| Шүүх | Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Баасанжавын Эрдэнэхишиг |
| Хэргийн индекс | 2102005500025 |
| Дугаар | 2023/ДШМ/38 |
| Огноо | 2023-05-16 |
| Зүйл хэсэг | 22.1.1., 22.4.1., 22.4.2., 22.5.1., |
| Улсын яллагч | Д.Шинэбал |
Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал
2023 оны 05 сарын 16 өдөр
Дугаар 2023/ДШМ/38
Л.*******, А.*******, Ё.*******,
А.******* нарт холбогдох эрүүгийн
хэргийн тухай
Прокурор Д.Шинэбал /цахим/
Шүүгдэгч Л.*******
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Э.Энххэрлэн
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ю.Батболд
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Б.Тэнгис
Нарийн бичгийн дарга Б.Мөнхзул нарыг оролцуулан,
Сэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Ж.Эрдэнэбат даргалж шийдвэрлэн 2023 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн шүүх хуралдаанаас гаргасан 2023/ШЦТ/08 дугаартай шийтгэх тогтоолыг зөвшөөрч бичсэн шүүгдэгч А.ын өмгөөлөгч, шүүгдэгч Л.******* түүний өмгөөлөгч нарын давж заалдах гомдлоор Л.*******, А.*******, Ё.*******, А.******* нарт холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай, 149/2023/0001/Э/208/2023/0020 индекстэй 13 хавтас эрүүгийн хэргийг 2023 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр хүлээн авч, шүүгч Б.Эрдэнэхишигийн илтгнээр хянан хцэв.
-******* овгийн *******гийн *******, Монгол Улсын иргэн, **** оны **** дүгээр сарын ***-ны өдөр Орхон аймагт төрсөн, **** настай, ***эгтэй,**** боловсролтой, ********* мэргэжилтэй, ************ажиллаж байгаа, ам бүл **********хамт хотын Баянгол дүүргийн ******дүгээр хороо **** дугаар байрны **** тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, /РД:*****/,
-******* овгийн *******ийн *******, Монгол Улсын иргэн, ***** оны **** дугаар сарын ****-ны өдөр хотод төрсөн, **** настай, ***эгтэй, **** боловсролтой, **** мэргэжилтэй, *********** ажиллаж байгаа, ам бүл ******** хамт Сэнгэ аймгийн Мандал сумын ****дугаар баг, **** дугаар байрны ****тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, /РД: *********/ урьд
Сэнгэ аймаг дахь сум дундын шүүхийн 2000 оны 04 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 73 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 90 дүгээр зүйлийн 90.1 дэх хэгт зааснаар 3 жилийн хорих ялаар шийтгүүлсэн.
- овгийн гийн *******, Монгол Улсын иргэн, ****** оны **** дүгээр сарын ****-ны өдөр Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төрсөн, *** настай, ****эгтэй, **** боловсролтой, **** мэргэжилтэй, ********* ажилтай, ам бүл ************хамт хотын Баянгол дүүргийн ***** дүгээр хороо ***** тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, /РД:********/,
- овгийн *******, Монгол Улсын иргэн, ****** оны **** дугаар сарын ***-ны өдөр Завхан аймгийн Баянхайрхан суманд төрсөн, **** настай, ***эгтэй, ****** боловсролтой, ********** мэргэжилтэй, эрхсэн тодорхой ажилгүй, хувиараа хөдөлмөр эрхдэг, ам бүл ********* хамт Сэнгэ аймгийн Мандал сумын ******** дүгээр баг, Зүүнхараа ******** тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, /РД:*********/.
Шүүгдэгч Л.******* нь Монгол-Оросын хамтарсан Хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг “ зам”-ын Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогийн даргаар ажиллаж байхдаа албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж Монгол Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг замтай 2021 онд хаягдал худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулаагүй “ ” ХХК-д 2021 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдрөөс 2021 оны 07 дугаар сарын 28-ны өдрийн хооронд Зүүнхараа вагон депогоос нийт 220.110.900 төгрөгийн үнэ бүхий 1,467.41 тонн хаягдал ачуулж “ ” ХХК-д давуу байдал бий болгосон, мөн Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байсан Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулах гэн ашиг сонирхлын үүднэ түүний худалдан авч байгаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Сэнгэ аймгийн Мандал сумын нутагт А.*******гээр дамжуулан Ё.*******аас 980.000 төгрөгийн хахууль авсан,
Шүүгдэгч А.******* нь Зүүнхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн чанар, стандарт хариуцсан орлогч даргаар ажиллаж байхдаа, Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байсан Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулах гэн ашиг сонирхлын үүднэ түүний худалдан авч байгаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан улмаар албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Сэнгэ аймгийн Мандал сумын нутагт дэвсгэрт А.*******гээр дамжуулан Ё.*******аас 1.000.000 төгрөгийн хахууль авсан,
Шүүгдэгч Ё.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авахдаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан өөртөө давуу байдал бий болгох зорилгоор А.*******гээр дамжуулан 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Зүүнхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн дарга Л.*******д 980.000 төггрөг, мөн өдөр тус депогийн Чанар, стандарт хариуцсан орлогч дарга А.*******д 1.000.000 төгрөгийн хахууль тус тус өгсөн,
Шүүгдэгч А.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байгаа Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан, давуу байдал бий болгох зорилгоор 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Зүунхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн дарга Л.*******д 980.000 төфөг, тус депогийн Чанар, стандарт хариуцсан орлогч дарга А.*******д 1.000.000 төгрөгийн хахуулийг тус тус өгсөн гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.
