МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äýõ хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð õÿíàí øèéäâýðë¿¿ëýõýýð èð¿¿ëñýí Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарт холбогдох эрүүгийн 1704000000078 дугаартай хэргийг 2018 оны 1 дүгээр ñàðûí 11-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

     Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            Ц.Баясай

 Улсын яллагч                                              Ж.Бүрэнжаргал

 Шүүгдэгч                                                 Б.Баяндорж, Б.Барсжав нар оролцов.

 

 Ø¿¿ãäýã÷: Ìîíãîë óëñûí èðãýí, 1973 оны 5 дугаар сарын 05-ны өдөр Ховд аймгийн Үенч суманд төрсөн, 45 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 2, ээж Отгоогийн хамт Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоот хашаанд оршин суух Багшийнхан овгийн Банзаагийн Баяндорж /РД:ПК73050516/

            Ø¿¿ãäýã÷: Ìîíãîë óëñûí èðãýí, 1972 оны 8 дугаар сарын 18-ны өдөр Төв аймгийн Жаргалант суманд төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, барилгын засал чимэглэлчин мэргэжилтэй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 11, эхнэр Цэрэнсугар, хадам ээж, 8 хүүхдийн хамт Багануур дүүргийн 5 дугаар хорооны Их гүний 6 дугаар гудамжны 2 тоот хашаанд оршин суух Боржигон овгийн Байваан Барсжав /РД:НМ72081816/

           Прокурорын яллах дүгнэлтэд дурдсанаар Б.Баяндорж нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ буюу 2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн 16 цагийн үед Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоотод иргэн Б.Барсжавтай хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж түүний толгойн тус газарт архины шилээр цохиж хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт õýðýãт,

          Шүүгдэгч Б.Барсжав нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ буюу 2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн 16 цагийн үед Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоотод иргэн Б.Баяндоржтой хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж түүнийг зодож хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãт тус тус õîëáîãäæýý.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Б.Баяндорж шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч болон хохирогчоор мэдүүлэхдээ: “...2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр 16 цагийн үед гэртээ Болд-Эрдэнэ, Ганзориг, Ганболд, Барсжав нарын хамт 2 шил архи хувааж уугаад тэд нар гарч явсан бөгөөд би Барсжавтай үлдсэн. Бид хоёр харилцан бие биедээ агсам тавьж байгаад Барсжав архины шилээр миний нүүрийг зүссэн. Би хөмсгөндөө 3 оёдол тавиулсан. Тэгэхээр нь би түүнийг архины шилэн дээр түлхэж унагаасан. Барсжавын толгой архины шилэнд зүсэгдсэн байсан. Гэмшиж байна, миний буруу. Хохирогчийн хувьд гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй...” гэх мэдүүлэг,

 

Б.Барсжав шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч болон хохирогчоор мэдүүлэхдээ: “...Баяндорж бид хоёр харилцан бие биедээ агсам тавьж байгаад архины шилээр Баяндоржийн толгойг хагалж зүссэн. Би хийсэн хэрэгтэй гэмшиж байна. Тухайн үед би хүрэн нэхийтэй явж байсан. Тэгээд Баяндорж намайг түлхэхэд архины шилний хагархай дээр толгойгоороо унасан. Би толгойндоо 3 оёдол тавиулсан, гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй...” гэх мэдүүлэг,

 

Мөрдөн байцаалтад гэрч Л.Сэргэлэнжаргалын мэдүүлсэн: “...Баяндоржийнхоос явах үед биед нь гэмтэл харагдахгүй байсан. Бид нарыг гарахад зодоон болоогүй. Баяндорж хүрэн нэхийтэй танихгүй залуутай архи уусан байдалтай нэг их согтоогүй байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 18/,

 

Мөрдөн байцаалтад гэрч Ц.Болд-Эрдэнийн мэдүүлсэн: “...Баяндоржийн гэрт очиход танихгүй шар залуутай хамт байсан. Баяндоржийг хамгийн сүүлд харахад нэг их согтоогүй, биед нь шарх гэмтэл байгаагүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 19/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч Б.Батцэнгэлийн мэдүүлсэн: “...2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр 16 цагийн үед Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоот хашаанд оршин суух ах Баяндоржийнд нөхөр Мэндбаярын хамт очсон. Ахынд ороход гэр орон нь эмх замбараагүй, архидсан шинжтэй, шалан дээр цус нөж болчихсон, Баяндорж ах Барсжав гэх хүнтэй сандал дээр зэрэгцэж суугаад архи, пиво уугаад сууж байсан. ...Барсжав гэх хүн нь дээгүүрээ цагаан өнгийн захтай, бараан өнгийн нэхий хүрэмтэй, бараан өнгийн малгай дараад өмчихсөн байсан. Тэр үед Барсжав гэх хүний хүрэмнийх нь захан дээр цус болчихсон байсан бөгөөд тухайн үедээ цусыг нь арчиж байгаад хүрчихсэн юм байна гэж бодож байсан. Орны хажуу талд шалан дээр архины шил хагарч цус болсон байдалтай, гэр доторх эд зүйл эмх замбараагүй байдалтай, ноцолдож, зодолдсон гэхээр хоёр талын ор болон газраар дэвссэн хивсэн дээр цус гоожиж урссан байдалтай байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 16/

