Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх
Шүүгч	Лувсангийн Эрдэнэбат
Хэргийн индекс	1938004870106
Дугаар	2022/ДШМ/22
Огноо	2022-11-09
Зүйл хэсэг	11.1.2.4.,
Улсын яллагч	Э.У

Холбоотой шийдвэрүүд

Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2022 оны 11 сарын 09 өдөр

Дугаар 2022/ДШМ/22

2022 *******11 *******09 ******* 2022/ДШМ/22

*******У.Цэд*******холбогдох*******

*******эрүүгийн*******хэргийн*******тухай

Хөвсгөл*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******эрүүгийн*******хэргийн*******шүүх*******хуралдааныг*******Ерөнхий*******шүүгч*******Б.Сосорбарам*******даргалж,*******шүүгч*******Н.Баярхүү,*******Л.Эрдэнэбат*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй*******тус*******шүүхийн*******шүүх*******хуралдааны*******танхимд*******нээлттэй*******хийсэн*******шүүх*******хуралдаанд

Прокурор:*******Э.Уламбаяр,

Нарийн*******бичгийн*******дарга:*******О.Өлзийбуян*******нарыг*******оролцуулан

2022*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******24-ний*******өдөр*******хүлээн*******авч,*******шүүгч*******Л.Эрдэнэбатын*******

илтгэснээр*******хянан*******хэлэлцэв.

Эрхүүт*******овогт*******Уын*******Ц,*******.........*******оны*******...........*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдөр*******Хөвсгөл*******аймагт*******төрсөн,*******......*******настай,*******эрэгтэй,*******дээд*******боловсролтой,*******авто*******инженер*******мэргэжилтэй,*******“Э”*******ХХК-нд*******механик*******ажилтай,*******ам*******бүл*******4,*******эхнэр,*******2*******хүүхдийн*******хамт*******Улаанбаатар*******хотын*******.............дүүргийн*******.....*******дугаар*******хорооны*******.....*******хэсгийн*******...........тоотод*******оршин*******суух*******бүртгэлтэй,*******ял*******шийтгэлгүй*******/регистрийн*******дугаар*******................../.

У.Ц*******нь*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Баянзүрх*******сумын*******5*******дугаар*******багт*******2019*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******согтууруулах*******ундааны*******зүйл*******хэрэглэсэн*******үедээ*******хохирогч*******Б.Бтой*******маргалдаж*******харилцан*******зодолдож*******улмаар*******хохирогч*******Б.Бын*******нуруун*******тус*******газар*******хутгаар*******хатгаж*******эрүүл*******мэндэд*******нь*******цээжний*******хөндий*******рүү*******нэвтэрсэн*******шарх*******бүхий*******хүнд*******хохирол*******санаатай*******учруулсан*******гэмт*******хэрэгт*******холбогджээ.

Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.1*******дүгээр*******зүйлийн*******2*******дахь*******хэсгийн*******2.4-т*******зааснаар*******яллах*******дүгнэлт*******үйлдэж*******ирүүлсэн*******Эрхүүт*******овогт*******Уын*******Цэд*******холбогдох*******эрүүгийн*******1938004870106*******дугаартай*******хэргийг*******Хөвсгөл*******аймгийн*******прокурорын*******газарт*******буцааж,*******хэргийг*******прокурорт*******очтол*******яллагдагч*******У.Цэд*******урьд*******авсан*******хувийн*******баталгаа*******гаргах*******таслан*******сэргийлэх*******арга*******хэмжээг*******хэвээр*******үргэлжлүүлж,*******Эрүүгийн*******1938004870106*******дугаартай*******хэрэгт*******битүүмжлэгдсэн*******эд*******зүйл,*******иргэний*******бичиг*******баримтгүйг*******дурдаж,*******хэрэгт*******эд*******мөрийн*******баримтаар*******хураагдсан*******хар*******өнгийн*******богино*******куртик*******1*******ширхэг,*******цэнхэр*******өнгийн*******малгайтай*******цамц*******1*******ширхэг,*******хар*******эрээн*******өнгийн*******иштэй*******хутга*******1*******ширхэг,*******хэрэгт*******хавсарган*******ирүүлсэн*******СД*******1*******ширхэг*******зэргийг*******хэргийн*******хамт*******прокурорт*******хүргүүлэхээр*******шийдвэрлэжээ.

