2024 0 2******* 0*******/ШШ2024/0066

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч П.Цэцэгдулам даргалж, шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: ******* ******* *******, ******* *******, ******* ******* *******, *******ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ******* дүгээр *******, , ******* *******8 холбогдох худалдах худалдан авах гэрээний үүрэгт 766,6*******7 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 2024 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч: ,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч:

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Б.Долгоржав нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч *******ын ТӨХК нь хариуцагч ******* *******8 холбогдуулан худалдах худалдан авах гэрээний үүрэгт 766,6*******7 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг шүүхэд гаргажээ.

Нэхэмжлэгч, хариуцагч нар нь өөрсдийн тайлбар, татгалзлалаа дараах байдлаар тодорхойлсон байна. Үүнд:

.Нэхэмжлэгч *******ын ТӨХК-иас шүүхэд ирүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагадаа: Манай байгууллага нь ******* *******8 эй Дулааны эрчим хүчээр хангах, дулааны эрчим хүч хэрэглэх гэрээ байгуулан ажиллаж байна. ******* *******8 нь дээрх гэрээний дагуу 2022 оны -2 сарын дулааны эрчим хүч хэрэглэсэн төлбөрөө хугацаандаа төлөөгүй, хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутамд төлөх ёстой алдангийг 0,5 хувиар тооцож 766,6*******7.******* төгрөгийг төлөхгүй манай компанийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолыг удаа дараа хохироож байна. Хоёр байгууллагын хооронд байгуулагдсан гэрээний 6 зүйлийн 6.9-д алданги тооцох талаар тусгасан. Гэрээг 2 тал харилцан зөвшөөрч байгуулсан. Иймд ******* *******8 ээс алдангид 766,6*******7,******* төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

2.Нэхэмжлэгч байгууллагын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: эрчим хүчээр хангах, дулааны эрчим хүч хэрэглэх тухай аж ахуйн гэрээг жил бүр шинэчлэн байгуулдаг. Байгууллагуудтай төлбөр тооцоогоо жилд -2 удаа нийлдэг. 2022 оны -2 сарын эрчим хүч хэрэглэсний төлбөрийн алдангийг байгууллагууд төлөөд байсан. 5 байгууллага төлөхгүй үлдээд маргаан үүсгээд байгаа. ******* *******8 эй 2022 оны -2 сарын эрчим хүч хэрэглэсний төлбөрийн алданги төлөөгүй талаар 2024 оны 06 сард тооцоо нийлсэн. Эднийх ийм өртэй гэдгээ мэдэж байгаа. Төсөвт алданги төлнө гэж тусгагдаагүй, төрийн сангаас мөнгө нь орж ирээгүй учраас төлөхгүй гэдэг. 2024 оны 07 сард тооцоо нийлэхэд өр төлбөргүй гарсан гээд маргаад байгаа. Тэр бол 6 сард хэрэглэсэн дулааны төлбөрийн үлдэгдэлгүй гэж 2 тал зөвшөөрөн тооцоо нийлсэн. Үүнийг нягтлан бодогч нь сайн мэдэж байгаа гэв.

*******.Хариуцагч шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: Тус нь *******ын ТӨХК-тай байгуулсан эрчим хүчээр хангах, дулааны эрчим хүч хэрэглэх тухай гэрээний дагуу хамгийн сүүлд 07 сард тооцоо нийлж 2024 оны 07 сарын 7-ны өдрийн байдлаар тус хоёр байгууллагын хооронд өгч авалцсан бүтээгдэхүүн, түүний төлөлтийг харилцан тулгахад ямар нэгэн өр төлбөргүй гэж гарсан. Манайх 2022 оны 2 сард ,224,020 төгрөгийн алданги төлөх өртэй байж байгаад 457,*******8*******,2******* төгрөгийг төлсөн, үлдэгдлийг нь төлөх гэсэн боловч төсөв хүрээгүй. Төрийн санд энэ алдангийн талаар байнга хэлдэг боловч төлөх ёсгүй мөнгө төлсөн, нэмж төсөв олгох боломжгүй гэдэг. Бид нарын эрх хэмжээний асуудал биш болохоор төлж чаддагүй, төрийн сангаас олгосон төсвийн хүрээнд л зарцуулдаг. Манайх ийм төлбөртэй нь үнэн. 2024 оны 06 сар, 07 сард нийлсэн 2 тооцоо нийлсэн баримт нь өөр агуулгатай байна гэдгийг сая л ойлгож байна гэв.

