МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Б******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Цолонгэр даргалж, шүүгч Д.Ганболд, шүүгч Н.Сарангүн нарын бүрдэхүүнтэй, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхид хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэжлэгч: С******* дүүрэг, ******* дүгээр хороо, ******* байр, ******* тоот хаягт оршин суух, Х******* овогт Х******* Б******* /РД:ЧЙ20505*******/-ын нэхэжлтэй,

Хариуцагч: Б******* дүүрэг, дугаар хороо, дугаар гудаж, тоот хаягт оршин суух, Б овогт Д Ч /РД:/,

Хариуцагч: Б******* дүүрэг, дугаар хороо, дугаар гудаж, тоот хаягт оршин суух, Б овогт С Д нарт холбогдох,

Гэ хорын хохиролд 14,077,750 төгрөг гаргуулах нэхэжлийг 2023 оны дугаар сарын 04-ний өдөр хүлээн авч, 2023 оны дугаар сарын *******-ний өдөр иргэний хэрэг үүсгэн хянан хцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэжлэгч Х.Б*******,

Нэхэжлэгчийн өгөөлөгч Ч.Н /Ү№/,

Хариуцагч С.Д,

Хариуцагчийн өгөөлөгч Б.Б /Ү№/,

Иргэдийн төлөөлөгч Б.С, Ц.Н,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Чулуунцэцэг нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь 

1. Нэхэжлэгч Х.Б******* нь шүүхэд гаргасан нэхэжлдээ болон нэхэжлийн шаардлагын үндэслийг шүүх хуралдаанд өгөөлөгч Ц.Нийн хат дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

20 оны 02 дугаар сарын 1-ны өдрийн шөнө Д.Ч нь иний өчлөлийн УАС улсын дугаартай Toyota Prius аркийн суудлын автоашиныг жолоодон явж байгаад Улаанбаатар хот, Б******* дүүрэг, дугаар хороо, Офицеруудын ордны тойргийн нутаг дэвсгэрт онхолдуулж, автоашиныг дахин ашиглах боложгүй байдалтай болгож, ослын газрыг зориуд орхиж зугтаасан үйл явдал болсон.

За тээврийн осол болсныг Цагдаагийн алба хаагч надтай холбоо тогтоосноор эдсэн бөгөөд Д.Ч нь ослын талаар цагдаад байгууллагад болон надад огт эдэгдээгүй орхиод явсан байсан.

Уг ослыг Б******* дүүрэг дэх Заын цагдаагийн хтсээс шалгаад Эрх бүхий албан тушаалтны 20 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдрийн тогтоолоор: "...Д овогтой Ч нь осол гаргах үедээ 16 насанд хүрээгүй нь тогтоогдсон тул зөрчлийн шинжгүй байдал тогтоогдож, годол, эдэлийг хүлээн авахаас татгалзах үндэслтэй байх тул..." хэээн дүгнэж, годлыг хүлээн авахаас татгалзаж шийдвэрлэсэн. Өөрөөр хб, Годлыг шалгасан Эрх бүхий албан тушаалтнаас тодруулж, асуухад осол болох үед Д.Ч нь 16 насанд хүрээгүй байсан учир "...зөрчил үйлдсэн этгээд нь арван зургаан насанд хүрээгүй бол;... гэх үндэслээр түүнд холбогдох зөрчлийн талаархи годол, эдэлийг хүлээн авахаас татгалзаж, зөрчлийн хэрэг нээж, шалгахаас татгалзаж байгааг тайлбарлаад өөрт учирсан хохирлоо иргэний хэргийн шүүхэд хандаж нэхэжл гаргаж барагдуулж болох талаар хсэн.

Д.Чийн хууль бус үйлдлээс болж иний автоашинд 20 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдөр Мастер үнгээ ХХК-ийн үнгээчний хийсэн Авто ашин техникийн ...36 нэр, төрлийн эд ангид эвдр үүсэж үнгээний тайлан-д дурдсанаар: 13,342,750.00 (арван гурван сая гурван зуун дөчин хоёр янга долоон зуун тавин) төгрөг...-ийн хохирол учирсан.

Энэ талаар Д.Ч, түүний эцэг С.Д нарт хэхэд үнгээгээр тогтоогдсон хохирол болон учирсан бусад хохирлыг төлж барагдуулахад хугацаа хэрэгтэй байна гэсэн.

Ингээд иний бие энэ өнгөрсөн бүх л хугацаанд асуудалд хүлээцтэй хандаж, тэдний болойг харж хүлээсэн боловч яар ч төлбөр төлөөгүй өдийг хүргэсэн.

