МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Б******* дүүргийн Иргэний эргийн анан шатны шүүийн шүүгч Б.Цолмонгэрэл даргалж, тус шүүийн шүү уралдааны танимд ийсэн иргэний эргийн шүү уралдаанаар,

Нэ*******эмжлэгч: Б******* дүүрэг, ******* дүгээр гудамж, Б******* ******* *******, ******* тоот аягт оршин суу Е******* овогт Д******* С******* /Регистрийн дугаар /-ийн н*******эмжлэлтэй,

Хариуцагч: Б******* дүүрэг, 36 дугаар ороо, И ороолол, дугаар байр тоот аягт байрла Х ХХК /Регистрийн дугаар 6*******1682/-д олбогдо,

 

16,654,000 төгрөг гаргуула туай үндсэн, УБХ улсын дугаартай Ниссан Ноте маркийн тээврийн эрэгслийг ууль бус эзэмшил, ашиглалтаас чөлөөлүүл******* туай сөрөг н*******эмжлэлийг 2023 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдөр үлээн авч, 2023 оны 06 дугаар сарын *******-ний өдөр иргэний эрэг үүсгэн янан элэлцэв.

 

Шүү уралдааны оролцогчид:

Н*******эмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т.Мөндалай,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Т,

Шүү уралдааны нарийн бичгийн дарга М.Чулуунцэцэг нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Н*******эмжлэгч Д.С******* нь шүүэд гаргасан н*******эмжлэлдээ болон шүү уралдаанд н*******эмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т.Мөндалай нь н*******эмжлэлийн шаардлагын үндэслэлийг дараа байдлаар тодоройлж байна. Үүнд:

Д. С******* миний бие Х ХХК-ны тавилгын үйлдвэрт 20******* оны 12 сарын 08-ны өдөр ажилчнаар ажилд орсон. Ажилд ороод *******лээд будагчны ажил ийж байгаад ажлын ур чадварыг аргалзан 2022 оны 02 сарын 10-нд ала мужаанаар ажилла болсон.

2 дугаар сарын цалинг алдаг оног авч байсан бөгөөд зарим нэг ажилчны ариуцл*******гүй байдлаас заиалгат бүтээгд*******үүнийг угацаанд нь нийлүүлээгүй, нийлүүлсэн бүтээгд*******үүн нь заиалгын дагуу биш байсан зэрэг шалтгаанаар борлуулалт буурсан. Заиалгат бүтээгд*******үүнийг нийлүүл*******ийн тулд ала мужааны увьд алдааг засч, шинээр ийж иргэдэд үргүүлэн ажилласан.

2022 оны 03 сараас Тавилгын үйлдвэр үн үчний омсдолд орж ажилла үч дутагдаж *******лэсэн. Энэ цаг угацаанд миний бие мужаан, будагчин, угсралт, үргэлт гээд эд эдэн үний ажлыг авсран гүйцэтгэж, уртасгасан илүү ц*******ар ажиллаж, амралтын өдөр ч амрагүй ажиллаж байсан. 3,4 сард дээри байдлаар ажлыг авсран гүйцэтгэж ажилласан болно. Ингээд 2022 оны 02 сарын 14-ний өдрөөс *******лэн 04 сарын 28-ны өдрийг үртэл ямар ч амралтгүй, илүү ц*******ар, тогтмол ажилласан.

Х ХХК-ны заирал Р.Б нь туайн үед орон тоо нөөж ажилласан буюу илүү ц*******ар ажилласан мөнгийг бодож өгнө, таныг оироогүй гэж элж байсан боловч одоо үртэл цалин мөнгөө авч чадагүй явж байна.

Д.С******* миний бие мужааны үндсэн цалин 2,500,000 төгрөг, нэг өдрийн ажлын өлс дундажаар 2,500,000 : 24 өдөр= ,165 төгрөг, нэг цагийн ажлын өлс ,165:8цаг=13.000 төгрөг болно.

Илүү ц*******ар ажилласан ажлын өлсийг тооцоод:

Нэг. 2 дугаар сард 14-ний өдрөөс ойш амралтын өдрийг оролцуулаад 13 оногт илүү ц*******ар ажилласан бөгөөд өдөрт 19-22 цаг үртэл 4 цаг ажиллаж байсан. Илүү цаг тооцо нь 13 өдөр 4 цаг = 52 цаг: 13.000 52 цаг, 13,000 52 цаг 1.5 /өдөлмөрийн туай уулийн 109 дүгээр зүйлийн 109.1 д******* эсэг/= 1.014.000 төгрөг,

3 дугаар сард 26 өдөр 4 цаг= цаг, 13.000 цаг 1.5=2.028.000 төгрөг,

4 дүгээр сард 24 өдөр 4 цаг= 96 цаг, 13.000 96 цаг 1.5 =1.872.000 илүү ц*******ар ажилласан ажлын нийт өлс 4.914.000 төгрөг,

Амралтын 10 өдөр ажилласан .165 = 1.041.650 төгрөг 1.5 = 1.562.475 төгрөг,

Хоёр. 3.4 сарын үндсэн цалин 2.500.0000 2 cap=5.000.000 төгрөг,

Гурав.Ажил авсран гүйцэтгэсний өлс:

2022 оны 3 сард

№	Хавсран	Үндсэн цалин	40 %	Ава цалин
1.	Будагчин	1.800.000	720.000	720.000
2.	Угсралт	2.000.000	800.000	800.000
3.	Хүргэлт	2.000.000	800.000	800.000
	Нийт дүн			2.320.000