Нийслийн Прокурорын газрын Хэрэг бүртгэх, мөрлөн байцаах ажиллагаанд хяналт тавих нэгдүгээр хтсэ:
Л.*******гийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1, 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэгт тус тус зааснаар,
А.ын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт зааснаар,
Ё.*******ын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт зааснаар,
А.*******гийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт зааснаар тус тус зүйлчлэн, яллах дүгнт үйлдэж анхан шатны шүүхэд шилжүүлжээ.
Сэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхэ:
******* овогт *******гийн *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт заасан “Эрх мэд, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэгт заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, ******* овогт *******ийн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 1 дах хэгт заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, овогт гийн *******ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дах хэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дах хэгт заасан “Хахууль өгөх” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, овогт *******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дах хэг, 3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дах хэгт заасан “Хахууль өгөх" гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож,
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт зааснаар Л.*******г нийтийн албанд томилогдох эрхийг 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж 5.400 /таван мянга дөрвөн зуун/ нэгж буюу 5.400.000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэгт зааснаар Л.*******г нийтийн албанд томилогдох эрхийг 05 /тав/ жилийн хугацаагаар хасаж 5.400 /таван мянга дөрвөн зуун/ нэгж буюу 5.400.000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 1-д зааснаар А.ыг нийтийн албанд томилогдох эрхийг 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж 3.000 /гурван мянга/ нэгж буюу 3.000.000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дах хэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар Ё.*******ыг нийтийн албанд томилогдох эрхийг 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж 2.700 /хоёр мянга долоон зуун/ нэгж буюу 2.700.000 /хоёр сая долоон зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дах хэг, 3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дах хэгт зааснаар А.*******г нийтийн албанд томилогдох эрхийг 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж 2.700 /хоёр мянга долоон зуу/ нэгж буюу 2.700.000 /хоёр сая долоон зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгэж,
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дах хэгт зааснаар шүүгдэгч Л.*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1 дахь хэгт зааснаар оногдуулсан нийтийн албанд томилогдох эрхийг 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж 5.400 /таван мянга дөрвөн зуун/ нэгж буюу 5.400.000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ял дээр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь"хэгт зааснаар оногдуулсан нийтийн албанд томилогдох эрхийг 05 /тав/ жилийн хугацаагаар хасаж 5.400 /таван мянга дөрвөн зуун/ нэгж буюу 5.400.000 /таван сая дөрвөн зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг нэмж нэгтгэн Л.*******г нийтийн албанд томилогдох эрхийг нийт 07 /долоо/ жилийн хугацаагаар хасаж нийт 10.800.000 /арван сая найман зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэж,
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэгт зааснаар ялтан Л.*******гийн торгох ялыг 03 /гурав/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан А.ын торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан Ё.*******ын торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан А.*******гийн торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр тус тус тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэгт зааснаар ялтан торгох ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солих болохыг мэдэгдэн,
Энэ хэрэгт Л.*******, А.*******, Ё.*******, А.******* нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүхэд шилжиж ирсэн иргэний бичиг баримтгүй, нөхөн төлөх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, хилийн хориг тавигдаагүй болохыг тус тус дурдаж, энэ хэрэгт хураагдсан ирсэн 1 ширхэг флаш, 17 ширхэг хуурцаг /СД/-г уг хэргийн хугацаа дуустал хадгалахаар зохих баримт үйлдэж хэрэгт хавсаргахыг шүүгчийн туслах Г.Ганцэцэгт даалгаж,
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар Л.*******гэ гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө болох 980.000 /есөн зуун наян мянга/ төгрөгийг, А.*******ас гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө болох 1.000.000 /нэг сая/ төгрөгийг тус тус гаргуулж Улсын төсөвт оруулж,
Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Л.*******, А.*******, Ё.*******, А.******* нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээж шийдвэрлэжээ.