Д.Чийн жолоодож яваад за тээврийн осолд орсон автоашин нь иний "Э ХХК-тай 2021 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр байгуулсан Зэийн болон Үүргийн гүйцэтгийг хангуулахаар эд хөрөнгө өчлөлд шилжүүлэх фидуцийн гэрээ-ний хүрээнд барьцаанд байдаг бөгөөд тухайн гэрээний хугацаа 2023 оны дугаар сарын 05-ны өдөр дуусах боловч энэ ослоос үүдэж гэрээ цуцлагдах эрсд үүсээд байна.

Мөн авто ашинаа 2021 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр Монре даатгал ХХК-тай Жолоочийн хариуцлагын албан журын болон Авто тээврийн хэрэгслийн даатгалын гэрээ-г байгуулж, даатгуулсан байсан ба ослын талаар даатгагчид эдэгдэж, нөхөн төлбөр олгохыг хүсэж хандахад надад Монре даатгал ХХК-ийн зүгээс 20 оны дугаар сарын *******-ний өдрийн 360/02/ тоот албан бичгээр: ...энэхүү хохирол нь тээврийн хэрэгслийн даатгалын гэрээний 5.1 дэх хэсэгт Гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол даатгуулагчийн зөвшөөрөлгүй этгээд авто тээврийн хэрэгслийг жолоодож яваад осол гаргасан гэж, 5.2.2 дахь хэсэгт Жолоодох эрхгүй эсв жолоодох эрхийн үнэхгүйгээр тээврийн хэрэгслийг жолоодсон гэж, Монгол Улсын Даатгалын тухай хуулийн .5.3 дахь хэсэгт гэрээнд зааснаас бусад шалтгаанаар учирсан хохирол гэж тус тус заасанд хааарч байх тул нөхөн төлбөр олгохоос татгалзаж шийдвэрлэсэн болохыг үүгээр улалж байна... гэх хариу өгсөн.

Д.Ч, С.Д нарт холбогдуулж нэхэжлийн шаардлага гаргасан боловч оршин суух хаяг тодорхойгүй гээд хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, тэгээд шүүхийн шийдвэрээр Цагдаагийн байгууллага эрэн сурваллж оршин суух хаягийг олж тогтоосон, ингээд дахин шүүхэд хандсан.

Хариуцагч Д.Ч нь Монгол Улсын хилээр гарч явсан болох нь Хил хагаалах ерөнхий газрын тодорхойлолтоор тогтоогдож байгаа учир түүнээс татгалзаж байна. Энэ хугацаанд тэрээр бусдад итгэжл өгөөд нэхэжлийг гардан авах боложтой байсан боловч өдийг хүрт ирүүлэхгүй байгаа, осол болох үед насанд хүрээгүй байсан зэрэг шалтгааны улаас түүний эцэг С.Дгаас өөрт учирсан хохирлоо нэхэлж байна.

Тэр осол болдог өдөр иний ашины дугаар явдаггүй байсан, Д.Ч ашинд чинь сууя гэсэн, өнө нь найз охинтойгоо уулзана гээд 1 удаа түлхүүрийг аваад буцааж өгч байсан болохоос түүнд ашинаа хэрэглүүлэхээр өгч байгаагүй ю. Тэгээд ашинд цаг гаруй хугацаанд сууна гэсэн, тэгэхээр нь явахдаа клубын жүүрт ашиныг онгорхой орхихгүй, цоолж үлдээхийн тулд түлхүүрээ үлдээсэн ю.

Ийд хариуцагч С.Дгаас үнгээний зардал 60,000 төгрөг, оношилгооны төлбөр 45,000 төгрөг, авто ашинд учирсан хохирол 13,342,750 төгрөг, нотариатын үйлчилгээний хөлс, зардал 30,000 төгрөг, хариуцагч нарыг эрэн сурвалжуулахад төлсөн улсын тэдэгтийн хурааж 70,200 төгрөг, нийт 14,167,950 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.

2. Хариуцагч С.Д нь татгалзлын үндэслийг өгөөлөгч Б.Бын хат шүүх хуралдаанд дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

Нэхэжлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Х.Б******* нь насанд хүрээгүй хүүхдээр ашин бариулах ёсгүй, тий хүн ашин жолоодох гэж байхад зогсоох, бас ашинаа өгөхгүй байх боложтой байсан.