4.Нэхэмжлэгчээс нотлох баримтаар: ХЗ60765 тай төлбөрийн даалгавар, Тооцооны үлдэгдлийн баталгаанууд, 2022 оны алдангийн тооцоолол, эрчим хүчээр хангах, дулааны эрчим хүч хэрэглэх тухай аж ахуйн гэрээний хуулбар, 2022 оны 02.24-нөөс 202******* оны 2 сар хүртэлх хугацааны нэхэмжлэхүүд, 2022 оны ******* сарын борлуулалтын мэдээ, авлагын товчоо тайлан зэргийг, хариуцагч талаас Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, тооцооны үлдэгдлийн баталгаа зэргийг тус тус нотлох баримтаар гаргаж өгсөн байна.

Шүүх хэрэгт авагдсан, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн бичгийн баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзлээ.

.Нэхэмжлэгч *******ын ТӨХК нь шаардлагын үндэслэлээ: ******* *******8 эй эрчим хүчээр хангах, эрчим хүч хэрэглэх тухай аж ахуйн гэрээ байгуулсан, гэрээний үүргээ хугацаанд нь биелүүлээгүй учраас гэрээний 6 зүйлийн 6.9-д зааснаар алданги гаргуулна гэж, хариуцагч ******* *******8 нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй байгаа үндэслэлээ 2024 оны 07 сарын 7-ны өдрийн байдлаар тус хоёр байгууллагын хооронд өгч авалцсан бүтээгдэхүүн, түүний төлөлтийг харилцан тулгахад ямар нэгэн өр төлбөр байгаагүй, төрийн сангаас олгосон төсөв хүрэлцдэггүй учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй гэж тус тус тодорхойлон маргаж байна.

2.Хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд, талуудын шүүхэд ирүүлсэн болон шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбараар дараах үйл баримтууд тогтоогдож байна.

а/.Талуудын хооронд 202 оны 09 дүгээр сарын 6-ны өдөр 2/57 тай эрчим хүчээр хангах, эрчим хүч хэрэглэх тухай аж ахуйн гэрээ байгуулагдаж гэрээгээр хангагч тал хэрэглэгчийг дулааны эрчим хүчээр хангахаар, хэрэглэгч тал гэрээний 6 зүйлийн 6.6, 6.9-д зааснаар хэрэглэсэн дулааны төлбөрийг хангагчаас өгсөн нэхэмжлэхийн дагуу тухайн сарын 5-ны дотор 50 хувийн урьдчилгаа төлж, үлдэгдлийг тухайн сардаа багтаан бүрэн төлөхөөр, хэрэглэгч нь төлбөрийг гэрээнд заасан хугацаанд төлөөгүй буюу дутуу төлсөн бол хугацаа хожимдуулсан хоног тутамд төлөгдөөгүй төлбөрийн дүнг 0,5 хувиар тооцон алданги төлөх үүргийг тус тус хүлээсэн байна. /хх-ийн 4-6 тал/

б/.Хангагч байгууллага нь 2022 оны алдангийн тооцоолол гэсэн хүснэгтийг шүүхэд нотлох баримтаар ирүүлж, 2022 оны 2 сард 28 хоногийн алдангид 666,678.*******5 төгрөг, 2022 оны 0******* сард 0 хоногийн алдангид *******55,84.62 төгрөг, 2022 оны 0******* сард хоногийн алдангид 202,57.*******9 төгрөг нийт ,224,020.*******6 төгрөгөөс хариуцагч байгууллага 457,*******8*******.2******* төгрөгийг төлсөн, нэхэмжлэгч үлдэх 766,6*******7.******* төгрөгийг төлүүлэх шаардлагыг гаргажээ. /хх-ийн 8 тал/

