МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж èð¿¿ëñýí Г.Мөнхжавхланд холбогдох эрүүгийн 1804000000017 дугаартай хэргийг 2018 оны 2 дугаар ñàðûí 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

     Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            З.Ганцоож

 Улсын яллагч                                              Ж.Бүрэнжаргал

 Шүүгдэгч                                                 Г.Мөнхжавхлан нар оролцов.

 

 Ø¿¿ãäýã÷: Ìîíãîë óëñûí èðãýí, 1983 оны 1 дүгээр сарын 25-ны өдөр Хэнтий аймгийн Өндөрхаан суманд төрсөн, 35 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 3, ээж, хүүгийн хамт Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 46 дугаар байрны 31 тоотод оршин суух, 1999 онд Хэнтий аймгийн шүүхээр Эрүүгийн хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 6 сарын хугацаагаар тэнсэж хянан харгалзсан, 2002 онд Эрүүгийн хуулийн 125 дугаар зүйлийн 125.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар, Дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны 3 дугаар шүүхийн 2014 оны 1 сарын 14-ний өдрийн №09 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97.1 дэх хэсэт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгэгдэж, 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, хянан харгалзсан, Шарайд овгийн Гонгорын Мөнхжавхлан /РД:СЮ83012513/

       

           Прокурорын яллах дүгнэлтэд дурдсанаар Г.Мөнхжавхлан нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хамтран амьдрагч У.Туулыг 2017 оны 12 дугаар сард Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 46 дугаар байрны 31 тоотод буюу өөрийн гэртээ бусадтай хардаж толгой руу нь цохиж зодсон,

           Мөн 2017 оны 12 дугаар сарын сүүлчээр Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, 4 дүгээр байрны 85 тоотод бусадтай хардаж үснээс нь зулгааж зодсон,

           Мөн 2018 оны 1 дүгээр сарын 12-ны шөнийн 01 цагийн үед архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, 4 дүгээр байрны 85 тоотод түүнийг бусадтай хардаж зодож түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулж гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн ãýìò õýðýãт õîëáîãäæýý.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч Г.Мөнхжавхлангийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...2017 оны 12 сарын эхээр 46 дугаар байрны 31 тоотод буюу манайд Туул, Одбаяр бид гурав архи, пиво уусан бөгөөд би Туулыг хардаж гараараа нэг удаа толгой руу нь цохьсон. Мөн 12 сарын сүүлээр 4 байрны 85 тоотод Туулын дүү Баяр, Туул бид нар архи ууж улмаар Туулыг хардаж үснээс нь зулгаасан. Хамгийн сүүлд 2018 оны 1 сарын 12-ны өдөр 4 байрны 85 тоотод Туул, Одбаяр бид гурав архи ууж байхад Одбаяр нэг залуугийн тухай ярьсан. Би тэр залуутай Туулыг хардаж, түүний дух руу нэг удаа мөргөсөн. Хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна, дахин ийм зүйл гаргахгүй. Туултай 2017 оны 6 сард танилцаад, түүнээс хойш хамтран амьдарч байна” гэх мэдүүлэг,

 

Мөрдөн байцаалтад хохирогч У.Туулын мэдүүлсэн: “...Би Мөнхжавхлантай 2017 оны 6 дугаар сард танилцаж түүнээс хойш хамтран амьдарч байгаа. 2017 оны 12 дугаар сарын эхээр Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 46 дугаар байрны 31 тоотод Мөнхжавхлан, Одбаяр бид гурав пиво ууцгааж байгаад, Мөнхжавхлан намайг нэг залуутай хардаж толгой руу гараараа цохьсон. Мөн 2017 оны 12 дугаар сарын дунд үед манай дүү Баяраагийн найз Баярсайхантай хардаж, намайг үсдэж толгой руу цохьсон. Миний үс туг тугаараа унасан.  ...2018 оны 1 дүгээр сарын 12-ны шөнө 01 цагт манай гэрт Ука гэдэг найзтайгаа архи ууж сууж байхад Ука гэдэг найз нь намайг “чи өөр хүнтэй явдаг байсан” гэж хэлсэн чинь намайг унтлагын өрөөнд намайг газар унагаад миний дээр гарч суугаад толгой, нүүр лүү маань гараараа хэд хэдэн удаа цохьсон. Надад гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 21-24/ 

