Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Төв аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	Дамдинсүрэнгийн Зоригтбаатар
Хэргийн индекс	123/2020/0039/З
Дугаар	123/ШШ20258/0038
Огноо	2025-04-17
Маргааны төрөл	Газар,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Ганзоригтын Билгүүн
Дугаар: 221/МА2025/0419
Огноо: 2025-06-18

Төв аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2025 оны 04 сарын 17 өдөр

Дугаар 123/ШШ20258/0038

2025 04 17 123/ШШ2025/0038

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

ТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийнЕрөнхийшүүгчД.Зоригтбаатарбидаргалж,тусшүүхийншүүххуралдаанытанхимднээлттэйхийсэншүүххуралдаанаар

Нэхэмжлэгч:“Монголынбайгальорчнытөлөөххуульчдынхолбоо”НҮТББ

Хариуцагч:ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдарга,

Гуравдагчэтгээд:,,,,,,,,,,нарынхоорондүүссэнгазрынмаргааныгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:НэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчХ.Энхтайван,нэхэмжлэгчийнөмгөөлөгчӨ.Сайнбаяр,хариуцагчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчМ.Өлзийзаяа(цахимаар),гуравдагчэтгээд(цахимаар),(цахимаар),(цахимаар),(цахимаар),шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаТ.Будхүүнароролцов.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

1.Нэхэмжлэгч“Монголынбайгальорчнытөлөөххуульчдынхолбоо”НҮТББньТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргадхолбогдуулан“ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын22-ныөдрийн66дугаарзахирамжаариргэн,нартхолбогдоххэсэг,2014оны06дугаарсарын03-ныөдрийнА/240дугаарзахирамж,2014оны11дүгээрсарын11-нийөдрийнА/404дугаарзахирамжийндхолбогдоххэсэг,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/847дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/848дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дугаарзахирамжийгтустусхүчингүйболгуулах”гэжнэхэмжлэлийншаардлагагаргасан.

[1]

Нэхэмжлэгчээстусшүүхэд2020оны09дүгээрсарын02-ныөдөрнэхэмжлэлгаргасан.

3.Улмаартусшүүхийн2020оны10дугаарсарын02-ныөдрийн296дугааршүүгчийнзахирамжаарнэхэмжлэлийгхүлээнавахаастатгалзсан.

4.НэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчөөсдээрхшүүгчийнзахирамжидгомдолгаргасныгЗахиргааныхэргийнДавжзаалдахшатнышүүхийн2020оны10дугаарсарын28-ныөдрийн805дугааршүүхийнтогтоолоорнэхэмжлэлийгхүлээнавахаастатгалзсан296дугааршүүгчийнзахирамжийгхүчингүйболгож,нэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчийнгомдлыгхангасан.

5.ЗахиргааныхэргийнДавжзаалдахшатнышүүхээсугхэргийг2020оны11дүгээрсарын17-ныөдөрхүлээнавч,2020оны11дүгээрсарын20-ныөдөрзахиргааныхэрэгүүсгэжээ.

6.ХариуцагчТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2020оны12дугаарсарын30-ныөдрийн05/390дугаархариутайлбаргаргахтухайалбанбичгээр нэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхүлээнзөвшөөрсөнтайлбарирүүлсэн.

7.Улмаартусшүүхийн2021оны01дүгээрсарын15-ныөдрийн123/ШШ2021/0003дугааршүүгчийнзахирамжаархариуцагчийнзөвшөөрлийгбаталж,хэргийгхэрэгсэхгүйболгосон.

8.Гуравдагчэтгээдийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчөөсшинээрилэрсэннөхцөлбайдлынулмаасшүүхийншийдвэрийгдахинхянуулахтухайхүсэлтгаргасныгхүлээнаваадтусшүүхийн2022оны12дугаарсарын20-ныөдрийин123/ШТ2022/0001дугааршүүхийнтогтоолоортусшүүхийн2021оны01дүгээрсарын15-ныөдрийн123/ШШ2021/0003дугааршүүгчийнзахирамжийгхүчингүйболгож,угзахиргааныхэргийганханшатныжурмаархянаншийдвэрлүүлэхээршилжүүлжээ.

Гурав.Хэргийноролцогч,тэдгээрийнтөлөөлөгч,өмгөөлөгчийнтайлбар,түүнийүндэслэл:

3.1.Нэхэмжлэгч“Монголынбайгальорчнытөлөөххуульчдынхолбоо”НҮТББ,түүнийитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчХ.Энхтайван,нэхэмжлэгчийнөмгөөлөгчӨ.Сайнбаярнаршүүхэдгаргасаннэхэмжлэлболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:Манайбайгууллага2009оноосбайгальорчин,уулуурхай,хүнийэрхийнэрхзүйнорчныхэрэгжилтэдсудалгаа,мониторинг,нийтийнашигсонирхлыгхамгаалах,стратегийнөмгөөлөлхийхзэргээражиллажбайна.ТөваймгийнБатсүмбэрсумынзаримиргэдээсирсэнхүсэлтийндагууойнсанбүхийгазаргэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтааргазарөмчлөхөөролгожбайгаа,Ойнтухайхууль,Монголулсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхууль,Газрынтухайхуульзөрчижбайгааэсэхэдсудалгаахийн,стратегийнөмгөөлөлхийхээражиллажбайна.ТөваймгийнБатсүмбэрсумынБаянголТүшээгүнийКиноамхэмээхойнсанбүхийгазар,Газрынзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгалгүйгээр2011ондА/66,2014ондА/404,2014ондА/240,2016ондА/847,А/848,А/849дугаарзахирамжуудаарарваннэгэниргэндгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтааргазарөмчлөхөөролгосонбайна.ЭнэньМонголУлсынҮндсэнхуулийн6дугаарзүйлийн6.2-тМонголУлсыниргэдэдөмчлүүлснээсбусадгазар,түүнчлэнгазрынхэвлий,түүнийбаялаг,ой,уснынөөц,анамьтантөрийннийтийнөмчмөн,6.3-тБэлчээр,нийтийнэдэлбэрийнбаулсынтусгайхэрэгцээнийхээсбусадгазрыгзөвхөнМонголУлсыниргэндөмчлүүлжболно,Монголулсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн6дугаарзүйлийн6.1.1-дхот,тосгон,бусадсууринынутагдэвсгэрдэхнийтийнэдэлбэрийнгазар (гудамж,талбай,зам,амралт,зугаалга,биеийнтамирынзориулалттайгазар,цэцэрлэг,оршуулгынгазар,хогхаягдлынцэг,цэвэршүүлэхталбайзэрэг),бэлчээр,ойнболонуснысанбүхийгазар,тусгайхэрэгцээнийгазар,зам,шугамсүлжээнийгазраасбусадгазартгазарөмчлүүлнэгэжтустусзаасанбайхадхуулийгзөрчинойнсанбүхийгазартдээрдурдсанзахирамжуудаар11иргэндгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтааргазарөмчлүүлсэнбайна.Мөнгазрынтухайхуулийн31дүгээрзүйлийн31.2дахьхэсэгтХүсэлтгаргасангазрынбайршилньаймаг,нийслэл,сум,дүүргийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндиргэн,ажахуйннэгж,байгууллагадэзэмшүүлжболохоорзаасанбайна,МонголУлсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн5дугаарзүйлийн5.1.5.1дэххэсэгтГазрынтухайхуулийндагууиргэнийэзэмшсэнгазарньэнэхуулийн5.1.2-тзаасантөлөвлөгөөндтусгагдсаниргэдэдөмчлүүлэхгазартхамаарчбайгаабөгөөдтухайниргэнхүсэлтгаргасантохиолдолдуггазрыгөмчлүүлэхгэжзаасанбайхадтусхуулийгзөрчижгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгалгүйгээргазрыголгосонбайна.Иймдхуульзөрчсөнхуульбусзахирамжийгхүчингүйболгохньзүйтэйюм.Тусхуульбусзахирамжаасболжбайгальорчиндхохиролучирч,хүрээлэнбайгааорчин,нийтийнөмч,нийтийнашигсонирхолихээрхөндөгдөжбайна.Захиргааныхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн18дугаарзүйлийн18.3-дХуулиартусгайланэрхолгогдсоноосбусаднийтийнашигсонирхлыгтөлөөлөхэрхбүхийэтгээдньхүрээлэнбайгааорчин,хүүхдийнэрх,нийтийнэрүүлмэнд,нийтийнөмчийгхамгаалахасуудлааршүүхэднэхэмжлэлгаргахэрхтэй...гэжзаасан.Тиймээсхүрээлэнбайгааорчин,нийтийнөмч,нийтийнашигсонирхлыгхамгааланнэхэмжлэлгаргасанболно.Газрынтухайхуулийн61дүгээрзүйлийн61.1-дТөрийнэрхбүхийбайгууллага,албантушаалтанөөрийншийдвэр,үйлдэл(эсүйлдэхүй)-рээгазрынтухайхуультогтоомж,газарэзэмшигч,ашиглагчийнхуульёсныашигсонирхлыгзөрчсөнболугбайгууллага,албантушаалтанөөрөөбуюутүүнийдээдшатныбайгууллага,албантушаалтан,эсхүлшүүхугхуульбусшийдвэрийгхүчингүйболгож,үйлдлийгтасланзогсооно,Захиргааныерөнхийхуулийн48дугаарзүйлийн48.2.1-дхууль,захиргааныхэмхэмжээнийактаар,эсхүлзахиргааныактадтүүнийгхүчингүйболгохоорзаасан,48.2.2-дбусадэтгээдийнэрх,хуульёсныашигсонирхол,эсхүлнийтийнашигсонирхолдсөргөөрнөлөөлсөнболэерэгнөлөөлөлбүхийхуульбусзахиргааныактыгхүчингүйболгоногэжзаасан.ТусмаргаанбүхийзахирамжуудыгхүчингүйболгуулахаарТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргад2020оны07дугаарсарын03-ныөдөргомдолгаргасанболовчхариуирүүлээгүйболно.ТүүнчлэнТөваймгийнЗасагдаргад2020оны07дугаарсарын27-ныөдөр14тоотгомдолгаргасанболовчТөваймгийнГазрынхарилцаа,барилга,хотбайгуулалтынгазрын2020оны08дугаарсарын12-ныөдрийн07/697дугаар“Хариухүргүүлэхтухай”албанбичгээрмаргаанбүхийзахирамжийгсумынЗасагдаргаөөрөөхүчингүйболгохэрхтэй,гомдлооЗахиргааныхэргийншүүхэдхандангаргагэсэнхариуирүүлсэн.Тиймээсхуулийнхугацаандшүүхэдханданшийдвэрлүүлэхээрнэхэмжлэлгаргасанболно....Жилбүрийнтөлөвлөгөөндтусгахёстой.Газрыголгохдоотөлөвлөгөөндтусгаагүй.НэгталаасЗахиргааныбайгууллагынбуруутайүйлажиллагаабайгаа.Ойнмодондбайгааасуудалхуульзөрчсөнгэдгийгмэдсээрбайжгазаравъягэжхүсэлтгаргасанбайгааюм....Засагдаргадурмэдэжгазаролгосонасуудалбайгаа.Бидшүүхийншийдвэрийнсангшүүж,үзэжэнэмаргааныгүүсгэжбайгаа.Ойнсанбүхийболохньтогтоогдсонхуульзөрчсөнбайна.Зөрчилгүйгазартгазаравахньзүйтэй.Энэхэрэгтэйхолбоотойгурванудаагийншинжээчийндүгнэлтгарсан.Давхцалтайбайнагэдгийгтогтоосон.Шүүхийнзүгээсүзлэгхийсэн. ...Засагдаргынзахирамжтайхолбоотойдүгнэлтийгхэлэхньзүйтэйгэжүзэжбайна.Шүүхийншийдвэргүйцэтгэхажиллагааболхоёр зүйлийгүндэслэжбайгаа.Нэгтшүүгчийнхүчинтөгөлдөрзахирамж,нөгөөньшүүхийнхүчинтөгөлдөрболсоншүүхийншийдвэрбайгаа.Өмнөхшүүгчийнзахирамжийндагуугүйцэтгэхажиллагааүүсэжявжбайсан.ЯвуулсныдараахүрдагаварньюувэгэхээрсумынЗасагдарганьөмнөгаргасанзахирамжуудыгхүчингүйболгосон.Шүүхийнзахирамжийгүндэслэжхүчингүйболгосон.Захирамж ньшинээрилэрсэннөхцөлбайдлынулмаасхүчингүйболжбайгаагаарбуюухүчингүйболжбайгааЗасагдаргынзахирамжүндэслэлгүйболжцуцлагдажбайгаа.Биелэгдсэншийдвэргүйцэтгэхажиллагаагцуцалжхүчингүйболгосон...Иймднэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхангаж,маргаанбүхийзургаанзахирамжийгхүчингүйболгожшийдвэрлэжөгнөүүгэв.