Прокурор*******Э.Уламбаяр*******эсэргүүцэлдээ:

*******...

Шүүгчийн*******захирамжийг*******2022*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******04-ний*******өдөр*******хүлээн*******авч*******танилцаад*******шүүхийн*******шийдвэр*******үндэслэлгүй,*******хуулийн*******шаардлагад*******нийцээгүй*******гэж*******дүгнэж,*******дараах*******үндэслэлээр*******эс*******зөвшөөрч*******байна.*******Үүнд:

Хөвсгөл*******аймгийн*******Баянзүрх*******сумын*******5*******дугаар*******багт*******2019*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******согтууруулах*******ундааны*******зүйл*******хэрэглэсэн*******үедээ*******Б.Б,*******У.Ц*******нар*******нь*******маргалдаж*******харилцан*******зодолдож,*******улмаар*******Б.Бын*******эрүүл*******мэндэд*******хүнд*******хохирол,*******У.Цийн*******эрүүл*******мэндэд*******хөнгөн*******хохирол*******учирсан*******болох*******нь*******хэрэгт*******цугларсан*******нотлох*******баримтаар*******тогтоогдсон.

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******Цагдаагийн*******газрын*******хэсгийн*******төлөөлөгч,*******цагдаагийн*******дэслэгч*******Б.Бямбалхам*******нь*******2019*******оны*******9*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдөр*******У.Ц,*******Б.Б*******нарыг*******яллагдагчаар*******татах*******санал*******гарган*******прокурорт*******ирүүлсэн*******байх*******ба*******хяналтын*******прокурор*******Ц.Мөнхжаргал*******нь*******хэргийг*******хянаад*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******гэх*******нөхцөл*******байдал*******хангалттай*******тогтоогдоогүй*******/дахин*******бүрэлдэхүүнтэй*******шинжээч*******томилох/*******үндэслэлээр*******2019*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******02-ны*******өдөр*******хэрэгт*******нэмэлт*******ажиллагаа*******хийлгэхээр*******буцаасан*******нь*******мөрдөгчийн*******саналыг*******шийдвэрлэсэн*******гэж*******үзэхээр*******байна.

2.Дээрх*******гэмт*******хэрэг*******нь*******2019*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******үйлдэгдсэн*******байх*******ба*******гэмт*******хэргийн*******талаарх*******гомдол*******мэдээллийг*******хүлээн*******авч*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааг*******явуулж,*******гэмт*******хэргийн*******шинж*******тогтоогдож*******байх*******тул*******хуульд*******заасан*******хугацаанд*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******нээж*******шийдвэрлэжээ.*******Үүнээс*******үзэхэд*******шүүгчийн*******захирамжийн*******Үндэслэх*******хэсэгт*******заасан*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******30.10*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******заасан*******гомдол,*******мэдээлэлд*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******нээх*******үндэслэл*******байхгүй,*******эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******

ажиллагаа*******явуулж*******болохгүй*******нөхцөл*******байдал*******тогтоогдсон*******бол*******прокурор*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******нээхээс*******татгалзана,*******уг*******шийдвэрийг*******мэдэгдэх*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******гэж*******үзсэн*******нь*******үндэслэлгүй,*******ойлгомжгүй*******байна.*******

Өөрөөр*******хэлбэл*******хэрэг*******гарсан*******цаг*******хугацаанд*******гэмт*******хэргийн*******шинж*******тогтоогдсон*******тул*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******нээж*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагаа*******явуулан*******хохирогчоор*******тогтоон*******мэдүүлэг,*******тайлбарыг*******авч*******шинжээч*******томилон*******хэрэгт*******холбогдох*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааг*******хийсэн.

Мөн*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******30.14*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсэгт*******“...Хэрэг*******бүртгэлтийн*******явцад*******гэмт*******хэрэг*******үйлдэгдээгүй,*******эсхүл*******тухайн*******үйлдэл,*******эс*******үйлдэхүй*******нь*******зөрчлийн*******шинжтэй*******болох*******нь*******тогтоогдвол*******мөрдөгч*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэргийг*******хаах*******саналаа*******прокурорт*******хүргүүлнэ.*******Прокурор*******мөрдөгчийн*******саналыг*******үндэслэлтэй*******гэж*******үзвэл*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэргийг*******хааж*******шийдвэрлэх...”-ээр*******хуульчилжээ.

Гэвч*******хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******хаах*******шийдвэр*******нь*******“хэргийг”*******хаах*******буюу*******тухайн*******хэрэгт*******зарим*******яллагдагчид*******холбогдох*******хэргийг*******хаах*******тухай*******ойлголт*******биш*******юм.

Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******30.9*******дүгээр*******зүйлийн*******3*******дах*******хэсэгт*******“...Хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэрэг*******нээх*******...тогтоолд*******хүн,*******хуулийн*******этгээдийн*******нэрийг*******холбогдуулан*******бичихийг*******хориглоно...”*******гэж*******тодорхой*******зохицуулсан.