Мөрдөн байцаалтад гэрч Б.Цэрэнсугарын мэдүүлсэн: 2017 оны 12 сарын 09-ний өглөө 9 цаг өнгөрч байхад манай нөхөр Барсжав гэрээсээ гарч яваад орой 16 цаг өнгөрч байхад гэртээ орж ирсэн. Гэртээ толгойноос нь цус гарсан байдалтай орж ирсэн. Тэгээд яасан талаар асуусан чинь халтирч унаад толгойгоо хагалчихлаа гэсэн. Тэр үед хүрэмнийх нь зах цус болчихсон байхаар нь тайлуулаад хартал толгой нь хагарчихсан байсан. Харин маргааш өглөө нь надад хэлэхдээ би хүнд цохиулчихсан юм, би ч бас нөгөө хүнийхээ толгойг хагалчихсан болохоор цагдаад хэлэхгүй гээд нуучихсан юм гэж хэлсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 22/

Мөрдөн байцаалтад гэрч Ш.Мэндбаярын мэдүүлсэн: “...2017 оны 12 сарын 09-ний өдөр би эхнэр Батцэнгэлийн хамт Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоот хашаанд оршин суух хүргэн ах Баяндоржийнд 16 цагийн үед очсон. Гэрт нь ороход Баяндорж ахын толгойноос цус гарсан байдалтай, Барсжав гэх хүнтэй сууж байсан. Гэр орны байдлыг харахад ор болон гудсан дээгүүр нь нил цус болчихсон байсан. Тухайн үед Барсжавын куртикны захан дээр нь жаахан цус болчихсон байхаар нь цусыг нь цэвэрлэж байгаад л хүрчихсэн юм болов уу гэж бодсон. Тухайн үед 2 талын орон дээр цус болчихсон, зүүн талын орны урд талд цус болсон архины шилний хагархай байсан. Мөн гудсан дээр бас цус болчихсон байсан...” /хх-ийн 23-24/

Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн №09шэ/003 дугаартай дүгнэлтэд: “Б.Баяндоржийн биед баруун талын чамархайн хэсэгт оёдолтой зүсэгдсэн шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо хүчин зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 26/,

Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн №09шэ/003 дугаартай дүгнэлтэд: “Б.Барсжавын биед дагзны дунд хэсэгт мэс заслын оёдолтой язарсан шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо хүчин зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 30/,

Шүүгдэгч Б.Барсжав нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд бүртгэгдээгүй” ãýх óðüä ÿë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-í 48/,

Шүүгдэгч Б.Баяндорж нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд Дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны 3 дугаар шүүхийн 2015 оны 1 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 11 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцогдон, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 25.1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлсөн” ãýх óðüä ÿë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-í 77/, шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-н 50, 132/ áîëîí áóñàä áè÷ãèéí íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàëóóäûí õ¿ñýëòýýð øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судлагдсан дээрх шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нарын мэдүүлгүүд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн, мэдүүлгүүдийн агуулга нь зөрүүгүй мөн шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн дүгнэлтүүдийн үндэслэл нь ойлгомжтой бөгөөд эргэлзээгүй, хууль ёсны шаардлагыг хангажээ.

Иймд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, эргэлзээгүй, тухайн хэргийг хангалттай нотолж байх тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэн шийтгэх тогтоолын үндэслэл болгов.

