МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч А.Бямбажав даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äýõ хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð õÿíàí øèéäâýðë¿¿ëýõýýð èð¿¿ëñýí *******д холбогдох эрүүгийн 1804000320023 дугаартай хэргийг 2018 оны 02 дугаар ñàðûí 13-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд:                     

 Нарийн бичгийн дарга                               З.Ганцоож

 Улсын яллагч                                                Á.Áóÿíäýëãýð

 Хохирогч                                                   Ж.Цэрэндаш

 Шүүгдэгч                                                   ******* нар оролцов.

 Ø¿¿ãäýã÷: Монгол улсын иргэн, 1975 оны 6 дугаар сарын 16-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 43 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа ачаа тээвэрлэдэг, ам бүл 4, эхнэр 2 хүүхдийн хамт Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Нарийны 17 дугаар гудамжны 13 тоот хашаанд оршин суух, 1999 онд Эрүүгийн хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.1.2-т зааснаар 1 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан Боржигон овгийн ******* ******* /РД:УХ75061616/.

Прокурорын яллах дүгнэлтэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2018 оны 1 дүгээр сарын 24-ний шөнө Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Бага гүний 6 дугаар гудамжны 10 тоот хашаанд оршин суух иргэн Д.Гантулгын гэрийн гадна эхнэр д гар хүрлээ гэж уурлан, хохирогч Ж.******* нүүрэн тус газарт гараараа нэг удаа цохиж, хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогдсон байна.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò äàðààõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã øèíæëýí ñóäëàâ. ¯¿íä:

           Шүүгдэгч *******ы мөрдөн байцаалтын шатанд áîëîí ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò өгсөн: “... 2018 оны 1 дүгээр сарын 24-ний оройн 19 цагийн үед эхнэр С.******* хамт хамаатны айлдаа очиж ууцных нь махыг эвдэж өгөөд гэрийн эзэдтэй Чингис нэртэй 0.5 литрийн 1 шил архи задалж уусан. Тэгээд оройн 23 цагийн үед гэртээ харих гээд Соронз дэлгүүрийн урд зам дээрээс такси барих гээд зогсож байтал саарал өнгийн жижиг тэрэг зогссон ба дотроос нь танил Цэрэндаш гарч ирээд Мэндээ ах яаж яваа юм дүүд нь ганц шил юм байна хамт уух уу гэхээр нь эхнэрийн хамт машинд нь суугаад Бага гүний 6 дугаар гудамжны 10 тоот хашаанд оршин суух Гантулгын гэрт очсон. Тэгээд Гантулгын гэрт 0.5 литрийн Экс архи болон 2.5 литрийн пиво зэргийг уугаад сууж байхад Цэрэндаш манай эхнэр Баярмааг аваад гадагшаа гарсан ба удалгүй манай эхнэр “ёоё” гэж дуугархаар нь гарахад Баярмаа газар уначихсан байж байсан. Би Цэрэндашийг манай эхнэрийг цохьсон гэж бодоод түүний нүүрэн тус газар гараараа нэг удаа цохьсон. Тэгээд Гантулгын гэр рүү орсон. Гэтэл Цэрэндаш миний араас Гантулгын гэрт орж ирээд та миний шүдийг унагачихлаа би цагдаад хэлнэ гээд цагдаад дуудлага өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 33-34 дүгээр хуудаñ, ø¿¿õ õóðàëäààíû òýìäýãëýëýýñ/,

            Õîõèðîã÷ Ж.******* мөрдөн байцаалтын болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шатанд өгсөн: “... 2018 оны 1 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 00 цагийн үед Соронз дэлгүүрийн тэнд тээврийн хэрэгслээ жолоодоод явж байхад ******* ах, эхнэртэйгээ такси барих гээд зогсож байхаар нь би тэр хоёртой мэндлээд машиндаа суулгасан. Тэгээд бид гурав Бага гүний 6 дугаар гудамжны 10 тоот хашаанд оршин суудаг Гантулга ахынд очсон. Бид нар 0.75 литрийн архи уугаад сууж байхад ******* ахын эхнэр Гантулга ахтай маргалдаад байсан ба би ******* ахын эхнэрт та ямар муухай хүн бэ эхнэр, нөхрийн хооронд хэрүүл үүсгээд байх юм гэж хэлээд Гантулга ахын гэрээс гараад явсан. Тэгээд Гантулга ахын хашааны үүдэнд явж байтал ******* ах араас дуудаад үгийн зөрөөгүй миний нүүр хэсэгт баруун гараараа цохиж миний шүдийг унагаасан. Би ******* ахыг 2-3 жилийн өмнөөс зүс таних болсон...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 11-12 дугаар хуудас/,

             Гэрч Д.Гантулгын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...2018 оны 1 дүгээр сарын 25-ны өдөр гэртээ байж байтал *******, түүний эхнэр Баярмаа болон Цэрэндаш нар 1 шил архи болон 1 пиво барьчихсан орж ирсэн. Тэгээд бид нар архи, пивоо уугаад байж байхад *******ы эхнэр Баярмаа болон Цэрэндаш нар маргалдаж байгаад хамт гарсан ба ******* араас нь гарсан. Удалгүй Цэрэндаш ******* намайг цохьчихлоо гээд цус болчихсон шүдээ бариад гэрт орж ирсэн....” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 8 дугаар хуудас/

