МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч А.Г би даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны  4 дүгээр танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Н ХХК /РД: /,

Хариуцагч: Монгол Улсын Сангийн яам,

Хариуцагч: М /РД:/,

Хариуцагч: М -ийн Зорчигчдын хоол /Катеринг/-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгчийг сонгон шалгах тендерийн Үнэлгээний хороо,

Гуравдагч этгэ: Р ХХК /РД:/ 

Маргааны төрөл: Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан, Р ХХК-ийн тендерийг шалгсан Үнэлгээний хорооны шийдвэр, тус Үнэлгээний хорооны шийдвэрийг үндлэн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээ, тендер сонгон шалгалт, Сангийн яамны тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэрийг тус тус хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах, тендер шалгалтыг дахин явуулахыг даалгах маргааны бүхий захиргааны хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ч., Н.О, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Б, хариуцагч М -ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Г, Б.Д, Л.Г, хариуцагч М -ийн Үнэлгээний хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Р, У.М, хариуцагч Сангийн яамны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Б, түүний өмгөөлөгч Б.Э, гуравдагч этгэ Р ХХК-ийн өмгөөлөгч С.А, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Б.У нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг.Нэхэмжлэлийн шаардлага:

Нэхэмжлэгч Н ХХК-иас хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагааны явцад нэхэмжлэлийн шаардлагаа 3 удаа тодруулж, ихгэн[1] бөгөөд тус шүүхийн шүүгчийн 2024 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжаар нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хгийг хүлээн авахаас татгалзаж, эцсийн байдлаар дараах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ хэргийг хянан шийдвэрлэв. Үүнд:

1.1.******* дугаартай тендерийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Н ХХК-д холбогдохН ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах,

1.2.******* дугаартай тендерийн үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Р ХХК-д холбогдох Р ХХК-ийн тендерийг шалгсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах,

1.3.******* дугаартай тендер шалгалтыг хууль бус болохыг тогтоож, бүхэлд нь хүчингүй болгуулах,

1.4.Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэрийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах,

1.5.М -ийн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгуулах,

1.6.******* дугаартай Зорчигчдын хоол //-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендер шалгалтыг дахин явуулахыг М -д даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага болно.

Хоёр.Хэргийн үйл баримт болон процессын түүхийн талаар:

2.1.М -иас 2023 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр ******* дугаартай Зорчигчдын хоол /Катеринг/-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендерийг зарласан бөгөөд

2.2.М -ийн гүйцэтгэх захирлын 2023 оны 08 дугаар сарын 18-ны өдрийн А/277 дугаар тушаалаар[2] шинэчлэн байгуулагдсан тендерийн Үнэлгээний хороо тендер шалгалтыг зохион байгуулсан,

2.3. 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр нээж Үнэлгээний хороо тендерийг, тендер сонгон шалгалтад нэхэмжлэгч Н ХХК, гуравдагч этгэ Р ХХК болон Н ******* ХХК, Э ХХК, Ү ХХК/түншлэлийн гишүүн Ц ХХК/, Б ХХК зэрэг нийт 6 хуулийн этгэ материал бүрдүүлэн тендерт оролцсон,

2.4.Үнэлгээний хорооны 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 2 дугаар хурлаар[3] 6 оролцогчийн тендерийг хянан үзэ шаардлагад нийцсэн тендерээр Р ХХК, Н ******* ХХК-ийн тендерийг шалгж, бусад оролцогчийн, тодруулбал нэхэмжлэгч Н ХХК-ийн тендерэ татгалзаж, захиалагчид 2023 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр зөвлөмж[4] өгч, захиалагч М -ийн 2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 01/2160 дугаартай албан бичгээр[5] Р ХХК-д тендерт шалгарсан тухай,

2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 01/2162 дугаартай албан бичгээр[6] худалдан авах аллагааны цахим системэ санхүүгийн тайлангийн системийг татаж авахад 2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээллийг ирүүлээгүй буюу баталгаажуулаагүй нь тендерийн баримт бичгийн тендерийн өгөгдлийн хүснэгтийн тендер шалгалтын зааварчилгаа /ТШЗ/-ны 17.3-д заасан шаардлагыг хангаагүй, мөн ТШЗ-ны 17.6-д заасан ил төстэй гэрээний мээлэл 2020, 2021, 2022 онуудын аль нэг лд төсөвт өртгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлагыг бүрэн тодорхой илэрхийлсэн гэрээ болон гэрээ дүгнэн акт, хүл тодорхойлолт-ыг ирүүлээгүй үндлэлээр Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан тухай болон бусад оролцогч компаниудад холбогдох албан бичгээр мэгдлийг тус тус хүргүүлжээ.

2.5.Дээрх шийдвэрийг зөвшөөрч Н ХХК, Э ХХК, Ү ХХК-иас Сангийн яаманд гомдол гаргаснаар, Сангийн яам тендер шалгалтыг түдгэлзүүлж, гомдлоор тендерийн материалыг хянаад, 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 03/7983, 03/7984, 03/7985 дугаар Гомдол хянасан тухай албан бичгээр[7] захиалагч М -ийн 2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 01/2160 дугаар шийдвэрийг 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3-т зааснаар хүчингүй болгож, тендер шалгалтын үнэлгээг дахин хийхийг М -д мэгдсэн,

2.6.Үнэлгээний хороо 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр дахин хуралдаж, 3 дугаартай хурлын шийдвэрээр[8] Үнэлгээний хорооны гишүүдийн олонхын саналаар Р ХХК-ийг дахин шалгж, гэрээ байгуулах тухай зөвлөмйг[9] 2023 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр захиалагчид хүргүүлж, захиалагч М -ийн 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 01/2386 дугаар албан бичгээр[10] тендерт шалгарсан болохыг Р ХХК-д мэгджээ.

2.7.Нэхэмжлэгч Н ХХК, тендерт оролцогч Ү ХХК-иас дээрх шийдвэрийг зөвшөөрч Сангийн яаманд тус тус гомдол гаргасны дагуу Сангийн яамны 2023 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 03/8309 дугаартай албан бичгээр[11] тендер сонгон шалгалтыг түдгэлзүүлж, гомдлыг хянан шалгаад 2023 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 03/8619 дугаартай албан бичгээр Н ХХК-ийн гомдлыг хянасан тухай, 2023 оны 11 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 03/8647 дугаартай албан бичгээр Ү ХХК-ийн гомдлыг хянасан тухай мэгдэж, захиалагч М -ийн 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 01/2386 дугаар Р ХХК-ийг шалгсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, тендер шалгалтын үнэлгээг дахин хийх М -д мэгдсэн.

2.8.М -ийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дүгээр хурлаар[12] тендерийг дахин үнэлэ Н ******* ХХК, Р ХХК-ийн тендерийг үнэлж, бусад оролцогчдын тендерийг шаардлагад нийцээгүй гэж үзэж татгалзаж, Үнэлгээний хорооны гишүүдийн олохын саналаар Р ХХК-ийн тендерийг хамгийн сайн тендер гэж дахин шалгж, захиалагчид гэрээ байгуулах тухай зөвлөмж[13] хүргүүлж, М -ийн 2023 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 01/2570 дугаар албан бичгээр[14] Р ХХК-д тендерт дахин шалгарсан болохыг мэгджээ.

2.9.Н ХХК-иас дээрх шийдвэрийг зөвшөөрч Сангийн яаманд 2023 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр гомдол[15] гаргасныг Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн 03/9013 дугаартай албан бичгээр[16] гомдолд хавсарган ирүүлэх шаардлагыг хангаагүй үндлэлээр буцаасан.

2.10.Захиалагч М -иас 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн 01/2652 дугаар албан бичгээр[17] ******* дугаартай Зорчигчдын хоол /Катеринг/ нээлттэй тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгуулах хүсэлтийг хүргүүлснээр Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 03/9144 дүгээр албан бичгээр[18] тендерийн хүчинтэй байх хуагцааг 15 хоногоор сунгажээ.

2.11.М болон Р ХХК нарын хооронд 2023 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр 23/486 дугаартай Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г[19] байгуулсан байна.

2.12.Нэхэмжлэгч Н ХХК 2023 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдөр Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын шийдвэр, зөвлөмж, захиалагч М -иас Р ХХК-д хүргүүлсэн мэгдлийг зөвшөөрч шүүх нэхэмжлэл гаргажээ.

Гурав.Маргаж буй үндлэлүүд:

1.Нэхэмжлэгч Н ХХК-ийн зүгэ тендерийн баримт бичгийн тендерийн өгөгдлийн хүснэгт /ТӨХ/-ийн тендер шалгалтын зааварчилгаа /ТШЗ/-ны 17.3-т заасан сүүлийн 3 лийн санхүүгийн тайланг цахим системээр илгээж баталгаажуулсан, энэ талаар Сангийн яамны албан бичгээр тогтоогдож байхад 2022 оны санхүүгийн тайлан ирүүлээгүй гэж татгалзсан нь буруу, ...ТШЗ-ны 17.6-д заасан ил төстэй гэрээний мээлэл болох 2020, 2021, 2022 онуудын аль нэг лд төсөвт өртгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлагыг бүрэн илэрхийлсэн гэрээ болон гэрээ дүгнэн актыг өгсөн байхад ирүүлээгүй гэж татгалзсан нь үндлэлгүй, түүнчлэн М -тай 2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 22/014 дугаарттай Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г байгуулан аллаж байсан бөгөөд манай компанийн гүйцэтгэл, гэрээний дүнг захиалагч өрөө шалгах боломжтой байхад гэрэ дүгнэлт өгөлгүй татгалзсан нь үндлэлгүй, ...Р ХХК-ийн тендерийн баримт бичиг нь ТШЗ-ны 17.6.2-т заасан хүний нөөцийн шаардлага, ТШЗ 17.6.3-т заасан хүнсний микробиологийн магадлан итгэмжлэгдсэн лабораторитай байх шаардлага, нийтийн хоолны чиглэлээр ил төстэй ал гүйцэтгэн шлагыг хангаагүй, зочид буудал, эмнэлэг, уул уурхай зэрэгт үзүүлэх ийн үйлчилгээ нь агаарын тээврээр зорчигчдод үзүүлэх ийн үйлчилгээнэ стандарт, технологийн хувьд ялгаатай байхад MNS 6885:2020 Катеринг үйлчилгэ тавигдах шаардлага-ыг хангасан гэж үзсэн нь үндлэлгүй, ...Тендерийн баримт бичгийг үндний стандарт, техникийн шаардлага, норм, норматив, дүрэм, зааварт үндлэх хуулийн шаардлагыг зөрчиж боловсруулснаар дотоодын стандарт, хүнсний аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн болон чанарын удирдлагын ISO олон улсын стандарт хангаагүй компанийг тендерт оролцох боломйг олгосон, тендерт тавигдах нөхцөлийг гэрээний тусгай нөхцөлөөр бууруулсан нь тендер шалгалт бүхэлдээ нь хууль бус гэж үзэх үндлэлтэй, ...Үнэлгээний хороо нь жендерийн тэгш эрхийн зарчимд үндлэн үнэлгээний хорооны нийт гишүүдийн аль нэг хүйсийн төлөөлөл 20 хувиас доошгүй байх шаардлагыг хангаагүй нь эрх зүйн чадамжгүй үнэлгээний хороо алласан, ...Сангийн яам бодит нөхцөл байдлыг тодорхойлоогүй, захиалагчаас үл хамаарах ямар бодит шалтгаан үүссэн болохыг нягтлалгүйгээр захиалагчийн хүсэлтийн дагуу тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан нь хууль бус, ...хууль бус тендер шалгалтыг үндлэн байгуулагдсан гэрээг хүчин төгөлдөр бус гэж үзэх бөгөөд М -иас дараагийн гүйцэтгэгчийг сонгон шалгах хүртэл Н ХХК-тай байгуулсан гэрээ хүчин төгөлдөр хэвээр эрх зүйн үйлчлэлтэй гэх зэрэг агуулгаар маргаж байна.

2.Хариуцагч нарын зүгэ Нэхэмжлэгчийн ямар эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол зөрчигдсөн нь тодорхойгүй, тендер нээн өдөр цахим системэ санхүүгийн тайлангийн мээллийг татаж авахад Н ХХК-ийн 2022 оны санхүүгийн тайлан байгаагүй, тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг шалган нягталж, түүнд нийцүүлэн тендерт бэлтгэх үүрэгтэй, дахин үнэлэх 2022 оны санхүүгийн тайлан нь цахим системд орсон нь Үнэлгээний хороо, захиалагч байгууллагын үйл аллагаатай хамааралгүй, ...Н ХХК-тай байгуулсан гэрээний мээлэл, лавлагаа, тодорхойлолт, гэрээ дүгнэн актыг захиалагч өөрийн санаачилгаар гаргаж, үнэлэх нь нэхэмжлэгчид давуу байдал бий болгосон хууль зөрчсөн үйлдэл болно, Н ХХК-ийн ирүүлсэн гэрээ нь ТШЗ-ны 17.6-д заасан шаардлага хангаагүй, энэ талаар Сангийн яамны албан бичигт тодорхой дурдсан, ...Р ХХК-ийн тендерийн баримт бичиг нь тендерийн баримт бичигт тусгасан шаардлагыг хангасан, ...ийн компанид тавигдах стандартын шаардлагыг үйл аллагаандаа нэвтрүүлэн аллахыг тендерт шалгарсан компанитай хийх гэрээний тусгай нөхцөлд заасан, энэ нь тендерт оролцсон бүх оролцогч нарт өрсөлдөх тэгш боломйг бүрдүүлсэн тул хуулийн шаардлагатай нийцнэ, ...Р ХХК-тай байгуулсан гэрээ нь Захиргааны ерөнхий хуулийн хуульд заасан захиргааны гэрээний шинйг агуулахгүй, ...уг гэрээг хүчингүй болгосноор Н ХХК-иас өмнө нь байгуулсан гэрээний дагуу ийн үйлчилгээ авах боломжгүй, ...Сангийн яамны тендерийн хүчинтэй хугацаа сунгасан албан бичиг нь худалдан авах аллагааг зохион байгуулахтай холбоотой дотоод албан бичиг, хуульд заасан захиргааны актын шинйг агуулахгүй гэх зэрэг агуулгаар тайлбарлаж байна.

3.Гуравдагч этгэ Р ХХК-ийн зүгэ Зөвшөөрлийн тухай хуульд агаарын ийн үйл аллагааг зөвшөөрөлтэйгээр эрхлэх талаар зохицуулаагүй, ...тендерийн баримт бичигт хүнсний аюулгүй байдлын сертификат шаардаагүй, ...тендерийн баримт бичигт заасан санхүүгийн, техникийн чадавхийн болон шлагын шалгуур үзүүлэлтийг хангасан гэх агуулгаар тайлбар гаргаж байна.

1.1.Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ч. шүүх болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:Нэгдүгээрт, ******* дугаартай тендерийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлаар Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан. ТШЗ-ны 17.3-т Тендерт оролцогчийн санхүүгийн чадавхийг хянан үзэх үндлэл болгох санхүүгийн тайлангийн хугацаа байгуулагдсанаас хойш буюу сүүлийн 3 л 2020, 2021, 2022 онуудын санхүүгийн тайланг өөрийн тендертээ хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим системээр дамжуулан Сангийн яамны цахим санхүүгийн тайлангийн www.ebalance.mof.gov.mn мээллийн системэ тендерт оролцогчдын сүүлийн 3 лийн борлуулалтын орлого болон бусад шаардлагатай мээллийг шалгана гэж заасны дагуу цахим системэ санхүүгийн тайланг татаж авахад 2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээллийг цахим системээр ирүүлээгүй буюу баталгаажуулаагүй гэж тайлбарлаж буй нь үндлэлгүй. Сангийн яамны зүгэ уг асуудлыг хянаж үзэ 2023 оны 11 сарын 22-ны өдрийн 03/8619 дугаартай Гомдол хянасан тухай албан бичгээр 2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээллийг цахим системээр ирүүлээгүй буюу баталгаажуулаагүй гэж хянан үзсэн захиалагчийн шийдвэр үндлэлгүй байна гэж дүгнэн. Сангийн яам нэмэлтээр ирүүлсэн нотлох баримтаар цахим системд 2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээллийг башуулсан гэг нь харагддаг. ТШЗ-ны 17.6-д ил төстэй гэрээний мээлэл 2020, 2021, 2022 онуудын аль нэг лд төсөвт өртгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлагыг бүрэн илэрхийлсэн гэрээ болон гэрээ дүгнэн акт хүл тодорхойлолтыг ирүүлээгүй гэж тайлбарлаж буй нь үндлэлгүй гэж үзэж байна. Н ХХК-ийн өгсөн тендерийн үндсэн баримт бичгийн 358, 361, 380 дугаар хуудсанд гэрээ, гэрээ дүгнэн актууд болон бусад холбогдох бичиг баримтуудыг хавсарсан байгаа. Бодит байдал дээр Н ХХК нь 2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр М -тай байгуулсан гэрээтэй аллаж байсан бөгөөд манай компанийн гүйцэтгэл, гэрээний дүнг захиалагч өөрөө харах, шалгах боломжтой байсан. Өөрөөр хэлбэл, тендерийн үнэлгээний хороо М -ийн тендерийг шалгж байгаа атлаа Н ХХК-ийг М -тай байгуулсан гэрээгээ бүрэн өгөөгүй, хавсралт үнэ байхгүй, гэрээ дүгнэн акт байхгүй хэмээн үзэж үнэлэхэ татгалзсан нь үндлэлгүй. Өөрөө өгөх тодорхойлолтоо байхгүй байна хэмээн татгалзсан үйлдэл болсон. Манай өгсөн тендерийн саналын 4 дэх талаас үзвэл бид тендер зарлагч М -д 2020 онд 1,616,155,105 төгрөгийн, 2021 онд 973,152,441 төгрөгийн, 2022 онд 5,105,867,174 төгрөгийн зорчигчдын хоолны үйлчилгээ үзүүлсэн болохоо тодорхойлсон. Энэ бол төсөвт өртгийн 10 хувь давж байгааг нотлох үндсэн баримт атал огт үнэлээгүй, тендерийн үнэлгээний хороо 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн хурлаар М -тай байгуулсан гэрээн дээр тодорхой дүгнэлт огт өгөөгүй. Иймэ бид төсөвт өртгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлагыг бүрэн илэрхийлсэн гэрээ-г буюу М -тай байгуулсан яг тухайн цаг мөчид хүчинтэй гэрээг өгснөөрөө тус шаардлагыг хангасан гэж үзэж байна.

Хоёрдугаарт, Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Р ХХК-д холбогдох Р ХХК-ийн тендерийг шалгсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ дараах үндлэлээр маргаж байна. Р ХХК-ийн тендер нь тендер шалгалтын баримт бичигт тусгасан шаардлагыг хангаагүй байхад шалгсан нь дараах байдлаар нотлогдоно. Р ХХК-ийн санал болгосон хүний нөөц нь ур чадварын шаардлагыг хангасан нотлох баримт байхгүй байхад тендерийг үнэлсэн. Цаашлаад шалгсан гэж үзэж байна. ТШЗ-ны 17.6.2-т Эрүүл ахуйч тавигдах шаардлага: -Хүнсний эрүүл ахуйч мэргэлтэй байх, -Мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй л алласан байх гэж тодорхойлсон. Гэтэл Р ХХК-ийн санал болгосон 3 хүнийг харвал, эхний эрүүл ахуйч Х.Ө нь 2022 онд, Э.Х нь 2021 онд хүнсний чанар, аюулгүй байдал мэргэжлээр төгссөн байгаа нь мэргэжлээрээ 3 л алласан байх шаардлагыг хангаагүй байна. Харин гурав дахь эрүүл ахуйч болох Т.Т нь Хүнсний биотехнологич мэргэлтэй байна. Сүүлд одоо аллаж байгаа хүмүүсийнхээ материалыг явуулсан байсан. Тухайн ү шаардлага хангаагүй энэ 3 хүний материал явуулсан. Тендерийн үнэлгээний хорооны тэмдэглэлэ харвал тэмдэглэлийн 8 дахь талд тодорхой байгаа. Үнэлгээний хорооны гишүүн Н.Б энэ 2 мэргэл өөр зүйл. Бидний тендерийн баримт бичигтэй аллахдаа тааруу алласныг илтгэж байна, У.М тухайн компанийн ажлын баны тодорхойлолтод хэрхэн заасныг бид мэхгүй байгаа юм гэж тодорхой тэмдэглэн байна. Дүгнэвэл Р ХХК-ийн эрүүл ахуйчид санал болгосон 3 лийн ажлын шлагыг хангаж буй Т.Т нь эрүүл ахуйч мэргэжлээр төгсөөгүй нь тодорхой байхын зэрэгцээ мэргэжлээрээ алласан байх хугацааны шаардлагыг хангаж буй боловч яг хүнсний эрүүл ахуйн чиглэлээр алласан 3 лийн шлагатай нь тодорхойгүй, ажлын баны тодорхойлолт болон бусад нотлох баримт байхгүй байна. Харин яг хүнсний эрүүл ахуйч буюу Хүнсний чанар, аюулгүй байдал мэргэжлээр санал болгож буй Э.Х мэргэжлээрээ алласан лийн шаардлагыг хангаагүй байсан нь илэрхий байна. Цахим тендерийн тодруулга, ТЭЗҮ хэгт башуулсан тендер шалгалтын баримт бичгийн салшгүй хэг болсон М -ийн Гүйцэтгэх захирлын 2022 оны 11 сарын 09-ний өдрийн А/339 дугаар тушаалаар батлагдсан Нислэгийн үеийн ийн журам-ын 2.1-д Хоол хүнсний аюулгүй байдлын удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлэх, хянах хүний нөөцийг бүрдүүлсэн байна. Үүнд хүнсний эрүүл ахуйчийн мэргэлтэй өөрийн үндсэн алтныг заавал аллуулах шаардлагатай гэж заасан. Р ХХК-ийн ирүүлсэн баримтаас харвал эрүүл ахуйчид санал болгосон Х.Ө нь 01 даатгуулагчийн төрлөөр шимтгэл төлсөн байх бөгөөд үндсэн алтан байна. Гэтэл Х.Ө нь 3 лийн мэргэжлээрээ алласан байх шаардлага хангаагүй. Харин Т.Т нь Хүнсний биотехнологич мэргэлтэй, Р ХХК-ийн үндсэн алтан болохыг тодорхойлох баримтыг ирүүлээгүй байх тул түүнийг эрүүл ахуйчид санал болгож шаардлага хангасан гэж дүгнэх боломжгүй. Тус асуудлыг Сангийн яамны 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 03/7983 дугаартай Гомдол хянасан тухай албан бичигт тодорхой дурдсан атал тендерийн үнэлгээний хороо хянан үзээгүй байна. Тендерээ зарлахдаа эрүүл ахуйч, хүнсний эрүүл ахуйч мэргэлтэй байна гэж заагаад шалгахдаа Хүнсний биотехнологич мэргэлтэй хүнийг шалгах нь огт боломжгүй зөрчил юм. Энэ тендер нь олон улсын нислэгийн үеэр зорчигчдыг эрүүл, аюулгүй хоол хүнсээр хангах явдал бөгөөд эрүүл ахуйн шаардлага онцгойлон тавигдахаар байна. Гэтэл тус үндсэн шаардлагыг хангахгүй хүний нөөцийг санал болгож тухайн асуудлыг Сангийн яамны зүгэ хянаад зөрчлийг шалган тогтоож 2023 оны 11 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 03/8647 тоот Гомдол хянасан тухай албан бичгээр М -ийн Гэрээ байгуулах эрх олгосон шийдвэрийг хүчингүй болгож шийдсэн байхад Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны хурлаар тус асуудлыг хэлэлцэ хэвээр дахин шалгсан нь эрх зүйн зөрчилтэй гэж үзэж байна. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3-т зөрчлийг арилгасны үндсэн дээр тендер шалгалтыг явуулахыг захиалагчаас шаардах гэж заасныг баримтлан дахин хянан үзэж үнэлгээг хийхийг шаардсан байхад тендерийн үнэлгээний хороо илт зөрчилтэй байдлаар Р ХХК-ийг дахин шалгсан гэж үзэж байна.

