аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Н.Насанжаргал даргалж, шүүгч Р.Мөнх-Эрдэнэ, Х.Гэрэлмаа нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн эрүүгийн хэргийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд

Прокурор Ц.Ариунжаргал,

Ялтан Б.*******, Д.*******,

түүний өмгөөлөгч Б.Оюунтунгалаг, Ц.Баярмаа,

Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Н.*******,

Хохирогч, иргэний хариуцагч Б.*******,

Иргэний хариуцагч Г.*******,

Иргэний нэхэмжлэгч С.*******, Нарийн бичгийн дарга Р.Оюунсүрэн нарыг оролцуулан,

аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Т.Дэлгэрмаа даргалж шийдвэрлэсэн 2017 оны 04 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 39 дүгээр шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрсөн ялтан Б.*******, Д.******* нарын давж заалдсан гомдлыг үндэслэн Б.*******, Д.******* нарт холбогдох 201616000281 тоот эрүүгийн хэргийг 2017 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Х.Гэрэлмаагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

******* овгийн *******ийн *******, Монгол улсын иргэн, аймгийн суманд өдөр төрсөн, 53 настай, эрэгтэй, халх, бүрэн бус дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, жолооч ажилтай, ам бүл 7, тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй гэх,

овгийн гийн *******, Монгол улсын иргэн, аймгийн суманд өдөр төрсөн, 51 настай, эрэгтэй, халх, бүрэн бус дунд боловсролтой, малчин мэргэжилтэй, ам бүл 4, гэх газарт нутагладаг, малчин ажилтай, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй гэх,

Шүүгдэгч Б.******* нь 2016 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр аймгийн сумын багийн нутаг т хонхор гэх газарт улсын дугаартай Тоёота Ланд круйзер маркийн автомашиныг жолоодож явахдаа зам тээврийн осол гаргаж Д.*******ын жолоодож явсан улсын дугаартай Хьюндай аксент маркийн автомашинтай мөргөлдөж хохирогч Д.*******ын биед хүнд гэмтэл Н.*******, Ө. нарын биед хүндэвтэр гэмтэл учруулж тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэгт,

Мөн Б.******* нь 2016 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр аймгийн сумын багийн нутаг т хонхор гэх газарт улсын дугаартай Тоёота Ланд круйзер маркийн автомашин жолоодож явахдаа зам тээврийн осол гаргаж Д.*******ын жолоодож явсан улсын дугаартай Хьюндай аксент маркийн автомашинтай мөргөлдөж Н.*******, Ө. нарын биед хүндэвтэр гэмтэл учруулж тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

аймгийн Прокурорын газраас Б.*******, Д.******* нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1, 215.2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн байна. аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 248 дугаар зүйлийн 248.1, 248.1.1, 24 дүгээр зүйлийн 24.1, 24.1.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******ын үйлдэлд аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг хэрэгсэхгүй болгож, Б.*******ыг тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын болон ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр болон хүнд гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч Д.*******ыг тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын болон ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож, Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасахгүйгээр, хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 5 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний буюу 960.000 төгрөгөөр торгох ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хасч, шүүгдэгч Б.*******д 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ял тус тус шийтгэж, Б.*******, Д.******* нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч Б.******* нь бусдад төлөх төлбөр хохиролгүй болохыг дурдаж, Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйл, 498 дугаар зүйлийн 498.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт зааснаар аймгийн ын газраас 672.732 /зургаан зуун далан хоёр мянга долоон зуун гучин хоёр/ төгрөг, шүүгдэгч Б.*******аас 672.732 /зургаан зуун далан хоёр мянга долоон зуун гучин хоёр/ төгрөгийг тус тус гаргуулан хохирогч Д.*******од олгохоор, шүүгдэгч Д.*******оос 2.070.000 /хоёр сая далан мянга/ төгрөг, шүүгдэгч Б.*******аас 2.070.000 /хоёр сая далан мянга/ төгрөг тус тус гаргуулан аймгийн ын газарт олгож, Б.*******ын гэм хорын хохиролд илүү төлсөн төлбөр болох 568.115 /таван зуун жаран найман мянга нэг зуун арван тав/ төгрөгийг хохирогч Д.*******оос, 1.035.000 /нэг сая гучин таван мянга/ төгрөгийг аймгийн ын газраас тус тус гаргуулан шүүгдэгч Б.*******д буцаан олгож, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 293 дугаар зүйлийн 293.2 дахь хэсэгт зааснаар хохирогч Д.******* нь 522.500 /таван зуун хорин найман мянга таван зуу/ төгрөгний нэхэмжлэлээ нотлох баримтаа бүрдүүлсний дараа иргэний хэрэг шүүхэд шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдаж шийдвэрлэжээ.

