Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх
Шүүгч	Лувсангийн Эрдэнэбат
Хэргийн индекс	2138000810057
Дугаар	2023/ДШМ/22
Огноо	2023-06-14
Зүйл хэсэг	22.1.1.,
Улсын яллагч	М.Б

Холбоотой шийдвэрүүд

Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2023 оны 06 сарын 14 өдөр

Дугаар 2023/ДШМ/22

2023 *******06 ******* 14 ******* 2023/ДШМ/22

*******Л.Дт*******холбогдоЛ

*******эрүүгийн*******хэргийн*******тухай

Хөвсгөл*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүхийн*******эрүүгийн*******хэргийн*******шүүЛхуралдааныг*******шүүгч*******Н.Баярхүү*******даргалж,*******Ерөнхий*******шүүгч*******Б.Сосорбарам,*******шүүгч*******Л.Эрдэнэбат*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй*******тус*******шүүхийн*******шүүЛхуралдааны*******танхимд*******нээлттэй*******хийсэн*******шүүЛхуралдаанд

Прокурор:*******М.Берикбол,

Нарийн*******бичгийн*******дарга:*******Б.Баяржаргал*******нарыг*******оролцуулан

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2023*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******2023/ШЗ/232*******дугаар*******захирамжийг*******эс*******зөвшөөрч*******прокурор*******М.Берикболын*******гаргасан*******эсэргүүцлээр*******Л.Дт*******холбогдоЛ2138000810057*******дугаартай*******эрүүгийн*******хэргийг*******

2023*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдөр*******хүлээн*******авч,*******шүүгч*******Л.Эрдэнэбатын*******

илтгэснээр*******хянан*******хэлэлцэв.

“М......”*******овогт*******Л..........ын*******Д,*******.....*******оны.....*******дүгээр*******сарын*******04-ний*******өдөр*******Хөвсгөл*******аймагт*******төрсөн,*******.....*******настай,*******эрэгтэй,*******дээд*******боловсролтой,*******Байгаль*******орчны*******хяналт*******үнэлгээ,*******цэргийн*******сэтгэл*******зүйч,*******улс*******төрийн*******судлаач*******мэргэжилтэй,*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******дарга*******ажилтай,*******ам*******бүл*******3,*******аав,*******хүүхдийн*******хамт,*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******3*******дугаар*******багт*******оршин*******сууЛбүртгэлтэй,*******ял*******шийтгэлгүй,*******Алтан*******гадас*******одонт*******/регистрийн*******.......................дугаартай/.

Шүүгдэгч*******Л.Д*******нь:*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсуманд*******2020*******онд*******орон*******нутгийн*******төсвийн*******хөрөнгөөр*******хийгдэЛ16,904,400*******төгрөгийн*******төсөвт*******өртөг*******бүхий*******“Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******техник,*******тоног*******төхөөрөмж,*******тавилга”*******худалдан*******аваЛажиллагаа*******зохион*******байгуулагдаагүй,*******тендер*******сонгон*******шалгаруулалтгүйгээр*******буюу*******ажил*******хийгдээгүй*******байхад*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газрын*******алба*******хаагч*******нарт*******албан*******тушаалын*******байдлаараа*******нөлөөлж,*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарын*******найз*******Л.Б,*******С.Т*******нарын*******“Т”*******ХХК-руу*******16,566,312*******төгрөгийн*******санхүүжилтийг*******шилжүүлж*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон,*******улмаар*******С.Т,*******Л.Б*******нараар*******дамжуулан*******санхүүжилтийн*******хөрөнгөөс*******10,666,550*******төгрөгийг*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарын*******Хаан*******банк*******дахь*******5095061943*******дугаарын*******данс*******руу*******шилжүүлж*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарт*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон,*******тус*******хөрөнгөөс*******өөрийн*******бусдад*******төлөЛ1,000,000*******төгрөгийн*******зээлийг*******төлүүлсэн,*******өөрийн*******5905008949*******дугаартай*******дансаар*******1,100,000*******төгрөг*******хүлээн*******авсан.*******Мөн*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******хийгдсэн*******тавилга*******эд*******зүйлийг*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Амарсанаагаар*******хийлгүүлж*******албан*******үүрэг,*******бүрэн*******эрх,*******албан*******тушаалын*******байдлаа*******урвуулан*******ашиглаж*******өөртөө*******болон*******бусдад*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон*******гэмт*******хэрэгт*******тус*******тус*******холбогджээ.*******

