У.*******, Н.*******ай нарт холбогдох

эрүүгийн хэргийн талаар

Завхан аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Б.Ариунбаяр даргалж, Ерөнхий шүүгч Ж.Баттогтох, шүүгч Б.Намхайдорж нарын бүрэлдэхүүнтэй хийж, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Бямбасүрэн

          Прокурор                                                                                 Ц.*******э

          Шүүгдэгч                                                                                  У.******* /цахимаар/

          Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                                                       Б.*******

          Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                                                       Б.*******         

нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн 2023/ШЦТ/131 дугаартай шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч гаргасан шүүгдэгч У.*******, түүний өмгөөлөгч Б.******* нарын давж заалдах гомдлоор У.*******, Н.*******ай нарт холбогдох 2323000000128 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2023 оны 11 дүгээр сарын 24-ний өдөр хүлээн авч, шүүгч Б.Намхайдоржийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

1. Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1999 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдөр Завхан аймгийн Улиастай суманд төрсөн, 24 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, "******* ******* ******* " ХХК-ийн менежер ажилтай, ам бүл 4, аав, ээж, ахын хамт Завхан аймгийн Улиастай сумын нс баг, -ийн хэсэг тоотод оршин суух хаягтай, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, овогт ын *******, /регистрийн дугаар /

2. Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 2000 оны 01 дүгээр 24-ний өдөр Завхан аймгийн Дөрвөлжин суманд төрсөн, 23 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, программист мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 7, ээж, 5 дүүгийн хамт Завхан аймгийн Улиастай сумын баг, хэсгийн тоот оршин суух хаягтай, урьд 1 удаа эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан, а овогт *******ай, /регистрийн дугаар /  

Шүүгдэгч У.******* нь 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сумын эй баг, хэсгийн тоотод байх иргэн А.гийн гэрт Н.*******айтай үл ялих зүйлээс болж маргалдах явцдаа түүний нүүрэнд гараараа 1 удаа цохиж түүний биед зүүн нүдний зовхинд зулгаралт, хамрын ясны хугарал, мурийлт гэмтлүүд бүхий хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт, шүүгдэгч Н.*******ай нь согтуурсан үедээ 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сумын эй баг, хэсгийн тоотод байх иргэн А.гийн гэрт У.*******тай үл ялих зүйлээс болж маргалдан улмаар А.гийн гэрийн гадна харилцан зодолдож, түүний биед зүүн бугалгын дотор, гадна, зүүн шууны ар, нурууны ар, баруун гарын бугуй, шилний ар хэсэг, зүүн чамархай хэсэгт шарх, эрүүний баруун 2-р шүдний хугарал, зүүн шуу, баруун бугуй, цохны хэсэгт зулгаралт гэмтлүүд бүхий хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

Анхан шатны шүүх:

Шүүгдэгч овогт ын *******, а овогт *******ай нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нарыг тус бүр 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг буюу 700,000 /долоон зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нарт оногдуулсан 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг буюу 700,000 /долоон зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 3 /гурав/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нарт оногдуулсан 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг буюу 700,000 /долоон зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солих журамтайг тайлбарлаж, шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлж, Иргэний хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.2, 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1-д тус тус зааснаар шүүгдэгч Н.*******айн 2,400,000 төгрөгийн нэхэмжлэлээс 2,000,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож, Завхан аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн эмчилгээний зардлын нотлох баримтаар тогтоогдсон 300,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг хангаж шүүгдэгч У.*******аас гаргуулан Н.*******айд олгуулж, шүүгдэгч Н.*******айн 100,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг, шүүгдэгч У.*******ын 1,000,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг тус тус хэлэлцэхгүй орхиж, шүүгдэгч нар нь уг гэмт хэргийн улмаас өөрсдийн эрүүл мэндэд учирсан хохирол, хор уршигтай холбоотой шүүхийн хэлэлцэхгүй орхисон нэхэмжлэл болон цаашид гарах бусад хохирол, хор уршгийн талаарх нотлох баримтаа бүрдүүлж Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхийг нь тус тус нээлттэй үлдээж, шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нар нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, тэднээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, болохыг тус тус дурдаж, оролцогчоос гаргаж өгсөн бичлэг бүхий 1 ширхэг СД дискийг хэргийн хамт хадгалж шийдвэрлэжээ.

