| Шүүх | 2025 - Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | О.Одгэрэл |
| Хэргийн индекс | 181/2024/03738/И |
| Дугаар | 191/ШШ2025/01680 |
| Огноо | 2025-02-24 |
| Маргааны төрөл | Даатгал, |
2025 - Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн Шийдвэр
2025 оны 02 сарын 24 өдөр
Дугаар 191/ШШ2025/01680
| 2025*******02*******24 | 191/ШШ2025/01680 |
МОНГОЛ*******УЛСЫН*******НЭРИЙН*******ӨМНӨӨС
Баянзүрх,*******Сүхбаатар,*******Чингэлтэй*******дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******тойргийн*******шүүх*******хуралдааныг*******шүүгч*******О.Одгэрэл*******даргалж*******тус*******шүүхийн*******хуралдааны*******танхимд*******хийсэн*******шүүх*******хуралдаанаар:
Нэхэмжлэгч:*******Б дүүрэг,********* дүгээр*******хороо,************ тоотод*******байрлах,*******А *******ХХК*******/Регистрийн*******дугаар:*******/-ийн*******нэхэмжлэлтэй,
Хариуцагч:*******С *******дүүрэг,********дүгээр*******хороо,*******ч-**,*******П,*******О*********давхарт*******байрлах,*******М ХК*******/Регистрийн*******дугаар:********/-д*******холбогдох
Нэхэмжлэлийн*******шаардлага:*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрт*******17.988.100*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******иргэний*******хэргийг*******хянан*******хэлэлцэв.
Шүүх*******хуралдаанд:*******нэхэмжлэгч*******компанийг*******төлөөлж*******гүйцэтгэх*******захирал*******Ч.Э, нэхэмжлэгчийн*******өмгөөлөгч*******Н.Б*******,*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.О*******шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга*******Б.Аззаяа*******нар*******оролцов.
ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:
1.Нэхэмжлэгч*******үндэслэлээ*******дараах*******байдлаар*******тодорхойлж*******байна.*******Үүнд:
Манай*******А*******ХХК*******2020*******оны*******8*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******А*******Э С*******компаниас*******T*******,Н*******маркийн*******0000УАЕ*******улсын*******дугаартай,*************************арлын*******дугаартай*******автомашиныг*******Голомт*******банкны*******зээлээр*******худалдан*******авч,*******М *******ХК-ийн*******тээврийн*******хэрэгслийн*******иж*******бүрэн*******даатгалаар*******автомашинаа*******53.000.000*******төгрөгөөр*******даатгуулсан.
Ингээд*******гэрээнд*******заасны*******дагуу*******төлбөрөө*******төлж*******жил*******бүр*******гэрээний*******сунгалтаа*******хийлгүүлж*******ирсэн.*******Гэтэл*******2024*******оны*******03*******дугаар*******сарын*******14-ний*******өдөр*******Б дүүргийн***************дугаар*******хороо Д,Э зам*******дагуу*******дэлгүүрийн*******хажуу*******кармайнд*******зогсож*******байх*******үед*******араас*******T*******маркийн*******автомашин*******мөргөсний*******улмаас*******35.021.000*******төгрөгийн*******хохирлыг*******учруулсан*******болох*******нь*******Б *******дүүргийн*******замын*******цагдаагийн*******хэлтсээс*******явуулсан*******мөрдөн*******шалгах*******ажиллагаагаар*******бүрэн*******тогтоогдсон.