ТШЗ-ны 17.6.2-т үйлчилгээ гүйцэтгэх шаардлагатай хүний нөөцийн мээлэл шаардана. Үүнд: Нэг цагт 150-аас 300 хүртэл хүний суудалтай, 4-өөс доошгүй агаарын хөлөгт буюу өдөрт зорчигчийн тооноос хамаарч 500-2300 хоол хүргэлт, ачилт хийх хүний нөөцийг бүрдүүлсэн байх гэн шаардлага тавигдсан. Хүргэлтийн алтнаар 1, ачигчаар 4 хүнийг санал болгосон нь бодит байдал дээр нэг цагт 150-аас 300 хүртэл хүний суудалтай, 4-өөс доошгүй агаарын хөлөгт ачилт хүргэлт хийх нөөц бүрэн мөн эхийг бодитойгоор нягталсан дүгнэлт байхгүй. Бодит байдал дээр М -ийн алчид өөрсдөө хүргэлт, ачилт хийн аллаж байгааг асуухад үгүйсгэх боломжгүй байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор онгоцны цаг хоцорсон асуудал үүссэн тухай цахим орчинд тавигдсан байсан.

Тендерийн баримт бичгийн ТӨХ-д заасан ур чадварын шаардлагыг хангаагүй байхад шалгсан тухайд, ТШЗ-ны 17.6.2-т 5.Хоол зүйчид тавигдах шаардлага: - Хоол зүйчийн мэргэлтэй байх, Мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй л алласан байх шаардлагыг тодорхойлсон. Р ХХК нь ТӨХ-д заасан хоол зүйчид Ц.Г гэж мэргэлтнийг санал болгосон байх боловч нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлт нь байхгүй учир мэргэжлээрээ 3 л алласан болохыг нотлох боломж байхгүй байна. Мөн тус Ц.Гийн мэргэжлийг тодорхойлох дипломын мээлэл байхгүй байна. Түүнчлэн ТШЗ-ны 17.6.2-т Ээлйн амралт, чөлөө, онцгой нөхцөл гарсан ү голлох боловсон хүчнийг орлох мэргэжлийн ур чадвар бүхий боловсон хүчний нөөцийг бүрдүүлсэн байх гэж заасан байтал заасан хоол зүйчид Ц.Гийг орлох мэргэлтэн санал болгоогүй байна. Тус алдааг Сангийн яамны 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 03/7983 дугаартай Гомдол хянасан тухай албан бичигт тодорхой дурдсан атал тендерийн үнэлгээний хороо тоогоогүй байна. Түүнчлэн Р ХХК нь ерөнхий тогоочид санал болгосон С.Г, Д.Э, Б.Н нарын мэргэжлийн боловсролын дипломыг ирүүлээгүй байх бөгөөд тогооч мэргэлтэйг нотлох баримт алга байна. Иймд ТӨХ-д заасан ерөнхий тогоочид тавигдах хоол үйлдвэрлэлийн салбарт мэргэжлээрээ 5-аас доошгүй л алласан шлагатай байх шаардлагыг хангасан гэж үзэх үндлэлгүй. Мөн тендерийн баримт бичгийн ТШЗ-ны 17.6.3 дахь хэгт Өөрийн хүл гэрээт хүнсний микробиологийн магадлан итгэмжлэгдсэн лабораторитой байна. Лабораторийн гэрчилгээний хуулбар, хэрэв гэрээт бол гэрээний хамт ирүүлнэ гэж заасан. Р ХХК нь Г ХХК-тай байгуулсан 23/24 тоот Лабораторийн үйлчилгээ үзүүлэх гэрээ-г ирүүлсэн боловч лабораторийн магадлан итгэмжлэгдсэн болохыг нотлох, гэрчлэх баримт байхгүй, ТӨХ-ийн дагуу хүнсний микробиологийн гэж тодотгож өгсөн байхад тус 23/24 тоот Лабораторийн үйлчилгээ үзүүлэх гэрээ-нийн 1 дүгээр зүйлд энэхүү гэрээгээр лабораторийн аутсорсинг үйлчилгээгээр хүнс үйлдвэрлэлийн дамжлага дахь дотоод хяналтын сорилт-шинлгээ, бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтийн шилт-шинлгээ, хөндлөнгийн ба харьцуулсан сорилт явуулах зорилгыг гүйцэтгэх талаар тохиролцсон байх бөгөөд тус гэрээг аутсорсингийн үйлчилгээ нь хүнсний микробиологийн шинлгэ хамаарах эх, тус лаборатори шаардлага хангах эхийг тодруулаагүй, итгэмжлэлийг хараагүй нь алдаатай байна. Хүнсний үйлдвэрлэлд нян үрх, нянг таньж мэх эрүүл ахуйн талаасаа зайлшгүй чухал атал энэ чухал үүргийг гүйцэтгэж чадах эхийг ингэж хайхрамжгүй хандаж шалгсан нь хууль бус болсон. Нийтийн хоолны чиглэлээр ил төстэй ал гүйцэтгэн шлага, баримт байхгүй байхад тендерэ татгалзахгүйгээр үнэлсэн, шалгсан нь үндлэлгүй.

Р ХХК-ийн зүгэ тендерт 2020 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр Б ХХК-тай байгуулсан 13,485,364, 936 төгрөгийн үнийн дүнтэй гэх №А/20-023 дугаартай Кемпийн менежмент болон ийн үйлчилгээ үзүүлэх туслан гүйцэтгэх гэрээ, 2020 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдөр байгуулсан BI-TTCS-POC-P1-0131 дугаартай Цэций кемпийн менежмент болон ийн үйлчилгээ туслан гүйцэтгэх гэрээ-г ирүүлсэн боловч тус гэрээний 3 дугаар зүйлд Гэрээг бүрдүүлж буй баримт бичгүүд нь гэрээний ерөнхий нөхцөлийн 1.1 дэх хэгт заасны дагуу нэг нь нөгөөгөө тайлбарлах гэрээний бүрдэл салшгүй хгүүд байх, Гэрээний нөхцөлийн хавсралт Гэрээний үнийн задаргаа гэж, мөн Б ХХК-тай байгуулсан BI-TTCS-POC-P1-0131 дугаартай туслан гүйцэтгэх гэрээний 3 дугаар зүйлд Гэрээг бүрдүүлж буй баримт бичгүүд нь гэрээний ерөнхий нөхцөлийн 1.1 дэх хэгт заасны дагуу нэг нь нөгөөгөө тайлбарлах гэрээний бүрдэл салшгүй хгүүд, 3 дугаар зүйлийн 5 дахь заалтад гэрээний нөхцөлийн хавсралт Гэрээний үнийн задаргаа гэж тус тус заасан атлаа үнийн задаргааг ирүүлээгүй байгааг анзаарч үнэлээгүй байна. Сангийн яамнаас 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр 03/7985 Гомдол хянасан тухай албан бичгээр Р ХХК-ийн ирүүлсэн дээрх гэрээнүүд үнийн дүн тодорхойгүй, гэрээний хавсралт №2 Гэрээний үнийн задаргааг ирүүлээгүй, мөн дээрх гэрээнүүдийн 1.1 дэх заалтад туслан гүйцэтгэгч нь төслийн бүтээн байгуулалтын ажлын явцад кемпийн өдөр тутмын хэвийн үйл аллагааг хангахад шаардлагатай гэрээт х, хамгаалалтаас бусад менежментийн болон ийн бүхий л ал, үйлчилгээг гүйцэтгэх үүрэгтэй гэж заасан байхад дээрх гэрээ нь ТШЗ-ны 17.6-д заасан шаардлагыг хангах эхийг хянан үзээгүй гэж үзэж М -ийн 2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 01/2160 тоот шийдвэрийг тендерийн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтыг үндлэн хүчингүй болгон шийдвэрлэн. Хамгийн гол нь тус гэрээний дагуу Р ХХК нь туслан гүйцэтгэгч бөгөөд төслийн бүтээн байгуулалтын ажлын явцад кемпийн өдөр тутмын хэвийн үйл аллагааг хангахад шаардлагатай гэрээт х, хамгаалалтаас бусад менежментийн болон ийн бүхий л ал, үйлчилгээг гүйцэтгэхдээ ямар хэмжээний өртөгтэй ажлыг нийтийн хоолны чиглэлээр гүйцэтгэн болохоо нотлоогүй байна. Ал дүгнэн акт, гэрээлэгч компанийн тодорхойлолтод ч тухайн гэрээний нийт үнийн дүнгийн хий хэмжэ нийтийн хоолны үйлчилгээ үзүүлснийг тодорхойлоогүй. Энэ нөхцөлд ТШЗ-ны 17.6-д заасан нөхцөлийг хэрхэн яаж хангаж буй нь тодорхойгүй үлдсэн. Өөрөөр хэлбэр, нэг талаас ТӨХ-ийн дагуу ил төстэй /нийтийн хоолны үйлчилгээ/ гэрээний шлага аль нэг лд төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлага тавьсан байхад нөгөө талаас Р ХХК нь кемпийн өдөр тутмын хэвийн үйл аллагааг хангахад шаардлагатай гэрээт х, хамгаалалтаас бусад менежментийн болон ийн бүхий л ал, үйлчилгээний үнийн дүнгээр баримт бичгийг бүрдүүлсэн. Үүний үр дүнд нийтийн хоолны чиглэлээр ямар ажлыг хий хэмжээний өртгөөр хийсэн бодит байдал тодорхойгүй үлдэж байгааг захиалагч огт анзаараагүй. Энэ бол эрх зүйн зөрчилтэйг илэрхийлэх тодорхой баримт мөн байна.

Нэмж дурдахад, catering-providing food and services буюу зочид буудал, эмнэлэг, уул уурхай, гадаа хүлээн авалт, хурим наын зэрэг арга хэмжээ дээр хоолоор үйлчилгээ үзүүлэх, Airline catering болон In-flight catering service үйлчилгээ хоёр т өөр бие даасан стандарттай үйлчилгээ. Монгол Улсын стандартын хувьд ч ялгаатай бөгөөд олон улсын иргэний агаарын зорчигч тээврийн явцад баримтлах стандартын хувьд MNS 6875:2020 Агаарын тээврээр зорчигчдын хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгэ тавих шаардлага гэн бие даасан шаардлага байдаг бол үйлчилгэ MNS 6885:2020 Кейтеринг үйлчилгэ тавих шаардлага гэн бие даасан стандарт үйлчилдэг. Иймэ уурхайн кемп ийн үйлчилгээ үзүүлж байсан, MNS 6885:2020 Кейтеринг үйлчилгэ тавих шаардлага хангасан эхийг ч тодруулалгүйгээр Р ХХК-ийн тендерийг шаардлага хангасан гэж үзэж буй нь хууль зөрчсөн гэж үзэх үндлэл болно. Угтаа кемп хоол хийх агаарын хөлөгт хоол хийж үйлчлэх 2 бол өөр технологитой. Кемп нийтийн хоолны чиглэлээр ямар өртөг, үнийн дүнтэй хоол хийснийг нотлох боломжгүй баримт өгсөн байхад нийт гэрээний дүнгээр төсөвт өртгийн 10 хувь бүхий ажлыг нийтийн хоолны үйлчилгэ үзүүлсэн гэж үндлэлгүй дүгнэн.

Р ХХК нь үйлчилгээг үзүүлэх шаардлагатай гол тоног төхөөрөмжтэй эхийг бүрэн нягтлахгүйгээр тендерийг үнэлсэн. ТШЗ-ны 17.6.3-т Үйлчилгээ гүйцэтгэх ашиглагдах үндсэн тоног төхөөрөмж, техник хэрэгсэл шаардана. Үүнд: 1.Ажлын даалгаврыг гүйцэтгэх шаардлагатай үндсэн болон түрэийн ба, тоног төхөөрөмжтэй байна. Байхгүй тохиолдолд М -ийн ийн зориулалттай объект болон тоног төхөөрөмйг түрэлэн ашиглах боломжтой. Объектын мээллийг www.tender.gov.mn сайтад холбогдох тендерийн ТЭЗҮ хэгт башуулсан тул танилцах боломжтой гэж заасныг үндлэн ТЭЗҮ хэгт объектын зураг, төвийн ерөнхий мээлэл гэн файлуудыг цахим тендерийн хэгт башуулсан байх бөгөөд төвийн ерөнхий мээлэл файлаас үзвэл тус объект нь Хан-Уул дүүрэг, 21-р хороо, Буянт-Ухаа хуучин олон улсын нисэх буудлын баруун хойно М -ийн нэгдсэн хашаанд балалтай 1, 2, B1 давхартай үл хөдлөх байна. Өөрөөр хэлбэл тус зориулалтын ба, тоног төхөөрөмйг түрэлэх боломйг М олгосон. ГэтэлР ХХК нь С******* ХХК-тай 2023 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр байгуулсан Түрэийн гэрээ-г ирүүлсэн байх бөгөөд тус гэрээний 1.1 дэх хэгт зорчигчдын хоол бэлтгэх, боловсруулах, хадгалах, хянах, тээвэрлэх зориулалттай бүх төрлийн машин, тоног төхөөрөмйг түрэлүүлнэ гэж зааснаас яг ямар ямар төрлийн машин, тоног төхөөрөмйг түрэлүүлснээ дурдаагүй байна. Мөн холбогдох техникийн үзүүлэлт, зураг байхгүй байна. Эндэ харвал зөвхөн тус гэрээг үндлэн ТШЗ-ны 17.6.3 хэгт заасан Үйлчилгээ гүйцэтгэх ашиглагдах үндсэн тоног төхөөрөмж, техник хэрэгсэл байна гэж тендерийн үнэлгээний хороо үзсэн байхад тус алдааг огт анхаарч засаагүй байна. Бодит байдал дээр ямар орчинд ямар тоног төхөөрөмж дээр хүнсийг бэлтгэж байгааг тендерийн үнэлгээний хороо мэхгүй, ийм эрсдэлтэй байдлаар тендер шалгалтыг зөрчилтэй гэж үзсэн. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.3-т Тендер нь энэ хуулийн 27.1-д заасан бүх нөхцөлийг нэгэн зэрэг хангасан бол шаардлагад нийцсэн тендер гэж үзнэ, 27.4-т Энэ хуулийн 27.3-т зааснаас бусад тендерийг шаардлагад нийцээгүй гэж үзэж захиалагч уг тендерэ татгалзана гэж заасан байна. Мөн хуулийн 27.1-д Тендер нэний дараа тендер тус бүр нь дараах шаардлагыг хангасан эхийг хянан үзнэ, 27.1.1.энэ хуулийн 14-16 дугаар зүйлд заасныг үндлэн захиалагчийн тогтоосон чадавхийн шаардлага, 27.1.2-д техникийн тодорхойлолт, 27.1.3-д тендерийн баримт бичигт заасан бусад нөхцөл, шаардлага. гэж тодорхой дурджээ. Иймд Р ХХК-ийн тендерэ татгалзах байтал дээрх журам, хуулийн зохицуулалтыг зөрчсөн хууль бус аллагаа болсон байна гэж үзэж байна.

М -ийн Р ХХК-д гэрээ байгуулах эрх олгосон 2023 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн шийдвэр байна. Гэрээ байгуулах эрх олгох д хэгт Захиалагч хамгийн сайн үнэлэгдсэн тендер ирүүлсэн оролцогчид гэрээ байгуулах эрхийг ТШЗ-ны 36.1.1-д заасан мэгдлээр олгоно. гэж заажээ. Иймэ гэрээ байгуулах эрх олгосон мэгдэл нь захиалагчийн зүгэ гаргасан шийдвэр гэж үзэж байна. Гэвч өмнө дурдсан үндлэлүүдийн дагуу тендерийн баримт бичгийг боловсруулахдаа хууль зөрчсөн улмаар тендерийн шаардлагад нийцээгүй Р ХХК-ийг шалгсан тендерийн үнэлгээний хорооны шийдвэр нь хууль бус гэж үзэж буй учир хууль зөрчсөн ТӨХ боловсруулж хуульд заасан журмыг буруугаар хэрэгжүүлж тендерийг хянан үзэж үнэлсэн тус хууль бус үнэлгээний хорооны шийдвэрийг үндлэн захиалагч М -ийн Гэрээ байгуулах эрх олгосон шийдвэр буюу мэгдлийг хууль бус гэж үзэж байна.

******* дугаартай тендер шалгалтыг хууль бус болохыг тогтоож, бүхэлд нь хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ дараах үндлэлээр маргаж байна. Уг тендерийн баримт бичгийн үйлчилгээний тодорхойлолт, тавигдах шаардлага хэгт Катерингийн компани нь М -ийн Улаанбаатараас эхлэлтэй гадаад болон дотоодын нислэгт ийн үйлчилгээ үзүүлнэ. Ингэхдээ нислэгт зориулж төвлөрсөн гал тогоонд үйлдвэрлэн хоолыг агаарын хөлгийн хаалганд М -ийн алтанд хүлээлгэн өгөх хүртэлх бүх үйл аллагааг Монгол Улс болон олон улсад мөрдөгдөж буй холбогдох хууль, дүрэм, журамд нийцүүлэх үүрэгтэй. Тухайлбал, хүнсний болон агаарын тээврийн аюулгүй үйл аллагааг бие даан хариуцах чадамжтай байх ёстой. Катерингийн компани нь Монгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Агаарын тээврээр зорчигчдын хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгэ тавих шаардлага MNS 6875:2020, Аюулын дүн шинлгээ ба эгзэгтэй цэгийн хяналтын тогтолцоо болон Олон Улсын Агаарын Тээвэрлэгчдийн Холбооны Catering Quality Assurance Program-ын аль нэг стандартыг үйл аллагаандаа бүрэн нэвтрүүлж, стандартад заасан шаардлагуудыг хангаж алладаг. Дэлгэрэнгүй мээллийг ТЭЗҮ хгэ танилцана уу гэж тодорхой тусгаж өгсөн. Гэтэл Р ХХК-ийн тендерт өгсөн баримтуудаас харвал тус компани аль ч шаардлагыг хангаагүй байна. Хоол хийх тендерт оролцож буй хэр нь тухайн салбарт хэрэгх хүнсний эрүүл ахуйн гол стандартыг өөрөө хангаж чадахгүй, харин туслан гүйцэтгэгч, бэлтгэн нийлүүлэгч нь тухайн шаардлагыг хангах байдлаар тендерийг зохион байгуулж болдог бол тендерт оролцогчид тавих стандарт, шалгуур гэж урьдчилан боловсруулах шаардлагагүй.

Харин Н ХХК нь Чанарын менежментийн тогтолцоо нэвтрүүлсэн, Хүнсний аюулгүй байдлын менежментийн тогтолцоо нэвтрүүлсэн, стандартыг хангасан эрүүл ахуйн нян судлалын лабораторитой, Катерингийн үйлчилгээ /Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэх/ тохирлын гэрчилгээтэй компани юм. Иймэ тус тендерийг бүхэлдээ нэхэмжлэгчийг шалгахгүй гэж бодож тооцож зохион байгуулсан гэж үзэж дүгнэж болохуйц байгааг шүүхэ бодитойгоор анзаарч өгнө үү. Эцсийн дүнд олон улсын нислэгийн зорчигчдын хоолыг хийхээр шалгарсан Р ХХК нь аль нэг хүнсний аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн болон чанарын удирдлагын ISO олон улсын стандарт байхгүй, агаарын тээврээр зорчигчдын хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгэ тавих шаардлага гэн дотоодын стандарт байхгүй, хүнсний микробиологийн магадлан итгэмжлэгдсэн лаборатори байхгүй, хүнсний эрүүл ахуйг мөрдүүлэх, шалгах нягтлах мэргэжлийн шлагатай мэргэлтэн, эрүүл ахуйч байхгүй байна. Ийм компанийг шалгах боломйг Тендерийн баримт бичгийг боловсруулахдаа Тендерийн тухай хуулийн 11.1-д Захиалагч техникийн тодорхойлолтыг бэлтгэхдээ дараах шаардлагыг хангасан байна, 11.1.1.2-т үндний стандарт, техникийн шаардлага, норм, норматив, дүрэм, зааварт үндлэх, үндний стандарт, техникийн норм байхгүй тохиолдолд Монгол Улсын хүлээн зөвшөөрсөн олон улсын стандартад үндлэх гэн заалтыг зөрчиж ТӨХ, ТШЗ-г боловсруулснаас болсон байна. Захиалагчийн зүгэ тендерийн үнэлгээний хорооны энэ байдлыг анхаарах нягтлах, засах цаашлаад Сангийн яамны зүгэ нягтлах байтал асуудлыг голыг үл анхааран нийтийн хоолны чиглэлээр шлагатай компани тендерт оролцохоор боловсруулжээ.

