МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч М.Эрдэнэ-Очир даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Э.Мөнхгэрэл,

Улсын яллагч Б.Амартүвшин,

Шүүгдэгч Ж.Д  нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар Аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Жигжсүрэнгийн Д т холбогдох эрүүгийн 1838000000031 дугаар хэргийг 2018 оны 01 дүгээр сарын 26-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, Ж.Д,

Шүүгдэгч Ж.Д  нь 2018 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Баянбулаг гэх газраас ... улсын дугаартай бонго пронтер маркийн автомашинаар зөвшөөрөлгүйгээр ойгоос мод бэлтгэж, тээвэрлэсэн гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогджээ.

Шүүхийн хэлэлцүүлгээр яллах, цагаатгах болон бусад нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч Ж.Д  нь 2018 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Баянбулаг гэх

d:\urnaa\шийтгэх тогтоол\Д .docx

 газраас ... улсын дугаартай бонго пронтер маркийн автомашинаар зөвшөөрөлгүйгээр ойгоос мод бэлтгэж, тээвэрлэсэн гэм буруутай болох нь хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Үүнд:

Шүүгдэгч Ж.Д ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн: “Би Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумаас мод бэлтгэж аймгийн төв рүү оруулж ирэхээр 2018 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдөр Тосонцэнгэл сум руу явсан. Ингээд Тосонцэнгэл суманд очоод мод бэлтгэх эрхийн бичиг авахаар байгаль орчны улсын хяналтын байцаагч, байгаль хамгаалагч нартай уулзах гэсэн боловч аймгийн төв рүү тайлан төлөвлөгөө гаргахаар явсан гээд байхгүй байсан. Тэгээд утас руу нь залгахад аймгийн төвд хоёр өдрийн сургалттай гэж байсан. Ингээд би буцаад аймгийн төв рүү хоосон орж байхаар жаахан мод ачаад оръё гэж бодоод тус сумын Баянбулаг гэх газраас мод бэлтгээд өөрийн ... улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дээр ачаад Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сум руу орж ирж яваад цагдаа нартай таараад эрхийн бичиг, гарал үүслийн бичиг байхгүй гээд миний машиныг түр саатуулсан...” гэх мэдүүлэг,

Хохирогч Б.З-ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “Би сумын байгаль экологид учирсан хохирлыг нэхэмжилнэ. Уг хохирлыг төлж барагдуулах юм бол надад гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 19 дүгээр хуудас/,

Гэрч Н.Э-н мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...2018 оны 01-р сарын 09-ний өдрийн 03 цагийн барагцаанд Мөрөн сумын 10 дугаар багт явж байхад ...улсын дугаартай пронтер маркийн тээврийн хэрэгсэл дээр мод ачсан байдалтай явж байхыг зогсоон жолоочоос тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон мод бэлтгэх эрхийн бичиг, гарал үүслийн бичгээ шалгуулахыг шаардахад жолооч тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон жолооны үнэмлэхээ үзүүлээд мод бэлтгэх эрхийн бичиг болон гарал үүслийн бичгээ аваагүй мод бэлтгэсэн гэдгээ хэлсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 23 дугаар хуудас/,

Гэрч Д.Б-ы мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...2018 оны 01-р сарын 09-ний өдрийн 03 цагийн барагцаанд Мөрөн сумын 10 дугаар багт явж байхад ...улсын дугаартай пронтер маркийн тээврийн хэрэгсэл дээр мод ачсан байдалтай явж байхыг зогсоон жолоочоос тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон мод бэлтгэх эрхийн бичиг, гарал үүслийн бичгээ шалгуулахыг шаардахад жолооч тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон жолооны үнэмлэхээ үзүүлээд мод бэлтгэх эрхийн бичиг болон гарал үүслийн бичгээ аваагүй мод бэлтгэсэн гэдгээ хэлсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25 дугаар хуудас/,

Гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 5 дугаар хуудас/,

Эд мөрийн баримт хураан авах тухай прокурорын зөвшөөрөл /хх-ийн 6 дугаар хуудас/,

Эд мөрийн баримтыг хураан авах тухай мөрдөгчийн санал /хх-ийн 8 дугаар хуудас/,

Эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл /хх-ийн 9 дүгээр хуудас/,

Эд хөрөнгө битүүмжилсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 12-13 дугаар хуудас/,

