Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2023 оны 04 сарын 05 өдөр

Дугаар 2023/ДШМ/14

 

, ,  нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн тухай

 

Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Б.Манлайбаатар лж, шүүгч Д.Буянжаргал, шүүгч Б.Эрдэнэхишиг нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:           

            Прокурор

            Шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч

            Цагаатгагдсан этгээд ын өмгөөлөгч /цахимаар/

            Нарийн бичгийн С.Хулганаа нарыг оролцуулан

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Гэрэлт-Од лж хийсэн шүүх хуралдааны 202 оны 0******* дүгээр сарын 0-ний өдрийн *******6 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч прокурорын эсэргүүцэл болон шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн , , нарт холбогдох ****************************00005******* дугаартай эрүүгийн хэргийг үндэслэн 202 оны 02 дугаар сарын *******-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Б.Манлайбаатарын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

Монгол Улсын иргэн, овгийн , ******* оны *******0 дугаар сарын 0*******-нд Улаанбаатар хотод төрсөн, 5 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, , мэргэжилтэй, Дархан-Уул аймгийн “" ажилтай, ам бүл 5, эхнэр, хүүхдүүдийн хамт Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, дүгээр баг, дүгээр хороолол, дугаар байр, ******* тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд:

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 20************** оны *******2 дугаар сарын 20-ны өдрийн 0******* дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 2*******5 дугаар зүйлийн 2*******5.2-т зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* жилийн хугацаагаар хасаж, ******* жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэснийг тэнсэж, хянан харгалзах хугацааг ******* жилээр тогтоосон, 

Монгол Улсын иргэн, овгийн , *******2 оны ******* дугаар сарын **************-нд Ховд аймгийн суманд төрсөн, 50 настай, эмэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, Дархан-Уул аймгийн “” ажилтай, ам бүл 5, эх, нөхөр, хүүхдүүдийн хамт Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, ******* дугаар баг, *******2 дугаар байр, тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй,

Монгол Улсын иргэн, овгийн , *******0 оны дүгээр сарын 02-нд Улаанбаатар хотод төрсөн, 2 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, , мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 2, эхийн хамт Дархан-Уул аймаг, сум, ******* дүгээр баг, дүгээр гудамж, тоотод оршин суух бүртгэлтэй боловч Улаанбаатар хот, дүүрэг, ******* дүгээр хороо, хотхон *******б байр, *******5*******2 тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй.

-Шүүгдэгч нь 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрөөс 20******* оны 0******* дугаар сарын 22-ны өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрийн ******* дугаартай тушаалаар , мэргэжилтэй ыг Дархан-Уул аймгийн цахилгааны инженер албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллаагүй ын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан .52.0 төгрөгийн цалин олгож, 20******* оны 0******* сарын 22-ны өдрийн 2 дугаартай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, бусдад давуу байдал бий болгосон,

20******* оны 0 сарын 06-ны өдрөөс 20******* оны 0 сарын 2*******-ны өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, 6..2 дахь хэсэгт заасан төрийн чиг үүрэгт хамаарахгүй хөтөлбөр, арга хэмжээг санхүүжүүлэхгүй байх, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны 0 дугаар сард иргэн *******аар тус байгууллагын төгөлдөр хуурыг хөглүүлж, бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний зардлыг төлөхийн тулд 20******* оны 0 сарын 06-ны өдөр дугаартай тушаал гаргаж *******ыг Дархан-Уул аймгийн концертмейстрийн албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллагаагүй *******ын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан 5*******.22******* төгрөгийн цалин олгон, 20******* оны 0 сарын 2*******-ны өдрийн дугаартай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан,

20******* оны *******2 сараас 0*******-ний өдрөөс 20******* оны *******2 сарын *******-ний өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, 6..2 дахь хэсэгт заасан төрийн чиг үүрэгт хамаарахгүй хөтөлбөр, арга хэмжээг санхүүжүүлэхгүй байх, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны *******2 дугаар сард иргэн Х.ын “” хамтлагийг тус байгууллагын шинэ жилийн арга хэмжээнд оролцуулж, бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний зардлыг төлөхийн тулд 20******* оны *******2 дугаар сарын 0*******-ний өдөр ************** дугаартай тушаал гаргаж Х., Б. нарыг Дархан-Уул аймгийн хөгжимчин албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллаагүй , Б. нарын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан нийт *******.**************. төгрөгийн цалин олгож төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан ба “” нийт 5.0*******5.******* төгрөгийн хохирол учруулсан,