Шүүгдэгч Л.*******гийн өмгөөлөгч Б.Тэнгис давж заалдах гомдол болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:
“...Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.6 дугаар зүйл /шүүхийн тогтоолд заасан дүгнт нь хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй байх/-ийн 1 дэх хгийн 1.2 /дүгнтэд ноцтойгоор нөлөөлж болох нөхцөл байдлыг шүүх анхаарч үзгүй орхигдуулсан/, 1.3 /дүгнтэд онцгой ач холбогдол бүхий нотлох барим харилцан зөрүүтэй байхад аль нэгийг авахдаа бусдыг нь үгүйсгэн тухай үндлийг заагаагүй бол/, мөн хуулийн 39.7 дугаар зүйл /Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэх/-ийн 1.1 шүүх хэрэглэв зохих хуулийг хэрэглээгүй/-д тус тус ноцтойгоор зөрчжээ.
Өмгөөлөгчийн зүгэ анхан шатны шүүхэ хийсэн хууль зүйн дүгнт хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн, шийтгэх тогтоол хууль ёсны бөгөөд үндлтэй байх хуулийн шаардлагыг хангаж чадаагүй гэх үндлээр давж заалдах гомдол гаргаж байна.
1.Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй талаар:
Шүүх шийтгэх тогтоолын тодорхойлох хэгт шүүгдэгч Л.*******, А.*******, Ё.*******, А.******* нарыг гэм буруутайд тооцсон талаар дүгнэхдээ Эрүүгийн хууль болон Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндл журмын дагуу гэм буруугийн асуудлыг хэн нь яг ямар баримтаар яаж буруутгагдаж байгааг нь нэг бүрчлэн ялгамжтай дүгнэх байсан атал яллах дүгнтийг хуулбарлан бичиж, үндл болгосон баримтуудыг жагсаасан нь шүүх хараат бус байж яллах, цагаатгах талын нотлох баримтуудыг харьцуулан ялгамжтай хандаагүй гарсан шийдвэр нь хууль ёсны үндлтэй гарсангүй. Л.*******гийн холбогдсон 2 үйлд нь хавтаст хэрэгт авагдсан ямар баримтуудаар тогтоогдож байгааг ялгамжтай дүгнгүй хэт явцуу, шүүх хуралдааны хцүүлгийн шатанд цагаатгах талын байр суурьтай оролцож энэ талаар шинжлэн судалсан нотлох баримтууд нь хавтаст хэрэгт авагдсан ямар баримтуудаар няцааснаа орхигдуулан ойлгомжгүй бичигдсэн нь шийтгэх тогтоол хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй байх хуулийн шаардлагыг хангаагүй байна.
2.Шүүгдэгч А.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд гэрчээр болон яллагдагчаар өгсөн мэдүүлгүүд нь өөр хоорондоо эрс т зөрүүтэй, Л.*******д авилга өгсөн хэмээн зааж хдэг сар, өдөр, цаг хугацааг худлаа мэдүүлдэг. Түүнчлэн, бичиг үсэг мэдэхгүй, бага боловсролтой, уншиж чадахгүй хүнэ Авлигатай тэмцэх газрын комиссар нь мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 1.3-т бичиг үсэг мэдэхгүй хүнэ мэдүүлэг авсныг шийтгэх тогтоолдоо тухайн хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндл журмын дагуу цугларсан нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна гэж шүүхэ дүгнэн нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг ноцтой зөрчсөн байна.
Учир нь, шүүгдэгч А.******* нь мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд гэмт хэрэг үйлдсэн талаараа өөрөө өөрийнхөө рэг өгсөн мэдүүлгийг нь үнж нотлох баримтаар тооцон шийтгэх тогтоолд үндл болгосон нь дүгнтэд онцгой ач холбогдол бүхий нотлох барим харилцан зөрүүтэй байхад үгүйсгэн тухай үндлийг заагаагүй. Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад цуглуулсан нотлох баримтууд нь дангаар бус хэд хэдэн баримтууд нэг нэгнээ нөхсөн, уялдсан, холбогдсон байдлаар хэргийн үйл баримт хангалттай эргзээгүй тогтоогдоогүй байхад ийнхүү шүүх хэрэглэв зохих хуулийг хэрэглээгүй байна. Иймд Л.*******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт заасан “Эрх мэд, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах”, мөн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэгт заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэх гэмт хэргийн шинжийг хангахгүй байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.15 дугаар зүйлийн 2 дах хэгт зааснаар ... шүүгдэгчийн гэм буруутай эхэд, ... Эрүүгийн хууль, энэ хуулийг тайлбарлах, хэрэглэхэд эргзээ гарвал түүнийг ... шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдвэрлэх зарчмын дагуу түүнд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, цагаатгах үндлтэй.
Иймэ Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэн, хэрэглэв зохих хуулийг хэрэглээгүй анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулж, Л.*******г цагаатгаж өгнө үү гэв.
