77104949 [email protected]
Шийдвэрийн мэдээлэл
Шүүх Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх
Шүүгч Нямаагийн Баярхүү
Хэргийн индекс 2238000000030
Дугаар 2022/ДШМ/16
Огноо 2022-10-03
Зүйл хэсэг 11.6.1.,
Улсын яллагч Л.О

Холбоотой шийдвэрүүд
 
 

Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2022 оны 10 сарын 03 өдөр

Дугаар 2022/ДШМ/16

 

 

 

 

 

 

  *******Б.Мд*******холбогдох*******

   *******эрүүгийн*******хэргийн*******тухай

 

Хөвсгөл*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******эрүүгийн*******хэргийн*******шүүх*******хуралдааныг*******шүүгч*******Л.Эрдэнэбат*******даргалж,*******Ерөнхий*******шүүгч*******Б.Сосорбарам,*******шүүгч*******Н.Баярхүү*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй*******тус*******шүүхийн*******шүүх*******хуралдааны*******танхимд*******нээлттэй*******хийсэн*******шүүх*******хуралдаанд

Прокурор:*******Л.Отгончимэг,

Хохирогч:*******М.Ө,

Хохирогчийн*******өмгөөлөгч:*******Б.Манлайбаяр,

Нарийн*******бичгийн*******дарга:*******Н.Алтанхундага*******нарыг*******оролцуулан

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2022*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******28-ны*******өдрийн*******2022/ШЦТ/190*******дугаар*******шийтгэх*******тогтоолыг*******эс*******зөвшөөрч*******прокурор*******Л.Отгончимэгийн*******гаргасан*******эсэргүүцэл,*******хохирогч*******М.Ө,*******түүний*******өмгөөлөгч*******Б.Манлайбаярын*******нарын*******гаргасан*******давж*******заалдах*******гомдлоор*******Б.Мд*******холбогдох*******2238000000030*******дугаартай*******эрүүгийн*******хэргийг*******2022*******оны*******8*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр*******хүлээн*******авч,*******шүүгч*******Н.Баярхүүгийн*******илтгэснээр*******хянан*******хэлэлцэв.

Шарнууд*******овогт*******Б-ийн*******М,*******…*******оны*******.....*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******Хөвсгөл*******аймагт*******төрсөн,*******….*******настай,*******эмэгтэй,*******дээд*******боловсролтой,*******хэл*******шинжээч*******мэргэжилтэй,*******эрхэлсэн*******тодорхой*******ажилгүй,*******ам*******бүл*******4,*******нөхөр,*******хүүхдийн*******хамт*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Мөрөн*******сумын*******.....*******дугаар*******багийн*******........*******тоотод*******оршин*******суух*******бүртгэлтэй,*******ял*******шийтгэлгүй*******/регистрийн*******дугаар*******….................../.*******

Б.М*******нь*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Мөрөн*******сумын*******8*******дугаар*******багт*******байрлах*******“Б”*******буудлын*******гадна*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******17-ны*******өдөр*******хохирогч*******М.Өтай*******хэрүүл*******маргаан*******үүсгэж,*******улмаар*******түүний*******биед*******халдаж*******эрүүл*******мэндэд*******нь*******хөнгөн*******хохирол*******санаатай*******учруулсан*******гэмт*******хэрэгт*******холбогджээ.