Мөрдөн байцаалтад гэрч Д.Одбаярын мэдүүлсэн: “...2018 оны 1 сарын 13-ны өдөр Туулын гэрт архи уусан. Мөнхжавхлан Туулын дух руу нэг удаа мөргөсөн. Мөн 2017 оны 12 сард Мөнхжавхлангийн гэрт пиво уугаад сууж байхад Мөнхжавхлан нь Туулыг хардаж, толгой руу нь 2-3 удаа цохьсон...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25-26/,

Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2018 оны 1 дүгээр сарын 15-ны өдрийн №09шэ/64 дугаартай дүгнэлтэд: “У.Туулын биед духанд зөөлөн эдийн няцрал, баруун нүдний дээд зовхи, доод зовхи, зүүн нүдний дээд зовхи, доод зовхинд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Уг гэмтэл нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 28/,

Хохирогч У.Туулын биеийн ерөнхий байдлыг харуулсан гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-н 5/,

Аюулын зэргийн үнэлгээгээр эрсдэлийн түвшин “дунд” гэжээ. /хх-ийн 7-8/,

Шүүгдэгч Г.Мөнхжавхлан нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд óðüä 3 удаагийн ÿë øèéòãýлтэй гэсэн øàëãàõ õóóäас, шийтгэх тогтоолын хуулбар /õõ-í 41, 45-47/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-н 37/ áîëîí áóñàä áè÷ãèéí íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàëóóäûí õ¿ñýëòýýð øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судлагдсан дээрх шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нарын мэдүүлгүүд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн, мэдүүлгүүдийн агуулга нь зөрүүгүй мөн шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн 09шэ/64 дугаартай дүгнэлтүүдийн үндэслэл нь ойлгомжтой бөгөөд эргэлзээгүй, хууль ёсны шаардлагыг хангажээ.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас нотлох баримтыг шүүх хуралдаанд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах тухай санал гаргаагүй бөгөөд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, эргэлзээгүй, тухайн хэргийг хангалттай нотолж байх тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэн шийтгэх тогтоолын үндэслэл болгов.

            Шүүгдэгч Г.Мөнхжавхлан нь согтуугаар хамтран амьдрагч У.Туулыг 2017 оны 12 дугаар сарын эхээр Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 46 дугаар байрны 31 тоотод буюу өөрийн гэртээ бусадтай хардаж, гараараа  толгой руу нь цохьсон,

           Мөн 2017 оны 12 дугаар сарын сүүлчээр Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, 4 дүгээр байрны 85 тоотод бусадтай хардаж, түүний үснээс нь зулгааж зодсон,

           Мөн 2018 оны 1 дүгээр сарын 12-ны шөнө 01 цагийн үед Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, 4 дүгээр байрны 85 тоотод бусадтай хардаж, түүний нүүрэн тус газар гараараа цохих зэргээр зодсоны улмаас, хохирогчийн духанд зөөлөн эдийн няцрал, баруун нүдний дээд зовхи, доод зовхи, зүүн нүдний дээд зовхи, доод зовхинд цус хуралт бүхий гэмтэл учруулсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “би 2017 оны 12 сарын эхээр Туулыг хардаж, толгой руу нь нэг удаа гараараа цохьсон, мөн 12 сарын сүүлчээр үснээс нь зулгаасан, мөн 2018 оны 1 сарын 12-ны өдөр хардалтын улмаас түүнийг нэг удаа мөргөсөн. Би согтуу байхдаа хардалтын улмаас Туулыг цохиж зодсондоо гэмшиж байна” гэсэн мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад хохирогч У.Туулын мэдүүлсэн “2017 оны 12 дугаар сарын эхээр Мөнхжавхлан намайг нэг залуутай хардаж толгой руу гараараа цохьсон. Мөн 2017 оны 12 дугаар сарын дундуур намайг үсдэж толгой руу цохьсон. 2018 оны 1 дүгээр сарын 12-ны өдөр намайг газар унагаад миний дээр гарч суугаад толгой, нүүр лүү маань гараараа хэд хэдэн удаа цохьсон” гэсэн мэдүүлгүүд /хх-н 21-24/, гэрч Д.Одбаярын мэдүүлсэн “2018 оны 1 сарын 13-ны өдөр Туулын гэрт архи уусан. Мөнхжавхлан Туулын дух руу нэг удаа мөргөсөн. Мөн 2017 оны 12 сард Мөнхжавхлангийн гэрт пиво уугаад сууж байхад Мөнхжавхлан нь Туулыг хардаж, толгой руу нь 2-3 удаа цохьсон” /хх-ийн 25-26/ хохирогчийн биед үзлэг хийж учирсан гэмтлийг тогтоосон шинжээчийн 2018 оны 1 дүгээр сарын 15-ны өдрийн №09шэ/64 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 28/, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, Аюулгүйн зэргийн үнэлгээ зэрэг áичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Г.Мөнхжавхлан нь гэм буруугийн талаар маргаагүй болно.