            Шүүгдэгч Б.Баяндорж нь согтуугаар 2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн 16 цагийн үед Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоотод буюу өөрийн гэртээ хамт архи ууж байсан иргэн Б.Барсжавтай  хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдан түүнийг түлхсэн, тэрээр газар унахдаа архины хагархай шилэн дээр унаж, түүний биед дагзны дунд хэсэгт зүсэгдэж язарсан шарх бүхий гэмтэл учруулсан,

 

 Шүүгдэгч Б.Барсжав нь согтуугаар 2017 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн 16 цагийн үед Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 12 дугаар гудамжны 6 тоотод хамт архи ууж байсан иргэн Б.Баяндоржтой хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж түүний нүүрэн тус газар архины шилээр зүсэж, түүний баруун талын чамархайн хэсэгт зүсэгдсэн шарх гэмтэл учруулсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч нарын хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “бид хоёр агсам тавьж, харилцан бие биедээ гэмтэл учруулсан нь үнэн, гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй” гэсэн мэдүүлгүүд, мөрдөн байцаалтад гэрч Б.Цэрэнсугарын “манай нөхөр хүнд цохиулсан, нөгөө хүнийхээ толгойг бас хагалсан гэж хэлсэн” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 22/, гэрч  Л.Сэргэлэнжаргал, Ц.Болд-Эрдэнэ нарын  “Баяндорж нь хүрэн нэхийтэй шар царайтай залуутай үлдсэн, биедээ ямар нэгэн гэмтэл шархгүй байсан” талаар мэдүүлсэн мэдүүлгүүд /хх-н 18-19/, гэрч Ш.Мэндбаяр, Б.Батцэнгэл нарын “Баяндорж ахын гэрт ороход түүний толгойноос цус гарчихсан Барсжав гэх хүнтэй хамт сууж байсан. Барсжав гэх хүний куртикний зах нь цус болсон байсан” талаар мэдүүлсэн мэдүүлгүүд /16, 23-24/, хохирогчийн биед үзлэг хийж учирсан гэмтлийг тогтоосон шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн №09шэ/003 дугаартай актын “Б.Барсжавын биед дагзны дунд хэсэгт мэс заслын оёдолтой язарсан шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 30/,  шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн №09шэ/003 дугаартай актын “Б.Баяндоржийн биед баруун талын чамархайн хэсэгт оёдолтой зүсэгдсэн шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 26/ зэрэг áичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч нар нь хамт архидан согтуурч, тэдний дунд таарамжгүй харилцаа үүсч, улмаар шүүгдэгч Б.Баяндорж, Б.Барсжав нар нь харилцан бие биедээ хүч хэрэглэсэн үйлдэлдээ хувийн сэдэлттэй, шууд санаатай ханджээ. Энэ гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөлийг шүүгдэгч нар нь согтууруулах ундааны зүйлийг хэтрүүлэн хэрэглэсэнтэй холбоотой гэж үзлээ.

 

Прокуророос Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñнаар яллах дүгнэлт үйлдэж, тэднийг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа болон хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрсөн, хохирол төлбөр нэхэмжлээгүй, хоорондоо эвлэрсэн гэж хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлүүлэхээр шүүхэд ирүүлснийг хүлээн авч, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлууд хангагдсан байна гэж үзэв.

 

Иймд Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарыг “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай ó÷ðóóëах” ãýìò хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан, эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлэн, ялыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлууд болон прокурорын саналыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñнаар түүнийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу (1 нэгж=1000 төгрөг) 450.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Ø¿¿ãäýã÷ нарын ¿éëäñýí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýã íü хорих ял оногдуулахаар заагаагүй байх тул Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 2.6 äóãààð ç¿éëèéí 2 äахь õýñýãò çààñíààð õөнгөн ãýìò õýðãèéí àíãèëàëä õàìààðàãдаж байна.

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч нарын биед хөнгөн хохирол учирсан байх бөгөөд шүүх хуралдаанд Б.Баяндорж, Б.Барсжав нар нь харилцан бие биенээсээ нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг дурдах нь зүйтэй.

Ø¿¿ãäýã÷ нарт õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæëýýã¿é, шүүгдэгч íü энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëж èð¿¿ëýýã¿é áîëíî.

 

  Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1; 2; 4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Багшийнхан овгийн Банзаагийн Баяндорж, Боржигон овгийн Байваан Барсжав нарыг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрýã үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасíààð шүүгдэгч Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарыг 450 /дөрвөн зуун тавин/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ÿëаар тус тус øèéòãýñ¿ãýé.
3.  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг 2018 оны 9 дүгээр сарын 15-ны дотор биелүүлэхийг, тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ялтан Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарт мэдэгдсүгэй.
4. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарт óðüä àâñàí хувийн баталгаа гаргах òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã тус тус хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
5. Б.Баяндорж, Б.Барсжав нарт õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæлэгдэýã¿é, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн  зүйлгүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëæ èð¿¿ëýýã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.
6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

 

                             

                          ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                      Б.БАЙГАЛМАА