2024          11           21                                     128/ШШ2024/0928

                                               

                            

                            

                             МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

       

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Эрдэнэчимэг даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны 1 дүгээр танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: “Н******* ******* *******” ХХК /РД:*******/,

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч: Г.У*******,

Хариуцагч: Ш ө х т г у б Ж.С******* /хуучин нэрээр/

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч: У.Х*******, Б.М******* нарын хооронд үүссэн маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч Г.У*******, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч У.Х*******, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Алтантуул нар оролцов.

                                      ТОДОРХОЙЛ НЬ:             

         Нэг.Нэхэмжлэлийн шаардлага:

1.1.Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагаа “Ш ө, х т г у б Ж.С*******гийн 2021 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдрийн ******* дугаартай шийтгэлийн хуудсыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулах” гэж тодорхойлсон.

1.2.Нэхэмжлэгчээс нэхэмжлэлийн шаардлагаа ихэсгэсэн, багасгасан, өөрчилсөн зүйл байхгүй тул энэ нэхэмжлэлийн шаардлагаар хэргийг хянан хэлэлцэв.

Хоёр:Хэргийн үйл баримт, процессын талаар:

2.1.Нэхэмжлэгч “Н******* ******* *******” ХХК-д Ш ө, х т г даргын баталсан 2021 оны 3 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаар удирдамжийн дагуу Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар, Стандарт, хэмжил зүйн газар, Гаалийн ерөнхий газар, Ашигт малтмал, г тосны газар, Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори, Иргэний нисэхийн үндэсний төвийн оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори зэрэг байгууллагын оролцоотойгоор  Монгол У Засгийн г хуралдааны 2020 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийн хуралдааны 31 дүгээр тэмдэглэлээр өгсөн үүрэг болон иргэд, хэрэглэгчдээс чанарын шаардлага хангахгүй автобензин, дизел түлшийг хэрэглэгчдэд борлуулж байна гэх гомдлын хүрээнд хяналт шалгалт явуулсан байна.

2.2.Ингээд Ш ө, х т г у б нь нэхэмжлэгч компанийн бөөнөөр болон жижиглэнгээр борлуулж буй дезилийн түлш нь “Дизелийн түлш. Техникийн шаардлага” MNS 6861:2020 стандартын шаардлага хангахгүй байгаа нь Х эрхийг хамгаалах тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1 дэх хэсэгт “Үйлдвэрлэгч, худалдагч, гүйцэтгэгчийн зах зээлд нийлүүлж байгаа бараа, ажил, үйлчилгээний нь х амь нас, эрүүл мэнд болон хүрээлэн байгаа орчинд гэм, хор учруулахгүй байх, заавал мөрдөх стандартын болон техникийн зохицуулалтын шаардлага хангасан байна гэж заасныг зөрчсөн” гэж үзэж 2021 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдрийн ******* дугаартай шийтгэлийн хуудсаар 9,000,000 төгрөгөөр торгох шийтгэл оногдуулсан байна.

2.3.Улмаар нэхэмжлэгч “Н******* ******* *******” ХХК нь Ш ө, х т г у бийн шийтгэлийн хуудсыг эс зөвшөөрч тус шүүхэд 2021 оны 8 дугаар сарын 06-ны өдөр нэхэмжлэл гаргасан.

2.4.Тус шүүхийн шүүгчийн 2021 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дугаар захирамжаар “Н******* ******* *******” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй Ш ө, х т г у б Ж.С*******д холбогдох захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг “Н******* ******* *******” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г эрчим хүчний /г тос, хий/ хяналтын у б А.Бид холбогдох захиргааны хэргийг эцэслэн шийдвэрлэгдэх хүртэлх хугацаагаар түдгэлзүүлж шийдвэрлэсэн.

2.5.Тус шүүхийн 2024 оны 3 дугаар сарын 04-ний өдрийн дугаар шүүхийн шийдвэр, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдрийн дүгээр магадлал, Монгол У Дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны 2024 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдрийн дугаар тогтоолоор тус захиргааны хэргийг эцэслэн шийдвэрлэсэн байна.

2.6.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 65 дугаар зүйлийн 65.3-т зааснаар захиргааны хэргийг түдгэлзүүлсэн нөхцөл байдал арилсан тул уг захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээж хянан шийдвэрлэв.

Гурав.Хэргийн оролцогчдын тайлбар, түүний үндэслэл:

3.1.Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ:

“Манай компани нь нефтийн бүтээгдэхүүний хадгалалт, тээвэрлэлт, жижиглэн болон бөөний борлуулалтын чиглэлээр 16 дах жилдээ үйл ажиллагаа явуулж байна. Улмаар У-ын "” компанитай байгуулсан гэрээний дагуу дизелийн түлшээ татан авдаг. Ш ө, х т г 2021 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаартай "Шы бөөний болон жижиглэнгийн худалдаа эрхлэгч аж ахуй нэгжүүдийн үйл ажиллагаанд" хяналт шалгалт хийх удирдамжийн дагуу хийсэн шалгалтаар манай компанийн агуулах, ш с /ШТС/-аас дизелийн түлшны дээж авч Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г шинжлүүлэн гарсан у ахлах б А.Бийн дүгнэлтийг үндэслэн ШӨХГ-ын у ахлах б Ж.С******* нь 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн ******* дугаар шийтгэлийн хуудсаар "...1. Холбогдогч "Н******* ******* *******" ХХК-ийн үйлдсэн зөрчилд Зөрчлийн тухай хуулийн тусгай ангийн 10.2-д заасны дагуу 9.000.000 төгрөгийн шийтгэл..." оногдуулсан.