Шүүгдэгч У.*******, түүний өмгөөлөгч Б.******* нар давж заалдах шатны шүүхэд ирүүлсэн гомдол болон тайлбартаа: ...Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд "...У.******* нь өөрийн үйлдлийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрөхгүй, би Н.*******айг цохиогүй, намайг Н.*******ай цохиогүй харин Б.а араас цохисон байх гэж бодож байна гэж мэтгэлцсэн бөгөөд энэ нөхцөл байдал нь хавтаст хэрэгт авагдсан гэрч нарын мэдүүлэг болон бусад нотлох баримтуудаар тогтоогдохгүй байна" гэжээ. Хэрэгт авагдсан нотлох баримт буюу CD-ний бичлэгт Н.*******айн хамар луу а цохисон талаар яригддаг, мөн У.******* Н.*******ай нарыг маргалдаж байхад араас цохисон талаар хохирогч У.******* мэдүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл У.*******т учирсан гэмтлийн байдлаар үзвэл урд нь маргалдаад зогсож байгаа хүн араас нь цохих боломжгүй байгаа юм. Дээрх нөхцөл байдлыг бүрэн тогтоогоогүй, нотлогдвол зохих байдлыг бүрэн нотлоогүй, ын үйлдэл оролцоог тогтоогоогүй, У.*******ыг Н.*******айд гэмтэл учруулсан гэж үзэх үндэслэлгүй байна. Иймд Завхан аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 10-р сарын 23-ны өдрийн 2023/ШЦТ/131 дугаартай шийтгэх тогтоолоос У.*******т холбогдох хэсгийг хүчингүй болгож өгнө үү гэжээ.

Шүүгдэгч У.******* давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хэрэгт холбогдож байгаа Н.*******айд ямар ч хайхрамж алга, хүнийг эрүүл мэндээр нь хохироочхоод шүүх хуралдаандаа орохгүй, ямар ч холбоо барихгүй. Би өөрөө ингэж хохирчхоод, Н.*******айд хохирол учруулаагүй байхад үл тоосон байдалтай торгуулаад өнгөрөх юм байна гэж боддог. Дараа, дараагийн энэ хүмүүс дахин ийм асуудал гаргавал яах юм. Би бүх юмаараа хохирсон байна. Төрийн байгууллагад орох хүсэлттэй, гэвч одоо орох боломжгүй нөхцөл байдал үүсээд байна. Хэдий болтол барилгын ажил хийж явах юм бэ? Би судалж үзсэн. Сорви арилгах лазер эмчилгээ 1 см нь 44.000 төгрөг байдаг. Хоёрт, би шүдээ хийлгэмээр байна. Имплант шүд 2,0 сая төгрөгөөс 2.5 сая төгрөг байдаг. Үс шилжүүлэн суулгах ажилбар хийлгэмээр байна. Шүүх эхлээд өөрийнхөө мөнгөөр янзлуулаад, буцаагаад нэхэмжлэл гаргаарай гэж байна. Өөрийнхөө, өмнөх амьдралын амьжиргааны зардлыг дийлэхгүй байна. Шүүгдэгч Н.*******айгаас мөнгө гаргуулаад эмчилгээгээ хийлгэмээр байна гэв.

Шүүгдэгч Н.*******айн өмгөөлөгч Б.******* давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Н.*******айн хувьд гэмт хэргээ анхнаас нь хүлээн зөвшөөрч тогтвортой мэдүүлэг өгсөн. Анхан шатны шүүх шударгаар хэргийг нь шийдвэрлэсэн гэж үзэж байна гэв.