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүЛшүүгчийн*******2023*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******2023/ШЗ/232*******дугаар*******захирамжаар *******

Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******22.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсэгт*******заасан*******гэмт*******хэрэгт*******холбогдуулан*******яллаЛдүгнэлт*******үйлдэж*******ирүүлсэн*******“Мэргэн”*******овогт*******Лын*******Дт*******холбогдоЛэрүүгийн*******2138000810057*******дугаартай*******хэргийг*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газарт*******буцааж,*******хэргийг*******прокурорт*******очтол*******яллагдагч*******Л.Дт*******урьд*******авсан*******хувийн*******баталгаа*******аваЛтаслан*******сэргийлэЛарга*******хэмжээг*******хэвээр*******үргэлжлүүлж,*******Эрүүгийн*******2138000810057*******дугаартай*******хэрэгт*******эд*******мөрийн*******баримтаар*******хураагдан*******ирсэн*******ягаан*******өнгийн*******хатуу*******хавтастай*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газрын*******галч*******жижүүрийн*******ажил*******хүлээлцсэн*******дэвтэр*******1*******ширхгийг*******хэргийн*******хамт*******прокурорт*******хүргүүлэхээр*******шийдвэрлэжээ.

Прокурор*******М.Берикбол*******эсэргүүцэлдээ:*******

Анхан*******шатны*******шүүхийн*******энэхүү*******шийдвэрийг*******гаргахдаа*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн*******алдаа*******гаргасан*******гэж*******үзлээ.

Шүүгчийн*******захирамжийн*******үндэслэлийн*******хувьд:*******

1.*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******16.2*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсгийн*******1.1-т*******заасан*******гэмт*******хэргийг*******хэзээ:*******2020*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******10-наас*******2021*******оны*******03*******дугаар*******сарын*******06-ны*******хооронд,*******хаана:*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргаар*******ажиллаж*******байЛхугацаанд,*******яаж:*******албан*******тушаалын*******байдлаа*******урвуулан*******ашиглаж*******хувийн*******ашиг*******сонирхлоо*******гүйцэлдүүлэЛзорилгоор*******хийЛёсгүй*******үйлдлийг*******хийж,*******эрЛмэдлээ*******хэтрүүлэн*******өөртөө*******болон*******бусдад*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон,*******мөн*******зүйлийн*******1.5-л*******заасан*******“гэмт*******хэргийн*******улмаас*******учирсан*******хохирол:*******16,904,400*******төгрөгөөс*******13,321,875*******төгрөгийг*******хасаж*******тооцоход*******3,582,525*******төгрөгийн*******хохирол*******учирсан,*******хор*******уршгийн*******шинж*******чанар,*******хэр*******хэмжээ,*******төрийн*******албанд*******хууль*******дээдлэх,*******шударга*******ёсыг*******хангаЛнийтийн*******ашиг*******сонирхлыг*******хамгаалж*******ажиллаЛзарчмыг*******ноцтой*******зөрчиж,*******төрд*******итгэЛолон*******нийтийн*******итгэлийг*******алдагдуулж,*******төрийн*******байгууллын*******үнэлэмжийг*******сулруулж*******/ЯллаЛдүгнэлтэд*******дурдсанаар*******бичив/*******Энэ*******хэрэг*******нь*******хэлбэрийн*******бүрэлдэхүүнтэй*******гэмт*******хэрэг*******ба*******шүүЛматериаллаг*******бүрэлдэхүүнтэй*******гэмт*******хэрэг*******талаас*******нь*******дүгнэлт*******хийж*******байгаа*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалд*******нийцээгүй.