Шийтгэлийн хуудас хууль зүйн үндэслэлгүй болох тухайд: Уг шийтгэлийн хуудас нь хууль бус дүгнэлтийг үндэслэсэн. Мөн Зөрчлийн тухай хуулийн 10.2 дугаар зүйлийн 5-т “...эсхүл заавал мөрдөх стандартын болон техникийн зохицуулалтын шаардлагыг хангаагүй бол учруулсан хохирол, нөхөн төлбөрийг гаргуулж хүнийг есөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг есөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно” гэж заасны баримталсан байдаг. Манай компанийн нийлүүлэгч болох У-ын “” компаниас ирүүлсэн үйлдвэрлэгчийн паспорт дээр цетаны тоо 45 гэж ирснийг зохих хууль, журмын дагуу Гаалийн ерөнхий газар Гаалийн төв лаборатори, Ашигт малтмал, г тосны газар Уул уурхай, г тосны төв лабораториудаар шинжлүүлэхэд цетаны тоо 47.8, 47.1 гэсэн хариу гарсан. Уг дүгнэлтийн дагуу борлуулсан нь стандартын шаардлага хангаагүй гэж үзэх үндэслэлгүй байна. Шийтгэл оногдуулахдаа Зөрчил шалган шийдвэрлэх хууль зөрчсөн тухайд: Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.2 дугаар зүйлийн 2-т "Эрх бүхий албан тушаалтан шийтгэл оногдуулах шийдвэртээ зөрчлийг шалган шийдвэрлэсэн он, сар, өдөр, зөрчлийн талаар тогтоогдсон нөхцөл байдал, шийтгэл оногдуулах, албадлагын арга хэмжээ авах үндэслэл... талаар тусгана" гэж заасан байтал хэдэн сарын хэдний өдрийн манай компанийн үйлдсэн ямар зөрчилд арга хэмжээ тооцож байгаа талаар шийтгэлийн хуудсандаа тодорхой бичиж тусгаагүй. Мөн манай компанийн тлөгчид хуулиар эдлэх эрх, үүрэг тайлбарлаж танилцуулаагүй, зөвшөөрөхгүй тохиолдолд хэрхэн, хаана, ямар журмаар гомдол гаргах талаар огт тайлбарлаж өгөөгүй байна.

Ш ө, х т г у ахлах б нь зөвхөн Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г у ахлах бийн дүгнэлтийг үндэслэл шийтгэл оногдуулсан. У б нь өөрийн хяналт шалгалт хийсэн, нөхцөл байдлыг нарийн судалж, шалган, зөрүүгүй болгосны үндсэн дээр өөрийн дүгнэлтийг гаргах үүрэгтэй. Гэтэл Зөрчлийн хэрэг дотор манай компанийн дизель түлш стандартын шаардлага хангаж байгаа талаарх нотлох баримт байхад түүнд дүгнэлт хийгээгүй нь хэт нэг талыг барьсан үндэслэлгүй шийдвэр болсон гэж үзэж байна.

Иймд дээр дурдсан үндэслэлүүдээр Ш ө, х т г у ахлах б Ж.С*******гийн 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн ******* дугаар шийтгэлийн хуудсыг хүчингүй болгож өгнө үү” гэжээ.

3.2.Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч шүүх хуралдаан дээр гаргасан тайлбартаа:

“Ш ө хэрэглэгчдийн т газраас 2021 оны 3 дугаар сарын 18-ны өдөр дугаартай шы бөөний болон жижиглэн борлуулалт эрхлэгч аж ахуйн нэгжүүд дээр хяналт шалгалт хийн, Мэргэжлийн хяналтын газар, Ш ө х т газар хамтарсан шалгалтын үр дүнгээс дүгнэлт гарч улмаар Ш ө х т г у б 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн ******* шийтгэлийн хуудсыг манай компанид оногдуулж 9 сая төгрөгөөр торгосон уг шийтгэлийн хуудсыг эс зөвшөөрч шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.

Шийтгэлийн хуудсыг ногдуулахдаа хоёр газар тухайн дээжийг шинжлүүлсэн бөгөөд зөрүүтэй 2 дээжийг үндэслэж дүгнэлт гарсан. Уг дүгнэлтийг ахин зөрчлийн хэрэг дээр хяналт шалгалт хийхгүйгээр шууд шийтгэсэн гэж үзэж байгаа. Зөрчлийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.5 дахь хэсэгт мөрдөх стандарт болон техникийн зохицуулалтын шаардлагыг хангаагүй бол учруулсан хохирол нөхөн төлбөрийг гаргуулах үүднээс 9 сая төгрөг хүртэлх хуулийн этгээдийг торгож болно гэсэн заалтаар торгосон. Манай компанийн хувьд “” компани бүтээгдэхүүнийг нийлүүлсэн. Ингэхдээ үйлдвэрлэгчийн паспорт, Гаалийн ерөнхий г гаалийн лаборатори, мөн “А” ХХК гэх шинжилгээний байгууллага гэх 3 шинжилгээний дүгнэлтийг үндэслэн Гаалийн ерөнхий г зөвшөөрлөөр бүх бүтээгдэхүүнийг оруулж ирсэн. Мөн тухайн шалгалтын процесст оролцсон Уул уурхайн г тосны лабораториор шинжлүүлэхэд манай цетон тоо  болон хувийн жин ямар нэгэн асуудалгүй гарсан. Иргэний нисэхийн лабораторийн шинжилгээний дүгнэлтээр цетон тоог 45-аас бага гэх үнэлгээ гарсан тул шийтгэлийн хуудас оногдуулсан. Хувийн жингийн хувьд ямар нэгэн асуудалгүй.  Гэвч дугаар дүгнэлтэд манай дээжид ямар нэгэн зөрчил байхгүй байхад эшилж авч дүгнэлтдээ тусгасан зөрчил байдаг. Мөн шийтгэлийн хуудас нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийг зөрчсөн гэж үзэж байгаа. Ингэхдээ Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд эрх бүхий албан тушаалтан шийтгэл оногдуулахдаа зөрчил шалган шийдвэрлэгдсэн огноо, зөрчил шалган шийдвэрлээд, ямар арга хэмжээ авах гэж байгаагаа тусгах шаардлагатай. Гэтэл уг шийтгэлийн хуудас дээр эдгээр зүйлсийг тусгаагүй гэж үзэж байгаа буюу уг шийтгэлийн хуудас дээрээс эдгээр зүйлсийг олж хараагүй. Ийм учраас Ш ө, х т г бийн ******* дугаар шийтгэлийн хуудсыг хүчингүй болгож өгнө үү” гэв.

