин;
4. 2002 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 202******* онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Toyota Toyoace марки*******н автомашин;
5. 2008 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 2022 онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Hino Profia марки*******н автомашин;
6. 2004 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 202******* онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Mitsubishi Supergreat марки*******н автомашин;
7. 2005 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 202******* онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Hino Profia марки*******н автомашин;
8. 200 онд ү*******лдвэрлэгдсэн, 202******* онд Монгол Улсад орж ирсэн, ачааны зориулалтта******* Hino Profia марки*******н автомашинуудыг барьцаалсан.
Зээлдэгч нар нь зээли*******н гэрээни******* эргэн төлөлти*******н хуваари*******н дагуу үндсэн зээл, зээли*******н хүүги*******н төлбөри*******г эргүүлэн төлөх гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгү*******, зээли*******н төлбөри*******г төлөх хугацаа өгсөн боловч хугацаандаа төлж барагдуулаагү******* зэргээр гэрээни******* үүрги*******н ноцто******* зөрчил гаргаж ба*******гаа тул шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж ба*******на.
Зээлдэгч Б.Г, Ж.М нарын “И******* ББСБ” ХК-та******* ба*******гуулсан В*******502205200 тоот зээли*******н ни*******т өр, төлбөр 2024 оны 05 дугаар сарын *******6-ны өдри*******н ба*******длаар дараах ба*******далта******* буюу:
- Үндсэн зээл: 85,224,848.8 төгрөг;
- Төлөх ёсто******* хүү: *******0,59*******,20.47 төгрөг;
- Нэмэгдүүлсэн хүү: 2,072,855.************** төгрөг;
- Нотариатын зардал: 20,000 төгрөг;
Ни*******т: 97,908,9.96 төгрөг ба*******на.
И*******мд хариуцагч Б.Г, Ж.М нараас зээли*******н гэрээни******* үүрэгт 97,908,9.96 / Ерэн долоон сая есөн зуун на*******ман мянга есөн зуун гучин гурван төгрөг ерэн зургаан мөнгө/ төгрөги*******г гаргуулан нэхэмжлэгч “И******* ББСБ” ХК-д олгож өгнө үү.
*******а. Хариуцагчид тов мэдэгдсэн боловч ирээгү******* тул хурлыг үргэлжлүүлэх саналта*******. Зээли*******н гэрээни******* үүрэгт 97,908,9.96 төгрөг гаргуулна. Зээлдэгч нар нь 2022.5.20-нд зээли*******н болон барьцааны гэрээ ба*******гуулсан. 250,000,000 төгрөги*******г барьцаата*******гаар зээлсэн. Барьцаанд 8 ширхэг автомашин барьцаалсан. Зээли*******н гэрээни******* үүргээ биелүүлээгү*******. И*******мд нэхэмжлэл гаргасан. Үндсэн зээл 85,224,848.8 төгрөг, хүү *******0,59*******,20.47 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 2,072,855.************** төгрөг, нотариатын зардал 20,000 төгрөг ба*******гаа юм. И*******мд хариуцагч Гаас энэхүү төлбөри*******г гаргуулж өгнө үү. Хариуцагч Маас татгалзаж ба*******гаа болно гэв.
2. Нэхэмжлэгч нь дараах нотлох баримтыг шүүхэд ирүүлсэн: Улсын бүртгэли*******н гэрчилгээни******* хуулбар /хх5/, тусга******* зөвшөөрли*******н гэрчилгээни******* хуулбар /хх6-8/, зээли*******н гэрээни******* хуулбар /хх9-*******2/, барьцааны гэрээни******* хуулбар /хх*******4-*******6/, зээл, хүүги*******н тооцоолол /хх*******7/
Хэрэгт ба*******гаа болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтыг шинжлэн судлаад
ҮНДЭСЛЭХ нь:
*******. Шүүх дараах үндэслэлээр нэхэмжлэгч нь хариуцагч Ж.Маас татгалзсаныг баталж, холбогдох хэрги*******г хэрэгсэхгү******* болгож, хариуцагч Б.Гаас 95,8*******6,078.84 төгрөг гаргуулж, нэхэмжлэли*******н шаардлагаас үлдэх 2,092,855.*******2 төгрөгт холбогдох хэсги*******г хэрэгсэхгү******* болгож ши*******двэрлэв.
2. Нэхэмжлэгч “И******* ББСБ” ХК нь зээли*******н гэрээни******* үүрэгт үндсэн зээл 85,224,848.8 төгрөг, хүү *******0,59*******,20.47 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 2,072,855.************** төгрөг, үүргээ биелүүлээгү*******гээс учирсан хохирол буюу нотариатын ү*******лчилгээни******* хөлс 20,000 төгрөг, ни*******т 97,908,9.96 төгрөг гаргуулах туха******* нэхэмжлэл гаргасан.