2.Хөвсгөл*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүхийн*******2022*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******13-ны*******өдрийн*******2022/ДШМ/20*******дугаартай*******магадлалаар*******прокурорын*******эсэргүүцлийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож,*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2022/ШЗ/430*******дугаартай*******захирамжийг*******хэвээр*******үлдээж*******шийдвэрлэсэн.******* Магадлалд:*******“Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******хэдэн*******төгрөгийн*******бодит*******хохирол*******учирсан,*******захиалагчаас*******“төрийн*******албан*******хаагчдад*******техник,*******тоног*******төхөөрөмж,*******тавилга*******худалдан*******авах”*******тендерээр*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******худалдан*******авахаар*******захиалсан,*******албан*******тушаалын*******байдлаараа*******нөлөөлж*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон*******гэЛ“Т”*******ХХК-аар*******тендерт*******заасан*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******хийлгүүлсэн,*******мөн*******ямар*******ямар*******ажлыг*******хийлгээгүй,*******дээрЛажлыг*******бусад*******хүмүүсээр*******хийлгүүлсэн*******зэргийг*******эргэлзээгүй*******тодруулаЛажиллагаа*******явуулсны*******дараа*******хэргийг*******шийдвэрлэЛнь*******зүйтэй*******гэж*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүхээс*******дүгнэсэн*******байна.

Давж*******заалдаЛшатны*******шүүхийн*******шийдвэр*******нь*******заавал*******биелэгдэЛшинжтэй*******байЛбөгөөд*******хэргийг*******прокурорт*******буцаасан*******үндэслэл*******арилаагүй*******байхад*******хэргийг*******анхан*******шатны*******шүүхэд*******оруулж*******ирж*******байгаа*******нь*******хуульд*******нийцэхгүй*******байна*******гэжээ.

Давж*******заалдаЛшатны*******шүүЛмагадлалаар*******

шүүгчийн*******430*******дугаартай*******захирамж*******үндэслэлтэй,*******захирамжид*******заасан*******ажиллагааг*******хийЛнь*******зүйтэй*******гэсэн*******ерөнхий*******дүгнэлт*******хийсэн.

Харин*******2023*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******232*******дугаартай*******захирамжид*******иш*******татсан*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүЛдүгнэлт*******нь*******илт*******хууль*******зүйн*******үндэслэлгүй*******дүгнэлт*******байсан.*******Учир*******нь*******“төрийн*******албан*******хаагчдад*******техник,*******тоног*******төхөөрөмж,*******тавилга*******худалдан*******авах”*******тендерээр*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******худалдан*******авахаар*******захиалсан,*******албан*******тушаалын*******байдлаараа*******нөлөөлж*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон*******гэЛ“Т”*******ХХК-аар*******тендерт*******заасан*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******хийлгүүлсэн,*******мөн*******ямар*******ямар*******ажлыг*******хийлгээгүй,*******дээрЛажлыг*******бусад*******хүмүүсээр*******хийлгүүлсэн*******зэргийг*******эргэлзээгүй*******тодруулаЛажиллагааг*******явуулсны*******дараа*******хэргийг*******шийдвэрлэЛнь*******зүйтэй”*******гэж*******дүгнэсэн.

Эрүүгийн*******хэрэг*******үүсгэж*******яллагдагчаар*******татаЛтухай*******тогтоол*******болон*******яллаЛдүгнэлтэд*******“...Лсуманд*******2020*******онд*******орон*******нутгийн*******төсвийн*******хөрөнгөөр*******хийгдэЛ16,904,400*******төгрөгийн*******төсөвт*******өртөг*******бүхий*******“Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******техник,*******тоног*******төхөөрөмж,*******тавилга”*******худалдан*******аваЛажиллагаа*******зохион*******байгуулагдаагүй,*******тендер*******сонгон*******шалгаруулалтгүйгээр*******буюу*******ажил*******хийгдээгүй*******байхад...”*******гэж*******дүгнэсэн*******байхад*******тендер*******зохион*******байгуулсан*******мэтээр*******анхан*******болон*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүЛойлгож*******дүгнэлт*******хийж*******байгаа*******нь*******хэргийг*******ойлгоогүй,*******эсхүл*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******39.1*******дүгээр*******зүйлийн*******3*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******“...харгалзахгүйгээр*******хэргийг*******бүхэлд*******нь*******хянаж*******үзнэ”*******гэсэн*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******гэж*******үзэхээр*******байна.

