2025 05 19 125/ШШ2025/0026

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Ховд аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Г.Янжиндулам даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: *******ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргад холбогдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаалыг хүчингүй болгуулах шаардлага бүхий захиргааны хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч *******, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч ******* /цахимаар/, хариуцагч *******, хариуцагчийн өмгөөлөгч *******, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Р.Лхагвасүрэн нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг. Нэхэмжлэлийн шаардлага: *******аас Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргад холбогдуулан Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаалыг хүчингүй болгуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.

Хоёр. Хэргийн үйл баримтын талаар:

2.1 ******* нь Ховд аймгийн Боловсрол, шинжлэх ухааны газрын дарга *******тай Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын ******* сургуулийн захирлаар ажилладаг.

2.2 Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар тушаалаар ... Ажлын хариуцлага алдаж, ажилтантай байгуулсан Хөдөлмөрийн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсэг, 4.1.4 дэх заалтыг тус тус зөрчин 2025 оны 02 сарын 27-ны өдрийн хичээл, сургалтын хэвийн үйл ажиллагааг холбогдох тушаал, шийдвэргүйгээр тасалдуулсан гэх үндэслэлээр Жаргалант сумын ерөнхий боловсролын ******* сургуулийн захирал ******* овогтой *******ийн үндсэн цалинг гурван сарын хугацаанд 20 хувиар бууруулах сахилгын шийтгэл оногдуулсан.

2.3 ******* нь дээрх тушаалыг гардан авч тус шүүхэд 2025 оны 3 дугаар сарын 19-ний өдөр нэхэмжлэл гаргасан байна.

 

Гурав. Хэргийн оролцогчдын тайлбар, түүний үндэслэл:

3.1 Нэхэмжлэгч *******аас шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд тайлбарлахдаа: Дээрх тушаалын үндэслэл болгосон заалт Төрийн албаны тухай хуулийн 39.1 дэх хэсгийн 39.1.7, 41.4, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123.2.3 дахь хэсгийг үндэслэсэн байна.

Миний хувьд *******тай ямар нэг хөдөлмөрийн гэрээг байгуулаагүй байгаа бөгөөд яг хэзээ хэнтэй байгуулсан ямар хөдөлмөрийн гэрээний заалтыг үндэслэсэн нь ойлгомжгүй байгаа бөгөөд өмнө байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээ, Төрийн албаны тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль зөрчсөн ямар нэгэн үйлдэл, үйл ажиллагаа явуулаагүй болно.

Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч ******* нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 91, 98.1 дэх заалтуудыг тус тус зөрчин 2020 оны 02 дугаар сарын 20-ны өдрийн "Чиглэл хүргүүлэх тухай" 82 тоот албан бичгийн дагуу нийтээр амрах өдөр ажиллуулсан нь багш, ажилчдад хүндрэл учруулж байлаа.

Манай сургуульд малчин өрхийн хүүхдүүд голдуу суралцдаг учраас дотуур Байртай, байранд 100 хүүхэд амьдардаг, төвөөсөө 3,5 км алслагдсан, гэр хороолол дунд оршдог сургууль юм. Тухайн үед буюу 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны пүрэв гарагт уламжлалт баяр цагаан сарын баяр дөхсөн байсан учир хүүхдийн ирц буурч, хөдөөний хүүхдүүд болон тэдний эцэг эхчүүд чөлөө авч явмаар байна гэсэн хүсэлтийг ирүүлсээр байсан.

2025 оны 02 дугаар сарын 25, 26-ны өдрүүдийн ирцийн байдлыг үзэхэд хүүхдийн тоо маш их бууралттай байсан. Сургалтын менежер *******, , нийгмийн ажилтан болон багш нараас ирсэн саналын дагуу захирлын дэргэдэх зөвлөлийг 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ний өдрийн 16 цаг 30 минутад хуралдуулж 02 дугаар сарын 27-ний өдрийн хичээлийг хүүхдүүдийн ирцийн байдлыг харгалзан анги бүлгийг нэгтгэж, 1 ээлжээр 40 минутаар хичээллэх, мөн тухайн өдөр мөрдөх түр хуваарийг гаргах зэрэг шийдвэрийг хуралд оролцсон гишүүдийн 100 хувийн саналтай хамтын шийдвэр гарсан болно. Ингэхдээ 7-р сургуулийн хөдөлмөрийн дотоод журмын 19.3.3 дахь заалт, хамтын гэрээний 3.4 дэхь заалтуудыг үндэслэн гаргасан болно.

Мөн Боловсролын сайдын 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ний өдрийн 1/846 Чиглэл хүргүүлэх тухай албан тоот ч бас ирсэн болно. 2025 оны 02 сарын 27-ны өдөр хичээллэсэн, хүүхдийн ирц, үдийн хоол идсэн хүүхдийн тоо зэрэг нотлох баримтаар хичээл, сургалтын үйл ажиллагаа тасалдаагүй хэвийн үргэлжилсэн гэдэг нь тогтоогдох бөгөөд хүүхдүүдийн ирц бууралттай байгаа байдалд миний буруутай, хууль зөрчсөн үйл ажиллагаа байхгүй гэж хариуцагчид тайлбарласан боловч сургалт хүмүүжлийн үйл ажиллагааг тасалдуулсан гэж гүтгэн буруутгасан.

Тухайн өдөр буюу 02-р сарын 27-нд 1602 хүүхэд ирэх ёстойгоос ирсэн 427, чөлөөтэй 294, өвчтэй 93, бусад шалтгаанаар ирээгүй 788, ирц 26 хувьтай хичээллэсэн байна. Үдийн хоолонд 1-5-р ангийн 242 сурагч хамрагдсан байдаг. Манай сургуулийн нийт сурагчдын 30% нь малчин өрхийн хүүхдүүд байдаг учраас баяр ёслолын үеэр тэр тусмаа "Шинэ жил", "Цагаан сар" гэх мэт баяруудаар чөлөө авах тохиолдол ихэсдэг. Ийм үед бид хөдөө орон нутаг явах, ирэх тохиолдолд аюулгүй тээврийн хэрэгслээр зорчих, цаг агаарын төлөв байдлаас хамаараад, эрсдэл бүхий тээврийн хэрэгслээр явахаас болгоомжлох, гол, нуур гатлахгүй байх зэрэг болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлж дотоод журам, хамтын гэрээнд заасны дагуу чөлөөг олгож гараас гарт хүлээлгэн өгч тасарсан хичээлийн агуулгыг төсөлт ажил болон, бие даалтаар, нөхүүлэх зэрэг зохицуулалтыг сургуулийнхаа сурагчдын онцлогт тохируулж хичээл сургалтын үйл ажиллагааг алдагдуулахгүй агуулгын хоцрогдол гаргахгүй байх зорилгоор дээрх арга хэмжээ авч ажилладаг.

Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч ******* нь 03 дугаар сарын 06-ний өдөр сургалтын менежер *******, нарыг дуудан 2 сарын 27-ний өдөр танай сургууль хичээллээгүй, сургалт хүмүүжлийн үйл ажиллагаа тасалдуулсан гэж өрөөндөө дуудан загнасан. Сургалтын менежерүүд ирцийн тэмдэглэлээ авч очиж тайлбарласан боловч хичээл ороогүй мэтээр ярьж буруутгасан байдаг.

2025 оны 3 дугаар сарын 07-ны Баасан гарагийн өглөө 8 цаг 16 минутад 99222588 дугаараас над руу залгаж ******* дарга 10 цагаас өмнө ирж уулз гэсний дагуу би 9 цаг 40 минутад Боловсролын газарт даргын өрөөнд очсон. Гэтэл ******* сонсох ажиллагаа явуулна, бид бичлэг хийнэ гэж хэлж миний яриаг зөвшөөрөлгүй бичсэн. Миний бие даргын өрөөнд орсон дараа сонсох ажиллагаанд дуудагдаж ирсэн гэдгээ ойлгосон бөгөөд энэ нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 27.2, 27.2.1, 27.3 дахь заалтуудыг зөрсөн гэж үзэж байна. 3 сарын хугацаатай үндсэн цалинг 20% бууруулах сахилгын шийтгэл ноогдуулахаар тушаал төлөвлөсөн тухайгаа танилцуулахад нь би хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдгээ хэлсэн.

Тэрээр миний тайлбар саналыг сонсохгүй байсан ба харин ч намайг илт буруутган хариуцлагагүй ажилладаг, ёс зүйгүй, чанга дуугарч ярьж байна гэх мэтчилэн буруутгаж байлаа. ******* даргын энэ үг үйлдэл нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 27.5 дахь заалтыг зөрчсөн үйлдэл мөн болно.

Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Сайдын 2023 оны 8 дугаар сарын 30-ны өдрийн А/350, мөн оны 09-р сарын 26-ны өдрийн А/358 тоот "Сургалтын төлөвлөгөө шинэчлэн батлах тухай тушаалыг мөрдөн ажиллаж байна. Энэхүү тушаалыг зөрчих эрх надад байхгүй болно.

Иймд Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч *******гийн 2025 оны 03-р сарын 13-ны өдрийн Б/38 тоот "Сахилгын шийтгэл ноогдуулах тухай тушаалыг хүчингүй болгож өгнө үү.

Уг маргааны хувьд анх 2025 оны 3 дугаар сарын 06-ны өдөр цагаан сарын баяр дуусч ажил эхэлсэн. Гэтэл 2025 оны 3 дугаар сарын 07-ны өдөр Ховд аймгийн Боловсролын газрын хүний нөөц гэх эмэгтэй над руу залгаж Таныг 2025 оны 3 дугаар сарын 07-ны өдөр 10 цагаас өмнө ирж уулз гэж хэлүүлж байна гэж хэлсэн. Тэгээд би Боловсролын газарт ******* даргатай очиж уулзсан боловч ******* дарга намайг Танай сургууль 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээллээгүй буюу ажиллаагүй байна. Иймд чамд 3 сарын хугацаатайгаар цалинг 20 хувиар бууруулах сахилгын шийтгэл оногдуулж байна гэж хэлсэн.

******* дарга тухайн үед сонсох ажиллагаа явуулж байгаа талаар би мэдээгүй, хүний нөөц гэх ажилтан сонсох ажиллагаа явуулсан та гарын үсгээ зурна уу гэхээр нь би Гарын үсэг зурж чадахгүй. Та нар сонсох ажиллагаа ингэж явуулахгүй, эхлээд надад сонсох ажиллагаа явуулах гэж байгаа талаараа мэдэгдээгүй шүү дээ, би хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэж хэлсэн. Сургууль ажиллаагүй гэх өдрийн тухай тайлбар хэлэх гэсэн боловч ******* дарга ямар ёс зүйгүй юм бэ, ямар чанга ярьдаг юм гэх мэтээр хэлж байсан.

Би тухайн үед 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээл орсон гэдгийг тайлбарлаад, надад авсан сахилгын шийтгэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэж хэлээд гарч явсан.

Гэтэл Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаал гарсан та ирж авна уу гэхээр нь би тухайн үед хүн явуулж авхуулсан.

Төрийн албаны тухай хуулийн 39.1 дэх хэсэгт Төрийн албан хаагч хуульд зааснаас гадна дараах үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно, мөн хуулийн 39.1.7-д ажил хаялт болон төрийн албаны хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулахад чиглэсэн бусад арга хэмжээ төлөвлөх, зохион байгуулах, тэдгээрт оролцох гэж заасан байдаг. Миний хувьд ямар ажил хаялт болон төрийн албаны үйл ажиллагааг алдагдуулсан зүйл байхгүй.

Мөн Хөдөлмөрийн гэрээний 4.1.4 дэх заалтыг зөрчсөн гэж үзсэн. Уг хөдөлмөрийн гэрээний хувьд 2021 онд даргатай байгуулсан гэрээ байдаг бөгөөд уг гэрээн дарга гарын үсэг зурж баталгаажуулаагүй байдаг. Аливаа гэрээ, хэлцэл нь 2 талын сайн дурын үндсэн дээр байгуулагдах бөгөөд гарын үсэг зурж баталгаажуулсан байх ёстой. Гэтэл ийм хөдөлмөрийн гэрээний заалт баримталсан байгаа юм. Уг гэрээний эхлэх хугацаа нь 2021 оны 08 дугаар сарын 21-ны өдөр, дуусах хугацаа нь 2024 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдөр байсан. Гэтэл хариуцагч нь хугацаа дууссан хөдөлмөрийн гэрээг үндэслэж надад арга хэмжээ авч байгаад гомдолтой байна.