 

2022 оны 4 сард

№	Хавсран	Үндсэн цалин	40%	Ава цалин
1.	Будагчин	1.800.000	720.000	720.000
2.	Угсралт	2.000.000	800.000	800.000
3.	Хүргэлт	2.000.000	800.000	800.000
4.	Жолооч	1.500.000	600.000	600.000
Нийт дүн				2.920.000

 

Ажил авсран гүйцэтгэсний өлс 5.240.000 төгрөг,

Дөрөв. Ажлын өлс бүгд 15.154.000 төгрөг, өмгөөлөгчид төлсөн үйлчилгээний өлс 1,500,000 төгрөг, нийт 16.654.000 төгрөгийг ариуцагч Х шүйс ХХК-иас н*******эмжилсэн.

Тус компанид 20*******.12.08-ны өдрөөс будагчин, 2022.02.10-ны өдрөөс ала мужаанаар ажилласан, үүний ажуугаар 5 үний ажлыг давар гүйцэтг******* болсон.

Дээр угацаанд ариуцагчаас 6,050,000 төгрөгийн цалин өлс олгосон г******* боловч огноог нь араад 4 сарыг дуустал угацаанд *******с дутуу өгсөн тооцоог ирүүлсэн, цалин гэж өгсөн өгсөн мөнгө нь 5,250,000 төгрөгийн гүйлгээ ийгдсэн бай ба 750,000 төгрөгийг Д.С*******гийн *******нэрийн дансанд шилжүүлсэн гэсэн байдаг.

Гэтэл Д.С*******гийн *******нэр нь М.Ү гэдэг нэртэй, тэрээр Хаан банкинд тоот данс эзэмшдэг, түүний дансаар дээр 750,000 төгрөг орж ирээгүй.

Х шүйс ХХК-ийн заирал Р.Б нь компанийн УБХ улсын дугаартай Ниссан Ноте маркийн ар өнгийн автомашиныг бү цалин тооцоогоо бодож өгөөд буцааж авна гэсэн нөцөлтэйгөөр Д.С*******д үлээлгэн өгсөн. Тэг*******ээр уг машины шударга эзэмшигч бөгөөд өмчлөгч Х шүйс ХХК, уг машиныг үнэлүүл*******эд 150,000 төгрөг төлснийг, 16.654.000 төгрөг дээр нэмж н*******эмжилж байна гэв.

2. Хариуцагч Х шүйс ХХК нь шүүэд гаргасан ариу тайлбартаа болон шүү уралдаанд итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Т нь татгалзлын үндэслэлээ дараа байдлаар тодоройлж байна. Үүнд:

Д.С*******гийн н*******эмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь үлээн зөвшөөрөгүй.

Х шүйс ХХК нь гутлын үйлдвэрлэл эрлэн явуулдаг уулийн этгээд бөгөөд Д.С******* нь тус компанийн ажилтан биш юм. Тус компанийн заирал Р.Б нь компанийн эрл******* үйл ажилл*******анаас тусдаа жижиг гэр ауйн модон тавилга ийдэг це байгуулсан. Уг цедээ Д.С*******г будагчнаар ажилд аваад, сарын 1,500,000 төгрөгийн цалинтай байаар тоиролцоод ажил ийлгэдэг байсан. Тэгээд сард 2-3 увааж цалин өлсийг өгдөг байсан.

Д.С*******д 2022.01.15-ны өдрөөс 2022.04.15-ны өдөр үртэл цалин өлсөнд 6,050,000 төгрөгийг олгосон. Мэдээж Д.С*******гийн данс руу уг мөнгөнөөс илүү мөнгө шилжин орсон байгаа. Энэ мөнгө нь оол, түлш, унаа өлсний мөнгө байгаа. Үүнийг цалин өлсөндөө тооцож үзээгүй. Хэрэгт нотло баримтаар гаргаж өгсөн банкны дансны уулганаас үз*******эд Д.С*******гийн дансанд түүний н*******эмжлэлийн шаардл*******ас илүү төлбөрийг өгсөн байгаа болно.

Тэрээр орой үдшийн ц*******ар айлд үргэлт ий үндрэлтэй байна гэсэн учраас компанийн зүгээс Д.С*******д машиныг түр угаца*******ар унаж эрэгл*******ийг зөвшөөрсөн байсан. Гэтэл 2022.04.30-ны өдөр Р.Б биеийн эрүүл мэндийн байдлаас болоод ажил дээрээ уаан алдаж унаад, ярьж элж чадааа больж, эд эдэн удаа гадаад улс руу эмчилгээнд явснаас ойш гэр ауйн модон це үйл ажилл*******а явуулааа больсон.

Д.С******* нь 2022.01.15-ны өдрөөс 2022.04.15-ны өдөр үртэл угацаанд энэ жижиг модон цеийн үйл ажилл*******анд оролцсон, энэ угацаанд 7-8 заиалга авсан, заиалгаар ийсэн бүтээгд*******үүн бүгд доголдолтой, аалга нь гаждаг, загвар дизайнаас зөрсөн, угсралтын ажлыг гүйцэтгэж байдаа заиалагч айлын шилэн эдлэлийг *******лсан алдаа дутагдал гаргаж байсан. Тэр шилэн эдлэлийн төлбөрийг Р.Б заирал өөрөө төлж барагдуулсан.