Тендерийн үнэлгээний хорооны зүгэ бид нар хардах эрхийнхээ хүрэ энэ байгууллагад давуу байдал олгосон байна гэж үзэж байна. Тендерийг нийтийн хоолны чиглэлээр шлагатай компани гэж зарласан гэж тайлбарлаж байгаа боловч тухайн тайлбар нь цөөн тооны компанийг оруулахаас сэргийлэх зорилгоор стандарт, шаардлагыг сулруулах нь өөрөө хуулийн зарчимд нийцэхгүй бөгөөд үндлэл бүхий байж чадахгүй. Учир нь Тендерийн тухай хуулийн зорилго төсвийг хэмнэж шалгуурыг хангасан хамгийн бага доод үнэ бүхий ал, үйлчилгээг сонгох юм. Гэтэл цөөн этгэ сонирхож тавигдах стандартыг хангаж байна гэх үндлэлээр стандарт, шалгуурыг үндлэлгүйгээр бууруулах нь хуулийн зорилготой нийцэхгүй. Тендерийн тухай хуулийн 6.1-д Худалдан авах аллагаанд ил тод, өрсөлдөх тэгш боломжтой, үр ашигтай, хэмнэлттэй, хариуцлагатай байх зарчмыг баримтална гэж заасныг удирдлага болгоогүй энэ сонгон шалгалтыг хийсэн. Иймд тус хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй боловсруулсан тендерийн баримт бичгийг хууль бус гэж үзэж байгаа учир тендер шалгалтыг бүхэлд нь хүчингүй болгох үндлэлтэй гэж үзэж байна. Тендерээр авах ал үйлчилгэ тавигдах стандарт, түүнийг хэн ямар этгэ хангах асуудал нь 2 тусдаа асуудал юм. Хэт цөөн бага хүн стандартыг хангаж байна гэн үндлэлээр Монгол Улсын хууль, Монгол Улсын стандартаар заасан шалгуурыг бууруулж байгаа нь дээрх 2 асуудлыг хольж хутгаж хуулийг буруу хэрэгжүүлж байгааг хж байна. Р ХХК-ийн төлөөлөгч тус шаардлагыг тендерийн баримт бичигт заасны дагуу үйл аллагаагаа эхлүүлснэ хойш 3 сарын дараа хангах гэрээ байгуулсан гэж тайлбарлаж байна. Тендерийн баримт бичигт заасан шаардлагаа тендерийн үнэлгээний хороо сулруулж Гэрээний тусгай нөхцөлөөр бууруулж оруулж ирсэн байна. Тендерт тавигдсан нөхцөлийг ингэж Гэрээний тусгай нөхцөлөөр бууруулж сулруулж болох уу, ийм эрх тендерийн үнэлгээний хороонд олгогдсон уу гэх асуудалд дүгнэлт хийх зайлшгүй шаардлагатай байна. Дүгнэж харвал тендерийн баримт бичиг хуульд нийцээгүй, алдаатай, тендерийн үнэлгээний хороо илт нэг талд зориулж боловсруулсан, улмаар шалгалтыг хийхдээ Сангийн яамнаас 2 удаа тендер шалгалтыг хүчингүй болгосон байтал тухайн хүчингүй болгосон үндлэлүүдийг дахин нягталж дүгнэлт гаргалгүйгээр Р ХХК-ийг дахин давтан шалгсан үйлдэл нь илт нэг талыг баримталсан давуу тал үүсгэн байна. Сангийн яамны зүгэ Р ХХК-ийн санал болгосон эрүүлч ахуйч нь хүнсний биотехнологич мэргэлтэй байна, хоол зүйчид санал болгосон боловсон хүчнийг орлох алтны мээллийг ирүүлээгүй байхад шаардлага хангасан гэж үзэж үнэлсэн, лабораторийн гэрчилгээний хуулбар байхгүй байхад лабораторитой гэж үзэж дүгнэн тендерийн үнэлгээний хорооны дүгнэлтийг хүчингүй болгосон 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 03/7983 тоот шийдвэр, 2023 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 03/8619 тоот шийдвэр байсаар атал тендерийн үнэлгээний хороо тус асуудлыг дахин дахин үгүйсгэж тодорхой дүгнэлт өгөлгүй Р ХХК-г шалгжээ. Иймэ тендер шалгалт бүхэлдээ хууль бус болсон гэж үзэж байна.

Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэрийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ дараах үндлэлээр маргаж байна. Захиалагч М -ийн зүгэ 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдөр хүсэлтийг Сангийн яаманд албан бичгээр гаргасан байх бөгөөд 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдөр буюу ажлын 5 өдөр өнгөрсний дараа 1 хоног хэтрүүлэн хуульд заасан журмыг баримтлалгүй хугацааг сунгаж Р ХХК-тай гэрээ байгуулах хууль зүйн боломйг олгосон. Бодит байдал дээр М -ийн зүгэ 2023 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр Гэрээ байгуулах эрх олгож шийдвэрлэж мэгдсэн байх бөгөөд хуулийн гэрээ байгуулах эрх олгох тухай мэгдсэнэ хойш ажлын 6-аас доошгүй өдрийн дараа, тендер хүчинтэй байх хугацаанд багтааж гэрээ байгуулна гэж заасныг мөрдөж харвал 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдөр гэрээ байгуулах боломжтой байсан байна. Гэтэл захиалагчийн зүгэ тус хуулийн шаардлагад нийцүүлэн аллах бодит боломжтой байх атал яагаад хэрэгжүүлээгүй талаарх тодорхой тайлбар байхгүйг шүүхэ онцгойлон анхаарч дүгнэлт хийж өгөхийг хүсье. Тендерийн үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн хурлын тэмдэглэлийн 16 дахь талд У.М: Нэнэ хойш 19 хоног өнгөрсөн байна. Дунд нь Сангийн яамнаас 2 удаа зогсоосон байна. Ингэ 11 хоног үлдэж байна гэж тодорхой дурдсан байна. Улмаар тус хугацаа дээр өөр санал гараагүй байх тул тус хугацаанаас хөөж үзвэл 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн байдлаар тендерийн хүчинтэй хугацаа дуусахад 11 хоног дутуу үлдсэн байсан. Өөрөөр хэлбэл тендерийн хүчинтэй хугацаа 2023 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр дуусах байсан. Эдгээр бодит нөхцөл байдлыг Сангийн яам анзаарч бодит нөхцөл байдлыг тодорхойлоогүй буюу захиалагчаас үл хамаарах ямар бодит шалтгаан үүссэн болохыг нягтлаагүй, тодорхойлоогүй байх бөгөөд тендерийн хүчинтэй хугацаанд ямар арга хэмжээг хий хугацаанд хэрхэн авсан боловч гэрээг амж байгуулах боломжгүй байдал үүссэн талаарх мээлэл, холбогдох баримтын хамт гаргаж өгөөгүй, тайлбараа захиалагч гаргаж өгөөгүй байхад шийдвэр гаргасан нь хууль бус, үндлэлгүй байна.

М -ийн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ дараах үндлэлийг дурдаж байна. Тендер шалгалт хууль бус байх буюу захиалагчийн Гэрээ байгуулах эрх олгосон шийдвэр хүчингүй болох нөхцөлд тус шийдвэрийг биелүүлж байгуулсан Р ХХК-ийн гэрээ хүчинтэй байх боломжгүй гэж үзэж байна. Тендерийн тухай хуулийн 42.1-д Худалдан авах гэрээг дараах тохиолдолд хүчин төгөлдөр бус гэж үзнэ, 42.1.2-д захиалагч энэ хуулийн 27, 28, 29 дүгээр зүйлд заасан журмыг зөрчиж гэрээ байгуулсан, 42.1.3-д энэ хуульд заасан худалдан авах аллагааны журмыг хэрэгжүүлэхдээ гаргасан зөрчил нь тендер шалгалтын эцсийн дүнд илт нөлөөлсөн гэж тодорхой заасан байна. Иймд тус гэрээг хүчингүй болгох нь зүйтэй байна. Энэ тохиолдолд М -ийн олон улсын нислэг хоолоо тасалдах уу гэн асуултын хувьд Н ХХК-ийн зүгэ үргэлжлүүлэн хангахад татгалзах зүйлгүй, хүний нөөц, тоног төхөөрөмйн хувьд бэлэн. Н ХХК нь 2021 онд М -аас зарласан Зорчигчдын хоолны үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгчийг сонгон шалгах М/202102099 дугаартай Зорчигчийн хоолны үйлчилгээний хялбаршуулсан цахим нээлттэй тендер-т шалгарсан юм. Улмаар захиалагч М -ийн 2021 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн 01/1782 дугаартай мэгдэл, шийдвэрийн дагуу Гэрээ байгуулах эрх олгож шийдвэрлэн. Тус шийдвэрийн дагуу 2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр М -тай гэрээ байгуулсан. Тус гэрээний 3.2-т энэхүү гэрээ нь 2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрөөс эхлэн 2022 оны тендер шалгалт явагдаж дагаагийн гүйцэтгэгч компани гэрээ байгуулагдах хүртэлх хугацаанд хүчинтэй байна гэн зохицуулалттай. Хэрэв шүүхэ тендер шалгалтыг хууль бус болохыг тогтоож, М -ийн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгосон нөхцөлд тус гэрээг байгуулагдсан гэж үзэхгүй бөгөөд эрх зүйн үйлчлэлгүй гэж үзэж байна. Энэ нөхцөлд М -ийн зүгэ дараагийн гүйцэтгэгчийг сонгон шалгах хүртэл М -ийн манай Н ХХК-тай байгуулсан гэрээ хүчин төгөлдөр хэвээр эрх зүйн үйлчлэлтэй гэж үзэж байна. Мөн нэмж дурдахад хариуцагч М -ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн зүгэ Р ХХК-тай 2023 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр гэрээ байгуулсан гэж тайлбарлаж холбогдох гэрээний хуулбарыг гаргаж өгсөн байдаг. Бодит байдал дээр М -ийн зүгэ 2024 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 01/157 дугаартай Мэгдэл хүргүүлэх тухай албан бичгээр гэрээгээ 2024 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 24 цагаар тасалбар болгож байгаагаа дурдсан. Энэ хугацаанд бид олон улсын нислэгийг хоолоор таслалгүй үйлчилж шүүх дээр үүссэн маргааныг шийдэх хүртэл буюу нэгэнт тендерийн хүчин төгөлдөр байдлыг тодруулах шүүхийн маргаан үүссэн учир 2022 оны тендер шалгалт явагдаж дагаагийн гүйцэтгэгч компани гэрээ байгуулагдах хүртэлх хугацаанд хүчинтэй байна гэн заалтын дагуу хүчинтэй хэвээр юм байна гэж итгэж найдаж байсан. Гэтэл дараагийн компанитай гэрээ байгуулснаас хойш 27 хоногийн дараа манай компанитай гэрээг дуусгавар болгож байгаа нь бодит байдал дээр М тендер зохих ёсоор яваагүйг хж байна.

******* дугаартай Зорчигчдын хоол //-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендер шалгалтыг дахин явуулахыг М -д даалгах нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрэ дараах үндлэлийг дурдаж байна. Дээрх дурдсан үндлэлүүдэ үзвэл захиалагч М нь мэргэшсэн тендерийн үнэлгээний хороог ахин байгуулж тендерийн баримтыг шинээр хуульд нийцүүлэн боловсруулж тендер шалгалтыг дахин хийх нь зүйтэй гэж үзэж байна гэв.

1.2.Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.О шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Олон улсын агаарын хөлгийн Алайн гэг үгийг хасаад тендер зарлачихсан явдал энэ тендерийн маргааны гол эх үүсвэр болсон гэж үзэж байна. Түүнэ гадна стандартын зарчим, мөрдлөг зэргийг зөрчсөн шалгуурууд байсан. Стандартыг яаж зөрчсөн бэ гэхээр агаарын тээврийн зорчигчдын хоол үйлдвэрлэлийн гаргасан стандарт горимын нэр томьёог өөрчилсөн байдаг. Энэ нь нөгөө талдаа бид нарт хардлага түрүүлж байгаа юм. Хэн нэг зориулсан үг, үсэг оруулж ирсэн гэж үзэж байгаа. Стандарт зөричнө гэг хүнсний үйлдвэрлэл, тэр тусмаа агаарын ийн үйлчилгэ хүний эрүүл ахуй, хүнсний аюулгүй байдал зөрчигдөж байна. Хамгийн гол нь агаарын тээврийн Алайн гэг үгийг хасаж тендер зарласан нь их сонирхол татаж байгаа юм. Түүнэ гадна Р ХХК-г шалгахдаа тохирлын гэрчилгээ болон бусад стандартын нарийн үндлэлүүдийг шалгаагүй. Тохирлын гэрчилгээ дээр заагаад өгчихсөн байгаа. Заасан стандартыг хэрэгжүүлж агаарын хөлгийн зорчигчдын хоол үйлдвэрлэл, эрүүл ахуй, ариун цэврийн шаардлага хангасан ийм стандартууд байна. Энэ стандартуудыг хангаж байж үйлчилгээ, тохирлын гэрчилгээ авна гэн заалтууд байгаа. Р ХХК 3 сарын дотор энэ тохирлын гэрчилгээг авчихна гэж өмнөх шүүх хуралдаан дээр хэлж байсан. Гэтэл энэ стандартыг 3 сарын дотор хангаад авчихдаг зүйл биш. Манайх 10 л явж байж агаарын хөлгийн зорчигчдын хоол үйлчилгээний горим, журам, заалтуудыг хангаж байж авсан. Хангахын тулд Стандарт, хэмл зүйн газар зохих ёсны шаардлагуудыг тавьж өөрийн мэргэлтнүүдийг 3-4 удаа явуулж хоол үйлдвэрлэлийн ажлын баанд дүгнэлт, шинлгээ хийж байж энэ байгууллага шаардлага хангах байгууллага мөн үү, үгүй юу ггийг нягталж байж стандартуудыг олгодог. Манай тохирлын гэрчилгээ 2027 он хүртэл сунгагдчихсан явж байна. 10 гаруй л манайх хөдөлмөрлөж байж энэ шаардлагыг хангасан. Манайх энэ салбартаа шалгуур хангах байгууллага гэж үзэж байна. Яагаад гэхээр манайд олон лийн шлага байна. Сошиалаар манай байгууллагыг харлуулсан, муулсан мээ, мээлэл их явж байна. Зарим нэг хэрэгт авагдсан баримтууд ил задгай явж байна. Үүнэ мөн ашиг, сонирхлын зөрчил харагдаж байгаа юм. Тендерийн үнэлгээний хороо үнэлгээ хийхдээ стандартыг авч хэлэлцэхгүй, орхилдуулсан байгаа нь хууль бус байна. Тендерт шалгарсан байгаа Р ХХК-ийн явуулж байгаа үйл аллагаа нь норм, дүрэм, стандартаа чанд биелүүлж харагдахгүй байна. М -ийнхан мэж байгаа байх. Р ХХК гаргаж байгаа зөрчил, дутагдал Н ХХК-ийн нэрээр яваад байна. Ийм байж болохгүй. Шударга өрсөлдөөн явагдахгүй байна ггийг хэлмээр байна. Цаашдаа олон улсын иргэний агаарын тээврийн овагийн шалгалт, хүнсний аюулгүй байдал, нислэгийн аюулгүй байдал гэх мэт маш олон том шалгуурууд өнгөрсөн оны 11 дүгээр сард иргэний нисэхийн бүх салбаруудад явагдсан. Манай Н ХХК-г олон улсын овагийн дүрэм, шаардлагыг хангасан, аюулгүй байдлыг хангасан байгууллага байна гэж үзсэн байдаг. Олон улсын агаарын хөлгийн стандарт, норм, дүрмийн Р ХХК ямар шалгуураар хангасан гэж үзэж байгаа вэ, ямар шалгуураар энэ компанийг шалгсан бэ гэг нь сонирхол татаж байна. Тиймэ бидний нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж бидний эрх ашгийг хамгаалж өгнө үү. гэжээ.

1.3.Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Б шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Бид нар 7 нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж нэгийг нь захиргааны хэргийн харьяалал биш гэж үзсэн. Үлдсэн 6 нэхэмжлэлийн шаардлагын 4-ийг нь Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 103 дугаар зүйлийн 103.3.1-д заасан хүчингүй болгох төрлийн нэхэмжлэл гэж үзэж байна. Энэ актуудыг бодитоор хэрэгж дуусаагүй гэж үзэж байна. Тэгэхээр гээрийг хүчингүй болгосноор нэхэмжлэгчийн эрх сэргэнэ. Сүүлийн 2 нэхэмжлэлийн шаардлага дээр хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар хэрэглэн үг нь толгой нь эргэн байж магадгүй. Даалгах төрлийн нэхэмжлэлийн хувьд процессын хувьд үйлдэхүй шаарддаг. Даалгах гэг үйлдэхгүй байгаа, тендерийн акт гаргахыг шаардаж байгаа биш, рэгээрээ Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн зүйл заалтыг тодорхой тайлбарласан тогтоол буюу Улсын дэ шүүхийн 2023 оны 30 дугаар тогтоолын 5.3-т нэхэмжлэлийн шаардлага хүчингүй болгох тохиолдолд ингэж тодорхойлж байгаа нэхэмжлэлийн шаардлага дээр аль ч тохиолдолд нэхэмжлэгчийн эцсийн зорилго маргаан бүхий захиргааны актыг өөрт нь үйлчлэлгүй болгосноор хөндөгдсөн эрхийг сэргээх агуулгатай бөгөөд шүүх нэхэмжлэлийг хүлээн авч захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагааг эхлүүлснээр ямар тохиолдолд нэхэмжлэгчийн эрх сэргэх боломжтой болох нөхцөлийг тодруулах нь шүүхийн нотлох зарчмын агуулгад хамаарна гэж үздэг. Шүүхийн практикт ийм зүйл байхгүй гэж хариуцагч дурддаг ч гэн ийм зүйл олон бий. Төрийн албан хаагчийг хууль бусаар чөлөөлсний дараагаар тухайн албан хаагч өөрөө хүчингүй болгох төрлийн нэхэмжлэл гаргачхаад нийгмийн даатгалын шимтгэл, ажлын хөлс, алгүй байсан хугацааны цалин хөлсийг гаргуулахыг даалгадаг. Энэ нь өөрөө нэхэмжлэгчийн эрх зүйн байдлыг буцаан сэргээнэ гэн Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн захиргааны үйл аллагааны хохирлыг арилгуулах гэх шүүхийн зорилгод нийцэж байгаа учир даалгах гэг тусдаа бие даасан акт гаргахыг шаардаж байгаа асуудал биш харин рэгээрээ хууль бус захиргааны актын үйлчлэл, үр дагавар, хохирлыг арилгахад чиглэн байгаа. Нэхэмжлэгчийн ямар эрх сэргэх вэ гэг субьектив асуудал их яригддаг. Субьектив эрх гэг тухайн салбарын аль нэг хууль дээр тодорхойлогддог. Хэргийн харьяалал болоод субьектив эрхийн маргаан ггийг шүүх яаж авч үзэх вэ гэхээр ямар нэгэн нийтийн эрх зүйн харилцаа байгаа бол түүний цаана хууль дээр иргэн, захиргааны зүгэ халдахтай холбоотой заалт байгаа. Иймэ шүүх хөндөгдсөн эрхийг эцлэн тодорхойлно гэж заасан. Бид нар тендерийн шалгуурын дагуу материалаа өгсөн учир шударгаар үнэлүүлэх, цаашлаад энэ тендертээ шалгарах гэх өөрт байгаа эрхийг хамгаалуулна гэж үзэж энэ нэхэмжлэлийг гаргасан.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийг ярьсан эхний 2 үндлэл үнэлгээний хорооноос гаргасан үнэлгээний дүгнэлтийн холбогдох хгийг хүчингүй болгуулах шаардлага Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдаж авах тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.7-д үнэлгээний хорооноос гаргасан шийдвэр, цаашид үнэлгээний дүгнэлт нь хурлын тэмдэглэл хэлбэртэй байна гэж заасан. Тиймэ хурлын тэмдэглэлийг захиргааны акт гэж үзэж холбогдох нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргаж байна. Бид үнэлгээний дүгнэлтийг Захиргааны ерөнхий хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.3-т заасан захиргааны чиг үүргийг хувьдаа шилжүүлж авсан этгэ гэж үзэж байгаа. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдаж авах тухай хуулиар хувьцаат компани, хувийн хуулийн этгэүүд захиргааны чиг үүргийг шилжүүлж өгсөн байна. Түүнэ биш 100% буюу хувьцаат төрийн өмчит байснаараа захиргааны байгууллага болдоггүй. Иймэ хууль зүйн үндлэлүүдийг тодорхой болгож өгнө үү. Сүүлд нэмэгдэж ирсэн 03 дугаар сарын 06-ны өдрийн Сангийн яамны бичгэ харвал энэ компани 02 дугаар сарын тайлангаа цахимаар илгээгэ 2023 оны 03 дугаар сарын 02-ны өдөр цаад талаасаа баталгаажуулсан байдаг юм байна. Өөрөөр хэлбэл тухайн тендерийн үнэлгээний хороо Сангийн яамнаас баталгаажуулсан тэмдэглэл дээр удаа дараа ингэж болдог юм уу гэж энэ асуудлуудын талаар ярьсан байдаг. Үүнийг Захиргааны ерөнхий хуулийн 24 дүгээр зүйлд бодит нөхцөл байдлыг урьдчилаад шийдвэр гаргахын өмнө захиргаа өөрөө тодорхойлсон байх ёстой. Энэ чиг үүрэгтээ хайнга хандсан байгааг хж байна. 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн үнэлгээний хорооны зөвлөмйг тусгайлан дурдах шаардлагатай. Хамгийн сүүлд дурдаад байгаа үндлэлүүдийг хийгээгүй байна, удаа дараалж өгөөд байхад яагаад шалгуур гомдол гаргаад байна гэг агуулгаар үнэлгээний хорооноос өгсөн зөвлөмж дээр Сангийн яам 2023 оны 11 дүгээр сарын 24-ний өдөр хүчингүй болгосон. Үүнийгээ ч үнэлгээний хорооны зүгэ хүлээн зөвшөөрсөн байгаа. 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн үнэлгээний хорооны зөвлөмйн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3-д заасныг үндлэн үнэлгээг хуульд нийцүүлэн дахин хийхийг даалгаж шийдвэрлэн. Ийм байхад 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдрийн өмнөх шийдвэрээ хэвээр нь баталгаажуулчихсан. Тэмдэглэлийг нь харвал нэлэгүй хүмүүс Сангийн яамны саналыг хүлээж авах нь зүйтэй, дахин үнэлгээг хийх нь зөв гэж дурдсан байна. Харамсалтай нь ганцхан н.М гэх хүн төлөөлөгчөөр сонгогдсон байгаа юм. Бусад н.Э, н.Цэраш, н.О гэх хүмүүс шаардаад байгаа хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3-т заасан дахин үнэлгээг хуульд нийцүүлэн хийе гэ байхад хэвээр үлдээгэ байна гнийг дурдсан байна. Үүний хуульд заасан том алдаа бол Захиргааны ерөнхий хуулийн 93 дугаар зүйлд заасан гомдлыг урьдчилан шийдвэрлүүлэхдээ дэ шатны захиргааны юм уу, хуулиар тусгайлан олгосон байгууллага шийдэх ёстой. Захиргааны ерөнхий хуулийн 98 дугаар зүйлийн 98.2-т заасныг харвал тэр хуулиар чиг үүрэг олгосон гомдол шийдвэрлэх байгууллага болоод дэ шатны захиргааны байгууллагын шийдвэрийг биелүүлэх ёстой. Үнэлгээний хороо Сангийн яамны шийдвэрийг биелүүлэхгүй, Сангийн яам буруутай гэж үзэж байгаа учир худалдан авалтын аллагааны мэргэлтнийг гэрчээр дуудаж байна. Тэгэхээр энэ нь Захиргааны ерөнхий хуулийн тогтоож өгсөн зарчмыг зөрчиж байна.

