МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äýõ хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð õÿíàí øèéäâýðë¿¿ëýõýýð èð¿¿ëñýí Б.Амарзаяад холбогдох эрүүгийн 1804000000001 дугаартай хэргийг 2018 оны 1 дүгээр ñàðûí 15-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

     Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            Ö.Áàÿñàé

 Улсын яллагч                                              Х.Эрдэнэтуяа

 Хохирогч                                                 Д.Лацлхагва

 Шүүгдэгч                                                 Б.Амàðзаяа нар оролцов.

 

 Ø¿¿ãäýã÷: Ìîíãîë óëñûí èðãýí, 1973 оны 5 дугаар сарын 14-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл суманд төрсөн, 45 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, туслах багш мэргэжилтэй, Багануур спорт хороонд үйлчлэгч ажилтай, ам бүл 6, нөхөр Д.Лацлхагва, 3-12 насны 4 хүүхдийн хамт /иргэний үнэмлэхний хаягаар Багануур дүүргийн 4 дүгээр хороо, Хөдөө хэсэгт оршин суух гэсэн бүртгэлтэй/ одоо Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, Сургалтын задгайн 4 дүгээр гудамжны 28 тоотод түр оршин суух, Хонин онход овгийн Батнасангийн Амарзаяа /РД:РК73051402/

       

           Прокурорын яллах дүгнэлтэд дурдсанаар Б.Амарзаяа нь 2017 оны 12 дугаар сарын 20-ны орой 20 цагийн үед Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, Сургалтын задгайн 4 дүгээр гудамжны 28 тоотод буюу өөрийн гэртээ согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ нөхөр Д.Лацлхагватай хардалтын улмаас маргалдаж улмаар түүний толгойн тус газар нь битүү чанагч тогооны тагаар цохиж, хамрыг нь хазаж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãт õîëáîãäæýý.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.Амарзаяагийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...2017 îíû 12 äóãààð ñàðûí 20-íû îðîé 18 öàãèéí ¿åä манай гэрт хамт ажилладаг Нямсүрэн эгч нэг шил архитай ирсэн. Ингээд би Нямсүрэн эгч, нөхөр Ä.Ëàöëõàãâà íàðûí õàìò 0.75 ãðàììûí àðõèйг хуваагаад ууж байхад манай нөхөр намайг “гадуур тэнэж алцганалаа” гэж хардаад бид хоёр хэрэлдээд байсан болохоор Íÿìñ¿ðýí эгч ãàðààä ÿâñàí. Тэгээд манай нºõºð намайг үсдэхээр нь түүний хамрыг нь хазсан. Òýãýýä баруун орон дээр сууж байхад нь миний уур хүрч, гарт áèò¿¿ ÷àíàã÷íы òàã баригдахаар нь нөхөр лүүгээ аваад øèä÷èõñýí.  Õèéñýí õýðýãòýé ãýìøèæ áàéíà...” гэх мэдүүлэг

 

Хохирогч Д.Лацлхагвын шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Тухайн орой манай гэрт эхнэрийн ажлын газрын Нямаа гэдэг хүүхэн 0.75 граммын архитай ирсэн бөгөөд эхнэр бид гурав хувааж уусан. Тэгээд би эхнэрээ хардсан бөгөөд бид хоёр хэрэлдэж барьцалдсан. Би эхнэрийнхээ үснээс зулгааж дарахад миний хамрыг хазсан. Дараа нь намайг баруун орон дээр сууж байхад манай эхнэр уурлаад над руу òîãîîíû òàã àâч øèäñýí. Надад гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй, бид эвлэрсэн...” гэсэн мэдүүлэг, 

 