Доголдолтой зүйлийн үнийг түүний цалин өлснөөс суутгаж авсан зүйлгүй мөртлөө түүнд ийсэн ажлын нь өлсийг шударгаар өгсөн.

Иймд Д.С*******г өдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажиллуулж байгаагүй, йисэн ажлын нь өлсйиг туай бүрт нь төлсөн, түүнтэй илүү ц*******ар ажиллуулсны өлс төлөөөр тоиролцсон эр зүйн акт байгүй учраас н*******эмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь эрэгс*******гүй болгож өгнө үү.

Мөн н*******эмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь тээврийн эрэгслийг үнэлүүлсэний өлс гэж 150,000 төгрөг нэмж н*******эмжилсэн г******* боловч энэ шаардл*******а бичгээр ирүүлээгүй, түүнд ногдо улсын тэмдэгтийн ураамж төлөөгүй байгааг анаарч өгөийг үсч байна гэв.

3. Хариуцагч "Х шүйс ХХК нь шүүэд гаргасан сөрөг н*******эмжлэлдээ болон шүү уралдаанд итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Т нь н*******эмжлэлийн үндэслэлээ дараа байдлаар тодоройлж байна. Үүнд:

Х ХХК-ийн заирал Р.Б нь 20******* оны 12 дугаар сараас *******лэн тавилгын үйлдвэр нээж ажиллуулааар болж ажилтан ава зар гаргасан ба зарын дагуу Д.С******* ирж будагчнаар ажилла болсон. Шинээр үйл ажилл*******а явуулж *******элж байсан тул сайн ажилла мэргэжилтэн байгүй зэргээс шалтгаалан үлээн авсан тавилгын 5 заилга бүгд тавилгын доголдол, чанарын шаардл******* ангаагүй, мөн тавилга угсарч байдаа заиалагчийн шилэн плиткаг *******ла зэрэг үндэслэлээр заиалгууд буцаагдаж, материал болон бусад зардлын үргүй зардал гарч компани алдагдалтай ажиллаж *******элсэн.

Мөн Р.Б нь ажлын байрандаа 2022 оны 04 дугаар сарын 30-нд гэнэт өвчний улмаас цусны даралт арваж уаангүй болж ажилла бололцоогүй болж 2022 оны 05 дугаар сараас *******лэн тавилгын үйлдвэр бүрэн зогсож ажилааа больсон.

Д.С*******д нэг сарын цалин гэж 1,500,000 төгрөг өгч байаар тоирсон төдийгүй ямар нэг байдлаар давар ажилла цалин өлс нэмж өгө талаар ярилцаж тоиролцсон зүйл байгүй.

Компанийн зүгээс Д.С*******д 2022 оны 01 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс 2022 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдрийг үртэл угацаанд цалин өлст тооцон нийт 6,050,000 төгрөгийг олгосон байна. Д.С******* нь ажилдаа ирж буцаад унаагүй үндрэлтэй байна, машинаа түр унуулаыг үссэн тул зөвшөөрч компанийн өмчлөлийн УБХ дугаартай Ниссан Ноте /Nissan Note/ маркийн автомашиныг түр унаж эрэглэж байыг зөвшөөрч түүний эзэмшил ашиглалтанд өгсөн байсан.

Заирал Р.Б нь эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас уаангүй эвтэрт удаан угаца*******ар эвтэн эмчлүүлж байсан тул Д.С*******гээс автомашинаа буцаан авч чадаагүй өнөөдрийг үрсэн ба түүнд автомашиныг цалин өлсөндөө тооцож өгө талаар ярилцаж тоиролцсон зүйл байгүй 2022 оны 04 дугаар сараас ойш Д.С*******тэй огт уулзаагүй байна.

Р.Б нь 2023 оны 4 дүгээр сараас уаан орсон боловч энтэй уулзаж, юу ярьж байга*******а мэддэггүй байсан ба 2023 оны 9 дүгээр сараас *******лэн БНХАУ руу 4 удаа эмчилгээ ийлгэснээр эрүүл мэндийн байдал сайжирч бусадтай б******* зэрэг яри, гар өлөө өдөлгөн доио зангаа эрэглэн ойлголцдог болоод байна.

Иймд Д.С*******гийн ууль бус эзэмшил, ашиглалтаас Х шүйс ХХК-ийн өмчлөлийн УБХ улсын дугаартай Ниссан ноте маркийн чөлөөлж өгнө үү гэв.

4. Н*******эмжлэгч Д.С*******гийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т.Мөндалай нь сөрөг н*******эмжлэлийн шаардлагын талаар шүүэд гаргасан ариу тайлбартаа болон шүү уралдаанд татгалзлын үндэслэлээ дараа байдлаар тодоройлж байна. Үүнд:

1. Д. С******* нь миний бие Х ХХК-ийн тавилгын үйлдвэрт 20******* оны 12 сарын 08-ны өдөр будагчнаар ажилд орсон. Ажилд ороод *******лээд 1.800.000 төгрөг, 01 сарын 30-нд 961.000 төгрөг, нийт 1.661.000 төгрөгний цалин авсан.

Цалингийн дутуу авсан зөрүү 2 сарын 3.600.000 төгрөгнөөс 1.939.000 төгрөг дутуу авсан.