Ялтан Б.******* давж заалдсан гомдолдоо: Шүүх хуралдаан дээр шинжээч өөрийн гаргасан дүгнэлтээсээ буцаж, няцаж байгаа нь шүүгчийг захирамж гаргахаас өөр аргагүй байдалд хүрсэн учраас шүүх хуралдаан хойшилж ахин нэмэлт дүгнэлт гаргуулсан. Ахин гаргасан дүгнэлтийг гаргахад би өмгөөлөгчийн хамт байлцаж асуух асуултаа асуусан боловч хэн хэн нь ямар ч хариулт өгч чадаагүй, хариултаа авч чадалгүй явсан. Гэтэл шинжээч нар бид нарыг явсан хойно дүгнэлтэндээ машины ямар ч ул мөр байхгүй байна гэсэн нэг өгүүлбэрээр хариулт өгсөн нь өмнө нь гаргасан өөрсдийнхөө дүгнэлтийг хамгаалж, өөрчилөхгүй гэж хэлж ярьж байснаа хэвээр нь баталж ирүүлсэн нь мөн үндэслэлгүй болсон. Энэ байдлыг шүүгч та бүхэн анхааран үзэж, бодит үнэнийг тогтоож өгнө үү.

Шүүх хуралдаан дээр шинжээчийн дүгнэлт ахин эргэлзээ төрүүлэхүйц хэвээр байсан учир өмгөөлөгчтэйгээ ярилцаад өмгөөлөгч маань шүүх бүрэлдэхүүнд тухайн осол болох үед авч хадгалсан фото зургуудыг CD дээр буулгуулан өгсөн, түүнийг нотлох баримтаар шинжлэн судлуулахаар хүсэлт гаргасан боловч шүүх бидний хүсэлтийг хэрэгсэхгүй болгосон, мөн CD дээрх зургийг нотлох баримтаар аваагүйд гомдолтой байна. Хэрэгт холбогдсон хүн ЭБШХуулийн 36 дугаар зүйлд заасан эрхийнхээ хүрээнд өөрт холбогдуулсан хэрэгт өөрөөсөө нотлох баримт гарган өгч болох талаарх эрхийг хуульчилан өгсөн атал үүнийг шүүх бүрэлдэхүүн анхаарч үзэлгүйгээр хэргийг шийдвэрлэсэн нь учир дутагдалтай болсон. Иймд анхан шатны шүүх хуралдаан дээр гаргасан зургуудыг дахин нягтлан шалгуулах, үүний үндсэн дээр ахин дүгнэлт гаргахад бодит үнэн тогтоогдоно гэж миний зүгээс үзэж байгаа тул дээрх нөхцөл байдлыг анхааран үзнэ үү. Тухайн осол аваар болох үед нөгөө машины жолооч Д.*******ын эрүүл мэндэд хүнд гэмтэл учирсан гэж шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон. Уг учирсан гэмтлийг дан ганц намайг учруулсан мэтээр эрүүгийн хэрэг үүсгэгдэн шалгагдсаар өнөөдрийг хүрлээ. Намайг буруутгасан. Би нэг зүйлийг байнга бодож, хүсэж явсаар байна. Энэ нь осол болох үед жолооч ******* хамгаалах бүс хэрэглээгүй, бусад зорчигч нартаа ч хамгаалах бүсийг хэрэглүүлээгүйгээс болж олон хүний эрүүл мэндэд хохирол учруулсан. Тэгэхээр *******ын биед учирсан хүнд гэмтэл хамгаалах бүс зүүсэн бол хөл гэмтэх байсан эсэх дээр дүгнэлт гаргуулахыг хүсэж байна. Учир нь хамгаалах бүс хэрэглэвэл аюул, осол аваарыг 80 хувиар багасгадаг гэсэн. Үүнээс үзвэл ******* хамгаалах бүс хэрэглээгүйгээс өөрөө өөртөө гэмтэл илүү учруулсан байхаар байхад шүүх үүнд ямар нэгэн дүгнэлт хийлгүйгээр хэргийг шийдвэрлэсэн гомдолтой байна. Зүг чиг өөрчлөгдсөнөөс улбаалан намайг буруутгасан дүгнэлт гаргасан. Би баруун гар талын замаа барьж явсан зурагнууд хавтаст хэрэгт бүрэн дүүрэн авагдаад байхад шинжээч нар зам мөр байхгүй гэж дүгнэлт гаргаад байгаа нь миний эрх зүйн байдлыг дордуулсанд гомдолтой байна. Үүнээс үзвэл хэт нэгэн талыг барьж хэргийг бүрдүүлсэн гэж үзэхээр байна. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан хэргийн талаар нотлогдвол зохих асуудлууд бүрэн тогтоогдоогүй гэх үндэслэл харагдахаар байгаа тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож өгөхийг хүсч байна гэжээ.

Ялтан Д.******* давж заалдсан гомдолдоо: “...Би өөрийгөө замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчөөгүй гэж үзэж байна. Өөрөөр хэлбэл замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.5-д “суурин газрын гаднах замд тээврийн хэрэгсэл зорчих хэсгийн баруун гар талын захад аль болох ойр явах бөгөөд баруун гар талын эгнээ чөлөөтэй байхад түүний зүүн гар талын аль ч эгнээгээр явахыг хориглоно” гэж заасан ба хамгийн баруун гар талынхаа эгнээгээр харин Б.******* хамгийн зүүн гар талын эгнээгээр явж байсан. Хэрэв Б.******* баруун гар талынхаа эгнээгээр явж байсан бол тус осол гарахгүй байсан. Иймд үнэн мөнийг олж тогтоож, намайг гэм буруугүйд тооцож өгнө үү гэжээ.