3.3.Хариуцагч шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа:

"... У-ын “” компаниас ирүүлсэн үйлдвэрлэгчийн паспорт дээр цетаны тоо 45 гэж ирсэн ба зохих хууль журмын дагуу Гаалийн ерөнхий г гаалийн төв лаборатори, Ашигт малтмал, г тосны газар, уул уурхай, г тосны төв лабораториудаар шинжлүүлэхэд цетаны тоо 47.8, 47.1 гэсэн хариу гарсан. Уг дүгнэлтийн дагуу борлуулсан нь стандартын шаардлага хангаагүй гэж үзэх үндэслэлгүй" гэх талаар:

 Засгийн г хуралдааны тэмдэглэлээр өгсөн үүрэг болон иргэд хэрэглэгчдээс ирүүлж буй "чанарын шаардлага хангахгүй автобензин, дизелийн түлшийг хэрэглэгчдэд борлуулж байна гэх гомдол мэдээлэл, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр гарч буй мэдээлэл зэргийг үндэслэн Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн хүрээнд Ш ө, х т г даргын баталсан 2021 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаартай удирдамжийн дагуу хяналт, шалгалт хийсэн. Тус хяналт шалгалтын бүрэлдэхүүнд Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар, Стандарт, хэмжил зүйн газар, Гаалийн ерөнхий газар, Ашигт малтмал, г тосны газар, Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори, Иргэний нисэхийн үндэсний төвийн оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори зэрэг холбогдох байгууллагын тллийг оролцуулан хамтран хийж гүйцэтгэсэн. Хамтарсан ажлын хэсэг 2021 оны 03 дугаар сарын 19-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 8-р хороонд байрлах "Ч" ш с, 2021 оны 03 дугаар сарын 24- ний өдөр Х дүүргийн хороонд байрлах "Н******* ******* *******" ХХК-ийн агуулахаас тус тус дээж авсан. Зах зээлд нийлүүлж байгаа түлш нь заавал мөрдөх стандартын шаардлага хангаж буй эсэхийг шалгах буюу гаалиар оруулсны дараагаар г тосны бүтээгдэхүүнийг худалдах, тээвэрлэх, хадгалах журмыг баримтлаагүй, бүтээгдэхүүний чанар өөрчлөгдсөн байж болзошгүй асуудлыг тогтоох үүднээс түүвэрлэгдсэн ш с, агуулахаас дээж авсан. Дээжийг тухайн өдөр нь Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори, Иргэний нисэхийн үндэсний төвийн оношилгоо, хэмжил зүйн лабораторид тус тус хүлээлгэн өгсөн. Лабораторийн үр дүнгүүдийг Ш ө, х т г "Дүгнэлт гаргуулах тухай" дугаартай албан бичгээр Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар луу хүргүүлж дүгнэлт гаргуулсан бөгөөд тус газраас 2021 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн "Шы чанарын тухай" дугаартай албан бичгээр Мэргэжлийн хяналтын У Ахлах бийн 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн , дугаартай дүгнэлт ирсэн.

Дүгнэлтээр "Н******* Энержи Стар" ХХК-ийн бөөнөөр болон жижиглэнгээр борлуулж байсан дизелийн түлш нь "Дизелийн түлш. Техникийн шаардлага" MNS 6861:2020 стандартын шаардлага хангаагүй болох нь тогтоогдсон буюу х эрхийг хамгаалах тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12. 1 дэх хэсэгт "Үйлдвэрлэгч, худалдагч, гүйцэтгэгчийн зах зээлд нийлүүлж байгаа бараа, ажил, үйлчилгээ нь х амь нас, эрүүл мэнд болон хүрээлэн байгаа орчинд гэм хор учруулахгүй байх, заавал мөрдөх стандартын болон техникийн зохицуулалтын шаардлагыг хангасан байна" гэж заасныг зөрчсөн. Тус дүгнэлтийг үндэслэн зөрчилд нотлох баримт бүрдүүлэх, шалгаж тодруулах шаардлагагүй, зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явуулахгүйгээр хялбаршуулсан журмаар зөрчлийг шалган шийдвэрлэх боломжтой, Зөрчлийн тухай хуулийн 10.2 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байх тул Монгол У Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн.

"...хэдэн сарын хэдний өдрийн манай компанийн үйлдсэн ямар зөрчилд арга хэмжээ тооцож байгаа талаар шийтгэлийн хуудсандаа тодорхой бичиж тусгаагүй, тлөгчид хуулиар эдлэх эрх, үүрэг тайлбарлаж танилцуулаагүй, зөвшөөрөхгүй тохиолдолд хэрхэн гомдол гаргах талаар огт тайлбарлаагүй" гэх талааp:

Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.2 дугаар зүйлийн 2-т заасны дагуу шийтгэлийн хуудсанд зөрчлийг шалган шийдвэрлэсэн он, сар, өдөр, шийдвэр гаргасан эрх бүхий албан тушаалтны нэр, албан тушаал, зөрчлийн талаар тогтоогдсон нөхцөл байдал, шийтгэл оногдуулах, албадлагын арга хэмжээ авах үндэслэл, хуулийн зүйл, хэсэг, заалт, оногдуулах шийтгэлийг тус бүр тусган бичиж тлөгчид танилцуулсан болох нь №******* шийтгэлийн хуудсаар тогтоогдож байна. Мөн, 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдөр "Н******* ******* *******" ХХК-ийн хууль ёсны тлөгч Д.Н Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1- т заасан эрх, үүргийг тайлбарласан ба холбогдогчоос мэдүүлэг авсан тухай тэмдэглэлд эрх, үүрэгтэйгээ танилцсан тухай гарын үсэг зурж баталгаажуулсан. Түүнчлэн, хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд шийтгэл оногдуулах тухай №******* шийтгэлийн хуудасны 8 дугаарт "шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлд заасны дагуу шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай" гэж заасан ба тус компанийн тлөгч Д.Н нь танилцаж гарын үсэг зурж баталгаажуулсан байна. Иймд "Н******* Энержи Стар" ХХК-ийн гаргасан гомдлыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэжээ.