. Хариуцагч Б.Г нь 2024 оны 06 дугаар сарын *******0-ны өдөр нэхэмжлэли*******н хуви*******г гардан авсан боловч хуульд заасан хугацаанд хариу та*******лбар ирүүлээгү*******. Шүүх Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н 77 дугаар зү*******ли*******н 77.2-т зааснаар түүни******* шүүхэд мэдэгдсэн утас болох дугаараар 2024 оны 07 дугаар сарын 04-ни******* өдөр энэ шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн боловч хүндэтгэн үзэх шалтгаангү*******гээр хүрэлцэн ирээгү*******, ямар нэг хүсэлт гаргаагү*******. И*******мд мөн хуули*******н 72 дугаар зү*******ли*******н 72.-т зааснаар нэхэмжлэли*******г зөвшөөрсөнд тооцож, мөн хуули*******н *******00 дугаар зү*******ли*******н *******00.-т зааснаар хариуцагчи*******н эзгү*******д хэрги*******г хянан ши*******двэрлэх үндэслэлтэ*******. Гэвч шүүх хэрги*******н бодит ба*******длыг тогтоох учирта*******.
4. Нэхэмжлэгч нь Б.Г, Ж.М нарт холбогдуулан нэхэмжлэл гаргасан. Хэрэг хянан ши*******двэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэгчи*******н төлөөлөгч Б.Бямбадорж нь 2024 оны 07 дугаар сарын 04-ны өдөр хариуцагч Ж.Маас татгалзах туха******* хүсэлти*******г шүүхэд бичгээр ирүүлсэн. Нэхэмжлэгчээс 2024 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдөр олгосон итгэмжлэлээр Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н 25, 26 дугаар зү*******лд заасан, өөрөөр хэлбэл хариуцагчаас татгалзах эрхи*******г төлөөлөгч Б.Б олгосон ба*******на. /хх/
Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н *******06 дугаар зү*******ли*******н *******06.-т зааснаар нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлээ татан авах буюу хариуцагчаас татгалзах эрхтэ*******. И*******нхүү татгалзсаныг мөн зү*******ли*******н *******06.5-д зааснаар хариуцагчаас татгалзсан гэж үзнэ. И*******мд нэхэмжлэгч нь хариуцагч Ж.Маас татгалзсаныг баталж, холбогдох хэрги*******г хэрэгсэхгү******* болгох үндэслэлтэ*******.
5. Зохигчид 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр 250,000,000 төгрөги*******н үнэ бүхи******* зээли*******н гэрээг сарын хугацаагаар ба*******гуулсан. /хх9-*******2/
Зээли*******н гэрээгээр сарын 2.7 хуви*******н хүү төлөхөөр тохиролцсон ба*******на.
Нэхэмжлэгч нь зээл олгож, гэрээ хүчин төгөлдөр болсон гэдгээ Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н 25 дугаар зү*******ли*******н 25.2.2, 8 дугаар зү*******ли*******н 8.*******-д заасан үүрги*******н дагуу нотлоогү*******. Гэвч хариуцагч нь нэхэмжлэли*******н хуви*******г гардан авсан боловч хариу та*******лбар ирүүлээгү*******, шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангү*******гээр хүрэлцэн ирээгү*******.
Өөрөөр хэлбэл зээл олгосон эсэх талаар маргаагү******* тул зээл олгогдсон гэж үзнэ.
6. Нэхэмжлэгчээс шүүхэд ирүүлсэн зээл, хүүги*******н тооцооллын хүснэгтээс үзэхэд 2022 оны 05 дугаар сарын 2*******-ны өдөр зээл олгосон гэсэн ба*******на. /хх*******7/
Улмаар шүүхэд 2024 оны 05 дугаар сарын 28-ны өдөр нэхэмжлэл гаргасан тул гэрээ 2 жил, 7 хоног хэрэгжжээ. Гэрээни******* .*******.-т сард 2.7 хуви*******н хүү тооцохоор заасан тул жилд 2.4 хуви*******н хүү тооцно. И*******нхүү хариуцагчид үүссэн үүрги*******г тооцвол ******* жилд 8*******,000,000 /250,000,000*2.4%/ төгрөг, 2 жилд *******62,000,000 төгрөг, ******* хоногт 22*******,9*******7.92 /8*******,000,000/65/ төгрөг, 7 хоногт *******,55,425. төгрөг, ни*******т *******6,55,425. төгрөги*******н хүү тооцогдоно.
6а. Зээли*******н гэрээни******* .*******.4-т сарын 0.54 хуви*******н нэмэгдүүлсэн хүү тооцохоор заасан нь Иргэни******* хуули*******н 452 дугаар зү*******ли*******н 452.2-т ни*******цэхгү*******. Учир нь хуульд зааснаар үндсэн хүүги*******н 20 хүртэл хувиар нэмэгдүүлсэн хүү тооцох зохицуулалтта******* бол гэрээнд үндсэн зээлээс нэмэгдүүлсэн хүү тооцохоор заажээ. И*******мд нэмэгдүүлсэн хүү шаардах эрхгү*******.