3.2.ХариуцагчТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргаА.Эрдэнэбат,түүнийитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчМ.Өлзийзаяанарбичгээрболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:..."БатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оныА/66,2014оныA/240,A/404,2016оныА/847,А/848,А/849тоотзахирамжуудадзаасанКиноамхэмээхгазартолгогдсон11иргэндхолбогдохзаалтыгхүчингүйболгохнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдхүлээнзөвшөөрчбайна

[2]....НҮТББ-ннэхэмжлэлийншаардлагыгбиелүүлжсумынЗасагдаргын2022оны01сарын31-нийөдрийнА/34тоотзахирамжаар11иргэнийгазарөмчлөхэрхийгхүчингүйболгосон.Гэвчгуравдагчэтгээдгомдолгарганхэргийгдахиншийдвэрлүүлэхээрболсонтулугиргэнийөмчлөхэрхийгхүндэтгэндахинхянаншийдвэрлүүлэхэдтатгалзахзүйлгүйболно.Хавсралтаар...Манайдгазрынөмчлөлтэйхолбоотойажлынхэсэгбайгуулагдаж,иргэдийнТөлөөлөгчдийнХуралболонЗасагдаргынтамгынгазрааснийлсэнажлынхэсэггарахгэжбайгаа.Төлөвлөгөөндбайгаагазаролгожбайсанууэсхүлолгожбайгаагүйюугэсэнхяналтсудалгаахийжбайгаа.Төлөвлөгөөтэйхолбоотойсудалгаагаргахаар2012оноосхойшсудалгаануудыггаргасан.2012-2024 ондтөлөвлөгөөбатлагдсанбайсан.2012-2016оныхоорондтөлөвлөгөөнийдагуугазаролгогдоогүйбайнагэсэндүгнэлтгарчбайгаагэв.