Б.Б*******нь*******У.Цийн*******эрүүл*******мэндэд*******хөнгөн*******зэргийн*******гэмтэл*******учруулсан*******нь*******тогтоогдсон*******боловч*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******Эрүүгийн*******хуулийн*******Ерөнхий*******ангийн*******1.10*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсгийн*******1.1-т*******заасан*******“гэмт*******хэргийн*******хөөн*******хэлэлцэх*******хугацаа*******өнгөрсөн”*******болох*******нь*******тогтоогдсон.

Мөн*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******1.5*******дугаар*******зүйлийн*******1.2-д*******гэмт*******хэргийн*******хөөн*******хэлэлцэх*******хугацаа*******дууссан*******бол*******эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагаа*******явуулж*******болохгүй*******талаар*******заасан*******тул*******Б.Быг*******яллагдагчаар*******татаагүй,*******хөөн*******хэлэлцэх*******хугацаа*******дууссан*******байхад*******“яллагдагчид*******холбогдох*******хэргийг*******хэрэгсэхгүй*******болгох”*******шийдвэр*******гаргах*******үндэслэлгүй.

Иймд*******шүүгчийн*******2022/ШЗ/496*******дугаар*******захирамжийг*******хүчингүй*******болгуулж,*******хэргийг*******анхан*******шатны*******шүүхээр*******хэлэлцүүлэхээр*******Монгол*******Улсын*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******33.3*******дугаар*******зүйлийн*******2*******дахь*******хэсэгт*******заасныг*******үндэслэн*******прокурорын*******эсэргүүцэл*******бичив*******гэжээ.*******

Хуралдаанд*******оролцсон*******прокурор*******дүгнэлтдээ:*******“

Шүүгчийн*******захирамжийг*******хүчингүй*******болгуулж,*******хэргийг*******анхан*******шатны*******шүүхээр*******хэлэлцүүлэх

*******нь*******зүйтэй*******гэсэн*******

саналыг*******гаргаж*******байна”*******гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

Давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******3*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******прокурорын*******эсэргүүцэлд*******заасан*******асуудлаар*******хязгаарлахгүйгээр*******хэргийн*******бүх*******үйл*******ажиллагаа,*******шийдвэрийг*******бүхэлд*******нь*******хяналаа.

шүүх*******“прокуророос*******яллах*******дүгнэлт*******үйлдэж*******хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлэхдээ*******шүүгчийн*******захирамжид*******заагдсан*******ажиллагааг*******хийгээгүй,*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******16.2*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******нотолбол*******зохих*******байдлыг*******нотлоогүй”*******гэсэн*******үндэслэлээр*******хэргийг*******нэмэлт*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагаа*******хийлгэхээр*******прокурорын*******газарт*******буцаасан*******нь*******үндэслэлтэй*******гэж*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******дүгнэв.

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2022*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******23-ны*******өдрийн*******2022/ШЗ/268*******дугаартай*******захирамжаар*******“мөрдөгч,*******прокурор*******нь...*******У.Цийн*******биед*******учирсан*******гэх*******гэмт*******хэргийн*******шинжтэй*******үйлдлийг*******шалгаж*******тодруулаагүй,*******хэргийн*******оролцогчийн*******эрхийг*******хязгаарласан,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******16.2*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******нотолбол*******зохих*******зүйлийг*******бүрэн*******нотлоогүй”*******гэсэн*******үндэслэл*******зааж,*******У.Цэд*******холбогдох*******эрүүгийн*******1938004870106*******дугаартай*******хэрэгт*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагаа*******нэмж*******хийлгэхээр*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газарт*******буцааж*******шийдвэрлэсэн*******байна*******/1*******дүгээр*******хавтаст*******хэргийн*******235-243*******тал

Хэргийн*******бодит*******байдлыг*******нотлохын*******тулд*******хуульд*******заасан*******бүх*******арга*******хэмжээг*******авч*******яллагдагч,*******шүүгдэгчийг*******яллах,*******цагаатгах,*******ял*******хүндрүүлэх,*******хөнгөрүүлэх*******нөхцөл*******байдлыг*******эргэлзээгүй*******тогтоох*******үүргийг*******мөрдөгч,*******прокурор*******хүлээхээр*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******1.7*******дугаар*******зүйлийн*******2-т*******хуульчлан*******тогтоосон.*******

Гэтэл*******прокурорын*******2022*******оны*******9*******дүгээр*******сарын*******09-ний*******өдрийн*******119а*******дугаартай *******яллах*******дүгнэлтээр*******У.Цийн*******хүний*******биед*******

хүнд*******хохирол*******санаатай*******учруулсан*******гэх*******үйлдлийг*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******11.1*******дүгээр*******зүйлийн*******2*******дахь*******хэсгийн*******2.4-т*******зааснаар*******зүйчлэн*******хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлэхдээ*******дээрх*******шүүгчийн*******захирамжид*******заагдсан*******ажиллагааг*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******хийгээгүй*******байна.*******