2023 оны 03 дугаар сарын 06-ны өдөр Р ХХК-ийн зүгэ баримтууд өгсөн байдаг. Энэ баримт дээр шараар тодруулсан тооцоо нийлсэн актыг өгсөн байна. Тэр тооцоо нийлсэн акт дээр нийт ал үйлчилгээгээ 6 хувааж гаргасан байна. Үүнд ийн үйлчилгээ, зочин угтах үйлчилгээ, зочид буудлын үйлчилгээ, хоолны үйлчилгээ гэж ялгаж үнийн дүнг хсан байна. Гэтэл хамгийн гол процесс нь тендерийн үнэлгээний хороо үнэлгээ хийхдээ энэ асуудлыг үнэлэх ёстой болохоос биш араас нь гүйж шүүх дээр авч ирж баталмааргүй байна. Энд процессын алдаа гарч Захиргааны ерөнхий хуулийн 24 дүгээр зүйлд заасан заалтыг зөрчсөн байна. Үндсээ тэр Сангийн яамны зүгэ 2023 оны 11 сарын 24-нд хүчингүй болохдоо та нар тендерээ зарлахдаа нийтийн хоолны чиглэлээр үйл аллагаа явуулахдаа төсөвт өртгийн 10 хувиас дээшээ байх шлагыг хангаад аваад ир гэх шалгараад байгаа Р ХХК нь 1,6 тэрбумаас 20 тэрбумын хооронд тодорхойлолт гаргаж ирсэн. Энэ тодорхойлолт дээр 2 асуудал байна гэж үзсэн. Эхнийх нь хоолны чиглэлээр төсөвт өртөг х ггийг тодорхойлж чадаагүй. Түүнийг нь үнэлгээний хороо үнэлээгүй юм байна. Үүнийг Р ХХК хүлээн зөвшөөрөөд сүүлд нь нотлох баримтаа өгч байна. Тэгэхээр энэ нь талуудын хооронд маргаан байх зүйл биш байна.

Хоёрдугаарт, стандарт дээр ийн үйлчилгээ болоод нийтийн хоолны үйлчилгээ ггийг тус тусад нь томьёолсон байна. Хоол үйлчилгээний газрын нэр томьёо гэг MNS стандартын 3.17-д буюу захиалгат хоолны үйлчилгээ гэж байгаа юм. Энэ үйлчилгээг Р ХХК хангаж байна гэж цахимаар харсан хэр нь нийтийн хоолны чиглэлээр үйл аллагаа явуулдаг газар мөн үү, биш үү ггийг хараагүй, аль стандартыг хангаж байгаа талаар бие даасан дүгнэлт гараагүй байна. Энэ нь нөхцөл байдлыг бодитоор үнэлэх гэг шалгуурыг хангаагүй байна. Энэ 2 нь үнэлгээний хороонд хамаарах захиргааны акт учир одоо үйлчлэл нь хэвээрээ байгаа. Тендерийн бүхэлд нь хууль бус болгох буюу тендерийг зарлахдаа стандарт баримтлаагүй байна гэж үзэж байна. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдаж авах тухай хуульд зааснаар нэгэнт зарлагдсан тендерийн худалдан авах аллагаа дээр байгуулсан гэрээ дээр нэмэлт өөрчлөлтийг оруулах боломйг оруулж өгсөн. Энэ тендерийн баримт бичиг нь үндсээ үндсэн баримт болгож оруулж ирсэн нөхцөлийг гэрээний нэмэлт нөхцөлөөр өөрчлөхийг хориглосон. Энэ нь утга агуулгаараа тендер зарласан бол Монгол Улсын хууль тогтоомйн дагуу зарлана. Хууль тогтоомд Монгол Улсын стандартын дагуу зарлана гэж заасан байхад энэ стандартыг дараа нь нөхөж авах байдлаар боломж олгосон нь өрсөлдөх давуу байдлыг тэгш бий болгоно гэн хуулийн агуулгатай зөрчилдөж байна. Үүн дээр шууд тусгаж хэлэх өмнөх тендер дээр С******* ХХК-тай хамт түншлэлийн гэрээгээр Р ХХК орж ирсэн. Ингэхдээ түншлэлийн гишүүн буюу С******* ХХК татварын өртэй байсан учир татгалзсан. Үүний дараагаар хувь эзэмшигч буюу хувьцаа эзэмшигч байдлаар орж ирсэн. Ингэж орж ирэх нь тендерийн нөхцөл, стандартыг сулруулсан нь асуудалтай байна. Миний ойлгож байгаагаар энэ хэрэгтэй холбоотойгоор эрх, албан тушаалаа хэтрүүлсэн гэг зүйл заалтаар урьдчилсан байдлаар шалгагдаж байгаа ггээ төлөөлөгч нь өөрөө хэлсэн.

Сангийн яамны шаардлагыг эерэг нөлөөлөл бүхий акт гэж үзэж байгаа. Зохицуулалтыг бид нар эрх олгосон, үүрэг болгосон, вэл тогтоогдсон гэж үзэж байгаа. Үүн дээр тендерийн хугацааг 15 хонгоор сунгаж өгсөн. Энэ нь тогтоох төрлийн зохицуулалтыг агуулсан. Сангийн яамны зүгэ М -д дотоод шинжтэй зааварчилгаа өгсөн, хаяглагдсан этгэ тодорхойгүй, Р ХХК-д чиглээгүй гэж зааварчилгаа өгсөн гэж байна. 2023 оны Улсын Дэ шүүхийн 30 дугаар тогтоол дээр захиргааны шийдвэрийн үйлчлэл гэгт нэхэмжлэл гаргаж буй этгэ чиглэн буюу түүний эрх байдлыг хөндсөн үр дагаварт хүрэхүйц нөхцөлүүдийг ойлгохоор заасан. Энэ нь заавал нөгөө хүнийг хаяглаж нэрлэн тодорхойлсон байхыг хязгаарлах биш уг актын үр дагавар, нэхэмжлэл гаргаж буй этгэ болон бусад этгэ тодорхой үр дүн бий болгож байхыг ойлгоно. Хэрэв Сангийн яамнаас ийм шийдвэр гаргаагүй байх буюу энэ актыг гаргаагүй байсан бол хуульд заасан тендер хүчинтэй байх хугацаанд гэрээ байгуулах боломжгүй. Үүнийг Сангийн яамнаас гаргаснаараа гэрээ байгуулах эрхийг нээж өгсөн учир эерэг нөлөөлөл бүхий акт болсон гэж үзэж байна. Эерэг нөлөөлөл бүхий акт хэзээ, ямар тохиолдолд цуцлагдах вэ гэхээр бусдын хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн бол цуцлах ёстой. Энэ тохиолдолд манай зүгэ тендерийн баримт бичгийг өгөөд үнэлүүлээгүй байхад хууль бус аргаар шаардлага хангаагүй компанийг шалгсан нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдаж авах тухай хуулийн гол субьектив эрхийг зөрчсөн байна.

Гэрээ байгуулах эрх олгох шийдвэр үнэлгээний хорооны дүгнэлтийн салшгүй хэг гэж шүүхэ дүгнэн. Үүнтэй адилхан гэрээ байгуулах аллагаа гэж үзэх ямар ч боломжгүй. Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн урьдчилсан захиргааны хүчин төгөлдөр акт байхгүй бол гэрээ байгуулах аллагааг хийх боломжгүй. Тиймэ энэ хоёрын бие даасан байдлаар салган үзэх боломжгүй. Хэрэв эрх зүйн актууд нь хүчингүй болбол үүний дараа гэрээ байгуулах эрх олгосон үйлдэл болоод байгуулсан гэрээ нь эрх зүйн үйлчлэлгүй болох ёстой. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдаж авах тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1.2, 42.1.3-т заасан байна. Дахин явуулахыг даалгах шаардлагын хувьд акт гарахыг даалгаж байгаа биш эрхээ сэргээлгэхийн тулд гаргасан. Миний зүгэ тодорхой баримтуудыг иш татаж гаргасан учир хариуцагч нарын зүгэ няцаалтаа тодорхой баримтууд дээр үндлэж гаргахыг хүсэж байна. гэв.

2.1.Хариуцагч Сангийн яамны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Т.Э шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: Сангийн яамтай холбогдуулаад гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагатай танилцсан. Нэхэмжлэлийн шаардлага нь М -аас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу тендер хүчинтэй хугацаа, тендерийн хуулийн 29.4-д зааснаар сунгах зөвшөөрөл олгож байна гэн албан тоотыг захиргааны акт гэж үзэ нэхэмжлэгчийн зүгэ маргаж байгаа. Нэгдүгээрт Сангийн яам хуулийн дагуу тухайлсан харилцаан дээр М -ийн дэ шатын захиргааны байгууллага ч юм шиг харилцан хамааралтайгаар үйл аллагаа явуулдаг. Хийгээр төсвийн ерөнхий төлөөлөгчийн хувьд М -ийн шууд захирагчийн эрхийг лэхгүй боловч хуулиар бүх төрийн өмчит байгууллагуудыг худалдан авах аллагаатай холбоотой харилцаа нь тодорхой төрлийн дэ шатын байгууллагын эрхийг олгосон. Тгээр нь гомдлыг нь шийдвэрлэх аллагаа болон тендер хүчинтэй хугацааг сунгах. Түүнэ гадна худалдан авах аллагааг төлөвлөх, мөн тайлан хүлээн авах зэрэг процессуудад тусгайлсан харилцааг хэрэгжүүлдэг. Энэ харилцааг хэрэгжүүлж байгаа нь зөвхөн захиргааны байгууллагын үндсэн чиг үүргийг хэрэгжүүлэх нь дэмжлэг үзүүлэх чиг үүрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл М -иас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу гаргаж байгаа шийдвэр нь аливаа нэг этгэ тусгайлан эрх олгож, гэрээ байгуулах ч юм уу, гэрээ байгуулахгүй байх чиглэлээр гаргасан шийдвэр байдаггүй. Зөвхөн хуульд заасан үндлэл бүрдсэн байна гэж үзвэл тэр хүрэ нь худалдан авах аллагаа нь хэвийн үргэлжлүүлэхтэй холбоотой процурын шинжтэй, зөвшөөрлүүдийг олгож байдаг. Нэхэмжлэгч болохоор энэ хугацааг сунгасан нь шууд Р ХХК-тай гэрээ байгуулах үр дагаврыг үүсгэн гэжээ. Хийгээр энэ компанийг тухайлан нэрлэж заагаагүй боловч цаад үр дагавар нь тийм юм. Улсын дэ шүүхийн тайлбар тийм гэж тайлбарлаж байна. Худалдан авах аллагааны төлөвлөгөө гэж байгаа. Энэ төлөвлөгөөг батлуулахаар М -иас шат шатны байгууллагуудаараа хандаад өөрийнхөө харьяа яамаар батлуулсны дараагаар сүүлд нь Сангийн яамаар батлуулдаг. Сангийн яам саяын логикоор төлөвлөгөөг баталсан нь анхнаасаа Р ХХК-ийн сонгуулах ийм үр дагаврыг үүсгэн гэж тайлбарлаж байна. Төлөвлөгөөтэй холбоотой маргаан ирэүйд Захиргааны хэргийн шүүх захиргааны акт гэж үзэж нэхэмжлэгч компанийн зүгэ бол маргах нь л дээ. Тэгэхээр хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.4-т захиалагчаас үл хамаарах шалтгаанаар тендерийн хүчинтэй хугацаанд гэрээ байгуулж амхгүй нөхцөл үүссэн бол хүсэлтээ ирүүлдэг. Үүнийг ажлын 5 хоногийн хугацаанд Сангийн яам шийдвэрлэх үүрэгтэй. Хуульд заасан захиалагчаас үл хамаарах шалтгаан байгаа бол шээ нь танайх Р ХХК-тай гэрээ байгуулчих гэ байна уу, вэл магадгүй Н ХХК-тай гэрээ байгуулчих гэ байна уу гэг ч юм уу ийм үндлэлээр хэзээ ч хүчинтэй хугацаа сунгахаас татгалзаж үзээгүй. Энэ тендер шалгалтын хувьд тухайн компаниас өөрөөс нь ирүүлсэн албан бичиг дээрээ үндлэлээ тодорхой дурдаад ирүүлчихсэн. М -аас 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн 01/2652 тендерийг 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр нээн. Үүнтэй холбоотой асуудлаар гомдол гараад 2023 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн Сангийн яамны албан бичиг, 2023 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн албан бичгүүд дээр тухайн тендер шалгалтыг 2 удаагийн гомдлоор түдгэлзүүлсэн. Үүнтэй холбоотой хуулийн 29.4-ийг үндлэн тендерийн хүчинтэй байх хугацааг сунгаж өгнө үү гэн албан бичиг ирдэг. Тэгэхээр энэ тохиолдолд тендер шалгалтад оролцогчид гомдол гаргах эрх гэг бол оролцогчдын өөрийнх нь бүрэн эрхийн асуудал. Энийг шууд захиалагчийн өөрийнх нь хяналтад байх асуудал гэж үздэггүй. Энэ тохиолдолд хүсэлт 2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр ирсэн. Монгол шуудангаас тайлбар бичэ авчихсан байсан. Манайх өөрөө бичиг хэргийнхээ бүртгэлийн системийн хуулбарыг гаргаж өгсөн. Үүнийг хүлээж аваад хуульд заасан ажлын 5 хоногийн дотор зөвшөөрөл олгосон. Энэ зөвшөөрөл бол хариуцагч Сангийн яамны үзэж байгаагаар захиргааны актыг шинйг хангахгүй. Худалдан авах аллагааг зохион байгуулахтай холбоотой процурын шинжтэй төрийн байгууллагуудаас хийх ёстой үйлдлүүдийнх нь нэг хэг. Харин энэ дээр үндлэлгүйгээр татгалзаад ирвэл зөвхөн нэг компани биш, бүх оролцогч компаниудынх нь асуудал яригдаж эхэлж магадгүй. Үнэлгээний хороо байгуулдаг, захиалагч шээ нь өөрөө шийдвэр гаргадаг. Үүнтэй холбоотойгоороо шат шатынхаа байгууллагуудаасаа зөвшөөрөл аваад явдаг. Энэ бүх процурын нэг хэг болохоос биш аль нэг компанийг шалгах гэн санаа зорилготой биш. Хуулиар захиргааны актыг гадагш чиглэн байхыг шаардаж байгаа. М худалдан авах аллагаагаа зохион байгуулахтай холбоотой дотогш чиглэн эрх зүйн баримт бичиг болохоос биш аль нэг компанийг шууд шалгчхаарай гэг үр дагаврыг бий болгохгүй бичиг болохоор манай зүгэ захиргааны актын шинйг хангахгүй гэж үзэж байна. Мөн нэхэмжлэгч эерэг эрх зүйн үр дагавар үзүүлж байна гэж ярьж байна. Эерэг эрх зүйн үр дагавар үзүүлнэ гэг бол хэн нэгэн этгэ эрх олгодог ч юм уу тухайлсан харилцаанд орох ёстой байх. Гэтэл энэ тендер шалгалтын хувьд зөвхөн худалдан авах аллагааг хэвийн зохион байгуулах боломйг бүрдүүлж байгаа энэ баримт бичиг нь аль нэг компанид нь эерэг ч бай, сөрөг ч бай үр дагаврыг нь үзүүлсэн гэж үзэх боломжгүй. Цаашдаа ийм асуудлуудаар нэхэмжлэгч компани тендер шалгалтын процесстой холбоотой бүх гарсан бичгүүдийг захиргааны акт гэж үзэ маргаад эхлэх юм бол тендер шалгалтын процесс ч хэвийн үргэлжлэхээ болих байх. Хулийн 29.4-д зааснаар гаргасан албан бичигтэй холбоотойгоор шүүх маргаж байгаа эхний тохиолдол. Энийг акт гэж үзэж маргаж байсан тохиолдол үзээгүй. Актын шинйг хангахгүй байх тул манай зүгэ Сангийн яаманд холбогдох нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн авахаас татгалзаж, холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

2.2.Хариуцагч М -ийн Үнэлгээний хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Р шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: М 2023 оны худалдан авалтын төлөвлөгөө болон тендерийн тухай хуулийн дагуу үнэлгээний хороо 08 сард байгуулагдаад зорчигчдын ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгчийг сонгон шалгах нээлттэй тендерийг 2023 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр зарлаж 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр тендерийг нээж үнэлгээ хийсэн байдаг. Э, Н ******* ХХК, Б , Н ХХК, Ү*******, Р ХХК гэн нэр бүхий 6 компаниуд тус тендерт оролцсон байдаг. Үнэлгээний хорооны зүгэ нэхэмжлэлийн шаардлагын 1, 2 дугаарт заасан шаардлагын хүрэ хэрхэн үнэлгээ хийсэн бэ ггээ тайлбар хэлье.

Нэгдүгээрт Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож хүчингүй болгох шаардлагын тухайд Сангийн сайдын 2019 оны 255 дугаар тушаалаар батлагдсан худалдан авах аллагааг цахим системээр хянан шалгаж зохион байгуулах, холбогдох мээллийг зарлан мээлэх журмын 3.7-д Захиалагч цахим системтэй холбогдсон мээллийг мээллийн сангаас дараах журмаар ирүүлсэн мээллийг тендер хянан үзэх үндлэл болгоно, 3.7.1-д татвар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлт зэрэг тодорхой цагийн горимоор дамжуулдаг мээллийг захиалагч тендер нэний дараа нэг цагийн дотор татаж авна, 3.7.3-т хуульд заасан эрх бүхий этгээ олгосон зөвшөөрөл болон санхүүгийн тайлан зэрэг бодит цагийн горимоор дамжуулдаг, өдөр тутам өөрчлөгддөггүй мээллийг захиалагч тендер нээн өдөр, ажлын өдөр татаж авна гний дагуу Үнэлгээний хороо тухайн оролцогч тус бүр дээр цахимаар мээллийг татаж авсан. Холбогдох мээллүүд цахим санд болон хавтаст хэрэгт байгаа. Үүнтэй холбогдуулан Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дүгээр хурлын тэмдэглэлд Н ХХК-ийн тендерийг үнэлэх ү компанийн 2022 оны санхүүгийн тайлан, тухайн тендер нээн өдөр буюу 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр татан авахад байхгүй байсан талаар тодорхой дурдагдсан байгаа. Үнэлгээний хорооны нарийн бичгийн дарга У.М тендерийг удирдан зохион байгуулж явах ү нээгэ татан аваад хэвлэн материал дунд тус компанийн 2022 оны тайлан байгаагүй. Тайлан батлагдсан огноо 2022 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн 11 цагт байсан. Цахим тендерээр нэвтрэ ороод харахад тайлан батлагдсан огноо байхгүй байна. Гишүүд анхаараарай гэн байдлаар тодорхой дурдагдсан байгаа. Мөн Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд тендер нээхтэй холбоотой нарийвчилсан зохицуулалтууд байгаа. Хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д Захиалагч хүлээн авсан бүх тендерийг тендерийн баримт бичигт заасан газар, товлосон хугацаанд нийтийн өмнө нээх бөгөөд тендер нээх хугацааг тендер хүлээн авах эцсийн хугацаанаас хойш нэг цагийн дотор товлоно, 26.6-д Тендер нээх ү хуулийн 26.3-26.5-д зааснаас бусад үйл аллагааг явуулах шийдвэр гаргахыг хориглоно гэж заасан. Өмнө дурдагдсан 2019 оноос Сангийн сайдын цахимаар зохион байгуулах мээллийг зарлан мээлэх журмын 3.12-т тендерт оролцогчоос ирүүлсэн тендер нь бүхэлдээ вэл зарим хэг нь журмын 3.3.2-т заасан шаардлагыг хангаагүй бол тухайн баримт бичгийг үнэлгэ харгалзахгүй, 3.3.2-т тендерт оролцогч тендер хүлээн авах эцсийн хугацаанаас өмнө холбогдох мээллийг системийн холбогдох талбарт бүрэн оруулсан байна гэж заасан байгаа. Мөн тус журмын 7.5-д тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийн салшгүй хэг болох тендерийн баримт бичгийн тодруулга, нэмэлт мээлэл, өөрчлөлтийг тухайн хүлээн авах эцсийн хугацаа хүртэл шалган нягталж, түүнд нийцүүлэн тендерт бэлтгэх үүрэгтэй-г нь тусгайлан заасан. М нь энэхүү цахим системтэй холбогдуулан Төрийн худалдан авах аллагааны газарт албан бичгээр хандсан. Тус албан бичгийн агуулга нь Н ХХК-ийн 2022 оны санхүүгийн тайлан, мээлэл нь системд хэзээ, хэрхэн нэмэгдсэн талаар тодруулга авах байсан. 2024 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн А1/567 тоот албан бичгээр Н ХХК-иас 2023 оны 10 сарын 06-ны өдөр буюу тендер нээхэ 2 өдрийн өмнө албан бичгээр хүсэлт ирүүлэ 2023 оны 10 сарын 10-ны өдөр санхүүгийн тайлан мээллийг цахим системд шинэчлэн татах боломжтой болгосон бөгөөд 11-ний өдөр дахин татуулсан байна гэж Төрийн худалдан авах аллагааны газраас цахим системтэй холбоотой байдлаар баримт ирүүлсэн байна. Энэ нь нээх ү цахим системд тухайн 2022 оны тайлан нь баталгааж ороогүй байна гэг нь харагдаж байгаа. Хариуцагчийн зүгэ Н ХХК-ийн 2022 оны санхүүгийн тайлан нь баталгаажсан болон баталгаажаагүй талаар маргаагүй. Тендер нээн өдөр буюу 2022 оны тайлан нь байхгүй талаар ярьж байгаа асуудал. Энэ нь Үнэлгээний хороо болон захиалагч талын байгууллагуудын үйл аллагаатай ямар ч хамааралгүй асуудал гэж үзэж байгаа.