Автомашин үнэлсэн тайлан /хх-ийн 31 дүгээр хуудас/,

Хөвсгөл аймгийн Дэлгэрмөрөн сум дундын ойн ангийн шинжээчийн

1. Ж.Д ын бэлтгэж тээвэрлэсэн мод нь 2.8м3 хэмжээтэй, 28см-ийн  дундаж диаметртэй, 1.5 метрийн урттай, 33 ширхэг, түлшний зориулалтаар бэлтгэсэн шинэс мод болон нь тогтоогдов.
2. Иргэн Ж.Д  нь Монгол улсын Ойн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.7 дахь заалт /иргэн, ойн нөхөрлөл, аж ахуйн нэгж байгууллага зохих зөвшөөрөлгүйгээр ойгоос мод бэлтгэх, ойн дагалт баялаг ашиглах, ан агнах, түймрийн аюултай үед ойд аялал зугаалгаар явахыг хориглоно./-ыг, 35 дугаар зүйлийн 35.4.2 дахь заалт /зохих гэрээ, зөвшөөрөлгүйгээр мод бэлтгэсэн/-ыг тус тус зөрчсөн байна.
3. Иргэн Ж.Д  бэлтгэсэн модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ түлшний хуурай шинэс мод 60000, модны хэмжээ 2.8м3, экологи эдийн засгийн үнэлгээ 168000,
4. Ж.Д ын бэлтгэсэн модонд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 2009 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн 394 дүгээр тушаалын 1 дүгээр хавсралтыг үндэслэн Ойн сангийн нэг шоометр модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ тооцох аргачлалаар тооцсон гэх дүгнэлт /хх-ийн 36 дугаар хуудас/,

Бөөрөнхий модон материалын хэмжилтийн хүснэгт /хх-ийн 37 дугаар хуудас/ зэрэг болно.

Дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх тул хэргийг шийдвэрлэхэд хамааралтай, ач холбогдолтой гэж үнэллээ.

Иймд шүүгдэгч Ж.Д ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зөвшөөрөлгүйгээр ойд мод бэлтгэсэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр мод, модон материалыг бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч Ж.Д ын гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн, хувийн байдал зэргийг харгалзан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан торгох ял оногдуулж, шүүгдэгчийн ам бүл 4, эхнэр 2 хүүхдийн хамт амьдардаг, түүний хөрөнгө, цалин хөлс, орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоох нь зүйтэй.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөнг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцов.

Шүүгдэгч нь хохирол 168000 төгрөгийг төлж барагдуулсан баримт /хх-ийн 48 дугаар хуудас/ байх тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй, мөн цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1.5 метрийн урттай, 28см дундаж диаметртэй, 33 ширхэг шинэс модыг улсын төсөвт шилжүүлэхийг Хөвсгөл аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-443 дугаар нээлттэй хорих ангид даалгаж, битүүмжлэгдсэн  Н.Батхүүгийн эзэмшлийн тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн, ... улсын дугаартай /арлын дугаар ..., тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний дугаар .../, Киа Пронтер бонго маркийн ачааны автомашиныг эзэмшигчид нь буцаан олгох нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 36.13-т заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Ж.Д-ыг зөвшөөрөлгүйгээр ойд мод бэлтгэсэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр мод, модон материалыг бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн гэмт хэргийг үйлдсэнд гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ж.Д-т дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450000 /дөрвөн зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4-т зааснаар шүүгдэгч Ж.Д-т оногдуулсан дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450000 /дөрвөн зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг 6/зургаа/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.
4. Ялтан нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг дурдсугай.
5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн 2, 3, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1.1 дэх хэсэгт зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1.5 метрийн урттай, 28см дундаж диаметртэй, 33 ширхэг шинэс модыг улсын төсөвт шилжүүлэхийг Хөвсгөл аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-443 дугаар нээлттэй хорих ангид даалгасугай.
6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн 2, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.2 дугаар зүйлийн 1, 21.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар Н.Б.н эзэмшлийн тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн, ... улсын дугаартай /арлын дугаар ..., тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний дугаар .../, Киа Пронтер бонго маркийн ачааны автомашиныг эзэмшигчид нь буцаан олгосугай.
7. Эрүүгийн 1838000000031 дугаартай хэрэгт шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.
8. Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Ж.Д-т урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ               М.ЭРДЭНЭ-ОЧИР