Өөрөөр*******хэлбэл:*******гуравдагч*******этгээдийн*******буруугаас*******зогсоолд*******зогсож*******байх*******үед*******эрсдэл*******учирсан*******болох*******нь*******хөдөлбөргүйгээр*******тогтоогдсон*******байхад*******М *******ХК*******нь*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрөө*******өгөхгүйн*******тулд*******илт*******худал*******тайлбар*******хийж*******даатгагч*******зорчих*******хэсэгт*******автомашинаа*******байрлуулсан*******байгаа*******учир*******даатгалын*******гэрээний*******эрсдэлд*******хамаарахгүй*******гэсэн*******хариуг*******2024*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******30-ны*******өдөр*******албан*******бичгээр*******мэдэгдсэн*******байдаг.*******Ингээд*******манай*******компанийн*******зүгээс*******Санхүүгийн*******зохицуулах*******хороонд*******өргөдөл*******гаргасан*******бөгөөд*******Санхүүгийн*******зохицуулах*******хороо*******өргөдлийг*******хянаж*******үзээд*******нөхөн*******төлбөр*******олгохоос*******татгалзаж*******шийдвэрлэсэн*******М *******ХК-ийн*******шийдвэрийг*******үндэслэлгүй*******гэж*******үзээд*******гуравдагч*******этгээдийн*******бурууг*******Цагдаагийн*******байгууллагаас*******тогтоосон*******ба*******талуудын*******хооронд*******байгуулсан*******тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******гэрээгээр*******хамгаалсан*******зогсоолд*******байх*******үед*******гуравдагч*******этгээдийн*******учруулсан*******эрсдэл*******үүссэн*******байна*******гэж*******үзэж*******2024*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******05-ны*******өдрийн*******дотор*******даатгуулагчид*******учирсан*******хохирлын*******нөхөн*******төлбөрийг*******гэрээнд*******заасан*******нөхцөлийн*******дагуу*******олгох*******асуудлыг*******шийдвэрлэх*******үүрэг*******чиглэл*******өгсөн*******хэдий*******ч*******өнөөдрийг*******хүртэл*******шийдвэрлэж*******өгөхгүй*******байгаа*******учир*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрөө*******гаргуулахаар*******иргэний*******хэргийн*******шүүхэд*******хандаж*******байна.
Автомашинд*******учирсан*******хохирол*******35.021.000*******төгрөг*******болсон*******хэдий*******ч*******буруутай*******этгээд*******болох*******Н.У *******жолоочийн*******хариуцлагын*******даатгалаас*******4.032.900*******төгрөг,*******Н.У*******нь*******автомашинаа*******зарж*******13.000.000*******төгрөгийг*******нийт*******17.032.900*******төгрөгийг*******төлсөн*******учир*******даатгагчаас*******гуравдагч*******этгээдийн*******төлсөн*******Төлбөрийг*******хасаж*******17.988.100*******төгрөгийг*******нэхэмжилж*******байна.
Иймд*******даатгалын*******гэрээгээр*******хамгаалагдсан*******эрсдэл*******тохиолдсон*******болохыг*******Цагдаагийн*******байгууллага*******болон*******Санхүүгийн*******зохицуулах*******хороо*******батласан*******даатгуулагчид*******учирсан*******бодит*******хохирол*******болох*******17.988.100*******төгрөгийг*******хураамжийн*******хамт*******гаргуулж*******өгнө*******үү.
Гэрээ*******стандарт*******нөхцөл*******бүхий*******гэрээ*******бөгөөд*******зогсоол*******гэдэгт*******юуг*******хамаарах*******талаар*******дэлгэрэнгүй*******ойлгомжтой*******тусгаагүй.*******Мөн*******зөвшөөрөлтэй*******зогсоолд*******үйлчилнэ,*******түр*******зогсоолд*******болохгүй*******гэдэг*******тайлбар*******үндэслэлгүй*******гэв.
2.Хариуцагч*******нэхэмжлэлийг*******эс*******зөвшөөрч*******гаргасан*******тайлбартаа:
Нэхэмжлэгч*******Ч.О *******даатгалын*******нөхөн*******төлбөр*******гаргуулах*******хүсэлт*******болон*******түүнд*******хавсарган*******ирүүлсэн*******баримт*******материалыг*******судалж*******үзэхэд*******Г*******өмчлөлийн*******А *******ХХК-ийн*******нэр*******дээр*******даатгалтай*******0000*******УАЕ*******улсын*******дугаартай*******Т.*******Х*******маркын*******тээврийн*******хэрэгслийг*******2024*******оны*******03*******дугаар*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******12*******цаг*******40*******минутын*******орчимд*******Б *******дүүрэг,*******Д*******зам,*******Хас*******зах*******худалдааны*******төвийн*******баруун*******талын*******автобусны*******буудал*******дээр*******байрлуулсан*******байх*******үед *******0000*******УНА*******улсын*******дугаартай*******Т *******П*******маркын*******тээврийн*******хэрэгслийг*******жолоодож*******явсан*******Н.У******* нь*******араас*******нь*******мөргөж*******хохирол*******учруулсан*******байсан.