Дээрх үндэслэлээр хариуцагчид үндсэн зээл, хүүд ни*******т 4*******,55,425. төгрөг төлөх үүрэг үүссэн ба*******на.
7. Нэхэмжлэгч нь хариуцагчи*******г ни*******т 250,527,529.79 төгрөг төлсөн гэж та*******лбарласан бөгөөд хариуцагч нь энэхүү мөнгөн дүнги*******н талаар маргаагү*******. И*******мд хариуцагч нь *******4,025,895.65 төгрөг төлөх үүргээ биелүүлээгү******* гэж үзэхээр ба*******на. Гэвч нэхэмжлэгч нь зээли*******н буцаан төлөлт тус бүрээр тооцсоны дагуу үндсэн зээлд 85,224,848.8 төгрөг, хүүд *******0,59*******,20.47 төгрөг шаардсан тул нэхэмжлэли*******н шаардлагын хүрээнд 95,8*******6,078.84 төгрөги*******г хариуцагчаас гаргуулж ши*******двэрлэв.
8. Нотариатын хөлсөнд төлсөн гэх 20,000 төгрөги*******н баримт нь Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н дүгээр зү*******ли*******н .2-т заасан бичмэл нотлох баримтын шаардлага хангахгү******* ба*******на. И*******мд энэхүү шаардлагыг хангах үндэслэлгү*******.
9. Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н 57 дугаар зү*******ли*******н 57.*******-д зааснаар шүүхээс эрх зү*******н маргаан хянан ши*******двэрлэх ү*******лчилгээ үзүүлэхтэ******* холбогдуулан зохигчид төлөх мөнгөн хөрөнги*******г улсын тэмдэгти*******н хураамж гэнэ. Улсын тэмдэгти*******н хураамжи*******г урьдчилан нэхэмжлэгч төлөх бөгөөд нэхэмжлэл хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаас гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгох журамта*******. Мөн хуули*******н 56 дугаар зү*******ли*******н 56.2-т зааснаар нэхэмжлэли*******н шаардлагын зарим хэсги*******г хангасан тохиолдолд хангасан хэсэгт холбогдох хураамжи*******г хариуцагчаас гаргуулна.
Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н **************5 дугаар зү*******ли*******н **************5.2.2, **************6, **************8 дугаар зү*******лд заасныг удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
*******. Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н *******06 дугаар зү*******ли*******н *******06.5-д зааснаар нэхэмжлэгч “И******* ББСБ” ХК нь хариуцагч Ж.Маас татгалзсаныг баталж, холбогдох хэрги*******г хэрэгсэхгү******* болгосуга*******.
2. Иргэни******* хуули*******н 45******* дүгээр зү*******ли*******н 45*******.*******, 452 дугаар зү*******ли*******н 452.2, 2*******9 дүгээр зү*******ли*******н 2*******9.*******-д зааснаар хариуцагч Б.Гаас 95,8*******6,078.84 төгрөг гаргуулж, нэхэмжлэгч “И******* ББСБ” ХК-д олгож, нэхэмжлэли*******н шаардлагаас үлдэх 2,092,855.************** төгрөгт холбогдох хэсги*******г хэрэгсэхгү******* болгосуга*******.
. Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н 56 дугаар зү*******ли*******н 56.2, 60 дугаар зү*******ли*******н 60.*******-д зааснаар нэхэмжлэгчи*******н улсын тэмдэгти*******н хураамжид урьдчилан төлсөн 647,495 төгрөги*******г улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Б.Гаас 67,00.9 төгрөг гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгосуга*******.
4. Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н **************9 дүгээр зү*******ли*******н **************9.2, **************9., **************9.4, **************9.7-д зааснаар шүүхи*******н ши*******двэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэ******* болох бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцогч тал ши*******двэр хүчинтэ******* болсноос хо*******ш *******4 хоног өнгөрөөгөөд түүнээс хо*******ш *******4 хоноги*******н дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж ши*******двэри*******г гардан авах үүрэгтэ******* ба гардан аваагү******* нь хуульд заасан журмын дагуу давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгү*******г, Иргэни******* хэрэг шүүхэд хянан ши*******двэрлэх туха******* хуули*******н *******20 дугаар зү*******ли*******н *******20.2-т зааснаар зохигч, тэдгээри*******н төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч ши*******двэри*******г гардан авснаас хо*******ш *******4 хоноги*******н дотор Ни*******слэли*******н Иргэни******* хэрги*******н давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэ******* болохыг дурдсуга*******.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Д.ГАНБОЛД