3.3.Гуравдагчэтгээд

шүүхэдбичгээрболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:ньөөрийнсайтад,үйлажиллагааныхаазорилгыг"байгальорчиндуулуурхайнүйлажиллагаанаасучирсанхохирол,зөрчигдсөнэрхийгхамгаалах,байгальорчнысургалтмэдээллийгталуудадөгөх,хариуцлага,ёсзүй,шударгаүнэнийгэрхэмлэн,хуулийгдээдлэнажиллахадчиглэдэг"гэжтодорхойлсонбайна.Энэхүүхолбооньзөвхөн"уулуурхайнүйлажиллагаанаасучирсанхохирол,түүнээсхамааралтай"зөрчигдсөнэрхийгхамгаалахзорилготойгэсэнаталуулуурхайнүйлажиллагааэрхлэнявуулдаггүйиргэдийгбайгальорчиндхохиролучруулсанмэтээрнэхэмжилж,түүнээсүүдэнороннутгийниргэдийнэрхзөрчигдөжбайгаагэжөмгөөлөхэрхийгөөрсддөөдурмэдэнолгосонгэжхарагдажбайна.Гэтэлиргэнминийбиеөмчилжавсангазартаахашаачхатгаагүй,уулуурхайнчиглэлээрямарчүйлажиллагааэрхэлжявуулаагүй,байгальорчиндямарчхохиролучруулаагүй,бусдынэрхийгямарваахэлбэрээрзөрчөөгүй...ТусХолбоонь..."заримиргэд"-ээсхүсэлтирүүлсэнньтодорхойэзэн,хаяггүй,хэнийхүсэлт,захиалгаархуульзөрчижбайгааэсэхэдямарсудалгаахийхгэжбайгааньтодорхойгүйбайна....Минийбие,энэгазрыгөмчилжавахадшаардлагатайбичигбаримтыгхуулийндагуубүрдүүлжтүүнийгүндэслэн,"Төваймгийнулсынбүртгэлийнхэлтсээснамайг"гэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалттайгазрынхуульёсныөмчлөгчболохыгнотолжгазарөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнгэрчилгээг2017ондолгосонбилээ....Бидбарилгабариагүй,үеүеийнЗасагдарганаралбанёсооршийдвэрээгаргажөгсөн....ҮеүеийнЗасагдарганарийнзахирамжтушаалыгбуруугэжбодохгүйбайна...2024оны04дүгээрсардшинжээчийндүгнэлтээройнсанусансантайгазарөмчилжавсан11айлгэжбайна.Үүнээсгаднаэнд биднээсолониргэнбайгаабуюугазарэзэмшижбайгаа.Хэрвээусансантайдавхцажбайгааболбүгдийнхэрхийгцуцлуулахёстой....Нададтэрүедхэлсэнболбигазаравахгүйбайсан...Хүүхдүүдявжкдастархийлгэсэн.Нэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүүгэв.

3.4.ГуравдагчэтгээдЭ.Мөнхгэрэлшүүхэдбичгээрболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:...ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/848дугаарзахирамжаарТөваймгийнБатсүмбэрсумын3дугаарбаг,БаянголТүшээгүн,Киноныамгудамж,04тоотгазрыг..."Гэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалт"-аарөмчилдөгюм. Гэтэл2018онд"Сансари"ХХК-иасминийболонөөр11иргэнийгазарөмчлөхэрхийгхүчингүйболгуулахаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхэднэхэмжлэлгарганмаргасан.Тухайнүедшүүхээснэхэмжлэлийншаардлагынулмаасгуравдагчэтгээдүүдийнэрх,хуульёсныашигсонирхолхөндөгдөнөгэжүзэннамайгболонбусадиргэдийгхэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаандгуравдагчэтгээдээртатаноролцуулсан.УлмаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийн2018оны05дугаарсарын28-ныөдрийн123/ШШ2018/0015дугааршийдвэр,МонголУлсынДээдшүүхийнхяналтыншатнызахиргааныхэргийншүүххуралдааны2018оны12дугаарсарын19-нийөдрийн512дугаартогтоолоортустусхэвээрүлдээжшийдвэрлэсэнбөгөөдуггазартайхолбоотоймаргаанэцэслэншийдвэрлэгдэждууссан.МонголынбайгальорчнытөлөөххуульчдынхолбооНҮТББ-нгаргасаннэхэмжлэлньүндэслэлгүйбөгөөд"Сансари"гэхгадаадынкомпанийнзахиалгаарМонголУлсыниргэдийнгазрыгавахгэжбайгааүйлдэлюм.ЭдгээргазрыгМонголУлсыниргэдөмчилснөөрбайгальорчиндямарнэгэнхорхохиролучруулаагүйбөгөөдцаашидхохиролучрахэрсдэлгүйюм.ИймддээрхНҮТББ-нүндэслэлгүй(урьдньшийдвэрлэжбайсангурваншатнышүүхийншийдвэртэй)нэхэмжлэлийгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү....“Сансари”ХХКньөөрөөзөрчилтэйусансанбүхийгазарторсон....Монголулсыниргэнднэгудаагазарөмчилнөгэжзаасан.Дахингазарөмчлөхэрхбайхгүй...Төлөвлөгөөндорсонэсэхийгбимэдэхгүйгэв.

3.5.ГуравдагчэтгээдЦ.Цэвэгжавшүүхэдбичгээрболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:Нөхөрмааньсахарынөвчтэйтулсахарынрашааныгөвөл,зунгүйочижуулгадагучраасБатсүмбэртсумандаахэдхоногоорбайххэрэгтэйболжаасгазархудалдажавсан....өөрийнэдхөрөнгөөзарж,мөнгөзээлжбайжавсан.Энэгазрыгавахадямарнэгэнхуульзөрчижаваагүйхуульёсоорньөөрийннэрдээрөмчлөлөөравсан....минийөмчлөхэрххөндөгдсөн3дугаарбагБаянголтүшээгүн5дугааргудамж5тоотгазрыгөмлөхөөрхэвээрүлдээжөгнөүү....Нэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүүгэв.

3.6.ГуравдагчэтгээдР.Энхмандахшүүхэдбичгээрболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:...гээсхудалдаххудалданавахгэрээнийдагуугазрыгхудалдажавсан.Тусгазардээрээ8*10хэмжээтэй2давхарбайшин,угаалга00өрөөний1давхарбайшин,мөнэкомодон00болонмонголгэрүүдбарьжамьдарчбайгаа.Энэхугацаандбайгальорчиндболонэргэнтойронбайгаахүмүүстсөрөгнөлөөүзүүлэхээрзүйлхийгээгүй....ЗасагЗахиргаанаасхуваарилжөгсөнгазардээрамьдарчбайхадамьдрахболомжгүйболгожбайна.Шүүхийншийдвэрзөвгарнагэдэгтитгэжбайнагэв.