Цагдаагийн*******байгууллагаас*******холбогдогч*******жолооч*******Н.У *******Монгол*******улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******12.3*******Жолооч*******хөдөлгөөнд*******аюул,*******саад*******тулгарахыг*******мэдсэн*******үед*******тээврийн*******хэрэгслийн*******хурдыг*******хасаж,*******зайлшгүй*******тохиолдолд*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авна*******гэх*******заалтыг*******зөрчиж*******осол*******гаргасан*******гэж*******тодорхойлсон*******байна.*******Даатгагчийн*******зүгээс*******дээрх*******осол,*******хохирол*******нь*******бусдын*******буруутай*******үйлдлийн*******улмаас*******үүссэн*******гэдэгтэй*******маргаагүй*******боловч*******М ХК*******болон*******А *******ХХК*******нарын*******хооронд*******байгуулсан*******Тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******гэрээгээр*******хамгаалахаар*******тусгаагүй*******шалтгааны*******улмаас*******хохирол*******учирсан*******гэж*******үзсэн.
Учир*******нь*******Даатгалын*******гэрээний*******2.5.а*******Зогсоолд*******байх*******үед*******гуравдагч*******этгээдийн*******учруулсан*******эрсдэл:*******Мөргөх,*******шүргэх*******эрсдэлийг*******хамгаалахаар*******заасан*******бөгөөд*******гэрээний*******7*******дугаар*******зүйл*******Нэр,*******томьёо:*******7.15-т*******Зогсоол*******тээврийн*******хэрэгслийг*******бусдын*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохооргүй*******байршуулах*******боломжтой*******бөгөөд*******Монгол*******улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмээр*******хориглосноос*******бусад*******зам,*******талбайг*******зогсоол*******гэж*******ойлгохоор*******тайлбарласан*******байдаг.*******Мөн*******Монгол*******улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******14*******дүгээр*******зүйлд*******Түр*******ба*******удаан*******зогсох*******зохицуулалтыг*******тодорхойлсон*******бөгөөд*******14.8-д*******Дараах*******тохиолдолд*******түр*******зогсохыг*******хориглоно,*******14.8.в*******чиглэлийн*******тээврийн*******хэрэгслийн*******буудал,*******таксины*******зогсоол*******дээр*******(22*******цагаас*******06*******цагийн*******хооронд*******хүн*******буулгах,*******суулгахын*******тулд*******түр*******зогсохоос*******бусад*******тохиолдолд)",*******мөн*******дүрмийн*******1.2.34-т*******түр*******зогсолт*******гэж*******жолооч*******тээврийн*******хэрэгслээ*******5*******минутаас*******илүүгүй*******хугацаагаар*******зориуд*******зогсоосон*******үйлдлийг,*******зорчигчдыг*******буулгах,*******суулгах*******буюу*******ачаа*******ачих,*******буулгахад*******үүнээс*******илүү*******хугацаагаар*******зогсоосон*******үйлдэл*******нь*******түр*******зогсолтод*******хамаарна*******гэж*******зохицуулсан*******байдаг*******тул*******даатгуулагчийн*******жолооч*******Ч.О *******нь*******чиглэлийн*******тээврийн*******хэрэгслийн*******буудал*******дээр*******түр*******зогсохыг*******зөвшөөрсөн*******шөнийн*******цагаар*******бус*******өдрийн*******цагаар*******дэлгүүр*******орох*******зорилгоор*******зогсох*******үйлдэл*******хийсэн*******байхад*******тус*******хохирол*******учирсан*******байх*******тул*******даатгалын*******гэрээгээр*******хамгаалахгүй*******байх*******нөхцөлийг*******бүрдүүлсэн.
Иймд*******талуудын*******хооронд*******байгуулсан********************6тоот*******Тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******гэрээний*******Дөрөв.*******Нөхөн*******төлбөр*******олгохгүй*******нөхцөлүүд*******4.2*******Даатгалын*******гэрээнд*******тусгаагүй*******эрсдэл,*******шалтгааны*******улмаас*******учирсан*******хохирол,*******4.3*******Даатгуулагч*******эсвэл*******жолооч*******нь*******даатгалын*******тохиолдол*******бий*******болох*******нөхцөл*******орчныг*******бүрдүүлсэн*******...,*******болон*******Даатгалын*******тухай*******хуулийн*******8.5*******Даатгагч*******дараах*******үндэслэлээр*******нөхөн*******төлбөрийг*******бүрэн*******буюу*******зарим*******хэсгийг*******олгохоос*******татгалзаж*******болно*******8.5.3*******Даатгалын*******гэрээнд*******зааснаас*******бусад*******шалтгаанаар*******хохирол*******гарсан*******гэх*******заалтуудыг*******тус*******тус*******үндэслэн*******нөхөн*******төлбөр*******олгохоос*******татгалзаж*******шийдвэрлэсэн.