Шүүгдэгч Л.******* давж заалдах гомдол болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:
Л.******* миний бие Сэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн 2023 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 2023/ШЦТ/08 дугаартай шийтгэх тогтоолыг шуудангаар хүлээн авч түүнийг зөвшөөрч дараах үндлээр давж заалдах гомдлыг гаргаж байна.
Учир нь, 2020 оны 06 дугаар сард худалдан авалт борлуулалтын албанаас хар төмрийг борлуул гэн албан бичгийн надад өгсөн ба гэрээний биелтийг ямар нэг байдлаар цуцлаагүй, энэ тухай бидэнд мэдэгдээгүй байсан. Тухайн процесст “ Эс Эл Холдинг” ХХК нь Зүүнхараад ирж чадахгүй хөл хориотой байсан учраас төмрөө тухайн 2020 ондоо хаягдал төмрөө авч чадаагүй. 2021 оны 01 сарын 29-ний өдөр манай байгууллага дээр шуудангаар даргын цохолттой албан бичиг, гэрээний хуулбартай ирсэн. Гэрээний хуулбарын сүүлийн 1 хуудас байхгүй байсныг анзаараагүй, гэрээний хугацаа байхгүй 3000 тн хар борлуулах тухай гэрээ байсан бөгөөд өмнөх гэрээ нь 4000 тн байсан тул хугацаагүй гэрээ байгуулсан юм байна гэж ойлгоод орлогч нягтлан бодогч Базаррагчаад санхүүгийн зохих журмын дагуу олгоё гэн цохолтыг бичиж өгсөн. Манай зам нь үйл ажиллагаандаа худалдан борлуулахдаа ганцхан байгууллагын даргын шийдвэрээр шийдвэрлэдэггүй бөгөөд Замын даргын томилж, Замын даргатай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан Ерөнхий нягтлан бодогч, Орлогч нягтлан бодогч зэрэг шийдвэр гаргах эрх бүхий ажилтнуудын оролцоотой Худалдан авалт борлуулалтын албанаас зөвшөөрөл авсныг үндлэн олгодог бөгөөд дараа сарын санхүүгийн тайлангаар хоорондын тооцоо хийж тооцдог.
Хэрэв Замын даргын томилсон Ерөнхий нягтлан бодогч, орлогч нягтлан бодогч нар миний албан бичгийн цохолтын дагуу Санхүүгийн зохих журмын дагуу “ Эс Эл Холдинг” ХХК-д олгох боломжгүй гэж шийдвэрлэн тохиолдолд төмрийг олгохгүй байх журамтай. Гэвч манай орлогч, нягтлан бодогч Базаррагчаа цаашаа Гэрмаа нягтлан бодогчид үүрэг өгөөд худалдан авалт борлуулалтын албанаас тодруулаад асуу гний хүрээнд утсаар асуусан байдаг, утсаар асуугаад энэ компанид олгож болно гэдэг зөвшөөрлийг өгсөн гэж ойлгосон тэгээд тэрний дагуу олгогдож эхсэн. Энэ гэрээг хугацаагүй гэрээ байсныг анзаараагүй явуулсандаа ажлын хариуцлага алдсан, үүнийхээ хүрээнд 2 сарын хугацаанд 20% цалин хасуулах сахилгын арга хэмжээ авахуулсан юм. Гэрээний хугацаа харж анзаараагүй ажлын алдаа гаргасан болохоос энэ яллаж байгаа шиг бусдад давуу байдал бий олгосон гэж үзэх үндлгүй юм. 3000 тн худалдан борлуулах тухай даргын гарын үсэгтэй, хугацаагүй байгуулсан гэрээний хуулбар хувь нь мөрдөн байцаалтын явцад “ Эс Эл Холдинг” ХХК-ийн байрнаас олдсон нь хавтаст хэрэгт дурдагдсан байдаг бөгөөд уг гэрээг шуудангаар манай байгууллага руу ирүүлж ачиж авч явсан үйлдлийг санаатай хуурамч гэрээний аргаар луйвар хийсэн байх магадлалтай бөгөөд энэ гэрээнүүдийн талаар мөрдөн байцаалтын явцад бүрэн гүйцэт шалгаагүй болно.