Прокурор Ц.*******э давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: У.*******, түүний өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдолтой холбоотой дараах тайлбарыг хэлье. Хэргийн үйл баримтын талаар дурдвал. гэх айлынд буюу Завхан аймгийн Улиастай сумын эй багийн хэсгийн тоотод 2023 оны 07 дугаар сарын 29-ны шөнөөс 30-нд шилжих шөнө уг үйл явдал болсон байдаг. Тухайн гэрт 4 хүн байдаг. Шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай, гэрч , а нар хамт байсан. Эдгээр хүмүүс бүгд архи, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан. У.******* нь Н.*******айд хандан чи арван жилд байхдаа хэзээ ийм байсан юм бэ? гэж хэлдэг ба хэн нь атаман байсан талаар хоорондоо маргадаг. У.******* нь гэрт байхад Н.*******айн хамар луу эхлээд цохисон. У.*******ын цохисноос болж маргаан болсон. , а нар шүүгдэгч нарыг та хоёр гэрээс гарч учраа ол гээд гаргасан. Гэрийн гадна 5-10 минут болсны дараа У.*******ын хамар цус болсон орж ирсэн. Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт У.******* нь би Н.*******айг цохиогүй, намайг Н.*******ай зодсон гэж мэтгэлцсэн. Н.*******ай У.*******ыг би гадаа байхдаа цохисон. У.******* нь миний нүдний орчим хэсэгт Эссэ гэх тамхи унтраасан, би ууж байсан архины аягаа барьж гарсан байсан аягаараа цохисон гэж үйлдлээ хүлээн зөвшөөрдөг. Гэрч болох а согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан. У.*******, Н.*******ай нарыг гэрээс гарч асуудлаа шийд гэж гаргасан, орж ирэхдээ харилцан зодолдоод хувцас нь цус болсон байдалтай орж ирсэн. э үйл явдлыг гэрч болох , а нар нь мэдүүлгээрээ нотолдог. Мөн Н.*******ай хохирогчоор мэдүүлэг өгөхдөө мэдүүлсэн байдаг. У.******* бол хүлээн зөвшөөрдөггүй. Шинжээчийн дүгнэлтээр ...У.*******, Н.*******ай нар харилцан зодолдсоны улмаас бие, биед нь хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан. э 2 шүүгдэгч гэмт хэргийн харилцан хохирогч, харилцан шүүгдэгчийн байр суурьтай анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцсон. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд дээрх үйл баримт тогтоогддог. Шүүгдэгч У.*******ын өмгөөлөгчийн зүгээс CD-ний асуудал ярьсан. У.*******ын гэмтэл толгойн ар хэсэгт нь учирсан байна. У.******* өөрөө шүүх хуралдаан дээр би хэн цохисныг хараагүй, сайн мэдэхгүй байна гэдэг. Араас цохих шиг болсон, а байх гэж бодож байна гэдэг. Харин , а нар нь энэ 2 хоорондоо гадаа байхдаа зодолдсон гэдэг. Н.*******ай би толгойн ар хэсэгт нь цохисон гэж хүлээн зөвшөөрдөг. CD-ний бичлэг дээр У.*******аас а уучлал гуйсан. Нотлох баримтыг үнэлнэ гэдэг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16, 15 дугаар зүйлд зааснаар, Шүүх, Прокурор, Мөрдөгч нягт нямбай судлаад, өөрийнхөө дотоод итгэлээр үнэлдэг. Мөрдөгчийн зүгээс ...бичлэгийг CD дээр бэхжүүлж, шүүх хуралдаан дээр шинжлэн судалсан. Бичлэг дээр а уучлаарай гэж хэлсэн байдаг. Уучлал, гуйлаа гээд а У.*******ыг цохисон гэсэн үг биш. Уучлаарай гэдэг үгийг ямар ч шалтгаантай хэлсэн байж болно. Шүүх, Прокурор, Мөрдөгчийн зүгээс бичлэгийг үнэлээгүй. Учир нь харилцан зодоон болж байгаа үеийн бичлэг биш байсан. Гэрт орж ирээд маргалдаж байгаа бичлэг байдаг. Маргааныг тодорхой бичээгүй байдаг.  У.*******ын зүгээс эдгээр хүмүүс хүн алсан бол яах вэ? гэж асууж байна. Үүн дээр тайлбар хэлэхэд, хэрэгт авагдсан нотлох баримт, тухайн үеийн нөхцөл байдал, үйл баримтад дүгнэлт хийдэг. Хүн алсан бол гэж дүгнэх боломжгүй. Хохирогч, шүүгдэгч У.******* нь хэлж байна. Улсын яллагчийн зүгээс, ганц намайг буруутай юм шиг дүгнээд, бусад оролцогчдыг өмгөөлсөн байр суурьтай байна гэж байна. Ийм зүйл байхгүй, хэргийг хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд шийдвэрлэсэн. У.*******, Н.*******ай нар нь хувийн таарамжгүй харилцааны улмаас хоорондоо, харилцан зодолдож бие биедээ хөнгөн зэргийн гэмтэл учруулсан үйл баримт гэрчүүдийн мэдүүлгээр тогтоогддог. У.******* өөрийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрдөггүй. Анхан шатны шүүхээс Эрүүгийн хуулийн 11.6 дугаар зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэж тогтоон, шүүгдэгч тус бүрд 700.000 төгрөгийн торгууль оногдуулсан. Улсын яллагчийн зүгээс 1.000.000 төгрөгөөр торгох ялын саналыг гаргасан. Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль зүйн үндэслэлтэй гэж дүгнэж байна гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар хэргийг хянан хэлэлцэхдээ хэргийн бүх ажиллагаа шийдвэрийг хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудад үндэслэж, хэргийн оролцогчдын заасан асуудлаар хязгаарлахгүйгээр хэргийг бүхэлд нь хяналаа.  