2. 2022 оны 01 сарын 30-ны өдөр Д.С******* миний *******нэр Х.Сайнаагийн тоот 750.000 төгрөг дансанд шилжүүлсэн г******* боловч үүнийг үлээн зөвшөөрөгүй. Учир нь миний *******нэрийг М.Ү гэдэг бөгөөд ХААН банкны тоот дансыг эзэмшдэг, өөр үнд шилжүүлсэн 750.000 төгрөгийг надад, миний *******нэрт өгсөн мэтээр удал тайлан тооцоо гаргасан байна.

3. Миний ажлын ур чадварыг аргалзан 2022 оны 02 сарын 10-нд ала мужаанаар 2.500.000 төгрөгөөр цалинжуулан ажиллуулааар болсон бөгөөд би үлээсэн үүргийн дагуу иргэд, байгуулл*******ас ирүүлсэн модон тавилгын заиалгын дагуу тогтоосон газарт, заиалгат угацаанд нь, гологдол гаргагүй, чанартайгаар ийж гүйцэтгэн, нийлүүлж шударгаар ажиллаж ирсэн.

2 дугаар сарын цалинг 03 сарын 02-нд 50.000 төгрөг, 03 сарын 04-нд 1.000.000 алдаг оног авч байсан.

Учир нь зарим нэг ажилчны ариуцл*******гүй байдлаас заиалгат бүтээгд*******үүнийг угацаанд нь нийлүүлээгүй, нийлүүлсэн бүтээгд*******үүн нь заиалгын дагуу биш байсан зэрэг шалтгаанаар борлуулалт буурсан. Заиалгат бүтээгд*******үүнийг нийлүүл*******ийн тулд ала мужааны увьд алдааг засч, шинээр ийж иргэдэд үргүүлэн ажилласан.

4. 2022 оны 03 сараас Тавилгын үйлдвэр үн үчний омсдолд орж ажилла үч дутагдаж *******лэсэн. Энэ цаг угацаанд миний бие ала мужаан, будагчин, угсралт, жолооч, үргэлт гээд 5 үний ажлыг авсран гүйцэтгэж, уртасгасан илүү ц*******ар, амралтын өдөр ч амрагүйгээр ажиллаж байсан. 3, 4 сард дээри байдлаар ажлыг авсран гүйцэтгэж ажилласан болно. Ингээд 2022 оны 02 сарын 14-нйи өдрөөс *******лэн 04 сарын 28-ны өдрийг үртэл ямар ч амралтгүй, илүү ц*******ар тогтмол ажилласан.

Ажилласан угацаанд 3 дугаар сарын цалин гэж 03 сарынн 08-нд 100.000 төгрөг, 03 сарын 11-нд 1.000.000 төгрөг, 03 сарын 30-нд 500.000 төгрөг, 4 дүгээр сарын цалин гэж 04 сарын 09-нд 800.000 төгрөг, 04 сарын 18-нд 600.000 төгрөг, 04

сарын 25-нд 500.000 төгрөгний цалин тус тус авсан.

5. 20******* оны 12 сар, 2022 оны 1, 2. 3. 4 сарын цалин, өлсний дутуу авсан зөрүүг тооцоод будагчнаар ажилласан 12, 1 сарын цалингийн дутуу зөрүү 1.939.000 төгрөг, ала мужаанаар ажилласан 2-р сарын 1.250.000 төгрөг, 3, 4

сарын 5.000.000 төгрөгний нийт 6.250.000 төгрөгний цалин ава ёстой байсан. 2 дугаар сарын цалин 1.250.000 төгрөг, үүнээс 200.000 төгрөг дутуу авсан, 3, 4 дүгээр сард 5.000.000 төгрөгний цалин авааас 3 сард 900.000 төгрөг, 4

дүгээр сард 600.000 төгрөг дутуу авсан.

Нийт үндсэн цалингийн ава ёстой зөрүү, дутууг бодоод 1.939.000

+200.000+900.0007+600.0007=3.639.000 төгрөг болж байна.

6. Үүнээс гадна ажил авсран гүйцэтгэсний өлс, илүү ц*******ар ажилласан, амралтын өдөр ажилласан цалин өлсийг нэмж тооцооор 5.240.000+4.914.000+ 1.562.475 төгрөг=11.716.475 төгрө, Бүгд нийлээд 15.355.475 төгрөгийн цалин өлсийг ажил олгогч ажилтанд өгөөгүй оироож байна.

7. Сөрөг н*******эмжлэлд Х Шүйлс ХХК болон компаний заирал Р.Б нь Д.С*******тэй ямар нэг байдлаар давар ажилла, цалин өлс нэмж өгө талаар арилцан тоиролцсон зүйл байгүй гэжээ.

Гэтэл жолоочид өгсөн түлшний үнийн дүн 260.000 төгрөгний санүүгийн баримт нь Д.С*******гийн тоот ХААН банкны дансаар орж ирж байсан нь ала мужаан Д.С******* үргэлтийн үйлчилгээ болон эрэгцээт бараа материал татан авалтаар жолоочоор давар ажиллаж байсныг нотолж баталж байна.

Нөгөө талаар айл гэрийн, албан тасалгааны тавилга нь заиалсан зургийн дагуу мужаан нь зүсэлт ийж дараа нь, угсралт, будалт, үргэлт, нийлүүлэлт гэсэн шат дамжл*******ар заиалагчид үрдэг энэ бү ажилл*******аг ала мужаан Д.С******* гардан гүйцэтгэж эрэглэгч буюу заиалагчид үргэж өгч угсарч, үлээлгэн өгч байсан байна. Шаардл*******тай бол эдгээр заиалагч нарыг шүү уралд гэрчээр татан оролцуулж боло юм.

8. УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн авто машиныг цалин өлсөндөө тооцож өгө талаар ярилцаж тоироогүй ч бү цалин өлсний тооцоогоо бодож өгөө ава*******а дуусгаад машинаа буцааж авна гэсэн үг, яриа, нөцөлтэйгээр Д.С******* надад үлээлгэн өгснийг тур үед амт ажиллаж байсан тус компанийн ажилчин М.Төмөрсү сайн мэд******* юм.

Тус Х шүйс ХХК болон түүний заирал Р.Боос миний ажилласан угацааны цалин өлсийг бүрэн төлж барагдуулаагүй тул уг авто машин, заирал Р.Бтой элж тоиролцсоны дагуу энэ өдрийг үртэл надад байгаа болно.

Мөн түүнчлэн Д.С******* ажилдаа ирж, буцаад унаагүй, үндрэлтэй байсан гэдэг нь шөнө орой болтол илүү ц*******ар ажиллаж, автобус унаа зогссон ойно гэртээ ариад үндрэлтэй байсан тул компаниас унаа машин үссэн нь үнэн бодит явдал.

Заирал Р.Б ан ажлын гэрээ байгууладаа оол, унааны зардлыг бүрэн ариуцааар тоирч байсан бөгөөд унааны зардлыг цаг туай бүрд нь өгө боломж муу байсан тул түлш өгөөд автомашинаа эрэглүүлж байсан болно.

9. Сөрөг н*******эмжлэлд 2022 оны 04 сараас ойш Д.С*******тэй огт уулзаагүй байсан гэдэг нь удал бөгөөд 2022 оны 10 дугаар сард Р.Б нь манай компаний ажилчин Д.С******* миний автомашиныг зөвшөөрөлгүй авч явсан" гэдэг үндэслэлээр Б******* дүүргийн Цагдаагийн 2 дугаар элтэст гомдол гаргасанг тус элтсийн мөрдөгч, цагдаагийн ала дэслэгч Удаанжаргал мөрдөн шалгаж, уг автомашинтай олбоотой асуудал, иргэний н*******эмжлэгч, ариуцагчийн асуудал бөгөөд мөн оны 06 сарын 20-ны өдөр Б******* дүүргийн иргэний эргийн анан шатны шүүэд н*******эмжлэл гаргасан байна, иймд иргэний эрэг маргаан тул гэмт эргийн шинжгүй г******* үндэслэлээр эрэг бүртгэлтийн эрэг нэ*******ээс татгалзаж аасан баримт бий. Энэ асуудлыг мөрдөн шалгаад Р.Б өөрийн биеэр асран амгаалагчийн амт ирж, оирогчоор мэдүүлэг өгч байсан шүү дээ. Бодит байдал ийм байад Д.С*******тэй огт уулзаагүй гэж удал ярьж бологүй, баримт байна.

Миний үйлчлүүлэгч Д.С******* заирал Р.Бтой уулзаж ажилласан угацааныаа цалин өлсийг авааар түүний араас өөцөлдөөд олдогүй болоод шүүийн шийдвэрээр цагда*******ар эрэн сурвалжиж байж аягийг нь тогтоон, даин арьяа шүүэд андсан болно.

Энэ дашрамд дурьдаад Б******* дүүргийн арьяат иргэн Ч гэгч 8.000.000 төгрөгөөр тус компанид тавилга заиалаад нийлүүлсэн бүтээгд*******үүн нь эрэгцээ шаардл******* ангаагүй, оирсон г******* үндэслэлээр Б******* дүүргийн иргэний эргийн анан шатны шүүэд н*******эмжлэл гаргасан боловч ариуцагч болсон бөгөөд иргэн олдогүй үндэслэл, шалтгаанаар уг эрэг эрэгс*******гүй болсон бөгөөд иргэн Ч 8.000.000-өөр оирсон явж байна. Энэ мэт аяг тодоройгүй, ариуцагч олдогүй байгаа г******* шалтгаан, үндэслэлээр олон арван иргэнийг оироогоод явж байгаа шүү гэдгийг элмээр байна.

Хийсэн ажлын маань цалин өлсийг бүрэн өгсөн үед машиныг буца*******ад өгөөд бэлэн байгаа бөгөөд эсүл машины үнэ 4,500,000 төгрөгийг оролцуулаад зөрүүг өгч боло юм.

10. Сөрөг н*******эмжлэлд 6.050.000 төгрөгний цалин олгосон гэсэн бай үүнээс бодит олгосон үндсэн цалин 5.250.000 төгрөг байгаа болно.

11. Х шүйс ХХК болон түүний заирал Р.Боос УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн авто машиныг н*******эмжилсэн бай ба уг автомашиныг Д.С******* миний бие үлээлгэн өгөөд бэлэн байгаа бөгөөд дутуу олгогдсон цалин өлсний зөрүү 3.639.000 төгрөг, ажил авсран гүйцэтгэсний өлс, илүү ц*******ар ажиллуулсны цалин өлс 11.716.475 төгрөг, бүгд 15.355.475 төгрөгийг бүрэн төлж барагдуулаад автомашинаа буцааж авна гэсэн компанийн заирал Р.Бын өөрийн элсэн үг, тоироо байгаа тул миний ажилласан угацааны бү цалин өлсийг бүрэн өгч байж автомашинаа эргүүлэн авбал шударга явдал боло тул сөрөг н*******эмжлэлийг эрэгс*******гүй болгож өгнө үү гэв.