Хахууль авсан гэдэг дээр би А.*******гэ мөнгө аваагүй яллах дүгнтэд дээр дурдагдсанаар мөнгө өгснөөс хойш 900 гаруй тонн өгөөд ажил маш хурдацтай явсан гэж бичигджээ. 2021 онд хамгийн их өгсөн бол 04 дүгээр сард 600 тонн өгсөн байдаг ба бусад саруудад нь ихэвчлэн 100, 200 тонн олгогдож байсан нь хавтаст хэрэгт тусгагдсан байна. Ажлаа түргэн явуулахын тулд надад 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр 980,000 төгрөг өгсөн гэж 2 өөр зөрүүтэй ойлголтын юм яриад яваад байдаг гэт 04 сард 600 тонн олгосон нь хүлэцсэн актын задаргаагаар 04 дүгээр сарын 05-ны өдрөөс 21-ний хооронд 600 тн олгогдож энэ сард дахин ачилт явуулаагүй дууссан байсан. 2021 оны 05 сард 100-200 гаруй тонн олгосон бөгөөд энэ процесс нь өөрөө худалдан борлуулах гэрээний 2.4 дээр заасанчлан төмрийг тайрах, хяргах, зөөвөрлөх, авч явах бүх үүрэг нь “ Эс Эл Холдинг” ХХК-ны үүрэг нь байсан. зам нь энэ төмрийг байгаа газар дээр нь байгаа нөхцөлөөр нь жин, тонноор нь зардаг тэрнэ хэн яаж ачаад явах нь тэр худалдан авагч захиалагчийн үүрэг манайхаас бол манай дөпогийн хашаанаас илүү авч явах эх хяналтыг Зүүн хараа вагон депогийн үүрэг байдаг учраас бусдаас хахууль авах зорилгоор тэгж ажлыг удаашруулсан зүйл байхгүй юм.
Иймд давж заалдах шатны шүүх бүрдэхүүн надад холбогдох хэргийг давж заалдах шатны журмаар гомдолд дурдсан үндлэ үл хамааран хэргийг бүхд нь хянаж надад холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, цагаатгаж өгнө үү гэв.
Шүүгдэгч А.ын өмгөөлөгч Ю.Батболд давж заалдах гомдол болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:
...Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолын 15 дугаар хуудсанд: Шүүгдэгч А.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон засварын депогийн чанар, стандарт хариуцсан орлогч даргаар ажиллаж байхдаа Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ Эс -Эл Холдинг” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байсан *******ын хаягдал төмрийг шуурхай ачуулах гэн ашиг сонирхлын үүднэ түүний худалдан авч байгаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан улмаар албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд 2021 оны 04 сарын 22-ны өдөр Сэнгэ аймгийн Мандал сумын нутаг дэвсгэрт А.*******гээр дамжуулан *******аас 1.000.000 сая төгрөгний хахууль авсан гэж дүгнэж мөн 20-р хуудсанд А.******* нарын ажилд томилсон тушаал, ажлын байрны тодорхойлолт, хөдөлмөрийн гэрээ\ 10-р хх-ийн 159-194 дүгээр хуудсанд тухайн хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндл журмын дагуу цугларсан нотлох баримтуудаар нотлогдож байна гэж шүүх дүгнэв\. А.*******-д эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт заасан гэмт хэрэгт гэм буруутай гэж шүүхэ нийтийн албанд томилогдох эрхийн 2 жилийн хугацаагаар хасч 3000 нэгж буюу 3.000.000 сая төгрөгөөр торгосныг зөвшөөрч байна. А.******* нь ажил олгогчоос ажилтантай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан ажилтан, А.******* нь нийтийн албан тушаалтан биш юм. Иймд А.ыг гэм буруугүйд тооцож түүнд холбогдох хэргийг шийдвэрлэж цагаатгаж өгнө үү гэв.
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Э.Энххэрлэн шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:
Өнөөдрийн шүүх хуралдаанд Л.******* болон өмгөөлөгч Б.Тэнгис нарын гомдлыг дэмжиж оролцож байна. Авлига авсан асуудалд *******э 980.000 төгрөг авсан гэж буруутгадаг. Л.******* нь ******* гэх хүнийг огт танихгүй. Логикоор бодоход Л.******* танихгүй хүнэ мөнгө барьж орж ирээд, энэ ажлыг хурдлуулаад өг гэв гайхна. Л.******* дээд боловсролтой хүн, ******* бол бичиг үсэг мэдэхгүй,уншиж бичиж чадахгүй гэдгээ анхан шатны шүүх хуралдаанд хдэг. Хууль зөрчиж авсан мэдүүлгийг нь прокурор мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад дүгнт хийхгүйгээр гэм буруутай гэж орж ирж байгаа нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5.3 дугаар зүйлийг ноцтой зөрчиж байна. Энэ ноцтой зөрчсөн мэдүүлгээр миний үйлчлүүлэгчийг буруутгаад орж ирж байна. Мөн давж заалдах шатны шүүх бусдад давуу байдал бий болгосон гэдэг асуудалд онцгойлон анхаарах нэг гэрээ байгаа. Энэ гэрээ 5 дугаар хавтаст хэргийн 79-87 дугаар талд авагдсан байгаа. Нэг гэрээ нь 2020 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр байгуулсан гэрээг он сартай, дугааргүй, дуусах хугацаагүй байдаг. Нөгөөх нь 2021 оны 06 дугаар сарын 23-ны өдөр “Хар , ган нийлүүлэх гэрээ” он сар, дугаартай, дуусах хугацаатай байгаа юм. Энэ эргзээтэй авагдсан гэрээнд мөрдөн байцаагч, прокурор Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлд зааснаар хэргийн бодит байдлыг тогтоохын тулд дээрх гэрээнүүдийн зөрүүг арилгахгүйгээр хэт яллах талыг барьж шийдвэрлэн. Иймд давж заалдах шатны шүүхэ миний үйлчлүүлэгчийг цагаатгаж өгнө үү гэв.