3.4.Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгч шүүх хуралдаан дээр гаргасан тайлбартаа:

“Ш ө х т газраас тухайн үед бие дааж биш хэд хэдэн байгууллагатай хамтарч уг хяналт шалгалтыг хийсэн. Шы үнэ болоод жижиглэнгийн худалдаа, импортын худалдаа эрхэлж байгаа аж ахуй эрхлэгч нарын үйл ажиллагаанд 2021 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаартай хяналт шалгалтын удирдамжийн дагуу Төрийн хяналт шалгалтын тухай хууль, Өий тухай хууль, Х эрх ашгийн тухай хуулийг үндэслэн Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар ашигт малтмал г тосны газар стандарт хэмжил зүйн газар, Ашигт малтмал г тосны г Уул уурхай г тосны төв лаборатори, Иргэний нисэхийн үндэсний төвийн Оношилгоо хэмжил зүйн лаборатори зэрэг байгууллагуудтай хамтраад энэхүү хяналт шалгалтыг хийж гүйцэтгэсэн. Уг хяналт шалгалтад энэ салбартаа үйл ажиллагаа явуулж байгаа 26 аж ахуй эрхлэгч хамрагдсан. Нэхэмжлэгч талын нэхэмжлэлийн шаардлагад дурдагдсан шинжилгээний хариуны хувьд У мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г у ахлах бийн дүгнэлтээр Иргэний нисэхийн ерөнхий г лабораторийн сорилын дүн дээр хувийн жин 840-860 байх ёстой байтал 824.3 гарсан байсан.

дугаартай шинжилгээний дүн дээр цетоны тоо 45-аас дээш байх ёстой байтал 44.4 гэж гарсан байгаа. У ахлах бийн дүгнэсэн энэ дүгнэлт нь сорилын дүн дээр нийцэж байна гэж үзэж байгаа. У ахлах бийн 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 01-07-106/ дугаартай у ахлах бийн дүгнэлтийн 2, 3 дахь хэсэг дээр заасан шинжилгээний дүнгүүд таарч байна үзэж байна. Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны хувьд Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.6 дугаар зүйлийн 6.6.6.1.3 дахь хэсэгт  заасны дагуу нэгэнт одоо хяналт шалгалтаар баталгаажсан хэмжилзүйн төхөөрөмжөөр нотлогдсон сорилын дүнг үндэслэн Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г у ахлах бийн дүгнэлт гарсан учраас хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн. Ингэхдээ Зөрчлийн тухай 12 дугаар зүйлийн 12.5 дахь хэсэгт үйлдвэрлэгч, худалдагч, гүйцэтгэгч зах зээлд нийлүүлж байгаа бараа, ажил үйлчилгээ заавал мөрдөх стандарт болон техникийн зохицуулалтын шаардлагыг хангаагүй бол учирсан хохирол нөхөн төлбөрийг гаргуулаагүй гэж хэлж байх шиг байна. Гэхдээ 9 мянган нэгж хүртэлх гэдэг үг байхгүй бөгөөд 9 мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 9 сая төгрөгөөр оногдуулсан. Энэ хохирол нөхөн төлбөрийн хувьд зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж байгаа тохиолдолд зөрчил нь ил тодорхой байгаа учраас, нэгэнт лабораторийн төвийн сорилын дүн у бийн дүгнэлтээр баталгаажиж байгаа учраас дахиж хэрэг бүртгэлтийн ажиллагаа явуулах шаардлагагүй гэж үзэн хохирол нөхөн төлбөрийг тооцох шаардлагагүйгээр хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн. Өнгөрсөн 2 жил хагасын хугацаанд у ахлах бийн дүгнэлтийг хүчингүй болгохоор аж ахуйн нэгжүүд шүүхэд гомдол гаргаад захиргааны хэрэг нь 3 шатын шүүхээр яваад у ахлах бийн дүгнэлт хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байна гэх шүүхийн шийдвэр баталгаажчихсан байгаа. Хүчин төгөлдөр шүүхийн шийдвэрээр баталгаажсан у бийн дүгнэлтийг үндэслэсэн учраас Ш ө х т г у бийн оногдуулсан шийдвэр хууль ёсных байна гэж үзэж байгаа. Иймд шүүхэд бичгээр гаргаж өгсөн хариу тайлбараа бүрэн дэмжиж оролцож байгаа учраас нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэв.

 

 

                                                ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

Нэг.Маргааны зүйл, эрх зүйн харилцааны төрөл:

1.1.Энэ маргаанд “захиргааны зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны” үйл баримт хэлэлцэгдсэн болно.

            Хоёр.Шүүхэд тогтоогдсон үйл баримтын талаар:

            2.1.Ш ө х т г даргын баталсан 2021 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаартай  Хяналт шалгалтын удирдамжийн дагуу тус г Тамгын  г у  ахлах б Ж.С******* /цаашид “У ахлах б” гэх/ хяналт шалгалт явуулж, уг хяналт шалгалтыг  мөн оны 03 дугаар сарын 17-ны өдрөөс 30 хоног явуулах, уг хугацааг дахин 30 хоног сунгаж   хийхээр тогтоосон байна. /ХХ-ийн 38-42 дахь тал/

            2.2.Энэ удирдамжаас үзвэл энэ хяналт шалгалт нь 2021 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдөр дуусах ёстой ба удирдамжид У  ахлах б Ж.С*******г хяналт шалгалтын ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд оруулаагүй, түүнийг хяналт шалгалт хийлгэхээр нэмж томилсон талаар удирдамжид өөрчлөлт оруулсан шийдвэр байхгүй байгаа нь У ахлах баас хяналт шалгалтыг удирдамжгүй явуулж, хууль зөрчсөн гэж үзэх үндэслэл болно. /ХХ-ийн 41-44 дэх тал/

2.3.Ш ө х т г У б Т.Мөнгөнцэцэг (Удирдамжид нэр нь орсон) 2021 оны 03 дугаар сарын 19-ны өдөр “Н******* ******* *******” ХХК-ийн Баянзүрх дүүргийн 8  дугаар хороо, Чулуун овооны ш сад байгаа АИ-92 автобензинээс 5 хэсэг дээж авч дугаараар кодолж, дизель түлшнээс 3 хэсэг дээж авч   дугаараар кодлон энэ ажиллагаагаа тэмдэглэлээр баримтжуулжээ. /ХХ-ийн 43-45 дахь тал/