1. Хэргийн үйл баримтын талаар

Шүүгдэгч У.******* нь 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сумын эй баг, хэсгийн тоотод байх иргэн А.гийн гэрт Н.*******айтай үл ялих зүйлээс болж маргалдан шүүгдэгч Н.*******ай нь согтуурсан үедээ 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сумын эй баг, хэсгийн тоотод байх иргэн А.гийн гэрт У.*******тай үл ялих зүйлээс болж маргалдан, улмаар А.гийн гэрийн гадна харилцан зодолджээ. Хэргийн үйл баримт нь

Н.*******айн хохирогчоор өгсөн: “...У.******* бид 2 арван жилийн сургуульд хамт суралцаж байсан юм. ...У.******* бид хоёр уулзаад баарны гадаа зогсож байгаад баар луу буцаж очсон. бааранд очоод найз болох г караокены өрөөнөөс аваад бид гурав гийн гэрт очихоор төв зам өгсөөд явж байтал театрын урдаас гийн найз а гэх залуу бид гурвыг таксигаар ирж аваад бид дөрөв гийн гэрт очсон. гийн гэрт очих үед гэрт нь 3 ширхэг 2.5 литрийн том пиво байсан. Тэгээд бид 4 тухайн пивийг тойруулж уугаад сууж байтал У.******* намайг “чи хэзээ ийм болчихсон юм, чи 10-н жилд байхдаа ямар байлаа” гэх зэргээр үгээр и байсан. Тэгэхээр нь би *******т “би одоо 10-н жилийн биш болсон шүү” гэж хэлсэн. Тэгтэл У.******* намайг баруун гараараа нүүр рүү нэг удаа цохиод авсан. Тэгсэн босож ирээд та хоёр гарч учраа ол гэж хэлээд бид хоёрыг гэрээсээ гаргасан. Гэрийн гадаа гарч ирээд зогсож байтал У.******* татаж байсан тамхиа миний зүүн нүдний доод хэсэгт дараад унтраачихсан. Тэгэхээр нь би гэрээс пиво ууж байгаад барьж гарч ирсэн ягаан өнгийн стаканаар У.*******ын толгой хэсэгт 1 удаа цохисон. Тэгсэн стакан хагарсан. ******* надруу зөрүүлээд дайраад миний цээж хэсэгт гараараа 1 удаа цохисон. Тэгээд У.******* бид хоёр ноцолдсон би ноцолдож байх үедээ гартаа барьчихсан байсан хагархай стаканаараа *******ын хоёр гар, нуруу, цээж хэсэгт нь цохисон. Нэг харсан *******ын цээжнээс цус гарсан байсан. Тэгээд бид хоёр гийн гэрт буцаж орсон. Тэгсэн а босож ирээд хөөе чи яаж байгаа юм бэ? гэж надад хэлсэн. Тэгээд а тухайн үед *******ын биеийг цамцаараа арчиж байсан. У.******* намайг сандал дээр сууж байхад миний хажууд ирж суугаад гээс нэг тамхи байвал өгчих гэж хэлээд сууж байгаад надад хэсэг хугацааны дараа за 1,500,000 төгрөг өгчих гэж хэлсэн. Тэгсэн , а нар юу яриад байгаа юм тийм юм байхгүй цагдаагаараа учраа олцгоо гэж хэлсэн. Тэгээд ******* бид хоёр гэрээс гараад цагдаа дуудаж ирсэн. гийн гэрт У.*******, , а бид дөрөв хамт очсон өөр хүн байгаагүй. ...Тухайн үед а, нар гэрт дотор байсан. Би хамраа янзлуулмаар байна.” гэх мэдүүлэг,  