Хүү Д.Ч одоо Турк улсад байгаа, хэзээ буцаж ирэхийг сайн эдэхгүй. Өгөөлөгчийн хувьд түүнтэй цахиаар холбогдсон, тэгэхэд тэрээр тухайн үед нэхэжлэгч Х.Б******* ю аваад ир гэсэн учраас ашиныг авч явсан, түүнээс биш өөрөө дур эдэн ашиныг авч явсан зүйл байхгүй гэж хсэн. Мөн өөрөө 1 нас хүрсэн учраас ал хийж, төлбөрийг бөөнд нь биш хуваагаад төлөх боложтой гэдгээ хж байсан.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.2-т Насанд хүрээгүй буюу 14-өөс 1 хүртх насны иргэн өөрийн эрх, эрх чөлөө, хуулиар хагаалагдсан ашиг сонирхлоо шүүхэд хагаалах эрхтэй, өн хуулийн 33 дугаар зүйлийн 33.1-т Эрх зүйн чадажгүй, зари буюу бүрэн бус чадажтай хүний эрх, эрх чөлөө, хуулиар хагаалагдсан ашиг сонирхлыг түүний хууль ёсны төлөөлөгч болох эцэг, эх, асран хагаалагч, харгалзан дэгч нь шүүхэд төлөөлөх бөгөөд тэд өөрийн бүрэн эрхийг нотлох барит бичгийг шүүхэд үзүүлнэ гэж тус тус заасан.

Гэт Д.Ч нь өнөөдрийн байдлаар 1 нас хүрсэн, тэрээр өөрийн эцэг С.Дд хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагаанд төлөөлөх итгэжл олгоогүй, тэрээр за тээврийн осол болох үед хажууд нь байгаагүй, тухайн ашиныг жолоодож яваагүй, түүнд өөрийгөө төлөөлөх эрх олгоогүй учир хохирлыг хариуцах этгээд биш гэж үзэж байна.

Тухайн осол болох үед би хөдөө, ээж нь Туркэд байсан, ослын талаар 20.02.1-ны шөнийн 03 цагт цагдаагаас утсаар эдэгдсэн. Хүүхдүүдийг анай дүү хардаг байсан, Д.Ч одоо Туркт ал хийж байгаа, аллаж байгаа талаарх барит байхгүй боловч өөрөө надад төлбөрийг төлөх боложтой гэж хсэн. За тээврийн осол гарах үед Д.Ч нь ахынхаа хат бие бялдаржуулах уураг зардаг байсан.

Хүү Д.Чийг ий асуудал дахин гаргаж болохгүй гэдгийг өөрт нь ойлгуулахын тулд өөрөөр нь энэ төлбөрийг төлүүлэх санаатай байсан.

Ийд Иргэний хуулийн 499 дүгээр зүйлийн 499.1-д зааснаар хариуцагч С.Д хувьд нэхэжлэгчид учирсан гэ хорыг хариуцах этгээд биш учир нэхэжлэгч Х.Б*******ын нэхэжлийг бүхд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

3. Иргэдийн төлөөлөгч Ц.Н нь шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнтдээ:

За тээврийн осол гарахад 2 тал хоёулаа буруутай байна. Хүү Д.Ч насанд хүрээгүй байхдаа дээрх хохирлыг учруулсан учраас түүний аав С.Д хариуцах ёстой гэж үзэж байна. Гэт өнөөдрийг хүрт нэг ч төгрөгийн хохирол төлөөгүй, тэгсэн өртлөө гадаадаас хэзээ ирэхийг эдэхгүй гэж байгаа нь хариуцлагаас зугтах аягтай гэж үзэж байна.

Ийд Х.Б*******т учирсан хохирлыг С.Д төлөх ёстой гэж үзэж байна гэв.

4. Иргэдийн төлөөлөгч Б.С нь шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнтдээ:

Д.Ч нь өөрийнхөө учруулсан хохирлыг төлнө гэдэг ю байна. Уг нь хүүгээсээ итгэжл аваад төлбөрийг төлөх боложтой гэж үзэж байна.

Нэхэжлийн шаардлагыг С.Д төлөх үндэслтэй гэж үзэж байна гэв.