2.4.Мөн Ш ө х т г У б Д.Д  2021 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр (Удирдамжид нэр нь орсон) “Н******* ******* *******” ХХК-ийн агуулахын АИ-92 автобензинээс 5 хэсэг дээж  авч дугаараар, дизель түлшийн дээж авч   дугаараар тус тус кодлон дээж авч тэмдэглэлээр баримтжуулжээ. /ХХ-ийн 53-54 дэх тал/

 2.5.Нэхэмжлэгч  “Н******* ******* *******” ХХК нь өөрийн худалдан борлуулж буй АИ-92 автобензин, дизель түлшийг Гаалийн ерөнхий г төв лаборатори, “А” нэртэй хувийн лабораторид тус тус дээжийг шинжлүүлж, шинжилгээний дүгнэлтийг гаргуулан авсан болох нь шинжилгээний бичгээр батлагдаж байна. байна. /ХХ-ийн 5190, 93-105 дахь тал/

2.6.Үүнээс гадна Ш ө х т г даргын 2021 оны 3 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаар удирдамжид зааснаар Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г Эрчим хүч, хэмжил зүйн хяналтын у ахлан б А.Б нь энэхүү хяналт шалгалтын бүрэлдхүүнд хамтран удирдлага, зохион байгуулалтаар хангах чиг үүрэгтэй орсон байна. /Удирдамжид ХХ-ийн 41 дахь тал/

2.7.Ш ө, х т газар, түүний У баас дээрх дээжийг  Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори болон Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторид  , , , дугаартай дээжүүдийг хүлээлгэн өгчээ.

2.8.Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори 2021 оны 05 дугаар сарын 04-ний өдөр дугаартай автобензинийн дээжийн шинжилгээний дүгнэлтийг GT028 дугаартай, 2021 оны 05 дугаар сарын 10-ны өдөр дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын үр дүнг  GT057 дугаартай тайланг гаргасан./ХХ-ийн 55-58 дахь тал/

2.9.Мөн Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори 2021 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр дугаартай автобензинийн дээжийн шинжилгээний дүгнэлтийг дугаартай, 05 дугаар сарын 12-ны өдөр дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын үр дүнг  дугаартай тайланг гаргасан./ХХ-н 59-60, 65-68 дахь тал/

2.10.Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори 2021 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр дугаартай автобензинийн дээжийн шинжилгээний дүгнэлтийг СШ21/75, СШ21/76 дугаартай, дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын үр дүнг  , дугаартай тайланг гаргасан./ХХ-ийн 62-64 дэх тал/

2.11.Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори 2021 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр дугаартай автобензинийн дээжийн шинжилгээний дүгнэлтийг , дугаартай, дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын үр дүнг  , дугаартай тайланг /ХХ-ийн 69-74 дэх тал/ тус тус гаргаж баталгаажуулсан байна.

 

 

2.12.Дээрх Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лабораторт, Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторын сорилын дүн “Н******* ******* *******” ХХК-ийн АИ-92 автобензинийн хувьд хоорондоо зөрүүгүй гарчээ.

2.13.Харин тус компанийн шинжилгээний сорилд ирүүлсэн 210746 дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын дүн нь  Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторын сорилын дүн стандартад нийцсэн гэж гарсан бол, Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лабораторийн дүнгээр   дугаартай дизель түлшний цетаны тоо 45-аас их байх үзүүлэлтийн шаардлагад 44.1 +/-0.1 гэж,    дугаартай дизель түлшний дээжийн сорилын үр дүн 45-аас их байх үзүүлэлтийн шаардлагад 43.0 +/-0.1 гэж гарсан байна./ХХ-н 64, 72 дахь талууд/

2.14.Ийнхүү Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори болон Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторийн дүн дизель түлшний “цетоны тоо” үзүүлэлтээр хоорондоо зөрүүтэй гарсан болох нь нотлогдлоо.

2.15.Ингээд Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори болон Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторийн сорилын дүн гарсны дараа Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г даргад 2021 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийн дугаар албан бичгээр хандаж “хяналт шалгалтын явцад жижиглэн худалдаа эрхлэгч аж ахуйн нэгжүүдийн борлуулж буй АИ-92 автобензин, дизелийн түлшнээс дээж авч, мэргэжлийн лабораториудаар шилжүүлээд, лабораторийн сорилт, шинжилгээний үр дүнд дүгнэлт гаргуулах хүсэлтийг хүргүүлсэн байна. /ХХ-ийн 48 дахь тал/

 

2.16.Хариуцагч У ахлах бийн   хяналт шалгалтын хүрээнд “Н******* ******* *******” ХХК-ийн жижиглэнгээр худалдан борлуулж байгаа автобензинээс 5 хэсэг, дизель түлшнээс 3 хэсэг дээж авч, эдгээрийн зарим дээжийг Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори болон Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лаборатори руу явуулсан, зарим дээжийг “маргаан гарвал дахин шинжилгээ явуулахад зориулж” гэж хадгалж үлдээсэн байна.

2.17.Гэвч хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгчөөс “дээжийг 45 хоног хадгалдаг журамтай тул уг хугацааг болмогц устгасан” гэж тайлбарласан учраас  хариуцагч нь хяналт шалгалтыг удирдамжид заасан  хугацааны дотор явуулж дуусгаагүй, нэгэнт дуусаагүй байсан хяналт шалгалт эцэслэгдээгүй байхад 3 дахь дээжийг  устгасан болох нь тогтоогдлоо.

2.18.Ингээд хариуцагч нь Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лабораторт, Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторид тус тус хийгдсэн сорилын үр дүнгүүд хоорондоо зөрүүтэй байхад  дахин шинжилгээ хийлгээгүй, ямар нэг байдлаар шинжээч томилоогүй болох нь Зөрчлийн хэргийн материалаар тогтоогдож байна.