Миний хувьд ажлын байраа орхиж явсан зүйл байхгүй. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр нь битүүний өдөр бөгөөд 4 дэх өдөр байсан. Тухайн үед манай сургуулийн менежерүүд хүүхдийн ирц муу байгаа талаар тайлбарлаж 27-ны өдөр хүүхдүүдийн ирц муу байгаа талаар хэлсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдрийн хүүхдүүдийн ирцийн хувьд 1271 буюу 79 хувьтай, 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ны өдөр 726 хүүхэд буюу 45 хувьтай ирсэн бөгөөд 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр манай сургуульд 427хүүхэд буюу 26 хувьтай байсан учир манай сургуулийн менежерүүд болон холбогдох хүмүүс хуралдаж 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр буурах шинжтэй байгаа тул 1 ээлжээр хичээллэх талаар ярилцсан.

Нэг ээлжээр хичээллэхдээ байгууллагын дотоод журам болон хамтын гэрээ, багш нарынхаа саналыг сонсож түр хувиар гаргасан. Уг хуваарийг хүүхдүүд болон сургуулийнхаа сургагчдад мэдэгдсэн. Тэгээд түр хуваарийн дагуу 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өглөө 08 цагаас 13 цаг 30 минут хүртэл манай сургуулийн сургалт хүмүүжлийн ажиллагаа хэвийн явагдсан. Үүнээс хойш бусад багш нар давтлага өгч, зарим сурагчид анги, танхимаа угаагаад тус өдрийн сургуулийн үйл ажиллагаа 16 цаг гэхэд дууссан. Энэ хугацаанд хариуцагч талаас хүн ирсэн бөгөөд манай сургуулийн хаалга хаалттай байсан гэдэг.

Манай сургуулийн урд талын хаалгаа орой, үдшийн цагаар цоожтой байлгадаг. Тухайн өдрийн жижүүр багшийн тэмдэглэл дээр цагаан сар болохтой холбогдуулан ирц муу байсан талаар хэлсэн байдаг. Мөн тухайн өдөр бага ангийн 242 хүүхэд ирсэн бөгөөд 242 хүүхдийн үдийн хоолыг өгсөн. Дээрх нөхцөл байдлуудаас харахад хичээл тасалдуулсан гэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байгаа.

Иймд Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаалыг хүчингүй болгож өгнө үү гэв.

 

3.2 Хариуцагч *******гаас шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд тайлбарлахдаа: Нэхэмжлэгч *******ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй.

Учир нь Сахилгын шийтгэл ногдуулахад Төрийн албаны тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.7, 41 дүгээр зүйлийн 41.4, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.3-д заасныг удирдлага болгон цалинг гурван сарын хугацаанд 20 хувиар бууруулах сахилгын шийтгэл ногдуулсан. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.1-д Хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ, ажлын байрны тодорхойлолтыг зөрчсөн ажилтны буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг сахилгын зөрчилд тооцно гэж зааж өгсөн бөгөөд ******* нь Хөдөлмөрийн гэрээний 4.1.4, 5.2.15-ийг зөрчсөн. Ховд аймгийн Жаргалант сумын ерөнхий боловсролын ******* сургуулийн захирал ******* 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ерөнхий боловсролын ******* сургуулийг хичээллүүлээгүй буюу ажиллуулаагүй. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ерөнхий боловсролын ******* сургуулийг амруулах, хичээллэхгүй байх талаар ямар нэгэн шийдвэр гараагүй байсан.

2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Америкийн элчин сайдын яамнаас хүмүүс ирж ерөнхий боловсролын ******* сургуульд очиход хаалгаа гинжээр цоожилчихсон байсан. Мөн Ховд аймгийн боловсролын газрын сургалт хариуцсан хэлтсийн дарга , Ховд аймгийн боловсролын газрын байгалийн ухаан хариуцсан ахлах арга зүйч , Ховд аймгийн боловсролын газрын жолооч нар очиж үзэж, зургаар дарж баталгаажуулсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Ховд аймгийн Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын ******* сургууль нь бүрэн хичээллээгүй, магадаггүй бүр хичээллээгүй ч байж магадаггүй. Нэхэмжлэгчийн зүгээс хүчингүй хөдөлмөрийн гэрээ баримталж тушаал гаргасан гэж тайлбарлалаа. Уг хөдөлмөрийн гэрээ нь захирал болон ******* захирлын тамгатай гэрээг баримталж маргаан бүхий тушаалыг гаргасан. Мөн хөдөлмөрийн гэрээнд Сургуулийн өмнөх болон Ерөнхий боловсролын тухай хуулийг баримталж ажиллаж ёстой. Уг заалтууд дээр 5.1 болон 5.7 дахь заалтаас бусад тохиолдолд хичээл зохицуулалт хийхийг хориглоно гэсэн заалт байгаа.

Хоёрдугаарт: Тус сургуулийн захирлын зөвлөл болон сургуулийн зөвлөл нь 1 өдрийн хичээлийн зохицуулалт хийх ямар ч эрх байхгүй. Гэтэл ******* захирал нь дур мэдэж тус өдрийн хичээлд зохицуулалт хийсэн гэж үзэж байгаа юм.

Гуравдугаарт: Нэхэмжлэгчийн хувьд нэгэнт боловсролын салбарын захирал буюу удирдах албан тушаалтны хувьд Боловсролын тухай хуулийг хуулийг чанд мөрдөн ажиллах ёстой.