5. Шүүх хуралдаанаар хэрэгт авагдсан бичгийн баритууд болох:

5.1. Нэхэжлэгчээс ирүүлсэн: Нэхэжл, улсын тэдэгтийн хурааж төлсөн барит, төлбөрийн даалгавар, Х.Б*******ын иргэний үнэхийн лавлагаа, өгөөлөгч Ц.Нтой байгуулсан эрх зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ, 694 УАС улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар, Х.Б******* болон Э Эл Жи ХХК-ийн хооронд байгуулагдсан зэийн гэрээ, үүргийн гүйцэтгийг хангуулахаар эд хөрөнгө өчлөлд шилжүүлэх фидуцийн гэрээ, авто тээврийн хэрэгслийн даатгалын гэрээ, өргөдөл, Монре даатгал нөхөн төлбөрийн шийдвэр, Д.Чийн Монре даатгал ХХК-д 20.04.0-ны өдөр гаргасан өргөдөл, эрх бүхий албан тушаалтны тэдэгл, хэргийн үзлэг хийсэн тэдэгл, Цагдаагийн албан хаагчийн 20.02.1-ны өдрийн илтгэх хуудас, эрх бүхий албан тушаалтны тэдэгл, насанд хүрээгүй холбогдогчоос авсан эдүүлэг, хариу эдэгдэх хуудас,эрх бүхий албан тушаалтны тогтоол, дүгнт, гэр зургийн үзүүлт, Мастер Үнгээ ХХК-ийн авто ашины техникийн үнгээний тайлан, гэр зургийн үзүүлт, 20.02.2-ны өдрийн кассын орлогын ордерын барит, 20.03.05-ны өдрийн бэн өнгөний орлогын барит, Монголын нотариатчийн танхиын өнгөний тасалбар, тус шүүхийн шүүгчийн 2023.05.0-ны өдрийн 1/ШЗ2023/*******592 тоот хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон шүүгчийн захираж, Сонгинохайрхан дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023.0.02-ны өдрийн 14/ШШ2023/0294 дугаар шийдвэр, Сонгинохайрхан дүүргийн Цагдаагийн газрын нэгдүгээр хтсийн 2023.0.25-ны өдрийн албан бичиг, Э Эл Жи фиинанс ХХК-ийн хуулийн этгээдийн улсын бүртгийн гэрчилгээний хуулбар, тус копанийн 2024.04.02-ны өдрийн албан бичиг, / хх 1-42,6-69/,

5.2. Хариуцагчаас ирүүлсэн: С.Д жолоочийн үнэхийн хуулбар, өгөөлөгч Б.Бтай байгуулсан хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ /хх 59, 0-1/,

5.3. Шүүхийн жураар бүрдүүлсэн: Хил хагаалах ерөнхий газрын 2023.12.*******-ний өдрийн дугаар албан бичиг /хх 60/ зэрэг бичгийн баритыг шинжлэн судлав.

ҮНДЭСЛЭХ нь: 

1. Нэхэжлэгч Х.Б******* нь хариуцагч Д.Ч, С.Д нарт холбогдуулан гэ хорын хохиролд 14,077,750 төгрөг гаргуулах тухай нэхэжлийн шаардлага гаргасан, хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагааны явцад хариуцагч Д.Чт холбогдох нэхэжлийн шаардлагаас татгалзсан болно.

2. Хариуцагч нь нэхэжлийн шаардлагыг бүхд нь зөвшөөрөхгүй гэж аргасан.

3. Шүүх нэхэжлийн шаардлагаас зари хэсгийг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

4. Зохигчийн тайлбар, хэрэгт авагдсан баритаар дараах үйл барит тогтоогдож байна.

4а. 20 оны 02 дугаар сарын 1-ны өдөр 03 цагт Б******* дүүрэг, дугаар хороо, Офицеруудын ордны урд зад Д Ч нь УАС улсын дугаартай Тоёота Приус аркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодон явахдаа онхолдож, бусдын эд хөрөнгөнд хохирол учруулсан байна.

4б. Дээрх тээврийн хэрэгслийг жолоодож байсан Д Ч нь 2006 оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр төрсөн, осол болох үед 15 настай, насанд хүрээгүй гэж үзэн зөрчлийн шинжгүй байдал тогтоогдсон тул Цагдаагийн байгууллагаас Зөрчил хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Х.Б*******ын годол, эдэлийг хүлээн авахаас татгалзсан. /хх 23-24/

4в. УАС улсын дугаартай Тоёота Приус аркийн тээврийн хэрэгслийн өчлөгч Х.Б******* болох нь түүний Э Эл Жи Гинко ХХК-тай байгуулсан зэийн болон фидуцийн гэрээ зэрэг баритаар тогтоогдсон,