5. Шүү эрэгт авагдсан бичгийн нотло баримтууд боло:

5.1. Н*******эмжлэгчээс ирүүлсэн: н*******эмжлэл, улсын тэмдэгтийн ураамж төлсөн баримт, Б******* дүүргийн ******* дүгээр орооны Засаг даргын тодоройлолт, Б******* дүүрэг д******* Цагдаагийн газрын 2 дугаар элтсийн албан бичиг, Д.С*******гийн иргэний үнэмл*******ийн уулбар, Д.С*******гээс 2023.10.30-ны өдөр Т.Мөндалайд олгосон итгэмжлэл, сөрөг н*******эмжлэлийн ариу тайлбар, Ашид билгүүн ХХК-ийн 2024.06.10-ны өдрийн УБХ улсын дугаартай тээврийн эрэгслийн үнэлгээний тайлан, гэрэл зургийн үзүүлэлт, үнэлгээний өлс төлсөн баримт, Хаан банк ХК-ийн М.Үийн тоот данс эзэмшдэг талаар тодоройлолт,Л.баярүүгийн иргэний үнэмл*******ийн лавл*******а, түүний шүүэд аягласан тодоройлолт, Ж.Энбатын тодоройлолт, 6734 УБХ улсын дугаартай тээврийн эрэгслийн гэрчилгээний уулбар, Д.С*******гийн мэргэжлийн боловсролын үнэмл*******ийн уулбар, Д.с*******гээс 2022.10.20-ны өдөр улсын тэмдэгтийн ураамжид 70,200 төгрөг төлсөн баримт, 2023.06.14-нйи өдөр 241,220 төгрөг төлсөн баримт / 1-7,29, 99-100, 198-208/,

5.2. Хариуцагчаас ирүүлсэн: ариу тайлбар, эмнэлэг өдөлмөрийн м*******дла комиссын 604093 тоот шийдвэр, Х шүйс ХХК-ийн уулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний уулбар, Х шүйс ХХК-иас 2024.01.05-ны өдөр С.Тт олгосон итгэмжлэл, сөрөг н*******эмжлэл, улсын тэмдэгтийн ураамж төлсөн баримт, тээврийн эрэгслийн гэрчилгээний мэдээлэлийн уулбар, Д.С*******гийн дансанд шилжүүлсэн мөнгөн дүнгийн баримтын уулбар, Р.Б, Б.У нарын амтран эзэмши Хаан банк ХК-ийн депозит дансны дэлгэрэнгүй уулга, тээврийн эрэгслийн лавл*******а, Д.С*******гийн дансанд шилжүүлсэн мөнгөн дүнгийн тооцоо / 13, 22-23, 35, 46-87,153-154/,

5.3. Шүүийн журмаар бүрдүүлсэн: М.Төмөрсүийг гэрчээр асуусан тэмдэглэл / 182-187/ зэрэг баримтыг шинжлэн судлав.

ҮНДЭСЛЭХ нь :

I .Н*******эмжлэгч Д.С******* нь ариуцагч Х шүйс" ХХК-д олбогдуулан илүү цагийн, амралтын өдөр ажиллуулсны, ажил авсран гүйцэтгэсний өлс, олгогдоогүй цалин өлс, өмгөөлөгчид төлсөн төлбөр зэрэг 16,654,000 төгрөг гаргуула туай н*******эмжлэлийн шаардл******* гаргасан.

II. Хариуцагч нь н*******эмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч УБХ улсын дугаартай тээврийн эрэгслийг ууль бус эзэмшил, ашиглалтаас гаргуула туай сөрөг н*******эмжлэл гарган маргажээ.

III. Шүү үндсэн н*******эмжлэлийн шаардлагын зарим эсгийг, сөрөг н*******эмжлэлийн шаардлагыг бүэлд нь ангаж шийдвэрлэв.

IV. Үндсэн н*******эмжлэлийн туайд:

1. Н*******эмжлэгч нь 20*******.12.08-ны өдрөөс 2022.02.10-ны өдөр үртэл угацаанд нэг сарын 1,800,000 төгрөгийн цалинтай будагчин, 2022.02.10-ны өдрөөс 2022.04.30-ны өдрийг үртэл угацаанд нэг сарын 2,500,000 төгрөгийн цалинтай ала мужаан-аар ажиллааар тоиролцсон, 3 дугаар сард цаг, 4 дүгээр сард 96 цаг илүү ажиллуулсны өлс 4,914,000 төгрөг, амралтын 10 өдөр ажиллуулсны өлс 1,562,475 төгрөг, 2022 оны 3,4 сарын үндсэн цалин 5,000,000 төгрөг, ажил авсран гүйцэтгэсний өлс 5,240,000 төгрөг, нийт 15,154,000 төгрөг олгоогүй, үүнтэй олбоотой өмгөөлөгчийн өлс 1,500,000 төгрөг төлснийг шаардсан гэж тайлбарласан.

2. Хариуцагч нь нэг сарын 1,500,000 төгрөгийн өлстэй, будагчнаар ажиллуулааар тоиролцсон, ийнүү тоиролцсоны дагуу 2022.01.15-ны өдрөөс 2022.04.26-ны өдөр үртэл угацаанд 6,050,000 төгрөгийн өлс төлсөн, талууд өлс төлөөөр тоиролцсон тул н*******эмжлэлийг зөвшөөрөгүй гэж маргасан.