3.7.ГуравдагчэтгээдН.Чинбаатаршүүхэдбичгээрирүүлсэнтайлбартаа:...ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дүгээрзахирамжаарТөваймгийнБатсүмбэрсумын3дугаарбаг,БаянголТүшээгүн,Киноныамгудамж,05тоотхаягтбайрлах,тустус3300м.квталбайбүхийгазрыг"Гэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалт"-аарөмчилдөгюм.Гэтэл2018онд"Сансари"ХХК-иасминийболонөөр11иргэнийгазарөмчлөхэрхийгхүчингүйболгуулахаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхэднэхэмжлэлгарганмаргасан.Тухайнүедшүүхээснэхэмжлэлийншаардлагынулмаасгуравдагчэтгээдүүдийнэрх,хуульёсныашигсонирхолхөндөгдөнөгэжүзэннамайгболонбусадиргэдийгхэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаандгуравдагчэтгээдээртатаноролцуулсан.УлмаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийн2018оны05дугаарсарын28-ныөдрийн123/ШШ2018/0015дугааршийдвэр,МонголУлсынДээдшүүхийнхяналтыншатнызахиргааныхэргийншүүххуралдааны2018оны12дугаарсарын19-нийөдрийн512дугаартогтоолоортустусхэвээрүлдээжшийдвэрлэсэнбөгөөдуггазартайхолбоотоймаргаанэцэслэншийдвэрлэгдэждууссан.МонголынбайгальорчнытөлөөххуульчдынхолбооНҮТББ-нгаргасаннэхэмжлэлньүндэслэлгүйбөгөөд"Сансари"гэхгадаадынкомпанийнзахиалгаарМонголУлсыниргэдийнгазрыгавахгэжбайгааүйлдэлюм.ЭдгээргазрыгМонголУлсыниргэдөмчилснөөрбайгальорчиндямарнэгэнхорхохиролучруулаагүйбөгөөдцаашидхохиролучрахэрсдэлгүйюм.ИймддээрхНҮТББ-нүндэслэлгүй/урьдньшийдвэрлэжбайсангурваншатнышүүхийншийдвэртэй/нэхэмжлэлийгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүүгэжээ.

3.8.ГуравдагчэтгээдЖ.Мөнх-Эрдэнэ,нартүүнийитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчаасшүүхэдбичгээрирүүлсэнхариу тайлбартаа:...би2009ондТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргынТамгынгазарт(газрындаамалд)туссумын3дугаарбаг,Баянголынам,ТүшээгүнгэдэггазартгазарөмчлөхтухайхүсэлтийгМонголулсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулиндзаасныдагуухүсэлтгаргасан.Тухайүедээхүсэлтийгмааньшийдвэрлэжөгөхталаарудаадараамэдэгдэжбайсан.ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2017оны11дүгээрсарын01-нийөдрийнА/482дугаарзахирамжаар"Сансари"ХХК-д"Газарэзэмшихэрхийгсэргээнолгохтухай"захмрамжаар95,4гагазрыгэзэмшихэрхийгсэргээжгазарэзэмшихгэрээгшинэчлэнбаталгаажуулж,эзэмшихэрхийнгэрчилгээшинээролгосонгэсэнбайна....Газрынтухайхуулийгзөрчөөгүйбөгөөдхуулиндхаршлахзүйлбайхгүйгэжүзэжбайна. ...ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын28-ныА/66,2014оны06дугаарсарын03-ныөдрийнА/240,2014оны11дүгээрсарын11-нийөдрийнА/404,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/847,А/848,А/849дугаарзахирамжуудаартуссумын3дугаарбагийннутагТүшээгүн,Киноаманд2011,2012,2013,2014,оныгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгалгүйгээрСансариХХК-ийнэзэмшилгазартайхилзалгууланорцгарцгаргалгүй11иргэндгазарөмчлүүлэхээршийдвэрлэсэнбайнагэсэнньМонголулсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн35дугаарзүйлийн35.1дахьГазарөмчлөгчиргэнбуюутүүнийгазрыгэнэхуулийн29дүгээрзүйлдзаасныдагууэзэмшиж,ашиглажбайгааэтгээдэнэхуулийн28дугаарзүйлдзаасныгзөрчсөнболшүүхийнжурмаартүүнийгазрыгхураанавчболногэхзаалтыгзөрчөөгүйтулөмчийнгазраахуураалгахүндэслэлболохгүйгэжүзэжбайна.МонголулсыниргэдбидМонголулсынирэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн5дугаарзүйлийн5.1.4.дахь/МонголУлсыниргэндэнэхуулийн4.1.1-дзаасанзориулалтааргазрыгнэгудааүнэгүйөмчлүүлэхгэххэсэгтзаасныдагууүнэтөлбөргүйнэгудаагазрааөмчилжавсанболно.2011,2012,2013,2014онуудынгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгаагүйгазаролгосонгэжүзэжбайгааньГазрынтухайхуулийн21дүгээрзүйлийн21.4.2-таймгийнгазарзохионбайгуулалтынерөнхийтөлөвлөгөөнийдагуунутагдэвсгэрийнхээтухайнжилийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөнийтөслийгсумыниргэдийнТөлөөлөгчдийнХуралдөргөнмэдүүлэх;заалтындагуутухайншатныЗасагдаргатухайнжилийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөгөргөнмэдүүлжбатлуулахүүрэгтэйбөгөөдиргэдбидхохирохёсгүйбөгөөдтухайндээрдурьдсанонуудынтухайнжилийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөгмэргэжлийнхяналтынбайгууллагаболонхолбогдохалбанбайгууллагаастодруулахньхүсэлтэйбайна.Газрынтухайхуулийн31дүгээрзүйлийн31.2дэххэсэгтХүсэлтгаргасангазрынбайршилньаймаг,нийслэлсумдүүргийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндиргэнажахуйннэгж,байгууллагадэзэмшүүлжболохоорзаагдсанбайна"гэжзаасанбайхадтусзаалтыгзөрчижгазрыголгосонбайнагэжээ.Монголулсыниргэндгазарөмлүүлэхтухайхуулийн20дугаарзүйлдзаасныдагуушаардлагахангажзахиргааныбайгууллагахүлээнавсанбатухайнЗасагдаргамөнхуулийн20.5дугаарзүйлдзааснышийдвэргаргасангэжүзэжбайна....Ойнтухайхуулийн5дугаарзүйлийн5.2.дахь/Ойбүхийгазар,тарималой,бутсөөг,модбэлтгэсэн,ой,хээрийнтүймэр,хөнөөлтшавж,өвчинднэрвэгдсэнойнталбай,ойнцоорхой,түүнчлэнойнзахаасгадагш100метргазар,тарьц,суулгацбойжуулахмодүржүүлгийнгазрынэзлэхталбайньойнсангийнгазартхамаарна/хэсэг....ДээрхонуудынгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгалгүйгааргазаролгосонгэжүзвэлзахиргааныбайгууллагахариуцлагахүлээхээсиргэдхариуцлагахүлээхгүйбөгөөдМонголулсынирэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн22дугаарзүйлийндагууөмчлөхэрхээбаталгаажуулсанбөгөөдМонголулсыниргэндгазарөмчлүүлэхтухайхуулийн35дугаарзүйлдзаасаннөхцөлүүсээгүйтулөмчийнгазраахуураалгахүндэслэлболохгүй...гэжээ.