Дөрөвдүгээрт: Хэрэгт гэрч нар мэдүүлэг өгсөн боловч дээрх гэрч нарын мэдүүлэг нь зөрүүтэй байдаг юм. Миний хувьд ******* захирлыг өмнө нь дуудсан боловч утсаа авдаггүй. Тэгээд тус сургуулийн хоёр менежертэй нь уулзаж сонсох ажиллагаатай явуулсан. Тухайн үед манай нарийн бичиг сонсох ажиллагаа хийгдэж байгаа учир гар утас дээрээ бичлэг хийсэн байдаг. Уг бичлэгт тус сургуулийн хоёр менежер нь 10-11 цагийн хооронд хичээл ороогүй гэдгээ хэлсэн боловч, шүүхэд мэдүүлэг өгөхдөө өөр зүйл хэлсэн байдаг. Мөн нэхэмжлэгч тайлбартаа анх 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 13 цаг 30 минут хүртэл хичээл сургууль орсон гэж хэлдэг боловч, шүүхийн хэлэлцүүлгийн тайлбартаа 16 цаг 20 минут хүртэл хичээллэсэн гэж хэлж байгаа нь зөрүүтэй байна. Хэн нэгэн шүүхийн өмнө худал мэдүүлэг өгч болохгүй гэдгийг мэдэж байгаа байх гэж бодож байна гэв

 

3.3 Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч ээс шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Өнөөдрийн шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч *******ийн өмгөөлөгчөөр оролцож байна. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад болон шүүх хуралдааны явцад талуудын өгсөн тайлбар, шинжлэн судалсан нотлох баримтын хүрээнд үзэхээр Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаартай тушаал нь хууль бус болох нь дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна гэж үзэж байна.

Хариуцагчийн тайлбаруудад 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Ховд аймгийн Ерөнхий боловсролын ******* сургуулийг хичээллээгүй, хичээл, сургуулийн үйл ажиллагааг тасалдуулсан гэдэг. Энэ нь хөдөлмөрийн гэрээний 4.1.4, Төрийн албаны тухай хуулийн 39.1.7, 41.1.4 дэх заалтуудыг зөрчсөн гэж маргаан бүхий тушаалыг гаргасан байна.

Хавтаст хэрэгт авагдсан гэрч нарын мэдүүлэг болон тус сургуулийн багш нараас авсан мэдүүлэг дээр 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ******* сургууль нь 1 ээлжээр хичээллэсэн гэдгийг хэлдэг. Иймд хариуцагчийн тайлбартаа тусгагдсан ******* сургууль нь 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр огт ажиллаагүй буюу хичээллээгүй гэх үндэслэл үгүйсгэгдэж байна.

Хоёрдугаарт: Аливаа сахилгын шийтгэлийг оногдуулахдаа Төрийн жинхэнэ албан хаагч юм уу, хөдөлмөрийн гэрээгээр ажилдаг албан хаагч юм уу гэдгээс шалтгаалан сахилгын шийтгэлийг оногдуулдаг. Хариуцагчийн хувьд *******т сахилгын шийтгэл оногдуулахдаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.1-д Хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ, ажлын байрны тодорхойлолтыг зөрчсөн ажилтны буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг сахилгын зөрчилд тооцно гэж заасан бөгөөд дээрх хэм хэмжээний аль нэгийг нь албан тушаалтан зөрчсөн тохиолдолд түүний шинж байдлыг харгалзан үзэж сахилгын шийтгэл оногдуулдаг. Шүүхийн мэтгэлцээний явцад хариуцагч нь нэхэмжлэгчийн дээрх 4 хэм хэмжээний алыг нь зөрчсөн талаар асуухад, хөдөлмөрийн гэрээний 4.1.4, 5.2.15 дахь заалтуудыг тус тус зөрчсөн гэх хариултыг өгдөг боловч дээрх заалтуудыг үндэслэн харахад нэхэмжлэгч нь 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ******* нь ажлын байраа орхиж яваад, ажилдаа хэдэн цагт ирээд, хэдэн цагт ажлаасаа гарсан эсэх дээр ямар нэгэн маргаан байдаггүй. ******* нь ажлын байрны тодорхойлолтоо зөрчсөн гэж тайлбарладаг боловч, ******* нь ажлын байрны тодорхойлолтод заасан энэ заалтыг зөрчсөн гэдэг талаар тайлбарлаж чаддаггүй. Нэгэнт хариуцагч нь тушаал гаргасан бол маргаан бүхий тушаалынхаа үндэслэл болгосон заалтуудыг тайлбарлаж, нотлох үүрэгтэй. Гэтэл хариуцагчийн зүгээс ямар нэгэн баримт шинжлэн судлуулах болон тайлбар хэлдэггүй.

Гуравдугаарт: Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 122 дугаар зүйлийн 122.2-т ажил олгогч хөдөлмөрийн дотоод журмыг шинээр баталсан, түүнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан тохиолдолд нийт ажилтанд танилцуулж, харагдахуйц газар байршуулах үүрэгтэй, Хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах үндэслэл болон хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг хөдөлмөрийн дотоод журамд тусгайлан заана гэж заасан байдаг. Түүнээс хэн нэг дур зоргоороо сахилгын шийтгэл оногдуулахгүй. Яг ямар нөхцөлд ямар хэмжээгээр тухайн шийтгэлийг оногдуулах вэ гэдгийг тодорхой зааж өгсөн байх ёстой.

Дөрөвдүгээрт: 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ******* сургуулийн хүүхдүүдийн хувьд цагаан сарын баяр болох гэж байгаатай холбогдуулан хүүхдүүдийн ирц муу байсан болохоос биш, сургуульдаа ирсэн хүүхдүүдийг ******* захирал хичээл орохгүй гэж буцаасан зүйл байдаггүй.

Харин ч сургуулийнхаа менежерүүдтэй хуралдаж багш, ажилчдынхаа санал, хүсэлтийг сонсож тухайн өдөр түр хувиар гаргаж ажилласан байгаа гэдгийг хэлмээр байна.

Хариуцагчийн зүгээс Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын тухай хуулийн 5.2-т Ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн жил нь 09 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс дараа оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийг хүртэл үргэлжилнэ. Гэх заалтыг өөрчлөх эрх байхгүй гэж тайлбарладаг. Гэтэл уг хуулийн зохицуулалт нь хичээл эхлэх болон хичээл амрах цаг хугацааг заасан зохицуулалт. Түүнээс биш хичээл хэдэн цагаас эхэлнэ, хэдэн цаг тарна гэдэг зүйл байхгүй, тухайн өдөр хичээлд ирж байгаа хүүхдүүдийн ирцтэй холбогдуулан сургуулийн захирал дотоод зохион байгуулалтынхаа хүрээнд түр хувиар гарган ажилласан асуудал байдаг. түүнээс биш хуульд харшлах, хуулийг зөрчсөн зүйл байхгүй гэв.

Иймд Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаалыг хүчингүй болгож, *******ийн 2025 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл дутуу олгосон цалинг нөхөн олгож өгнө үү гэв.