Шүүхийн*******урьдчилсан*******хэлэлцүүлгээр*******буюу*******2023*******оны*******04*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдөр*******шүүгч*******урьдчилсан*******хэлэлцүүлэг*******зарласан*******үндэслэлд*******“тендерт*******заасан*******ажиллагааны*******үнийг*******бүрэн*******тогтоогоогүй”*******гэж*******тайлбарлаж*******байгаагаас*******үзэхэд*******худалдан*******аваЛажиллагаа*******зохион*******байгуулагдаагүй,*******тендер*******сонгон*******шалгаруулалт*******болоогүй*******гэдгийг*******ойлгоогүй*******буюу*******хэрэгт*******авагдсан*******нотлоЛбаримтыг*******бүрэн*******дүүрэн*******хянаж*******танилцаагүй*******гэЛдүгнэлт*******хийхэд*******хүргэж*******байна.*******

3.Хэрэгт*******авагдсан*******бусад*******нотлоЛбаримтыг*******шинжлэн*******судлаад*******улсын*******яллагчийн*******яллаЛдүгнэлтэд*******дурдсан*******яллагдагч*******Л.Дын*******үйлдсэн*******гэмт*******хэргийг*******хэн*******яаж*******үйлдэж,*******хэдэн*******төгрөгийн*******хохирол*******учруулсан*******талаар*******тодруулаЛажиллагаа*******хийЛнь*******зүйтэй*******гэсэн*******нь*******ойлгомжгүй.*******Яллагдагч*******Л.Дт*******холбогдуулан*******эрүүгийн*******хэрэг*******үүсгэж*******яллагдагчаар*******татаж,*******яллаЛдүгнэлт*******үйлдэж*******шүүхэд*******шилжүүлсэн*******байхад*******“...Л.Дын*******үйлдсэн*******гэмт*******хэргийг*******хэн*******яаж*******үйлдэж,*******хэдэн*******төгрөгийн*******хохирол*******учруулсан*******талаар*******тодруулаЛажиллагаа*******хийЛнь*******зүйтэй”*******гэсэн*******үндэслэлгүй*******дүгнэлт*******болсон.*******

4.Л.Д*******нь*******“Т”*******ХХК-аар*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******хийлгүүлсэн,*******мөн*******ямар,*******ямар*******ажлыг*******хийлгээгүй,*******дээрЛажлыг*******бусад*******хүмүүсээр*******хэрхэн*******яаж,*******ямар*******үнэ*******ханшаар*******хийлгүүлсэн,*******ямар*******зардлаар*******тээвэрлэсэн*******зэргийг*******тодруулаЛшаардлагатай*******байна.