3. Зоигчийн тайлбар, эрэгт авагдсан баримтаас үз*******эд н*******эмжлэгч нь будагчнаар ажилла, ариуцагч нь өлс төлөөөр тоиролцсон, тодруулбал Иргэний уулийн 359 дүгээр зүйлийн 359.1-д:Хөлсөөр ажилла гэрээгээр ажиллагч нь тоиролцсон ажил, үйлчилгээг гүйцэтг*******, ажиллуулагч өлс төлө үүргийг тус тус үлээнэ, 359.2-т:Энэ гэрээний зүйл нь бү төрлийн ажил, үйлчилгээ байж болно гэж заасан өлсөөр ажилла гэрээ байгуулагдсан гэж үзнэ.

4. Хэрэгт, ариуцагч Х шүйс ХХК-иас түүний заирал Р.Бын Б.Утай амтран эзэмшдэг Хаан банк ХК-ийн тоот депозит дансны дэлгэрэнгүй уулга, Д.С*******гийн дансанд шилжүүлсэн тооцоо г******* баримтыг ирүүлсэн. / 51-87, 154/

4а. Эдгээр баримтаар ариуцагч Х шүйс ХХК-ийн заирал Р.Бын бусадтай амтран эзэмшдэг Хаан банк ХК-ийн тоот данснаас 2022.01.15-ны өдрөөс 2022.04.26-ны өдрийн ооронд н*******эмжлэгч Д.С*******гийн тус банкны тоот дансанд материал, будагны зардалд 961,000 төгрөг, түлшний зардалд *******0,000 төгрөг, үнсний зардалд 70,000 төгрөг, цалинд 6,050,000 төгрөгийг тус тус шилжүүлсэн боло нь тогтоогдсон.

4б. Н*******эмжлэгч нь дээр төлбөрөөс 750,000 төгрөгийг үлээж аваагүй гэж маргасан.

5. Иргэний уулийн 360 дугаар зүйлийн 360.1-т Гэрээнд өөрөөр за*******агүй бол ажил гүйцэтгэсний өлсийг ажил, үйлчилгээг ийж гүйцэтгэсний дараа төлнө, 360.2-т Шаардл*******тай бол өлсийг эсэгчлэн, тодорой угацаанд төлөөөр тоиролцож болно гэж тус тус зааснаас үз*******эд ариуцагч нь ажил гүйцэтгэсний өлсийг ажлыг гүйцэтгэсний дараа эсэгчлэн төлсөн боло нь тогтоогдсон гэж үзнэ.

6. Н*******эмжлэгч нь будагчин 1,800,000 төгрөг, ала мужаан 2,500,000 төгрөгийн цалинтай бай, ийнүү тоиролцсоны дагуу 2022 оны 3,4 сард 200 цаг илүү, амралтын 10 өдөр ажилласан, түүнчлэн ажил үүрэг авсран гүйцэтгэсэн тоиолдолд цалин өлсний 40 увиар тооцон нэмэгдэл өлс олго, 3,4 сард 5,000,000 төгрөгийн ажил гүйцэтгэсэн гэдгийг, мөн өмгөөлөгчийн өлсөнд 1,500,000 төгрөг төлсөн г******* байдлыг,

Хариуцагч нь н.Сайнаагийн Хаан банк ХК-ийн тоот дансанд 2022.01.30-ны өдөр 750,000 төгрөгийг шилжүүл*******ийг н*******эмжлэгч үссэн гэдгийг, түүнчлэн түүний *******нэр г******* байдлыг нотолсон баримтыг шүүэд ирүүлээгүй болно.

6а. Үүнээс үз*******эд н*******эмжлэгч нь н*******эмжлэлийн шаардлагын үндэслэлийг, ариуцагч нь татгалзлын үндэслэлийг баримтаар нотлоогүй нь Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 38 дугаар зүйлийн 38.1-д тус тус зааснаар нотло үүргээ эрэгжүүлээгүй гэж үз******* үндэслэл болно.

7. Иймд ариуцагч Х шүйс ХХК-иас 750,000 төгрөг гаргуулан н*******эмжлэгч Д.С*******д олгож, н*******эмжлэлийн шаардл*******ас үлд******* 15,904,000 төгрөгт олбогдо эсгийг эрэгс*******гүй болгож шийдвэрлэв.

 V.Сөрөг н*******эмжлэлийн туайд:

1. Х шүйс ХХК нь УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн авто машиныг, Д.С*******гийн ууль бус эзэмшил, ашиглалтаас чөлөөлүүл******* туай сөрөг н*******эмжлэлийн шаардл******* гаргасан.

2. Д.С******* нь ажилласан угацааны цалин өлсний тооцоогоо дуусгасны дараа машиныг буцааж авааар тоиролцсон бөгөөд цалин, өлсийг бүрэн төлөөгүй тул сөрөг н*******эмжлэлийг зөвшөөрөгүй гэж маргасан.

3. Авто тээврийн Үндэсний төвийн тээврийн эрэгслийн лавл**************ар УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн авто машины өмчлөгч Х шүйс ХХК боло нь тогтоогдож бай ба зоигч үүнтэй маргаагүй. / 153/

4. Зоигчийн тайлбар, эрэгт авагдсан баримт, гэрч М.Төмөрсүийн мэдүүлэг зэргээс үз*******эд н*******эмжлэгч Д.С*******гийн ийж гүйцэтгэсэн ажлын өлсийг дутуу олгосон гэж үз******* үндэслэл тогтоогдоогүй гэж үзэн түүний н*******эмжлэлийн шаардл*******ас зарим эсгийг ангаж шийдвэрлэсэн бөгөөд түүнд олго цалин өлсний тооцоог дуусгасны эцэст Х шүйс ХХК нь өөрийн өмчлөлийн тээврийн эрэгслийг буцаан авааар тоиролцсон г******* байдал нь тогтоогдсонгүй гэж үзэв.