- нь Дархан-Уул аймгийн “” театрын оор ажиллаж байх хугацаандаа тус байгууллагын захирал ажилтай ийг 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрөөс 20******* оны 0******* дугаар сарын 22-ны өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрийн ******* дугаартай тушаалаар , мэргэжилтэй ыг Дархан-Уул аймгийн цахилгааны инженер албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллаагүй ын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан .52.0 төгрөгийн цалин олгож, 20******* оны 0******* сарын 22-ны өдрийн 2 дугаартай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, бусдад давуу байдал бий болгосон гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлсэн,

нь ийг 20******* оны 0 сарын 06-ны өдрөөс 20******* оны 0 сарын 2*******-ны өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, 6..2 дахь хэсэгт заасан төрийн чиг үүрэгт хамаарахгүй хөтөлбөр, арга хэмжээг санхүүжүүлэхгүй байх, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны 0 дугаар сард иргэн *******аар тус байгууллагын төгөлдөр хуурыг хөглүүлж, бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний зардлыг төлөхийн тулд 20******* оны 0 сарын 06-ны өдөр дугаартай тушаал гаргаж *******ыг Дархан-Уул аймгийн концертмейстрийн албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллагаагүй *******ын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан 5*******.22******* төгрөгийн цалин олгон, 20******* оны 0 сарын 2*******-ны өдрийн дугаартай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлсэн,

нь ийг 20******* оны *******2 сараас 0*******-ний өдрөөс 20******* оны *******2 сарын *******-ний өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, 6..2 дахь хэсэгт заасан төрийн чиг үүрэгт хамаарахгүй хөтөлбөр, арга хэмжээг санхүүжүүлэхгүй байх, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны *******2 дугаар сард иргэн Х.ын “” хамтлагийг тус байгууллагын шинэ жилийн арга хэмжээнд оролцуулж, бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний зардлыг төлөхийн тулд 20******* оны *******2 дугаар сарын 0*******-ний өдөр ************** дугаартай тушаал гаргаж Х., Б. нарыг Дархан-Уул аймгийн хөгжимчин албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллаагүй , Б. нарын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан нийт *******.**************. төгрөгийн цалин олгож төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан гэмт хэрэг үйлдэхэд, "” нийт 5.0*******5.******* төгрөгийн хохирол учруулахад дэмжлэг үзүүлсэн.

- нь ийг 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрөөс 20******* оны 0******* дугаар сарын 22-ны өдрийг хүртэл Дархан-Уул аймгийн театрын ар ажиллаж байх хугацаандаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6..******* дэх хэсэгт заасан төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж зарцуулах, Засгийн газрын 20******* оны ******* дугаар тогтоолын дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “шинээр орон тоо нэмэгдүүлэхгүй байх, ажлын байрны ачааллыг нягтруулж орон тоог бууруулах, сул чөлөөтэй орон тоонд томилгоо хийхгүй байх замаар цалингийн зардлыг хэмнэх” гэсэн заалтыг тус тус зөрчиж 20******* оны 02 дугаар сарын 06-ны өдрийн ******* дугаартай тушаалаар , мэргэжилтэй ыг Дархан-Уул аймгийн цахилгааны инженер албан тушаалд томилж, тус байгууллагад ажиллаагүй ын нэрийг цагийн баланст нэмж оруулан .52.0 төгрөгийн цалин олгож, 20******* оны 0******* сарын 22-ны өдрийн 2 дугаартай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, бусдад давуу байдал бий болгох гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлж хамтран оролцсон гэмт хэрэгт  тус тус холбогджээ.

Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас: ын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх заалт, , нарын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх заалт, 22.******* дугаар зүйлийн ******* дэх хэсгийн *******.******* дэх заалтад тус тус зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .******* дүгээр зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт зааснаар Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас овогт ад Эрүүгийн хуулийн ангийн .5 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийг, овогт т Эрүүгийн хуулийн ангийн .5 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн *******, 22.******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийг, овогт эд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн *******, 22.******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн ирүүлсэн хэргийг тус тус хэрэгсэхгүй болгож, овогт , овогт нарыг цагаатгаж,

овогт ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт заасан “эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ийг нийтийн албанд томилогдох эрхийг 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж, 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 5,00,000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэж,

Эрүүгийн хуулийн ангийн 5. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч эд оногдуулсан 5,00,000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 0 /гуч/ сарын хугацаанд сар бүр **************0,000 /нэг зуун наян мянга/ төгрөгөөр хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож,

Эрүүгийн хуулийн ангийн 5. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар эд оногдуулсан нийтийн албанд томилогдох эрхийг 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасах нэмэгдэл ялын хугацааг торгох ял оногдуулсан үеэс тоолж,

Эрүүгийн хуулийн ангийн 5. дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солих болохыг сануулж, шийтгэх тогтоолын биелэлтийг Дархан-Уул аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгаж,

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************.6 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ээс *******00,000 /найман зуун мянга/ төгрөгийг гаргуулж Шүүхийн шинжилгээний Үндэсний хүрээлэнд олгож,

Шүүгдэгч, цагаатгагдсан этгээдүүд нь цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч ээс гаргуулах төлбөргүй, хэрэгт хураасан битүүмжилсэн хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан эд зүйлгүй болохыг тус тус дурдаж,

Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгч , нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хүчингүй болгож, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүдэгч эд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж,

Шүүгдэгч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, цагаатгагдсан этгээд шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш, эсхүл хүргүүлснээс хойш ******* хоногийн дотор Дархан-Уул аймгийн эрүүгийн хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих, эрхтэйг дурдаж,

Давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч эд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэжээ.

Прокурор эсэргүүцэлдээ:

Шүүхийн шийтгэх тогтоолыг 2022 оны 0******* дүгээр сарын 2-ний өдөр хүлээн авч танилцаад шүүхийн шийдвэр үндэслэлгүй, хуулийн шаардлагад нийцээгүй гэж дүгнэж дараах үндэслэлээр эс зөвшөөрч байна.

Эрүүгийн хуулийн ангийн .******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт “Хоёр, түүнээс олон хүн гэмт хэрэг үйлдэхэд санаатай нэгдсэнийг гэмт хэрэгт хамтран оролцох гэнэ” гэж заасан бөгөөд гэмт хэрэгт хамтран оролцож байгаа этгээд нь хамтарсан гэмт ажиллагааны үр дүнд нийтлэг хор уршиг бий болохыг урьдаас мэдэж байдаг, бас тэрхүү хор уршиг учруулахыг шууд санаатай хүсэж байдаг.

Шүүх хэд хэдэн шүүгдэгчид холбогдох хэргийг шийдвэрлэж байгаа тохиолдолд шүүгдэгч тус бүрийн үйлдэл, оролцоо, гэмт хэрэгт хамтран оролцсон хэлбэрийн талаар дүгнэлт хийж, энэ талаар тогтоолдоо тусгах бөгөөд эдгээр нөхцөл байдлыг шүүгдэгч тус бүрээр тогтоох боломжгүй байдал нь шүүгдэгч нарт холбогдох хэргийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, шүүгдэгч бүрийг цагаатгах үндэслэл болохгүй юм.

нь өөрт олгогдсон эрхээ урвуулан ашиглаж, албан үүрэг, албан тушаалын байдлын эрх мэдлээ албаны эрх ашгийн эсрэг буюу хувийн ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх зорилгод ашиглаж хийх ёсгүй үйлдэл хийх байдлаар эрх мэдлээ хэтрүүлсэн, нь Б.*******, Х., ******* нарын “” үйлчилгээ үзүүлсний төлбөрийг ажилд түр тушаалаар томилж цалин олгох байдлаар төлөх талаар саналыг эд гаргасан, авах тушаалыг төлөвлөн, цалинг дансаар олгосон зэргээр ийг гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлсэн болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан гэрч “...би огт хараагүй, хуулийн заалт буруу бичсэн тушаал байхаар нь *******аас тодруулахад тушаал төлөвлөн сүлжээгээр явуулсан гэсэн..., ...би цалингийн цэсийг ар батлуулж ид өгөх хүртэл цалингийн цэсэд , , нарын нэг байхгүй байсан...” гэх мэдүүлэг, гэрч ******* “..., нарын тушаалыг нар руу явуулсан..." гэх мэдүүлэг, гэрч “...цагийн бүртгэлийн хуудас дээрх бичиг миний бичиг мөн байна.