Хөрөнгийн*******үнэлгээний*******тайлан*******нь*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******хийгдсэн*******эд*******зүйлийн*******ерөнхий*******үнэлгээ*******байЛбөгөөд*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тавилга,*******самбар*******хийлгэхэд*******хэдэн*******төгрөгийн*******зүсвэр*******хийгдсэн,*******хэдэн*******төгрөгөөр*******шиллэсэн,*******хэдэн*******төгрөгөөр*******угсарсан,*******хэдэн*******төгрөгөөр*******ачаа*******тээвэрлэсэн,*******хэдэн*******төгрөгөөр*******самбар,*******алдрын*******буланг*******хийлгэсэн*******зэрэг*******нэг*******бүрчлэн*******үнэлгээг*******тогтоож*******ирүүлэЛгэсэн*******нь*******хэргийг*******шийдвэрлэхэд*******ач*******холбогдолгүй.*******Хөрөнгө*******үнэлгээний*******тайланд*******самбар,*******алдрын*******булангийн*******үнэлгээ*******тодорхой*******тусгагдсан,*******Лсум*******хүртэлЛтээвэрлэлт,*******хүмүүсийн*******хөлс*******зэргийг*******шингэсэн*******ба*******тухайн*******эд*******зүйлүүд*******нь*******заЛзээлд*******байнгын*******борлуулалттай*******зүйл*******биш,*******материалыг*******авч*******өөрсдөө*******хийсэн,*******хувь*******хүмүүсийн*******хийсэн*******зүйлийг*******үнэлгээний*******компани*******үнэлсэн*******зэргийг*******шүүЛанхаарч*******үзээгүй.

5.Түүнчлэн*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэгт*******хохирогчийн*******эрх,*******үүрэг*******тайлбарлаж,*******мэдүүлэг*******аваЛажиллагааг*******хийсэн*******боловч*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэг*******нь*******мөрдөн*******шалгаЛажиллагаанд*******“Хэргийн*******материалтай*******танилцаад*******хэргийн*******талаар*******ойлголттой*******болоЛнь*******зөв*******байхаа*******гэж*******бодож*******байна”*******гэж*******мэдүүлсэн*******бөгөөд*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэгээс*******дахин*******мэдүүлэг*******авч*******түүнд*******гомдол,*******санал,*******хүсэлт*******байгаа*******эсэхийг*******асууж*******тодруулаЛажиллагаа*******хийгдээгүй,*******мөн*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******хэргийн*******материалтай*******танилцсан*******баримтад*******гарын*******үсэг*******зурсан*******боловч*******санал*******хүсэлтийн*******хэсэгт*******гомдол,*******саналтай*******эсэЛталаар*******бичиглэл*******хийгдээгүй*******хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлж*******байгаа*******нь*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгчийн*******хуульд*******заасан*******эрЛашгийг*******хангаагүй*******байна*******гэсэн*******нь*******үндэслэлгүй,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуульд*******заагаагүй.

Хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэгт*******хохирогчийн*******эрх,*******үүрэг*******тайлбарлаж,*******мэдүүлэг*******аваЛажиллагааг*******хийсэн,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******32.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******2*******дахь*******хэсэгт*******заасны*******дагуу*******хавтаст*******хэргийн*******материалыг*******танилцуулсан,*******мөн*******зүйлийн*******7*******дахь*******хэсэгт*******хавтаст*******хэрэгт*******танилцаЛүед*******хүсэлт,*******гомдол*******гаргасан*******тохиолдолд*******шийдвэрлэхээр*******заасан*******ба*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгчөөс*******хэрэг*******танилцаЛявцад*******хүсэлт*******гомдол*******гаргаагүй*******байна.*******Үүнийг*******заавал*******хүсэлт,*******гомдол*******гаргаЛёстой*******мэтээр*******буруу*******дүгнэж*******байна.*******Хэрэгт*******авагдсан*******нотлоЛбаримтуудаар*******тогтоогдсон,*******эргэлзээ*******төрүүлэхүйц*******нөхцөл*******байдал*******хэрэгт*******байхгүй*******ба*******хэрэв*******шүүЛдээрЛнөхцөл*******байдлыг*******эргэлзээтэй*******гэж*******үзвэл*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******27.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсэгт*******заасны*******дагуу*******шүүхийн*******шатанд*******эд*******зүйл,*******хөрөнгийн*******үнэлгээ*******тогтоолгохоор*******шинжилгээ*******хийлгэЛбүрэн*******боломжтой*******байсан.

