МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Б*******, С*******, Ч******* дүүргийн Иргэний эргийн анан шатны тойргийн шүүийн шүүгч Б.Ундраа даргалж, тус шүүийн танимд ийсэн шүү уралдаанаар,

 

Нээмжлэгч: *********** тоот аягт оршин суу, Боржигон овогт Г*******ийн С*******/регистрийн дугаар: ХП*******/-ын нээмжлэлтэй,

Хариуцагч: ****** тоот аягт оршин байрла Ц******* ******* ХХК/регистрийн дугаар: *******/-д олбогдо

 

Гэрээнээс татгалзаж, 184,920,000 төгрөг буцаан гаргуула, алданги 22,190,400 төгрөг, нийт 207,110,400 төгрөг гаргуула туай иргэний иргэний эргийг элэлцэв.

 

Шүү уралдаанд: нээмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.А, шүү уралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Маргад-Эрдэнэ нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нээмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.А шүүэд гаргасан нээмжлэл болон шүү уралдаанд гаргасан талйбартаа: Г.С******* би Ц******* Хаус ХХК-ийн Улаанбаатар ***** орооны нутаг дэвсгэрт баригда *** отоны 301 загварын амины орон сууцны барилгаас 221 тоотын 80 м.кв талбайтай байрыг заиалан бариулааар тус компанитай 2023 оны 5 дугаар сарын 18-ний өдөр №КН4-221 дугаартай Амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээг байгуулсан юм.

Амины орон сууцны нийт төлбөр нь 308,200,000 төгрөг бөгөөд үүнээс урьдчилгаа 60 увь буюу 184,920,000 төгрөгийг миний бие Ц******* Хаус ХХК-ийн гэрээнд заасан Г банкин даь тоот дансанд 2023 оны 5 дугаар сарын 22-ний өдөр шилжүүлсэн.

Гэрээний 5.1 дэ заалтад зааснаар Ц******* Хаус ХХК нь амины орон сууцыг 2023 оны 4 дүгээр улиралд багтаан барьж дуусган надад үлээлгэн өгө байсан.

Тус компани нь барилгын ажлыг дээр угацаанд бүрэн барьж дуусга нь боломжгүй болсон учраас нэмэлт угацаа ава санал тавьсны дагуу бид барилгын ажил гүйцэтгэ нэмэлт угацааг тогтоосон гэрээг 10 дугаар сарын 11- ний өдөр байгуулсан юм.

Ийнүү Ц******* Хаус ХХК нь амины орон сууцыг 2024 оны 4 дүгээр сарын 15- ний өдрийн дотор барьж дуусган надад үлээлгэн өгөөөр нэмэлт угацааг тоирсон.

Нэмэлт тогтоосон угацаа дууса үед Ц******* Хаус ХХК нь амины орон сууцыг барьж дуусгаагүй бөгөөд ажпын үр дүн гараагүй, гэрээний үүргээ ноцтой зөрчсөн.

Ингээд би тус компанийн эр бүий үмүүстэй уулзаад урьдчилгаа шилжүүлсэн мөнгийг минь буцаан олгоыг шаардсан болов ч одоог үртэл буцааж олгоогүй, байрыг ч ашиглалтад оруулаагүй эвээр байна.

Үндсэн гэрээний 8.2 даь заалтын а)-д зааснаар гүйцэтгэгч талыг гэрээний үүргээ биелүүлээгүй буюу зои ёсоор биелүүлээгүй гэж үзсэн, нэмэлт угацаа тогтоогоод үр дүнд үрээгүй тоиолдолд заиалагч гэрээнээс татгалза талаар бид тоирсон бөгөөд мөн угацаа тогтоосон 10 дугаар сарын 11-ний өдрийн нэмэлт гэрээний 3 даь заалтад Гүйцэтгэгч тал энэүү гэрээний 6.3-д заасан үүргээ гэрээнд заасан угацаанд биелүүлээгүй буюу зои ёсоор биелүүлээгүй, зөрчсөн, нэмэлт угацаа топгоогоод буюу 2024 оны 4 дүгээр сарын 15-ний өдрөөс ойш үр дүнд үрээгүй бол учирсан оирлоо гүйцэтгэгчээс нээмжпэ гэж тус бүр заасан.

