| Шүүх | Дорнод аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Зундуйн Энхцэцэг |
| Хэргийн индекс | 168/2022/0154/Э |
| Дугаар | 2022/ДШМ/25 |
| Огноо | 2022-06-15 |
| Зүйл хэсэг | 17.7.1., |
| Улсын яллагч | Б.Сарантуяа |
Дорнод аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал
2022 оны 06 сарын 15 өдөр
Дугаар 2022/ДШМ/25
*******т холбогдох эрүүгийн хэргийн талаар
Дорнод аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ж.Долгормаа даргалж, шүүгч С.Оюунтунгалаг, З.Энхцэцэг нарын бүрэлдэхүүнтэй шүүх хуралдааны “В” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:
Прокурор Б.Сарантуяа
Шүүгдэгч *******
Нарийн бичгийн дарга Г.Чинзориг нарыг оролцуулан
Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Намуунтуяа даргалж хийсэн шүүх хуралдааны 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч *******ийн гаргасан давж заалдах гомдлоор шүүгдэгч *******т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай хэргийг 2022 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдөр хүлээн авч, ерөнхий шүүгч З.Энхцэцэгийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.
Боржигин овогт ******* *******, Монгол улсын иргэн, Дорнод аймгийн Хэрлэн суманд 1982 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр төрсөн, 39 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, тогооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5, хүүхдүүдийн хамт Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 1 дүгээр баг, ******* тоотод оршин суух, гавьяа шагналгүй. /РД: *******/ Урьд:
- Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн эрүүгийн хэргийн шүүхийн 2009 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 119 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны шөнийн 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.
Дорнод аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч *******ийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.
Дорнод аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:
Шүүгдэгч ********* овогт ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдэж, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгө, орлогогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал гараагүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдаж, баримт бичгээр хураагдан ирсэн шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхний лавлагааны хуулбарыг Дорнод аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт хүргүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, ... шийдвэрлэжээ.
Шүүгдэгч ******* тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Би одоо ажилдаа эргэн орсон. Миний амьдралын байдлыг харгалзан үзэж, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэв.
Прокурор гаргасан дүгнэлтдээ: “Анхан шатны шүүх хуралдаан дээр прокурорын зүгээс шүүгдэгчийг торгох ялаар шийтгэх санал гаргаж байсан. Тухайн үед шүүгдэгч нь ажлаасаа гарсан байсан. Шүүх энэ байдлыг харгалзан үзэж нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулсан. Ийм учраас шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээх саналтай.” гэв.
ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:
Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******ийн давж заалдах гомдолд дурдсан асуудлаар хязгаарлахгүйгээр хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хянан үзлээ.
Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд хэргийг эцэслэн шийдвэрлэсэн нь үндэслэлтэй болжээ.
Хэргийн үйл баримт, шүүгдэгчийн гэм бурууг тогтооход үндэслэл болсон нотлох баримтуудыг цуглуулах, бэхжүүлэх, үнэлэх шатанд оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчөөгүй байна.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны өдрийн өглөөний 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:
Шүүгдэгч *******ийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Надад нэмж ярих зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх
Хохирогч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Намайг гүйгээд очиход ******* миний машиныг унаад хажуугаар зөрөөд явсан. Тэгэхээр нь хамт байсан гэх ахын хамт *******ийн араас хөдөлсөн. ******* миний машинтай төв замаар зүүн тийшээ эргэхээр нь араас нь хөөж байгаад Бунхны зүүн талын зам дээр шахаж зогсоогоод цагдаа дуудсан. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 7/
Гэрч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Би автобус ирж байхад ыг яагаад хөдөлж байгаа юм бол гээд бодоод байж байсан чинь машиныхаа араас гүйж байсан. намайг гараараа даллаад ахаа гээд бархирахаар нь би очсон. ... Харин нөгөө хүүхэн нь эргэж явах гээд зам дээр эргэхээр нь би баруун гар тал руу нь дараад тухайн машины урдуур ороод зогсоосон. Тэгээд цагдаа дуудаад, удалгүй цагдаа нар ирээд аваад явсан. Нэхэмжлэх зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 11/
*******ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Тухайн үед 05 цаг өнгөрч байсан байх, би жолоочийн хажуу талын суудал дээр сууж байсан. ах буухдаа машинаа асаалттай үлдээхээр нь би машиныг нь бариад биржээс гараад төв замаар зүүн тийш чигээрээ яваад зүүн цементэн гүүрийн хойд талын шороон замаар явж байхад ах араас хөөж байсан машинтайгаа гүйцэж түрүүлээд эргээд миний өөдөөс ирж намайг зогсоосон. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 21-22/ гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, /хх 04/ гэрч гийн мэдүүлэг, /хх 13/ шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой баримтууд, /хх 23-26, 29-30/ эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, /хх 31/ шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх 33-34/ зэрэг хэрэгт цуглуулж бэхжүүлсэн, анхан шатны шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн хэрэгт хамааралтай ач холбогдол бүхий нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогджээ.