Гэхдээ гэх нэрийг би бичээгүй, бусад нэрийг би бичсэн байна. ын хувьд манай ажилд ажилладаггүй. Би харж байгаагүй...” гэх мэдүүлэг, яллагдагч ийн “...Би аас *******ын мөнгийг яах талаар асуухад түр томилох тушаалаар уг хүнийг ажилд томилж ажлын хөлс олгоё гэхээр нь тушаал гаргаж авсан. , нарын хувьд ч яах талаараа аас асуухад ажилд томилж ажлын хөлс олгоё гэсэн..." гэх мэдүүлгүүд болон бичгийн бусад нотлох баримтуудаар нотлон тогтоогдсон байна.

Шүүх шүүгдэгч ыг ийн үйлдэлд дэмжлэг үзүүлсэн гэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна гэж үзэхдээ хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн дээрх нотлох баримтыг үгүйсгэсэн дүгнэлтээ хийгээгүй нь нотолгооны ач холбогдолтой, хэрэгт хамааралтай баримт нэг бүрийг тал бүрээс нь нягт нямбай бүрэн гүйцэт бодит байдлаар нь хянаагүй гэж үзэхээр байна.

Шүүхээс ажиллаагүй атлаа цалин авсныг давуу байдал олж авсан гэж үзэх боловч “давуу байдал олж авсан” үйлдлийг гэмт хэрэг тооцохоор хуульчлаагүй гэжээ. нь 20******* оны эхээр тэй тааралдаж ажилгүй байгаагаа илэрхийлсэн, түүнд ажилд орох саналыг тавихад холбогдох бичиг баримт, ажилд орох тухай өргөдлийг гаргаж улмаар “” цахилгааны инженерээр ажилд орсон боловч тухайн байгууллагад огт ажиллаагүй атлаа цалинг Хаан банкны 50205************** тоот өөрийн дансаар авч ийн хууль бус үйлдэл, эс үйлдэхүйг идэвхтэй үйлдлээр дэмжсэн болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон атал шүүх энэ талаар хууль зүйн дүгнэлт хийгээгүй.

Мөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .******* дүгээр зүйлийн 5-д заасан “...Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаатай холбоотой гарсан давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг шүүх, прокурор мөрдөгч биелүүлнэ...” гэх заалтыг зөрчиж Давж заалдах шатны шүүхийн 2022 оны 02 дугаар сарын 2-ны өдрийн 2022/ДШМ/0 дугаартай магадлалд заасан заалтыг биелүүлээгүй хэргийн бодит байдалд нийцээгүй дүгнэлт хийж шүүгдэгч ийн зарим хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, шүүгдэгч , нарыг цагаатгаж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй байна. Иймд Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 202 оны 0******* дүгээр угаар сарын 0-ний өдрийн 202/ШЦТ/*******6 дугаартай шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгуулж, анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр эсэргүүцэл бичив гэжээ.

Шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч нар давж заалдах гомдолдоо:

... ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн *******., 22.******* дугаар зүйлийн *******.*******.т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дугаар зүйлийн *******.*******.т заасныг хэрэгсэхгүй болгож тухайн зүйлчлэлийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцож ял халдаасан нь үндэслэлгүй юм.