Мөн үндсэн гэрээний 7.4.1-д Гүйцэтгэгч тал энэүү гэрээний 5.1-д заасан амины орон сууц барьж дуусга үндсэн угацааг зөрчсөн, заиалагчийн зүгээс ямар нэгэн үндсэн үүргийн болон заиалагчийн өөрчлөлтийн саналын угацааны зөрчилгүй байад угацаанд нь гүйцэтгээгүй тоиолдолд гүйцэтгээгүй үлдсэн үүргээс оногтутамд 0,1 увийн алданги тооцно гэж заасан. Иймээс Ц******* Хаус ХХК нь амины орон сууцыг үндсэн болон нэмэлт гэрээгээр тогтоосон угацаанд барьж дуусгаагүй учир Г.С******* би тус компанитай 2023 оны 5 дугаар сарын 18-ний өдөр байгуулсан №КН4-221 тоот **** ц ад баригда в IV отонд амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээнээс татгалзаж, урьдчилгаа төлбөрт шилжүүлсэн 184,920,000 төгрөгийг буцаан гаргуула, мөн гэрээний 7.4.1 дэ заалтад зааснаар нэмэлт угацаа тогтоосон 2024 оны 4 дүгээр сарын 15-ний өдрөөс ойши 120 оногийн алданги /нэг оног 184,920 төгрөг/ 22,190,400 төгрөг, нийт 207,110,400 төгрөгийг Ц******* Хаус ХХК-иас нээмжилж байна гэв.

 

Хариуцагч шүүэд ариу тайлбар гаргаагүй.

 

Хэрэгт авагдсан нотло баримтууд.

Нээмжлэгч талаас гаргасан нотло баримтууд:

Нээмжлэл, улсн тэмдэгтийн ураамж төлсөн баримт, Г.С*******ос Ц.Ад олгосон 2024.08.06 итгэмжлэл, 2023.05.22 өдөр Г.С*******ос Ц******* ******* ХХК-ийн Г банк даь тоот дансанд 53,615 ам.доллар шилжүүлсэн туай Х, банкны шилжүүлгийн баримт, Ц******* ******* ХХК болон заиалагч Г.С******* нарын ооронд байгуулагдсан 2023.05.18№КН4-221 дугаартай **** И ц ад баригда в IV отонд амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээний уулбар /нотариатаар гэрчлүүлсэн/, Б******** дугаар ороо, Х в-4 отоны таун*******ын барилгын Э загвар зураг, *** ороо, И ц ад баригда в IV отонд амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээний нэмэлт өөрчлөлт-1 2023.10.11№КН4-221/А дугаартай,

Хариуцагч талаас гаргасан нотло баримтууд:

Хариуцагч уулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний уулбар, Ц.Аын иргэний үнэмлэийн уулбар,

Шүүийн журмаар бүрдүүсэн нотло баримтууд: Ц******* ******* ХХК-ийг төлөөлө эр бүий этгээд Ц.Аыг эрэн сурвалжилж аяг олж тогтоосон туай Б******* дүүргийн Цагдаагийн газрын оёрдугаар элтсийн 2024.11.08№30Ж^3-2/5851 тоот албан бичиг;

 

 

Шүү уралдаанаар нээмжлэгчийн нээмжлэл, тайлбар, эрэгт авагдсан бичгийн нотло баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

1. Шүү, нээмжлэгчийн нээмжлэлийн шаардлагын зарим эсгийг ангаж, ариуцагчаас 184,920,000 төгрөг гаргуулж нээмжлэгчид олгож, үлдэ 22,190,400 төгрөгт олбогдо эсгийг эрэгсэгүй болго үндэслэлтэй гэж үзлээ.

2. Нээмжлэгч Г.С******* нь ариуцагч Ц******* ******* ХХК-д олбогдуулан, КН4-221 тоот Амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээнээс татгалзаж, 184,920,000 төгрөг буцаан гаргуула, алданги 22,190,400 төгрөг, нийт 207,110,400 төгрөг гаргуула нээмжлэлийн шаардлага гаргасан бөгөөд гэрээнд заасан угацаа дуусч, нэмэлт угацаа тогтоосон ч ариуцагч амины орон сууцыг барьж дуусгаагүй эмээн нээмжлэлийн шаардлагын үндэслэлийг тодоройлсон.

3. Хариуцагчийг төлөлөө эр бүий этгээд Ц.А нь 2024 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдөр нээмжлэлийн увийг шүүээс гардан авч, эрэг янан шийдвэрлэ ажгаанд оролцо эргийн оролцогчийн эдлэ эр, үүрэгтэй танилцсан боловч нээмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрсөн, эсүл эс зөвшөөрсөн ариу тайлбарыг шүүэд гараагүй, эргийг элэлцэ шүү уралдааны товыг мэдсэн боловч үндэтгэн үзэ шалтгаангүйгээр шүүэд үрэлцэн ирээгүй.