Мөрдөн байцаалтад гэрч Ц.Нямсүрэнгийн мэдүүлсэн: “...2017 оны 12 дугаар сарын 20-ны орой 18 цагийн үед ажлынхаа газрын Амарзаяа гэх хүүхнийд очсон. Очихдоо 2 шил 0.75 граммын архитай очсон. Намайг очиход Амарзаяа нөхөртэйгөө хамт байсан бөгөөд гурвуулаа миний авчирсан архийг хувааж уусан. Тэгээд сууж байтал нөхөр нь Амарзаяаг хардаад хэрүүл гуйгаад хоорондоо хэрэлдээд байсан. Тэгээд энэ хоёр маргалдаж муудалцах гээд байхаар нь би гэртээ харьсан. Түүнээс хойш юу болсныг мэдэхгүй байна. Намайг тэдний гэрт байхад лав хоёр биенийгээ цохиж барьсан зүйл байхгүй. Би их согтсон байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 15/,

 

Хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 2-3/

 

Б.Амарзаяагийн согтуурлын зэрэг шалгахад 0.058 хувьтай гарсан гэх илтгэх хуудас, гэрэл зураг /хх-ийн 3/

 

Хохирогч Д.Лацлхагвын гэмтлийг харуулсан гэрэл зураг /хх-н 3/

 

Эд мөрийн баримтаар “ Амарзаяагийн гэмт хэрэг үйлдэхдээ ашигласан хар өнгийн бөөрөнхий хэлбэртэй бариултай, мөнгөлөг өнгөтэй битүү чанагч тогооны тагийг тооцсон” тухай  тогтоол /хх-ийн 10/

 

Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн №09шэ/016 дугаартай дүгнэлтэд: “Д.Лацлхагвын биед зулайд язарсан шарх, хүзүүний ар хэсэг, хамрын үзүүрт улаан ягаан өнгийн зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо хүчин зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 17/,

 

Шүүгдэгч Б.Амарзаяа нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд бүртгэгдээгүй” ãýх óðüä ÿë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-í 32/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-н 33/ áîëîí áóñàä áè÷ãèéí íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàëóóäûí õ¿ñýëòýýð øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судлагдсан дээрх шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нарын мэдүүлгүүд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн, мэдүүлгүүдийн агуулга нь зөрүүгүй мөн шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн 09шэ/016 дугаартай дүгнэлтүүдийн үндэслэл нь ойлгомжтой бөгөөд эргэлзээгүй, хууль ёсны шаардлагыг хангажээ.

Иймд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, эргэлзээгүй, тухайн хэргийг хангалттай нотолж байх тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэн шийтгэх тогтоолын үндэслэл болгов.

            Шүүгдэгч Б.Амарзаяа нь согтуугаар 2017 оны 12 дугаар сарын 20-ны орой 20 цагийн үед Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, Сургалтын задгайн 4 дүгээр гудамжны 28 тоотод буюу өөрийн гэртээ нөхөр Д.Лацлхагватай хардалтын улмаас маргалдаж, улмаар түүний хамрыг хазаж, толгойн тус газар нь битүү чанагч тогооны таг авч шидэж, биед нь зулайд язарсан шарх, хүзүүний ар хэсэг, хамрын үзүүрт улаан ягаан өнгийн зулгаралт бүхий гэмтэл учруулсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “миний уур хүрээд гарт áèò¿¿ ÷àíàã÷íы òàã òààðàõààð íü àâààä øèäсэн. ¯ñ çóëãààãààä áàéõààð íü òàâèóëàõ ãýýä õàìðààñ íü õàçñàí” гэсэн мэдүүлэг, хохирогч Д.Лацлхагвын “Амарзаяа над руу тогооны таг шидсэн, мөн миний хамрыг хазсан” гэсэн мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад гэрч Ц.Нямсүрэнгийн “нөхөр нь Амарзаяаг хардаж, тэр хоёр хэрэлдээд байсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 15/, хохирогчийн биед үзлэг хийж учирсан гэмтлийг тогтоосон шинжээчийн 2017 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн №09шэ/016 дугаартай актын “Д.Лхацлхагвын биед зулайд язарсан шарх, хүзүүний ар хэсэг, хамрын үзүүрт улаан ягаан өнгийн зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 14/, хохирогчийн биеийн ерөнхий байдлыг харуулсан гэрэл зургийн үзүүлэлт, хэргийн газрын үзлэг хийсэн болон  шүүгдэгчийн согтуурлын зэргийг шалгасан тухай тэмдэглэл зэрэг áичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Б.Амарзаяа нь гэм буруугийн талаар маргаагүй болно.