3.9.ГуравдагчэтгээдС.Соёмбо-Эрдэнэ,түүнийитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчболонгуравдагчэтгээднаршүүхэдбичгээрирүүлсэнтайлбартаа:...ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дугаарзахирамжаарТөваймгийнБатсүмбэрсумын3дугаарбаг,БаянголТүшээгүн,Киноныамгудамж,06тоотхаягтбайрлах,нэгжталбарын*******дугаартай3300м.квталбайбүхийгазрыг"Гэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалт"-аарөмчилдөг.Гэтэл2018онд"Сансари"ХХК-иасминийболонөөр11иргэнийгазарөмчлөхэрхийгхүчингүйболгуулахаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхэднэхэмжлэлгарганмаргасан.Тухайнүедшүүхээснэхэмжлэлийншаардлагынулмаасгуравдагчэтгээдүүдийнэрх,хуульёсныашигсонирхолхөндөгдөнөгэжүзэннамайгболонбусадиргэдийгхэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаандгуравдагчэтгээдээртатаноролцуулсан.УлмаарТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийн2018оны05дугаарсарын28-ныөдрийн123/ШШ2018/0015дугааршийдвэр,МонголУлсынДээдшүүхийнхяналтыншатнызахиргааныхэргийншүүххуралдааны2018оны12дугаарсарын19-нийөдрийн512дугаартогтоолоортустусхэвээрүлдээжшийдвэрлэсэн.Иймээсминийбиегазартайхолбоотоймаргаанэцэслэншийдвэрлэгдэждууссангэжбодожявсан.Гэтэл2022оны12дугаарсарын22-ныөдөрдээрхгазраабаталгаажуулахаарТөваймгийнБатсүмбэрсумынгазрыналбаныхүнтэй89040844дугаарынутсаархолбогдожямарбаримтматериалбүрдүүлэхталаарасуухад"...ТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчийн2021оны01дүгээрсарын12-ныөдрийн123/ШШ2021/0003дугаартайзахирамж/шийдвэр/гарсантайхолбоотойтаныөмчлөлийнгазархүчингүйболгосонбайна"гэсэн.ТөваймагдахьЗахиргааныхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчийн2021оны01дүгээрсарын12-ныөдрийн"Хариуцагчийнзөвшөөрлийнбаталж,хэргийгхэрэгсэхгүйболгохтухай"123/ШШ2021/0003дугаартайзахирамжаарминий2016оныА/849дугээрзахирамжаарөмчилжавсангазрынөмчлөхэрхийнгэрчилгээгхүчингүйболгосон.Гэтэлнэхэмжлэгчийннэхэмжлэлийншаардлагынулмаасминийболонөөрмашолонхүнийэрх,хуульёсныашигсонирхолхөндөгдөхөөрбайхадшүүххэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаанднамайгболонбусадэтгээдүүдийггуравдагчэтгээдээртатаноролцуулалгүйдархтайхэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагааныжурмыгболонЗахиргааныхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн67дугаарзүйлийн67.1дэхзаалтыгноцтойзөрчиж,нэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрснийгбатлахадбусадэтгээдийнэрх,хуульёсныашигсонирхолхөндөгдөхямарнэгэнбаримтундэслэлтогтоогдохгүй,мөнхэрэгтгуравдагчэтгээдтатаноролцоогүйбайхтулхариуцагчийнзөвшөөрчлийгбаталж,хэргийгхэрэгсэхгүйболгохүндэслэлтэй"гэсэнилтүндэслэлгүйдүгнэлтийгхийнхариуцагчийнзөвшөөрлийгбаталж,хэргийгхэрэгсэхгүйболгосонбайсан.Минийбиедээрхбайдлаарзахиргааныхэрэгүүсчминийөмчлөлийнгазрыгхүчингүйболгуулахаармаргажбайгаагэдгийгтухайнүедогтмэдээгүй,мэдэхчболомжгүйбайсанбегеедхариншүүххэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаандгуравдагчэтгээдээртатаноролцуулахүүрэгтэйбайсан.Дарааньугзахирамжийгхүчингүйболгосонаталминийгэрчилгээгсэргээжөгөхгүйнамайгчирэгдүүлжбайна.Нэхэмжлэгчнэхэмжлэлдээ:Ойнсанбүхийгазрынталаардурджээ.Тухайнүедгазарөмчлөхөд2016ондуггазрыгавахадэнэталаарЗасагдаргаболонкадастрыналбабусадбайгууллагааснададогтмэдэгдээгүй.Олонжилийнхугацаанднэхэмжлэлддурдсанүндэслэлээрямарнэгэнгомдолсаналгарчбайгаагүйаталодоояагаад,ямарүндэслэлээройнсанболоодяагаадминийөмчлөлийнхбишгэжүзээдбайгаагойлгохгүйбайна.МөнЗасагдаргасолигдохболгондминийөмчлөлийнгазрыгавахаарсанаархаж,элдэвилдалдаргааршүүхэднэхэмжлэлгаргаж,түүнийгньЗасагдарганьзөвшөөрөхбайдлаарминийгазарөмчлөхэрхэддахиндахинноцтойгоорхалдажбайгаадгомдолтойбайна.ИймддээрхНҮТББ-нүндэслэлгүйурьдньшийдвэрлэжбайсангурваншатнышүүхийншийдвэртэйнэхэмжлэлийгхэрэгсэхгүйболгож,минийөмчлөлийнболон...минийбиегуравдагчэтгээдээроролцожбайгааС.Соёмбо-Эрдэнийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчөөроролцожбайгаабатүүнийөмчлөлийнгазартайхолбоотойдээрхтайлбартайижилтайлбарыггаргажбайгааболно