4. Зоигчийн тайлбар нь эрэг янан шийдвэрлэ ажгаанд ач олбогдолтой бөгөөд Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1.-д Зоигчийн шүүэд гаргасан тайлбар бодит үнэнд нийцсэн байна.,

42.2.-т Зоигч нэг талын гаргасан тайлбар, нотло баримтын талаар эсрэг тал өөрийн тайлбараа олбогдо нотло баримтын амт гаргаж болно.,

42.3.-т Энэ уулийн 42.2-т заасан тайлбарыг зоигч тал гаргадаа нөгөө талын гаргасан нээмжлэлийн шаардлагыг бүрэн буюу түүний зарим эсгийг үлээн зөвшөөрч болно.,

42.4.-т Нэг талын гаргасан тайлбарыг эсрэг тал эсэргүүцээгүй, эсүл уулиар тогтоосон угацаанд тайлбар өгөөгүй бол тайлбарыг үлээн зөвшөөрсөнд тооцно. гэж заасан.

Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 72 дугаар зүйлийн 72.3.-т Хариуцагч нээмжлэлийг үлээн авсан боловч энэ уулийн 72.2-т заасан үүргээ биелүүлээгүй, түүнчлэн энэ уулийн 77 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу шүүэд ирж тайлбар өгөөгүй бол нээмжлэлийн шаардлагыг үлээн зөвшөөрсөнд тооцож энэ уулийн 100.3-т зааснаар түүний эзгүйд эргийг шийдвэрлэнэ. гэж заасан.

Дээр дурдсанаар, эрэгт авагдсан нотло баримт, нээмжлэгчийн тайлбарт үндэслэн эргийг элэлцэж шийдвэрлэлээ.

5. Хэрэгт авагдсан, гүйцэтгэгч Ц******* ******* ХХК болон заиалагч Г.С******* нарын ооронд байгуулагдсан 2023 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн №КН4-221 дугаартай ******* ороо, И ц ад баригда в IV отонд амины орон сууц заиалгаар бариула гэрээ нь Иргэний уулийн 343 дугаар зүйлийн 343.1.-д Ажил гүйцэтгэ гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь заиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэ, заиалагч нь уг ажлын үр дүнг үлээн авч, элэлцэн тоирсон өлс төлө үүргийг тус тус үлээнэ. гэж заасантай нийцсэн, үчин төгөлдөр байна.

6. Нээмжлэгч нь гэрээний нийт үнэ 308,200,000 төгрөгийн 60 увь боло 184,920,000 төгрөгийг гүйцэтгэгч талд төлсөн гэж үзэ үндэслэлтэй бай бөгөөд ариуцагч нь энэ талаар маргаагүй.

7. Тодруулбал, эрэгт авагдсан 2023 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдөр Г.С*******ос Ц******* ******* ХХК-ийн Г банк даь тоот дансанд 53,615 ам.доллар шилжүүлсэн туай Х, банкны шилжүүлгийн баримт болон банкнаас зарласан валютын аншийн мэдээллийн https://www.mongolbank.mn/mn/currency-rates олбоост ам. долларын зарласан анш 2022 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдрийн байдлаар 3,456.77 төгрөг бай тул заиалагч тал 184,920,000 төгрөгийг төлсөн гэж үзнэ.

8. Талууд 2023 оны 10 дугаар сарын 11-ний өдөр КН4-221/А дугаартай Б******* дүүрэг, 20 дугаар ороо, И ц ад баригда в IV отонд амины орон сууц заиалгаар бариула №КН4-221 тоот гэрээний нэмэлт өөрчлөлт-1 гэрээг байгуулж, 2024 оны 4 дүгээр сарын 15-ны дотор гүйцэтгэгч тал гэрээний дагуу баригда амины орон сууцыг заиалагчид үлээлгэн өгөөөр нэмэлт угацаа тогтоосон байна.