Иймд*******М*******ХК*******нь*******нэхэмжлэгч*******Ч.О*******Тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрт*******нийт*******17.988.100*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******нэхэмжлэлийг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй*******байгаа*******бөгөөд*******талуудын*******хооронд*******байгуулсан*******даатгалын*******гэрээний*******дагуу*******нөхөн*******төлбөр*******олгох*******боломжгүй*******байх*******тул*******нэхэмжлэлийг*******бүхэлд*******нь*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******өгнө*******үү*******гэжээ.
3.Нэхэмжлэгчээс*******баримтаар:Шүүхэд*******төлөөлөх*******эрх*******олгосон*******итгэмжлэл,*******Тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******гэрээ,*******Үзлэгийн*******тэмдэглэл,*******Осол,*******хэрэг*******гарсан*******газар*******дээр*******хийсэн*******хэмжилтийн*******бүдүүвч,*******Эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******тодорхойлолт,*******Х*******,Э*******үнэлгээ*******ХХК-ийн*******үнэлгээний*******тайлан,*******шийтгэлийн*******хуудас,*******эрх*******бүхий*******албан*******тушаалтны*******хариу*******мэдэгдэх*******хуудас,*******А*******ХХК-ийн*******2024*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрийн*******2024/06*******дугаар*******нөхөн*******төлбөр*******хүсэх*******тухай*******албан*******тоот,*******М *******ХК-ийн*******2024*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******30-ны*******өдрийн*********/*** тоот*******албан*******бичиг,*******Санхүүгийн*******зохицуулах*******хорооны*******2024*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******31-ний*******өдрийн***********тоот,*******иргэний*******үнэмлэхийн*******лавлагаа,*******А*******ХХК-ийн*******дүрэм,*******хохирол*******нэхэмжлэх*******эрх*******шилжүүлэн*******авах*******гэрээ,*******гэрэл*******зураг*******зэргийг*******ирүүлжээ.*******/хх*******4-15,*******37-39,*******43-48,*******/
Хариуцагчаас*******баримтаар:*******Шүүхэд*******төлөөлөх*******эрх*******олгосон*******итгэмжлэл,*******Хуулийн*******этгээдийн*******улсын*******бүртгэлийн*******гэрчилгээ*******зэргийг*******ирүүлжээ*******/хх*******18-19/
Шүүхийн*******журмаар:*******хариуцагчийн*******хүсэлтээр*******С******* дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2024*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******15-ны*******өдрийн******************дугаар*******захирамжийн*******дагуу*******Б дүүргийн*******замын*******цагдаагийн*******газраас*******баримтаар*******гаргуулсан*******Н.У*******холбогдох*******Зөрчлийг*******хялбаршуулсан*******журмаар*******хянан*******шийдвэрлүүлсэн*******хэргийн*******материал*******бүрдүүлжээ.*******/хх*******57-62,*******77-129/
Хэрэгт*******цугларсан*******болон*******шүүх*******хуралдаанаар*******хэлэлцэгдсэн*******нотлох*******баримтуудыг*******судлаад
ҮНДЭСЛЭХ*******нь:
1.Шүүх*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хангах*******нь*******зүйтэй*******гэж*******дүгнэв.
Нэхэмжлэгч*******А ХХК*******нь*******М ХК-д*******холбогдуулан*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрт*******нийт*******17.988.100*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******нэхэмжлэл*******гаргажээ.
2.Нэхэмжлэгч*******шаардах*******эрхийн*******үндэслэлээ:*******даатгалын*******тохиолдол*******үүссэн,*******гэрээнд*******заасан*******эрсдэлд*******хамаарах*******тул*******нөхөн*******төлбөрийг*******гаргуулна*******гэв.
3.Хариуцагч*******татгалзлын*******үндэслэлээ:*******гэрээгээр*******тохирсон*******нөхөн*******төлбөр*******олгохгүй*******үндэслэлд*******хамаарна,*******тээврийн*******хэрэгслийг*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрэмд*******заасан*******н*******жолооч*******өөрөө*******мэдүүлсэн,*******бичлэгээр*******тогтоогдсон*******гэж*******тайлбарлав.