2.19.Улмаар “Н******* ******* *******” ХХК-ийн жижиглэнгээр худалдан борлуулж буй дизель түлшний сорилын дүгнэлт 2 лабораторт хоорондоо зөрүүтэй гарсан байхад тус хяналт шалгалтын багийг удирдлага, зохион байгуулалтаар хангах үүрэгтэй буюу шалгалтын бүрэлдхүүнд орсон Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г Эрчим хүчний хяналтын у ахлан б А.Б нь зөвхөн Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лабораторийн дүнг үндэслэн 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн дугаар, 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 01-07-106/ дугаар дүгнэлтийг үлдэж, уг дүгнэлтээ “Н******* ******* *******” ХХК-ийн дизель түлшийг Монгол У стандарт “Дизелийн түлш Евро. Техникийн шаардлага” MNS0216:2017, “Дизелийн түлш. Техникийн шаардлага MNS 6861:2020 стандартын шаардлагад нийцэхгүй гэж тус тус дүгнэлт үйлдсэн байна. /ХХ-ийн 52-54 дэх тал/

            2.20. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г 2021 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн дугаартай албан бичгээр Ш ө х т газарт  “... 150 сорилын үр дүнг судлаад У ахлах б нараас дүгнэлт гаргасан  талаар мэдэгдэж, уг дүгнэлтийг хавсарган хүргүүлсэн байна. /ХХ-ийн 49 дэх тал/

            2.21.Дээрх дүгнэлтийг үндэслэн хариуцагч У б нар нь зөрчил гарсан нь тогтоогдсон гэж үзэж, зөрчлийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэсэн дүгнэлтийг хийж, 2021 оны 07 дугаар сарын 20 өдөр “Хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд шийтгэл оногдуулах тухай 0003008 дугаартай шийтгэлийн хуудас үйлджээ. /ХХ-ийн 115 дахь тал/

            2.22.Хариуцагч У баас нэхэмжлэгч “Н******* ******* *******” ХХК-ийг чанар, стандартын шаардлага хангаагүй ш худалдсан” зөрчил гаргасан нь У бийн дүгнэлт, лабораторийн сорилын үр дүнгээр нотлогдсон, Зөрчлийн тухай хуулийн 10.2 дугаар зүйлийн 5-д заасан зөрчил мөн гэж үзээд зөрчлийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх тэмдэглэл үйлдэж,  ******* дугаартай шийтгэлийн хуудсаар 9,000,000 төгрөгийн шийтгэл оногдуулах захиргааны арга хэмжээ авчээ. /ХХ-ийн 71 дэх тал/

2.23.Хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх тэмдэглэлд  “Н******* ******* *******” ХХК ХХК-ийн хууль ёсны тлөгч Н.Н “танилцсан” гэж гарын үсгээ зурсан  зэрэг үйл баримтууд шүүхэд тогтоогдлоо. /ХХ-ийн 102 дахь тал/ХХХ

Гурав.Маргаан бүхий актыг хянасан, шүүхээс хууль хэрэглэсэн, үйл баримтыг дүгнэсэн үндэслэлийн тухайд:

3.1.Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 3¹ дүгээр зүйлийн 3¹.1.2-т “"хяналт шалгалтын арга, хэлбэр" гэж тухайн хяналт шалгалтад хамаарах баримт бичгийг хянан үзэх, шалгуулагч этгээдийн …, бүтээгдэхүүн болон тухайн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, худалдааны орчноос дээж авч шинжлэх, турших, … гаргасан зөрчлийн хоорондох уялдаа холбоог тогтоох зорилгоор шинжилгээ явуулах зэрэг хяналт шалгалт хийх эрх бүхий байгууллагын албан тушаалтан, түүнчлэн хууль тогтоомжид заасан журмын дагуу хяналт шалгалтад татагдан оролцож байгаа шинжээч, шинжилгээний байгууллагын үйл ажиллагааг”, 10 дугаар зүйлийн 10.12.1-т “холбогдох байгууллагатай тохиролцон зохих мэргэжлийн хүмүүсийг хяналт шалгалтын ажилд татан оролцуулах, шаардлагатай асуудлыг магадлах зорилгоор лабораторийн буюу магадлан шинжилгээг мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлэх” нь салбарын у ерөнхий б, у ахлах бийн бүрэн эрх байхаар” тус тус хуульчилжээ.

3.2.Энэ хуулийн заалтын дагуу  хариуцагч У  ахлах б нь хяналт шалгалтдаа мэргэжлийн байгууллагыг татан оролцуулж эд зүйлд шинжилгээ хийлгэсэн зөрчлийн хэргийг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулжээ.

 3.3.Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн  4 дүгээр зүйлийн 4.1-д Төрийн хяналт шалгалт хийхэд дараахь зарчмыг баримтална” гээд мөн зүйлийн 4.1.2-т “хяналт шалгалтыг хуульд заасан үндэслэлийн дагуу явуулах бөгөөд энэхүү хяналт шалгалт нь хараат бус, ш, хяналт шалгалтыг хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагын үйл ажиллагаа нээлттэй, ил тод байх” гэж, мөн зүйлийн 4.1.4-т “шалгуулагч этгээдэд …, түүний хууль ёсны эрх, ашиг сонирхол, нэр төрийг хүндэтгэн харилцах” гэж, Өий тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.3.3-т “У б хийсэн хяналт шалгалтын үнэн зөвийг бүрэн хариуцах эрх, үүрэгтэй байхаар тус тус заажээ.

3.4.Энэхүү хяналт шалгалтын зарчмын дагуу У  ахлах б нь  хяналт шалгалтыг хараат бусаар ш, ил тод явуулах, хийсэн шалгалтынхаа үнэн зөвийг хариуцах ёстой.

3.5.Гэтэл энэхүү маргаантай хяналт шалгалтад Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г Эрчим хүч, хэмжил зүйн хяналтын у ахлан б А.Б нь уг хяналт шалгалтанд “хөндлөнгийн байр сууринаас хандаж дүгнэлт гаргасан” мэтээр тайлбарлаж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй бөгөөд энэхүү ажлын хэсэгт удирдлагын чиг үүрэгтэй оролцогч У ахлах б  хөндлөнгийн гэх дүгнэлт гаргасан нь “хяналт шалгалт нь хараат бус байх” зарчимд нийцээгүй, илтэд зөрүүтэй гарсан 2 өөр лабораторийн дүнгийн зөрүүг арилгах, дахин хөндлөнгийн, хараат бус шинжээч томилох, шинжилгээ хийлгэх ажиллагаа явуулаагүй нь “хяналт шалгалтыг хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагын үйл ажиллагаа нээлттэй, ил тод байх” зарчим нийцээгүй хууль бус байна.