           Гэрч С.Гантулгын мөрдөн байцаалтын шатанд: “...2018 оны 1 дүгээр 24-ний орой хамаатны ах Амараагийн гэрт нөхөр *******ы хамт очиж цагаан сарын ууцыг нь эвдэж янзалж өгсөн бөгөөд бид нар 1 шил архи хувааж уусан. Тэгээд тэднийхээс гараад такси барих гээд Соронз дэлгүүрийн хажууд байж байхад зүс таних Цэрэндаш гэдэг залуу машинтайгаа ирж зогссон. Нөхөр бид хоёр ******* машинд суугаад бид нар Бага гүний 6-10 тоот хашаанд байдаг Гантулгын гэр рүү явсан.  Тэнд очоод бид нар 1 шил архи болон Сэрүүн нэртэй пиво ууцгаасан ба Цэрэндаш согтуурхаад манай нөхөртэй маргалдах гээд байхаар нь би түүнийг Гантулгын гэрээс авч гараад чи хүнтэй муудалцаад байна одоо гэртээ харь гэж хэлэхэд чи намайг айлаас хөөдөг хэн юм гэж уурлан миний үснээс зулгаагаад түлхэхэд би газар унасан. Тэгээп чангаар ёолход манай нөхөр ******* гарч ирээд намайг өмөөрч ******* нүүрэн тус газарт нэг удаа цохьсон....” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 9 дүгээр хуудас/

           Гэрч Д.******* мөрдөн байцаалтын шатанд: “...2018 оны 1 дүгээр сарын 24-ний орой *******, Баярмаа болон Цэрэндаш нар манайд ирсэн. Тэгээд тэд нар авчирсан 1 шил архи болон пивоо манай нөхөртэй хувааж уусан. Тэд нар чанга чангаар ярих, маргахын хооронд сууж байснаа Баярмаа Цэрэндашийг “чи одоо яв” гэж хэлсэн, би ч гэсэн гэрт битгийх эрүүл хийгээд бай явцгаа гэж хэлсэн. Удалгүй Цэрэндаш, Баярмаа хоёр гэрээс гарсан ба буцаж орж ирээд Баярмаа Цэрэндаш руу дайрч чи намайг цасан дээр унагаасан биз дээ гэж байсан. Энэ үед Цэрэндаш ******* намайг цохьсон гээд маргалдаж байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 21 дүгээр хуудас/

Шүүгдэгч *******ы урьд ял шийтгэлтэй эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 30 дугаар хуудас/

           Шүүх эмнэлгийн шинжээч эмч М.Аригуунтөгсийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 09шэ/075 дугаартай “...Æ.******* биед 1 шүдний хугарал, дээд уруулын дотор салстад зулгаралт, дээд уруулд зөөлөн эдийн няцрал, эрүүнд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын  2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй...” гэñýí дүгнэлт /хх-ийн 27 дугаар хуудас/

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авсан “...Багануур дүүргийн 5 дугаар хороо, Бага гүний 6-10 тоотод хүмүүс архидан согтуурч хэрүүл маргаан үүсгээд байна...” ãýñýí тэмдэглэл /хх-ийн 5 дугаар хуудас/ зэрэг дээрхи нотлох баримтууд болно.

Ø¿¿õýýñ õýðãèéí òàëààð òîãòîîñîí áàéäàë áîëîí òýäãýýðò ºãñºí ä¿ãíýëòèéí òàëààð:

 Хохирогч, ãýð÷¿¿äèéí мэдүүлýã¿¿äийг үүргийг сануулж хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлж авсан, øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëòèéã хэрэгт хувийн сонирхолгүй, зохих мэдлэг, дадлага, туршлагатай, гаргасан дүгнэлтийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвар бүхий шинжээч гаргасан байх ба уг дүгнэлтэд талууд маргаагүй байна. Шүүгдэгчийн мөрдөн байцаалтын болон шүүх хуралдааны үед гэм буруугаа хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг нь хохирогч, ãýð÷¿¿äийн мэдүүлэг болон түүнд учирсан гэмтлийн талаарх шинжээчийн дүгнэлтээр давхар батлагдаж байна. Иймд дээрх нотлох баримтуудыг энэ хэрэгт хамааралтай, хэргийн үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны шаардлагыг хангасан, үнэн зөв баримтууд мөн гэж үнэлэв.

Шүүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2018 оны 1 дүгээр сарын 24-ний шөнө хохирогч Ж.******* нүүрэн тус газарт гараараа нэг удаа цохиж, шүд 1/3-ээр хугарсан, дээд уруулын дотор салстад 0.1х0.2 сантиметр зулгаралт, дээд уруулд зөөлөн эдийн няцрал, эрүүнд 1х0.1 сантиметр зулгаралт çýðýã гэмтэл учруулсан áîëîõ нь шүүгдэгчийн “...Би Цэрэндашийг манай эхнэрийг цохьсон гэж бодоод түүний нүүрэн тус газар гараараа нэг удаа цохьсон...” гэсэн мэдүүлэг, õîõèðîã÷èéí “…******* ах араас дуудаад үгийн зөрөөгүй миний нүүр хэсэгт баруун гараараа цохиж миний шүдийг унагаасан…” ãýñýí ìýä¿¿ëýã, гэрч , , нарын мэдүүлэг, шинжээч эмчийн 09шэ/075 дугаартай дүгнэлт зэрэг äýýðõè нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй тогтоогдож байна.

Хохирогчийн бие махбодид учирсан гэмтэл нь хөнгөн хохирол болох нь шинжээчийн “...Уг гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна...” гэсэн дүгнэлтээр тогтоогджээ. Шүүгдэгчийн үйлдлийн улмаас хохирогчийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан байна.

Шүүгдэгчийн үйлдэл, хор хохиролд санаатай хандсан нь ýõíýðýý ºìººð÷ хохирогчèéã öîõèæ, таарамжгүй харилцаа үүсгэсэн зэрэг үйлдлээр нь тогтоогджээ.

Шүүгдэгч ******* нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 6 дахь хэсэгт заасан хохирогчийн “эрүүл мэндийн халдашгүй байх эрхэд” ноцтой халдсан байна.

Иймд *******ыг Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол ó÷ðóóëах ãýìò хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна.

Øүүгдэгч ******* íü гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, учруулсан хохиролыг нөхөн төлсөн зэрýã íü õîõèðîã÷èéí  “…Би хохирлын мөнгө авсан, надад гомдол санал байхгүй…” ãýñýí ìýä¿¿ëýã, õохиролын мөнгө хүлээлгэн өгсөн “…43000 òºãðºã òºëñºí…” ãýñýí áàðèìò çýðãýýð òîãòîîãäîæ áàéíà.

Пðîêóðîðîîñ ÿëëàãäàã÷ *******ыг 450.000 төгрөгийн торгуулийн ÿë оногдуулах ñàíàëûã ãàðãàñан íü прокурорын бичгээр гаргасан санал /хх-ийн 56 дугаар хуудас/, ø¿¿ãäýã÷ äýýðõè ÿëûã õ¿ëýýí çºâøººðñºí íü уг саналтай танилцсан яллагдагчийн гарын үсэг /хх-ийн 57 дугаар хуудас/ зэргээр òóñ òóñ тогтоогдож байна.

Øүүгдэгч ******* нь гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, ø¿¿ãäýã÷èéí гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийã òºëñºí, ò¿¿íèé хувийн байдал зэрýã õºíãºð¿¿ëýõ íºõöºë áàéäëóóä òîãòîîãäîæ áàéíà.

Èéìä шүүгдэгч *******д хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээний талаархи прокурорын саналын хүрээнд ò¿¿íä дөрвөн зуун тавин /450/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу дөрвөн зуун тавин мянган /450.000/ төгрөгөөр торгох ял шийтгэæ, òîðãîõ ÿëûã ÿëòíû ãàðãàñàí õ¿ñýëò, õóâèéí áàéäëûã õàðãàëçàí Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дýõ хэсэгт зааснаар торгох ялыг õýñýã÷иëýí òºë¿¿ëýõýýð áàéíà.

      Øүүгдэгч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд өөрийгөө өмгөөлөн оролцох тухай хүсэлт гаргасан áîëîõûã тэмдэглэе.

            Ø¿¿ãäýã÷ид õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæëýýã¿é, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëж èð¿¿ëýýã¿é, шүүгдэгч нь энэ хэрэгтээ цагдан хоригдсон хоноггүй áîëíî.

  Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1; 2; 4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Боржигон овгийн ******* *******ыг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрýã үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Боржигон овгийн ******* *******ыг дөрвөн зуун тавин /450/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу дөрвөн зуун тавин мянган /450.000/ төгрөгөөр торгох ÿë øèéòãýñ¿ãýé.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсã¿¿äýä зааснаар торгох ялыг 2018 оны 5 äуãааð ñàðûí 1-ний өдрийн дотор биелүүлэхийг, тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол хорих ялаар солихыг ялтан *******д мэдэгдсүгэй.
4. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт òóñ òóñ зааснаар ø¿¿ãäýã÷ íü õохирогч Ж.Цэрэндашûí ýð¿¿ë ìýíäýä ó÷èðñàí 43000 òºãðºãèéí õîõèðîë òºëñºí болохыг дурдсугай.
5. Тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******д óðüä àâñàí хувийн баталгаа гаргах òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
6. *******д õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæлэгдэýã¿é, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëæ èð¿¿ëýýã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.
7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэйã ìýäýãäñ¿ãýé.
8. Эрүүгийн  хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн  37.1 ä¿ãýýð зүйлийн 2 äàõü õýñýãò зааснаар  анхан шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

 

       

 

     ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                     А.БЯМБАЖАВ