Прокурор шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнтдээ:
Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгчдийн гомдолтой танилцлаа. Эдгээр гомдол тайлбаруудыг анхан шатны шүүх дээр хцүүлгийн шат, нотлох баримтын хүрээнд гэм буруугийн шүүх хуралдаанаар хцүүлсэн нотлох баримт юм. Уг шүүх хуралдаанд Ё.*******, А.******* нар нь гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрдөг. Шүүгдэгч Л.*******, А.******* нарт мөнгө өгсөн талаар мэдүүлгийнхээ эх сурвалжийг зааж мэдүүлсэн байдаг. Иймд Сэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн шийтгэх тогтоол нь хууль зүйн үндлтэй, шалгавал зохих нотлох баримтуудыг бүгдийг нь шалгаж тогтоосон, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 13.6 дугаар зүйлд заасан нотлох баримтыг мөрдөгч хангалттай тогтоосон. Иймд анхан шатны шүүхийн 2023 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 08 дугаартай шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
2.Шүүгдэгч Л.******* болон түүний өмгөөлөгчийн зүгэ гаргасан “...Л.*******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэгт заасан “Эрх мэд, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах”, мөн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэгт заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэх гэмт хэргийн шинжийг хангахгүй байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.15 дугаар зүйлийн 2 дахь хэгт зааснаар... шүүгдэгчийн гэм буруутай эхэд, ... Эрүүгийн хууль, энэ хуулийг тайлбарлах, хэрэглэхэд эргзээ гарвал түүнийг ... шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдвэрлэх зарчмын дагуу түүнд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, цагаатгах үндлтэй. Иймэ Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэн, хэрэглэв зохих хуулийг хэрэглээгүй анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулж, Л.*******г цагаатгаж өгнө үү” гэх гомдлын зарим хгийг хүлээн авч, түүнд холбогдуулан яллах дүгнт үйлдэн ирүүлсэн үйлд холбогдлоос “албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” хэргийг түүнд холбогдох хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагааг хангалттай явуулсан боловч түүнийг гэм буруутай эхэд эргзээтэй байна гэх үндлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх нь хууль зүйн үндлтэй гэж,
Шүүгдэгч А.*******, түүний өмгөөлөгч нарын зүгэ гаргасан “...А.******* нь ажил олгогчоос ажилтантай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан ажилтан, А.******* нь нийтийн албан тушаалтан биш юм. Иймд А.ыг гэм буруугүйд тооцож түүнд холбогдох хэргийг шийдвэрлэж цагаатгаж өгнө үү” гэх гомдлыг хангах үндлгүй гэж давж заалдах шатны шүүх тус тус дүгнэв.
3.Шүүгдэгч Л.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байсан Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулах гэн ашиг сонирхлын үүднэ түүний худалдан авч байгаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Сэнгэ аймгийн Мандал сумын нутагт А.*******гээр дамжуулан Ё.*******аас 980.000 төгрөгийн хахууль авсан,
Шүүгдэгч А.******* нь Зүүнхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн чанар, стандарт хариуцсан орлогч даргаар ажиллаж байхдаа, Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байсан Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулах гэн ашиг сонирхлын үүднэ түүний худалдан авч байгаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан улмаар албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлсний хариуд 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Сэнгэ аймгийн Мандал сумын нутагт дэвсгэрт А.*******гээр дамжуулан Ё.*******аас 1.000.000 төгрөгийн хахууль авсан,
Шүүгдэгч Ё.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авахдаа хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан өөртөө давуу байдал бий болгох зорилгоор А.*******гээр дамжуулан 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Зүүнхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн дарга Л.*******д 980.000 төгрөг, мөн өдөр тус депогийн Чанар, стандарт хариуцсан орлогч дарга А.*******д 1.000.000 төгрөгийн хахууль тус тус өгсөн,
Шүүгдэгч А.******* нь Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогоос “ ” ХХК-ийн нэрээр хаягдал авч байгаа Ё.*******ын хаягдал төмрийг түргэн шуурхай ачуулан, давуу байдал бий болгох зорилгоор 2021 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдөр Зүүнхараа дахь Ачааны вагон засварын депогийн дарга Л.*******д 980.000 төгрөг, тус депогийн Чанар, стандарт хариуцсан орлогч дарга А.*******д 1.000.000 төгрөгийн хахуулийг тус тус өгсөн гэмт хэргүүдийг үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүгдэгч Ё.*******, А.******* нарын мэдүүлэг болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудаар тус тус нотлогдон тогтоогдсон байна.