Өмгөөлөгчийн зүгээс ийн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дугаар зүйлийн *******.*******.т заасан үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгож, 22.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэгт заасан үйлдлийг хуучин Эрүүгийн хуульд заасан эрүүгийн хариуцлагад татах хугацаа өнгөрсөн гэх үндэслэлээр, мөн тухайн зүйлчлэл нь гэмт хэрэг биш гэж маргаж мэтгэлцсэн нь үндэслэлтэй бөгөөд энэхүү үндэслэлээр давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд дэлгэрэнгүй тайлбарлаж оролцох бөгөөд шүүгдэгч нь тухайн гэмт хэрэг гэх үйлдлүүдийг ямар нэг хувийн ашиг сонирхол үгсэн хуйвалдсан байдал байхгүй байгааг анхаарч үзнэ үү... гэжээ.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон прокурор дүгнэлтдээ:

Анхан шатны шүүхээс шүүгдэгч нарт холбогдох зарим хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож, зарим шүүгдэгч нарыг цагаатгаж шийдвэрлэснийг эс зөвшөөрч эсэргүүцэл бичсэн. Шүүгдэгч нарын үйлдсэн гэмт хэрэг нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдож байхад анхан шатны шүүх хэрэгт авагдсан үйл баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлаагүй, ямар нотлох баримтаар үгүйсгэж байгааг тайлбарлаагүй. Мөн давж заалдах шатны шүүхийн 2022 оны 02 дугаар сарын 2-ны өдрийн 0 дугаартай магадлалын заалтыг биелүүлээгүй, бодит дүгнэлт хийлгүйгээр шүүгдэгч эд холбогдох зарим хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, шүүгдэгч , нарыг цагаатгасан. нь ажил хөдөлмөр эрхэлдэггүй, мөнгө санхүүгээр дэмжлэг авах зорилгоор эд хандахад түүнийг дэмжиж цахилгаанчны инженер гэсэн албан тушаалд томилж цалин хэлбэрээр төсвийн мөнгийг гаргуулж байсан нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон. Уг үйлдлийг нь дэмжиж цалингийн тушаал төлөвлөж оруулсан нь гэрч нарын мэдүүлгээр нотлогддог. ажиллаагүй байтал “Хаан” банкны дансаар цалин авсан, давуу байдал бий болгосон гэж үзэж байна. Эдгээр үйлдлүүдэд анхан шатны шүүх хууль зүйн дүгнэлт хийгээгүй. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .******* дүгээр зүйлийн 5 дахь заалтыг зөрчсөн, мөн Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 202 оны 02 дугаар сарын 2-ны өдрийн 0 дугаартай магадлалын заалтыг биелүүлээгүй, хэргийн бодит байдал дүгнэлт хийгээгүй. Иймд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон шүүгдэгч ийн өмгөөлөгч тайлбартаа:

Эрх зүйн онол болон Эрүүгийн хуульд аль хуулийг хэрэглэх талаар тодорхой дурдсан байдаг. Товч агуулгаар бол шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг хэрэглэнэ гэж заасан байдаг. Шүүгдэгч ийн холбогдож буй үйлдлүүд нь тодорхой цаг хугацаатай. ийн хувьд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн *******.*******-т зааснаар цагаатгагдсан этгээд ыг цахилгаанчны албан тушаалд томилсон үйлдэл юм. нь тухайн байгууллагад цахилгаанчны ажил хийгээгүй, цалин авсан үйлдэлд албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан асуудалд нь анхан болон давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд мэтгэлцэж оролцож байсан. Энэ үйлдэл тухайн үед хэрэглэгдэж  байсан Эрүүгийн хуулийн зохих зүйл заалтад заасан гэмт хэрэг бөгөөд тухайн үед хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Эрүүгийн хуулийн хөөн хэлэлцэх хугацаагаар ял, хариуцлага тооцох боломжгүй буюу шүүхийн шийтгэх тогтоол гартал хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан байсан. ажилд томилогдсоноос хойш байгууллагын төгөлдөр хуурыг хөглөсөн, “” хамтлаг тухайн байгууллагад ажил үйлчилгээ хийж ажлынхаа хөлсийг авсан, энэ үйлдэлд шинжээчийн дүгнэлтээр санхүүгийн зөрчил байна гэж үзсэн. Шинжээчийг байцаахад мөн санхүүгийн зөрчил байна гэсэн мэдүүлгийг өгсөн байдаг. Эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хууль хэрэглэж Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.******* дүгээр зүйлийн *******.*******-т заасан үйлдэлд гэм буруутайд тооцож хөөн хэлэлцэх хугацаагаар хэрэгсэхгүй болгох, төгөлдөр хуур хөглүүлэх ажилд авсан, “” хамтлагийг ажиллуулсан зэрэг нь гэмт хэргийн шинжгүй байна. Иймд шүүхийн шийтгэх тогтоол үндэслэлгүй гэж үзэж байна гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон шүүгдэгч :