 

Тус гэмт хэрэг нь гэр бүлийн хүрээнд үйлдэгдсэн байх бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч нар нь гэртээ архидан согтуурч, улмаар хохирогч нь эхнэрээ “гадуур тэнэж алцганалаа” гэх зэргээр хардаж зүй бус авирласан нь энэ гэмт хэрэг гарахад нөлөөлсөн байна. Шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Б.Амарзаяа “миний уур хүрч гарт тогооны таг баригдахаар нь нөхөр лүүгээ авч шидсэн” гэж мэдүүлжээ. Иймээс шүүгдэгч Б.Амарзаяа нь хохирогчид хүч хэрэглэсэн үйлдэл болон түүний улмаас учрах хохирол, хор уршигт шууд санаатай ханджээ.

  

Прокуророос Б.Амарзаяад холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñнаар яллах дүгнэлт үйлдэж, түүнийг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа болон хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрсөн, хохирол төлбөргүй, эвлэрсэн гэж хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлүүлэхээр шүүхэд ирүүлснийг хүлээн авч, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлууд хангагдсан байна гэж үзэв.

 

Иймд Б.Амарзаяаг “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай ó÷ðóóëах” ãýìò хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан, эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлэн, ялыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлууд болон прокурорын саналыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñнаар түүнийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу (1 нэгж=1000 төгрөг) 450.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Ø¿¿ãäýã÷ийн ¿éëäñýí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýã íü хорих ял оногдуулахаар заагаагүй байх тул Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 2.6 äóãààð ç¿éëèéí 2 äахь õýñýãò çààñíààð õөнгөн ãýìò õýðãèéí àíãèëàëä õàìààðàãдаж байх бөгөөд тэрээр анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь ял шалгах хуудсаар тогтоогдож байна. /хх-н 32/

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн биед хөнгөн хохирол учирсан байх бөгөөд шүүх хуралдаанд хохирогч нь гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг дурдах нь зүйтэй.

Ýд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн буюу шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдэхдээ ашигласан áèò¿¿ ÷àíàã÷ òîãîîíû òàãийã óñòãàõ íü ç¿éòýé áàéíà.

Ø¿¿ãäýã÷ид õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæëýýã¿é, шүүгдэгч íü энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëж èð¿¿ëýýã¿é áîëíî.

 

    Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Хонин онход овгийн Батнасангийн Амарзаяаг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн санаатай хохирол учруулсан гэмт хэрýã үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасíààð шүүгдэгч Хонин онход овгийн Батнасангийн Амарзаяаг 450 /äºðâºí çóóí òàâèí/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 /äºðâºí çóóí òàâèí ìÿíãàí/ төгрөгөөр торгох ÿë øèéòãýñ¿ãýé. 
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг 2018 оны 9 дүгээр сарын 15-ны дотор биелүүлэхийг, тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ялтан Á.Àìàðçàÿàä мэдэгдсүгэй.
4. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 6 дахь хэсэгт зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн ìºíãºëºã ºíãèéí áèò¿¿ ÷àíàã÷ òîãîîíû òàãийã тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц óñòãàñóãàé.
5. Хохирогч Д.Лацлхагва гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг дурдсугай.
6. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Б.Амарзаяад óðüä àâñàí хувийн баталгаа гаргах òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
7. Б.Амарзаяад õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæлэгдэýã¿é, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëæ èð¿¿ëýýã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.
9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

                             

                          ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                      Б.БАЙГАЛМАА