4. Шүүгдэгч Л.******* болон А.******* нар дээрх хахууль болгож өгсөн мөнгийг аваагүй гэж мэтгцэж байгаа боловч хахууль болгож өгсөн гэж байгаа шүүгдэгч нарын мэдүүлгийг хууль зүйн үндлтэй хангалттай няцааж чадаагүй байх тул анхан шатны шүүхэ шүүгдэгч Л.*******, А.******* нарыг хахууль авах гэмт хэрэгт, шүүгдэгч Ё.*******, А.******* нарыг хахууль өгөх гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцсон нь үндлтэй, анхан шатны шүүхэ хэргийн үйл баримтыг зөв тогтоож, шүүгдэгч нарын гэм буруутай үйлдд хуульд заасан эрүүгийн хариуцлагыг оногдуулсан байна.
Анхан шатны шүүхэ хэргийг хүлээн аваад гэмт хэргийн нотлогдсон байдал, шүүгдэгч нарын гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн эх, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж байдал, хувийн байдал зэрэг нөхцөл байдлуудыг хянан үзээд Эрүүгийн хуулинд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүлэгэн нь хууль зөрчөөгүй, эрүүгийн хариуцлага нь тэдний гэм буруугийн хбэрт тохирсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хбэрт тохирсон байна” гэн шударга ёсны зарчимд тулгуурлаж, хэрэглэв зохих хуулийг хэрэглэж, түүнийг зөв тайлбарлан тухайн зүйл, хэгт заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлэгэн байна.
Гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлэгэхдээ Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн хэм хэмжээнд нийцсэн, мөн хуулийн тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор багтсан байх шалгуур нь хууль ёсны зарчмыг хангахын зэрэгцээ тухайлан сонгон оногдуулж буй ялын төрөл, түүний хэмжээ нь гэмт хэргийн шинж чанар, хэрэг үйлдэгдсэн тодорхой нөхцөл байдал болон гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдалд хамгийн зүй зохистой харьцаагаар нийцсэн байх нь Эрүүгийн хуулийн шударга ёсны зарчимд нийцнэ.
5.Харин шүүгдэгч Л.******* нь Монгол-Оросын хамтарсан Хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг “ зам”-ын Зүүнхараа дахь ачааны вагон депогийн даргаар ажиллаж байхдаа албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж Монгол Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг замтай 2021 онд хаягдал худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулаагүй “ ” ХХК-д 2021 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдрөөс 2021 оны 07 дугаар сарын 28-ны өдрийн хооронд Зүүнхараа вагон депогоос нийт 220.110.900 төгрөгийн үнэ бүхий 1,467.41 тонн хаягдал ачуулж “ ” ХХК-д давуу байдал бий болгосон байдал нь уг гэмт хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагааг хуульд заасан үндл журмын дагуу явуулж шаардлагатай бүхий л нотлох баримтуудыг цуглуулсан боловч гэмт үйлд нь нотлогдоогүй, энэ гэмт хэрэгт шүүгдэгч Л.*******г дан ганцаар гэм буруутай гэж үзэхэд эргзээ бүхий байдал бий болсон байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.15 дугаар зүйлийн 2-д заасныг журамлан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.19 дүгээр зүйлийн 1.8-д заасан “гэмт хэргийг үгүйсгэх нөхцөл байдал тогтоогдсон” гэж үзэн түүнд ашигтайгаар шийдвэрлэж үйлд холбогдлыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.
Учир нь: Хавтаст хэрэгт авагдсан гэрч Л.ын /4 дүгээр хх-ийн 218-219/, А.ын /4 дүгээр хх-ийн 244/, Ж.н /4 дүгээр хх-ийн 249/, Д.гийн /4 дүгээр хх-ийн 235-236/, Г.ын /4 дүгээр хх-ийн 170-171/, 190/, О.гийн /4дүгээр хх-ийн 196-198/, Г.ын /4 дүгээр хх-ийн 215-216/, О.Дэмбэрсүрэнгийн /4 дүгээр хх-ийн 232-233/, Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг 2022 оны 02 дугаар сарын 10-ны өдрийн 16/523 тоот албан бичгээр “ ” ХХК-тай байгуулсан гэрээний хуулбар, гэрээний дагуу хүлээн авсан, мөнгө төлсөн судалгаа баримтууд болон “ ” ХХК-тай худалдахаар байгуулсан гэрээ болон бусад холбогдох баримтуудыг иш татаж яллах дүгнтэнд тусгаж ирүүлсэн боловч дээрх баримтуудаар шүүгдэгч Л.*******г гэм буруутай гэж үзэхэд учир дутагдалтай, түүнийг дээрх хаягдал төмрийг дур мэдэн албан тушаалын байдлаа урвуулан удирдах газартаа мэдэгдгүй худалдах боломжгүй байдал тогтоогдсон байна.