Тайлбаргүй гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ын өмгөөлөгч тайлбартаа:

Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолоор миний үйлчлүүлэгч ын үйлдлийг цагаатгаж шийдвэрлэсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй тул прокурорын эсэргүүцлийг хэрэгсэхгүй болгож, анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч , , нарт холбогдох ****************************00005******* дугаартай эрүүгийн хэргийг анхан шатны журмаар хянан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэр хуулийн шаардлагад нийцээгүй, үндэслэлгүй гэж прокурор дүгнэж бичсэн эсэргүүцэл, шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч нараас давж заалдах журмаар гаргасан гомдол үндэслэлтэй эсэхийг тус шүүх хянан үзлээ.

Давж заалдах шатны шүүх хэргийг хянахдаа:

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******6.2 дугаар зүйлд заасан хэрэгт нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан эсэх, мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхээс хэрэг хянан шийдвэрлэх явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж, хязгаарласан эсэх, хэргийг мөрдөн шалгахдаа болон анхан шатны журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагуудыг зөрчсөн эсэх, Эрүүгийн хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн зөрчил байгаа эсэхийг шалгаж тогтоох зорилгоор эрүүгийн хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудын хүрээнд, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .******* дүгээр зүйлийн *******, дахь хэсэгт заасныг дагуу эсэргүүцэл, давж заалдах журмаар гаргасан гомдолд дурдсан үндэслэлд хязгаарлахгүйгээр, тухайн хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг хянадаг.

Прокуророос гаргасан “Шүүхийн шийтгэх тогтоол хуулийн үндэслэл бүхий байх шаардлагыг хангаагүй тул хүчингүй болгож өгөхийг хүссэн” эсэргүүцлийг хүлээн авч ханган шийдвэрлэх үндэслэлтэй.

Харин шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч аас гаргасан “ Миний өмгөөлөлд байгаа шүүгдэгч эд холбогдох эрүүгийн хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан тул эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж болохгүй үндэслэл бий болсныг харгалзан эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлж өгнө үү. Шийтгэх тогтоол үндэслэлгүй гарсан” гэх гомдлыг ханган шийдвэрлэх боломжгүй байна.

Учир нь: Шүүгдэгч эд холбогдох хэргийг хянан шийдвэрлэж гарсан анхан шатны шүүхийн тогтоол нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .5 дугаар зүйлийн *******.*******-д заасан “шүүхийн тогтоолд заасан үндэслэл нь хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй”, *******.-д заасан “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг ноцтой зөрчсөн” зөрчлүүдтэй байх тул шийтгэх тогтоолыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .5 дугаар зүйлийн *******-д зааснаар хүчингүй болгож дахин хэлэлцүүлэхээр буцаав.

Албан тушаалын гэмт хэрэг нь хуулиар хамгаалагдсан нийгмийн ашиг сонирхлыг зөрчиж үйлдэгддэг, төрийн үйл ажиллагаанд хууль дээдлэх ёсыг гажуудуулж байдагт оршдог.

Шүүгдэгч нар нь ажил үүргээ хуульд заасан журмын дагуу гүйцэтгээгүй, тэдний үйлдлийн улмаас тус байгууллагад ажилладаггүй хүмүүсийг цалингийн баланст нэмж цалин олгон бусдад давуу байдал бий болгосон  нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдсон байхад шүүгдэгч нарын тухайн үйлдлийг шүүгдэгч нарын гэм буруутай эсэхэд эргэлзээ гарсан гэсэн үндэслэлээр үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн.  

Энэ нь шүүх хэргийн бодит байдлыг хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг үндэслэн сэргээн тогтоохдоо нотлох баримтын шинж чанар, тэдний хоорондын болон хэргийн хамаарал, хуульд заагдсан арга хэрэгсэл, шаардлагын дагуу цугларсан эсэхийг дүгнэж, улмаар баримтуудыг харьцуулан шинжилж, эсрэг болон холбогдогчтой нэг ашиг сонирхолтой байж болох этгээдүүдийн мэдүүлгийн агуулга, нотолгооны тэнцвэр, хэргийн нөхцөл байдалтай хэрхэн уялдаж байгаа зэргийг эрх зүйн ухамсрыг удирдлага болгон үнэлээгүй байна гэж давж заалдах шатны шүүх үзлээ.