9. Гэвч ариуцагч Ц******* ******* ХХК нь гэрээний дагуу үлээсэн үүргээ биелүүлээгүйгээс, нээмжлэгч Г.С******* гэрээнээс татгалзаж, гэрээний дагуу шилжүүлсэн мөнгөө буцаан гаргуулааар шаардсан нь Иргэний уулийн 225 дугаар зүйлийн 225.1.-д Талуудын аль нэг нь гэрээгээр үлээсэн үүргээ зөрчсөн бөгөөд үүрэг гүйцэтгэ нэмэлт угацаа тогтоосон боловч үр дүн гараагүй бол нөгөө тал гэрээнээс татгалза эртэй., 205 дугаар зүйлийн 205.1.-д Хууль буюу гэрээнд заасны дагуу аль нэг тал нь гэрээнээс татгалзсан бол талууд гэрээний гүйцэтгэлийг биет байдлаар нь, түүнчлэн гэрээ биелсэнээс олсон ашгийг арилцан буцааж өгө үүрэгтэй. гэж заасантай нийцнэ.

10. Тодруулбал, гэрээнээс татгалзсанаар гэрээний дагуу үүссэн арилцааг буцаа буюу гэрээний дагуу үүрэг гүйцэтгэгдсэн, шилжүүлсэн зүйлсээ талууд арилцан буцаа учиртай тул ариуцагч нь үлээн авсан төлбөрийн урьдчилгааг нээмжлэгчид шилжүүлнэ.

11. Нээмжлэгч нь дээр дурдсан Иргэний уулийн 225 дугаар зүйлийн 225.1.-д заасан үндэслэлээр гэрээнээс татгалзсан нь үндэслэлтэй бөгөөд ийнүү гэрээнээс татгалзсанаар гэрээний дагуу үүссэн бүий л арилцааг буцааж, гэрээг цаашид үргэлжлүүлэгүй, гэрээний талууд эн аль нь гэрээний дагуу үүрэг үлээгүй тул гэрээний аль нэг тал нь нөгөө талаасаа гэрээнд заасан алданги гаргуулааар шаарда эргүй.

12. Иргэний уулийн 232 дугаар зүйлийн 232.1.-д Хүлээсэн үүргээ гүйцэтгээгүй буюу зои ёсоор гүйцэтгээгүй тал ууль болон гэрээнд зааснаар нөгөө талдаа төлө ёстой мөнгөн төлбөрийг анз ..., мөн зүйлийн 232.4.-т Анз нь торгууль, алданги гэсэн төрөлтэй байна. , 232.6.-д Хууль болон гэрээнд заасан угацаа этрүүлсэн тал нь оног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0,5 увиас этрэгүй эмжээгээр төлөөөр тогтоосон анзыг алданги гэж заасан бөгөөд ийнүү анз тогтоо нь гэрээнд зааснаар гүйцэтгэ талын үүргийг гүйцэтгүүлээд оршдог бөгөөд туайн гэрээ нь уульд нийсэн, үчин төгөлдөр үргэлжилж, гэрээний дагуу үр дүн гаргасан байыг шаарда бөгөөд гэрээ цаашид үргэлжлэгүй, гэрээний дагуу аливаа үр дүн шаардагүй тоиолдолд анз шаарда эргүй байна.

 

Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.2 даь эсэг, 116, 118 дугаар зүйлүүдийг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний уулийн 225 дугаар зүйлийн 225.1, 205 дугаар зүйлийн 205.1, 232 дугаар зүйлийн дугаар зүйлийн 232.6-д тус тус заасныг баримтлан, аруицагч Ц******* ******* ХХК-иас 184,920,00 төгрөгийг гаргуулж нээмжлэгч Г.С*******д олгож, нээмжлэлийн шаардлагаас 22,190,400 төгрөгт олбогдо эсгийг эрэгсэгүй болгосугай.

2. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн ураамжийн туай уулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д тус тус зааснаар, улсын тэмдэгтийн ураамжид нээмжлэгчийн төлсөн 1,193,500 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод эвээр үлдээж, ариуцагч Ц******* ******* ХХК-иас улсын тэмдэгтийн ураамж  1,082,550 төгрөгийг гаргуулж нээмжлэгч Г.С*******д олгосугай.

3. Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7-д зааснаар шүүийн шийдвэр танилцуулан сонсгомогц үчинтэй боло бөгөөд шүү уралдаанд оролцогч тал шийдвэр үчинтэй болсноос ойш 14 оног өнгөрөөгөөд түүнээс ойш 14 оногийн дотор  шүүэд үрэлцэн ирж шийдвэрийг гардан ава үүрэгтэй ба гардан аваагүй нь уульд заасан журмын дагуу давж заалда гомдол гарга угацааг тоолоод саад бологүйг, Иргэний эрэг шүүэд янан шийдвэрлэ туай уулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зоигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас ойш 14 оногийн дотор Нийслэлийн Иргэний эргийн давж заалда шатны шүүэд гомдол гарга эртэй болоыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Б.УНДРАА