Анхан шатны шүүх ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөчин/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэжээ.
Шүүгдэгч ******* нь “Би 4 хүүхдийн хамт өрх толгойлон амьдардаг. Анхан шатны шүүхээс ял оногдуулах үед Шоно мед эмнэлгээсээ гарсан байсан. Одоо ажилдаа эргэн орсон тул нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлэхэд ажлаа хийж болохгүй хүнд байдалтай болж байна. Иймд ажилд орсон байдлыг харгалзан торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэсэн агуулга бүхий давж заалдах гомдлыг гаргажээ.
Шүүгдэгч *******ийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, түүний 8-18 насны 4 хүүхэдтэй, өрх толгойлон амьдардаг хувийн болон амьдралын нөхцөл байдал, мөн Шоно мед эмнэлэгт үйлчлэгчээр ажиллаж байгаа тухай тус байгууллагаас гаргаж өгсөн тодорхойлолт зэргийг харгалзан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан эрх хэмжээний хүрээнд анхан шатны шүүхээс шүүгдэгчид оногдуулсан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг, 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ял болгон хөнгөрүүлэн өөрчилж, уг ялыг 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулах нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1.Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолд дор дурдсан өөрчлөлт оруулсугай. Үүнд:
Шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийн 2 дахь заалтын “ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоосугай.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 450 000 төгрөгийн торгох ялыг 6 /зургаан/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 4 дэх заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.” гэж тус тус өөрчилж, тогтоох хэсгийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй.
2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40.1 дүгээр зүйлд зааснаар анхан болон давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзвэл энэхүү магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хэргийн оролцогч хяналтын журмаар гомдол, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ж.ДОЛГОРМАА
ШҮҮГЧИД С.ОЮУНТУНГАЛАГ
З.ЭНХЦЭЦЭГ
2022 06 15 2022/ДШМ/25
*******т холбогдох
эрүүгийн хэргийн талаар
Дорнод аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ж.Долгормаа даргалж, шүүгч С.Оюунтунгалаг, З.Энхцэцэг нарын бүрэлдэхүүнтэй шүүх хуралдааны “В” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:
Прокурор Б.Сарантуяа
Шүүгдэгч *******
Нарийн бичгийн дарга Г.Чинзориг нарыг оролцуулан
Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Намуунтуяа даргалж хийсэн шүүх хуралдааны 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч *******ийн гаргасан давж заалдах гомдлоор шүүгдэгч *******т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай хэргийг 2022 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдөр хүлээн авч, ерөнхий шүүгч З.Энхцэцэгийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.
Боржигин овогт ******* *******, Монгол улсын иргэн, Дорнод аймгийн Хэрлэн суманд 1982 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр төрсөн, 39 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, тогооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5, хүүхдүүдийн хамт Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 1 дүгээр баг, ******* тоотод оршин суух, гавьяа шагналгүй. /РД: *******/ Урьд:
- Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн эрүүгийн хэргийн шүүхийн 2009 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 119 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны шөнийн 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.
Дорнод аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч *******ийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.