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүх*******2022*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******28-ны*******өдрийн*******2022/ШЦТ/190*******дугаар*******шийтгэх*******тогтоолоор*******шүүгдэгч*******Шарнууд*******Бийн*******Мыг*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.6*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******заасан*******хүний*******эрүүл*******мэндэд*******хөнгөн*******хохирол*******санаатай*******учруулсан*******гэмт*******хэргийг*******үйлдсэнд*******гэм*******буруутайд*******тооцож,*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.6*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******шүүгдэгч*******Бийн*******Мыг*******450*******(дөрвөн*******зуун*******тавь)*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******буюу*******450,000*******(дөрвөн*******зуун*******тавин*******мянга)*******төгрөгөөр*******торгох*******ялаар*******шийтгэж,*******Эрүүгийн*******хуулийн*******ерөнхий*******ангийн*******5.3*******дугаар*******зүйлийн*******5-д*******зааснаар*******шүүгдэгч*******Б.М*******нь*******торгох*******ялыг*******биелүүлээгүй*******бол*******торгох*******ялын*******арван*******таван*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******төгрөгийг*******нэг*******хоногоор*******тооцож*******хорих*******ялаар*******сольж*******болохыг*******дурдаж,*******Иргэний*******хуулийн*******497*******дугаар*******зүйлийн*******497.1,*******505*******дугаар*******зүйлийн*******505.1-т*******зааснаар*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******763,900*******(долоон*******зуун*******жаран*******гурван*******мянга*******есөн*******зуу)*******төгрөгийг*******гаргуулж*******хохирогч*******М.Өд*******олгож,*******Эрүүгийн*******2238000000030*******дугаар*******хэрэгт*******эд*******мөрийн*******баримтаар*******хураагдсан*******зүйлгүй,*******битүүмжлэгдсэн*******эд*******хөрөнгөгүй,*******шүүгдэгч*******нь*******цагдан*******хоригдоогүй,*******хохирогч*******М.Ө*******нь*******6,746,330*******төгрөгийн*******хохирол*******болон*******цаашид*******гарах*******эмчилгээний*******зардлаа*******нотлох*******баримтаа*******бүрдүүлэн*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******иргэний*******журмаар*******нэхэмжлэх*******эрхтэй*******болохыг*******тус*******тус*******дурдаж*******шийдвэрлэжээ.*******

Прокурор*******Л.Отгончимэг*******эсэргүүцэлдээ:*******“...Анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийтгэх*******тогтоолд*******дурдсан*******шүүгдэгчид*******хүлээлгэх*******эрүүгийн*******хариуцлагын*******талаарх*******дүгнэлт*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалтай*******нийцээгүй,*******шүүгдэгч*******Б.Мд*******оногдуулсан*******450*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******буюу*******450*******000*******төгрөгөөр*******торгох*******ял*******нь*******хэт*******хөнгөдсөн*******буюу*******түүний*******хувийн*******байдалд*******тохироогүй*******байна.*******Учир*******нь*******шүүгдэгч*******Б.М*******нь*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******гэм*******буруугаа*******хүлээн*******зөвшөөрөөгүйн*******дээр*******гэмт*******хэргийн*******улмаас*******учруулсан*******хохирлоо*******нөхөн*******төлөөгүй,*******нөхөн*******төлөхөө*******илэрхийлээгүй,*******ажил*******хөдөлмөр*******эрхэлж*******орлого*******олдоггүй,*******гэртээ*******хүүхдээ*******хардаг*******талаар*******шүүх*******хуралдааны*******хэлэлцүүлэгт*******мэдүүлсэн.*******Энэ*******нь*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******36.7*******дугаар*******зүйлийн*******2.3*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******“...шүүхийн*******шийдвэрийн*******үндэслэл*******болсон*******нотлох*******баримтын*******агуулга,*******...улсын*******яллагчийн*******дүгнэлт,*******өмгөөлөгчийн*******саналын*******үндэслэл*******болгосон*******баримт,*******иргэдийн*******төлөөлөгчийн*******дүгнэлтийг*******няцаан*******үгүйсгэсэн*******үндэслэл”*******зэргийг*******дурдаагүй*******орхигдуулсан*******нь*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.8*******дугаар*******зүйлийн*******1.6*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн*******зөрчилд*******хамаарч*******байна.

Иймд*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2022*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******28-ны*******өдрийн*******190*******дугаартай*******шийтгэх*******тогтоолыг*******хүчингүй*******болгуулж,*******хэргийг*******анхан*******шатны*******шүүхээр*******дахин*******хэлэлцүүлэхээр*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******38.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэг,*******38.2*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******заасныг*******баримтлан*******прокурорын*******эсэргүүцэл*******бичив”*******гэжээ.

Шүүгдэгч*******Б.М*******прокурорын*******эсэргүүцэлд*******холбогдуулж*******гаргасан*******тайлбартаа:*******“...*******Прокурор*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалтай*******нийцэхгүй*******байна*******гэж*******бичсэн*******эсэргүүцэлтэй*******санал*******нийлэхгүй*******байна.*******Хөнгөн*******шийтгэл*******оногдуулсан*******гэж*******үзэх*******нь*******миний*******гэм*******буруугаа*******хүлээн*******зөвшөөрсөнтэй*******нийцэхгүй*******байна.*******...*******Би*******өөрөө*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******хүндэтгэж*******тохирох*******торгуулиа*******төлнө”*******гэжээ.