Д.Чийн эцэг нь хариуцагч С.Д гэдэгтэй зохигч талууд аргаагүй. /хх 7-*******, 6/

5. Хэрэгт, тус шүүхийн шүүгчийн 2023.05.0-ны өдрийн 1/ШЗ2023/*******592 дугаар Хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай захираж, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 14/ШШ2023/0294 дугаар шийдвэр, Сонгинохайрхан дүүргийн Цагдаагийн газрын Нэгдүгээр хтсийн 2023.0.25-ны өдрийн, Хил хагаалах ерөнхий газрын 2023.12.*******-ний өдрийн албан бичиг тус тус авагдсан. /хх 36-42,60/

5а. Эдгээр баритаар нэхэжлэгч Х.Б*******ын, гэ хорын хохиролд 14,077,750 төгрөг гаргуулах тухай С.Д, Д.Ч нарт холбогдох, иргэний хэргийг хариуцагчийн оршин суух хаяг тодорхойгүй тул хэрэгсэхгүй болгосон, шүүхийн шийдвэрийн дагуу хариуцагч нарыг эрэн сурваллж, Цагдаагийн байгууллага тэдний оршин суух хаягийг тогтоосон, Д.Ч нь 20.09.*******-ний өдөр улсын хилээр гарсан болох нь тус тус тогтоогдож байна.

6. Нэхэжлэгч нь тээврийн хэрэгсд учирсан хохирол 13,342,750 төгрөг, үнгээний төлбөр 60,000 төгрөг, оношилгооны төлбөр 45,000 төгрөг, нотариатын үйлчилгээний хөлс 30,000 төгрөг, хариуцагч нарыг эрэн сурвалжлуулсан зардал болох улсын тэдэгтийн хурааж 70,200 төгрөг, нийт 14,167,950 төгрөг нэхэлсэн.

7. Хариуцагч нь насанд хүрээгүй хүнд тээврийн хэрэгслийг шилжүүлсэн, түүнийг заын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглох, зогсоох боложтой байсан, Д.Ч 1 насанд хүрсэн тул тэрээр бусдад учруулсан хохирлоо өөрөө хариуцах бөгөөд тэрээр өөрийгөө төлөөлөх эрхийг олгоогүй тул нэхэжлийг зөвшөөрөхгүй гэж аргасан.

7а. Иргэний хуулийн 503 дугаар зүйлийн 503.4-т Эцэг, эх, асран хагаалагч нь хяналт тавих үүргээ зохих ёсоор биелүүлсэн гэдгээ нотолж чадвал тэдгээрийг гэ хор арилгах үүргээс чөлөөлж болно, 503.5-т Насанд хүрээгүй хүүүс бусдад учруулсан гэ хорыг өөрөө хариуцан арилгах бөгөөд түүний цалин хөлс, орлого, захиран зарцуулах эрхэд нь байгаа хөрөнгө гэ хорыг арилгахад хүрцэхгүй бол хүрцэхгүй байгаа тэр хэжээгээр эцэг эх, харгалзан дэгч нь нөхөх хариуцлага хүлээнэ гэж заасан.

7б. Хариуцагч нь тухайн за тээврийн осол болох үед хүү Д.Чт хяналт тавих үүргээ зохих ёсоор биелүүлснийг болон түүнийг бусдад учруулсан гэ хорыг өөрөө хариуцан арилгах цалин хөлс орлоготой, түүнчлэн захиран зарцуулах эрхэд нь хөрөнгөтэй гэдгийг баритаар нотолсонгүй.

. Дээрх үйл баритаар нэхэжлэгч нь 16 насанд хүрээгүй, тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй этгээдэд жолоогоо шилжүүлсэн нь Заын хөдөлгөөний дүрийн 3.7.б-д заасныг зөрчсөн буруутай,

хариуцагч нь насанд хүрээгүй өөрийн хүү Д.Чт эцгийн хувьд хяналт тавих үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүй буруутай болох нь тус тус тогтоогдож байна.

9. Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .1-т:Гэ хорыг арилгах үүрэг бүхий этгээд нөгөө талын зөрчигдсөн эрхийг гэ хор учруулахаас өнөх байдалд сэргээх үүрэгтэй. Зөрчигдсөн эрхийг сэргээх боложгүй, эсхүл харьцангуй их зардал гарахаар бол гэ хорыг өнгөөр нөхөн төлж болно гэж заажээ.