4.Хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******дараах*******үйл*******баримт*******тогтоогдож*******байна.*******Үүнд:
4.1.А*******ХХК*******болон*******М *******ХК*******нар*******2020*******оны*******8*******дугаар*******сарын*******13-ны*******өдөр*******харилцан*******тохиролцож,*******нэг*******жилийн*******хугацаагаар*******0000УАЕ*******улсны*******дугаартай*******T*******Н*******маркийн*******тээврийн*******хэрэгслийг*******замын*******хөдөлгөөнд*******оролцох*******үеийн,*******зогсоолд*******байрлуулах*******болон*******гарах*******үеийн,*******зогсоолд*******байх*******үед*******гуравдагч*******этгээдийн*******учруулсан*******эрсдэл,*******байгалийн,*******галын,*******хулгайн,*******жолоо*******шилжүүлэх*******үеийн*******эрсдэлээс*******хамгаалахаар,*******даатгуулагч*******хураамжид*******530.000*******төгрөг*******төлөхөөр*******тохиролцож***********************тоот*******тээврийн*******хэрэгслийн*******даатгалын*******гэрээ-г*******байгуулжээ.*******/хх*******5/
Зохигчид*******гэрээ*******байгуулсан,*******гэрээний*******6.3-т*******зааснаар*******гэрээний*******хугацаа*******жил*******бүр*******сунгагдсан,*******даатгуулагч*******хураамжийг*******тухай*******бүрт*******төлсөн*******үйл*******баримтад*******маргаагүй,*******дээрх*******гэрээ*******Иргэний*******хуулийн*******431*******дүгээр*******зүйлийн*******431.3-т*******заасан*******шаардлага*******хангасан*******мөн*******зүйлийн*******431.1-д*******нийцсэн*******хүчин*******төгөлдөр*******гэрээ*******байна.
4.2.2024*******оны*******3*******дугаар*******сарын*******14-ний*******өдрийн*******13.45*******цагийн*******үед*******Б*******дүүрэг,********* дугаар*******хороо,*******Д захын*******урд*******талд*******Н.У *******нь*******T*******маркийн*******0000*******УНА*******улсын*******дугаартай*******автомашиныг*******жолоодож*******явахдаа*******Замын*******Хөдөлгөөний*******дүрмийн*******12.3-т*******заасан*******жолооч*******хөдөлгөөнд*******аюул*******саад*******тулгарахыг*******мэдсэн*******үедээ*******тээврийн*******хэрэгслийн*******хурдыг*******хасаж*******зайлшгүй*******тохиолдолд*******зогсоох*******арга*******хэмжээ*******авна*******гэснийг*******зөрчсөн,*******улмаар*******Ч.О*******жолоочтой*******даатгалын*******зүйл*******болох*******0000*******УАЕ*******улсын*******дугаартай*******тээврийн*******хэрэгсэлд*******хохирол*******учруулсан,*******Х,Э ХХК-ийн*******тайлангаар*******тээврийн*******хэрэгсэлд*******учирсан*******хохирлыг*******35.021.000*******төгрөгөөр*******тогтоосон*******болох*******нь*******хэрэгт*******авагдсан*******зөрчлийн*******материал,*******үнэлгээний*******тайлан*******зэргээр*******тогтоогджээ.*******Дээрх*******үйл*******баримтад*******зохигчид*******маргаагүй.*******/хх*******6-11,*******57-62,*******77-129/
4.3.Нэхэмжлэгч*******нөхөн*******төлбөр*******хүссэнийг*******хариуцагч*******2023*******оны*******4*******дүгээр*******сарын*******30-ны*******өдрийн*******************тоот*******албан*******бичгээр*******олгохоос*******татгалзсанаар*******Даатгалын*******тухай*******хуулийн*******82*******дугаар*******зүйлийн*******82.1-д*******заасны*******дагуу*******Санхүүгийн*******зохицуулах*******хороонд*******хандсан.*******Улмаар*******тус*******байгууллагаас*******2024*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******31-ний*******өдрийн********************албан*******бичгээр*******нөхөн*******төлбөр*******олгохоос*******татгалзсан*******нь*******үндэслэлгүй*******тул*******нөхөн*******төлбөрийг*******олгох*******талаар*******хариуг*******хариуцагч*******байгууллагад*******мэдэгдсэн*******байх*******тул*******хуульд*******заасан*******урьдчилан*******шийдвэрлэх*******журмыг*******хангажээ.*******/хх*******12-14/
5.Даатгалын*******гэрээгээр*******даатгагч*******нь*******даатгалын*******тохиолдол*******бий*******болоход*******даатгуулагчид*******учирсан*******хохирол*******буюу*******хэлэлцэн*******тохирсон*******даатгалын*******нөхөн*******төлбөрийг*******төлөх,*******даатгуулагч*******нь*******даатгалын*******хураамж*******төлөх*******үүргийг*******тус*******тус*******хүлээнэ.