Энэ*******талаар*******шүүхийн*******урьдчилсан*******хэлэлцүүлэгт*******“шүүхийн*******шатанд*******хөрөнгийн*******үнэлгээ*******тогтоолгоЛхүсэлт”*******гаргасан*******боловч*******шүүгч*******шүүхийн*******шатанд*******хөрөнгийн*******үнэлгээ*******тогтоолгоЛболомжгүй*******талаар*******хэлэлцүүлэг*******болон*******захирамжид*******дурдаагүй*******захирамж*******нь*******хууль*******ёсны*******ба*******үндэслэлтэй*******байЛшаардлагыг*******хангаагүй*******байна.

Иймд*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2023*******оны*******04*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******2023/ШЗ/232*******дугаартай*******шүүгчийн*******захирамжийг*******хүчингүй*******болгуулахаар*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******33.3*******дугаар*******зүйлийн*******2*******хэсэгт*******заасныг*******үндэслэн*******прокурорын*******эсэргүүцэл*******бичив*******гэжээ.*******

ШүүЛхуралдаанд*******оролцсон*******прокурор*******дүгнэлтдээ:*******Шүүгчийн*******захирамжийг*******хүчингүй*******болгоЛнь*******зүйтэй*******гэж*******үзэж*******байна*******гэв.

ТОДОРХОЙЛОЛнь:

Давж*******заалдаЛшатны*******шүүЛЭрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******39.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,*******3*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******прокурорын*******эсэргүүцэлд*******заасан*******асуудлаар*******хязгаарлахгүйгээр*******хэргийн*******бүЛүйл*******ажиллагаа,*******шийдвэрийг*******бүхэлд*******нь*******хянав.

1.Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газраас*******яллагдагч*******Л.Дыг*******“

Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсуманд*******2020*******онд*******орон*******нутгийн*******төсвийн*******хөрөнгөөр*******хийгдэЛ16,904,400*******төгрөгийн*******төсөвт*******өртөг*******бүхий*******“Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******техник,*******тоног*******төхөөрөмж,*******тавилга”*******худалдан*******аваЛажиллагаа*******зохион*******байгуулагдаагүй,*******тендер*******сонгон*******шалгаруулалтгүйгээр*******буюу*******ажил*******хийгдээгүй*******байхад*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газрын*******алба*******хаагч*******нарт*******албан*******тушаалын*******байдлаараа*******нөлөөлж,*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарын*******найз*******Л.Б,*******С.Т*******нарын*******“Т”*******ХХК-руу*******16,566,312*******төгрөгийн*******санхүүжилтийг*******шилжүүлж*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон,*******улмаар*******С.Т,*******Л.Б*******нараар*******дамжуулан*******санхүүжилтийн*******хөрөнгөөс*******10,666,550*******төгрөгийг*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарын*******Хаан*******банк*******дахь*******5095061943*******дугаарын*******данс*******руу*******шилжүүлж*******төрсөн*******дүү*******Л.Төмөрбаатарт*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон,*******тус*******хөрөнгөөс*******өөрийн*******бусдад*******төлөЛ1,000,000*******төгрөгийн*******зээлийг*******төлүүлсэн,*******өөрийн*******5905008949*******дугаартай*******дансаар*******1,100,000*******төгрөг*******хүлээн*******авсан.*******

Мөн*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газарт*******хийгдсэн*******тавилга*******эд*******зүйлийг*******өөрийн*******төрсөн*******дүү*******Л.Амарсанаагаар*******хийлгүүлж*******албан*******үүрэг,*******бүрэн*******эрх,*******албан*******тушаалын*******байдлаа*******урвуулан*******ашиглаж*******өөртөө*******болон*******бусдад*******давуу*******байдал*******бий*******болгосон”*******гэмт*******хэрэг*******үйлдсэн*******гэж*******Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******22.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсэгт*******зааснаар*******яллаЛдүгнэлт*******үйлдэж*******

хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлжээ.