Хохирогч*******М.Ө,*******түүний*******өмгөөлөгч*******Б.Манлайбаяр*******нар*******давж*******заалдах*******гомдолдоо:*******“...шийтгэх*******тогтоолд*******заасан*******үндэслэл*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалтай*******нийцээгүй,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн,*******хохирогч*******М.Өын*******эрх,*******хууль*******ёсны*******ашиг*******сонирхолд*******үл*******нийцэх*******шийдвэр*******болосн*******байна.*******Үүнд:

Нэг.*******Анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийтгэх*******тогтоолд*******“...Шүүгдэгч*******нь*******анх*******удаа*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн,*******ам*******бүл*******4,*******нөхөр*******2*******хүүхдийн*******хамт*******амьдардаг,*******гэр*******бүлээ*******тэжээн*******тэтгэдэг*******зэрэг*******хувийн*******байдал,*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******нөхцөл*******байдал,*******гэмт*******хэргийн*******шинж,*******хохирол,*******хор*******уршгийн*******хэмжээ*******зэргийг*******харгалзан*******түүнд*******торгох*******ял*******оногдуулах*******нь*******зүйтэй*******байна”*******гэсэн*******нь*******учир*******дутагдалтай*******байна.

...Шүүгдэгч*******Б.М*******нь*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******болон*******шүүхийн*******хэлэлцүүлгийн*******шатанд*******гэм*******буруугаа*******огт*******хүлээн*******зөвшөөрдөггүй.*******

...Түүний*******энэхүү*******гэм*******буруугаа*******огт*******хүлээн*******зөвшөөрдөггүй,*******хийсэн*******үйлдэлдээ*******гэмшдэггүй*******нөхцөл*******байдал*******анхан*******шатны*******шүүх*******хуралдааны*******дараа*******буюу*******шүүхийн*******шийтгэл*******тогтоол*******гарсаны*******дараа*******ч*******хэвээр*******үргэлжилсээр*******байгаа*******бөгөөд*******миний*******үйлчлүүлэгчид*******байнгын*******сэтгэл*******санааны*******зовиур*******шаналгааг*******төрүүлсээр*******байна.

...Дээрх*******нөхцөл*******байдлуудад*******дүгнэлт*******хийн*******улсын*******яллагч*******болон*******өмгөөлөгчийн*******зүгээс*******түүний*******гэм*******буруутай*******үйлдэлд*******нь*******“...долоон*******зуун*******хорин*******цагийн*******хугацаагаар*******нийтэд*******тустай*******ажил*******хийлгэх...”*******санал,*******дүгнэлтийг*******гаргасан*******боловч*******ямар*******шалтгааны*******улмаас*******дээрх*******дүгнэлтийг*******няцаасан*******эсэх*******талаараа*******шүүхийн*******шийдвэрийн*******үндэслэх*******хэсэгтээ*******дурдаж*******шийдвэрлээгүй*******нь*******ойлгомжгүй*******буюу*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******ноцтой*******зөрчилд*******хамаарагдаж*******байгаа*******бөгөөд*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******хүнийг*******цээрлүүлэх,*******хохирол,*******хор*******уршгийг*******нөхөн*******төлүүлэх*******зэрэг*******эрүүгийн*******хариуцлагын*******зорилгод*******нийцээгүй*******шийдвэр*******болжээ*******гэж*******үзэн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******хүчингүй*******болгох*******үндэслэл*******болсон.

Хоёр:*******Анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийтгэх*******тогтоолд*******“...хохирогч*******М.Өын*******нийт*******нэхэмжилсэн*******7,510,230*******төгрөгийн*******хохирлоос*******6,746,330*******төгрөгийн*******хохирол*******нь*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тогтоогдохгүй...*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******иргэний*******журмаар*******нэхэмжлэх*******эрхтэй*******болохыг*******дурдах*******нь*******зүйтэй*******байна...”*******гэсэн*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалтай*******нийцэхгүй*******байна.