Зохигчид*******даатгалын*******эрсдэлд*******хамаарах*******эсэхэд*******маргасан.
5.1.Хэрэгт*******авагдсан*******даатгалын*******гэрээний*******2.5.а-д*******зогсоолд*******байх*******үед*******гуравдагч*******этгээдийн*******учруулсан*******мөргөх,*******шүргэхийг*******даатгалын*******эрдэлд*******тооцохоор,*******мөн*******гэрээний*******7.15-д*******зогсоол*******гэдгийг*******тээврийн*******хэрэгслийг*******бусдын*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохооргүйгээр*******байршуулах*******боломжтой*******бөгөөд*******Монгол*******Улсын*******замын*******хөдөлгөөний*******дүрмээр*******хориглосноос*******бусад*******зам*******талбайг*******ойлгохоор*******тусгажээ.
Хариуцагч*******татгалзлын*******үндэслэлээ:*******Гэрээгээр*******зогсоол*******гэдгийг*******тайлбарлаж*******тухайлан*******тохиролцсон,*******гэтэл*******жолооч*******Ч.О*******автобусны*******буудал*******дээр*******зогссон*******шалтгаанаа*******хүүхдэд*******ус*******авах*******гээд*******гэж*******мэдүүлсэн*******тул*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******14.8.в-д*******заасныг*******зөрчсөн,*******энэ*******нь*******гэрээнд*******заасан*******эрсдэлд*******хамаарахгүй*******гэж*******тайлбарлав.
5.2.Иргэний*******хуулийн*******198*******дугаар*******зүйлийн*******198.1-д*******Гэрээг*******тайлбарлахдаа*******түүний*******үгийн*******шууд*******утгыг*******анхаарна.*******Гэж*******заасан.*******Талуудын*******хоорондох*******гэрээний*******7.15-д*******зогсоол*******гэдэгт*******юуг*******хамааруулах*******талаар*******тодорхойлохдоо*******тээврийн*******хэрэгслийг*******бусдын*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохооргүйгээр*******байршуулах*******боломжтой*******бөгөөд*******ЗХДПүрмээр*******хориглосноос*******бусад*******зам*******талбай*******гэж*******заасан.*******Дээрх*******гэрээний*******заалтыг*******задалбал*******Монгол*******хэлний*******өгүүлбэрийн*******доторх*******нэг*******төрлийн*******зэрэгцсэн*******гишүүдийг*******холбох*******холбоос*******үг*******болох*******бөгөөд*******үгийг*******хэрэглэсэн*******тул*******тээврийн*******хэрэгслийг*******бусдын*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохооргүйгээр*******байршуулах*******боломжтой*******талбай,*******мөн*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмээр*******хориглосноос*******бусад*******зам*******талбай*******гэж*******хоёр*******нөхцөлийг*******хамааруулахаар*******гэрээнд*******тусгагдсан*******гэж*******ойлгогдохоор*******байна.*******
Хэрэгт*******баримтаар*******Б*******дүүргийн*******Замын*******цагдаагийн*******хэлтсээс*******2024*******оны*******3*******дугаар*******сарын*******14-ний*******өдөр*******хэргийн*******газарт*******хийсэн*******үзлэгийн*******тэмдэглэл,*******хэмжилтийн*******бүдүүвч*******зураг*******авагдсан.*******Тухайн*******хэмжилтийн*******бүдүүвчээс*******үзвэл*******даатгалын*******зүйл*******болсон*******тээврийн*******хэрэгслийг*******жолоодож*******явсан*******жолооч*******Ч.О *******нь*******зорчих*******хэсгийн*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохгүйгээр*******чөлөөлж*******зогссон*******буюу*******гэрээний*******7.15-д*******заасан*******зэрэгцүүлж*******холбосон*******нэг*******нөхцөл*******болох*******тээврийн*******хэрэгслийг*******бусдын*******хөдөлгөөнд*******саад*******болохооргүйгээр*******байршуулах*******боломжтой*******талбай-д*******зогсоосон*******байсан*******гэж*******үзнэ.*******/хх*******80-82/
5.3.Үүнээс*******гадна*******талуудын*******хоорондох*******дээрх*******даатгалын*******гэрээ*******өөрөө*******стандарт*******нөхцөл*******бүхий*******гэрээнд*******хамаарах*******тул*******Иргэний*******хуулийн*******201*******дүгээр*******зүйлийн*******201.1-д*******заасан*******Стандарт*******нөхцөлийг*******илэрхийлсэн*******үг*******хэллэгийн*******утга*******санаа*******ойлгомжгүй*******бол*******түүнийг*******санал*******хүлээн*******авагч*******талд*******ашигтайгаар*******тайлбарлана*******гэж*******зааснаар*******гэрээний*******7.15-д*******заасныг*******дээрх*******байдлаар*******тайлбарлана.