Н ХХК-ийн ил төстэй гэрээний асуудлын тухайд М нь өөрсдөө нэхэмжлэгч компанитай гэрээт алладаг мөртөө өөрсдөө мээллээ татан аваад хараад үзэх боломжгүй гэг. Нэхэмжлэгч байгууллага өөрөө материалаа бүрдүүлэ нягтлах үүрэгтэй. Үүргээ нэхэмжлэгч биелүүлээгүй. Нэг талаараа М нь өөрөө үнэлгээний хороонд бие даасан хараат бус шийдвэр гаргах байгууллага байж захиалагч талаасаа М Н ХХК-тай гэрээтэй алладаг билүү гэг байдлаар хандах юм бол нэгдмэл сонирхолтой этгэ гэж үзэхээр байгаа. Н ХХК-ийн ил төрлийн гэрээтэй холбоотой асуудал дээр Сангийн яамнаас тодорхой хариу өгсөн байдаг. Сангийн яамны гомдол хянасан тухай 2023 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 03/8619 тоот албан бичигт Н ХХК-ийн тендерт ирүүлсэн дээрх 3 гэрээний тендерийн баримт бичгийн өгөгдлийн хүснэгтийн 17.6-д заасан шаардлагыг хангахгүй гэж үзсэн. Захиалагчийн шийдвэр үндлэлтэй гэ тодорхой хариуг бол өгсөн.

Р ХХК-ийн хүний нөөцийн мээлэл шаардлага хангаагүй гэх асуудлын тухайд тендерийн өгөгдлийн хүснэгтийн ТШЗ-ны 17.6-д үйлчилгээ үзүүлэх шаардлагатай хүний нөөцийн мээллийг үнэлгээний хороо шаардсан. Үнэлгээний хороо нь Р ХХК-ийн тендерийн баримт бичигт заасан маягт бүрээр ирүүлсэн хүний нөөцийн мээлэлд тулгуурлан үнэлгээ хийсэн. ТШЗ-ны 17.6.2-т эрүүл ахуйч хүнсний эрүүл ахуйч мэргэлтэй 3 л алласан байхыг шаардсан. Р ХХК-ийн ирүүлсэн материалыг цахимаас татаж авч үзэх эрүүл ахуйчид 3 хүний мээллийг ирүүлсэн байгаа. н.Т гэг хүн мэргэжлээрээ 6 л алласан, ажлын шлагатай, мэргэжлийн хувьд шаардлага хангаж байсан. Хүнсний биотехнологич мэргэлтэй гэг байдлаар шаардлага хангасан гэж үнэлгээний хорооны гишүүд олонхоороо авч үзсэн. Үнэлгээний хорооны тэмдэглэлэ харвал хүнсний биотехнологич гэг мэргэл ямар ал мэргэжлийг гүйцэтгэг юм бэ гэг байдлаар их сургуулиудын веб хуудас руу тухайн ү үнэлгээний хороо авч хэлэлцэ за нэр томьёо, хичээлийн хөтөлбөр гэх мээллийг гишүүд бүгд харсан байдаг. Тэгэхээр хүнсний чиглэлийн мэргэжлийн диплом байна, хүнсний эрүүл ахуйч гэг мэргэжлийг хийж болохоор байна олонхын саналаар тухайн ү үзэ тухайн шаардлага хангасан гэж үзэж энэ асуудлыг шийдэгдсэн байдаг. Мөн хүнсний эрүүл ахуйч гэг тавигдах шаардлагаар н.Х, н.Ө гэг 2 хүний хувьд шаардлага хангаагүй гэг байдлаар нэхэмжлэгч шаардлагаа тавьдаг. Энэ 2 хүний хувьд мэргэжлийн шаардлагыг нь бол хангасан мөртөө нэг нь 2021 онд их сургуулиа төгссөн, нэг нь 2022 онд их сургууль төгссөн. Алласан лийн хувьд шаардлага хангаагүй боловч мэргэжлийн хувьд шаардлага хангагдана. Боловсон хүчний бүх мээлэл дээр нь тулгуурлаад үнэлгээний хорооны гишүүд 100 хувийн саналаар энэ асуудлыг шаардлага хангасан гэж үзсэн. Маягт 4-өөр мөн тендерт санал болгосон хоол зүйчийн асуудал дээр орлон аллах мээлэл ирүүлээгүй. н.Г гэг хүний ажлыг мөн ярьдаг. Үнэлгээний хороо нь бүх тендерт оролцогчдын хүний нөөцийн мээллийг үнэлэхдээ нийт алтнуудын мээлэл, бие бүрэлдэхүүн, хүний нөөцийн байдал, ажлын, мэргэжлийн ур чадвар, ирүүлсэн мээлэл дээр тулгуурлаад Тендерийн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.1-д заасан харгалзан үнэлнэ гэг байдлаар үндсэн мээлэл дээр тулгуурлаж хүний нөөцийн мээлэл дээр бүх оролцогч нар дээр харгалзан үзсэн.

Р ХХК-ийн гэрээт лабораторийн гэрчилгээний асуудал яригдаж байгаа. ТШЗ-ны 17.6.3-д заасны дагуу Р ХХК нь Г ХХК-тай хүнсний лабораторийн үйлчилгээ үзүүлэх гэрээ ирүүлсэн боловч тухайн лабораторийн гэрчилгээг ирүүлээгүй байсан. Үнэлгээний хороон дээр ямар процесс явагдсан бэ гэхээр Р ХХК-ийн өмнө нь үнэлэгдсэн Ү ХХК адилхан Г ХХК-тай лабораторийн гэрээтэй байсан. Тус компанийг үнэлэх явцад тухайн лабораторийн дэлгэрэнгүй танилцуулга болон лабораторийн гэрчилгээ байсан. Хурлын тодорхой процесс, тэмдэглэлийг харах юм бол өмнөх байгуулсан лабораторитой гэрээтэй юм байна гэг байдлыг үнэлгээний хорооны гишүүд нийт яригдсан байдаг. Лабораторийн гэрчилгээ байхгүй байгаа тохиолдолд яаж үнэлгээ хийсэн бэ гэхээр Р ХХК хүчин төгөлдөр гэрээтэй байна, гэрчилгээ нь өмнөх оролцогчийн материал байна, тодруулга авах уу гэг талаар хэлэлцүүлэг өрнөсөн. Нэгэнт байгаа материалыг бид нар шаардсан тохиолдолд тухайн материал л ирнэ гэг байдлаар үнэлгээний хороо хэлэлцэ тодруулга авах шаардлагагүйгээр байгаагаар үнэлэ явах уу гэг санал, асуулга тухайн ү явагдсан. Мөн тус хурал дээр нэхэмжлэгч талын дурдаад байгаа микробиологийн биш ямар лаборатори, ямар шинлгээ хийх нь тодорхойгүй гэж ярьсан байдаг. Тухайн Г компанийн танилцуулгыг дэлгэрэнгүйгээр нарийн бичгийн дарга хурал дээр уншиж танилцуулсан. Монголын томоохон хүнсний үйлдвэрүүдийн бүгдийнх нь лого болон бид нар ийм шлагатай, ингэж алладаг гэн маш дэлгэрэнгүй танилцуулга байгаа.

Р ХХК-ийн хувьд ил төстэй гүйцэтгэн шлага байхгүй гэг асуудлыг нэхэмжлэгч дурдаж байна. Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 3 дугаар хурлын тэмдэглэлэ үзвэл ил төстэй гэрээний шлагын мээллийг Үнэлгээний хорооны гишүүд дэлгэрэнгүй ярилцаж бүх гэрээний хуулбаруудыг авч хэлэлцсэн. 2 гэрээ байсан бөгөөд гэрээ дүгнэн акт болон гэрээ байгуулагч тухайн байгууллагын тодорхойлолт зэргүүд нь шаардлага хангасан гэж Үнэлгээний хорооны зүгэ үзсэн. Дээрх асуудлаар Сангийн яамнаас 2023 оны 11 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 03/8647 дугаартай Гомдол хянасан албан бичгээр тухайн нэхэмжлэгчийн гомдол нь үндлэлгүй байна, захиалагчийн шийдвэр үндлэлтэй байна гэж дурдсан байдаг. Үнэлгээний хорооноос 3 удаагийн хурлаар ерөнхийд нь 6 оролцогчоос Р ХХК болон Н ******* ХХК компанийн хувьд хуулийн 27 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангасан 2 оролцогч байна. Э ХХК нь хуулийн 14 буюу ерөнхий шаардлага хангаагүй, татварын өртэй байсан. Ү ХХК-ийн хувьд Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын тодорхойлолт болон Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн тодорхойлолт ирүүлээгүйгээр татгалзсан. Н ХХК өмнө нь дурдагдсан 2 асуудлын шаардлага хангаагүй. Б ХХК-ийн хувьд техникийн тодорхойлолтын шаардлага хангаагүй гэ 2 компанийн шаардлага хангасан гэж үзсэн. Хамгийн эцсийн шийдвэр нь Р ХХК нь тендерийн бүх бичиг баримтын шаардлагыг хангасан тул Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн дагуу 28 дугаар зүйлийн 28.7.3-д заасан Энэ хуулийн 27 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангаж, энэ хуульд заасны дагуу үнэлэгдсэн тендерүүдийн бага харьцуулах үнэтэйгэ их харьцуулах үнэтэй рүү эрэмбэлж хамгийн бага харьцуулах үнэтэйг сонго гэн заалтыг үндлэж хамгийн бага харьцуулах үнэтэй тендерийг хамгийн сайн үнэлэгдсэн дүнтэй үзнэ гэн заалтыг үндлэ Р ХХК нь дийлэнх олонхын саналаар шалгж гэрээ байгуулах зөвлөмйг захиалагчид хүргүүлсэн нь хууль зүйн үндлэлтэй байна гэв.

2.3.Хариуцагч М -ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Л.Г шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: М -ийн ******* дугаартай тендерийн үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 04 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Н ХХК-д холбогдох Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож хүчингүй болгуулах гэн шаардлага гаргасан. Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хууль нь Иргэний хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулиас жоохон ялгаатай байдаг. Өөрөөр хэлбэл, нэхэмжлэгч захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагааны явцад хариуцагч гэж хэнийг тодорхойлох вэ гэхээр нэхэмжлэлийн шаардлагаар тодорхойлогдох, захиргааны үйл аллагааг хэрэгжүүлсэн захиргааны байгууллага, албан тушаалтны хариуцагч гэж тодорхойлсон. Энэ тохиолдолд М хариуцагч мөн үү гэг асуудал яригдана. Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан. Энэ нь бодит баримтаар тогтоогдож байгаа. Нотлох баримт шинжлэн судлах явцад 2022 оны тайлан 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний тендер нээн өдөр систем дээр байсан юм уу, үгүй юм уу, үнэлгээний хороо хэр алласан гэг нь харагдана. Гэрээ дүгнэн акттай холбоотой асуудлуудаар дүгнэлт хийсэн үйл баримттай холбоотой хэрэгт авагдсан баримтаар Н ХХК маш олон удаа гомдол гаргасан. Гомдол гаргасан асуудалд нь Сангийн яам тухай бүрд нь хариу өгөөд явсан. Хариу өгөөд явахдаа нэг асуудлаар захиалагчийн танай тендерэ татгалзсан шийдвэр үндлэлтэй байна гэ хариу өгсөн. Тэгэхээр өнөөдөр хариуцагч нь хэн байх вэ гэг асуудал яригдана. Захиалагч хүчингүй болгосон шийдвэр гаргачихжээ. Нэхэмжлэгч Төрийн захиргааны төв байгууллагын шийдвэрийг биелүүлэх үүрэгтэй гэ яриад байна. Яг энэ асуудал дээр гомдлын хариуцах этгэ Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.4-т зааснаар захиргааны байгууллагын үйл аллагааг хэн хэрэгжүүлсэн байна вэ гэхээр захиалагчийн шийдвэр гарч байж гомдол гаргагчид Сангийн яам эрх хэмжээнийхээ хүрэ хэрэгжүүлнэ.

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 52 дугаар зүйлд заасан худалдан авах аллагаатай холбоотой арга зүйн зөвлөгөө үүргээ хэрэгжүүлж аллана. Энэ үүрэг нь Сангийн яаманд буюу төрийн захиргааны төв байгууллагад байдаг. Үүнтэй холбогдуулаад хуулийн 55 дугаар зүйл дээр шийдвэр гаргах процесс нь зохицуулсан. Үүний дагуу шийдвэр гаргасан. Шүүх энэ асуудал дээр дүгнэлт хийсэн. Нэхэмжлэгч хариуцагчаар манайхыг тодорхойлсон. Жинхэнэ хариуцагч биш болох нь тогтоогдвол түүнийг шүүгч нэхэмжлэгчийн зөвшөөрснөөр нхэнэ хариуцагчаар солино. Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2-т нэхэмжлэгч хариуцагчийг солихыг зөвшөөрөөгүй бол шүүгч тухайн этгэийг хамтран хариуцагчаар татаад оролцуулна. Өнөөдрийн шүүх хуралдаан дээр Сангийн яам хариуцагчаар татагдаад ороод ирчихсэн. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55.1-д зааснаар хугацаа хэтрүүлсэн гэг асуудал дээр бид шийдвэр гаргаагүй. Бидний шийдвэр гаргасан асуудал дээр гомдол гаргах эрхтэй. Нэхэмжлэгч гомдол гаргасан. Сангийн яам Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 52 дугаар зүйлд заасан эрх хэмжээ, 55 дугаар зүйлийн 55.6-д заасны дагуу гомдол хянаад шийдвэрүүдээ хүргүүлчихсэн. Шүүх дүгнэхдээ үндлэх хгийнхээ 5.4 дээр Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн 55.2-ыг заасан. Энэ дээр Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55.1-д гомдлыг энэ хуулийн 52-т заасан хугацаанд шийдвэрлээгүй, гарсан шийдвэрийг зөвшөөрвөл тендерт оролцогч нь шүүх гомдол гаргаж болно. Энэ зохицуулалтаас үзвэл нэхэмжлэгч тендерт оролцогч нь тендер сонгон шалгалтын явцад захиалагчийн хууль бус шийдвэрт төсвийн асуудал эрхэлсэн, төрийн захиргааны байгууллагад гомдол гаргасан. Гомдолд дурдсан асуудлаар хариу авсан. Уг хариуг хүлээн зөвшөөрөөгүй тохиолдолд шүүх хандах эрх нээлттэй байна. Үндлэх хгийн 5.6-д өөрөөр хэлбэл нээлттэй учраас энэ шийдвэрлэн асуудлаар та бүхэн гомдол гаргаж ирнэ ггийг нь шийдэ энэ байдлаар тендерт оролцогчийн шүүх нэхэмжлэл гаргахыг хязгаарлах үндлэл болохгүй гэ зааж өгсөн байна. Хязгаарласан этгэ нь М биш. Хязгаарласан байгууллага Сангийн яам. Тэгэхээр шүүх энэ захирамйнхаа хүрэ хариуцагчаар Сангийн яамыг татчихсан юм байна гэж ойлгож байгаа. Нэгэнт Сангийн яам ингэ үзчихсэн юм бол шүүх хүлээж авах ёстой юм уу гэг байдлыг би ярьж байсан. Шүүх өөрөө дүгнэлтээ хийгэ гаргахдаа асуудлаараа хариу авчихсан юм байна, энэ хариу авсан асуудалдаа нийх зөвшөөрөөгүй юм байна гэж харсан. Өнөөдрийн байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагын нэг дэх асуудал дээр хариуцагч нь Сангийн яам болох ёстой. Өөрөөр хэлбэл бидний шийдвэрийг Сангийн яам зөв гэ дүгнэн. Зөвхөн энэ шийдвэртэй холбогдуулаад Сангийн яамны шийдвэрийг зөвшөөрвөл гомдол гаргах эрх нь нээлттэй. Тэгэхээр бидний зүгэ эрх нь хязгаарлагдаад байгаа асуудлыг Сангийн яам хүлээж аваагүй, хугацаа дуусчихсан гэ байгаа юм биш үү гэг байдлаар бид нар өмнөх шүүх хурал дээр хандсан. Шүүхийн үндлэх хэгт энэ үндлэлээр хариуцагчаа тодорхойлчихсон юм байна гэж ойлгож байгаа.