3.6.Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий г Эрчим хүч, хэмжил зүйн хяналтын у ахлан б А.Б нь хяналт шалгалтын бүрэлдхүүний хувиар дүгнэлт гаргасан гэж байгаа бол энэ нь хууль зүйн зөрчил гэж үзэхгүй байтал хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгчөөс “хөндлөнгийн байдлаар оролцуулсан” гэж тайлбарласанд энэхүү дүгнэлтийг хийж байна.

3.7.Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2-т “Төлөвлөгөөт болон төлөвлөгөөт бус, урьдчилан сэргийлэх хяналт шалгалтыг эрх бүхий албан тушаалтны баталсан удирдамжийн дагуу хийх бөгөөд түүнд дараахь зүйлийг тусгана” гээд, мөн зүйлийн 5.2.6-д “шалгалт эхлэх болон дуусах хугацаа” гэж заасан байна.

3.8.Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн  4 дүгээр зүйлийн 4.1.2-тзаасан  “хяналт шалгалтыг хуульд заасан үндэслэлийн дагуу явуулах” гэсэн зарчим болон мөн хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2, 5.2.6-д заасан хяналт шалгалтыг удирдамжийн дагуу явуулах, удирдамжид заасан хугацаанд явуулахаар хуульчилсныг заавал мөрдөх ёстой гэсэн зохицуулалт юм.

3.9.Гэтэл хариуцагч У ахлах б нь удирдамжид заасан хугацааны дотор хяналт шалгалтаа явуулж дуусгаагүй, удирдамжид заасан хугацаа дууссан байхад шалгалтыг үргэлжлүүлсэн нь удирдамжгүйгээр хяналт шалгалт явуулсан гэж үзэх хууль зүйн дагавартай болно.

3.10.Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 4.1 дүгээр зүйлийн 1-д “Эрх бүхий албан тушаалтан энэ хуульд заасны дагуу зөрчил шалгах ажиллагаа явуулж, нотлох баримт цуглуулж, бэхжүүлнэ” гэж, мөн зүйлийн 2-т “Зөрчил шалгах ажиллагаа нь зөрчил үйлдэгдсэн газар, хүн, хуулийн этгээдийн …, эд зүйлд үзлэг хийх, …, шинжилгээнд зориулж хэв загвар, дээж авах, шинжилгээ хийлгэх ажиллагаанаас бүрдэнэ” гэж заасан тул хариуцагч У ахлах баас зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд шаардлагатай тохиолдолд шинжээч томилж шинжилгээ хийлгэх, үүний дотор зөрүүтэй баримтыг заавал зөрүүг шалган зөрчлийг шалган шийдвэрлэх боломжтой байна.

3.11.Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.13 дугаар зүйлийн 1-д “Оролцогч зөрчил шалгах тодорхой ажиллагаа явуулах тухай хүсэлтийг зөрчлийн хэрэг бүртгэлтийн шатанд эрх бүхий албан тушаалтанд гаргах эрхтэй” гэж, 4.11 дүгээр зүйлийн 5-д “Оролцогч шинжээчийн дүгнэлттэй санал нийлэхгүй бол эрх бүхий албан тушаалтан, прокурорт энэ хуульд заасан журмын дагуу гомдол гаргаж болно” гэж, мөн зүйлийн 6-д “Оролцогчийн хүсэлтээр дахин шинжилгээг нэг удаа хийж болно” гэжээ.

3.12.Мөн Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 4.14. дүгээр зүйлийн  2-т “Зөрчлийн нотлох баримт нь …, шинжээчийн дүгнэлт, …, стандартаар баталгаажсан хэмжилт-хяналтын төхөөрөмжийн мэдээлэл, бусад баримтаар тодорхойлогдоно” гэж заасан байна.

3.13.Мөн хуулийн 4.15 дугаар зүйлийн 1-т “Эрх бүхий албан тушаалтан гаргасан шийдвэрийнхээ үндэслэлийг нотлох үүрэг хүлээнэ” гэж, мөн зүйлийн 4-т “Оролцогчийн гаргасан нотлох баримт шалгуулах хүсэлтийг энэ хуулийн 1.13 дугаар зүйлд заасан журмаар шийдвэрлэнэ” гэж, мөн зүйлийн 5-д “Хуульд заасан журам зөрчиж цуглуулсан, бэхжүүлсэн нотлох баримт нотлох чадвараа алдах бөгөөд энэ хуульд заасан шийдвэрийн үндэслэл болохгүй” гэж тус тус хуульчилжээ.

3.14.Ийнхүү хуулийн дээрх журмын дагуу зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогч нь лабораторийн дүгнэлт зөрүүтэй гарсан тохиолдолд шинжээч томилуулах, дахин шинжилгээ хийлгэх /зөрчил шалгах тодорхой ажиллагаа явуулах тухай хүсэлт/ хүсэлт гаргах эрхтэй байхад энэ эрх болон прокурорт гомдол гаргах эрхийг нь хангаагүй  атлаа хэргийг хялбаруулсан журмаар шийдвэж, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.13 дугаар зүйлийн 1, 4.11 дүгээр зүйлийн 5, 6 дахь заалтад заасан зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журмыг зөрчсөн болох нь дээр тогтоогдсон үйл баримтуудаар нотлогдож байна.

3.15.Түүнчлэн Иргэний нисэхийн ерөнхий г Оношилгоо, хэмжил зүйн лаборатори болон Ашигт малтмал, г тосны г Уул уурхай, г тосны төв лабораторид явуулсан дизель түлшний 2 дээжид хийсэн сорилын дүн хоорондоо зөрүүтэй байхад шинжилгээг дахин явуулах замаар уг зөрүүг арилгах шаардлагатай байхад зөвхөн “стандартад нийцээгүй” гэх мэдээлэл бүхий сорилын дүнг үндэслэсэн нь хууль бус бөгөөд уг баримтыг хуульд заасан журмаар цуглуулсан нотлох баримт гэж үзэхгүй тул дээрх сорилын дүн нь нотлох баримтын чадвараа алдсан гэж үзэх нь зүйтэй байна.