Дорнод аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:
Шүүгдэгч Боржигин овогт ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдэж, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгө, орлогогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал гараагүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдаж, баримт бичгээр хураагдан ирсэн шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхний лавлагааны хуулбарыг Дорнод аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт хүргүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, ... шийдвэрлэжээ.
Шүүгдэгч ******* тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Би одоо ажилдаа эргэн орсон. Миний амьдралын байдлыг харгалзан үзэж, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэв.
Прокурор гаргасан дүгнэлтдээ: “Анхан шатны шүүх хуралдаан дээр прокурорын зүгээс шүүгдэгчийг торгох ялаар шийтгэх санал гаргаж байсан. Тухайн үед шүүгдэгч нь ажлаасаа гарсан байсан. Шүүх энэ байдлыг харгалзан үзэж нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулсан. Ийм учраас шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээх саналтай.” гэв.
ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:
Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******ийн давж заалдах гомдолд дурдсан асуудлаар хязгаарлахгүйгээр хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хянан үзлээ.
Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд хэргийг эцэслэн шийдвэрлэсэн нь үндэслэлтэй болжээ.
Хэргийн үйл баримт, шүүгдэгчийн гэм бурууг тогтооход үндэслэл болсон нотлох баримтуудыг цуглуулах, бэхжүүлэх, үнэлэх шатанд оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчөөгүй байна.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны өдрийн өглөөний 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:
Шүүгдэгч *******ийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Надад нэмж ярих зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх
Хохирогч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Намайг гүйгээд очиход ******* миний машиныг унаад хажуугаар зөрөөд явсан. Тэгэхээр нь хамт байсан гэх ахын хамт *******ийн араас хөдөлсөн. ******* миний машинтай төв замаар зүүн тийшээ эргэхээр нь араас нь хөөж байгаад Бунхны зүүн талын зам дээр шахаж зогсоогоод цагдаа дуудсан. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 7/
Гэрч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Би автобус ирж байхад ыг яагаад хөдөлж байгаа юм бол гээд бодоод байж байсан чинь машиныхаа араас гүйж байсан. намайг гараараа даллаад ахаа гээд бархирахаар нь би очсон. ... Харин нөгөө хүүхэн нь эргэж явах гээд зам дээр эргэхээр нь би баруун гар тал руу нь дараад тухайн машины урдуур ороод зогсоосон. Тэгээд цагдаа дуудаад, удалгүй цагдаа нар ирээд аваад явсан. Нэхэмжлэх зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 11/
*******ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Тухайн үед 05 цаг өнгөрч байсан байх, би жолоочийн хажуу талын суудал дээр сууж байсан. ах буухдаа машинаа асаалттай үлдээхээр нь би машиныг нь бариад биржээс гараад төв замаар зүүн тийш чигээрээ яваад зүүн цементэн гүүрийн хойд талын шороон замаар явж байхад ах араас хөөж байсан машинтайгаа гүйцэж түрүүлээд эргээд миний өөдөөс ирж намайг зогсоосон. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 21-22/ гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, /хх 04/ гэрч гийн мэдүүлэг, /хх 13/ шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой баримтууд, /хх 23-26, 29-30/ эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, /хх 31/ шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх 33-34/ зэрэг хэрэгт цуглуулж бэхжүүлсэн, анхан шатны шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн хэрэгт хамааралтай ач холбогдол бүхий нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогджээ.
Анхан шатны шүүх ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөчин/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэжээ.
Шүүгдэгч ******* нь “Би 4 хүүхдийн хамт өрх толгойлон амьдардаг. Анхан шатны шүүхээс ял оногдуулах үед Шоно мед эмнэлгээсээ гарсан байсан. Одоо ажилдаа эргэн орсон тул нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлэхэд ажлаа хийж болохгүй хүнд байдалтай болж байна. Иймд ажилд орсон байдлыг харгалзан торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэсэн агуулга бүхий давж заалдах гомдлыг гаргажээ.