[3]гэжээ.

3.10.ГуравдагчэтгээдЛ.Оюунгэрэлшүүхэдбичгээрирүүлсэнтайлбартаа:...нэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрчбайна

[4]гэжээ.

3.11.Тухайнзахиргааныхэрэгт,нарыгбиедаасаншаардлагагаргаагүйгуравдагчэтгээдээроролцуулсан,гуравдагчэтгээдднэхэмжлэлийнхувьгардуулах,хэргийнматериалтайтанилцуулах,хариутайлбарирүүлэхээршүүхэддуудах,шүүххуралдаанддууданирүүлэхмэдэгдэххуудсыгтухайбүроршинсуугаагазрынхаягааршуудангаархүргүүлсэн

[5],Сүхбаатардүүргийн2дугаархорооны2024оны10дугаарсарын25-ныөдрийн225дугаартодорхойлолтоорньтусхорооны26дугаарбайр30тоотодбүртгэлтэйболовчоршинсуудаггүйболохыгтодорхойлж,холбогдохутасныдугаарөгснийдагуушүүхээсхолбогдоход“...манайаав,...энэнэхэмжлэлийнталаараавдаахэлнэ”гэсэн,мөнХилхамгаалахерөнхийгазрын2025оны03дугаарсарын13-ныөдрийн2-3в/1936дугааралбанбичгээрЧингисхаанагаарынулсынхилээр2025оны01дүгээрсарын05-ныөдөргарахчиглэлдбүртгэгдсэн

[6],мөнгуравдагчэтгээд,наршүүххуралдаандбиечлэноролцохгүй

[7]гэсэнбөгөөдгуравдагчэтгээд,гуравдагчэтгээдийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчнарыгшүүх хуралдаандцахимаароролцоххүсэлтгаргасныдагуушүүхэдирүүлсэнмейлхаягаархолбохгэсэнболовч,тэдгээргуравдагчэтгээдүүдцахимаароржирээгүй.Мөнхэргийноролцогчдынитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчнараастэдгээрийгшүүххуралдаандоролцуулахгүйгээрхэргийгшийдвэрлэххүсэлтгаргасан,,нартшүүхийнзүгээсоролцогчнарыншүүххуралдаандоролцохэрхийгхангасанболовчоролцогчнархүндэтгэнүзэхшалтгаангүйгээрөөрсдөөоролцоогүйтулхэргийгхянаншийдвэрлэсэнболно.