в/.Талууд өр төлбөрийн үлдэгдлээ хэрэгт авагдсан баримтаар ******* удаа харилцан баталгаажуулсан байх ба тус хоёр байгууллагын хооронд 2024 оны 0 дүгээр сарын 0-ний өдрөөс 2024 оны ******* сарын *******-ний өдрийг дуустал хугацаанд өгч авалцсан зүйлээ хоёр байгууллагад хөтлөгдөж буй нягтлан бодох бүртгэлийн дэлгэрэнгүй ба хураангуй бүртгэлийн бичилтээр нэг бүрчлэн нийлж үзэхэд 766,6*******7 төгрөгийн өглөг, авлагатай гарсныг харилцан батлаж, өрийн үлдэгдлийг тооцооны хэлбэрээр нэхэмжлэн авахаар тохиролцон 2 байгууллагын нягтлан бодогч нар гарын үсгээ зурж тэмдэг дарж баталгаажуулсан байна. /хх-ийн 7 тал/

г/.Дараагийн баталгаажуулалтыг 202******* оны 2 сарын *******-ний өдрийн байдлаар хийж 766,6*******7.******* төгрөгийн өртэй гарсныг дахин баталгаажуулж нэхэмжлэгч байгууллагын нягтлан бодогч гарын үсгээ зурж тэмдэг дарж баталгаажуулсан, 2024 оны 06 сарын *******0-ны өдөр дахин тооцоо нийлж тухайн өр төлбөрийг дахин баталгаажуулжээ. /хх-ийн 42- 4******* тал/

д/.2024 оны 07 сарын 7-ны өдөр 2024 оны 06 сарын 0-ний өдрөөс 2024 оны 6 сарын *******0-ны өдрийг дуустал хугацаанд өгч авалцсан бүтээгдэхүүн түүний төлөлтийг харилцан тулгаж тооцоо нийлэхэд 2024 оны 07 сарын 7-ны өдрийн байдлаар *******8 нь нь 0,00 төгрөгийг *******ын ТӨХК-д өгөх үлдэгдэлтэй гарсан болохыг харилцан батлав гээд хоёр байгууллагын нягтлан бодогч нар гарын үсгээ зурж тэмдэг дарж баталгаажуулсан байна. /хх-ийн 7 тал/

е/.Талуудын хооронд Иргэний хуулийн 24******* зүйлийн 24*******.-д заасан худалдах худалдан авах гэрээний харилцаа үүссэн, нэхэмжлэгч тал хариуцагч талд цахилгаан эрчим хүч түгээсэн, хариуцагч тал цахилгаан эрчим хүчийг авч хэрэглэсэн гэдэгт талууд маргаагүй болно.

ё/.Эрчим хүчний тухай хууль-ийн ******* дүгээр зүйлийн *******.******* дахь *******т зааснаар эрчим хүч худалдан авагч нь эрчим хүчний төлбөрөө гэрээнд заасан хугацаанд бүрэн төлөх үүрэгтэй гэж зааснаар хангагч тал төлбөрөө шаардах эрхтэй, хэрэглэгч тал төлбөрөө төлөх үүрэгтэй байна.

ж/.Талуудын хооронд хийсэн тооцооны үлдэгдлийн баталгаа нь 2 өөр утга агуулгатай байна. 202******* оны 2 сарын *******, 2024 оны 06 сарын *******0-ны өдрийн тооцооны үлдэгдлийн баталгаагаар хоёр байгууллагад хөтлөгдөж буй нягтлан бодох бүртгэлийн дэлгэрэнгүй ба хураангуй бүртгэлийн бичилтээр 766,6*******7.******* төгрөгийн өртэй гарсан бол 2024 оны 07 сарын 7-ны өдрийн тооцооны үлдэгдлийн баталгаагаар 2024 оны 06 сарын 0-ний өдрөөс 2024 оны 6 сарын *******0-ны өдрийг дуустал хугацаанд өгч авалцсан бүтээгдэхүүн буюу 6 сард хэрэглэсэн дулааны эрчим хүчний төлөлтийг харилцан тулгаж тооцоо хийхэд өр төлбөргүй гарсан байна.