5.4.Монгол*******Улсын*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******14.1.-д*******Жолооч*******тээврийн*******хэрэгслийг*******зам*******дээр*******түр*******ба*******удаан*******зогсоохдоо*******5.17*******буюу*******6.12*******тэмдэг*******бүхий*******зогсоолын*******талбайг*******ашиглана.*******Хэрэв*******тийм*******талбай*******байхгүй*******бол*******замын*******баруун*******гар*******талд*******хөвөөн*******дээр,*******хөвөөгүй*******бол*******зорчих*******хэсгийн*******зах,*******хашлаганд*******шахаж,*******эсхүл*******энэ*******дүрмийн*******14.3,*******14.4-т*******заасны*******дагуу*******явган*******хүний*******зам*******дээр*******буюу*******түүний*******хашлагыг*******унуулж*******зогсооно.*******Мөн*******энэ*******байдлаар*******нэг*******чигийн*******хөдөлгөөнтэй*******замын*******зүүн*******гар*******талд*******түр*******зогсохыг*******зөвшөөрнө*******гэж,*******14.2.-т*******Тээврийн*******хэрэгслийг*******зорчих*******хэсгийн*******захыг*******дагуулан*******зогсоох*******тохиолдолд*******зөвхөн*******нэг*******эгнээгээр*******цувуулан*******байрлуулна.*******Харин*******хоёр*******дугуйт*******тээврийн*******хэрэгслийг*******автомашины*******өргөнөөс*******илүү*******гаргахгүйгээр*******ташуу*******байрлалаар*******(зорчих*******хэсгийн*******захад*******өнцөг*******үүсгэн)*******буюу*******хоёроос*******илүүгүйгээр*******зэрэгцүүлэн*******зогсоож*******болно.*******Мөн*******хөвөө*******болон*******зорчих*******хэсгийн*******өргөсгөсөн*******талбайд*******тээврийн*******хэрэгслийг*******зорчих*******хэсэг*******рүү*******оруулахгүйгээр*******ташуу*******байрлалаар*******зогсоохыг*******зөвшөөрнө*******гэж,*******харин*******14.8-д*******түр*******зогсохыг*******хориглох*******нөхцөлийг*******зааснаас*******14.8.в-д*******чиглэлийн*******тээврийн*******хэрэгслийн*******буудал,*******таксины*******зогсоол*******дээр*******(22*******цагаас*******06*******цагийн*******хооронд*******хүн*******буулгах,*******суулгахын*******тулд*******түр*******зогсохоос*******бусад*******тохиолдолд)*******хориглоно*******гэж*******заажээ.