3.16.Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.6 дугаар зүйлийн 1-д “Дараахь үндэслэлийн аль нэг нь тогтоогдвол эрх бүхий албан тушаалтан зөрчлийг газар дээр нь, эсхүл хялбаршуулсан журмаар шалган шийдвэрлэнэ” гээд мөн зүйлийн 1.1-д “зөрчил үйлдэгдсэн нь ил тодорхой, зөрчил, учирсан хохирлыг нотлох талаар зөрчлийн хэрэг бүртгэлт явуулах шаардлагагүй бол” гэж, мөн зүйлийн 1.2-т “зөрчил үйлдэгдсэн, учруулсан хохирол нь нотлох баримтаар тогтоогдож холбогдогч зөрчил үйлдсэнээ сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн бол” гэж, мөн зүйлийн 1.3-т “зөрчил үйлдсэн болох нь стандартаар баталгаажсан хэмжилт-хяналтын төхөөрөмжөөр нотлогдсон бол” гэж тус тус заасан.

3.17.Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн тлөгчийн “зөрчил үйлдсэн болох нь стандартаар баталгаажсан хэмжилт-хяналтын төхөөрөмжөөр нотлогдсон тул зөрчлийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн” гэх тайлбар нь хуульд нийцээгүй байна.

3.18.Тодруулбал, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.6 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2-т зааснаар “холбогдогч зөрчил үйлдсэнээ сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн бол”, “зөрчил үйлдэгдсэн нь ил тодорхой бол” хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэхээр хуульчилсан.

3.19.Гэтэл зөрчилд холбогдогч “Н******* ******* *******” ХХК нь сорилын дүн, У бийн дүгнэлтийг зөвшөөрөөгүй, мөн зөрчил үйлдсэнээ зөвшөөрөөгүй байхад “зөрчил үйлдсэн болох нь стандартаар баталгаажсан хэмжилт-хяналтын төхөөрөмжөөр нотлогдсон” гэж үзсэн нь илт хууль зөрчсөн ажиллагаа болно.

3.20.Дээр тогтоогдсон үйл баримтыг нэгтгэн үзвэл, төрийн байгууллагуудын 2 лабораторийн сорилын дүн зөрүүтэй байхад нэхэмжлэгчид ашиггүй сорилын дүнг баримталж зөрчил гаргасан гэж үзэж, ингэхдээ холбогдогчийн эрхийг хангахгүйгээр хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 4.1.4-т заасан “шалгуулагч этгээдэд …, түүний хууль ёсны эрх, ашиг сонирхол, нэр төрийг хүндэтгэн харилцах” зарчимд нийцээгүй,  Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 4.1 дүгээр зүйлийн 1-д “Эрх бүхий албан тушаалтан энэ хуульд заасны дагуу зөрчил шалгах ажиллагаа явуулж, нотлох баримт цуглуулж, бэхжүүлэх үүргээ биелүүлээгүй нь зөрчлийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зөрчил мөн болох нь нотлогдсон гэж дүгнэв.

3.21.Дээрх хууль зүйн үндэслэлээр “Н******* ******* *******” ХХК-ийн нэхэмжлэлийн /гомдлын/ шаардлагыг хангаж, Ш ө х т г У бийн 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн “Хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд шийтгэл оногдуулах тухай”  ******* дугаартай шийтгэлийн хуудсыг хүчингүй болгох нь зүйтэй гэж шийдвэрлэлээ.

Дөрөв.Анхан шатны шүүхэд нотлох баримт цуглуулсан, үнэлсэн талаар:

4.1.Шүүх нь хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн буюу маргаан бүхий актын үндэслэл болсон нотлох баримтад дүгнэлт хийж, маргааныг шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн ба нотлох баримтыг үнэлэх нь хэргийг хянан шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн дотоод итгэл, эрх хэмжээнд хамаарах болно.

4.2.Маргааны зүйл болох стандартын шаардлагад нийцээгүй гэх дизель түлшний дээж нь 2021 оны 03 дугаар сарын 19, 24-ний өдрүүдэд авагдсан, Ш ө, х т газраас уг дээжийн үлдэх хэсгийг 45 хонуулаад устгасан гэж тайлбарласан тул тухайн дээжид шүүхээс шинжилгээ хийлгэх боломжгүй нөхцөл үүссэн болно.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1 дэх хэсэг,  106.3, 106.3.12 дахь хэсэг, заалтыг тус тус удирдлага болгон ТОГТО нь:

1.Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн  4 дүгээр зүйлийн 4.1, 4.1.2, 4.1.4, 5 дугаар зүйлийн 5.2,  5.2.6, 10 дугаар зүйлийн 10.12.1, Өий тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.3.3, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн  1.13 дугаар зүйлийн 1, 4.1 дүгээр зүйлийн 1, 4.11 дүгээр зүйлийн 5, 6, 4.14. дүгээр зүйлийн  2, 4.15 дугаар зүйлийн 1, 5, 6.6 дугаар зүйлийн 1, мөн зүйлийн 1.1, 1.2, 1.3 дахь хэсэг, заалтуудыг баримтлан нэхэмжлэгч “Н******* ******* *******” ХХК-ийн нэхэмжлэлийн /гомдлын/ шаардлагыг хангаж, Ш ө х т г У ахлах бийн 2021 оны 07 дугаар сарын 20 өдрийн “Хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд шийтгэл оногдуулах тухай” ******* дугаартай шийтгэлийн хуудсыг хүчингүй болгосугай.

2.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1,  51 дүгээр зүйлийн 51.1-т заасныг баримтлан, нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдсан тул нэхэмжлэгчийн у тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг у орлогод үлдээж, уг  70200 төгрөгийг хариуцагч Ш ө, х т г У баас нөхөн гаруулж “Н******* ******* *******” ХХК-д олгосугай. 

3.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 113 дугаар зүйлийн 113.2 -т заасны дагуу хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн тлөгч, өмгөөлөгч нь шүүхийн энэ шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш 5 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй болохыг тэмдэглэсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Д.ЭРДЭНЭЧИМЭГ