 - У.*******ын хохирогчоор өгсөн “...Тэгээд *******ай, нарын хамт руу гийн гэрт очсон. гийн гэрт очоод 2.5 литрийн Сэнгүр нэртэй 2 пиво лав байсан. Тухайн пивийг задлаад бид 4 тойрч суугаад хуваагаад уугаад сууж байгаад тухайн үед 10 жилийн үеийн зодоон цохион яриад сууж байсан. Тэгсэн гийн ярьж байсан 10 жилийн зодооны ярианаас болж Н.*******ай бид хоёр маргалдсан. Тэгсэн босож ирээд *******ай бид хоёрыг та хоёр гарч учраа ол гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь *******ай бид хоёр гэрээс нь гараад маргалдаад зогсож байх үед миний толгойн ар хэсэгт араас шил юм уу? эсвэл иртэй юмаар цохисон. Тэгээд би ухаан алдаад уначихсан. Би хэсэг хугацааны дараа босож ирээд өөрийгөө харах үед миний толгой хагарчихсан биеийг энэ тэнд иртэй зүйлээр сийччихсэн би гийн гэрийн гадаа ганцаараа хэвтэж байсан. Тэгээд би босоод гийн гэрт орох үед а, , *******ай нар хоорондоо цагдаа дуудаад яах юм бэ? хоорондоо мөнгө төгрөг өгөөд тохиролцъё гэж ярилцаж байсан. Тэгэхээр нь би утсаа гаргаж ирээд бичлэг хийсэн. Тэгээд би цагдаа рyy залгах гэтэл миний утсыг булааж аваад намайг чи цагдаа дуудаж яах гээд байгаа юм писда минь гэж хэлээд дарамталсан. Тэгээд би өөрөө цагдаа дуудсан. ...гийн гэрт *******ай, , а бид дөрөв хамт очсон өөр хүн байгаагүй. ...Тухайн асуудал нь 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30 нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сум эй багт байрлах гийн гэрийн гадаа хашаан дотор болсон асуудал байгаа юм. ...Би гомдолтой байна бие эрүүл мэнд сэтгэл зүй, гоо сайхан, шүд бие мах бодиороо хохирсон гомдолтой байна.” гэх  мэдүүлэг,  