 

3.4 Хариуцагчийн өмгөөлөгч *******аас шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгчийн зүгээс маргаан бүхий Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчийн 2025 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл оногдуулах тухай тушаалыг эс зөвшөөрч гомдол гаргасан.

Тухайн маргаан бүхий тушаалыг гаргахдаа Төрийн албаны тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.7, 41 дүгээр зүйлийн 41.4, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2, 123.2.3 дахь заалтууд, Ажилтантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний холбогдох заалтууд, Ажлын хариуцлага алдаж ажилтантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1, 4.1.4 дэх заалтыг тус тус зөрчиж нэхэмжлэгч ******* нь 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээл сургалтын хэвийн үйл ажиллагааг, холбогдох тушаал, шийдвэргүйгээр тасалдуулсан тул 3 сарын хугацаанд үндсэн цалинг 20 хувиар бууруулах сахилгын шийтгэл оногдуулсан.

Хэрэгт авагдсан баримтуудаар нэхэмжлэгч нь хичээл сургуулийн хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулсан гэдэг нь тогтоогдож байгаа. Нэгдүгээрт: Ховд аймгийн Боловсролын газрын 3 гэрчээс бусад бүх гэрч нар Ховд аймгийн ******* сургууль 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 13 цаг 30 минут хүртэл ажилласан гэдэг талаар мэдүүлсэн. Мөн хавтаст хэрэгт тухайн өдөр гаргасан түр хуваарь авагдсан байх бөгөөд хуваарьт өглөө 08 цаг 00 минутаас 11 цаг 05 минут хүртэл бүх хичээлийн үйл ажиллагаа явагдахаар, мөн сургуулийн дэргэдэх зөвлөлийн шийдвэрээр тур хуваарь гаргаж тухайн өдөр хичээл орсон гэдэг зүйлийг тайлбарладаг.

Хоёрдугаарт: Маргаан бүхий актад Хөдөлмөрийн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1-т норм стандартыг баримтлаагүй гэх зүйл дурдагдсан. Сургууль, цэцэрлэг хэдэн цагаар ажиллах вэ гэдгийг Боловсрол соёл шинжлэх ухааны сайд, Нийгмийн хамгаалал хөдөлмөрийн сайд, Сангийн сайдын хамтарсан 2007 оны 08 дугаар сарын 31-нийн өдрийн 307/91/23*******тай Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн ажлын норм тогтоох, багш зарим албан тушаалтны цалин хөлсийг тооцож олгох журам д заасан бөгөөд уг журам нь өнөөдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байна. Дээрх журмын 10-т сургууль, цэцэрлэгийн багшийн 7 хоногийн ажлын цаг 40 цаг байна, мөн журмын 11-д сургуулийн багш 7 хоногт 34 цагтай тэнцэх стандартыг хэрэгжүүлэх ажил, 6 цагтай тэнцэх бусад ажлыг тус тус гүйцэтгэнэ. Стандартыг хэрэгжүүлэх ажилд ноогдох 34 цагийн 19 цаг нь хичээл заах цагт зориулагдан, мөн журмын 13-т ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын төлөвлөгөөний 1 цаг буюу хичээл заасан 40 минутыг ажлын 1 цагаар тооцно. Энэ хугацаа нь бага сургуулийн 1 ба 2 дугаар ангид 35 минут байна гэж тус тус зааж өгсөн байна.

Гуравдугаарт: Зөвлөл яагаад түр хувиар гаргаж болохгүй вэ гэдэг асуудлын тухайд: 2023 оны ******* сарын 07-ны өдөр батлагдсан Сургуулийн өмнөх болон Ерөнхий боловсролын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.5-д Орон нутгийн байгаль, цаг уур, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний онцлогтой холбогдуулан цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн жилийн эхлэх, үргэлжлэх, дуусах хугацааг аймаг, нийслэлийн Засаг даргын саналыг харгалзан боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тухайн үед нь өөрчилж болно, мөн хуулийн 5.4-т Ерөнхий боловсролын сургуулийн долоо хоногт хичээллэх цагийн тоо, ээлжит хичээлийн үргэлжлэх болон суралцагчийн амралтын хугацааг боловсролын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн тогтооно гэж тус тус тогтоож өгсөн. Өөрөөр хэлбэл сургууль нь түр хувиар гарган ажиллуулж болохгүй гэдгийг хуульд тусгайлан тусгаад өгсөн байна шүү дээ.

Мөн сургуулийн зөвлөлийн ажиллах дүрмийн тухайд хуульчилж өгсөн байдаг. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2024 оны 04 дүгээр сарын 09-ны өдрийн А/158 дугаартай журам батлах тухай сайдын тушаалын хавсралт дээр сургуулийн зөвлөл хичээлийн цаг хуваарийг тогтооно гэдэг үг өгүүлбэр байхгүй. Ийм учраас тухайн сургуулийн захирал ч бай, зөвлөл ч бай түр хуваарь гарах ёсгүй юм. Хэрэгт авагдсан гэрч нарын мэдүүлгээр тус сургууль нь 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн 13 цаг 30 минут хүртэл түр хувиар гарган ажиллуулсан нь тогтоогддог.

Маргаан бүхий акт нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4******* зүйлд заасан захиргааны акт илт хууль бус болох үндэслэл, хууль бус захиргааны актыг хүчингүй болгох эрх зүйн зөрчилгүй захиргааны актыг цуцлах үндэслэлүүдэд хамаарахгүй байна. Мөн Хөдөлмөрийн тухай 123 дугаар зүйлийн 123.1 заасан Хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ, ажлын байрны тодорхойлолтыг зөрчсөн ажилтны буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг сахилгын зөрчилд тооцно. гэж заасныг баримталж маргаан бүхий актыг гаргасан. Иймд маргаан бүхий актыг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Нэхэмжлэгч ******* нь Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч *******д холбогдуулан Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын 2025 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн Б/38 дугаар тушаалыг хүчингүй болгуулах, 2025 оны 03, 04 дүгээр сард тушаалын улмаас дутуу олгосон цалин 645000 төгрөгийг олгохыг хариуцагчид даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

2. Шүүхээс хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу авагдсан нотлох баримтууд, нэхэмжлэгч, хариуцагч, түүний өмгөөлөгч нарын тайлбар зэргийг үнэлээд  нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэлээ.

3. Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын 2025 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн Б/38 дугаар Сахилгын шийтгэл ногдуулах тушаалаар[1] Төрийн аланы тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.7 дахь заалт, 41 дүгээр зүйлийн 41.4 дэх хэсэг, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.3 дахь хэсэг, ажилтантай байгуулсан Хөдөлмөрийн гэрээний холбогдохзаалтуудыг тус тус үндэслэл болгон Ажлын хариуцлага алдаж, ажилтантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1.4 дэх хэсгийг зөрчиж 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн хичээл, сургалтын хэвийн үйл ажиллагааг холбогдох тушаал шийдвэргүйгээр тасалдуулсан *******ийн үндсэн цалинг гуртан сарын хугацаанд 20 хувиаар бууруулах сахилгын шийтгэл ногдуулжээ.

4. Төрийн албаны тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.7-д ажил хаялт болон төрийн албаны хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулахад чиглэсэн бусад арга хэмжээ төлөвлөх, зохион байгуулах, тэдгээрт оролцох, 41 дүгээр зүйлийн 41.4-д Төрийн албан хаагчийн хөдөлмөрийн харилцаатай холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад асуудлыг Хөдөлмөрийн тухай хуулиар нарийвчлан зохицуулна, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.3-д үндсэн цалинг гурван сар хүртэл хугацаагаар 20 хүртэл хувиар бууруулах, Хөдөлмөрийн гэрээний 4 дүгээр зүйлийн 4.1.4-д Ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил чиг үүргээ хэрэгжүүлээгүй, тогтоосон норм стандартыг ханган ажиллаагүй гэжээ.

5. Хариуцагчийн зүгээс нэхэмжлэгчийг 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 7-р сургуулийг хичээллүүлээгүй буюу тасалдуулсан гэж, нэхэмжлэгч ******* 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хүүхдийн тоо цөөрсөн тул ******* сургуулийг түр хуваарь гарган 1 ээлжээр хичээллүүлсэн, хичээл сургалтын үйл ажиллагааг тасалдуулаагүй гэж тус тус тайлбарлан маргаж байна.

6. Ерөнхий боловсролын ******* сургууль 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээл сургалтын үйл ажиллагаа явагдсан эсэх тухайд:

7. Ховд аймгийн Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын 7-р сургуулийн захирлын дэргэдэх зөвлөлийн хуралдаанаас[2]сурагчдын ирцийг авч үзэхэд 2 сарын 24, 25, 26-ны өдрийн байдлаар ирц бууралттай байгаа тул 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн Пүрэв гарагийн хичээлийг ирсэн хүүхдийн тооноос хамааруулж анги бүлгийг нэгтгэх замаар түр хуваарь гаргаж 1 ээлжээр, хичээлийн цагийг 40 минутаар хичээллэхээр шийдвэрлэсэн байна.

8. Энэ дагуу сургуулийн захирал ******* 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээллэх түр хуваарийг[3]баталжээ.

9. Тус сургуульд нийт 1603 хүүхэд ирэх бүртгэлтэй байх ба 2025 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдөр 701 хүүхэд, 26-ны өдөр 726 хззхэд, 27-ны өдөр 427 хүүхэд ирсэн талаар Жижүүр багшийн дэвтэр-т[4] бүртгэгдсэн, 2 дугаар сарын 27-ны өдөр 1-5 дугаар ангийн 242 хүүхдэд үдийн хоолны материалын хоолны талон олгогдсон[5], 1-5 дугаар ангийн Үдийн хоол-ны сурагчдын ирцийн бүртгэл 242 хүүхдийг ахлах тогтооч бүртгэсэн[6], шүүхээс Боловсролын сургалтын удирдлагын Их нүүдэл системд 7-р сургуулийн 2025 оны 2 дугаар сарын 27-ны өдрийн ирцийн бүртгэлд[7] үзлэг хийхэд 1-12 дугаар ангийн 49 бүлгийн сурагчдын ирц бүртгэгдсэн,

Гэрч гийн ...2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр миний хувьд сургуулийн ерөнхий жижүүрээр ажилласан. багш болон багш нар жижүүр багшаар ажилласан. Ерөнхий жижүүрийн хувьд жижүүр багшийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажилладаг. Жижүүр багшийн хувьд жижүүртэй өдрөө өглөө 07:20 цагийн үед ирж сурагчдын ирцийг бүртгэж хяналт тавих, орой сурагчид тарах хүртэл жижүүр хийх үүрэгтэй байдаг. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр сургуулийн захиргааны шийдвэрээр 1 ээлжээр хичээллэхээр түр хуваарь гарсны дагуу 13:20 цаг хүртэл хичээллэсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ны өдрөөс эхлэн сурагчдын ирц 50 хувиас бага болсон байсан. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр нийт 1602 хүүхэд ирэх ёстойгоос 427 хүүхэд хичээлд ирсэн байсан. Тухайн өдрийн 13:20 цаг хүртэл хичээллээд ахлах ангийн сурагчид жижүүр хийгээд 14:00 цаг гэхэд сургууль тарж дууссан... гэх мэдүүлэг[8],

гэрч гийн ...Би 2Б бүлгийн ангийн удирдсан багшаар ажилладаг. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр манай ангид 37 хүүхэд ирэхээс 23 хүүхэд ирсэн. Манай ангийн хувьд танхимын багтаамж жижгэвтэр тул дангаараа хичээллэсэн. Өглөө 08:00 цагаас 11:00 цаг хүртэл хичээллэсэн. Тухайн өдөр монгол хэл, математикийн хичээл 2,2 цагаар орсон... гэх мэдүүлэг[9],

гэрч ийн ...2025 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдрийн хувьд сурагчдын ирц нь 68 орчим хувь, 26-ны өдөр 45 хувь болж буурсан. Би энэ талаар захиралд танилцуулсан. Захирлын зүгээс захирлын дэргэдэх зөвлөлийг хуралдуулсан. Хуралдаан дээр би сурагчдын ирцийн талаар танилцуулсан. Зөвлөлийн хуралдаанаас 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн хичээл сургалтын үйл ажиллагааг 1 ээлжээр хичээллэхээр түр хуваарь гаргасан. Түр хуваарийг цахимаар багш нарт танилцуулсан. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн сурагчдын ирцийн хувьд 24 орчим хувьтай байсан. Тухайн өдрийн үдээс хойш сургалтын үйл ажиллагаа явагдаагүй... гэх мэдүүлэг[10],