9а. Нэхэжлэгч нь нэхэжлийн шаардлагын үндэсл болгож Мастер Үнгээ ХХК-ийн техникийн үнгээний тайлан, бэн өнгөний орлогын барит, кассын орлогын ордер, Монголын нотариатын танхиын өнгөний тасалбар, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023.0.02-ны өдрийн 14/ШШ2023/0294 дугаар шийдвэр, тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар, Э Эл Жи ХХК-тай байгуулсан зэийн болон фидуцийн гэрээ, тус копанийн тээврийн хэрэгслийг Х.Б*******ын өчлөлд шилжүүлэх тухай хүст зэрэг баритыг ирүүлсэн. /хх 7-*******, 2, 35, 40-41, 6/

9б. Дээрх баритаар за тээврийн ослын улаас нэхэжлэгчид 14,167,950 төгрөгийн хохирол учирсан болох нь тогтоогдож байх ба хохирлын талаарх эдгээр баритыг хариуцагч үгүйсгэж аргаагүй.

. Иргэний хуулийн 514 дүгээр зүйлийн 514.1-т Гэ хор учрах буюу түүнээс үүдэн гарах хохирлын хэжээ нээгдэхэд хохирогчийн хэтэрхий болгоожгүй үйлд, эс үйлд нөлөөлсөн бол уг нөхцөл байдлыг харгалзан хариуцах гэ хорын хэжээг багасгаж болно гэж заасан.

*******. Ийд дээр дурдсан нөхцөл байдал, тогтоогдож буй үйл баритыг нэгтгэн дүгнэв, за тээврийн ослын улаас УАС улсын дугаартай Тоёота Приус аркийн тээврийн хэрэгсд учирсан хохирол 13,342,750 төгрөг, үнгээний зардал 60,000 төгрөг, оношилгооны зардал 45,000 төгрөг, нотариатын үйлчилгээний хөлс 30,000 төгрөг, хариуцагч нарыг эрэн сурвалжвалж оршин суух хаягийг тогтоох аллагааны зардал 70,200 төгрөг, нийт 14,167,950 төгрөгийн хохирол учрахад нэхэжлэгчийн 16 насанд хүрээгүй, тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй этгээдэд жолоогоо шилжүүлсэн нь нөлөөлсөн байдал тогтоогдож байх тул хохирлын тал хувь болох 7,03,975 төгрөгийг, өөрийн хүү Д.Чт хяналт тавих үүргээ зохих ёсоор биелүүлсэн гэдгээ нотлоогүй хариуцагч С.Д хариуцан арилгах үүрэгтэй гэж шүүх дүгнэв.

12. Шүүх шийдвэр гаргахдаа иргэдийн төлөөлөгч нарын за тээврийн осол гарахад хоёр тал хоёулаа буруутай, хүү Д.Чийн насанд хүрээгүй байхдаа бусдад учруулсан хохирлыг түүний эцэг С.Д хариуцан арилгах үүрэгтэй гэх дүгнтийг харгалзан үзсэн болно.

13. Нэхэжлэгчийн нэхэжлээс зари хэсгийг хангаж шийдвэрлэж байх тул уг хэжээнд ногдох улсын тэдэгтийн хураайг холбогдох хуульд заасны дагуу хариуцагчаас гаргуулж нэхэжлэгчид олгож, нэхэжлэгчээс урьдчилан төлсөн улсын тэдэгтийн хураайг улсын орлогод хэвээр үлдээх нь хуульд нийцнэ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.1, *******5.2.2, *******6, *******-т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 5 дугаар зүйлийн 5.1, 514 дүгээр зүйлийн 514.1-т заасныг тус тус баритлан хариуцагч С.Даас 7,03,975 төгрөг гаргуулан нэхэжлэгч Х.Б*******т олгож, нэхэжлийн шаардлагаас үлдэх 7,03,975 төгрөгт холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.5-т заасныг баритлан нэхэжлэгч Х.Б******* нь хариуцагч Д.Чт холбогдох нэхэжлийн шаардлагаас татгалзсан болохыг баталж, түүнд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэдэгтийн хураайн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т заасныг тус тус баритлан хариуцагч С.Даас улсын тэдэгтийн хураад 12,294 төгрөг гаргуулан нэхэжлэгч Х.Б*******т олгож, нэхэжлэгчээс улсын тэдэгтийн хураад урьдчилан төлсөн 12,294 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9.2, *******9., 120 дугаар зүйлийн 120.2-т заасныг тус тус баритлан шийдвэр танилцуулан сонсгоогц хүчинтэй болох ба зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах годол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Б.ЦОЛМОНГЭРЭЛ

                                   ШҮҮГЧИД Д.ГАНБОЛД

                                   Н.САРАНГҮН