ҮНДЭСЛЭХнь:

Нэг.Шүүхээснэхэмжлэл,түүнийүндэслэл,түүндхавсаргасаннотлохбаримтууд,хариуцагчболонгуравдагчэтгээд,тэдгээрийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчнарынтайлбар,хавтастхэрэгтцугларсаннотлохбаримтуудыгсудланүзэж,нэхэмжлэлийншаардлагаддурдсанТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын22-ныөдрийн66дугаарзахирамжаариргэн,нартхолбогдоххэсэг,2014оны06дугаарсарын03-ныөдрийнА/240дугаарзахирамж,2014оны11дүгээрсарын11-нийөдрийнА/404дугаарзахирамжийндхолбогдоххэсэг,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/847дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/848дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дугаарзахирамжзэрэгнийт11иргэндхолбогдоххэсгийгтустусхариуцагчаасдахиншинэактгаргаххүртэл6сарынхугацаатайтүдгэлзүүлжшийдвэрлэлээ.

1.1.Шүүххуралдаанднэхэмжлэлийншаардлагыгтодруулахад“ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын22-ныөдрийн66дугаарзахирамжаариргэн,нартхолбогдоххэсэг,2014оны06дугаарсарын03-ныөдрийнА/240дугаарзахирамж,2014оны11дүгээрсарын11-нийөдрийнА/404дугаарзахирамжийндхолбогдоххэсэг,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/847дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/848дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дугаарзахирамжийгтустусхүчингүйболгуулах”-аарэцсийнбайдлаартодорхойлсон,шүүхээсэдгээршаардлагынхүрээндхэргийгхянаншийдвэрлэсэнболно.

Хоёр:Маргааныүйлбаримтуудынталаар:

2.1.Нэхэмжлэгчээс:...11иргэниймаргаанбүхийгазрууднь...тухайнжилийнгазарзохионбайгуулалтынтөлөвлөгөөндтусгагдаагүй,мөнойнсанбүхийгазартгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтааргазарөмчлүүлжхуульзөрчсөн...гэж,

2.2.Хариуцагчаас:...БатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын22-ныөдрийн66дугаарзахирамжаариргэн,нартхолбогдоххэсэг,2014оны06дугаарсарын03-ныөдрийнА/240дугаарзахирамж,2014оны11дүгээрсарын11-нийөдрийнА/404дугаарзахирамжийндхолбогдоххэсэг,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/847дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/848дугаарзахирамж,2016оны10дугаарсарын25-ныөдрийнА/849дугаарзахирамжуудадзаасанКиноамхэмээхгазартолгогдсон11иргэндхолбогдохзаалтыгхүчингүйболгохнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдхүлээнзөвшөөрчбайна....НҮТББ-ннэхэмжлэлийншаардлагыгбиелүүлжсумынЗасагдаргын2022оны01сарын31-нийөдрийнА/34тоотзахирамжаар11иргэнийгазарөмчлөхэрхийгхүчингүйболгосон.Гэвчгуравдагчэтгээдгомдолгарганхэргийгдахиншийдвэрлүүлэхээрболсонтулугиргэнийөмчлөхэрхийгхүндэтгэндахинхянаншийдвэрлүүлэхэдтатгалзахзүйлгүй...гэжтустустайлбарланмаргасан.

2.3.ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2011оны03дугаарсарын22-нийөдрийн66дугаарГазарөмчлүүлэхтухайзахирамжаар

[8]ЦэдэвийнӨнөрцэцэгтгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтаарнэгжталбарын18640356827336дугаартай3500м.квгазрыгөмчлүүлж,тусзахирамжидүндэслэнТөваймгийнУлсынбүртгэлийнхэлтсээсөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнГ-1403002250дугаартбүртгэжээ.

[9]

ДээрхзахирамжаарБаасанцэндийнЭнхтүвшиндгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтаарнэгжталбарын18640356601522дугаартай1447м.квгазрыгөмчлүүлж,тусзахирамжидүндэслэнТөваймгийнУлсынбүртгэлийнхэлтсээсөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнГ-1403002249дугаартбүртгэсэн.

Б.Энхтүвшинньтай2017оны02дугаарсарын17-ныөдөр“Газархудалдах,худалданавахгэрээ”байгуулж,нотариатчааргэрчлүүлэн,гийнөмчийн1447мквгазрыг500.000/таванзуунмянган/төгрөгөөрхудалдажаваад,ньТөваймгийнУлсынбүртгэлийнгазартмэдүүлэггаргаснаартусхэлтэсөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнГ-1403002249дугаартбүртгэжээ.

[10]

2.4.ТөваймгийнБатсүмбэрсумынЗасагдаргын2014оны06дугаарсарын03-нийөдрийнА/240дугаарГазарөмчлүүлэхтухайзахирамжаар

[11]ЖаргалсайханыМөнх-Эрдэнэдгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтаарнэгжталбарын18640356775402дугаартай4000м.квгазрыгөмчлүүлж,тусзахирамжидүндэслэнТөваймгийнУлсынбүртгэлийнхэлтсээсөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнГ-1403001853дугаартбүртгэжээ.

[12]

ДээрхзахирамжаарРавданцэрэнгийндгэрбүлийнхэрэгцээнийзориулалтаарнэгжталбарын18640356629498дугаартай4000м.квгазрыгөмчлүүлж,тусзахирамжидүндэслэнТөваймгийнУлсынбүртгэлийнхэлтсээсөмчлөхэрхийнулсынбүртгэлийнГ-1403001854дугаартбүртгэжээ.

[13]

[3]1дүгээрхавтасхэрэг219-220тал

[4]2дугаархавтасхэрэг171тал

[5]3дугаархавтасхэрэг128-129тал

[6]3дугаархавтасхэрэг240тал

[7]2дугаархавтасхэрэг171тал

[8]2дугаархавтасхэрэг75тал