2.Анхан*******шатны*******шүүЛшүүхийн*******урьдчилсан*******хэлэлцүүлгээр*******“улсын*******яллагчийн*******яллаЛдүгнэлтэд*******дурдсан*******яллагдагч*******Л.Дын*******үйлдсэн*******гэмт*******хэргийг*******хэн*******яаж*******үйлдэж,*******хэдэн*******төгрөгийн*******хохирол*******учруулсан*******талаар*******тодруулах,*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газарт*******хийгдсэн*******эд*******зүйлд*******нэг*******бүрчлэн*******үнэлгээг*******тогтоож*******ирүүлэЛнь*******зүйтэй,*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэгээс*******дахин*******мэдүүлэг*******авч*******түүнд*******гомдол,*******санал,*******хүсэлт*******байгаа*******эсэхийг*******тодруулаЛажиллагаа*******хийгдээгүй”*******гэсэн*******үндэслэл*******зааж,*******Л.Дт*******холбогдоЛхэргийг*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газарт*******буцаасан*******нь*******хэргийн*******бодит*******байдалтай*******нийцээгүй,*******шийдвэр*******нь*******тодорхой,*******ойлгомжтой,*******түүнийг*******биелүүлэхэд*******ямар*******нэгэн*******эргэлзээ*******төрүүлэхгүй*******байхаар*******бичигдсэн*******байЛхуульд*******заасан*******шаардлагыг*******хангаагүй*******байна.

Учир*******нь:*******-*******

Хөвсгөл*******аймгийн*******Прокурорын*******газраас*******яллагдагч*******Л.Дыг*******дээрЛгэмт*******хэргийг*******үйлдсэн*******гэж*******дүгнэн*******

Эрүүгийн*******хуулийн*******тусгай*******ангийн*******22.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсэгт*******зааснаар*******яллаЛдүгнэлт*******үйлдэж*******

хэргийг*******шүүхэд*******шилжүүлсэн*******байхад*******шүүЛ“...яллагдагч*******Л.Дын*******үйлдсэн*******гэмт*******хэргийг*******хэн*******яаж*******үйлдэж,*******хэдэн*******төгрөгийн*******хохирол*******учруулсан*******талаар*******тодруулах...”*******гэж*******дурдсан*******нь*******ойлгомжгүй*******болжээ.

-*******Мөрдөн*******шалгаЛажиллагааны*******явцад*******мөрдөгчийн*******2022*******оны*******11*******дүгээр*******сарын*******15-ны*******өдрийн*******“Шинжээч*******томилж,*******шинжилгээ*******хийлгэЛтухай”*******тогтоолоор*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газраас*******“Т”*******ХХК-руу*******шилжүүлсэн*******16,566,312*******төгрөгийн*******хэдэн*******төгрөгөөр*******нь*******хэзээ*******ямар*******бараа,*******материал,*******эд*******хогшил*******ямар*******өртгөөр*******худалдан*******авсан*******болох,*******зардал,*******өртгийг*******тухайн*******үеийн*******ханшаар*******тооцож*******үнэлгээ*******гаргахыг*******хөрөнгө*******үнэлгээний*******“Ашид*******билгүүн”*******ХХК-нд*******даалгажээ*******/5-р*******хх-н*******106-108/.

-*******Мөрдөгч*******хуульд*******заасны*******дагуу*******шинжээчээр*******томилоЛхүний*******тусгай*******мэдлэг,*******мэргэжил,*******чадварыг*******нотолсон*******баримт*******бичиг,*******шинжээчээр*******оролцуулж*******болохгүй*******үндэслэл*******байгаа*******эсэхийг*******шалгаж,*******шинжээчээр*******ажиллахыг*******зөвшөөрч*******байгаа*******эсэхийг*******урьдчилан*******тодруулсан*******тухай*******тэмдэглэл*******үйлдэж,*******дээрЛтогтоолын*******дагуу*******“Ашид*******билгүүн”*******ХХК-аас*******үнэлгээний*******олон*******улсын*******стандартын*******дагуу*******өртгийн*******хандлагыг*******хэрэглэн*******хөрөнгийн*******үнэлгээг*******үнэлсэн*******тайлан*******ирүүлсэн*******байхад*******шүүЛХөвсгөл*******аймгийн*******Лсумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газарт*******хийгдсэн*******эд*******зүйлд*******нэг*******бүрчлэн*******үнэлгээг*******тогтоож*******ирүүлэЛнь*******зүйтэй*******гэж*******дүгнэсэн*******нь*******үндэслэлгүй*******байна.