Өөрөөр*******хэлбэл,*******шүүгдэгч*******Б.М*******нь*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******хавтаст*******хэргийн*******материалтай*******танилцсан*******тэмдэглэл*******болон*******шүүхийн*******хэлэлцүүлгийн*******шатанд*******өгсөн*******мэдүүлэг,*******хохирогчийн*******өмгөөлөгчийн*******асуусан*******асуулт*******зэрэгт*******тус,*******тус*******“...хэдий*******миний*******бие*******гэм*******буруугаа*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******байгаа*******ч*******гэлээ*******түүний*******эмчилгээний*******зардал*******болох*******1,569,300*******төгрөгийг*******нөхөн*******төлөхөө*******илэрхийлж*******байна...”*******гэж*******хүсэл*******зоригоо*******тодорхой*******хэлж,*******ойлгуулсан*******байдаг.

Гэтэл*******шүүх*******хуралдаан*******даргалагчаас*******хэт*******нэг*******талыг*******илтэд*******барин*******хууль*******шүүхийн*******өмнө*******эрх*******тэгш*******байх,*******шударга*******ёсны*******зарчмуудыг*******ноцтой*******зөрчин*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******дахин*******дахин*******тодруулсаар*******байгаад*******“...бодит*******хохирлыг*******нөхөн*******төлнө...”*******гэх*******тайлбарыг*******хэлүүлж,*******түүний*******санаа*******зорилгыг*******зориуд*******өөрчилсөнд*******хохирогч*******М.Өын*******хувьд*******маш*******их*******гомдолтой*******байгаа.

...Хавтаст*******хэрэгт*******авагдсан*******Монголын*******Татварын*******албаны*******Аж*******ахуйн*******нэгж,*******байгууллагаас*******гаргасан*******2021*******оны*******4*******дүгээр*******улирлын*******тайлан,*******ХУР*******төрийн*******мэдээллийн*******системээс*******гаргуулсан*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлөлтийн*******талаарх*******тодорхойлолт*******зэргийг*******хүчинтэй*******хугацаа*******дууссан*******үндэслэлээр*******нотлох*******баримтаар*******үнэлээгүй*******нь*******ойлгомжгүй*******бөгөөд*******үйл*******ажиллагааны*******орлогоо*******тодорхойлж,*******улмаар*******олох*******ёстой*******байсан*******орлогоо*******нэхэмжлэх*******эрхийг*******хязгаарласан*******нь*******хохирогч*******М.Өын*******эрх,*******хууль*******ёсны*******ашиг*******сонирхолд*******ноцтой*******хохирол*******учруулахуйц*******шийдвэр*******болсон*******тул*******уг*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******гаргаж*******байгаа*******болно.

Иймд*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.9*******дүгээр*******зүйлийн*******1.4*******дэх*******хэсэгт*******заасныг*******үндэслэл*******болгон*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******7,510,230*******төгрөгийг*******гаргуулж*******хохирогч*******М.Өд*******олгуулахаар*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийтгэх*******тогтоолд*******өөрчлөлт*******оруулж*******өгнө*******үү”*******гэжээ.*******

Шүүгдэгч*******Б.М*******давж*******заалдах*******гомдолд*******холбогдуулж*******гаргасан*******тайлбартаа:*******“...*******Хохирогч*******нь*******нүдний*******косметик*******оёдлоо*******задлахдаа*******хэт*******согтуу*******байсан*******бөгөөд*******эрүүл*******болсны*******дараагаар*******гомдол*******гаргаж*******косметик*******оёдлын*******зардлыг*******төлбөл*******гомдлоо*******татна*******гэсэн*******боловч*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******эсэргүүцэж*******удаа*******дараа*******гомдол*******мэдүүлж*******үндэслэлгүйгээр*******хэт*******их*******мөнгө*******нэхэж,*******ор*******үндэслэлгүй*******гүтгэж*******байна.*******...Шүүх*******хуралдааны*******явцад*******зан*******байдлын*******доголдол*******гаргаагүй*******гэдгээ*******би*******гэрчилж*******байгаа*******учраас*******хэргийн*******үнэн*******зөвийг*******тогтоож*******өгөхийг*******хүсч*******байна.*******...Шүүх*******хуралдаанд*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******үндэслэлгүй*******7,510,230*******төгрөгийг*******нэхэмжилсэн*******талаар*******маш*******нарийн*******хянан*******хэлэлцэж*******шүүгч*******шийдвэрээ*******гаргасан*******байхад*******шүүх*******хуралд*******шүүгдэгчийн*******зан*******байдал*******болон*******асуусан*******асуултад*******хариулаагүй*******гэж*******ил*******худал*******гүтгэж*******байна”*******гэжээ.