4а. Үүнээс үз*******эд Д.С******* нь өөрийн татгалзлын үндэслэлийг Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 38 дугаар зүйлийн 38.1-т зааснаар баримтаар нотло үүргээ эрэгжүүлсэнгүй.

5. Иргэний уулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1-т Өмчлөгч өрөнгөө бусдын ууль бус эзэмшлээс шаарда эртэй гэж тус тус заасан.

6. Хэрэгт авагдсан баримтаар, Х шүйс ХХК нь УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн тээврийн эрэгслийн өмчлөгчийн увьд тэрээр бусдын ууль бус эзэмшлээс өөрийн өрөнгийг шаарда эртэй байна.

7. Иймд н*******эмжлэгч Д.С*******гийн ууль бус эзэмшлээс УБХ улсын дугаартай, Ниссан Ноте маркийн тээврийн эрэгслийн эрэгслийг гаргуулан ариуцагч Х шүйс ХХК-д олгож шийдвэрлэв.

VI. Н*******эмжлэлийн шаардл******* ангасан эмжээгээр ариуцагч нь улсын тэмдэгтийн ураамжийг ариуца үүрэгтэй тул ариуцагч Х шүйс ХХК-иас улсын тэмдэгтийн ураамжид 22,550 төгрөг гаргуулан н*******эмжлэгч Д.С*******д, н*******эмжлэгч Д.С*******гээс улсын тэмдэгтийн ураамжид 70,200 төгрөг гаргуулан ариуцагч Х шүйс ХХК-д олгож,

Н*******эмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн ураамжид урьдчилан төлсөн 241,220 төгрөг, ариуцагчаас улсын тэмдэгтийн ураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод тус тус эвээр үлдэ******* нь Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 56.2-т заасантай тус тус нийцнэ.

VII. Хэргийг шүү уралдаанаар элэлцүүл******* явцад н*******эмжлэгч нь УБХ улсын дугаартай тээврийн эрэгслийг үнэлүүлсний өлс 150,000 төгрөгийг нэмж н*******эмжилсэн гэж тайлбарласан боловч ийнүү иэсгэсэн г******* шаардлагыг шүүэд бичгээр ирүүлээгүй, түүнчлэн уг шаардл*******д ногдо улсын тэмдэгтийн ураамж төлсөн баримтыг ирүүлээгүй тул н*******эмжлэгчийн шүүэд гаргасан н*******эмжлэлийн шаардлагын эмжээгээр эргийг янан шийдвэрлэсэн болоыг дурда нь зүйтэй

Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.2, 115.2.1, 116, 118-т заасныг тус тус удирдл******* болгон ТОГТООХ нь 

1. Иргэний уулийн 359 дүгээр зүйлийн 359.1, 360 дугаар зүйлийн 360.1-т заасныг тус тус баримтлан ариуцагч Х шүйс ХХК-иас 750,000 төгрөг гаргуулан н*******эмжлэгч Д.С*******д олгож, н*******эмжлэлийн шаардл*******ас үлд******* 15,904,000 төгрөгт олбогдо эсгийг эрэгс*******гүй болгосугай.

2. Иргэний уулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1-т заасныг баримтлан н*******эмжлэгч Д.С*******гийн ууль бус эзэмшлээс УБХ улсын дугаартай Hissan Note маркийн тээврийн эрэгслийг гаргуулан ариуцагч Х шүйс ХХК-д олгосугай.

3. Улсын тэмдэгтийн ураамжийн туай уулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.1-т заасныг тус тус баримтлан ариуцагч Х шүйс ХХК-иас улсын тэмдэгтийн ураамжид 22,550 төгрөг гаргуулан н*******эмжлэгч Д.С*******д, н*******эмжлэгч Д.С*******гээс улсын тэмдэгтийн ураамжид 70,200 төгрөг гаргуулан ариуцагч Х шүйс ХХК-д тус тус олгож, н*******эмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн ураамжид урьдчилан төлсөн 241,220 төгрөг, ариуцагчаас улсын тэмдэгтийн ураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод тус тус эвээр үлдээсүгэй.

4. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 70 дугаар зүйлийн 70.2-т заасныг баримтлан мөн уулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т заасан угацаа өнгөртөл буюу давж заалда, яналтын журмаар гомдол гаргасан бол түүнийг шийдвэрл******* үртэл угацаанд тус шүүийн шүүгчийн 2024 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн , 2024 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн дугаар заирамжаар тус тус авсан Шүүээс гара шийдвэрийн биелэлтийг баталгаажуула туай арга эмжээ нь эвээр үйлчл******* болоыг дурдсугай.

5. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрл******* туай уулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.8, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т заасныг тус тус баримтлан шийдвэр танилцуулан сонсгомогц үчинтэй боло ба зоигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анан шатны шүүийн шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс ойш 14 оногийн дотор Нийслэлийн иргэний эргийн давж заалда шатны шүүэд давж заалда гомдол гарга эртэй болоыг тайлбарласугай.

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Б.ЦОЛМОНГЭРЭЛ