- Гэрч Б.ын “...2023 оны 07 дугаар сарын 29-ний оройн 00 цаг болох гэж байх үед би гийн гэрт нь хонох гэж очтол гэртээ байхгүй байсан. Тэгэхээр нь гийн утас руу залгахад намайг театрын урд хүрээд ир гэсэн. Тэгээд би такситай театрын урд яваад очтол , У.*******, Н.*******ай нар зогсож байсан. Тэгээд бид дөрөв театрын урдаас хөдлөөд гийн гэрт очсон. Бид дөрвийг гийн гэрт очих үед хүн байхгүй байсан. гийн гэрт орох үед үүд хэсэгт 2.5 литрийн 3 том пиво байсан. Бид нар гийн гэрт ороод үүдний өрөөнд ширээ тойроод сууж байсан. Харин *******ай суугаагүй үүдэнд утсаа оролдоод зогсож байсан. Би тухайн пивыг задлаад тойруулаад байж байтал У.******* босоод *******айтай “Чи 10 жилдээ ийм байгаагүй” гэх зэргээр хэлээд маргалдаад байсан. Тэгсэн *******ай *******ын урдаас “10 жилдээ байснаараа байна гэж юу байхав дээ” гэж хэлээд хоорондоо маргалдаад байсан. Тэгсэн У.******* баруун гараараа нүүр хэсэгт нь нэг удаа цохихоор нь босоод тэр хоёрыг салгаад “гэр оронд зодолдохгүй. Та хоёр гарч учраа ол” гэж хэлээд тэр хоёрыг гэрээсээ гаргасан. Тэгсэн 5 минут орчмын дараа гаднаас ******* цээж нүцгэн нүүр ам болон бие нь энэ тэндгүй цус болчихсон орж ирсэн. Араас нь дагаад *******ай орж ирсэн. *******айгийн биед ил харагдах гэмтэл шарх гэхээр зүйл харагдаагүй. *******ын зүүн чихний ар, хүзүү хэсгээс нь цус гараад байхаар нь би өөрийнхөө өмсөж байсан цамцаар хүзүүн дээр нь дараад цамцаараа биеийнх нь цус болсон хэсгүүдийг арчиж өгсөн. Тэгээд ******* нь “1.500.000 төгрөг өгчих, тохиролцъё” гэж байсан. Харин *******ай “чи цагдаад битгий өг. Хоёулаа тохиролцъё” гэж хэлээд тэр хоёр хэсэг хугацаанд юм яриад л байсан. Тэгээд удалгүй цагдаа дуудсан. ... 2023 оны 07 дугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө Завхан аймгийн Улиастай сумын эй баг, хэсгийн тоотод байх гийн гэрийн гадаа болсон асуудал байгаа юм. Хэрэг учрал болох үед *******ай, , ******* бид 4 гэрт хамт байсан. Харин яг *******, *******ай нар маргалдаад Дагийсүрэгийн гэрээс гарах үед бид хоёр гэрт үлдсэн. *******ай, ******* хоёр хамт гарсан байсан. ...Гэр дотор байх үед *******ай У.*******ыг цохиж зодоогүй. Харин ******* болон *******ай нар гэрт буцаж орж ирсний дараагаар нь би *******ын цусыг арчиж байх үедээ *******айгаас “чи хутгаар ингээд сийчээд хаячихсан юм уу?” гэж асуухад *******ай надад “үгүй ээ, би барьж байсан аягаараа цохичихсон юм” гэж хэлсэн. ...Харин *******айгын зүүн нүд зовхи хэсэг улайчихсан байсан харагдсан. Өөрөөр гэмтэл шарх гэхээр зүйл байхгүй байсан. Харин хэсэг хугацааны дараагаар хамар нь хавдчихсан байсан. ...Тухайн аяга нь гийн гэрт байсан улаан өнгийн шилэн аяга байсан бөгөөд бид дөрөв пиво тойруулж ууж байсан.” гэх мэдүүлэг,

- Гэрч А.гийн “...Тухайн өдөр буюу 2023 оны 07 дугаар сарын 29-ний өдөр би караокед найзуудтайгаа байж байх үед гаднаас Н.*******ай, У.******* хоёр орж ирсэн. Тэгээд караокены цаг дуусаад баарны караокеноос гараад Н.*******ай, У.******* нартай хамт театрын урд алхаж байх үед манай үеэл болох а над руу залгаад хаана байна гэхээр нь би театрын урд байна гэж хэлэхэд а бид гурвыг ирж авсан. Тэгээд бид дөрөв манай гэр рүү хамт явсан. Бид нар манай гэрт очоод 2.5 литрийн Нийслэл нэртэй пиво 2, Сэнгүр нэртэй пиво 1, нийт 3 том пивыг тойруулаад уугаад сууж байсан. Тэгсэн У.*******, Н.*******ай нар юм ярьж сууж байгаад хоорондоо юунаас болсон нь мэдэгдэхгүй маргалдаад байсан. Тухайн үед У.*******, Н.*******айг “чи хэзээ ийм болчихсон” юм гэж хэлэхэд Н.*******ай “би 10 жилийн биш шүү” гэж хэлэхэд У.******* гараараа Н.*******айгийн нүүр хэсэгт 1 удаа цохисон. Тэгэхээр нь би очоод салгаад та хоёр гарч учраа ол гээд тэр хоёрыг гэрээс гаргасан. Гэрээс гараад 5-10 минутын дараа гаднаас гэрт “энэ писдааг хараа” гэж хэлээд ороод ирсэн. Харин ******* энэ тэндгүй цус болчихсон ороод ирсэн. Тэгээд а босож ирээд *******ын цусыг угаах гэтэл манайд ус байхгүй байхаар нь а өөрийнхөө цамцаар *******ын толгойноос гарч байсан цусан дээр дарсан. ******* тэр үед миний хажууд ирж суугаад “маньдаа нэг тамхи өгчих, амарлаа” гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би чи аймар болчихсон байна цагдаа дууд гэж хэлээд өөрийнхөө утсаар цагдаа руу залгуулсан. Тухайн үед *******ай *******ыг “хоёулаа тохиролцъё” гэж хэлээд байсан. ...2023 оны 07 дугаар сарын 29-30 нд шилжих шөнө Завхан аймаг Улиастай сум эй баг хэсэг тоотод байх манай гэрийн гадаа болсон асуудал байгаа юм. Хэрэг учрал болох үед *******ай, а, ******* бид 4 манай гэрт хамт байсан. Харин яг *******, *******ай нар маргалдаад гэрээс гарах үед а бид хоёр гэрт үлдсэн *******ай, ******* хоёр хамт гарсан. ...Миний мэдэхээр ******* нь гэр дотор байх үед *******айгийн нүүр хэсэгт гараараа нэг удаа цохисон. Тэгээд тэр хоёрыг салгаад гэрээс гаргасан гэрийн гадаа гараад хэн хэнийгээ, хаана нь юугаар хэрхэн цохиж зодсон талаар би мэдэхгүй байна. ...Би У.*******, Н.*******ай нарыг гэрт орж үед нь Н.*******айгаас “чи юугаар цохичихсон юм” гэж асуух үед *******ай надад “улаан өнгийн аягаар цохичихсон” гэж хэлсэн. Өөр юм хэлээгүй. У.******* бол ямар нэгэн зүйл хэлээгүй.” гэх мэдүүлэг,  