гэрч гийн ...Би 6-Б бүлгийн ангийн удирдсан багшаар ажилладаг. Тухайн өдөр 6А 6Б гэсэн 2 бүлгийн 64 хүүхдээс 15 хүүхэд хичээлд ирсэн. Би 6А, 6Б бүлгүүдийг нэгтгэж өглөө 08:00 цагаас 10:00 цаг хүртэл хичээллэсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ны өдрийн хувьд 6Б бүлэгт 15 орчим хүүхэд ирсэн байсан. Би эхний 2 цаг 6А, 6Б бүлгүүдэд 2 цагийн Монгол бичгийн хичээл заахаар түр хуваарь гаргасан байсан. Өөр ангид хичээл ороогүй... гэх мэдүүлэг[11],

гэрч *******ийн ...02 дугаар сарын 26-ны өдөр үдээс хойш ажил дээрээ ирэхэд сурагчдын ирц 45 хувь орчимтой байсан тул сургуулийн захирлын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж түр хуваарийн дагуу 1 ээлжээр өглөө 08:00 цагт хичээллэж эхлэхээр шийдвэрлэсэн тул сургалтын менежерүүд мэдээллийг багш нартаа ангиудын сурагч, эцэг эхчүүдийн группт мэдээллүүлсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 472 сурагч хичээлд ирсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн хувьд 1 ээлжээр 13:20 цаг хүртэл хичээллэсэн... гэх мэдүүлэг[12],

гэрч Э.Сумъяагийн ...2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ерөнхий жижүүрээр, гадаад хэлний багш бид гурав жижүүр багшаар ажилласан. Тухайн өдрийн хичээлийн үйл ажиллагаа нь сурагчдын ирц бага байсантай холбоотойгоор 1 ээлжээр өглөө хичээллэхээр түр хуваарь гарсны дагуу зохион байгуулагдсан. Сурагчдын ирц бага байсан тул зарим бүлгүүдийг нийлүүлж хичээллэсэн. Жижүүр багшийн хувьд тухайн өдрийнхөө сурагчдын ирцийг авч, сургалтын үйл ажиллагааг тэмдэглэж ажилладаг. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн хувьд сурагчдын ирц 400 гаран сурагч хичээлд ирсэн. Баяр ёслол болох гэж байгаатай холбоотойгоор өмнөх өдрүүдийн хичээлийн ирц мөн буурсан байсан. Манай сургуулийн хувьд хөдөө сумдын сурагчид их байдаг тул ирц багассан байсан. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр би 15:00 цаг өнгөрөөд ажлаасаа тарсан. Жижүүр багшийн хувьд сургуулийн сурагчдыг бүгдийг гаргаж манаачид хүлээлгэж өгдөг. Манай сургуулийн хувьд 2 хаалгатай ба тухайн өдөр сурагчдын ирц бага байсан тул 14:00 цаг үед манаачаар сургуулийн төв хаалгыг цоожлуулсан. Харин туслах хаалга нээлттэй байсан... гэх мэдүүлэг[13],

гэрч А.гийн ... 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр надтай АНУ-ын элчин сайдын яамнаас хүмүүс ирж танай сургууль дээр ирж мэдээлэл, танилцуулга хийх шаардлагатай байна. Хүүхдүүдээ бэлэн байлгах хэрэгтэй байна. Танай сургууль дээр хүн байхгүй, хаалга цоожтой байна гэж хэлсэн. Би хариуд нь Хаалга цоожтой байгаа талаар мэдэхгүй байна. Би өнөөдрийн жижүүр багш байсан. Надад ажил гараад би гараад 11:00 цаг гэж гараад явсан гэдэг талаараа хэлсэн. 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр манай сургуулийн хувьд хүүхэд цөөн ирсэн байсан тул бүлгүүдээ нэгтгэж хичээл орсон. Яг хэдэн хүүхэд ирсэн талаар одоо санахгүй байна... гэх мэдүүлэг[14]зэрэг хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар Ховд аймгийн Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын ******* сургууль 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээллээгүй сургалтын үйл ажиллагаа тасалдсан гэх үйл баримт тогтоогдохгүй ба сургалтын үйл ажиллагааг 1 ээлжээр хичээллүүлсэн болох нь нотлогдож байна.

10. Хариуцагч нь хариу тайлбартаа ...2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Америкийн элчин сайдын яамнаас хүмүүс ирж ерөнхий боловсролын ******* сургуульд очиход хаалгаа гинжээр цоожилсон байсан. Мөн Ховд аймгийн Боловсролын газрын сургалт хариуцсан хэлтсийн дарга , арга зүйч , жолооч нар очиж үзэж зургаар дарж баталгаажуулсан гэх боловч

гэрч ын ...2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн 12 цагийн үед Боловсролын газрын дарга *******гаас 7-р сургуулийн сургалтын үйл ажиллагаа тасарсан гэсэн мэдээлэл ирсэн. Газар дээр нь очиж үзэх шаардлагатай байна гэж хэлсэн. Тэгээд цайны цаг болоод жолооч болон хамт очих хүн маань цайндаа гарсан байсан. Би 7-р сургуулийн бага ангийн сургалтын менежертэй утсаар ярьж танайх яагаад сургалт явуулахгүй байна вэ гэхэд Манайх сургалтын үйл ажиллагаандаа зохицуулалт хийж сургалтаа явуулсан. Би одоо цайндаа гарч байна гэж хэлсэн. Цайны цагийн дараа жолооч Эрдэнэ-Очир, мэргэжилтэн Гантөмөр нартай хамт 7-р сургууль дээр очсон. Очиход сургуулийн төв хаалга цоожтой байсан. Галч нар нь нүүрс буулгаж байсан. Тэр хүмүүсээс сургуулийн удирдлага, багш нар байгаа эсэх талаар тодруулахад ... Багш, удирдлагууд байхгүй байна гэж хэлсэн. Ингээд цоожтой байгаа хаалганы зургийг дарж авсан. Боловсролын газар дээр эргэж ирээд газрын даргад дээрх байдлын талаар танилцуулсан... гэх мэдүүлэг[15]-ээс харахад гэрч нь ******* сургуулийн сургалтын менежертэй нь утсаар ярихад сургалтын үйл ажиллагаанд зохицуулалт хийгээд сургалтаа явуулсан талаар тайлбарласан энэ талаар Боловсролын газрын даргад танилцуулсан байна.