Шүүгдэгч С. нарт холбогдох хэргийг хянан шийдвэрлэж гарсан анхан шатны шүүхийн тогтоол нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .5 дугаар зүйлийн *******.*******-д заасан “шүүхийн тогтоолд заасан үндэслэл нь хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй”, *******.-д заасан “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг ноцтой зөрчсөн” зөрчлүүдтэй байх тул шийтгэх тогтоолыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .5 дугаар зүйлийн *******-д зааснаар хүчингүй болгож шийдвэрлэв.

Учир нь: Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .6 дугаар зүйлийн *******.-д “дүгнэлт нь шүүгдэгчийн гэм буруугийн асуудлыг шийдвэрлэх, Эрүүгийн хуулийг зөв хэрэглэх, ял оногдуулахад нөлөөлсөн, эсхүл нөлөөлж болох ноцтой зөрүүтэй байвал”, .******* дугаар зүйлийн *******.6-д зааснаар “шүүхийн шийдвэр нь энэ хуулийн 6.2, 6.6, 6., 6.*******, 6. дүгээр зүйлд заасан шаардлагыг хангаагүй” гэж үзэх үндэслэл болж байна.

Иймд давж заалдах шатны шүүх хуралдаанаас шүүгдэгч эд холбогдох хэргийг  дээрх үндэслэлүүдээр Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 202 оны 0 дүгээр сарын 05-ны өдрийн 202/ШЦТ/******* дугаартай шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, прокурорын эсэргүүцлийг хүлээн авч, шүүгдэгч, түүний өмгөөлөгчийн гаргасан гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

Давж заалдах шатны шүүхээс Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцэд Монгол Улсын Дээд шүүхийн нийт шүүгчийн 2022 оны 0 дугаар сарын 0-ний өдрийн ************** дугаартай тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ангийн *******.*******0 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийг хэрэглэх талаар гарсан албан ёсны тайлбар Монгол Улсын Үндсэн хууль зөрчсөн талаар гомдол ирсэн эсэх талаар албан тоот явуулсан.

Тоотын хариуд  “... Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцэд нэр бүхий иргэдээс ирүүлсэн Улсын Дээд Шүүхийн нийт шүүгчдийн хуралдааны ************** дугаар тогтоолд холбогдох мэдээллийн дагуу Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн 2022 оны ******* дугаар тогтоолоор маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагаа үүсгэсэн. Дээрх маргаан эцэслэн шийдвэрлэгдээгүй бөгөөд ... хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явагдаж байна...” гэсэн хариу ирүүлсэн боловч уг маргаан хянан шийдвэрлэгдэж байгаа эсэх  талаар албан ёсны баримт хараах ирээгүй болно.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .******* дугаар зүйлийн -т “ Шүүхийн хэрэглэх хууль Монгол Улсын Үндсэн хуульд нийцсэн эсэхийг хянан шийдвэрлэх маргаан Үндсэн хуулийн цэцэд үүссэн тохиолдолд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлнэ.” гэж заасан боловч албан ёсны баримт хавтаст хэрэгт авагдаагүй тул давж заалдах шатны шүүх хүсэлтийг хүлээн авч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх үндэслэл болохгүй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .5 дугаар зүйлийн *******.*******, *******.2, мөн хуулийн . дүгээр зүйлийн *******.2, . дүгээр зүйлийн 2.т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

           *******.Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 202 оны 0******* дүгээр сарын 0-ний өдрийн *******6 дугаар шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгосугай.

          2. Прокурорын эсэргүүцлийг хүлээн авч, шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

      . Шүүгдэгч эд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

       . Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын Дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзвэл хэргийн оролцогчид болон тэдний өмгөөлөгч магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш ******* хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                 Б.МАНЛАЙБААТАР

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                        Д.БУЯНЖАРГАЛ                                           

ШҮҮГЧ                                                            Б.ЭРДЭНЭХИШИГ