 

Шүүгдэгч нь архидан согтуурсан үедээ хохирогч У.Туулыг бусадтай хардсаны улмаас тэдний дунд таарамжгүй харилцаа үүсч, улмаар хохирогчийн биед халдсан үйлдэлдээ санаатай ханджээ. Энэ гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөлийг тодруулбал эр эмийн хардлага болон шүүгдэгч, хохирогч нь согтууруулах ундааны зүйлийг хэрэглэсэнтэй холбоотой гэж үзлээ.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлд зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэхээр заасан бөгөөд прокурорын санал болгосон эрүүгийн хариуцлагын төрөл хэмжээг Г.Мөнхжавхлан нь зөвшөөрч гарын үсэг зурсан ба хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх хуульд заасан нөхцөл, журам хангагдсан байна.

Шүүгдэгч, хохирогч нар нь гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй ч харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр гэр бүлийн харилцаа үүсгэн 2017 оны 6 сараас хойш хамтран амьдарч байгаа ба Г.Мөнхжавхлангийн дээрх үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг буюу хүндрүүлэх бүрэлдэхүүнтэйгээр хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэргийн шинжийг агуулсан байна. Уг хүндрүүлэх бүрэлдэхүүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.8-д “гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж “ гэж тодорхойлжээ.

Иймд Г.Мөнхжавхланг “гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж, хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай ó÷ðóóëах” ãýìò хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан, эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлэн, ялыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлууд болон прокурорын саналыг харгалзан түүнийг Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар ç¿éëèéí 2 дахь õýñýãò çààñнаар түүнийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу (1 нэгж=1000 төгрөг) 450.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

Ø¿¿ãäýã÷ийн ¿éëäñýí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýã íü хорих ял оногдуулахаар заагаагүй байх тул Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 2.6 äóãààð ç¿éëèéí 2 äахь õýñýãò çààñíààð õөнгөн ãýìò õýðãèéí àíãèëàëä õàìààðàãдаж байна.

Тэрээр хамгийн сүүлд 2014 оны 1 сарын 14-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97.1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгэгдэж, 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, хянан харгалзсан ба уг хугацаа нь 2015 оны 1 сарын 14-ний өдөр дуусчээ. Иймд түүнийг анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэхээр байна. /хх-н 45-47/

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн биед хөнгөн хохирол учирсан байх бөгөөд хохирогч У.Туул нь гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийг нэхэмжлэхгүй гэсэн болно. /хх-н 79/

Ø¿¿ãäýã÷ид õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæëýýã¿é, шүүгдэгч íü энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëж èð¿¿ëýýã¿é áîëíî.

 

    Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Шарайд овгийн Гонгорын Мөнхжавхланг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж, хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрýã үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасíààð шүүгдэгч Шарайд овгийн Гонгорын Мөнхжавхланг 450/          дөрвөн зуун тавин/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 /дөрвөн зуун тавин мянган / төгрөгөөр торгох ÿë øèéòãýñ¿ãýé. 
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг 2018 оны 9 дүгээр сарын 10-ны дотор биелүүлэхийг, тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ялтан Г.Мөнхжавхланд мэдэгдсүгэй.
4. Хохирогч У.Туул нь гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршиг нэхэмжлээгүй болохыг дурдсугай.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Г.Мөнхжавхланд óðüä àâñàí хувийн баталгаа гаргах òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
6. Г.Мөнхжавхланд õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæлэгдэýã¿é, ýíý õýðýãò ãàðñàí áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíû çàðäлыг òîäîðõîéëæ èð¿¿ëýýã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.
7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

                             

                       ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                      Б.БАЙГАЛМАА