11. Дээрхээс дүгнэхэд хариуцагчийн маргаан бүхий актын үндэслэл болох 2025 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр ******* нь 7-р сургуулийг хичээллүүгээгүй буюу тасалдуулсан гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

12. Ховд аймгийн Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын ******* сургуулийн 2025 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 72 тоот албан бичигт ... нийт 600 гаруй малчин өрхийн суралцагч байгаа ба энэ нь нийт сурагчдын 37.5 хувийг эзэлж байна гэх тодорхойлолт, хариуцагч *******гийн ...Ерөнхий боловсролын ******* сургууль нь дотуур байртай бөгөөд хөдөө, орон нутгаас их хүүхэд байдаг. 120 гаруй хүүхэд тус сургуулийн дотуур байранд байдаг. 800 орчим хүүхэд нь төвийн хүүхэд байдаг. Сумуудын хүүхдийн тоог би сайн хэлж мэдэхгүй байна... гэх тайлбараас үзэхэд тус сургууль нь сумдын хүүхэд ихтэй бусад сургуулиас онцлогтой сургууль болох нь тогтоогдож байна.

13. Боловсролын ерөнхий хуулийн 33 дугаар зүйлийн 33.3-д Боловсролын сургалтын байгууллагын захирал, эрхлэгч дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ, 33.3.1.тухайн боловсролын сургалтын байгууллагын үйл ажиллагааны хэвийн үйл ажиллагааг хангах үүрэгтэй гэжээ.

14. Нэхэмжлэгчийн хувьд Цагаан сар-ын баяр дөхсөнтэй холбоотой 2 дугаар сарын 24, 25, 26-ны өдрийн сурагчдын ирц муу байсанд дүгнэлт хийж түр хуваарь гаргаж 1 ээлжээр хичээллүүлсэн гэж тайлбарладаг ба ингэж түр хуваарь гаргаж хичээллүүлсэн нь сургалтын үйл ажиллагааны хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулсан, дээрх чиг үүргээ хэрэгжүүлээгүй гэж үзэх үндэслэл болохгүй.

15. Хариуцагч нь маргаан бүхий актыг гаргахдаа Төрийн албаны тухай хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1.7-д ажил хаялт болон төрийн албаны хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулахад чиглэсэн бусад арга хэмжээ төлөвлөх, зохион байгуулах, тэдгээрт оролцохгэсэн заалтыг үндэслэсэн бөгөөд уг заалт нь маргаан бүхий үйл баримтад хамааралгүй байна.

16. Мөн Хөдөлмөрийн гэрээний 4.1.4-д Ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажлын чиг үүргээ хэрэгжүүлж, тогтоосон норм стандартыг хангаж ажиллана гэснийг зөрчсөн гэх ба түр хуваарийн дагуу хичээллэсэн нөхцөл байдал нь тогтоосон норм стандартыг хангаж ажиллаагүй гэж үзэх үндэслэл болохгүй.

17. Нэгтгэн дүгнэвэл хариуцагчаас нэхэмжлэгчид сахилгын шийтгэл ногдуулж маргаан бүхий актыг гаргахдаа 7-р сургуулийг 2 дугаар сарын 27-ны өдөр хичээллүүлээгүй талаар нягтлан шалгаж, шалган тогтоогоогүй шийдвэр гаргасан нь Захиргааны ерөнхий хуулийн Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.5-д зорилгодоо нийцсэн, бодит нөхцөлд тохирсон, шийдвэр нь үндэслэл бүхий байх, 24 дүгээр зүйлийн 24.1-т Захиргааны байгууллага захиргааны шийдвэр гаргах ажиллагаанд хамаарах бодит нөхцөл байдлыг тогтооно, 24.2-т Энэ хуулийн 24.1-д заасан бодит нөхцөл байдлыг тогтооход ач холбогдол бүхий шаардлагатай ажиллагаа хийх, нотлох баримтыг цуглуулах, үнэлэх үүргийг захиргааны байгууллага хүлээнэ гэж заасантай нийцээгүй байна.

18. Иймд нэхэмжлэгчийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын 2025 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар тушаалыг хүчингүй болгох нь зүйтэй байна.

19. Нэгэнт нэхэмжлэгч нь үндэслэлгүйгээр сахилгын шийтгэл ногдуулсан болох нь тогтоож байх тул сахилгын шийтгэлийн улмаас 3, 4 дүгээр саруудад 654800 төгрөгийн цалин дутуу олгож цалин, хөлс авах эрхээр хохирсон байх тул Захиргааны ерөнхий хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1-т Захиргааны байгууллагын нийтийн эрх зүйн харилцаанаас үүссэн хууль бус үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс өөрт учирсан хохирлыг арилгуулахаар иргэн, хуулийн этгээд шаардах эрхтэй, 101 дүгээр зүйлийн 101.2-т Иргэн, хуулийн этгээд өөрт учирсан хохирлыг хохирол учруулсан захиргааны байгууллагаас нэхэмжилж, тухайн захиргааны байгууллагаас гаргуулна, 102 дугаар зүйлийн 102.1-т Захиргааны актад гаргасан гомдолд захиргааны актын улмаас учирсан хохирлыг нэхэмжилж болно гэж тус тус зааснаар нэхэмжлэгчийн дутуу олгогдсон цалин 654800 төгрөгийг нэхэмжлэгчид олгохыг хариуцагчид даалгаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.  

 

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай 106 дугаар зүйлийн 106.3, 106.3.1,103.3.7 106.3.12, 107 дахь зүйлийн 107.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.3 дахь хэсэг, Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.5, 24 дүгээр зүйлийн 24.1, 24.2 дахь хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгчийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, Ховд аймгийн Боловсролын газрын даргын 2025 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдрийн Б/38 дугаар тушаалыг хүчингүй болгосугай.

2.Захиргааны ерөнхий хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1, 101.2, 102.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгчид дутуу олгосон цалин 654800 төгрөгийн нэхэмжлэгчид олгохыг хариуцагчид даалгасугай.

4.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.1 дэх хэсэгт заанаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг төрийн санд хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1-д зааснаар хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Г.ЯНЖИНДУЛАМ