Тендерийн үнэлгээний хорооны 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Р ХХК-д холбогдох шалгсан эхийг хууль бус болохыг тогтоож хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд тендерийн үнэлгээтэй холбоотой маргаан гинн урвалтай байдаг. Хамгийн эхний асуудал дээр хянан үзээгүй асуудал яригдаад эхэлсэн. Хянан үзэгдээгүй компани өнөөдөр гомдол гаргаж явах эрхтэй юу? Тендер явдаггүй нэг том шалтгаан нь дураараа гомдол гаргаад худалдан авалт нь явдаггүй төсвийн л нь дуусдаг асуудал болоод байсан. Хууль бус шаардлага гаргасан бол торгуулийн асуудал яригдаж эхэлснэ хойш харьцангуй журамдаа ороод явж байгаа. Захиргааны шүүх нэхэмжлэл гаргаж байгаа этгэ Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5 дахь хгийн аль нэгээр нэхэмжлэл гаргадаг. Өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгч нь ямар үйл аллагаанаас болоод миний ямар эрх зөрчигдсөн гэг асуудал яригдана. Нэхэмжлэгч нарын нэг эрх яригдаад байдаг. Шаардлагад нийцээгүй тендер буюу Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27-д заасан хянан үзээгүй асуудал дээр Сангийн яамандаа гомдол гаргачхаж. Гэтэл нхэнэ гомдох ёстой этгэ бол Н ******* ХХК юм. Нэхэмжлэгч нар тендерт шаардлага нийцээгүй тендер ирүүлчхэ нийцсэн 2 оролцогчийн нэгийг нь шалгарсан буюу эрэмбэлсэн байдлаар дүгнэн үнэлгээний хорооны шийдвэр хууль бус, хэрвээ эрх сэргээгдвэл манайх гэрээгээ үргэлжлүүлэ явахад асуудалгүй гэ яриад байгаа. Н ХХК-тай 2008 онд менежментийн гэрээ хийсэн. Манай М -ийн бүртгэлтэй байсан алчид, батай, тоног төхөөрөмжтэйгөө очсон. Түүнэ хойш аж ахуйн тооцоонд оруулаад авдаг болсон. Үнэхээр 10-аад лийн шлага нэхэмжлэгчид байгаа. 10-аад лийн үйл аллагаа явж байх тохиолдолд олон гэрчилгээжсэн асуудал, шлагах асуудлууд байна. Төрийн өмчит компанийн хувьд худалдан авах аллагаатай холбоотой аллагаа дээр чөлөөтэй үйл аллагаа хийгэ байх боломж байдаггүй. Гэтэл нэхэмжлэгч нарын яриад байгаа зөрчил нь юу вэ гэхээр тендер зарлахдаа та нар стандарт ярьсангүй, Алайн гэж зарлах ёстой байсан гэж байна. Алайн гэ зарлачих юм бол ганцхан Н ХХК шалгарах боломжтой. Өөр компани байхгүй. Яагаад гэхээр олон л монопол явж ирсэн. Энэ асуудал төрийн аудитаас манай дээр шалгалт ирэ яагаад энэ компанийг байнга шалгдаг вэ гэг асуудал ярьдаг. Авлигатай тэмцэх газраар анх удаа явж байгаа юм биш. Урьд нь явж л байсан. Гэтэл Ковид-19 цар тахал гарсан. Үүнэ шалтгаалаад энэ тендер зарлагдаж чадахгүй байж байгаад одоо зарлагдаад эхэлж байгаа. Нэхэмжлэгч гэрчилгээ авсан нь үнэн. Бид хэрвээ өөр нэг аж ахуйн нэгж байгууллагад ний шаардлага тавих юм бол яриад байгаа хязгаарлалт болох бөгөөд ганцхан Н ХХК-г шалгах гэж байгаа юм шиг тендер зарлах болчхож байгаа юм. Мээж стандарт, шаардлагатай. Гэхдээ хоол үйлдвэрлэлийн үйл аллагаа яг илхэн. Уул уурхайд үзүүлж байгаа алчдын эрүүл м чухал биш, онгоцоор нисэж байгаа хүмүүсийн эрүүл м ганцхан чухал гэн зүйл байхгүй. Гуанзаар үйлчлүүлж байгаа хүмүүсийнх ч чухал. Катеринг гэг олноор үйлдвэрлэж чадах боловсон хүчинтэй, хий хэмжээний менежмент явуулж чадах аж ахуйн нэгж компаниудыг өрсөлдөх боломжоор хангах асуудал юм. Гэрчилгээтэй гэ дандаа Н ХХК-г шалгаад байх боломж байхгүй. Тендерээ бэлдэ сайн оролцох эрх нь нээлттэй. Шаардлагад нийцсэн хамгийн бага үнийн санал өгсөн бол бид шалгах л үүрэгтэй. Түүнэ биш Н ХХК байна уу, Р ХХК байна уу гэг чухал биш. Үүнтэй холбогдуулаад анх тендерийн бичиг баримт боловсруулаад гарсны дараа Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчдийн төлөө газарт гомдол өгсөн байсан. Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар гомдлыг үзэ бид нараас хариу тайлбар авсан. "Алайн" гэ өгчихвөл ганцхан Н ХХК байгаа, өөр ямар ч компани байхгүй гэх мэтчилэн. Зөвхөн уул уурхайн хоолны гэ өгчихвөл тэр тендер хязгаарлагдмал болчхоод байгаа. Тэгэхээр энэ дээр өрсөлдөх боломж гарч ирэх үүднэ харсан. Мээж шинэ орж байгаа компанид хэцүү байгаа байх. Шаардлагуудыг хангаад олон компаниуд сертификаттай, эрхтэй болоод явах үйл аллагаа байгаа. Тэгэхээр Р ХХК-ийн энэ хгийг хүчингүй болгочихъё гэж бодоход нэхэмжлэгчийн ямар эрх сэргэх вэ гэг асуудал яригдана. Нэхэмжлэгчид ямар ч сэргэх эрх байхгүй. Захиргааны шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1 дүгээр зүйлийн 1.1-д Энэ хуулийн зорилт хуулийн этгээ захиргааны байгууллагын хууль бус үйл аллагааны улмаас зөрчигдсөн, хүл зөрчигдөж болзошгүй ч болзошгүй эрх, хууль ёсны ашиг сонирхоо хамгаалуулахаар гаргасан нэхэмжлэлийн дагуу захиргааны хэргийг шүүх хянан шийдвэрлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино гэ заасан. Хэн нэгэн этгэийн эрх нь сэргэхгүй бол шүүхэ Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн аль нэгээр шийдвэр гаргах боломжгүй зүйл гаргаж ирэ тэрийг нь авч хэлэлцэ байх асуудал биш. Манай тохиолдолд Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.1-д заасан захиргааны гэрээг хүчингүй болгуулах шаардлага гаргаад миний эрх сэргэнэ гэ байгаа. Шүүхийн шийдвэр биелэгдэх боломжтой байх ёстой, тодорхой байх ёстой, эрхийг нь яаж сэргээх нь ойлгомжтой байх ёстой. Энэ тохиолдолд сэргээгдэх боломжтой асуудал байхгүй тохиолдолд шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагаа хүлээж авах боломжгүй. Стандартад нийцэж байна уу, зорчигч нар эрүүл хоолоор хооллогдож байна уу гэгт та нарын зовоод байх асуудал биш.

Тендер шалгалтыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулъя гэг шаардлага гаргаж ирж байна. Захиргааны шүүх орж байгаа бүх маргаан Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн х дүгээр заалтаар шийдвэрээ гаргуулах гэж байгаа вэ гэг нь тодорхой байх ёстой. Тэгэхээр тендер шалгалтыг хүчингүй болгуулах гэвэл шүүх дүгнэлт хийхдээ үнэлгээний хороо хууль бус аллагаа хийсэн юм уу гэг асуудал гарах юм. Хууль бус болоод 2 компани шаардлага гаргаагүй бол дахиад үнэлэх асуудал яригддаг. Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлээр шийдвэр гаргаж байгаа юм чинь актыг хүчингүй болгуулаад дахиад актаа гаргах байдлаар даалгаж шийддэг. Одоо хүчингүй болгуулчих, дахиад тендерээ зарла гэг шийдвэр гаргах боломжгүй. Бүгдийг нь хүчингүй болгох гэг асуудал дээр шаардах эрх байхгүй. Р ХХК-г шалгсан эх асуудал дээр шүүх шийдэх эрхтэй байна, нэхэмжлэх эрхтэй байна. Тийм учраас би үүний дагуу хянаж үзнэ гэн асуудал гарвал Р ХХК-г шалгсан эх асуудал хуульд нийцсэн юм уу? Нийцсэн, нийцээгүй болбол хүчингүй болгуулаад дахиад асуудлыг ярина гэн үг. Би энэ 2 шаардлагыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулах, Р ХХК-г шалгсныг хүчингүй болгуулах асуудал нь ерөнхийдөө 1 агуулга агуулаад байгаа юм уу гэж ойлгоод байгаа. Гагцхүү энэ 2 шаардлагын тухайд хэлэх нэхэмжлэгч нар ийм эрхгүй. Өөрөөр хэлбэл хууль ёсны бус ашиг сонирхлоо шүүхээр хамгаалуулахаар шаардах эрх та нарт байхгүй.

Гэрээг хүчингүй болгуулах шаардлага өмнөх 2 шаардлагатай уялдана. Тийм учраас тайлбар хэлэх шаардлагагүй гэж бодож байна. 6 дугаар нэхэмжлэлийн шаардлагатай холбоотой асуудлын талаар нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч хохирлын асуудал ярьсан. Захиргааны байгууллагын хууль бус аллагааны улмаас хүн, хуулийн этгэ учирсан хохирлыг арилгуулах, хохирлын хэмжээг өөрчилж тогтоох гэж Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.3.7-оор шийдвэр гаргуулахаар шаардлага гаргаад байгаа юм байна. Мөн Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5-т зааснаар гаргуулаад байгаа юм байна. Ийм нэхэмжлэлийн шаардлага Тендерийн тухай хууль батлагдсанаас хойш анх удаа гарч байгаа шаардлага байх. Зорчигчдын хоол, үзүүлэх компанийн сонгон шалгах нээлттэй шалгалтыг дахин явуулахыг М даалгах гэн шаардлагаа нэхэмжлэгч Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 52-ын х зааснаар шаардаад байгаа, 106 дугаар зүйлийн х дүгээр заалтад таж шийдвэрээ гаргах гэ байгаа нь тодорхойгүй байна. Захиргааны акт, захиргааны хэм хэмжээний акт, захиргааны гэрээний аль нь ч биш. Тэгэхээр захиргааны хэргийн шүүх хэм хэмжээнийхээ хүрэ л аллана. Хэзээ ч шүүхэ тендер шалгалт дахин явуулахыг даалгах гэг шийдвэр гарахгүй. Нэхэмжлэгч нар нэхэмжлэлийнхээ шаардлагаа зөв тодорхойлох ёстой. Тендер сонгон шалгалт явуулах захиалагчийн үйл аллагаа захиргааны хэм хэмжээний акт юм уу, гэрээ юм уу үүнтэй холбоотой ямар нэгэн урьдчилан шийдвэрлэх аллагаа явагдсан юм уу, Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 92-94 дүгээр зүйлд заасан аллагаа байгаа юм уу, үгүй юм уу гэг асуудал яригдана. Тиймэ нэхэмжлэлийн шаардлагыг энэ үндлэлээр хэрэгсэхгүй болгох үндлэлтэй гэв.

2.4.Хариуцагч М -ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Д шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: Алайн гэг нэр томьёо оруулаагүй, шударга бус системийн асуудлыг дэмжсэн, өрсөлдөх давуу байдлын талаар яриад байх шиг байна. Уг нь өрсөлдөх тэгш байдалтай гэг асуудал яригдах ёстой. Үүн дээр Тендерийн тухай хуулийн дагуу Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газарт гомдол гаргаад хариугаа авчихсан байсан. Захиалагчийн зүгэ бид нар харсан. Стандартын асуудал яригдаж байна. Стандартуудыг анхаараад үзвэл агаарын тээврийн аюулгүй аллагаатай холбоотой асуудлууд их байдаг. Агаарын хөлөгт гадны би орох, тэрч дэлбэрэх бодис байхгүй байх гэх зүйлүүд дээр шаардлагуудын стандартуудыг тавьж байгаа. Түүнэ биш онгоц дотор өгч байгаа үхрийн махтай гуляш ресторанд идэж байгаа үхрийн махтай гуляш 2 нь хийж чаддаг, чаддаггүй гэг асуудал байхгүй. Эсвэл Н ХХК-ийн хийсэн хоол агаарт гарахаараа өндөр даралтад очоод удаан цаг хадгалж болдог, бусад хийсэн газрын хоол болдоггүй гэн асуудал байхгүй. Стандартуудыг нь шүүх бас анхаарч үзээй. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн зүгэ харж байгаагаар аюулгүй аллагаатай холбоотой зүйл болохоор рентген аппаратаар орж шалгах, хоолой дамжаад янз бүрийн зүйл орох гэх мэт нислэгийн аюулгүй аллагаанд хамаарах зүйл байна уу гэг шаардлагууд байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор Монгол Улсын стандарт батлуулчихсан байдаг. Сүүлд хүчингүй болчихсон. Тэрийг М -ийн захиалгаар хийчихсэн гэж тайлбарлаад байх шиг байна. Тэр дотор стандартаар хоол үйлдвэрлэг газар нь талбай хамгаалагдсан объекттой байна гэг заалт оруулчихсан байсан. Өмнө нь М өөрийнхөө компанийн хашаан дотор өөрийн объектод нэвтрүүлэх менежментийн удирдлагын гэрээгээ өгөөд хоолоо хийгэ машинаар зөөгөөд хашаагаар нь оруулаад өгч болж байсан.

Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар, Стандарт хяналтын газар өрсөлдөөнийг хязгаарлаж болохгүй юм байна ггийг тогтоогоод тэр хэг заалт хүчингүй болсон. М -ийн эрх ашгаас илүүтэйгээр энэ зах зээлийн нийгэмд Монгол Улсад аллаж байгаа, аллаж амьдарч байгаа аж ахуйн нэгж, хоол үйлдвэрлэлийн чиглэлээр үйл аллагаа явуулж байгаа бүх газарт боломж олгох хэрэгтэй. Ингнээрээ агаарын хөлгөөр зорчих гэ төлбөр мөнгөө төлөөд тасалбар худалдаад авчихсан хүн эрүүл аюулгүй хоолоор харагдах ёстой. Тэр хоол нь М -ийн захиалагчдад ямар их ашигтай вэ гэхээр нэгж үнэ хямдхан байх ёстой. Өмнө нийлүүлж байснаасаа ядаж хямдхан байх ёстой, тавигдах шаардлагыг хүлээж аваад ажлаа сайжруулдаг байх ёстой, өрсөлдөөн бий болгох гэн ийм зорилгоор энэ тендерийг явуулсан. Түүнэ биш Н ХХК-ийг болиулъя, 10 хэн л хийчихлээ гэг зүйл байхгүй. Бүгд нь өрсөлдөх боломж байх ёстой. Хариуцагчийн зүгэ бид нар нэмэлт тайлбар гаргаж өгсөн. Тэр дээр Н ХХК-ийн агаарын хөлгийн зорчигчийн хоол нийлүүлж байсан эрхийг сэргээх гэ байгаа юм. Н ХХК зөвхөн М агаарын хөлгийн хоолыг нийлүүл гэн эрх байхгүй. Өмнөх гэрээгээ шууд үргэлжлэх ёстой. Бид нар хоолоо хийлмээр байна гэн зүйл дурдаж байна. Энэ нь боломжгүй. Өмнөх оны гэрээний удиртгал хэгт байж байдаг. 2021 онд нэг тендер зарлаад тэр нь бас хүчингүй болоод түүнтэй холбоотой нислэгийн үйл аллагаа тасралтгүй байлгах гэ ерөнхий шаардлагаа тавиад гэрээгээ байгуулчихсан. Тендер ямар нэгэн байдлаар болохоо байвал гэрээ үргэллнэ гэж ярьж байгаа нь эрх зүйт, зах зээлийн нийгэмд амьдарч байгаа бид нарт байж болохгүй асуудал .

Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.5-д зааснаар захиргааны байгууллага үйл аллагаандаа тусгай зарчмуудыг баримталдаг. Үүн дээр зорилгодоо нийцсэн, бодит нөхцөлд тохирсон, үндлэл бүхий байх зарчмыг баримталж байгаа. Бид нар чөлөөтэй өрсөлдөөнтэй хуулийн дагуу тендер зарлая гэ зарлаад амлттай болсноор зорилгодоо нийцсэн гэж үзнэ. Бодит нөхцөл байдал тохирсон буюу хоол нийлүүлэгдэ явж байна. Нийтийн эрх ашиг хөндөгдсөн ямар нэг зүйл байхгүй байна. Шинэ сонгогдсон компани хоолоо нийлүүлэ явж байна. Удахгүй 2024 оных нь тендер одоо зарлагдах гэж байна. Шийдвэр мээж үндлэлтэй. Захиргааны байгууллагууд, гүйцэтгэх захирал, захиалагч байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтан гүйцэтгэх захирал үнэлгээний хороогоо байгуулаад тэр нь хараат бусаар аллаад шийдвэрээ гаргаад гарсан зөвлөмж дээр нь үндлэ шийдвэрээ гаргаад гэрээгээ байгуулаад явсан. Тэгэхээр энэ нь захиргааны байгууллагын үйл аллагаа Захиргааны ерөнхий хуульд заасан тусгай зарчимд нийцсэн. Мөн Захиргааны ерөнхий хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1-д захиргааны байгууллагад захиргааны шийдвэр гаргах аллагаанд хамаарах бодит нөхцөл байдлыг тогтоохоор заасан. Энд заасан аллагаа явагдах хэлбэр болон хамрах хүрээг захиргааны байгууллага тогтоохоор, өөрөө бие даан нотлох баримтынх нь хүрэ шийдвэрлэхээр заачихсан. Үүний дагуу Үнэлгээний хороогоо байгууллаа, хуулийн дагуу аллууллаа, бид нар хараат бусаар аллаад дүгнэлтээ гаргаж бүрэн гүйцэтгэхээр гэрээгээ байгуулсан. Өнөөдөр зорилгодоо нийцчихсэн явж байгаа. 3 сарын дотор нөхөж гэг асуудал анхнаасаа ил байсан. Анхнаасаа санал болгож байгаа тендерийн гэрээний тусгай нөхцөл ил тод тавигдсан. Гэрээний тусгай нөхцөл дээр үйл аллагаа эхэлсэн өдрөөс хойш 3 сарын дотор стандартуудыг хангаснаар нотолно. Ярьж байгаа зүйл хүсэж байгаа зүйл 2 нь зөрөөд байгааг анхаарч үзнэ үү гэжээ.

3.1.Гуравдагч этгэ Р ХХК-ийн өмгөөлөгч С.А шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: Үнэлгээний хорооны үзүүлэлтэ тодорхой журам, Тендерийн тухай хуулийн 26-30 дугаар зүйл гэн хуулийн логик дарааллаар тендер зохион байгуулагдсан. Үйл баримт дээр нэхэмжлэгч өөрөө үүргээ биелүүлээгүй, тодорхой журамд заасан шалгаж материалаа ирүүлээгүй байж бусдыг буруутгах замаар өөрийнхөө эрх ашгийг сэргээнэ гэж яриад байгаа. Гэтэл яг бодит байдал дээр хянан үзэх боломжгүй буюу үнэлгээний хороог ажлаа хийх боломжгүй болгосон дүр зураг харагдаж байна. Р ХХК-ийн шалгуулсан үнэлгээний хорооны дүгнэлттэй холбоотойгоор тайлбар өгөгдсөн байгаа. Миний ойлгож байгаагаар тухайн маягт 4 дээр хэнийг хэнээр орлуулах вэ гэн хүснэгт байгаагүй. Тендерийн баримт бичиг дээр тэгж оруулаарай гэн хүснэгт байгаагүй, зааварчилгаа байсан. Хөдөлмөрийн тухай хуулиараа хэнийг хэнээр орлуулах, хэн дээр ямар шаардлага тавих нь бол тухайн компанийн асуудал, нөгөөтээгүүр тендерийн баримт бичиг дээр тухайлсан шаардлагуудыг хангасан баримт бичгийг нь гуравдагч этгэийн зүгэ өгсөн гэж ойлгож байгаа. Манай компанийн 3 алтан мөн эх талаар лавлаад байдаг. Үнэлгээний хорооны Сангийн яамнаас ирүүлсэн бичгийн дагуу цахимаар материал татахад тухайн компанид алласан гэг нь тодорхой болж байгаа гэж ойлгож байна. Жишээлбэл, н.Ттай холбоотой материалыг би шүүх өгөөгүй. Яагаад гэхээр тухайн алтны хувийн мээлэл учраас тендер зохион байгуулалтаараа цахимаар татна гэн тусгай шаардлагатай байсан учраас тухайн алтан нь манай компанид аллачихсан гэг мээлэл ил байгаа байх гэж ойлгож байна. Компанийн зүгэ тухайн ал, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх мээлэл ирчихсэн байгаа. Мөн хоол зүйчийг орлох талаар асуудаг. Дахин дурдахад тендерийн баримт бичиг дээр орлон аллах хүний нөөцтэй байна гнэ биш энэ хүнийг хэнээр орлуулах вэ гэн тусгай шаардлага байгаагүй. Шаардлага хангасан баримт бичиг өгсөн гэж явж байгаа. Мөн тендерийн баримт бичиг дээр Р ХХК-ийн нийт алчдын мээллийг тулгаад асуугаагүй. Сүүлийн хариу тайлбар дээр компанийн гүйцэтгэх захирал өөрийн компанид байгаа алтнуудын болон хэзээнэ алласан ажлын ажлын тодорхойлолт, дипломын мээлэл ирүүлсэн байгаа. Үнэлгээний хорооны тэмдэглэл дээр дурдагдаж байсан хоол зүйч гэг мэргэл байна. Хоол зүйч гэг нь миний судалснаар эрүүл ахуйтай холбоотой свийг тодорхой семестрт судалдаг хичээл болохоос биш дамнасан мэргэл олгодог сургалт биш юм байна. Нөгөөтээгүүр тусгай зөвшөөрөл буюу шээлбэл өмгөөлөгч шиг тухайлсан тусгай зөвшөөрлийн лицензийн асуудал яригдаагүй. Ажлын баны тодорхойлолтоороо тухайн бакалавр гэг ч юм уу, үндсэн хүснэгт гэг юм уу, тухайн агуулгадаа мэргэл млэг дээр хэнийг ямар ажлын баанд аллуулах нь тухайн компанийн асуудал. Тендер шалгалт хууль бус болохыг тогтоож бүхэлд нь хүчингүй болгуулах, Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгох гэн шаардлага байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг үзэхээр анхны өдрөөсөө л эхэлж манайх л хоол хангаж байна, манайх л асуулалгүй гэн асуудал тавьдаг. Шүүхэ тухайн шалгалттай холбоотой тухайлсан дүгнэлт өгч байгаа. Жишээлбэл нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч одоо нэг ба нь А, Б блок гэж яриад байгаа. Тендерийн өгөгдлийн хүснэгтийн 2 дугаар бүлэгт ажлын даалгаврыг гүйцэтгэх шаардлагатай үндсэн болон түрэийн ба, тоног төхөөрөмжтэй батай байх гэж байгаа юм. Би Н ХХК-ийн тендерийн баримт бичгийг үзээгүй. Миний ойлгож байгаагаар үйл аллагаа явуулж байгаа газар С******* ХХК байсан. 2-т түрэийн гэрээ байсан уу? Миний ойлгож байгаагаар С******* ХХК болон Н ХХК-тай түрэийн гэрээ байхгүй. Тэгэхээр өөрсдөө тендер шалгалтын энэ заалтыг хангаагүй компани. Хэрвээ тийм шаардлага хангаагүй, бааа бэлдэж чадахгүй байж яаж хоол хангана гэж хэлэ байгаа юм. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн тодруулсан шаардлагын 6 дугаарт Тендерийн тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1.2-т заасан захиалагч энэ хуулийн 27, 28, 29 дүгээр зүйлд заасан гэрээ байгуулсан. Энэ хуулийн 42.1.3-д энэ хуульд заасан худалдан авах аллагааны журмын хэрэглдээ гаргасан зөрчил нь тендер шалгалтын эцсийн дүнд нөлөөлсөн гэг үндлэлээр хүчингүй болно гэ байгаа юм. Энэ хэг болон нэхэмжлэлийн шаардлагаа тайлбарлаж байхдаа ямар үндлэлээр ямар нотлох баримтыг үндлэж байгаа вэ ггийг нотлох баримтын шатад батална гэж ойлголоо. Манайх асуудалгүй хоол нийлүүлнэ, манайх бол шаардлага хангасан гэ байгаа. Стандартчилал, техникийн зохицуулалт, тохирлын үнэлгээний итгэмжлэлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.2-т стандарт гэг аргыг тодорхойлсон байгаа. Тэгэ стандарт дээр юу чухал гэхээр сонгон хэрэглэх арга гэж байна. Хууль биш, хэм хэмжээний акт биш сонгон хэрэглэх арга. Нөгөөтээгүүр тендерийн баримт бичиг дээр энэ стандартыг мөрдөнө гэн шаардлага байхгүй. Сонгон хэрэглэнэ гэг өөрөө тухайн үйл аллагаандаа энэ шууд хамаатай юу, үгүй юу ггийг тухайн аж ахуйн нэгжүүд нь тодорхойлж байгаа. Үүнтэй холбоотой үл ойлголцол үүссэн учраас энэ заалт дээр 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар тайлбар нэмсэн байна. Сонгон хэрэглэх баримт бичиг гэж хүчин төгөлдөр стандартаас эхлэ тохирох стандартыг сонгоод явчихсан байгаа юм. Энэ талаар шээ нь Р ХХК үйл аллагаанд 20 орчим стандарттай гэ яригдаад байгаа үхрийн мах, тахианы мах, өндөг, хоол амтлагч гэ стандартууд бол сонгон хэрэглэх зарчмыг зайлшгүй дагаж мөрдөгдөх үүрэг юм. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч хэлж байна. М гэг иргэний агаарын тээвэр гол Монголын гадагшаа нисэх ачааллыг авч байгаа компанийн сүүлийн 15 лийн хоолыг хангасан компани Н ХХК гэ. Энэ компани нь монопол гэн. Тэгэхээр энэ компанитай өөр компани өрсөлдөх боломж байхгүй. Захиалагч өөрөө тендер зарлах гэж оролдоогүй. Энэ талаарх мээллүүд байдаг. Өрсөлдөөн өөрөө хязгаарлагдаад байхаар өөр бусад компани тийшээ орох боломж байхгүй. Шударга өрсөлдөөн, хэрэгчийн төлөө газраас өгсөн тайлбар хууль зүйн үндлэлтэй байгаад байна. гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлага, түүний үндлэл, хавтаст хэрэгт цугларсан, шүүх хуралдааны явцад цахим системэ шинжлэн судалсан нотлох баримт, нэхэмжлэгч, хариуцагч болон гуравдагч этгэийн зүгэ гаргасан тайлбарыг үнэлэ нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль /шинэчилсэн науулга/-ийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн 1 дүгээр зүйлд Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль /шинэчилсэн науулга/ хүчин төгөлдөр болохоос өмнө зарласан тендер шалгалтыг 2005 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдөр баталсан Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн дагуу зохион байгуулж дуусгана. гэж заасны дагуу уг тендер шалгалтыг зохион байгуулах ү мөрдөгдөж байсан 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийг хэрэглэн болохыг тэмдэглэх нь зүйтэй.

Шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагын үндлэлд хэрэгт цугларсан болон цахим системээр шинжлэн судалсан нотлох баримт, холбогдох хуулийн зохицуулалтад үндлэн дүгнэлт өгч, шүүхийн шийдвэрийн үндлэлийг нэхэмжлэлийн шаардлага бүрд холбогдуулан дараах байдлаар тайлбарлаж байна.

Нэг.******* дугаартай тендерийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Н ХХК-д холбогдох Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах шаардлагын тухайд:

1.1.Энэхүү маргааны хүрэ шүүхэ дүгнэлт өгвөл зохих эрх зүйн асуудлын нэг нь Үнэлгээний хороо тендер нээн өдөр Худалдан авах аллагааны цахим системэ татан авсан тендерт оролцогч компаниудын мээллийг хянан үзэж үнэлэх үү, хүл тухайн өдрөөс хойш цахим системд шинэчлэгдэн татагдсан мээллийг үнэлэх үү гэх асуудал болно.

1.2.Тендерийн баримт бичгийн тендерийн өгөгдлийн хүснэгт /ТӨХ/-ийн тендер шалгалтын зааварчилгаа /ТШЗ/-ны 17.3-т Тендерт оролцогчийн санхүүгийн чадавхийг хянан үзэх үндлэл болгох санхүүгийн тайлангийн хугацаа: байгуулагдсанаас хойш буюу сүүлийн 3 л 2020, 2021, 2022 онуудын санхүүгийн тайланг өөрийн тендертээ хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим системээр дамжуулан Сангийн яамны цахим санхүүгийн тайлангийн www.ebalance.mof.gov.mn мээллийн системэ тендерт оролцогчдын сүүлийн 3 лийн борлуулалтын орлого болон бусад шаардлагатай мээллийг шалгана гэж заажээ.

1.3.Хэрэгт авагдсан баримтаас үзэх Худалдан авах аллагааны цахим системэ 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 10 цаг 34 минутад Н ХХК-ийн санхүүгийн тайланг татан авахад 2022 оны санхүүгийн тайлан цахим системд ороогүй, харин 2023 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр буюу тендер нэнэ 1 хоногийн дараа цахим системд тайлангийн мээллийг шинэчлэн татах боломжтой болсон нь Худалдан авах аллагааны газрын 2024 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн А/1/567 тоот албан бичиг[20], Үнэлгээний хорооны 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 2 дугаартай хурлын тэмдэглэл[21], 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэл[22], цахим системэ татан авсан Н ХХК-ийн санхүүгийн тайлангийн баримтаар[23] тус тус тогтоогдож байна.

1.4.Хийгээр Сангийн яамны 2023 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 03/8619 дугаартай албан бичигт Н ХХК-ийн 2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээллийг цахим системээр ирүүлээгүй буюу баталгаажуулаагүй гэж хянан үзсэн захиалагчийн шийдвэр үндлэлгүй гэж дүгнэн боловч Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн хурлаар Худалдан авах аллагааны цахим системэ 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр татан авсан Н ХХК-ийн санхүүгийн тайлангийн мээллийг хянан үзэж, нэхэмжлэгч Н ХХК-ийг 2022 оны санхүүгийн тайланг цахим системээр дамжуулан илгээн байх шаардлагыг хангаагүй гэж дүгнэж, тус компанийн тендерэ татгалзсаныг буруутгах үндлэлгүй.

1.5.Учир нь 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д Захиалагч хүлээн авсан бүх тендерийг тендерийн баримт бичигт заасан газар, товлосон хугацаанд нийтийн өмнө нээх бөгөөд тендер нээх хугацааг тендер хүлээн авах эцсийн хугацаанаас хойш 1 цагийн дотор байхаар товлоно, 26.6-д Тендер нээх ү энэ хуулийн 26.3-26.5-д зааснаас бусад үйл аллагаа явуулах, шийдвэр гаргахыг хориглоно гэж, тухайн ү хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Сангийн сайдын 2019 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн 255 дугаар тушаалын хавсралтаар баталсан Худалдан авах аллагааны цахим системээр тендер шалгалт зохион байгуулах, холбогдох мээллийг зарлан мээлэх журмын 3.7-д Захиалагч цахим системтэй холбогдсон мээллийн сангаас дараах журмаар ирүүлсэн мээллийг тендер хянан үзэх үндлэл болгоно, 3.7.3-т хуульд заасан эрх бүхий этгээ олгосон зөвшөөрөл (энгийн болон тусгай)-ийн мээлэл, санхүүгийн тайлан зэрэг бодит цагийн горимоор дамжуулдаг, өдөр тутам өөрчлөгддөггүй мээллийг захиалагч тендер нээн тухайн ажлын өдөр татаж авах гэж тус тус заасны дагуу Үнэлгээний хороо тендер нээн 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн цахим системэ татан авсан Н ХХК-ийн санхүүгийн тайлангийн мээлэл /2022 оны санхүүгийн тайлангийн мээлэл баталгаажаагүй/-ийг хянан үзэх үүрэгтэй байна.

1.6.Хэрэв хариуцагч Үнэлгээний хороо тендер нээн өдрөөс хойших цахим системэ татан авсан мээллийг хянан үзсэн тохиолдолд дээрх хууль тогтоомйг зөрчсөн гэж үзэх бөгөөд 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1-д заасан худалдан авах аллагаанд баримтлах ...өрсөлдөх тэгш боломжтой, ...хариуцлагатай байх зарчимтай нийцхээргүй байна.

1.7.Тодруулбал, худалдан авах аллагааны цахим системд хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын Н ХХК-ийн санхүүгийн 2022 оны тайлангийн мээллийг цахим системд нөхөн бүртгэн нь хариуцагч Үнэлгээний хороо хянан үзэх үндлэл болохгүй тул ТШЗ-ны 17.3-т заасан тендерт оролцогчийн санхүүгийн чадавхи-ийн шаардлага хангаагүй гэж дүгнэн нь үндлэлтэй гэж шүүх үзлээ.

1.8.Тендерийн баримт бичгийн ТӨХ-ийн ТШЗ-ны 17.6-д Ил төстэй /нийтийн хоолны үйлчилгээ/ гэрээний шлага: Сүүлийн 3 лийн /2020, 2021, 2022/ аль нэг лд төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 10 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ил төстэй үйлчилгээ гүйцэтгэн доод тал нь нэг гэрээний мээлэл ирүүлнэ. Үүнд: гэрээний хуулбарыг гэрээ дүгнэн акт вэл үйлчлүүлэгч байгууллагын тодорхойлолтын хамт ирүүлнэ. /Нийт гэрээний нийлбэр дүнгээр тооцно/ гэж заажээ.

1.9.Нэхэмжлэгч Нүххт ХХК-ийн тендерийн материалд сүүлийн 3 лд гүйцэтгэн ил төстэй ажлын мээлэлд дараах 6 гэрээг ирүүлсэн бөгөөд шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн нотлох баримт шинжлэн судлах шатанд шүүх захиалагч М -ийн боловсруулсан тендерийн баримт бичгийг Н ХХК-ийн боловсруулж өгсөн тендерийн баримт бичигтэй тулган харьцуулан судлахад уг гэрээнүүд тендерийн баримт бичгийн ТШЗ-ны 17.6-д заасан шаардлагыг хангаагүй болох нь дараах байдлаар тогтоогдов:

-Н ХХК-иас 2022 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр М******* ******* ******* ХХК-тай байгуулсан Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийцүүлэх тухай 23/01 тоот гэрээ, 2022 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдөр Изинис эвэйз ХХК-тай байгуулсан Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийцүүлэх тухай EZA-22/05, EZA-22/205 дугаартай гэрээний 3.1-д тус тус Бэлтгэн нийлүүлэх хоолны үнийг энэ гэрээний хавсралтад зааснаар тогтоож, тооцоо хийнэ гэж заасан боловч гэрээний хавсралт, гэрээ дүгнэн акт, тодорхойлолт ирүүлээгүй,

-2022 оны 04 дүгээр сарын 27-ны өдөр А ХХК-тай байгуулсан Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээний 7.1-д Гүйцэтгэн ажлын төлбөрийг энэхүү гэрээний хавсралтад заасан нэгж үнээр /энэ үн НӨАТ багтсан болно/ тооцно гэж заасан боловч гэрээний үнийн дүнг тусгасан гэрээний хавсралтыг ирүүлээгүй, түүнчлэн А ХХК-ийн 2023 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 1/23-653 тоот албан бичгээр ирүүлсэн тодорхойлолтод 2021, 2022, 2023 оны 9 сар хүртэл хугацаанд ал үйлчилгээний зардалд нийт 1,376,042,856.51 төгрөгийг Н ХХК-д шилжүүлсэн болохыг дурдсан хий ч дээрх онуудын аль нэг хий хэмжээний төсөвт өртгөөр гэрээ байгуулсан нь тодорхойгүй,

-2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр М -тай байгуулсан 22/014 дугаартай гэрээний 2.1-д Энэхүү гэрээгээр бэлтгэн нийлүүлэх зорчигчдын болон нисэх бүрэлдэхүүний хоолны үнэ нь Хавсралт №1, 2, 3, 4, 5-т заагдсан нэр төрөл, тоо хэмжээний нэгж үнэ байна гэж заасан боловч тус гэрээний үнийн дүнг тусгасан гэрээний дээрх хавсралт, гэрээ дүгнэн акт, тодорхойлолтыг ирүүлээгүй,

-2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр Хүннү э ХХК-тай байгуулсан 21/27, АG-21-21 тоот гэрээний 2.1-д Бэлтгэн нийлүүлэх хоолны үнийг энэ гэрээний хавсралтаар тогтоож, тооцоо хийнэ гэж заасан боловч гэрээний үнийн дүнг тусгасан гэрээний хавсралт, гэрээ дүгнэн акт, тодорхойлолт ирүүлээгүй,

-2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдрийн А НХК-тай байгуулсан Монгол Улсын Улаанбаатар хотын нисэх онгоцны буудалд агаарын тээврийн зорчигчид болон нисэх багийн гишүүд нислэгийн хоолны үйлчилгээ үзүүлэх тухай 6 дугаартай гэрээг ирүүлсэн бөгөөд А НХК-ийн 2023 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 64.14-32 тоот албан бичигт ...гэрээний дагуу 2020, 2021, 2022 онуудад ал үйчилгээний зардалд нийт 275,082,653.49 төгрөгийг Н ХХК-д шилжүүлсэн гэх боловч дээрх онуудын аль нэг ямар хэмжээний төсөвт өртөг зарцуулсан талаарх мээлэл байхгүй байна.

1.10.2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.3-т Энэ хуулийн 12.2 дахь хэгт заасны дагуу захиалагчийн тогтоосон чадварын шалгуур үзүүлэлт, шаардлагыг хангаагүй тендерэ татгалзаж, энэ тухай тендер ирүүлсэн этгэ бичгээр мэгдэнэ, 27.1-д Тендер нэний дараа тендер тус бүр нь дараахь шаардлагыг хангасан эхийг хянан үзнэ, 27.1.1-д энэ хуулийн 14-16 дугаар зүйлд заасныг үндлэн захиалагчийн тогтоосон чадавхийн шаардлага, 27.3-т Тендер нь энэ хуулийн 27.1-д заасан бүх нөхцөлийг нэгэн зэрэг хангасан бол шаардлагад нийцсэн тендер гэж үзнэ гэж тус тус зааснаар Үнэлгээний хороо тендерт оролцогчийн санхүүгийн болон техникийн чадавхи, шлагыг үнэлэ тендерийн баримт бичигт заасан захиалагчийн тогтоосон шаардлага, шалгуур үзүүлэлтийг хангаагүй гэж үзвэл тухайн тендерэ татгалзаж, тендерт оролцогчид бичгээр мэгдэхээр байна.

1.11.Хариуцагч Үнэлгээний хороо ******* дугаартай Зорчигчдын хоол /Катеринг/-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендер сонгон шалгалтад Н ХХК-ийн санал болгосон тендерийг хянан үзэ ТШЗ-ны 17.3-д заасан санхүүгийн чадавхийн шаардлага, ТШЗ-ны 17.6-д заасан шлагын шалгуур үзүүлэлтийг хангаагүй гэж дүгнэж татгалзсан нь үндлэлтэй, хуулийн дээрх заалттай нийцжээ.

1.12.Нэхэмжлэгч нь М өөрөө өгөх гэрээний дүгнэн акт, тодорхойлолтоо байхгүй гэж татгалзсан нь үндлэлгүй гэж маргаж байх хий ч нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.О шүүх хуралдааны ү гаргасан тайлбараараа гэрээ дүгнэх талаар М -д хандаж байгаагүй ггийг хүлээн зөвшөөрсөн тул энэ үндлэлээр Үнэлгээний хорооны шийдвэрийг үгүйсгэх боломжгүй.

1.13.Учир нь захиалагч М нь Н ХХК-иас хүсэлт гаргаагүй байхад 2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 22/014 дугаартай Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г үндлэн тухайн гэрээг дүгнэн акт, тодорхойлолтыг өөрийн санаачилгаар Үнэлгээний хороонд гаргаж өгөх нь 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1-д заасан худалдан авах аллагаанд баримтлах тендерт оролцогчдыг өрсөлдөх тэгш боломжтой байх зарчимд нийцэхгүй гэж шүүх дүгнэв.

1.14. Иймд тендерийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Н ХХК-д холбогдох Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

Хоёр.******* дугаартай тендерийн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Р ХХК-д холбогдох Р ХХК-ийн тендерийг шалгсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах шаардлагын тухайд:

2.1.Нэхэмжлэгч Н ХХК-иас нэхэмжлэлийн шаардлагын үндлэлдээ Р ХХК-ийн ирүүлсэн тендерийн баримт бичиг нь ТШЗ 17.6-д заасан ил төстэй гэрээний шаардлагыг хангаагүй гэжээ.

2.2.Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн нотлох баримт шинжлэн судлах шатанд захиалагч М -ийн боловсруулсан тендерийн баримт бичгийг Р ХХК-ийн тендерийн баримт бичигтэй харьцуулан шинжлэн судлахад Р ХХК-иас Б ХХК-тай байгуулсан:

-2020 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрийн А/20-023 дугаартай Кемпийн менежмент болон ийн үйлчилгээ туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний 7.1-д Гэрээний үнэ нь Гэрээний нөхцөлийн хавсралт №2/Гэрээний үнийн задаргаа/-д заасан нэгйн үнэлгэ үндлэн баталгаажсан захиалгын гүйцэтгэлээр төлөгдөх үйлчилгээний төлбөр байна гэж, гэрээ дүгнэн актын гүйцэтгэлийн дүнг 13,485,364,936.00 гэж, гэрээт ажлын төлбөр тооцоо нийлсэн актын нийт ажлын гүйцэтгэлийг 4,152,233,691 гэж заасан,

-2020 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдрийн BI-TTCS-POC-P-0131 дугаартай Цэций кемпийн менежмент болон ийн үйлчилгээ туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний 7.1.1-д Гэрээний үнэ нь Гэрээний нөхцөлийн хавсралт №2/Гэрээний үнийн задаргаа/-д заасан нэгйн үнэлгэ үндлэн баталгаажсан захиалгын гүйцэтгэлээр төлөгдөх үйлчилгээний төлбөр болон кемпийн засвар, арчлалт, ашиглалтын зардал байна гэж, гэрээ дүгнэн актын гүйцэтгэлийн дүнг 3,869,570,316.00 гэж, гэрээт ажлын төлбөр тооцоо нийлсэн актын ажлын гүйцэтгэлийг 910,150,028 гэж заасан бөгөөд,

-Б ХХК-ийн 2023 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдрийн 02/294 дугаартай тодорхойлолт ирүүлсэн байна.

2.3. ТШЗ-ын 17.6-д заасан шаардлагаас үзвэл нийтийн хоолны үйлчилгээ үзүүлсэн гэрээт ажлын гүйцэтгэл, түүнийг нотолсон баримтыг ирүүлэхийг шаардсан, Р ХХК-ийн тендерийн баримт бичигт хавсаргасан дээрх гэрээ, гэрээ дүгнэн акт, тодорхойлолтоор ил төстэй нийтийн хоолны үйлчилгээ үзүүлсэн шлагатай, нэг лийн гэрээний гүйцэтгэлийн төсөвт өртөг нь гэрээний үнийн дүнгийн 10 хувиас багагүй байгаа нь нотлогдож байх тул ил төстэй /нийтийн хоолны үйлчилгээ/ гэрээний мээлэл болох 2020, 2021, 2022 онуудын аль нэг лд төсөвт өртгийн 10 хувиас багагүй байх шаардлагыг хангасан гэж үзнэ.

2.4.Тендерийн баримт бичгийн ТШЗ-ны 17.6.2-т Үйлчилгээ гүйцэтгэх шаардлагатай хүний нөөцийн мээлэл: Шаардана. Үүнд:

-4.Эрүүл ахуйч тавигдах шаардлага: -Хүнсний эрүүл ахуйч мэргэлтэй байх, -Мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй л алласан байх,

-5.Хоол зүйчид тавигдах шаардлага: Хоол зүйчийн мэргэлтэй байх, -Мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй л алласан байх,

-6.Нэг цагт 150-300 хүртэл хүний суудалтай, 4-өөс доошгүй агаарын хөлөгт буюу өдөрт зорчигчийн тооноос хамаарч 500-2300 хоол хүргэлт, ачил хийх хүний нөөцийг бүрдлүүлсэн байна. Хүний нөөцийн мээллийг ирүүлнэ. гэж заажээ.

2.5.Р ХХК-иас тендерийн баримт бичгийн Маягт 4-өөр Эрүүл ахуйчид Т.Т, Э.Х, Х.Өыг, хоол зүйчид Ц.Г, Ерөнхий тогоочид С.Г, Д.Э, Б.Н, Хүргэлтийн алтанд И.З, Ачигчид У.С, Э.Г, Ө.З нарыг санал болгожээ.

2.6.Хэрэгт авагдсан Сангийн яамны 2023 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 03/7983 дугаартай Гомдол хянасан тухай албан бичигт[24] Р ХХК-ийн ...эрүүл ахуйчид санал болгосон Т.Т, Э.Х нарын болон хоол зүйчид санал болгосон Ц.Гийн дипломын мээлэл худалдан авах аллагааны цахим систем (tender.gov.mn)-д татагдаагүй гэж дурдсан бөгөөд Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдрийн хурлын тэмдэглэлд[25] ...Н.Цэгц:Мэргэжлийн диплом нь байхгүй байна гэж байгаа юм уу?, Б.Ц:Зарим нь биднийг шалгаж байх явцад гарч ирэхгүй байсан, алдаа зааж байсан., ...У.М:Одоо би лавлагаа татах гэ дэ боловсролын лавлагаа, мөн нийгмийн даатгалын лавлагааг татаж болно. Гэхдээ нийгмийн даатгалын лавлагаа бол шаардаагүй. Гэхдээ тэр өдөр бид бүгд хэлэлцэ татаж аваагүй. ... амлттай татлаа гэж байна. Хүнсний биотехнологи гэн мэргэл байна, ...Энэ татсан лавлагаа өнөөдрийн байдлаар байгаа. ...Тэгэхээр бид үүнийг татаж авч үнэлэх боломжгүй гэн үг, ...Өнөөдрийн он, сараар татагдсан. Өмнө нь энэ харагдаж байгаа 4 хүний мээллийг л татаж авсан. гэжээ.

2.7.Дээрх нотлох баримт болон шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн нотлох баримт шинжлэн судлах шатанд Төрийн худалдан авах аллагааны цахим системд хийсэн үзлэгээр Р ХХК-ийн хүнсний эрүүл ахуйчид санал болгосон Т.Т, Э.Хын диплом, нийгмийн даатгалын лавлагааг, Тогоочид санал болсон С.Г, Э.Э, Б.Н нарын нийгмийн даатгалын лавлагааг 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 16 цагт цахим системэ татан авсан болох нь тогтоогдож байна.