Хэрэгт*******авагдсан*******зөрчлийн*******материалд*******2024*******оны*******3*******дугаар*******сарын*******21-ний*******өдрийн*******эрх*******бүхий*******этгээдийн*******магадалгаагаар*******жолооч*******Ч.О*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******зөрчсөн*******байх*******магадлалтай*******гэж*******бичсэн*******ч*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******аль*******зүйл*******заалтыг,*******хориглосон*******аль*******хэсгийг*******зөрчсөн*******талаар*******огт*******тусгаагүй*******байна.*******Өөрөөр*******хэлбэл*******эрх*******бүхий*******этгээдээс*******зам*******тээврийн*******ослыг*******шалгаад*******осолд*******өртсөн*******гурван*******тээврийн*******хэрэгслийн*******хоёр*******жолоочийг*******Зөрчсөн*******байх*******магадлалтай*******гэж*******тусгаснаас*******нарийвчилж*******тогтоосон*******зүйлгүй,*******зөвхөн*******мөргөсөн*******жолооч*******Н.У *******зөрчлийг*******тогтоож*******хэргийг*******хаасан.*******
Дээр*******дурдсанаар*******эрх*******бүхий*******этгээдээс*******даатгалын*******зүйлийг*******жолоодож*******явсан*******жолооч*******Ч.О *******хариуцагчийн*******татгалзлын*******үндэслэлд*******тусгагдсан*******Замын*******хөдөлгөөний*******дүрмийн*******14.8.в*******хэсэг*******чиглэлийн*******тээврийн*******хэрэгслийн*******буудал,*******таксины*******зогсоол*******дээр*******(22*******цагаас*******06*******цагийн*******хооронд*******хүн*******буулгах,*******суулгахын*******тулд*******түр*******зогсохоос*******бусад*******тохиолдолд)*******хориглоно*******гэж*******заасныг*******зөрчсөн*******гэж*******тогтоосон*******баримтгүй.*******Дээрхийг*******нэгтгээд*******хариуцагчийн*******татгалзал*******үндэслэлгүй*******гэж*******үзсэн*******тул*******даатгуулагчид*******нөхөн*******төлбөрийг*******гэрээний*******дагуу*******төлөх*******үүргийг*******даатгагч*******хүлээнэ.*******
6.Нөхөн*******төлбөрийн*******хэмжээний*******тухайд:*******нэхэмжлэгч*******нөхөн*******төлбөрт*******үнэлгээний*******тайлангаар*******хохирол*******35.021.000*******төгрөг*******болсон*******ч*******зам*******тээврийн*******осол*******гаргасан*******буруутай*******этгээдээс*******13.000.000*******төгрөг,*******мөн*******жолоочийн*******хариуцлагын*******даатгалын*******гэрээгээр*******4.032.900*******төгрөг,*******нийт*******17.032.900*******төгрөгийг*******хүлээн*******авсан*******үндэслэлээр*******үлдэх*******17.988.100*******төгрөгийг*******шаардсан.*******
Хариуцагч*******нөхөн*******төлбөрийн*******хэмжээнд*******маргаагүй,*******гэрээгээр*******нөхөн*******төлбөрийг*******100*******хувиар*******тооцож*******даатгасан*******тул*******шүүх*******нэхэмжлэлийг*******хангаж*******шийдвэрлэв.*******
7.Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийг*******хуульд*******зааснаар*******хуваарилав.
Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******115*******дугаар*******зүйлийн*******115.2.1,*******116,*******118*******дугаар*******зүйлд*******заасныг*******удирдлага*******болгон
ТОГТООХ*******нь:
1.Иргэний*******хуулийн*******431*******дүгээр*******зүйлийн*******431.1-д*******зааснаар*******М *******ХХК-иаас*******нөхөн*******төлбөрт*******17.988.100*******/арван*******долоон*******сая*******есөн*******зуун*******наян*******найман*******мянга*******нэг*******зуу/*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгч*******А*******ХХК-д*******огосугай.
2.Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1,*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.1,*******60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1-д*******зааснаар*******нэхэмжлэгчийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******урьдчилан*******төлсөн*******247.890*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж,*******хариуцагчаас*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******247.890*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгчид*******олгосугай.
3.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.2,*******120*******дугаар*******зүйлийн*******120.2-т*******зааснаар*******шийдвэр*******танилцуулан*******сонсгомогц*******хүчинтэй*******болох*******бөгөөд*******зохигч,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч,*******өмгөөлөгч*******шийдвэрийг*******эс*******зөвшөөрвөл*******гардан*******авснаас*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******Нийслэлийн*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхэд*******гомдол*******гаргах*******эрхтэйг,*******мөн*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.4.*******119.7-т*******зааснаар*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцсон*******зохигч*******шийдвэрийг*******гардаж*******авах*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******явдал*******давж*******заалдах*******журмаар*******гомдол*******гаргах*******хугацаа*******тоолоход*******саад*******болохгүйг*******тус*******тус*******дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ,*******ШҮҮГЧ*******О.ОДГЭРЭЛ