Шүүгдэгч *******ийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, түүний 8-18 насны 4 хүүхэдтэй, өрх толгойлон амьдардаг хувийн болон амьдралын нөхцөл байдал, мөн Шоно мед эмнэлэгт үйлчлэгчээр ажиллаж байгаа тухай тус байгууллагаас гаргаж өгсөн тодорхойлолт зэргийг харгалзан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан эрх хэмжээний хүрээнд анхан шатны шүүхээс шүүгдэгчид оногдуулсан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг, 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ял болгон хөнгөрүүлэн өөрчилж, уг ялыг 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулах нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1.Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолд дор дурдсан өөрчлөлт оруулсугай. Үүнд:
Шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийн 2 дахь заалтын “ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоосугай.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 450 000 төгрөгийн торгох ялыг 6 /зургаан/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 4 дэх заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.” гэж тус тус өөрчилж, тогтоох хэсгийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй.
2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40.1 дүгээр зүйлд зааснаар анхан болон давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзвэл энэхүү магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хэргийн оролцогч хяналтын журмаар гомдол, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ж.ДОЛГОРМАА
ШҮҮГЧИД С.ОЮУНТУНГАЛАГ
З.ЭНХЦЭЦЭГ
2022 06 15 2022/ДШМ/25
*******т холбогдох
эрүүгийн хэргийн талаар
Дорнод аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ж.Долгормаа даргалж, шүүгч С.Оюунтунгалаг, З.Энхцэцэг нарын бүрэлдэхүүнтэй шүүх хуралдааны “В” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:
Прокурор Б.Сарантуяа
Шүүгдэгч *******
Нарийн бичгийн дарга Г.Чинзориг нарыг оролцуулан
Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Намуунтуяа даргалж хийсэн шүүх хуралдааны 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч *******ийн гаргасан давж заалдах гомдлоор шүүгдэгч *******т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай хэргийг 2022 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдөр хүлээн авч, ерөнхий шүүгч З.Энхцэцэгийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.
Боржигин овогт ******* *******, Монгол улсын иргэн, Дорнод аймгийн Хэрлэн суманд 1982 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр төрсөн, 39 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, тогооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5, хүүхдүүдийн хамт Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 1 дүгээр баг, ******* тоотод оршин суух, гавьяа шагналгүй. /РД: *******/ Урьд:
- Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн эрүүгийн хэргийн шүүхийн 2009 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 119 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны шөнийн 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.
Дорнод аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч *******ийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.
Дорнод аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:
Шүүгдэгч Боржигин овогт ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдэж, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгө, орлогогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал гараагүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдаж, баримт бичгээр хураагдан ирсэн шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхний лавлагааны хуулбарыг Дорнод аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт хүргүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, ... шийдвэрлэжээ.
Шүүгдэгч ******* тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Би одоо ажилдаа эргэн орсон. Миний амьдралын байдлыг харгалзан үзэж, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэв.
Прокурор гаргасан дүгнэлтдээ: “Анхан шатны шүүх хуралдаан дээр прокурорын зүгээс шүүгдэгчийг торгох ялаар шийтгэх санал гаргаж байсан. Тухайн үед шүүгдэгч нь ажлаасаа гарсан байсан. Шүүх энэ байдлыг харгалзан үзэж нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулсан. Ийм учраас шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээх саналтай.” гэв.
ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:
Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******ийн давж заалдах гомдолд дурдсан асуудлаар хязгаарлахгүйгээр хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хянан үзлээ.
Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд хэргийг эцэслэн шийдвэрлэсэн нь үндэслэлтэй болжээ.
Хэргийн үйл баримт, шүүгдэгчийн гэм бурууг тогтооход үндэслэл болсон нотлох баримтуудыг цуглуулах, бэхжүүлэх, үнэлэх шатанд оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчөөгүй байна.
Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Тээврийн бирж” гэх газраас 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны өдрийн өглөөний 05 цагийн орчим *******ын эзэмшлийн Toyota Prius-20 маркийн 07-73 УАК улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:
Шүүгдэгч *******ийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Надад нэмж ярих зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх
Хохирогч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Намайг гүйгээд очиход ******* миний машиныг унаад хажуугаар зөрөөд явсан. Тэгэхээр нь хамт байсан гэх ахын хамт *******ийн араас хөдөлсөн. ******* миний машинтай төв замаар зүүн тийшээ эргэхээр нь араас нь хөөж байгаад Бунхны зүүн талын зам дээр шахаж зогсоогоод цагдаа дуудсан. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 7/
Гэрч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн: “... Би автобус ирж байхад ыг яагаад хөдөлж байгаа юм бол гээд бодоод байж байсан чинь машиныхаа араас гүйж байсан. намайг гараараа даллаад ахаа гээд бархирахаар нь би очсон. ... Харин нөгөө хүүхэн нь эргэж явах гээд зам дээр эргэхээр нь би баруун гар тал руу нь дараад тухайн машины урдуур ороод зогсоосон. Тэгээд цагдаа дуудаад, удалгүй цагдаа нар ирээд аваад явсан. Нэхэмжлэх зүйл байхгүй. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 11/
*******ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Тухайн үед 05 цаг өнгөрч байсан байх, би жолоочийн хажуу талын суудал дээр сууж байсан. ах буухдаа машинаа асаалттай үлдээхээр нь би машиныг нь бариад биржээс гараад төв замаар зүүн тийш чигээрээ яваад зүүн цементэн гүүрийн хойд талын шороон замаар явж байхад ах араас хөөж байсан машинтайгаа гүйцэж түрүүлээд эргээд миний өөдөөс ирж намайг зогсоосон. ...” гэсэн мэдүүлэг, /хх 21-22/ гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, /хх 04/ гэрч гийн мэдүүлэг, /хх 13/ шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой баримтууд, /хх 23-26, 29-30/ эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, /хх 31/ шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх 33-34/ зэрэг хэрэгт цуглуулж бэхжүүлсэн, анхан шатны шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн хэрэгт хамааралтай ач холбогдол бүхий нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогджээ.
Анхан шатны шүүх ******* *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан автотээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгч, эзэмшигчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөчин/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэжээ.
Шүүгдэгч ******* нь “Би 4 хүүхдийн хамт өрх толгойлон амьдардаг. Анхан шатны шүүхээс ял оногдуулах үед Шоно мед эмнэлгээсээ гарсан байсан. Одоо ажилдаа эргэн орсон тул нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлэхэд ажлаа хийж болохгүй хүнд байдалтай болж байна. Иймд ажилд орсон байдлыг харгалзан торгуулийн ялаар сольж өгнө үү.” гэсэн агуулга бүхий давж заалдах гомдлыг гаргажээ.
Шүүгдэгч *******ийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, түүний 8-18 насны 4 хүүхэдтэй, өрх толгойлон амьдардаг хувийн болон амьдралын нөхцөл байдал, мөн Шоно мед эмнэлэгт үйлчлэгчээр ажиллаж байгаа тухай тус байгууллагаас гаргаж өгсөн тодорхойлолт зэргийг харгалзан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан эрх хэмжээний хүрээнд анхан шатны шүүхээс шүүгдэгчид оногдуулсан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг, 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ял болгон хөнгөрүүлэн өөрчилж, уг ялыг 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулах нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1.Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 2022/ШЦТ/137 дугаар шийтгэх тогтоолд дор дурдсан өөрчлөлт оруулсугай. Үүнд:
Шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийн 2 дахь заалтын “ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 240 /хоёр зуун дөч/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* *******ийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450 000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг өдөрт наймаас дээшгүй цагаар хийлгэхээр тогтоосугай.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******т оногдуулсан 450 000 төгрөгийн торгох ялыг 6 /зургаан/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.” гэж,
Тогтоох хэсгийн 4 дэх заалтын “Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******т мэдэгдсүгэй.” гэснийг,
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.” гэж тус тус өөрчилж, тогтоох хэсгийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй.
2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40.1 дүгээр зүйлд зааснаар анхан болон давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзвэл энэхүү магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хэргийн оролцогч хяналтын журмаар гомдол, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ж.ДОЛГОРМАА
ШҮҮГЧИД С.ОЮУНТУНГАЛАГ
З.ЭНХЦЭЦЭГ