- Шүүгдэгч У.*******ын үйлдлийн улмаас Н.*******айн биед хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан талаарх Завхан аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмч, цагдаагийн ахмад Т.ын 2023 оны 08 дугаар сарын 04-ний өдрийн 000000281 дугаартай “...1. Н.*******айн биед: Зүүн нүдний зовхинд зулгаралт, хамрын ясны хугарал, мурийлт гэмтэл учирсан байна.

2. Н.*******айн биед учирсан гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүснэ.

3. Н.*******айн биед учирсан гэмтэл нь 2023 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр үүссэн байх боломжтой.

4. Учирсан гэмтлүүд нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй.

5. Н.*******айн биед: Зүүн нүдний зовхинд зулгаралт, хамрын ясны хугарал, мурийлт гэмтлүүд нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т заасны дагуу гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” гэх дүгнэлт,  

- Шүүгдэгч Н.*******айн үйлдлийн улмаас У.*******ын биед хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан талаарх Завхан аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмч, цагдаагийн ахмад Т.ын 2023 оны 08 дугаар сарын 04-ний өдрийн 000000280 дугаартай “...1. У.*******ын биед: Зүүн бугалгын дотор, гадна, зүүн шууны ар, нурууны ар, баруун гарын бугуй, шилний ар үстэй хэсэг, зүүн чамархайн хэсэгт шарх, эрүүний баруун 2 дугаар шүдний хугарал, зүүн шуу, баруун бугуй, цохны хэсэгт зулгаралт гэмтэл учирсан байна.

2. У.*******ын биед учирсан гэмтлүүд нь иртэй, ирмэгтэй зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүснэ.

3. У.*******ын биед зүүн бугалгын дотор, гадна, зүүн шууны ар, нурууны ар, баруун гарын бугуй, шилний ар үстэй хэсэг, зүүн чамархайн хэсэгт шарх, эрүүний баруун 2 дугаар шүдний хугарал эдгээр гэмтлүүд нь тус тусдаа гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

4. У.*******ын биед үүссэн гэмтэл нь 2023 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр үүссэн байх боломжтой.

5. Учирсан гэмтлүүд нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтад нөлөөлөхгүй.

6. У.*******ын биед: зүүн бугалгын дотор, гадна, зүүн шууны ар, нурууны ар, баруун гарын бугуй, шилний ар үстэй хэсэг, зүүн чамархайн хэсэгт шарх, эрүүний баруун 2 дугаар шүдний хугарал, зүүн шуу, баруун бугуй, цохны хэсэгт зулгаралт гэмтлүүд нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” гэх дүгнэлт зэрэг хавтаст хэрэгт авагдаж шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.  