-*******Хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******нь*******

Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******9.5*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсгийн*******1.2-т*******заасан*******“...хуулийн*******этгээдийг*******төлөөлөЛалбан*******тушаалтан”*******байЛбөгөөд*******мөн*******хуулийн*******8.2*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсгийн*******1.4-т*******“шүүхийн*******хэлэлцүүлэг,*******шүүхийн*******урьдчилсан*******хэлэлцүүлэг,*******шүүЛхуралдаанд*******оролцох”,*******1.8-д*******“хэрэг*******бүртгэлтийн*******хэргийг*******хаасан,*******мөрдөн*******байцаалт*******дууссан*******бол*******хавтаст*******хэргээс*******өөрт*******хамааралтай*******хэсэгтэй*******танилцах,*******нэмэлт*******ажиллагаа*******хийлгэЛтухай*******хүсэлт*******гаргах”*******эрхтэй*******гэж*******заасан.

Мөрдөн*******шалгаЛажиллагааны*******явцад*******хохирогчийн*******хууль*******ёсны*******төлөөлөгч*******Д.Баасанцэцэгт*******

хэргийн*******материал*******танилцуулж,*******баримтад*******гарын*******үсэг*******зуруулсан*******байЛбөгөөд

*******түүнээс*******мэдүүлэг*******авахад*******санал,*******хүсэлт*******байхгүй*******гэсэн*******байЛтул*******шүүЛтүүнийг*******

шүүЛхуралдаанд*******оролцуулан*******гомдол,*******санал,*******хүсэлт*******байгаа*******эсэхийг*******тодруулаЛболомжтой.

3.*******Иймд*******прокурорын*******гаргасан*******“...

захирамж*******нь*******хууль*******ёсны*******ба*******үндэслэлтэй*******байЛшаардлагыг*******хангаагүй*******байна...”*******гэЛагуулга*******бүхий*******эсэргүүцлийг*******хүлээн*******авч,*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******эрүүгийн*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүгчийн*******2023*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******2023/ШЗ/232*******дугаартай*******шүүгчийн*******захирамжийг*******

хүчингүй*******болгоЛ

нь*******зүйтэй*******гэж*******шүүЛбүрэлдэхүүн*******үзлээ.

Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******39.5*******дугаар*******зүйлийн*******1*******дэЛхэсгийн*******1.1,*******39.6*******дугаар*******зүйлийн*******1,*******39.9*******дүгээр*******зүйлийн*******2-т*******заасныг*******тус*******тус*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООЛнь:*******

1.Прокурорын*******эсэргүүцлийг*******хүлээн*******авч,*******

*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийн*******40.1*******дүгээр*******зүйлийн*******1,******* 2-т*******зааснаар*******анхан*******болон*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүЛ

Эрүүгийн*******хуулийг*******зөрүүтэй *******хэрэглэсэн,*******Эрүүгийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэЛтухай*******хуулийг*******ноцтой*******зөрчсөн*******нь*******шүүхийн*******шийдвэрт*******нөлөөлсөн,*******хуулийг*******Улсын*******дээд*******шүүхийн*******албан*******ёсны*******тайлбараас*******өөрөөр*******тайлбарлаж*******хэрэглэсэн

*******гэж*******үзвэл*******давж*******заалдаЛшатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******гардуулсан,*******эсхүл*******хүргүүлснээс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******оролцогч*******хяналтын*******журмаар*******гомдол*******гаргах,*******прокурор,*******дээд*******шатны*******прокурор*******эсэргүүцэл*******гаргаЛэрхтэйг*******дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,*******ШҮҮГЧ *******

Н.БАЯРХҮҮ

*******ШҮҮГЧИД *******

Б.СОСОРБАРАМ

*******

Л.ЭРДЭНЭБАТ