з/.Нэхэмжлэгч *******ын ТӨХК-иас 2022 оны 02 сарын 24-нөөс 202******* оны 2 сар хүртэлх хугацааны нэхэмжлэхүүд, 2022 оны ******* сарын борлуулалтын мэдээ, 2024 оны авлагын товчоо тайлан зэргийг нотлох баримтаар ирүүлсэн бөгөөд эдгээр баримтуудаас харахад хариуцагч байгууллага нь 2022 оны 0******* сард ,224,020.*******6 төгрөгийн өртэй байсан, үүнээс 457,*******8*******.2******* төгрөгийг төлсөн, үлдэгдэл 766,6*******7.******* төгрөгийг төлөөгүй үлдсэн, энэ өр төлбөр нь тайлангийн үлдэгдэл гэсэн *******т байнга тусгагдаж явсан байна. /хх-ийн 26-4, 44-49, 5-5******* тал/

и/.Хариуцагч байгууллага нь ,224,020.*******6 төгрөгийн өртэй байсан, үүнээс 457,*******8*******.2******* төгрөгийг төлсөн, үлдэгдэл 766,6*******7.******* төгрөгийг төлөөгүй үлдсэн гэдэгт маргаагүй, тухайн төлбөрийг төсөвт тусгаж өгөөгүй учраас төлөөгүй гэсэн тайлбарыг гаргадаг. Хариуцагч байгууллага нь төсвийн байгууллага бөгөөд Дүүргийн Төрийн сангаас батлагдсан төсвийн хүрээнд төсвөө зарцуулдаг, төсөвт алдангийн төлбөр тусгагдаж орж ирээгүй учраас үлдэгдэл төлбөрийг төлөөгүй гэх хариуцагчийн тайлбар нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэхгүй байх, гэрээгээр тохиролцсон алданги төлөх үүргээс чөлөөлөгдөх үндэслэл болохгүй. Түүнчлэн хариуцагч нь ,224,020.*******6 төгрөгийн алдангийн зарим ******* болох 457,*******8*******.2******* төгрөгийг төлсөн нь дээрх тайлбарыг үгүйсгэж байгааг дурдав.

й/.Талуудын хооронд байгуулагдсан гэрээний 6 зүйлийн 6.9-д хэрэглэгч нь төлбөрийг гэрээнд заасан хугацаанд төлөөгүй буюу дутуу төлсөн бол хугацаа хожимдуулсан хоног тутамд төлөгдөөгүй төлбөрийн дүнг 0,5 хувиар тооцон алданги төлөхөөр заасан байх тул дээрх үндэслэл, хуульд зааснаар хариуцагч *******8 ээс алданги 766,6*******7.******* төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.

*******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 зүйлийн 56.-д Шүүхийн зардлыг нэхэмжлэл бүрэн хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаар, нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон тохиолдолд нэхэмжлэгчээр төлүүлнэ гэж зааснаар нэхэмжлэгч байгууллагаас улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 22,949 төгрөгийг улсын орлогод үлдээж, хариуцагчаас 22,949 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй.

4.Нэхэмжлэгч, хариуцагч нараас гаргаж өгсөн бичгийн нотлох баримтууд нь нотлох баримт гаргах, цуглуулах хуульд заасан шаардлагыг хангасан, хэрэг маргааныг тал бүрээс нь үнэн зөв, бодитойгоор хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой баримтууд гэж үзэв.

Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 зүйлийн 5.2., 6, 8 зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

.Иргэний хуулийн 2*******2 зүйлийн 2*******2.6, 24******* зүйлийн 24*******. дэх *******т заасныг баримтлан ******* *******8 ээс худалдах худалдан авах гэрээний үүрэгт 766,6*******7 /долоон зуун жаран зургаан мянга, зургаан зуун гучин долоон/ төгрөгийг гаргуулж *******ын ТӨХК-д олгосугай.

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 зүйлийн 56., Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.. дэх *******т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 22,949 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч *******8 ээс 22,949 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

*******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 20 зүйлийн 20.2-т зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 4 хоногийн дотор Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.2, 9.4, 9.7 дахь *******т зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хуулийн хүчинтэй болох ба зохигчид шийдвэр хүчинтэй болсон өдрөөс хойш 4 хоног өнгөрсний дараа 4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд хуулийн хугацаанд шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг мэдэгдсүгэй.

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ П.ЦЭЦЭГДУЛАМ