2. Эрх зүйн дүгнэлт, давж заалдах гомдлын талаар

э хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлуудыг хангалттай шалгаж тогтоосон, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогч нарын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдохгүй байна.           

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогч, гэрч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулсан, мэдүүлэг агуулгын зөрүүгүй, хохирогч, гэрчийн мэдүүлэг нь хэрэгт хамааралтай хэргийн үйл баримтыг давхар нотолсон шинжтэй байна.

Шүүгдэгч У.*******, түүний өмгөөлөгч Б.******* нар давж заалдах гомдолдоо ...У.******* нь өөрийн үйлдлийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрөхгүй, би Н.*******айг цохиогүй, намайг Н.*******ай цохиогүй, харин Б.а араас цохисон гэж мэтгэлцдэг, Өөрөөр хэлбэл, У.*******т учирсан гэмтлийг урьд нь маргалдаад зогсож байгаа хүн, араас нь цохих боломжгүй юм. Дээрх нөхцөл байдлыг бүрэн тогтоогоогүй гэжээ.

Хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтад дүгнэлт хийхэд шүүгдэгч У.******* нь хохирогч Н.*******айг цохисон болох нь гэрч Б.ын “...У.******* босоод Н.*******айтай “чи 10 жилдээ ийм байгаагүй” гэж маргалдаад, түүний нүүрний хэсэгт баруун гараараа 1 удаа цохисон,

гэрч А. “...У.*******, Н.*******айг “чи хэзээ ийм болчихсон” юм гэж хэлэхэд У.******* гараараа Н.*******айн нүүр хэсэгт 1 удаа цохисон гэж хөндлөнгийн гэрчүүд мэдүүлсэн байна.

Улмаар гэрийн эзэн А., У.*******, Н.*******ай хоёрыг гэрээс гарч учраа ол гэж гаргасан. Гэрт Б.а, А. нар нь үлдсэн ба гэрчүүдийн мэдүүлснээр 5 минут орчмын дараа ******* цээж нүцгэн, нүүр ам болон бие нь цус болчихсон орж ирсэн байна. Эдгээр нөхцөл байдлаас үзвэл шүүгдэгч У.*******ыг араас нь Б.а цохисон гэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

Анхан шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.15 дугаар зүйлийн 2, 3 дахь хэсгийг баримтлан хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь нягт нямбай, бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь хянаж өөрийн дотоод итгэлээр үнэлж нотлох баримтуудыг харьцуулан судалжээ. Тухайн хэргийг хянан шийдвэрлэсэн шүүгчийн хийсэн дүгнэлт хэргийн бодит байдалтай нийцжээ. э талаар хийсэн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн дүгнэлт хууль зүйн үндэслэлтэй болжээ.

Түүнчлэн шүүх Эрүүгийн хуулийг зөв хэрэглэн, шүүгдэгч У.*******, Н.*******ай нарын үйлдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдлыг зөв тогтоож, хэргийн нөхцөл байдал, шүүгдэгч нарын гэм буруу, нийгмийн аюулын шинж чанар, хувийн байдал зэргийг нь харгалзан ял шийтгэл оногдуулсан нь тохирсон, ял хүнддээгүй байна.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж, шүүгдэгч У.*******, түүний өмгөөлөгч Б.******* нарын давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

          Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн 2023/ШЦТ/131 дугаартай шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж, шүүгдэгч У.*******, түүний өмгөөлөгч Б.******* нарын давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2, 1.3, 1.4-т зааснаар “шүүхийн хууль хэрэглээний зөрүүг арилгах, “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, “хуулийг Улсын шүүхийн тогтоол, тайлбараас өөрөөр  хэрэглэсэн”, “эрх зүйн шинэ ойлголт, эсхүл хууль хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач холбогдолтой” гэсэн үндэслэлүүдээр давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор оролцогч хяналтын журмаар гомдол, прокурор, шатны прокурор эсэргүүцэл гаргах эрхтэйг тайлбарласугай

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   Б.АРИУНБАЯР

ШҮҮГЧИД                                                     Ж.БАТТОГТОХ

                                                                        Б.НАМХАЙДОРЖ