2.8.Үнэлгээний хороо 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр Р ХХК-ийн санал болгосон дээрх боловсон хүчний хүний нөөцийн мээллийг цахим системэ татаагүй, харин 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 3 дугаар хуралдааны ү диплом, нийгмийн даатгалын лавлагааны мээллийг цахим системэ татан авч, хянан үзсэн нь Сангийн сайдын 2019 оны 255 дугаар тушаалын хавсралтаар баталсан Худалдан авах аллагааны цахим системээр тендер шалгалт зохион байгуулах, холбогдох мээллийг зарлан мээлэх журмын 3.7.3-т заасан дэ боловсролын дипломын мээлэл, санхүүгийн тайлан зэрэг бодит цагийн горимоор дамжуулдаг, өдөр тутам өөрчлөгддөггүй мээллийг тендер нээн тухайн ажлын өдөр татаж авч, хянан үзэх журмыг зөрчсөн байна.

2.9.Түүнчлэн Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дүгээр хурлаар Р ХХК-ийн эрүүл ахуйчид санал болгосон Т.Тын 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр цахим системэ татан авсан дипломын мээллийг хянан үзэж, Хүнсний биотехнологич мэргэлтэй хүн хүнсний эрүүл ахуйчийн ажлыг хийх боломжтой гэж үзэж, тендерийн баримт бичигт заасан Эрүүл ахуйч мэргэлтэй байх шаардлагыг хангасан гэж үзсэн нь үндлэлгүй.

2.10.Мөн ТШЗ 17.6.2-т заасан Хоол үйлдвэрлэлийн технологич, Ерөнхий тогооч, Эрүүл ахуйч, Хоол зүйч зэрэг голлох боловсон хүчнийг орлох мэргэжлийн ур чадвар бүхий боловсон хүчний нөөц бүрдүүлсэн байх шаардлагаас үзвэл тендерт оролцогч компани нь дээрх мэргэл бүрд аллах 2-оос доошгүй алтны мээллийг ирүүлэхээр байхад Р ХХК хоол зүйчид санал болгосон Ц.Гийг орлох боловсон хүчний хүний нөөцийн мээллийг ирүүлээгүй бөгөөд гуравдагч этгэийн өмгөөлөгчийн шүүх гаргасан хэнийг ямар албан тушаалд орлуулан аллуулах нь компанийн дотоод зохион байгуулалтын ал гэн тайлбарыг шүүх хүлээн авах үндлэлгүй гэж үзэв.

2.11.Учир нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1.1-д зааснаар захиалагчийн тогтоосон санхүүгийн болон техникийн чадавхийн шаардлагыг бүрэн хангасан эхийг Үнэлгээний хороо хянан үзэх үүрэгтэй байхад компанийн дотоод зохион байгуулалтын хүрэ шийдвэрлэх асуудал гэж үзэж, шалгсан нь хуулиар хүлээн дээрх үүргээ зөрчсөн гэж үзэхээр байна.

2.12.Тендерийн баримт бичгийн ТШЗ-ны 17.6.3-т Өөрийн хүл гэрээт хүнсний микробиологийн магадлан итгэмжлэгдсэн лабораторитой байна. Лабораторийн гэрчилгээний хуулбар, хэрэв гэрээт бол гэрээний хамт ирүүлнэ гэж заажээ.

2.13.Р ХХК-иас Г ХХК-тай 2023 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдөр байгуулсан 23/24 дугаартай Лабораторийн үйлчилгээ үзүүлэх гэрээг тендерийн баримт бичигт хавсарган ирүүлсэн, лабораторийн итгэмжлэгдсэн гэрчилгээг ирүүлээгүй байхад Үнэлгээний хороо ...Ү ХХК-ийн материалд Г ХХК-ийн лабораторийн танилцуулга, гэрчилгээний хуулбарыг ирүүлсэн, үүнийг тодруулга авахгүйгээр тооцох боломжтой гэн үндлэлээр ТШЗ-ны 17.6.3-т заасан шаардлагыг хангасан гэж үзсэн нь үндлэлгүй.

2.14.Дээрхэ нэгтгэн дүгнэвэл Р ХХК-ийн хүний нөөцийн мээллийг 2023 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр цахим системээр татаж хянан үзсэн, түүнчлэн тендерийн баримт бичигт лабораторийн итгэмжлэгдсэн гэрчилгээг ирүүлээгүй байхад ТШЗ-ны 17.6.2, 17.6.3-т заасан шаардлагыг хангасан гэж үзсэн Үнэлгээний хорооны шийдвэр хууль бус болох нь тогтоогдож байна.

2.15.2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1.1, 27.1.3, 27.3, 27.4 дэх хэгт заасан хуулийн зохицуулалтаас үзвэл Үнэлгээний хороо тендерийг сонгон шалгахдаа тендер тус бүр нь тендерийн бичиг баримтад заасан нөхцөл шаардлагыг хангасан эхийг хянан үзэ бүх нөхцөлийг хангасан бол шаардлагад нийцсэн тендер гэж үзвэл үнэлэх, шаардлагад нийцээгүй гэж үзвэл тендерэ татгалзахаар байна.

2.16.Гэтэл Р ХХК-ийн эрүүл ахуйчид санал болгосон Т.Т нь тендерийн баримт бичигт заасан мэргэжлийн хувьд тохирохгүй, мөн Г ХХК-ийн лабораторийн итгэмжлэлийн мээллийг ирүүлээгүй, ээлйн амралт, чөлөө, онцгой нөхцөл гарсан ү хоол зүйч Ц.Гийг орлон аллах боловсон хүчний мээллийг ирүүлээгүй байхад Үнэлгээний хороо Р ХХК-ийн тендерийг ТШЗ-ны 17.6.2-т заасан хүний нөөцийн ур чадварын шаардлагыг, ТШЗ-ны 17.6.3-т заасан үндсэн тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийн шаардлагыг хангасан гэж үзэж, шалгсан нь хуулийн дээрх заалтыг зөрчсөн гэж үзнэ.

2.17.Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5-т Энэ хуулийн 52.2.4-т заасан нэхэмжлэлийн шаардлага, түүний үндлэлд дараахь зүйл хамаарна, 52.5.1-д захиргааны акт, захиргааны гэрээг хүчингүй болгуулах, илт хууль бус болохыг тогтоолгох, хүл үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгох, захиргааны акт гаргуулахыг даалгах нэхэмжлэлийн хувьд нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь хэрхэн зөрчигдсөн, 106 дугаар зүйлийн 106.3-т Анхан шатны шүүхэ захиргааны хэргийг шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэ дараахь шийдвэрийг гаргана, 106.3.1-т захиргааны акт, захиргааны гэрээ хууль бус бөгөөд түүний улмаас нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдсөн болох нь тогтоогдвол түүнийг хүчингүй болгох гэж заасны дагуу захиргааны актыг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн хувьд захиргааны хууль бус шийдвэрийн улмаас нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчигдсөн байхыг шүүх тогтоох үүрэгтэй.

2.18.Гэвч Үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын шийдвэрээр Р ХХК, Н ******* ХХК гэн 2 компанийн тендерийг 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.3-т заасны дагуу бүх шаардлагад нийцсэн тендер гэж үзэн үнэлж, бусад тендерэ татгалзсан, түүний дотор Н ХХК-ийн тендер тендерийн баримт бичгийн шаардлага хангаагүй, захиалагчийн татгалзсан шийдвэр үндлэлтэй болох нь энэхүү шүүхийн шийдвэрийн Үндлэх хгийн нэг дэх хгээр тогтоогдож байх тул нэхэмжлэгчийн шударгаар өрсөлдөх буюу шаардлага хангасан тендер илгээн бол үнэлүүлэх, шалгарах эрх, ашиг сонирхлыг зөрчигдсөн гэж үзэх үндлэлгүй байна.

2.19.Иймд дээрх үндлэлээр нэхэмжлэгчид хамааралтай буюу өөрийг нь татгалзсан шийдвэр хууль зүйн үндлэлтэй байгаа тохиолдолд нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдсан ч нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол сэргэх боломжгүй гэж шүүх дүгнэж, тус нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

Гурав.******* дугаартай тендер шалгалтыг хууль бус болохыг тогтоож, бүхэлд нь хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

3.1.Тендерийн баримт бичгийн III бүлэг.Үйлчилгээний тодорхойлолт, тавигдах шаардлагад ...Катерингийн компани нь Монгол улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Агаарын тээврээр зорчигчдын хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгэ тавих шаардлага MNS6875:2020, Аюулын дүн шинлгээ ба эгзэгтэй цэгийн хяналтын тогтолцоо(НАССР) болон Олон улсын агаарын тээвэрлэгчдийн холбооны Catering quality assurance programm-ын аль нэг стандартыг үйл аллагаандаа бүрэн нэвтрүүлж, стандартад заасан шаардлагуудыг хангаж алладаг байна гэж заасан бөгөөд Гэрээний тусгай нөхцөлийн ГЕН 5.1-д заасан ...үйл аллагаа эхлүүлсэн өдрөөс хойш 3 сарын дотор дээр дурдсан шаардлагыг хангаснаа нотолж, тохирлын гэрчилгээг захиалагчид ирүүлэх үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд захиалагч гэрээг цуцлах эрхтэй байхаар заажээ.

3.2.Үүнэ үзвэл тендерт оролцогч компанид дээр дурдсан стандартыг үйл аллагаандаа нэвтрүүлсэн байх шаардлага тавигдахгүй бөгөөд тендерт шалгарч, захиалагч М -тай гэрээ байгуулснаас хойш 3 сарын дотор холбогдох стандартыг үйл аллагаандаа нэвтрүүлсэн байх, түүнийгээ нотлох шаардлага тавигдсан байна.

3.3.Хэрэгт авагдсан баримтаас үзвэл Н ХХК-иас ******* дугаартай Зорчигчдын хоол /Катеринг/-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах тендерийн баримт бичигтэй холбогдуулан Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газарт гомдол гарсныг тус газрын 2023 оны 09 дүгээр сарын 22-ны 01/1334 дугаартай Тендерийг баримт бичиг хянасан тухай албан бичгээр[26] хянан шийдвэрлэж, хариу өгчээ.

3.4.2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.2-т Захиалагч техникийн тодорхойлолт бэлтгэхдээ тухайн тендер шалгалтад оролцох сонирхолтой этгээ өрсөлдөөнийг хязгаарлахад хүргэж болох зөвлөгөө авахыг хориглоно, 55 дугаар зүйлийн 55.1-д Тендерт оролцогч нь энэ хуулийн 11.2-т заасныг зөрчсөн болон тендерийн баримт бичиг бэлтгэх явцад өрсөлдөөнийг хязгаарласан ямар нэгэн зөрчил гарсан гэж үзвэл гомдлоо тендерийн нээлт хийхэ ажлын 10-аас доошгүй өдрийн өмнө Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газарт, ...гаргана, 55.2-т Төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар энэ хуулийн 55.1-д заасан гомдлыг хүлээн авсан өдрөөс хойш 14 хоногт багтаан хянан шийдвэрлэнэ, 56 дугаар зүйлийн 56.1-д Гомдлыг энэ хуулийн 55.2-т заасан хугацаанд шийдвэрлээгүй, хүл гаргасан шийдвэрийг нь зөвшөөрвөл тендерт оролцогч нь шүүх гомдол гаргаж болно гэж заасны дагуу тендерт оролцогч нь захиалагчийн бэлтгэн техникийн баримт бичгийг өрсөлдөөнийг хязгаарласан, хууль тогтоомж гэж үзвэл тендерийн нээлт хийхэ 10-аас доошгүй өдрийн өмнө Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газарт гомдол гаргаж шийдвэрлүүлэх, улмаар тухайн шийдвэрийг зөвшөөрвөл шүүх нэхэмжлэл гаргаж, маргах эрхтэй байна.

3.5.Гэтэл нэхэмжлэгч Н ХХК-иас захиалагч Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын 2023 оны 09 дүгээр сарын 22-ны 01/1334 дугаартай албан бичигтэй холбогдуулан тухайн ү шүүх нэхэмжлэл гаргаж, маргаагүй хэрнээ тендер сонгон шалгалт явагдаж дууссаны дараа энэ асуудлаар шүүх нэхэмжлэл гарган маргасныг шүүх хүлээн авах үндлэлгүй гэж дүгнэв.

Дөрөв.Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэрийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

4.1.Захиргааны ерөнхий хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.1-д Захиргааны акт гэж захиргааны байгууллагаас тодорхой нэг тохиолдлыг зохицуулахаар нийтийн эрх зүйн хүрэ гадагш чиглэн, эрх зүйн шууд үр дагавар бий болгосон амаар, бичгээр гаргасан захирамлсан шийдвэр болон үйл аллагааг ойлгоно, 37.2-т Захирамлсан үйл аллагаа гэж хориглосон, зөвшөөрсөн, журамласан, тогтоосон, хүл татгалзсан үйлдэл, үйлдэхүйг ойлгоно. гэж заасан.

4.2.Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 03/9144 тоот тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэр нь захиалагч М -ын ******* дугаартай Зорчигчдын хоол //-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан, улмаар тендерт сонгон шалгарсан Р ХХК болон М -ийн хооронд Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г байгуулах үр дагавар үүсгэжээ.

4.3.Өөрөөр хэлбэл, М Р ХХК-тай гэрээ байгуулснаар Н ХХК-тай 2022 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр байгуулсан Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г дуусгавар болгох үр дагавар үүсгэн буюу захиргааны шийдвэрийн үйлчлэл нь нэхэмжлэгчийн эрх зүйн байдалд нөлөөлсөн гэж үзнэ.

4.4.Энэ үндлэлээр маргаан бүхий Сангийн яамны албан бичиг нь дээрх хуульд заасан захиргааны актын гадагш чиглэн шинйг агуулж байгаа тул хариуцагч Сангийн яамны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн ...захиргааны актад хамаарахгүй, захиргааны байгууллагын дотоодод чиглэн албан бичигт нэхэмжлэл гаргасан гэх тайлбарыг хүлээн авах боломжгүй.

4.5.Маргааны үйл баримтаас үзвэл Н ХХК, Ү ХХК, Э ХХК-иас тус тус Сангийн яаманд тендер сонгон шалгалттай холбоотойгоор гомдол гаргасны дагуу Сангийн яамны 2023 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 03/7716 тоот албан бичгээр 2023 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрөөс тендерийн хүчинтэй байх хугацааг, 2023 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 03/8309 тоот албан бичгээр 2023 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдрөөс тендерийн хүчинтэй байх хугацааг тус тус зогсоож байжээ.

4.6.Дээрхэ үзвэл тендер сонгон шалгсан шийдвэртэй холбогдуулан гаргасан тендерт оролцогчийн гомдлоор гомдол хянан шийдвэрлэх аллагаа явагдаж байгаа нь захиалагчаас үл хамаарах шалтаанд хамаарах бөгөөд уг гомдолд үндлэн Сангийн яам гомдол хянан шийдвэрлэх аллагааны хүрэ захиалагчийн гаргасан шийдвэр хэрэглтийг түр түдгэлзүүлэх, тендер хүчинтэй байх хугацааг түр зогсоох шийдвэрийг гаргасан байхад түүний бодит шалтгааныг нягтлан үзэлгүйгээр тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан гэж буруутгасан нэхэмжлэгчийн тайлбар үндлэлгүй байна.

4.7.Иймд Сангийн яамны маргаан бүхий 2023 оны 03/9144 тоот тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан захиргааны акт нь 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.4-т заасантай нийцсэн гэж шүүх дүгнэв.

Тав.М -ийн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

5.1.Хариуцагч Үнэлгээний хороо 2005 оны Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1-д заасны дагуу хянан үзэ мөн хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.7.3-д энэ хуулийн 27 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангаж, энэ хуульд заасны дагуу үнэлэгдсэн тендерүүдийг бага харьцуулах үнэтэйгэ их харьцуулах үнэтэй рүү нь эрэмбэлж, хамгийн бага харьцуулах үнэтэй тендерийг сонгоно 28.7.4-т хамгийн бага харьцуулах үнэтэй тендерийг хамгийн сайн үнэлэгдсэн тендер гэж үзнэ гэж заасны дагуу үнэлэ бүрэн эрхийнхээ хүрэ гаргасан шийдвэрт Н ******* ХХК-иас Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.3-т заасан нэхэмжлэл гарган маргаагүй, нэхэмжлэгч Н ХХК-ийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол сэргэх боломжгүй болох нь энэхүү шийдвэрийн үндлэх хгийн нэг, хоёр дахь хгээр тогтоогдож байх тул М болон Р ХХК-ийн хооронд байгуулсан Агаарын хөлгөөр зорчигчдын хоол бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ-г хүчингүй болгох боломжгүй гэж шүүх үзлээ.

Зургаа.******* дугаартай Зорчигчдын хоол //-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендер шалгалтыг дахин явуулахыг М -д даалгах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

 

6.1.Шүүхэ Үнэлгээний хорооны Р ХХК-ийн тендерийг сонгон шалгж, үнэлсэн шийдвэр нь хууль бус болохыг тогтоосон боловч Н ******* ХХК-иас Үнэлгээний хорооны уг шийдвэртэй холбогдуулан шүүх нэхэмжлэл гаргаж маргаагүй, нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол зөрчигдөөгүй гэж үзсэн энэ тохиолдолд энэхүү нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх үндлэлгүй гэж дүгнэв.

Иймд дээрх үндлэлээр шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Долоо.Шүүх хуралдааны явцад шийдвэрлэн хүсэлтийн тухайд:

7.1.Хариуцагч М -ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Дөөс Төрийн худалдан авах аллагааны газрын цахим техникийн систем хариуцсан эрх бүхий албан тушаалтныг шүүх хуралдаанд гэрчээр асуулгах хүсэлт гаргасан.

7.2.Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.2-т Нотлох баримт нь хэргийн оролцогч, тгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгчийн тайлбар, гэрчийн мүүлэг, бичмэл, цахим баримт, мөрийн баримт, хүл баримт бичиг, шинжээчийн дүгнэлт, кино ба гэрэл зураг, зураглал, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг, ул мөрнөөс буулгаж авсан хэв, үзлэг, шилт, таньж олуулах аллагааны болон шүүх хуралдааны тэмдэглэл зэрэг нотолгооны хэрэгслээр тогтоогдоно гэж заажээ.

7.3.Дээрх хуулийн заалтын дагуу хэрэгт авагдсан бусад баримт болох Худалдан авах аллагааны газрын 2024 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн А/1/567 тоот албан бичиг[27], Үнэлгээний хорооны 2023 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 2 дугаартай хурлын тэмдэглэл, 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэл, цахим системэ татан авсан Н ХХК-ийн санхүүгийн тайлангийн баримтаар маргаан бүхий үйл баримтыг тогтоох боломжтой, шүүх энэ талаар дүгнэлт өгөхөд Төрийн худалдан авах аллагааны газрын цахим техникийн систем хариуцсан эрх бүхий албан тушаалтныг гэрчээр асуух шаардлагагүй гэж үзэж, хүсэлтийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэн.

7.4.Мөн гуравдагч этгэ Р ХХК-ийн өмгөөлөгч Д.Дгэ 2024 оны 03 дугаар сарын 07-ны өдрийн 09 цагт Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх товлон зарлагдсан эрүүгийн хэрэгт шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөр оролцож байгаа, шүүх хуралд давхацсан үндлэлээр шүүх хуралдааныг хойшлуулах тухай хүсэлт, нотлох баримтыг ирүүлсэн.

7.5.Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 112 дугаар зүйлийн 112.4.2-т зааснаар уг маргаан нь тусгай журмаар хянан шийдвэрлэх маргаан бөгөөд хэрэг хянан шийдвэрлэх аллагааны хугацаа дуусч байгаа нөхцөл байдлыг харгалзаж, түүнчлэн гуравдагч этгэийн өмгөөлөгч С.А шүүх хуралдаанд оролцож, хэргийн үйл баримт, захиргааны шийдвэрийн хууль зүйн үндлэл, хууль хэрэглээний талаар мэтгэлцэх боломжтой гэж үзэж шүүх хуралдааныг хойшлуулах хүсэлтийг хэрэгсэхгүй болгож, үргэлжлүүлсэн болно.

Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.14-т тус тус заасныг баримтлан ТОГТООХ  нь:

1.Захиргааны ерөнхий хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.3, 37 дугаар зүйлийн 37.1, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ал үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1, 27 дугаар зүйлийн 27.1, 27.2, 27.3, 27.4, 28 дугаар зүйлийн 28.1, 29 дүгээр зүйлийн 29.1, 29.4, 55 дугаар зүйлийн 55.1, 55.2, 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэгт заасныг тус тус баримтлан Н ХХК-иас Монгол Улсын Сангийн яам, М , түүний Үнэлгээний хороонд холбогдуулан гаргасан ******* дугаартай тендерийн үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Н ХХК-д холбогдох Н ХХК-ийн тендерэ татгалзсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах, ******* дугаартай тендерийн үнэлгээний хорооны 2023 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 4 дугаартай хурлын тэмдэглэлийн Р ХХК-д холбогдох Р ХХК-ийн тендерийг шалгсан хгийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах, ******* дугаартай тендер шалгалтыг хууль бус болохыг тогтоож, бүхэлд нь хүчингүй болгуулах, Сангийн яамны 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн тендерийн хүчинтэй хугацааг сунгасан шийдвэрийг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах, М -ийн Р ХХК-тай байгуулсан гэрээг хүчингүй болгуулах, ******* дугаартай Зорчигчдын хоол //-ийн үйлчилгээ үзүүлэх гүйцэтгэгч компанийг сонгон шалгах нээлттэй тендер шалгалтыг дахин явуулахыг М -д даалгах нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 51 дүгээр зүйлийн 51.1 дэх хгийг баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамд урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдэүгэй.

Захиргааны хэрэг шүүх хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 113 дугаар зүйлийн 113.2 дахь хэгт зааснаар хэргийн оролцогч, тгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 5 хоногийн дотор Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ А.ГАНЗОРИГ