Өөрөөр хб шүүгдэгч Л.******* нь зам хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд биш, хаягдал худалдах гэрээг Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийн дарга байгуулдаг ба гэрээ байгуулагдсаны дараа төмрийн үнэ буюу төлбөрийг дээрх төв байгууллагын санхүүд тушаагдсанаар салбар байгууллага руу төмрийг ачуулах зөвшөөрлийг олгодог, ингэж олгохдоо төв байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтнуудын зөвшөөрлөөр тухайн үйл ажиллагаа тодорхой д дараалалтай явагддаг болох нь мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд бүрэн нотлогдсон, шүүгдэгч Л.******* гэрээний хугацаа дууссан байхад анхааралгүй албан тушаалдаа хайнга хандаж худалдах зөвшөөрөл олгосон гэх үндлээр төв байгууллагын даргын зөвлөлөөр хцэгдэж 2 сарын цалингаас 20 хувийн суутгал хийж хасуулах сахилгын арга хэмжээ авагдсан байх тул түүнийг дээрх гэмт хэргийг дангаараа биечлэн гүйцэтгэж эрх мэдлээ хэтрүүлэн төмрийг “ ” ХХК-д өгч давуу байдал бий болгосон гэж үзэхэд учир дутагдалтай эргзээ бүхий нөхцөл байдал буюу гэмт хэргийг үгүйсгэх нөхцөл үүссэн гэж дүгнэж, хуульд заасны дагуу шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдвэрлэх нь шударга ёсны зарчим, хуулийн зорилго зорилтод нийцнэ гэж үзсэн болно.
Иймд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолын 1,2,3,4 дэх заалтуудад тус тус өөрчлөлт оруулж, шүүгдэгч Л.*******, түүний өмгөөлөгчийн гомдлын зарим хгийг хангаж, зарим хгийг болон шүүгдэгч А.ын өмгөөлөгчийн гомдлыг тус тус хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрдэхүүн дүгнэв.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн, 39.9 дүгээр зүйлийн 1, 1.4, 2-д заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1.Сэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн 2023 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 2023/ШЦТ/08 дугаартай шийтгэх тогтоолын тогтоох хгийн
1 дэх заалтыг:
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.15 дугаар зүйлийн 2-д заасныг журамлан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.19 дүгээр зүйлийн 1.8-д зааснаар Нийслийн Прокурорын газраас шүүгдэгч ******* овогт *******гийн *******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.1 дүгээр зүйлийн 1-д заасан “Эрх мэд, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнт үйлдэж ирүүлсэн үйлд холбогдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай” гэж,
2 дахь заалтыг:
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1-д заасныг журамлан шүүгдэгч ******* овогт *******гийн *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 2-д заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, ******* овогт *******ийн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.4 дүгээр зүйлийн 1-д заасан “Хахууль авах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, овогт гийн *******ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэгт тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1-д заасан “Хахууль өгөх” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, овогт *******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.5 дугаар зүйлийн 1-д тус тус заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1-д заасан “Хахууль өгөх” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай” гэж,
3 дахь заалтыг:
4 дэх заалтыг:
“Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэгт зааснаар ялтан Л.*******гийн торгох ялыг 01 жил 06 /нэг жил зургаан/ сарын хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан А.ын торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан Ё.*******ын торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр, ялтан А.*******гийн торгох ялыг 01 /нэг/ жил хүртх хугацаанд хэгчлэн төлөхөөр тус тус тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэгт зааснаар ялтан торгох ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солих болохыг мэдэгдсүгэй” гэж тус тус өөрчлөлт оруулсугай.
2.Шийтгэх тогтоолын бусад заалтыг хэвээр үлдээж, шүүгдэгч болон шүүгдэгч нарын өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлын зарим хгийг хангаж, зарим хгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.
3.Анхан болон давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэн гэж үзв энэхүү магадлалыг гардуулсан, хүл хүргүүлснэ хойш 14 хоногийн дотор хэргийн оролцогч хяналтын журмаар гомдол гаргах, прокурор эргүүц бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.
ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Д.БУЯНЖАРГАЛ
ШҮҮГЧ Г.ДАВААРЕНЧИН
ШҮҮГЧ Б.ЭРДЭНЭХИШИГ