Хуралдаанд*******оролцсон*******прокурор*******дүгнэлтдээ:*******“Б.Мд*******оногдуулсан*******ял*******нь*******тухайн*******зүйл*******хэсэгт*******заасан*******сонгох*******санкцитай*******гэмт*******хэргийн*******хамгийн*******доод*******хэмжээгээр*******оногдуулсан*******нь*******хувийн*******байдалд*******нь*******тохироогүй*******тул*******шийтгэх*******тогтоолыг*******хүчингүй*******болгож*******дахин*******хэлэлцүүлэхээр*******анхан*******шатны*******шүүхэд*******буцаах*******саналыг*******гаргаж*******байна”*******гэв.

Хохирогчийн*******өмгөөлөгч*******Б.Манлайбаяр*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******“...*******шийтгэх*******тогтоолд*******өөрчлөлт*******оруулж*******миний*******үйлчлүүлэгчийн*******7,510,230*******төгрөгийн*******хохирлыг*******бүрэн*******хэмжээгээр*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******гаргуулж*******өгнө*******үү”*******гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

Давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******3*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******прокурорын*******эсэргүүцэл,*******хохирогч,*******хохирогчийн*******өмгөөлөгчийн*******давж*******заалдах*******гомдолд*******заасан*******асуудлаар*******хязгаарлахгүйгээр*******хэргийн*******бүх*******үйл*******ажиллагаа,*******шийдвэрийг*******бүхэлд*******нь*******хяналаа.

Шүүгдэгч*******Б.М*******нь*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Мөрөн*******сумын*******8*******дугаар*******багт*******байрлах*******“Б”*******буудлын*******гадна*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******17-ны*******өдөр*******хохирогч*******М.Өтай*******хэрүүл*******маргаан*******үүсгэн*******биед*******нь*******халдаж,******* эрүүл*******мэндэд*******нь*******хөнгөн*******хохирол*******санаатай*******учруулсан*******үйлдэлд*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газрын*******хяналтын*******прокуророос*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.6*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******яллах*******дүгнэлт*******үйлдэж*******хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлжээ.*******

Анхан*******шатны*******шүүх*******“шүүгдэгч*******Б.Мыг*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.6*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******заасан*******хүний*******эрүүл*******мэндэд*******хөнгөн*******хохирол*******санаатай*******учруулах*******гэмт*******хэргийг*******үйлдсэн*******болох*******нь*******хуульд*******заасан*******үндэслэл,*******журмын*******дагуу*******цуглуулж*******бэхжүүлэн,*******шүүх*******хуралдаанаар*******хэлэлцсэн*******нотлох*******баримтуудаар*******нотлогдсон”*******гэж*******дүгнэсэн*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалд*******нийцсэн,*******хууль*******зүйн*******үндэслэлтэй*******гэж*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******дүгнэв.*******

Мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******16.2*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******хэргийн*******талаар*******нотолбол*******зохих*******байдлыг*******хангалттай*******шалгаж*******тодруулсан,*******хэргийг*******хянан *******шийдвэрлэхэд*******ач*******холбогдол*******бүхий*******нотлох*******баримтыг*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуульд*******заасан*******үндэслэл,*******журмын*******дагуу*******цуглуулж,*******бэхжүүлсэн,*******дүгнэлтийг*******тусгай*******мэдлэг*******эзэмшсэн,*******эрх*******бүхий*******шинжээч*******гаргажээ.