Өөрөөр*******хэлбэл*******У.Цийн*******биед*******хөнгөн*******гэмтэл*******учирсан*******талаар*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Шүүхийн*******шинжилгээний*******албаны*******2019*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******31-ний*******өдрийн*******384*******дугаартай*******дүгнэлт,*******Б.Быг*******“Эрүүгийн*******хэрэг*******үүсгэж,*******яллагдагчаар*******татах*******тухай”*******мөрдөгчийн*******санал*******хэрэгт*******авагдсан*******байх*******бөгөөд*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******1.5*******дугаар*******зүйлийн*******1.2,*******1.5*******дугаар*******зүйлийн*******4*******дэх*******хэсэг,*******мөн*******хуулийн*******30.10*******дугаар*******зүйлийн*******1,*******3*******дахь*******заалт,*******30.14*******дүгээр*******зүйлийн*******4*******дэх*******хэсэг,*******30.17*******дугаар*******зүйлийг*******хэрхэн*******хэрэгжүүлсэн*******нь*******тодорхойгүй*******байна.*******

У.Цийн*******биед*******хөнгөн*******гэмтэл*******учруулсан*******үйлдлийн*******тухайд*******У.Ц*******нь*******эрх*******зүйн*******байдлын*******хувьд*******яллагдагчаар*******бус*******хохирогчоор*******тогтоогдсон*******байх*******учиртай*******бөгөөд*******энэ*******гэмт*******хэргийн*******хөөн*******хэлэлцэх*******хугацаа*******дууссан*******үндэслэлээр*******эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагаа*******явуулж*******болохгүй*******нөхцөл*******байдал*******тогтоогдсон*******талаар*******дүгнэлт*******хийсэн*******яллагдагчаар*******татах*******тогтоол*******болон*******яллах*******дүгнэлтийг*******яллагдагч*******У.Цэд*******танилцуулсан*******байгаа*******нь*******хохирогчийн*******хуульд*******заасан*******эрхийг*******хязгаарласан*******гэж*******үзэх*******үндэслэл*******болно.*******

Иймд*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагааны*******явцад*******оролцогчийн*******хуулиар*******олгогдсон*******эрхийг*******хангах*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдлыг*******тогтоох*******зарчимд*******нийцэх*******тул*******

“анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******захирамжийг*******хүчингүй*******болгуулж,*******анхан*******шатны*******шүүхээр*******дахин*******хэлэлцүүлэх”-ээр*******гаргасан*******прокурорын*******эсэргүүцлийг*******хүлээн*******авах*******үндэслэлгүй*******байна.*******

Түүнчлэн*******

Улсын*******Их*******Хурал*******2022*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******03-ны*******өдрийн*******хуулиар*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.9*******дугаар*******зүйлийн*******1.3*******дахь*******заалтыг*******бүхэлд*******нь*******хүчингүй*******болгосон*******тул*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******нь*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******бүхэлд*******нь,*******эсхүл*******зарим*******хэсгийг*******хүчингүй*******болгож,*******хэргийг*******дахин*******хэлэлцүүлэхээр*******шүүхэд*******буцаах*******боломжгүйг*******дурдах*******нь*******зүйтэй.

Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******39.9*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэх*******хэсгийн*******1.1,*******2*******дахь*******заалтыг*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООХ*******нь:

1.Прокурорын*******эсэргүүцлийг

*******хэрэгсэхгүй*******болгож,*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2022*******оны*******9*******дүгээр*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******2022/ШЗ/496*******дугаартай*******захирамжийг*******хэвээр*******үлдээсүгэй.*******

2.Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******40.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******2-т*******зааснаар*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******хэргийг*******шийдвэрлэхдээ*******Эрүүгийн*******хуулийг*******буруу*******хэрэглэсэн,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн*******нь*******шүүхийн*******шийдвэрт*******нөлөөлсөн,*******эсхүл*******нөлөөлж*******болохуйц*******нөхцөл*******байдал*******тогтоогдсон*******гэж*******үзвэл*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******гардуулсан,*******эсхүл*******хүргүүлснээс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******оролцогч*******хяналтын*******журмаар*******гомдол*******гаргах,*******прокурор,*******дээд*******шатны*******прокурор*******эсэргүүцэл*******гаргах*******эрхтэйг*******дурдсугай.

*******ДАРГАЛАГЧ,*******ЕРӨНХИЙ*******ШҮҮГЧ ******* Б.СОСОРБАРАМ *******

******* ШҮҮГЧИД ******* Н.БАЯРХҮҮ

******* Л.ЭРДЭНЭБАТ