Анхан*******шатны*******шүүх*******шүүгдэгчид*******эрүүгийн*******хариуцлага*******хүлээлгэж*******ял*******оногдуулахдаа*******шүүгдэгчийн*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******болон*******шүүхийн*******хэлэлцүүлгийн*******шатанд*******өгсөн*******мэдүүлэг,*******СД-д*******үзлэг*******хийсэн*******тэмдэглэл,*******гэрч,*******шинжээч*******нарын*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******шатанд*******өгсөн*******мэдүүлгүүд,*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Шүүхийн*******шинжилгээний*******албаны*******шинжээч*******эмчийн*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******23-ны*******өдрийн*******26*******дугаартай*******дүгнэлт,*******мөн*******эмчийн*******2022*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******336*******дугаартай*******нэмэлт*******дүгнэлт,*******хэрэгт*******авагдсан*******болон*******шүүх*******хуралдаанаар*******хэлэлцсэн*******нотлох*******баримтууд*******зэргийг*******харгалзан*******шүүгдэгч*******Б.Мыг*******450*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******буюу*******450,000*******төгрөгөөр*******торгох*******ялаар*******шийтгэсэн*******нь*******шүүхийн*******шийдвэр*******үндэслэл*******бүхий*******байх*******шаардлагад*******нийцсэн*******байна.

Прокурор*******Л.Отгончимэг*******“...шүүгдэгч*******Б.Мд*******оногдуулсан*******450*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******буюу*******450,000*******төгрөгөөр*******торгох*******ял*******нь*******хэт*******хөнгөдсөн*******буюу*******түүний*******хувийн*******байдалд*******тохироогүй...”*******гэх*******агуулга*******бүхий*******эсэргүүцэл,

Хохирогч*******М.Ө*******болон*******түүний*******өмгөөлөгч*******Б.Манлайбаяр*******нар*******“...шүүх*******хуралдаан*******даргалагчаас*******хэт*******нэг*******талыг*******барин*******хууль*******шүүхийн*******өмнө*******эрх*******тэгш*******байх,*******шударга*******ёсны*******зарчмуудыг*******ноцтой*******зөрчин*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******“...бодит*******хохирлыг*******нөхөн*******төлнө...”*******гэх*******тайлбарыг*******хэлүүлж,*******түүний*******санаа*******зорилгыг*******зориуд*******өөрчилсөн,*******....*******шүүх*******хуралдаан*******даргалагчаас*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******16.15*******дугаар*******зүйлийн*******2*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******“Шүүх,*******прокурор,*******мөрдөгч*******нь*******хууль*******болон*******эрх*******зүйн*******ухамсрыг*******удирдлага*******болгож*******нотлох*******баримтыг*******тал*******бүрээс*******нь*******нягт*******нямбай,*******бүрэн*******гүйцэд,*******бодит*******байдлаар*******нь*******хянаж*******үзсэний*******үндсэн*******дээр*******нотлох*******баримтыг*******өөрийн*******дотоод*******итгэлээр*******үнэлнэ...”*******гэх*******заалтыг*******ноцтой*******зөрчиж,*******шүүх*******хуралдаан*******завсарлаагүй,*******шүүхийн*******хэлэлцүүлгийн*******нотлох*******баримт*******шинжлэн*******судлах*******ажиллагаа*******явагдаж*******эхлээгүй*******байхад*******хохирлын*******баримтуудыг*******үнэлж*******дүгнэн,*******илтэд*******үгүйсгэж*******байсан.*******...*******Иймд*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******7,510,230*******төгрөгийг*******гаргуулж*******хохирогч*******М.Өд*******олгуулахаар*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийтгэх*******тогтоолд*******өөрчлөлт*******оруулж*******өгнө*******үү”*******гэх*******агуулга*******бүхий*******давж*******заалдах*******гомдол*******гаргажээ.*******

Гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******хүнд*******хүлээлгэх*******эрүүгийн*******хариуцлага*******нь*******Эрүүгийн*******хуулийн*******ерөнхий*******ангийн*******хэм*******хэмжээнд*******нийцсэн,*******мөн*******хуулийн*******тусгай*******ангид*******заасан*******төрөл,*******хэмжээний*******дотор*******багтсан*******байх*******хууль*******ёсны*******зарчмыг*******хангах*******учиртай*******бөгөөд*******оногдуулж*******буй*******ялын*******төрөл,*******түүний*******хэмжээ*******нь*******тухайн*******хүний*******үйлдсэн*******гэмт*******хэрэг,*******гэмт*******хэргийн*******нийгмийн*******аюулын*******шинж*******чанар,*******хэр*******хэмжээ,*******гэм*******буруугийн*******хэлбэрт*******тохирсон*******байх*******шаардлага*******тавигддаг.

Анхан*******шатны*******шүүх*******шүүгдэгчийн*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******нөхцөл*******байдал,*******гэм*******буруугийн*******хэр*******хэмжээ,*******хувийн*******байдлыг*******харгалзан*******шүүгдэгчид*******хуульд*******заасан*******төрөл,*******хэмжээний*******ял*******оногдуулсан*******байх*******ба*******шүүгдэгч*******Б.Мд*******оногдуулсан*******450*******нэгжтэй*******тэнцэх*******хэмжээний*******буюу*******450,000*******төгрөгөөр*******торгох*******ял*******нь*******хэт*******хөнгөдсөн*******гэж*******үзэх*******нөхцөл*******байдал*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тогтоогдохгүй*******байх*******тул*******прокурорын*******эсэргүүцлийг*******хүлээн*******авах*******үндэслэлгүй*******байна.

Мөн*******шүүх*******хохирогч*******М.Өын*******эмчилгээний*******болон*******бусад*******зардлыг*******шүүгдэгчээс*******гаргуулж*******шийдвэрлэхдээ*******шүүхийн*******хэлэлцүүлэгт*******өгсөн*******хохирогч,*******шүүгдэгчийн*******мэдүүлгийг*******үндэслэж,*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтыг*******хуульд*******заасан*******үндэслэл,*******журмын*******дагуу*******үнэлж*******“нийт*******нэхэмжилсэн*******7,510,230*******төгрөгийн*******хохирлоос*******6,746,330*******төгрөгийн*******хохирол*******нь*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тогтоогдохгүй,*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тогтоогдож*******буй*******763,900*******төгрөгийн*******хохирлыг*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******гаргуулж*******хохирогч*******М.Өд*******олгох*******нь*******зүйтэй*******байна”*******гэж*******дүгнэж,*******6,746,330*******төгрөгийн*******хохирол*******болон*******цаашид*******гарах*******эмчилгээний*******зардлаа*******нотлох*******баримтаа*******бүрдүүлэн*******иргэний*******журмаар*******шүүгдэгч*******Б.Маас*******нэхэмжлэх*******эрхийг*******нээлттэй*******үлдээж*******шийдвэрлэсэн*******нь*******Иргэний*******хуулийн*******497,*******505*******дугаар*******зүйлийн*******холбогдох*******заалттай*******нийцсэн*******байна.

Түүнчлэн*******Мөрдөн*******байцаалт*******болон*******шүүхээс*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******явцад*******оролцогчийн*******хуулиар*******хамгаалагдсан*******эрхийг*******хассан,*******хязгаарласан*******гэх*******ноцтой*******зөрчил*******тогтоогдоогүй,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.8*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******хуулийн*******шаардлагыг*******ноцтой*******зөрчөөгүй,*******шүүх*******Эрүүгийн*******хуулийг*******зөв*******тайлбарлан*******хэрэглэсэн*******байх*******тул*******хохирогч,*******хохирогчийн*******өмгөөлөгчийн*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******хүлээн*******авах*******үндэслэлгүй*******байна.

Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.9*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсгийн*******1.1,*******2*******дахь*******заалтыг*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООХ*******нь:

1.Прокурорын*******эсэргүүцэл,*******хохирогч,*******хохирогчийн*******өмгөөлөгчийн*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож,*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2022*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******28-ны*******өдрийн*******2022/ШЦТ/190*******дугаартай*******шийтгэх*******тогтоолыг*******хэвээр*******үлдээсүгэй.

2.*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******40.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******2-т*******зааснаар*******анхан*******болон*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******Эрүүгийн*******хуулийг*******зөрүүтэй *******хэрэглэсэн,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн*******нь*******шүүхийн*******шийдвэрт*******нөлөөлсөн,*******хуулийг*******Улсын*******дээд*******шүүхийн*******албан*******ёсны*******тайлбараас*******өөрөөр*******тайлбарлаж*******хэрэглэсэн*******гэж*******үзвэл*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******гардуулсан,*******эсхүл*******хүргүүлснээс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******оролцогч*******хяналтын*******журмаар*******гомдол*******гаргах,*******прокурор,*******дээд*******шатны*******прокурор*******эсэргүүцэл*******гаргах*******эрхтэйг*******дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ,*******ШҮҮГЧ                     *******             Л.ЭРДЭНЭБАТ

    *******  ШҮҮГЧИД       *******                           Б.СОСОРБАРАМ

                                                                 *******    Н.БАЯРХҮҮ